Indische begrooting aan de orde.
Alleen Kafwijkers varen
uit.
Waarborg-
Klccdiiig
is Aparte Kleeding!
IS
WAARBORG/
Haagsche Heeren.
R00DE*STER
V R IJ D A G 20 MEI 1938
HAARLEM'S DAGBLAD
3
EERSTE KAMER.
Pleidooi voor Indo-Europeanen.
Prd Jhr. Mr. B de Savornl*
Lohman (Chr. Hist. Unit)
DEN HAAG Donderdag.!
Prof. de Savornin Lohman (c.h.) bleek te
vreden te zijn over de huidige politieke weers
gesteldheid in Indië. waar algemeen wordt
ingezien, dat liquidatie van het imperium
kortzichtig zou wezen. Nederland en Indië
vormen een eenheid, waarin dan Indië het
Oostersch deel
vormthet beeld
van d/e Nederland-
sche voogdij is aan
't verdwijnen. Het
gezonde nationalis
me, dat de non-
coöperatie-gedach
te heeft losgelaten,
is door den vorigen
G. G. krachtig be
vorderd en de te
genwoordige onder
koning gaat in die
lijn voort, al kun
nen, dank zij de
veranderde om
standigheden, de
middelen waarmee
hij regeert, anders
zijn. Spr. gal ook z'n vreugde te kennen over
het feit, dat men meer en meer in inland-
schen kring het milde Nederlandsche bestuur
blijkt te verkiezen boven een binnenhalen van
de Japanners. De inlanders beseffen steeds
meer, hoe zij onder de Nederlandschevlag
alle kansen voor ontwikkeling hebben en te
vens een waarborg voor al het goede, geeste
lijk en materieel, dat in den loop der jaren
verkregen is. Wat de economische situatie
betreft, brengt prof. Lohman hulde aan de
lijdzaamheid waarmee de inlandsche bevol
king de moeilijke economische jaren heeft
doorworsteld. Den heer Kupers (s.d.) houdt
spr. het gunstig oordeel omtrent ons econo
misch beleid voor, door Butler dtfh directeur
van het Internationaal Arbeidsbureau, uit
gesproken.
De Indo-Europeanen, loyale bevolkings
groep. diene men zooveel mogelijk faciliteiten
te verleenen bij 't verkrijgen van land. Aan
het slot zijner rede bepleitte de c.h. afge
vaardigde versterking van zee- en luchtmacht,
terwijl hij voorts
ook nog even 'n
paar staatsrechte
lijke punten aan-
roerde^
Hierna betoogde
de heer Bruine-
man (R.K.) o.m.
dat Indië en Neder
land krachtig naar
elkaar moeten toe
groeien, dat men
tenslotte de rich
ting van een fede
ratieve samenwer'
king onder Neder
landsche overkap-
ping moet inslaan.
(R.k. St.XTT Ee" moeilijkheid
achtte hij het ont
breken van :n Indischen middenstand. Uit
breiding der sociale maatregelen in Indië wil
vrijwel iedereen; verschil van meening be
staat echter omtrent mogelijkheden en tempo.
Spr. waarschuwde om voorzichtig te zijn
met uitvoerrechten in 'n land, dat 't zoozeer
van uitvoer moet hebben Omtrent de dooi
den oud-Gouverneur van Sumatra's Oostkust
v. Suchtelen beweerde onjuiste politiek ten
aanzien van de rubber-belasting, die al te
zwaar op de inlandsche bevolking zou druk
ken, met de nadeelige gevolgen daarvan,
wenschte hij meer licht; voorts zij nog aan
gestipt dat we een lofzang op de prachtige
resultaten van het beleid op het gebied der
volksgezondheid te hooren kregen, al merkte
deze senator tevens op, dat uitbreiding van
de volksgezondheidszorg geboden blijft in het
belang der massa.
Nadat Prof. Kranenburg (v.d.) even-
Andere haringvisschers willen
reedersvoorstellen niet aanvaarden.
Hóewei de Christelijke bond Woensdag zijn
leden had geadviseerd te gaan monsteren op
de nieuwe voorstellen van de reeders, heeft de
visscherijbevolking te Scheveningen tot dus
ver nog niet aan dat advies gevolg gegeven, en
werd door de Scheveningsche visschers in het
geheel nog niet gemonsterd.
Alle visschers, ook de aangeslotenen
bij den Christelijken bond, zijn Don
derdagmiddag naar de groote verga
dering in „Seinpost" getogen, welke
door de beide andere bonden was ge
organiseerd en in welke vergadering
een beslissing zou worden genomen, of
er al of niet gestaakt zal worden. Met
algemeene stemmen werd besloten de
nieuwe voorstellen van de reeders niet
te aanvaarden en niet te gaan mon
steren.
In Katwijk.
In Katwijk was de toestand anders. Daar
was door voldoende visschers gemonsterd, om
de 10 schepen, welke aanvankelijk op 11 Mei
zouden uitvaren te bemannen.
In den loop van Woensdagavond en Donder
dagochtend zijn deze schepen aller ter ha-
ringvisscherij uitgevaren.
Vlaardingers varen niet uit.
Donderdagavond is te Vlaardingen op ini
tiatief van den centralen bond van transport
arbeiders een vergadering van zeevisschers ge
houden, welke behalve door leden van den
centralen bond ook werd bijgewoond door le
den van den r.k. bond en den christelijken
bond, alsmede ongeorganiseerden.
De heer J. van der Meulen. hoofdbestuur
der van den centralen bond gaf een uiteen
zetting van het verloop en den stand van het
conflict en betreurde de houding van het be
stuur van den christelijken bond.
Met algemeene stemmen werd een motie
aangenomen, waarin het hoofdbestuur werd
gemachtigd in samenwerking met den r.k.
bond van transportarbeiders ..St. Bonifacius"
te streven naar een redelijke oplossing van het
conflict, terwijl in deze motie voorts werd be
sloten het ingenomen standpunt van de ge-
•/amelijke organisaties, n.l. niet te graaien en
niet te monsteren, onverzwakt te handhaven.
eens had aangedrongen op 'n door de Regee
ring in te stellen onderzoek in zake de „rubber-
kwestie". noemde deze afgevaardigde het be
staan van den Volksraad waarvan we juist
het 20-jarig jubileum beleven, een groot voor
deel, omdat aldus de gelegenheid bestaat tot
uiting te brengen wat in de bevolking leeft.
Doch daarom juist betreurt hij het ontbreken
van het interpellatierecht: dit recht ware ook
zonder 'n verantwoordingsplicht der Regee
ring op z'n plaats. De hoogleeraar in het
staatsrecht gaf den heer Vijlbrief een lesje
omtrent de positie van den G.G. dien men niet
als een soort subaltern hoog Rijksambtenaar
moest beschouwen.
Met de reserve, dat wij hier te lande beschei
den dienen te wezen met ons oordeel over het
opperbestuur, waaromtrent tenslotte onze
kennis ..tweede-handsch" is, wil spr. toch wel
zeggen 'n zeer gunstigen indruk van het mild
beleid van den tegenwoordigen G.G. te hebben.
Naar aanleiding van 's heeren Bruineman's
aanbeveling om ook in Indië het ambtenaren
verbod met betrekking tot de N.S.B.'ers in te
voeren, gaf Mr. v. Vessem (nat. soc.) te
kennen het daarmee niet eens te zijn. Uiterste
voorzichtigheid met het doen van concessies
aan de inlandsche nationalisten vond de
woorvoerder der nat. soc. fractie gewenscht.
Wat de defensie aangaat, gewaagde spr. van
'n afspraak tusschen ons land en Engeland,
waarvoor hij o.m. verwees naar het bezoek
door den Gouverneur van Australië aan onzen
G.G. gebracht, paar een redevoering door
onzen gezant te Londen eenige maanden gele
den in 'n bijeenkomst van de Royal Imperial
Society uitgesproken. Spr. besloot met aan te
dringen op een sterkere vloot, we z.i. best
kunnen betalen. E. v, R.
Houthandel in vlammen opgegaan.
Tijdens blusschingsiverk stortte
voorgevel in.
Brandweerlieden zagen het gevaar bijtijds.
In den laten namiddag heeft Don
derdag een felle brand het gebouw
van den houthandel „De Rietvink"
van de firma Van Dijck te Eindhoven
gelegen aan den Kanaaldijk, nabij de
haven in de asch gelegd.
De brand werd omstreeks kwart voor vijf
ontdekt door de vrouw van den portier der
fabriek.
Weldra stortte de bovenste vloer van het
drie verdiepingen hooge gebouw in en niet
lang daarna volgde de tweede verdieping.
Aan blusschen van de enorme vuurzee viel
niet te denken, de brandweer bepaalde er
zich dan ook toe de kantoorgebouwen en de
portierswoning aan de eene zijde van de fa
briek en de kantoorgebouwen en opslagplaat
sen van den steenkolenhandel der firma Van
Beek aan de andere zijde te beschermen.
Slechts na zeer veel moeite wist zij deze ge
bouwen te behouden.
Plotseling stortte met donderend
geraas de tien meter hooge voorgevel
van den houthandel in, zoodat de
langs de haven loopende straat ge
heel met gloeiende steenbrokken werd
overdekt. Gelukkig werd niemand
door het vallend gesteente geraakt.
De vele brandweerlieden, die zich op
deze plaats bevonden, zagen het ge
vaar aankomen en konden zich tij
dig in veiligheid stellen.
Het gebouw brandde geheel uit.
De schade wordt door verzekering gedekt.
Honderden stuks in Uw
maat en honderden stuks in
de kleur die U wenscht, maar
al die honderden iets aparts
aan model, bewerking en stof
Zóó is
Waarborg-Kleeding!
KREYMBORG
(Adv. Ingez Med.)
Spoorwegen pensioiineeren
60 man.
Volgens het weekblad van de Nederlandsche
Vereeniging voor Spoor- en Tramwegperso
neel heeft de Personeelsraad een brief van de
directie der Nederlandsche Spoorwegen ont
vangen, waarin wordt medegedeeld, dat de
directie met 't oog op 't overcompleet van per
soneel bij den dienst der exploitatie besloten
heeft met ingang van 19 Juni 1938, te pen-
sionneeren wegens leeftijd: 49 hoofdconduc
teurs, 2 lokaaltreinconducteurs, 1 eerste hoofd
geleider en 8 hoofdgeleiders, in totaal 60 man.
Spijker in stopcontact gestoken.
Driejarig knaapje levensgevaarlijk gewond.
Donderdagmiddag stak. het driejarige zoon
tje van de familie Romijn te Barneveld een
spijker in een stopcontact, hetgeen kortslui
ting veroorzaakte. Er ontstond plotseling een
groote vlam, waarna de kleertjes van het kind
in brand geraakten.
Onmiddellijk kwamen de ouders toesnellen
Zij wisten het vuur na weinige minuten te
dooven. het ventje was evenwel reeds geheel
met brandwonden overdekt en is in levensge
vaarlijken toestand naar het Diaconessenhuis
te Arnhem vervoerd.
Weer natuurschoon verloren
gegaan.
Heidebrand te Someren.
Donderdagmiddag omstreeks drie uur is
brand ontstaan in de gemeenteheide, gelegen
langs den provincialen weg van Heusden
naar Someren.
Onmiddellijk kwamen een groot aantal ar
beiders uit een in de nabijheid liggende werk
verschaffing toesnellen. Zij trachtten het
vuur te stuiten, hetgeen eerst gelukte nadat
vijftien H.A. heide in vlammen waren opge
gaan, Met veel moeite kon worden voorkomen,
dat de brand zou overslaan naar de aangren
zende staatsbosschen.
De schade is gering, doch niettemin is een
groote oppervlakte natuurschoon verloren ge
gaan.
Dividend van de Koninklijke is
17 procent.
In de Donderdag gehouden vergadering van
commissarissen van de N.V. Koninklijke Ne
derlandsche Maatschappij tot exploitatie van
petroleumbronnen in Nederlandsch-Indië
werd besloten aan de algemeene vergadering
van aandeelhouders voor te stellen over het
boekjaar 1937 een dividend uit te keeren van
17 procent, waarvan in Januari j.l 6 procent
als interim-dividend is betaald, zoodat nog
een slot-dividend van 11 procent zal worden
uitgekeerd
De Gepensionneerde.
Den Haag is de stad der gepensionneerden.
Wanneer de gepensionneerde gehuwd is
woont hij in een aardig huisje met een aardig
tuintje. De kleine gepensionneerde in een aar
dig klein huisje, de groote gepensionneerde in
een aardiger grooter huisje. Den Haag heeft
vele gepensionneerden. Daarom vindt ge veel
aardige huisjes in den Haag. En omdat er bij
die huisjes tuintjes moeten zijn, daarom is
Den Haag zoo uitgebreid en daarom heeft
het zulke uitgestrekte tuinwijken.
Wie een aardig huisje bewoont, speelt villa.
Daarom heeten die aardige huisjes Villa" of
„Huize". En elke Villa en ieder „Huize" heeft
zooals dat betaamt een naam. Schattige
namen, zooals: ..'t Zonnetje" of „Windekind"
of „Ons Huuske" statige namen, zooals:
„Huize Schoongelegen", of „Huize ten Vijver",
of „Huize Boschzich". Indische namen, zoo
als „Habis Perkara" of „Senang" en namen
waaruit streven en zieleleven der bewoners
spreekt: „Nooit Gedacht", „Toch Verkregen",
„Ulusio". Er zijn ook huizen waai* ge de namen
der vriendelijke bewoners van den gevel kunt
aflezen: Huize Martojan. Huize Bramenroos,
Huize Cox-enpaul,
Wanneer de gepensionneerde ongehuwd is,
is hij in dubbelen zin gepensionneerd: dan
woont hij en pension. Dan heeft hij een ge
meubileerde zitkamer en een slaapkabinet.
Dan eet hij tot zijn dood leverkaas en ton
genworst. Daix vecht hij tot in hoogen ouder
dom tegen de maandrekening, het balletje ge
hakt en de banaan, en de badkamer die altijd
net bezet is wanneer hij er gebruik van wil
maken.
Gepensionneerde en gepensionneerde is
twee.
U kunt den oud-gouverneur van Sumatra's
Westkust niet vergelijken met het oud-hoofd
van de gemeentelijke school te Tex-borgsche
Veld. Zij hebben één ding gemeen: de ver
getelheid voor de wei*eld en de menschen. De
oud-gouverneur kan die vergetelheid slecht
vei-dragen. Hij was, in de fleur zijner jaren,
een kleine koning.
Het oud-schoolhoofd vindt die vergetelheid
heexdijk. Hij heeft er vijf-en-zestig jaar op ge
wacht.
Ik zat laatst in de tram tegenover twee
oud-gouverneurs-generaal.
Dat waren groote koningen. Nu zijn zij wil
lekeurige trammers. Wanneer zij een halve
stuiver fooi geven, krijgen zij een half tikje-
aan-de-pet van den conducteur, maar zonder
halve stuiver krijgen zij evenmin eerbewijs als
iedereen zonder-halve-stuiver.
Rond de eindpalen des levens is de verge
telheid. En ix»nd de vergetelheid is de her
innering. Aan Buitenzorg. Of aan Terborgsche
Veld. Maar: de herinnering en niet: de glorie.
Voor Buitenzorg en de Oostkust is dat een
tragedie. Voor Terborgsche Veld: een heerlijk
heid.
Daarom is er in de kleine aardige huisjes
meer geluk dan in de groote. Daarom geuren
de rozen in de Bloemenbuurt een wonderlijke
geur. En daarom zingen de merels in de Vogel-
bu'irt wondex-lijké liedjes.
De gepexxsionneerde heeft met de jacht,
den strijd en het sti-even des levens afgedaan.
Hij beziet het leven van een hooge hoogte.
Hij glimlacht om de haast, de eerzucht en de
begeex'igheid der menschen. Hij zwijgt gaarne.
Hij wandelt gaarne langs de stilte van het
strand en door de koelte van de Schevening
sche Boschjes. De taal van de bioemen, de
boomen, de vogels en den wind is hem liever
dan de taal van de menschen.
Maar wanneer hij naar de menschentaal
luistert, dan is dat de taal van de herinne
ring. Aan zijn stamtafel in de sociëteit of in
het buurtcafé. Daar haalt hij met mede-
gepensionneerden de oude dingen op. Her
inneringen van onder de tropenzon. Herinne
ringen uit een aardig dorp.
Het verleden is hem vertrouwd. En het
heden is voor hem jeugd.
Wanneer hij in het heden treedt dan doet
hij dat vergelijkenderwijze. „In mijn tijd",
„vroeger" en „toexi ik jong was" zijn de aan
heffen van de stamtafels. Hij idealiseert
.vroeger" en „toen ik jong was" was alles
beter, nobeler, vriendelijker. De herinnering
is een zuster van het vergeten. En het ideali-
seeren is een lief kind van den ouden dag.
Daarom kan de oud-gouverneur zich niet ver
eenigen met het huidige bestuursbeleid, en
daarom is de school van Terborgsche Veld
thans een bx-andpunt van onderwijs-onder-
gang.
De gepensionneerde vertoont zich zelden in
het openbaar.
Zijn rozen, zijn goudvisschen en zijn boeken
zijn hem liever dan het geroezemoes van
auto's, de drukte der groote cafés en 't stam
pen van de jazzband.
Lx Scheveningen verkiest hij de Pier boven
het Palais de Daxxse; het straxxd boveix den
boulevard; het paviljoen van de Witte boven
de terrassen met strijkjes.
En in den winter stelt hij zijn huiskamer,
die vol herinxxeringen is een piaxxo en drie
albums vol foto's boveix den schouwburg
die vol onbekende mexxschen en woorden is.
Maar 's middags gaat hij wel eens graag
ïxaar de bioscoop. „Plaatjes kijken maakt
rustig" pleegt hij te zeggen „en je kunt er in
het donker nog wel eens ongestoord een
dutje doen".
Zoo leeft de gepexxsionneerde rond de eind
palen.
Waixneer hij de oogen gesloten heeft zeggen
de kinderen: „pa heeft tenmixxste een mooien
prettigeix ouden dag gehad".
Dan worden zijn boeken verkocht en de
portretten van de piano gaan mét de albums
naar zolder bij zoon Piet.
En dan konxexx er nieuwe menschen Ixx
.Oxxs Huizeke".
De rozen ixx het tuintje worden door ixieuwe
oude handen verzorgd. En de nxereLs zingen
hun wonderlijke liedjes voor de nieuwe thee
drinkers op het grasveldje in den zoelen zo
meravond: de oud-gouverneur van Atjeh
en onderhoorigheden, of de oud-postdirecteur
van Langweerderwielen
Mr. E. ELI AS.
Fraude bij het Sophia-Ziekenhuis
te Zwolle?
De Zwolsclxe politie is, ïxaar wij vernemen,
overgegaan tot de aiTestatie van den heer H.
J. v. O., die zich, ln zijn kwaliteit van ad
ministi-ateur van het gemeentelijke Sophia
Ziekenhuis, zou hebben schuldig gemaakt aan
frauduleuze handelingen. Het onderzoek, dat
de politie thans met groote voortvarendheid
ter hand heeft genomen, strekt zich uit over
de laatste jaren, en betx-eft de vraag in hoe
verre het juist is, dat hier sprake is van kne
velarij op groote schaal.
PRINSES-BEATRIXSLUIS.
De minister van waterstaat maakt bekend,
dat met hooge goedkeuring van Hunne Ko
ninklijke Hoogheden Prinses Juliana en Prins
Bernhard 'de nieuwe sluis van den zijtak naar
Vreeswijk van het AmsterdamRijnkanaal
den naam „Prinses-Beatrix-sluis" zal dragen.
De kaartjes kent hij aan de kleur.
Maar pijpen kent hij aan hun geur.
Hij onderscheidt ze, zeer te pas.
In eerste, tweede, derde klas.
En allereerste-klas tabak
Die heeft een Roode Ster op 't Pakt
NIEMEI JER'S
6, 10, 13 ct. per hall ons.
Zeldzaam zacht en licht in de pijp.
(Adv. Ingez. Med.)
Brutale diefstal van 600.—.
Donderdagmiddag is een brutale diefstal ge
pleegd in het magazijn van den heer F. V.,
handelaar in electrische apparaten, sanitaire
artikelen e.d. aan de Veemarkt te Breda.
In het kantoor van den heer V. bevond zich
een ijzeren geldkistje met ongeveer zeshon
derd gulden benevens enkele papieren. De
dochter van dexx heer v.. die op het kantoor
werkzaam is, had al gezien, dat een der
knechts, de 18-jarige J. de R.. meermalen
langs het kantoor was geloopen. doch zij had
geexx vermoeden, dat hij iets bijzonders in het
schild voerde.
In de middaguren, toen mej. V. zich naar
boven had begeven voor den koffiemaaltijd,
moet de dief zijn slag hebben geslagen. Men
bemerkte echter nog niet aanstonds, dat het
geldkistje was verdwenen, totdat eéh vrouw
bij den heer V. kwam vragen of soms haar
zoon, de zestienjarige T., die bevriend is
met de R., daar aanwezig was, wijl haar zoon
dien middag niet op zijn werk was verschenen.
Eerst toen wex*d ontdekt, dat de R.. evenmin
op zijn werk was en bij onderzoek ontdekte
men dat het geldkistje was verdwenen.
Terstond waarschuwde men de i-echerche.
die onmiddellijk op onderzoek uitging. Het
was niet gemakkelijk een spoor van den dader
te ontdekken, doch men kreeg vermoeden, toen
men vernam, dat de R. zich den vorigen dag
zou hebben uitgelaten, dat hij van plan was
om naar zee te gaan.
In deze richting wordt het onderzoek voort
gezet, doch de vermoedelijke dader is nog xxiet
achterhaald.
Exclusieve modellen
STETSON - PENNCRAFT
I. 1«.50 - f. 12..
Bij diefstal of vcrmiiïinR van Uw hoed,
gratis een nieuwe hoed bij Meuwsen!
Vraagt ons certificaat.
Haarlem, Groote Houtstraat 32, Telef. 13440
(Adv. ingez Med.)
PRINS BERNHARD BETUIGT ZIJN
ERKENTELIJKHEID.
Nadat de vorige week de beide Diemer me
dici, dr. M. Hartman en W. Balfoort van
Z.K.H. Prins Bernhard een foto met opdracht
hadden ontvangen, als blijk van erkentelijk
heid voor de door hen geboden hulp bij het
auto-ongeluk op 29 November 1937. den Prins
te Diemen overkomen, waren gistermiddag
de heeren P. Roest, diens zoon G. Roest en
G. Bakker, allen wonende aaix den Rijksweg
in de onmiddellijke nabijheid van de plaats,
waar het vorenbedoelde ongeluk had plaats
gevonden, ten gemeentehuize te Diemen ge-
noodigd.
Deze 3 Diemeixaren hadden n.l., onmiddel
lijk nadat de autobotsing geschiedde, hulp
verleend; zij hadden Prins Bernhard en den
hem vergezellexxden Hofjager, den heer v. d.
Spek. uit de auto geholpen; bovendien had de
familie Roest zoo spoedig mogelijk voor kus
sens als anderszins gezorgd, om het den pa
tiënten zoo geriefelijk mogelijk te maken. Ook
daarvoor wilde Prins Bernhard van zijn er
kentelijkheid blijk geven en den burgemees
ter van Diempn, jhr mr. L. E. de Geer van
Oudegein waren de herinnerings-geschenken
toegezonden, met het verzoek, deze aan de bo
vengenoemde helpers in den nood te willen
uitreiken.
De burgemeester bood den heer P. Roest
een kloek portret van Prins Bernhard aan,
waarop deze eigenhandig had geschreven:
„Met hartelijken dank voor uw hulp op
29.11—'37. waarop de handteckening volgde.
De heeren G. Roest en G Bakker ontvingen
elk een zilveren aschbak, waarin de datum
van het ongeluk was gegraveerd.
