Haarlem's Dagblad
Bommen op Spanje.
Ernstig ongeluk bij de tram
kruising Aerdenhout—Bentveld.
Auto door tram gegrepen.
Een dankwoord.
Nederlandsch tankschip
door bom getroffen
VAN BREEMEN'S
ANTHRACIET
Het belangrijkste
55e Jaargang No. 16857
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 13054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Ad min. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Dinsdag 7 Juni 1938
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën: 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
Er is een eenvoudige, gruwelijke en aan
grijpende beschrijving van de uitwerking
van een luchtbombardement in dit blad te
lezen. Die beschrijving is van onze medewerk
ster C. B., een NederlancLsche die met haar fa
milie te Campello, een dorpje nabij Alicante,
woont. Dit Nederlandsche gezin woonde daar
al jaren vóór de burgeroorlog uitbrak en is
er sindsdien gebleven. Wij hebben vóór en tij
dens den burgeroorlog vele bijdragen van C.
B. gepubliceerd. Zij is nog jong en diegenen
onder onze lezers die haar werk geregeld ge
volgd hebben zullen zich herinneren hoe blij
en onbevangen zij indertijd het Spaansche
landleven wist te schilderen. Als onderwijze
res in het dorpje Campello had zij de boeren
en hun kinderen goed leeren kennen. Zij
hield van hen en van hun eenvoudig leven.
Zij waren tevreden met weinig en genoten van
kleine genoegens.
Dat was de eerste periode van de mede
werking van C. B., die helaas kort duurde.
Want de burgeroorlog kwam en duurt nu al
twee jaar. Statistieken ramen het totale aan
tal slachtoffers in Spanje nu op meer dan
een millioen. Ze zijn niet nauwkeurig en ze
zeggen overigens weinig. Ze generaliseeren
zoo domweg. Maar wat die eenvoudige men-
sghen in Spanje ondervondendaarvan
heeft de Nederlandsche onderwijzeres in
Campello u meermalen verteld. Eerst leek de
oorlog nog ver. Men bleef onbezorgd. Toen
kwam hij nader en er vertrokken veel jon
gens uit het dorp naar het leger. Toen kwa
men de luchtraids. Het was alles eenvoudig
en direct verteld, zonder opsmuk en daarom
juist zoo goed en treffend. Velen uwer moe
ten zich, deze brieven uit een Spaansch dorp
je lezend wel de vraag hebben gesteld waar
om zoo vele kleine luyden, onwetend van al
den strijd in de buitenwereld, ten prooi
moesten vallen aan dezen „strijd der ideolo
gieën".zooals men het gelieft te noemen
omdat slachting en beestenboel zulke lee-
lijke woorden en zoo akelig waar zijn.
Nu, diezelfde vraag kunt u opnieuw vandaag
stellen als u de beschrijving leest van den
luchtraid die C. B. pas heeft meegemaakt en
waarin zij bij toeval aan den dood ontsnapte
Haar brief is van 3 Juni uit Alicante geda
teerd; inmiddels is al een nieuwe luchtaan
val op deze stad en op verscheidene dorpen
gedaan. Ik hoop dat onze correspondente nog
leeft.
De aanvallers, in haar brieven, zijn Franco's
vliegers. De aangevallenen zijn degenen die
wonen in het gebied, dat nog onder de link-
sche regeering staat.
Als het andersom was zou ik niet met
minder scherpte de aandacht vestigen op de
waarheid van de moderne oorlogvoering, op
de gemeene beestachtige wreedheid, de laf
heid en onridderlijkheid van het moorden-uit-
de-lucht, het moorden tegen een volslagen
weerlooze burgerbevolking". De helden uit het
verleden, die streden om de zwakken te be
schermen, die zichzelf in de eerste plaats
waagden en met hun leven veil stonden voor
hun gezinnen, zouden zich schamen als zij
terug konden keeren en de treurige wandaden
van hun nageslacht zien: van veilige hoogte
vrouwen en kinderen vermoorden.
Bah, wat een smerige lafheid! Maar „knak
ken van het moreel van de tegenpartij" heet
daar voldoende excuus voor. Als men alle
menschelijke overwegingen, alle ridderlijkheid,
alle noblesse, alle sportsmanship opzij zet is
het inderdaad een aanvaardbare verontschul
diging. Maar nu jadan is alles aanvaard
baar. Dit is dan ook het karakter van den
modernen oorlog. Alles is aanvaardbaar, be
halve menschelijkheid.
Het is misschien handiger zich van al deze
dingen niets aan t-e trekken en zijn belang
stelling te beperken tot de motorfiets, die gis
teren één straat verderop tegen een boom
reed, waarbij de berijder werd gewond. Maar
ik vind dit een nietigheid vergeleken bij het
geen er in Spanje en China gebeurt, al kletst
de heele buurt er ook over. Ik heb nog steeds
den indruk, al zooveel jaren lang, dat wij veel
menschelijker en veel begrijpender en veel
breeder van inzicht moesten zijn en dat wij
voortdurend moeten beproeven althans iets
van dit tekort in te halen.
Maar de meeste menschen zijn ongetwij
feld van een andere meening. En dat lijkt
benijdenswaardig rustig en gemakkelijker.
Dan is een gebroken boordenknoopje erger
dan het lezen van de ervaringen van C. B
R. P.
Twee inzitfenden gedood, een
gewond.
Ongeluk te wijten aan onbekendheid
van den chauffeur.
Op den eersten Pinksterdag is bij
den overgang van de trambaan
HaarlemZandvoort aan den mr. En-
schedéweg te AerdenhoutBentveld
een auto door een uit de richting
Zandvoort komende tram gegrepen
en eenige meters meegesleurd. De
wagen werd bijna geheel vernield.
Een der vier inzittenden de heer
Wagner uit Rotterdam kreeg een
^chedelbasisfractuur en een hersen
schudding, op weg naar het St. Elisa-
beths-Gasthuis is hij overleden. Ook
zijn vrouw die met een ernstige her
senschudding werd opgenomen is des
avonds te 7 uur overleden terwijl de
heer Parmaraksa een lichtere hersen
schudding opliep en spoedig weer bij
kennis kwam. De chauffeur van de
auto werd slechts licht gewond en
kon na verbonden te zijn weer naar
huis terugkeeren. De tram ondervond
ongeveer een uur vertraging.
De burgemeester van Bloemendaal Jhr.
mr. C. J. A. den Tex, de waarnemend substi
tuut officier van Justitie mr. Th. S. de Vries
van Doesburgh en de commissaris van poli
tie de heer A. Hiemstra stelden onmiddellijk
na het ongeluk een onderzoek in, waarbij
kwam vast te staan dat het ongeluk te wij
ten was aan totale onbekendheid van den
chauffeur met de ter plaatse bestaande situa
tie. De chauffeur had zelfs heelemaal geen
trambaan gezien en toen hij plotseling de
tram voor zich zag opduiken was het te laat
om een aanrijding te voorkomen.
Bij de tramkruising bevindt zich een
zwaaiend licht en belsignaal dat in werking
treedt zoodra een tram nadert.
De auto werd in de flank gegrepen, eenige
meters meegesleurd en kwam tenslotte na
een slag te zijn omgedraaid op de tweede rails
tot stilstand.
De chauffeur heeft dus noch het bord met
het opschrift „Halt Tramkruising", noch het
electrische zwaaiende belsignaal dat zich
voor het verkeer komende uit de richting
Zandvoort aan de overzijde van de kruising
bevindt, opgemerkt.
Het aantal ongelukken dat zich bij dezen
overgang heeft voorgedaan is niet zoo groot
dat men hier van een onhoudbaren toestand
mag spreken. De laatste jaren is hier name-
Prinses Beatrix maakt haar
eersten boottocht.
's GRAVENHAGE, 7 Juni. .Gedurende de
Pinksterdagen hebben het Prinselijk Paar
en Prinses Beatrix het motorjacht de Piet
Hein als kampeerschip gebruikt.
Des aterdags voert de Piet Hei naar het
IJselmeer.. In verband met de weersomstan
digheden werd des avonds Muiden binnen-
geloopen, vanwaar in den vroegen morgen
het schip naar de Eemmonding is vertrok
ken en aldaar ten anker is gaan liggen
Prinses Juliana en Prins Bernhard woonden
de Pinkstergodsdienstoefening bij onder het
gehoor van ds. Blaauwendraad. Op den
tweeden Pinksterdag ging de tocht des mor
gens naar het Noorden. Gedurende dien
dag maakten de Prinses en de Prins in de
kleine motorboot, die de Piet Hein meevoert,
nog tezamen een uitstapje.
Maandagavond is het Prinselijk gezir
teruggekeerd te Soestdijk Voor de kleine
Prinses was dit verblijf aan boord van de
Piet Hein haar eerste reis op de Hollandsche
wateren.
De Kunstijsbaan te Haarlem.
Onderhandelingen met het gemeentebestuur.
Eenigen tijd geleden deelden wij mede. dat
een combinatie medewerking van het ge
meentebestuur van Haarlem had gevraagd om
te kunnen overgaan tot het stichten van een
overdekte kunstijsbaan op een terrein aan de
Kleverlaan achter den Kleverparkweg.
Naar wij vernemen zijn over deze aange
legenheid nog onderhandelingen gaande tus-
schen het gemeentebestuur en de bedoelde
combinatie. Het is te Haarlem gewoonte dat in
het algemeen de eigenaars van gronden die
bebouwd worden aan de gemeente een bijdrage
geven voor de kosten van den aanleg van de
straten en den daarvoor benoodigden grond
kosteloos overdragen. Nu zal voor het bereiken
van het terrein waarop de kunstijsbaan ont
worpen is een nieuwe weg moeten worden aan
gelegd. De onderhandelingen loopen nu over de
vraag of voor dit object de gewone eischen
door het gemeentebestuur gehandhaafd zullen
worden, of dat hier reden is een deel der kos
ten voor rekening der gemeente te nemen.
Ten Stadhuize werd verwacht, dat er thans
spoedig een beslissing in deze aangelegenheid
is te verwachten. Als de quaestie van den
grond tot een oplossing gekomen is en het be
wuste terrein dus officieel als bouwterrein er
kend kan worden, kunnen de bouwplannen
voor de kunstijsbaan door Bouw- en Woning
toezicht bestudeerd worden.
lijk, zooals de commissaris ons mededeelde,
geen ongeluk gebeurd.
De toestand van den overweg is, naar zijn
oordeel, misschien wel voor verbetering vat
baar, doch is geenszins slechter dan elders.
Het kan natuurlijk altijd voorkomen dat
iemand, die met een plaatselijke situatie to
taal onbekend is een beveiligingssignaal niet
opmerkt. Of dat signaal nu te hoog of niet
te hoog is bevestigd, is een vraag waarover
de meeningen nog al uiteen loopen.
De tarmbestuurder ziet 250 meter voor den
overgang een verklikkerlicht branden wat
voor hem het teeken is. dat het signaal bij de
kruising werkt. Brandt dit licht niet dan
moet hij voor de overgang stoppen. Nu bij dit
ongeluk is uitgemaakt dat de signalen nor
maal gewerkt hebben was er voor den be
stuurder dus geen bijzondere reden om de
tram te doen stoppen.
Hij rekende er natuurlijk op dat het ove
rige verkeer de signalen had bemerkt. Dit is
echter niet gebeurd met het vermelde nood
lottige gevolg.
Nader vernemen wij nog dat de toestand
van den heer r,armaraksa die eveneens in het
St. Elisabeths Gasthuis wordt verpleegd tame
lijk gunstig is. Er is geen direct levensgevaar.
Vele slachtoffers bij bombarde
ment op Alicante.
Britsch schip getroffen.
Verscheidene steden van het repu-
blikeinsche Spanje zijn in de laatste
dagen door de luchtmacht van Franco
gebombardeerd.
Het zwaarst heeft de kuststad Ali
cante geleden, waar volgens de laatste
berichten Maandag 29 personen wer
den gedood en meer dan 50 gewond.
In de binnenstad werd een groote verwoes
ting aangericht. Ook de voorstad Cantaranes
werd ernstig getroffen. De bewoners wisten
zich in veiligheid te stellen met uitzondering
van een uit zeven personen bestaande familie.
Bij den aanval op Alicante werd het
Britsche stoomschip Saint Winifred,
dat in de haven lag, door hommen ge
troffen. Vijf leden der bemanning
kwamen hierbij om het leven en ver
scheidene werden gewond.
De Saint Winifred is ook een dag of
veertien geleden te Alicante gebom
bardeerd.
Voorts heeft de rechtsche luchtmacht Vall
de Uxo in Castellon gebombardeerd. Hierbij
werden vijf personen gedood en twee gewond.
Vervolgens werd Alcubia Devei gebombardeerd,
men weet nog niet hoe veel slachtoffers hier
zijn gevallen.
Ook Sagunto en Madrid werden bestookt. Ver
moedelijk zijn hier geen slachtoffers gevallen.
Ze zijn weer om. de Pinksterdagen,
Ik weet niet. wat u hebt gedaan.
Maar ik heb. mocht u het mij vragen,
Niet stilgezeten, noch -gestaan,
Ik ben. om het te memoreeren.
Ontvloden aan de steenen stad.
Om buiten mij te amuseeren.
Ik heb eens heerlijk vrij gehad.
Ik was zoo lui als ik kon wenschen
En nu het feest weer is gedaan.
Besef ik. zonder andre menschen.
Was het zoo vlot maar niet gegaan.
Want andren hebben moeten zwoegen
En hadden het nog extra druk.
Voor mijn. misschien ook uw, genoegen,
Voor onze vrijheid, ons geluk.
Ik noem bijvoorbeeld de politie,
De wagen voerders, conducteurs
En andren in een trampositie
Taxichauffeurs en buschauffeurs
De kf"ners en de bordenwasschers
De koks en andren in 't café.
De auto- en de f ietsoppassers.
De badman enzoovoorts. aan zee.
De stokers en de machinisten.
De kaartjesknippers in de hal
Van het station, de bureaulisten.
De baanwachters en wie niet al.
Ik kan z' onmooglijk allen noemen.
Er waren er nog meer niet vrij
Hun werk wil 'k echter tevens roemen,
Zij droegen tot mijn vreugde bij.
't Plezier dat Pinkster mij kon schenken.
Was zonder hen maar half geweest.
Dat wil ik eens in dank gedenken.
Na het geslaagde Pinksterfeest.
P. GASUS.
Het woord is aan
Allard Pierson:
Geen zuiver denkbeeld of
liet moet zijn zuivere uit
drukking kunnen vinden.
Schip
in brand gevlogen
De bemanning in veiligheid
BARCELONA, 7 Juni.. Het Ne
derlandsche tankschip „Parklaan" is
gisternacht bij een luchtaanval door
een bom getroffen.
Het schip geraakte in brand cn
men is er nog niet in geslaagd het
vuur te blusschen.
De bemanning heeft zich in veilig
heid kunnen brengen.
(United Press).
Een jongen sprong op den
bagagedrager.
En dc wielrijdster kwam te vallen.
Gisteravond omstreeks 8.45 uur reed een
39-jarige dame op de fiets door de Graafschap
straat, toen plotseling tot haar onaangename
verrassing een jongen achterop de bagage
drager sprong. Dit was blijkbaar spelender
wijs bedoeld "doch had ernstige gevolgen. De
dame kwam namelijk te vallen, cn genees
kundig onderzoek wees uit dat zij daarbij
waarschijnlijk haar knieschijf heeft gebro
ken, hetgeen naar men weet een ernsti
ge verwonding is.
Een sporthaven aan het Noordcr
Spaarne?
Stelende bnitenlandsche dienst
boden.
Vier dieveggen en een heler aangehouden.
De politie te Bloemendaal heeft een viertal
Duitsche dienstboden aangehouden die zich
ten nadeele van haar werkgeefster te Bloe
mendaal aan diefstal hebben schuldig ge
maakt.
Gestolen werden lijfgoederen, beddegoed
handdoeken en etenswaren.
De goederen werden, voorzoover betreft
etenswaren opgegeten, opgeslagen in een ka
mer van het huis van den 32-jarigen C. aan
de Leidschevaart.
C. was met een der meisjes verloofd en werd
door de politie aangehouden wegens heling
Het in beslag genomen goed was een v-rij
groote partij; het werd door de politie me' een
auto naar het politiebureau vervoerd.
Toen alles in de recherchekamer op het
bureau was uitgestald leek het wel wat op een
winkeltje.
Toch alles heeft bij elkaar niet veel meer
waarde dan enkele tientallen guldens
Daarbij zijn niet meegerekend de etens
..aren die het vijftal reeds verorberd had.
De vier dieveggen en de heler zijn door de
politie van Bloemendaal aan de justitie te
Haarlem overgeleverd.
Welke plannen de gemeente Haarlem heeft.
Wij hebben medegedeeld, dat van de tafel
van B. en W. van Haarlem in de laatste
raadszitting is bekend gemaakt, dat ver
wacht werd, dat in de eerstvolgende zitting
een voorstel zou kunnen worden behandeld
om nog verschillende werken in werkver
schaffing te kunnen uitvoeren Genoemd
werden het graven van een sporthaven aan
het Noorder Buiten Spaarne en het in orde
brengen van sportterreinen aan het Zuider
Buiten Spaarne.
Het is evenwel te verwachten dat er in
elk geval eenige vertraging zei komen in de
voorbereiding dezer objecten. Het gemeente
bestuur had drie objecten in werkverschaf
fing uit te voeren aan de regeering aange
vraagd namelijk de sporthaven. het sport
terrein aan het Zuider Buiten Spaarne
iSchalkwijkerweg) en het sportterrein aan
den Kleverparkweg. De regeering zegde al
leen haar medewerking toe voor het sport
terrein aan het Zuider Buiten Spaarne. Daar
op heft het gemeentebestuur aan de regee
ring medegedeeld, dat er meer behoefte was
aan het sportterrein aan den Kleverparkweg,
waarop de regeering goed vond. dat haar toe
stemming gold voor dit laatste werkobject.
Dit wordt dus in elk geval uitgevoerd.
Over de beide andere objecten wordt op
nieuw onderhandeld, zoodat men in het
Haarlemsche Stadhuis hoopt, dat alsnog een
weg gevonden zal worden om ook tot uitvoe
ring van die twee objecten te komen
Wat de sporthaven aan het Noorder Spaar
ne betreft vernemen wy. dat het de bedoe-
'Ing is de uitmonding van de Jan Gijzen-
aart bij het Spaarne te verleggen Er zal
1an tevens een sporthaven voor kleine zeil
jachten en kano's gegraven worden, welke
haven omeeven zal worden door een glooiing
vaar de peilers zich kunnen verpoozen Op
het ontwerp-ultbreidingsplan is ook een
"lubgebouw ontworpen.
Naast de sporthaven en het aangrenzen-
Ie terrein zou dan ook een speelterrein aan
gelegd worden dat in gebruik gegeven zal
woiden aan de speeltuinverceniging „Welte
vreden", die nu tijdelijk een terrein in ge
bruik heeft bij den Spaarndammerweg.
heeft,
JWI -woqeha
ealohisaAa.
■waahda.
VOORJAARSPRIJZEN W
(Adv. Ingez. Med.)
Bouw van een nieuwe zwem-
iiirichtinj; te Haarlem?
Plannen voor den aanleg van een sintelbaan
aan de Kleverlaan.
Eenigen tijd geleden hebben wij medege
deeld. dat er plannen bij het gemeentebe
stuur van Haarlem bestonden om de houten
zweminrichting aan de Kleverlaan die te
klein wordt en ook gebreken gaat vertoonen
te vervangen. De bedoeling is een nieuwe
en grootere zweminrichting te maken, even
eens op een terrein aan de Kleverlaan. maar
dan meer in de nabijheid van het ijsbaan
terrein der IJsclub voor Haarlem en omstre
ken. Dit zal dan een inrichting van beton
worden.
Het gemeentebestuur hoopt, dat dit plan
verwezenlijkt zal kunnen worden met finan-
cieele medewerking van het werkfonds. De
kans dat die verkregen zal worden, wordt
grooter geacht nu de regeering voor het
Werkfonds grootere credieten. heeft toege-
Met dit plan hangt samen de quaestie van
de inrichting van een sintelbaan, Eenige
maanden geleden heeft het bestuur van de
Nederlandsche Athletiek Unie bij het ge
meentebestuur van Haarlem aangedrongen
op het maken van een sintelbaan.
Er is nu door den Raad, op voorstel van
B. en W. besloten een sportterrein aan te leg
gen op een terrein achter den Kleverpark
weg. Daar zal de wensch inzake een sintel
baan voor zoover de plannen nu uitgewerkt
zijn, nog niet verwezenlijkt worden. De
quaestie heeft evenwel de aandacht van het
gemeentebestuur. Als in de naaste toekomst
een nieuwe zweminrichting aan de Klever
laan zal worden gebouwd zou het terrein
waarop nu de houten zweminrichting staat
en dat een oppervlakte heeft van 50 bij 100
Meter beschikbaar komen voor den aanleg
van een sintelbaan. Dat terrein zou voldoen
de groot zijn om zoo'n baan aan te leggen.
U VERGEET
dat U een bril draagt
als het een KEIP-bril is.
Gr. Houtstraat 137.
(Adv. Ingez. Med.)
HEDEN: 14 PAGINA'S.
pag.
Bij een auto-ongeluk te Aerdenhout zijn
twee menschen om het leven gekomen. 1
Bouw van een nieuwe zweminrichting te
Haarlem? 1
Een Nederlandsch tankschip is bij een
luchtaanval op Barcelona door een bom-
getroffen. 1
Tc Huizum is een echtpaar neergeschoten:
de dader slaat de hand aan zich zelf. 3
Tijdens en kort voor de Pinksterdagen zijn
een reeks ernstige motorongelukken ge
beurd. 3
Mr. L. J. A. Trip stelt in het jaarverslag der
Ned. Bank de vraag of niet meer licht
moet worden verschaft over 's Rijks fi
nanciën. 3
De ..Karimata" is op de roede van Ter
schelling aangekomen. 3
Spaansche vliegtuigen hebben op Fransch
gebied bommen geworpen. 4
In negen dagen zijn in Kanton vijfdui
zend douden gevallen als gevolg van de
bombardementen. 4
'leruchten over een opstandige beweging
in het Nationalistische Spanje. 4
Nederland en Nederlandsch-Indië werden
beide in de eerste ronde van het wereld
kampioenschap uitgeschakeld. 6
ARTIKELEN. ENZ.
It P.: Bommen op Spanje. l
C. Sipkes; De Heemskerker duinen. 9
C. B.: In de hel van den burgeroorlog. 13
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op u
