Haarlem's Dagblad
Vreemd bezoek.
Bezoek eens Konings.
Het belangrijkste
TULPENWEELDE MIDDENIN HAARLEM
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EIS ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
(Voor de derde maal in een tijds
verloop van 90 jaar is een groote
zwaluwsoort, die in China en
Japan inheemsch is, in Europa
gesignaleerd)
Vogels hebben in de wereld
Allen hun speciaal gebied,
D' een wat grooter dan de ander,
Maar daarbuiten gaan ze niet.
Enkel menschelijke vogels
Vliegen heel de wereld door,
Bij de echte komt dat zelden
Op hun eigen krachten voor.
Komt er uit het Verre Oosten
Dus een zwaluw heel naar hier.
Dan is men geneigd te vragen:
Wat bewoog het stomme dier.
Heeft misschien in 't groote China
Het gebulder van 't kanon.
Het zoo machtig aangegrepen,
Dat het zulk een reis begon?
Zocht het vreedzamer landouwen
Dan in China en Japan,
Waar het rustig 't nestje bouwen
En het eitje leggen kan?
Of zou 't dier den indruk hebben
Van ons oude werelddeel:
Ach, of 'k ginds of hier ga wonen,
Dat verschilt niet meer zoo veel.
Je kunt veel films filosofeeren
Over dit speciale punt.
Zonder dat je in dit vraagstuk
Zekerheid verkrijgen kunt.
Wel is zeker, dat één zwaluw
Nog geen zomer maken kan.
En één zwaluw maakt gelukkig
Ook geen China en Japan.
VERSCHE MELK.
De Fransehen zijn groote liefhebbers van geitenmelk en zij zijff er daarbij op
gesteld, dat deze hun versch geschonken wordt. Deze voorliefde en deze conditie
hebben den eigenaar van een Parijsche melksalon op het lumineuze idee
gebracht, drie geiten in zijn inrichting aan een der groote boulevards te instal-
lecren en bij bestelling ten aanschouwe voor den klant rechtstreeks uit de bron
te tappen. Sterker bewijs van verschhcid is wel niet mogelijk.
Wij. Nederlanders, zouden deze versie van het aloude „vooruit met de geit"
minder waardeeren, omdat wij het product van dit brave dier niet zoozeer tot
onze «eregelde lekkernijen rekenen. Maar wij hopen tevens, dat de exploitanten
van onze melksalons dit Fransche voorbeeld, hoeveel goeds er overigens in mag
schuilen niet zullen volgen, door de in ons land meer op prijs gestelde koemelk
on dezelfde wijze aanschouwelijk te tappen. Wij geven er de voorkeur aan, hen
op hun woord te gelooven, dat de melk versch geserveerd wordt.
55e Jaargang No. 16838
Fit gave Lome n9 Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algein. Drukkerij N. V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15034
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Het bezoek door Z. M. den Koning der Bel
gen gisteren aan ons land gebracht moet ve
len, die zich vroeger tijden herinneren, toch
wel even een schokje van verbazing gegeven
hebben. Dit was dan nu de modernste vorm
van een officiéél Koninklijk Bezoek! In een
open legervliegtuig gehuld in vliegkap en
blauwe „overalls", geëscorteerd door twee an
dere legervliegtuigen, vloog Leopold III 's och-
tens even naar Den Haag. Zijne Majesteit
trad als peet op bij den doop van Prinses
Beatrix, liet zich 't middags weer naar Ypen-
burg rijden, nam er afscheid van onze Ko
ningin en van Prins Bernhard, kroop weer in
zijn overalls en vliegkap en zat een uurtje
later weer thuis, in Brussel.
Het is wel heel wat anders dan de romp
slomp waarmee vroeger zulk een bezoek ge
paard zou zijn gegaan. En het is vooral wel
heel wat vlugger geworden. En natuurlijk wat
minder decoratiefJa, dertig jaar geleden
zou de Koning der Belgen zich in vol ornaat,
beladen met ridderorden, omgeven door in
pracht en praal gestoken hofdignitarissen van
beide landen, voor het eerst aan de Hagenaars
vertoond hebben.
Nu dook hij om zoo te zeggen naar
hen omlaag, in een monteurspak en een lee-
ren kap, zoo gemoedelijk en sportief mogelijk,
en verdween binnen enkele uren weer in den
zelfden stijl.
Het is allemaal wel erg anders geworden. Bij
ons is het ook veranderd. Van de stijve statig
heid van het Nederlandsche Hof rest niet zoo
heel veel meer en de wijze waarop de leden
van ons Koninklijk Huis zich in het openbaar
vertoonen wordt ook steeds meer gekenmerkt
door vriendelijke gemoedelijkheid. Dat is aar
dig' en prettig, het is een aanwinst die wij ons
waardig moeten toonen, dan kan zij blijven.
Dat kan niet als een troep domme menschen
voor een winkel gaat dringen waarin Prinses
Juliana met een hofdame bezig is inkoopen te
doen. En als zij bij het vertrek der Prinses
gaan opdringen, zóó dat de Prinses nauwelijks
ruimte heeft om zich voort bewegen.
Dit geschiedde een paar dagen geleden in
Den Haag. Het is ongemanierd en klungelig:
van Hagenaars zou men meer hoffelijkheid
hebben verwacht. Ook in ons keurigste bevol
kingscentrum moet het blijkbaar nog geleerd
worden: leden der Koninklijke Familie te ont
zien door hun alleen een eerbiedigen groet en
geen domme, opdringende nieuwsgierigheid te
toonen. Met wat opvoeding zal het wel lukken;
ook in Londen of Kopenhagen, of Stockholm,
waar men sinds lang aan zulke gemoedelijk
heid van Koninklijke personen gewend is,
dringt men niet om hen heen en gaapt men
hen niet aan.gelijk de koeien zulks plegen
te doen.
Met eenige verwondering verneem ik dat
de Koning der Belgen bij zijn vertrek van
Ypenburg gistermiddag van vele zijden ge
huldigd is met den kreet: „Vive le roi!" Dit
lijkt mij ook weer een raar blundertje van
het Haagsche publiek. Het is natuurlijk erg
leuk dat zooveel Hagenaars weten hoe men
„Leve de Koning!" ih het Fransch vertaalt,
maar deze Koning verstaat en spreekt voor
treffelijk Nederlandsch. Hij regeert over een
tweetalig volk. Hij heeft zelf getoond groote
waarde aan onze taal te hechten. Hij heeft
zijn kinderen eenige zomers achtereen naar
Noordwijk gestuurd en ze daar langen tijd
laten verblijven.
Waarom roept een troep menschen dezen
Koning dan „Vive le roi" toe instede van
„Leve de Koning?" Aanstellerij? Mooidoe
nerij? Dikdoenerij? Ik weet het niet. In elk
geval is het raar en het zal den hoogen be
zoeker wellicht eenigszins verbaasd hebben.
Men kan zich zoo voorstellen dat Z. M. ge
dacht heeft: „Weten deze menschen nu nog
niet dat ik hun taal ken?"
Aan hartelijkheid jegens den Koning heeft
het overigens niet ontbroken. En die is zeker
gemeend. In dit land wordt groote en op
rechte sympathie jegens de Belgische Ko
ninklijke Familie gekoesterd. En wij zijn er
dezen Koning dankbaar voor. dat hij, even
als wijlen zijn betreurde gemalin, zooveel ge
daan heeft voor een vriendschappelijke ver
standhouding van beide volken. En met groot
succes.
Zijn snelle, moderne bezoek op dezen ge-
denkwaardigen Woensdag sloot daarbij aan.
Al duurde het kort, het heeft indruk in ons
land gemaakt. En het heeft beteekenis, dat de
Koning der Belgen peet over onze Prinses is
geweest. In de toekomst zal men zich dat
herinneren.
R. P.
Aiuerikaansche politiek wordt
niet gewijzigd.
Geen erkenning van het Italiaansche
Imperium.
WASHINGTON, 12 Mei (Reuter-A.N.P.)
Door hetgeen vandaag te Genève is besproken
zal het besluit der Vereenigde Staten, de ver
overing van Abessyniè niet te erkennen, niet
beïnvloed worden. Dit is de uitleg, die men
geeft op een verklaring, die minister Hull in
antwoord op vragen heeft afgelegd. Ons
standpunt blijft ongewijzigd, zoo zeide Huil.
Wij zijn niet afgeweken en zijn ook niet van
plan af te wijken van de beginselen en de
politiek, welke wij tot nog toe hebben ge
volgd en Roosevelt's commentaar op het
Britsch-Italiaansch accoord was niet bedoeld
om op eenigerlei wijze in ons algemeene
standpunt ten aanzien van deze beginselen
Wijziging te brengen.
Twee Japansche torpedojagers tol
zinken gebracht?
Chincesche luchtmacht in actie.
HANGKAU. 12 Mei. Het Chi-
neesche telegraafagentschap Central
News deelt mede, dat de Chineesche
luchtmacht gisterochtend vroeg met
succes Japansche oorlogsschepen in"
het zuidelijk deel van de Chineesche
Zee gebombardeerd hebben. Twee
Japansche torpedojagers werden tot
zinken gebracht, twee buiten ge
vecht gesteld en drie Japansche vlieg
tuigen neergehaald.
Hierbij een foto van den heer G. Blokdijk
(S. D. A. P.), die den heer Bartels als lid van
den Haarlemschen gemeenteraad opvolgt.
Leening gemeente Haarlem.
Inschrijvingen worden ten volle toegewezen.
Naar wij vernemen zullen de inschrijvingen
op de 3—3' procent leening ten bedrage van
13.193.000 ten laste der gemeente Haarlem,
ten volle worden toegewezen.
Het jubileum van tien heer
Van tie Weyer.
Veel belangstelling uit onderwijskringen.
Heden herdenkt de heer H. van
de Weyer, inspecteur van het Lager
Onderwijs in de inspectie Haarlem,
den dag waarop l.'ij voor 40 jaar zijn
loopbaan bij het onderwijs begon.
Ingevolge den wensch van de familie
van de Weyer, zal er geen officieele
huldiging plaats vinden, alleen is er
hedenmiddag van half vier tot zes
uur gelegenheid den jubilaris te zijnen
huize, Kleine Houtweg 71, te compli
menteeren.
Reeds vanmorgen waren talrijke bloem
stukken o.a. van de Onderwijsverkeerscom-
missies te Haarlem en Heemstede, waar de
heer van de Weyer resp. voorzitter en lid van
is. en van de Vereeniging Veilig Verkeer te
Haarlem, binnengekomen.
Ook talrijke brieven en telegrammen ge
tuigden van de groote belangstelling die men
speciaal in onderwijskringen voor dit jubileum
heeft.
De receptie zal hedenmiddag o.m. worden
bezocht door den commissaris van politie, den
heer E. H. Tenckinck als bestuurslid van de
Vereeniging Veilig Verkeer en als voorzitter
van de examencommissie en door hoofdin
specteur G. A. Drayer, penningmeester van
de Onderwijsverkeerseommissie.
Namens net gemeentebestuur van Haarlem
zal wethouder A. G. Boes den jubilaris ge-
lukwenschen terwijl het gemeentebestuur van
Bloemendaal vertegenwoordigd zal zijn door
wethouder J. Ouwehand en door den heer S.
Huynink, commies-chef van de afdeeling On
derwijs.
De tuberculose te Haarlem.
Er worden meer personen bij het
Consultatiebureau ingeschreven.
Sterfte aan tuberculose neemt nog af.
In den loop van het vorige jaar vestigden
wij er reeds de aandacht op, dat er zich den
laatsten tijd meer personen dan voorheen zich
aanmeldden voor onderzoek bij het Consul
tatiebureau voor tuberculose te Haarlem. Nu
de cijfers over het geheele jaar bekend zijn,
blijkt dat
zich in 1937 niet minder dan 1035 per
sonen bij het Consultatiebureau lieten
inschrijven tegen 776 in 1936.
Dit waren allen Haarlemmers.
Nu zou het zoo werd ons- verzekerd
voorbarig zijn om daaruit reeds dadelijk de
conclusie te trekken, dat de tuberculose nog
meer slachtoffers begint te maken. Aller
eerst moet het feit in aanmerking genomen
worden dat het Consultatiebureau steeds meer
oekend wordt en de menschen er gauwer toe
komen om bij de eerste verdachte verschijn
selen een onderzoek te vragen. Nu de bekwa
me directeur van het Consultatiebureau Dr.
S. J. van Slooten over zulke uitstekende in
strumenten beschikt, gaan de huisartsen er
ook steeds meer toe over de patiënten die
verschijnselen vertoonen. dadelijk ter onder
zoek te sturen. Bovendien blijkt, dat in den
laatsten tijd. tengevolge van den financieelen
achteruitgang door de crisis, vele midden
standers. die vroeger niet om hulp hij het
Consultatiebureau behoefden aan te kloppen,
nu daartoe gedwongen zijn.
Van de 1035 nieuw ingeschreven per
sonen waren er 715 door hun huisarts gezon
den. Het Consultatiebureau roept zelf de ge
zinsleden van lijders aan tuberculose voor een
onderzoek op.
Naar wij vernemen ligt het in het voor
nemen een onderzoek in te stellen naar de
oorzaak van de stijging van het aantal in
geschrevenen bij het consultatiebureau.
Het onderzoek wees uit, dat van dc 1035
nieuw ingeschreven personen er 175 aan tu
berculose^ leden, 63 hadden open longtuber-
culose.
In Haarlem waren op 1 Januari 1938
420 lijders aan open longtuberculose.
Dit was 31.3 per 10.000 inwoners.
Dc verhoudingscijfcrs waren sinds
1929: 18.8, 21.8, 23.6, 24.5, 26.9, 28.8, 31.6,
31.1, 29.0 en nu 31.3. In 't algemeen dus
een stijging.
Aan het einde van het jaar kwamen de
huisbezoekers der Vereeniging tot bestrijding
der tuberculose in 1177 gezinnen waarin 2260
bij het Consultatiebureau ingeschreven per
sonen woonden. Niet alle ingeschreven per
sonen werden thuis bezocht, dat geschiedt
alleen als het noodig is. Van de 420 lijders
aan open tuberculose kregen er 343 huisbe
zoek.
De sterfte aan tuberculose was per 10.000
ingezetenen te Haarlem in de laatste 14 jaar:
10.6, 9.9. 9.7. 9.5, 8.4, 8.6, 7.4, 7.3, 6.44. 5.99,
5.45, 5.25, 5.01 en 4.80.
Niettegenstaande het aantal (be
kende) lijders aan tuberculose toe
neemt, is het sterfte-percentagc nog
steeds aan het verminderen.
Daaruit blijkt dus wel duidelijk de zegen
rijke werking van de tuberculosebestrijding.
japanscli bombardement op
Hsoetsjau.
SJANGHAI. 13 Mei. (Havas-ANP> Uit Han-
kau wordt gemeld, dat gisteren vijf Japansche
vliegtuigen de buurt van het station Hsoetsjau
hebben gebombardeerd, waarbij 200 slachtof
fers vielen. Het stadsdeel Tietsjeng werd ge
heel verwoest. Een bom is terecht gekomen op
de kapel van de Presbyteriaansche missie en
heeft een aanzienlijke schade aangericht.
De correspondent '-an Havas, die onlangs
nog een bezoek heeft gebracht aan deze mis
sie. heeft toen geconstateerd, dat op alle daken
groote Amerikaansche vlaggen waren aange
bracht.
Vrijdag 13 Mcï 1938
Abonnementen per week fO.23. p. mnaiul
f 1,10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advcrtentiên: 15 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer fO.I5. Groentjes zie rubriek.
Het woord is aan
Laurillard:
Velen geven liever trom
pettende een gulden dan in
stilte een cent.
Zeshonderd arrestaties in Brazilië.
Ook arrestaties in een aantal
bondsstaten.
Bemanning van eenige kruisers moest
ontwapend worden.
RIO DE JANEIRO. 13 Mel. (DNB-ANP) De
omwentellngspoging der integralisten kan als
definitief mislukt worden beschouwd De re
geering is in alle deelen des lands den toestand
volkomen meester.
Het aantal gearresteerde personen wordt
van officieele zijde op 600 gesteld.
Men verwacht, dat tegen eenige leiders van
den opstand de doodstraf zal worden uitge
sproken.
Ook uit de meeste Braziliaansche bondssta
ten zijn berichten binnengekomen over een
aantal arrestaties.
Bij de marine zijn ook pogingen gedaan te-
£en het gezag in opstand te komen. De be
manningen van eenige kruisers moesten, naar
in een officieel communiqué werd medege
deeld. worden ontwapend wegens passleven te
genstand.
Re^eeringscrisis in België op
komst.
Treedt het geheele kabinet vandaag af?
BRUSSEL. 13 Mei (Belga-A.N.P.).
De vanochtend ontvangen berichten
over den politieken toestand doen
voorzien, dat vanavond dc geheele
regeering démissionnair zal zijn.
De eerste minister J.anson heeft vanoch
tend een onderhoud gehad met de liberalen
Hoste en Dierckx, de socialisten Spaak en
Soudan en den Christen-democraat Marck.
Marck zou er in hebben toegestemd in de
regeering te blijven, mits de regeering op de
zelfde basis zou kunnen worden gerecon
strueerd. Hij zou evenwel aftreden indien niet
alle groepen der rechterzijde vertegenwoor
digd zouden zijn.
De heer Janson zou een beroep hebben ge
daan op den heer Pholien eventueel de tradi-
tioneele rechterzijde in de regeering te ver
tegenwoordigen. Deze zou echter hebben ge
weigerd en verklaard hebben, dat zijn groep
van meening is slechts te kunnen deelne
men aan een geheel nieuwe regeering.
Onder deze omstandigheden verwacht men
dat de geheele regeering vanavond zal af
treden.
HEDEN16 PAGINA'S
pag.
Tc Hillcgersberg heeft een man een moord
aanslag gepleegd op zijn huishoudster. 3
Te Uden zijn vijf boerderijen afgebrand
doordat kinderen met vuur speelden. 3
Donderdagmiddag is weer een vliegtuig bij
den Helder neergestort. 3
De leider der Sudeten-Duitschc Partij,
Konrad Henlein, te Londen. 4
De sterkte der Engelschc luchtmacht. 4
De Volkcnbondsraad heeft zich in meer
derheid uitgesproken voor individueclc
beslissing der staten over dc erkenning
van het Italiaansche Imperium. 4
Dr. K. Th. Bernet Kempers: R.-K. Orato
rium Vereeniging voert 17 Mei „Stabat
Mater" uit. 6
ARTIKELENENZ.
R. P.: Bezoek eens konings. i
Mr. E. Elias: De groote dag is weer voorbij. 3
K. de Jong en J. B. Schuil: Haarlem's Mu
ziekinstituut. 5
H. D. Vertelling: Concurrentie. 6
Voor dc Vrouw g
Sport in 't Kort. n
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op
Er wordt wel eens geklaagd dat de steeds voortschrijdende bebouwing de
bloembollenvelden uit de onmiddellijke nabijheid -der stad heeft verdrongen. De
gegrondheid dezer verzuchting is niet te ontkennen. Maar weten onze lezers
dat zij nog steeds midden in Haarlem een prachtig veld Darwin-tulpcn kunnen
bewonderen? Bovenstaande foto is aan den Koninginneweg gemaakt, zij geeft
een kijkje in den tuin der Naaml. Venn. C. G. van Tubergen's Bloembollen- en
Zaadhandel.
