Haarlem's Dagblad
vL f
Indische defensie wordt
nog verder versterkt.
Z.H.P. BEHANGSELS
Enkele belastingen
worden in Indië
verzwaard.
Sonja Henie.
Ernstige vechtpartij in
Brabantsch Café.
VAN BREEMEN'S
ANTH RACIET
VOÓRJAARSPRIJZEN
BERICHT
Het ibelanu
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Woensdag Juni 1938
Abonnementen per week f 0.25. p. maBnd
f 1.10. per 3 ninandcn f3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advcrtenticn1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Kegelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
Gisteren werd op de binnenplaats van de Haarlemsche Brandweerkazerne een
demonstratie van de uitwerking van brandbommen gegeven voor de leden van
den Noord-Hollandschen Provincialen Brandweerbond en de Haarlemsche
brandweerlieden. Monsters van zoldervloeren werden opgesteld. Op de foto zien
we een speciaal voor het doel vervaardigde brandbom zijn vernielenden invloed
op een vloermonster uitoefenen.
Streven geoefend inheemsch reserve-
personeel te krijgen.
ANEGANG 28 TELEFOON 18800
STEEDS HET NIEUWSTE 1
(Adv. Ingez Med.)
Haarlem en de schuilkelders.
55c Jaargang No. 16864
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Om een deel van het tekort
voor 1939 te dekken.
Nadeelig saldo van f 21 millioen
verwacht.
BATAVIA, 15 Juni (Anetal.) De finan-
cieele nota vangt aan met de mededeeling,
dat de verbetering van de budget-positie,
waarvan in de nota voor 1938 wordt gewag
gemaakt, geen stand hield. Reeds in de ver
wachting voor het loopende jaar valt een te
ruggang te bespeuren.
Gaf de oorspronkelijke raming voor 1938
voor den gewonen dienst een tekort van niet
meer dan f 900.000 en kon in het financieel
exposé, dat in Januari bij den Volksraad
werd ingediend, nog gerekend worden op een
tekort van niet meer dan f 4.800.000, naar de
huidige verwachting moet een nadeelig saldo
tegemoet worden gezien van f 19.000.000 te
vermeerderen met een bedrag van f 4.900.000
voor alsnog te boeken gevolgen van conver
sies, welke in 1937 plaats hadden, dus een
tekort van totaal f 23.900.000.
De voorliggende ontwerp-begrooting voor
1939 toont een verdere doorbuiging van deze
ongunstige ontwikkelingslijn. De gewone
dienst sluit met een tekort van omstreeks
f 38.500.000.
Lasten verzwaard.
De voorgenomen maatregelen liggen op het
gebied der inkomstenbelasting en der invoer
rechten. Bij doorvoering dezer maatregelen
kunnen de ontvangsten met f 17.700.000 wor
den verhoogd, zoodat het tekort alsdan
f 20.800.000 zal bedragen.
De regeerïng geeft zich volledig re
kenschap van de onbevredigende si
tuatie, dat ondanks de wederom
zwaardere offers welke van de ge-
gemeenschap zullen moeten worden
gevraagd voor den gewonen dienst
geen sluitende begrooting kan worden
verkregen. Zij meent echter,, alle
omstandigheden in aanmerking ge
nomen, dat op de aangegeven basis
in ieder geval voorloopig en zonder te
groot risico de verdere ontwikkeling
van het algemeen aspect met betrek
king tot de gewesten kan worden
.afgewacht.
Bovenbedoelde maatregelen zullen op de
volgende wijze worden toegepast:
1. Ten aanzien van de inkomstenbelasting
wordt voorgesteld de opcenten, die voor de be-
grooting-1938 teruggebracht waren op 30 we
der te stellen op 50, van welken maatregel een
hoogere opbrengst van f 2.400.000 wordt ver
wacht.
2. Het tarief voor de loonbelasting, dat
voor 1938 gebracht werd op 3 procent, zal
wederom opgevoerd worden tot 4 procent,
waarvan een hoogere opbrengst van f 5.900.000
is geraamd.
3. Ten aanzien van de invoerrechten zal
moeten worden overgegaan tot verhooging
van de opcenten op de waarde-rechten, die
met ingang van 28 October 1936 tot 25 zijn
verlaagd en wel een verhooging tot het oude
aantal van 50, zoodat het aantal opcenten op
de invoerrechten, behoudens bepaalde uit
zonderingen, voor 1939 opnieuw algemeen
gesteld wordt op 50 waarvan een meerdere
opbrengst wordt verwacht van f 8.400.000.
Voorts zal de tijdelijke verlaging van het
basis-recht van sommige goederen, welke, ein
de 1938 afloopt, en waartoe besloten werd bij
ordonnantie van 26 October 1936, niet wor
den voortgezet. De hierbij betrokken goede
ren zullen evenwel vrijgesteld blijven van de
heffing van opcenten.
GIFT VAN DE KONINGIN.
BATAVIA, 15 Juni. Van officieele zijde
meldt men ons, dat door H.M. de Koningin
een bedrag van f 1000 ter beschikking is ge
steld van den gouverneur-generaal van
Ned.-Indië ten bate van de slachtoffers der
aardbeving op Midden-Celebes.
Heeft de ooievaar postduif-
instincten?
Interessante proefneming van Poolsche
geleerde.
De Poolsche professor graaf K. Wodzicki zal
binnenkort een proefneming met ooievaars
nemen om na te gaan, of deze dezelfde in
stincten toonen als duiven. Per vliegtuig zullen
namelijk zes ooievaars uit Polen naar Helsing-
fors worden vervoerd, zoo weet het ANP te
vertellen. Daar zullen zij worden losgelaten in
de hoop, dat zij hun weg terug zullen vinden.
Allen waarnemers is verzocht bijzonderheden
omtrent den tijd. waarop de ooievaars gezien
wordn, door te geven aan het Zoölogisch mu
seum te Helsingfors.
Naar men beweert had een ooievaar, die on
langs te Boekarest werd losgelaten, slechts
drie dagen noodig om de 450 mijl naar Polen
af te leggen, terwijl een andere ooievaar over
de reis Palestina-Polen twee weken deed.
Terechtgesteld wegens land
verraad.
Twee doodvonnissen te Berlijn voltrokken.
BERLIJN, 15 Juni. (D.N.B.—A.N.P.) De op
16 November van het vorige jaar door het
volksgerechtshof wegens landverraad ter dood
veroordeelde Georg en Anna Schwitzer zijn he
denmorgen terechtgesteld.
De veroordeelden waren buiten de Duitsche
grens met den inlichtingendienst van een
vreemde mogendheid in contact getreden en
hebben ruim twee jaren lang in dienst van de
buitenlandsche spionnage gestaan.
(De vermaarde schaatsenrijdster
Sotija Henie heeft in haar eerste
jaar als filmactrice 42000 pond
sterling verdiend.)
Tweeënveertig duizend ponden,
Meer dan drie-en-halve ton.
Nou, dat geld is gauw gevonden,
Voor een ster die pas begon.
Door haar ijzig kunstig schaatsen.
Bracht zij lang 't publiek in vuur,
Op het ijs in alle plaatsen,
Sloeg zij menig prachtfiguur.
Op haar schaatsen gleed zij gladjes
In het filmsche paradijs,
Vol van schatjes en vankatjes
En ook daar was het weer prijs.
Welk een prijs, dat kan nu blijken.
Uit haar financiëelen staat.
Die zij trotsch kan laten kijken.
Als een volle pondenmaat.
Sonja heeft ons lang betooverd,
Als een ster op 't gladde vlak,
Zij heeft nu de film veroverd,
Met al even groot gemak
In het licht der film, hoe fel ook,
Vond zij weer een eigen plaats;
In dit zeer verschillend spel ook.
Slaat zij weer een knappe schaats.
P. GASUS.
ZONBRILLEN
die Uw oogen sparen
bij KEIP
GROOTE HOUTSTRAAT 137
(Adv. Ingez. Med.)
Marechaussee moest revolver trekken.
Een doode, twee zwaar en
vier lichtgewonden.
HILVARENBEEK, 15 Juni. Gister
avond is het in een café te Hilvaren-
bcek, waar op het oogenblik kermis
wordt gevierd, tot een ernstige vecht
partij gekomen, waarbij de marechaus
see van de revolver gebruik moest ma
ken. Hierbij werden een man gedood,
een vrouw en een der politiemannen
zwaar en vier anderen licht gewond.
Omstreeks half elf werd in het café van den
heer Goes alhier de hulp van de marechaus
see ingeroepen voor het verwijderen van een
viertal Tilburgenaars, die naar Hilvarenbeek
waren gekomen, om daar kermis te vieren.
Kort hierop verscheen assistentie. De politie
mannen, onder wie zich de opperwachtmees
ter bevond, probeerden den feestvierenden met
alle kalmte naar buiten te krijgen, doch plot
seling gaf een der mannen den opperwacht
meester een klap in het gezicht. Hierdoor ont
stond een vechtpartij, welke buiten het café
werd voortgezet. De marechaussees trokken de
sabel. Eén van de beschonken mannen zag
kans, het wapen af te nemen en sloeg daar
mede naar de marechaussees, die hierop ge
noodzaakt waren, hun revolvers te trekken.
Door de schoten werd een der Tilburgenaars,
een zekere Verhagen, onmiddellijk gedood. Een
vrouw werd geraakt, terwijl een der politie
mannen en nog vier andere bezoekers even
eens door de schoten werden getroffen.
Toen een geneesheer ter plaatse ver
scheen, moest hij bij Verhagen den
dood constateeren. De vrouw, waar
schijnlijk de echtgenoote van den ge-
dooden man, was stervende, terwijl de
marechaussee zwaar gewond was. Per
ziekenauto werden de twee gewonden
en het stoffelijk overschot naar het
ziekenhuis te Tilburg overgebracht. De
overigen, inwoners van Hilvarenbeek,
werden ter plaatse verbonden en kon
den naar hun woningen terugkeeren.
Naar wij nader vernemen was de toestand
van de beide slachtoffers die in het zieken-,
huis te Tilburg verpleegd worden, heden
ochtend goed. De gewonden blijken te zijn:
mejuffrouw Verhagen, echtgenoote van den
gedooden man en de marechaussee Vlemingh
uit Hilvarenbeek. De opperwachtmeester werd
niet gewond.
Uit het onderzoek is gebleken, dat de ma
rechaussees uit zelfverdediging hebben gehan
deld. Eenige mannen zijn van hun bed ge
licht.
Het slachtoffer Verhagen was vader van
acht kinderen.
RECTIFICATIE.
In het hoofdartikel in ons nummer var-
Dinsdag. onder den titel ..De Karimata".
kwam de volgende zin voor: ..Als u of mijn
jongste zoon met vier groote Meccano-doo-
zen aan het haspelen ging zonder te weten
wat-ie maken wou. en alles maar aan elkaar
knutselde, zou het resultaat waarschijnlijk
op een tinbaggermolen lijken".
'Het zetfoutenduiveltje heeft zich hier doen
gelden op een wijze, die onhoffelijkheid je
gens den lezer zou kunnen doen vermoeder
Daarom zij hier gerectificeerd. Instede van u
moet uw worden gelezen.
Vergadering van den Volksraad door
den Gouverneur-Generaal geopend.
BATAVIA, 15 Juni (A.N..T.A.) In de rede
welke de gouverneur-generaal bij de opening
van den Volksraad hield, wees hij erop, dat
de economische omstandigheden zich sedert
het vorig jaar in ongunstigen zin hebben ge
wijzigd.
De bestaande onzekerheid zal niet spoedig
worden opgeheyen. Er dient weerstand gebo
den te worden aan den natuurlijken drang om
betere economische resultaten aanstonds in
een hooger kostenniveau om te zetten, terwijl
men dient te waken tegen afbraak bij iedere
dalende conjuctuur. Het inkomen van de be
volking in de buitengewesten, dat sneller ge
daald is dan dat op Java en Madoera, staat
niettemin nog aanmerkelijk boven dat van
Java en Madoera.
Een positieve arbeid ten behoeve van de
handhaving en de verbetering van de volks
welvaart, past ook tegenover de nieuwe moei
lijkheden.
De gouverneur-generaal wijst dan op het
aandeel dat de overheid in deze taak heeft
o.a. door bevordering van den export, het be
palen van verschillende restricties, de oprich
ting van exportcentrales, de bevordering van
de voortbrenging ten behoeve van de eigen
binnenlandsche markt, alsmede een verder
gaande arbeidsverdeeling.
Vervolgens staat de G. G. stil bij de bud-
getaire ontwikkeling, welke het verloop van
het economische leven volgde. De toeneming
voor den gewonen dienst-1937 van de ont
vangsten met 44 millioen gulden boven het
niveau van 1936 en 97 millioen gulden boven
de oorspronkelijke raming van het betrokken
jaar, is in dit opzicht sprekend. Aangezien de
uitgaven voor dat jaar langzamer toenamen
dan de ontvangsten, verkeerde het, aanvan
kelijk op 64 millioen gulden geraamde, tekort
in een overschot van 29 millioen gulden.
Ook de buitengewone dienst vertoonde met
een feitelijk tekort van 17 millioen gulden
een aanmerkelijk betere uitkomst d»n oor
spronkelijk werd verwacht.
De G.G. verklaart dat de regeering het be
treurt, dat de uitgaven voor defensie zoo hoog
zijn, doch de regeering kan geen vrijheid vin
den ontwerpen van minder verre strekking
voor te leggen.
Hij zegt dan: „zonder den algemeenen toe
stand te donker te willen zien en ofschoon
overtuigd, dat de maatregelen, in de laatste
jaren getroffen, aan de weerkracht en de pa
raatheid van leger en vloot reeds in aanzien
lijke, mate ten goede zijn gekomen, blijft de
regeering niettemin een verdere versterking
geboden en het brengen van zwaar wegende
offers gewettigd achten".
Naast de voortzetting in versneld tempo van
datgene waarmede in de vorige jaren een aan
vang is gemaakt en waarvan de aanschaffing
van het gansche afweergeschut in het bijzon
der kan worden vernield, betreffen de voor het
leger aangevraagde credieten o.a. de oprichting
van vechtwagens-eenheden en de opvoering
van het aantal bommenwerpers.
Ten einde de aanschaffing van een derde
serie dezer vliegtuigen waartoe de regeering
zich overtuigd houdend van de instem
ming van den Volksraad hiermede inmiddels
overging, te financieren en ten einde de
noodige neven-maatregelen te kunnen tref
fen, dient ae regeering mede een aanvullende
begrooting voor 1938 bij het college in.
De landvoogd verklaart dan, dat de vraag,
in hoeverre het mogelijk zou zijn om door in
voering van een kort-verbandregeling voor een
deel van het leger de beschikking te krijgen
over geoefend inheemsch reserve-personeel
zonder daarbij in hooge kosten te vervallen
in overweging is.
De voorzitter van den Volksraad, mr. van
.ielsdingen heeft de rede van den Gouver
ieur-Generaal beantwoord.
EXAMENS.
GYMNASIUM
Haarlem. 14 Juni. R.K. Gymnasium
Meisjes. Na verlengd examen geslaagd mej. E
Overmeer.
De meening van het Hoofd van de
Luchtbescherming.
Elders in dit nummer (pag. 11) geven wij
den hoofdinhoud van een communiqué waar
in de Nederlandsche regeering haar gewij
zigd standpunt inzake de luchtbescherming
uiteenzet.
Daarin wordt o.a. gezegd:
„Uit een en ander volgt, dat bij
het organiseeren van de luchtbe
scherming in de eerste en voornaam
ste plaats maatregelen moeten wor
den getroffen, welke gericht zijn op
het verleenen van een voldoende be
scherming tegen aanvallen met bri
sant- en met brandbommen en welke
voorts rekening houden met de ge
volgen van dergelijke aanvallen. Wat
de beschermingsmaatregelen betreft,
heerscht veelal de gedachte, dat uit
sluitend speciaal daartoe Ingerichte
schuilkelders een voldoende bescher
ming tegen aanvallen met brisant
bommen kunnen verleenen. Dit is
bepaaldelijk niet juist. Smalle schuil
loopgraven welker aanleg, mits
voorbereid, men kan uitstellen tot
kort voor het uitbreken van de vijan
delijkheden bieden den aanvaller
een dermate kleine trefkans, dat
men zich in dergelijke loopgraven
bij een vijandelijken aanval met bri
santbommen voldoende veilig kan
achten. Uit dien hoofde kan het
bouwen» van openbare schuilkelders
in het algemeen worden nagelaten".
Wij hadden over deze quaestie een onder
houd met den Commissaris van Politie te
Haarlem die tevens Hoofd van den Luchtbe
schermingsdienst is. Wij vroegen den heer
E. H. Tenckinck: Acht u het mogelijk dat de
luchtbeschermingsdienst behoorlijk georga
niseerd wordt zonder schuilkelders te maken?
Het antwoord luidde: Het veranderde stand
punt der regeering heeft verwondering ge
wekt.
Er is, ook door de regeering. steeds aan
genomen. dat er voldoende schuilkelders op
verschillende punten van de stad moeten zijn
om bij een eventueelen aanval uit de lucht
bescherming te kunnen bieden aan personen
die op straat zijn.
Ik ben nog overtuigd, dat de lucht
beschermingsdienst te Haarlem niet
buiten een voldoende aantal schuil
kelders kan.
De oplossing die de regecring nu
aan de hand doet kan in steden als
Haarlem niet worden toegepast. In de
hoofdstraten ligt asphalt of er hevin-
den zich tramrails. Hoe wil men daar
in korten tijd behoorlijke schuilloop-
graven maken?
Bovendien is in verschillende declen
van de stad de gesteldheid van den
bodem zoo, dat men al bij het graven
van een sleuf van iets meer dan 1/2
Meter in het grondwater zit.
Toen zoo vervolgde de heer Tenckinck
bij een conferentie met een militair des
kundige op de aanwezigheid van grondwater
gewezen werd. zei die deskundige: dan moet
men eerst dijken leggen en in die dijken de
loopgraven maken.
Zoo iets is natuurlijk ook in een stad piet
toe te passen.
Haarlem moet, wil het een luchtbescher
mingsdienst hebben die zoo goed mogelijk is,
een voldoend aantal vluchtkelders bezitten
Zou zoo vroegen wij de regeer in g
nu nog in de kosten van den vluchtkelder die
de gemeente onder den nieuwen vleugel van
het Stadhuis in de Koningstraat wil laten
maken bijdragen?
Het antwoord was Dat is moeilijk tc zeg
gen. maar de kelder wordt in elk geval ge
maakt. Voorloopig neemt de gemeente die
Het woord is aan
Custave Ie Bon:
Een regeering is niet de
schepper van een tijdperk,
maar een schepping daar
van.
/mi -Aowjoha.
t/ir CcdohtseM
I i toaahda,
(Adv. Ingez. Med.)
uitgaven voor haar rekening, maar natuur
lijk zal aan de regeering om een bijdrage in
de kosten gevraagd worden, want ingevolge
de Luchtbeschermingswet rust op het rijk de
verplichting de kosten voor zijn rekening te
nemen.
De regeering heeft evenwel indertijd ook ge
weigerd een gedeelte te betalen van de uit
gaven die de gemeente gemaakt heeft voor den
schuilkelder onder het gebouw van den Gem.
Geneeskundigen Dienst aan de Nieuwe Gracht
Het motief was daarbij dat de gemeente niet
tijdig haar plannen had ingestuurd om aan
spraak te kunnen maken op bedoelde bijdrage.
Wij gaan door zoo besloot de heer
Tenckinck te trachten voldoende schuilkel
ders in onze gemeente te verkrijgen. Daar
toe dient ook het onderzoek dat nu vanwege
de gemeente wordt ingesteld naar de aan
wezigheid van particuliere kelders. Er zal over
wogen worden welke kelders geschikt gemaakt
kunnen worden voor schuilkelders. Het is
evenwel nog niet te zeggen of over voldoende
kelders beschikt zal kunnen worden.
Spaansche miliciens vluchten over
de Fransche grens.
Honderd man tc Arrangouct aangekomen.
TARBES, 14 Juni (Havas-A.N.P.i Een hon
derdtal gewonde miliciens is vandaag bij Col
Lagela de Fransch-Spaansche grens overge
komen. De mannen zijn te Arrangouet ge
arriveerd van waar zij naar Ar re au werden
gedirigeerd.
DE RUST IN SANDSJAK IS
WEERGEKEERD.
ANTIOCHIë, 14 Juni, In het Sandsjakge-
bied is het op het oogenblik weer rustig. De
inschrijvingen voor de verkiezingen worden
voortgezet. De Arabieren hebben hieraan
echter niet deelgenomen. De door de niet-
Turksche minderheden aan te wijzen verkie-
zings-assessoren zijn heden eveneens wegge
bleven om hun solidariteit met de Arabieren
tot uitdrukking te brengen. (D.N.B.)
Zij, die zich met ingang van 1 3uli
per kwartaal abonneeren, ontvangen
de in Juni nog te verschijnen nummers
gratis.
DE ADMINISTRATIE.
HEDEN: 12 PAGINA'S
pag.
De Tweede Kamer heeft het wetsontwerp
tot regeling van de electriciteitsvoorzie-
ning aangenomen. 3
Mr. Wendelaar heeft zijn enquête-voorstel
gewijzigd. 3
Chamberlain richt een waarschuwing tot
Franco. 4
Zeventien executies in de Russische repu
bliek Birobidsjan. 4
Te Heemstede worden elk jaar voldoende
nieuwe woningqn gebouwd. 7
In de vergadering van de Kamer van Koop
handel is gisteravond gesproken over be
langrijke wcrkobjectcn voor Haarlem. 7
De eerste testmatch is in een draw geëin
digd. 9
De Nederlandsche regeering en de lucht
bescherming. n
ARTIKELEN, ENZ.
H. de Bois: Kunst in Haarlem en daar
buiten. 3
Van onzen Parijschen correspondent: Na
het congres der Fransche Socialisten. 4
II. I). Vertelling: De uitvinder. 6
Schaakrubriek. 9
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op IQ
^«iJOEDKOOP, eenvoudig, snel en zeker
werkend. Dat zijn de eigenschappen van
een Groentje in Haarlem's Dagblad.
Profiteer ervan als U iets verkrijgen wilt
of iets opruimen.
