Haarlem's Dagblad
TROTSCHE MOEDER
Zijwaarts autorijden.
TOONT HAAR BABY
De jeugdige werkloozen te Haarlem.
Hughes in Jakoetsk.
56p Jaargang No. 16888
Uitgave Leuren* Coster, Maatschappij voor
Conrant-Liitgaven en Algeni. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 3B810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EIS KOBEK1 PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Woensdag 13 Juli 1938
Abonnementen per vreek f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertcntiën: 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Regelabonnementstarieven op aanvraug.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60, elke
regel meer f 0.15. Groentjes rie rubriek.
Ook Duitschland krijgt zijn
„Anti-Maginotlinie" in aanbouw.
BERLIJN. 12 Juli. Volgens be
trouwbare mededeelingen moeten ve
len op grond van de laatste arbeids-
dienstwet opkomen om in het Rijn
land te werken aan de „antlnMaginot-
linie" van Duitschland.
In tegenstelling tot de Fransche vesting
gordel wordt de Duitsche linie geen samen
hangend geheel van niet elkaar in verbinding
staande forten. Duitschland bouwt op zich
zelf staande, kleine forten, die zwaar gewa
pend zijn. Ook worden plaatsen, waar later
kanonnen kunnen worden geplaatst, voor dit
doel geschikt gemaakt. In het algemeen zul
len de forten pas een bemanning verkrijgen
als dit noodig zal blijken te zijn. De man
schappen zullen echter zoo geoefend worden
dat zij bliksemsnel de forten zouden kunnen
bezetten. Een groot gedeelte van het werk kan
alleen worden gedaan door speciale arbei
ders, die echter niet zoo gauw ter beschikking
staan. Ook een groot aantal arbeiders zonder
speciale opleiding is- noodig. Ook in Oost-Prui
sen zullen gi-oote werken ten uitvoer worden
gebracht., waarover echter nadere berichten
niet zijn te verkrijgen. Het juiste aantal arbei
ders, dat thans te weric is gesteld, is nog niet
bekend. Men schat het aantal op tien- tot
twintigduizend.
(United Press).
Karimata hoopt de sehatgraverij
vandaag te hervatten.
•Vanmorgen naar het wrak vertrokken.
TERSCHELLING, 13 Juli. Vanmorgen om
negen uur is de „Karimata" weer naar het
wrak van de „Lutine" vertrokken. Vanmorgen
in de vroegte werden de laatste voorbereidin
gen getroffen en tegen negen uur was de sleep
op weg naar het wrak.
De „Karimata" wordt gesleept door booten
van de firma Doeksen, die het gevaarte bin
nen enkele uren op de plaats van bestemming
zullen brengen. Het weer is goed. Er waait een
lichte westelijke tot noordwestelijke wind.
Men hoopt nog vandaag weer met het bag
geren te kunnen beginnen.
(Volgens een bericht uit Melbourne
zou een Mr. Watson een uitvinding
hebben gedaan, waardoor het mo
gelijk wordt, ook in zijdelingsche
richting met een auto te rijden,
hetgeen het parkeeren zeer zou
vergemakkelijken.)
U bent eraan gewend, dat telken jare
U weer een andre automode ziet,
Gelijk model jaar in jaar uit bewaren,
Dat acht men fout, dat trekt de koopers niet.
Maar men vindt ook constructienieuwigheden,
Vaak onbelangrijk, soms van groot belang,
De fabrikant is wijslijk nooit tevreden.
Zoo blijft de evolutie aan den gang.
Maar wel heel zelden krijgen w' iets te lezen,
Dat het bericht hierboven evenaart,
Wanneer die nieuwe vinding waar mocht
wezen,
Dan is dat wel wat extra aandacht waard.
Stel u dat voor, een auto die kan rijden,
Achter- en vooruit, zooals elke kan,
Maar bovendien, o wonder, ook terzijde,
Wat zegt u daar, in uw verbazing, van?
Het groot belang, dat spreekt, is het rangeeren,
Wanneer men ergens in een drukke straat,
Tusschen de andre autos wil parkeeren,
Of als men naderhand de rij vei^laat.
Dit opent wel heel nieuwe perspectieven,
Die ongetwijfeld velen weliswaar
In het parkeerprobleem zullen gerieven,
Maar ook een nieuwe bron zijn van gevaar.
Daar ligt een nieuw terrein voor reglementen,
Voor wanneer het wel mag en wanneer niet,
Eén nieuwe zorg voor stuurlui en agenten,
Brengt zijwaarts autorijden in 't verschiet,
't Is wonderbaarlijk, kan het mooglijk wezen,
Dat men ook zijwaarts in een auto rijdt?
't Bericht is ernstig, dat ik heb gelezen.
Maar 'k voel toch ook: het is komkommertijd.
P. GASUS.
In 2 jaar verminderde het aantal
ingeschrevenen bij de Arbeidsbeurs
van 2100 tot 1414.
Er zijn vermoedelijk 500
jongens van 14 lot 21 jaar
zonder werk.
Een week geleden gaven wij uitvoerige be
schouwingen over het verloop van de ar
beidsmarkt te Haarlem. Daaruit bleek, dat in
de laatste twee jaar het aantal werkloozeh
daalde van 6143 tot 4999. Van de 1144 werk
loozen die 'weer aan den slag kwamen waren
er 458 van 30 jaar en ouder.
Dat wil dus zeggen dat er 686 werkloozen
beneden de 30 jaren in die twee jaar werk
kregen.
Het is interessant na te gaan hoe het met
de jeugdige werkloozen in dien tijd gegaan is.
Een zuivere vergelijking is niet te maken,
omdat in dien tijd de indeeling van de sta
tistiek veranderd is. Eerst werden de werk
loozen gesplitst in de groepen beneden 20
jaar en van 21 tot 30 .jaar. Nu zijn, met
ingang van 1 Januari 1938, op verlangen van
het rijk, de groepen aldus: 1417 jaar en
1830 jaar.
Juli 1936 waren werkloos 355 jongelui be
neden 20 jaar en 1745 van 21 tot 30 jaar.
Totaal dus 2100.
Nu zijn er werkloos 70 jongens van 14 tot
17 jaar en 1344 jonge mannen van 18 tot 30
jaar, totaal 1414.
Die 1414 zijn als volgt verdeeld:
1417 18—30
jaar jaar
Handels- en kantoorbedienden 17 109
Metaalbewerkers 24 206
Bouwvakarbeiders 9 239
Grafische vakken 2 23
Fabrieks- en
transportarbeiders 10 507
Land- en tuinbouw 2 34
Andere bedrijven 6 216
Uit dit lijstje blijkt allereerst, dat er zeer
weinig jongens van 14 tot 17 jaar zich bij de
Arbeidsbeurs laten inschrijven. Dit komt na
tuurlijk cmdat velen eerst vakonderwijs
op de Ambachtsschool ontvangen. Bovendien
staat vast. dat veel jongelieden, hoewel zij
naar een werkkring uitzien, zich niet bij de
Arbeidsbeurs hebben laten inschrijven. Niet
klein is 't aantal dat nog geen keuze van vak
gedaan heeft en besloten heeft elke kans te
aanvaarden bij welk vak het dan ook is. Voor
gesteunde werkloozen en ook voor inwonende
kinderen van gesteunden is inschrijving ver
plichtend gesteld, maar daar vallen natuurlijk
niet alle jongens onder.
Opvallend is dat slechts 9 jongens een toe
komst willen zoeken in de bouwnijverheid.
Blijkbaar dringt het besef door, dat er te
Haarlem reeds meer bouwvakarbeiders zijn
dan noodig is. Men behoeft in verband met
dit lage aantal, echter nog. niet bang te zijn
dat er in de toekomst te weinig bouwvak
arbeiders zullen komen, want er zijn immers
veel 18—30 jarigen zonder werk. Veel te veel
ofschoon hun aantal in 2 jaar gedaald is van'
330 tot 239.
Ook van den land- en tuinbouw verwach
ten de Haarlemsche jongens niet veel, want
in die vakken zijn slechts twee jongens die
werk zoeken. Dat er ook slechts 2
jonge typografen werk zoeken komt omdat
de opleiding in dit vak beperkt is.
Ei- bestaat veel liefhebberij om een plaats
op een kantoor machtig te worden. Daarvoor
staan 17 jongens ingeschreven. Of de
toekomst aan hun verwachtingen beant
woorden zal, is de vraag, want er loopen in-
mers ook reeds 109 kantoorbedienden van 18
tot 30 jaar zonder werk, verder nog 116 van
3164 jaar en 3 boven de 65 jaar.
De 24 metaalbewerkers van 1417 jaar zijn
vermoedelijk voor een groot gedeelte jongens
die de Ambachtschool doorloopen hebben. Van
1830 jaar loopen nog 216 jongelieden zonder
werk. Tezamen dus 240 werkzoekenden onder
de 30 jaar in de metaalnijverheid. Twee jaar
geleden was dit aantal evenwel 382. Er
is dus wel een belangrijke verbetering inge
treden.
Eenigen tijd geleden is men te Haarlem be
gonnen met de registratie van de Jeugdige
Werkloozen. Er wordt op het bureau aan het
Nassauplein (een verlengstuk van den Gem.
Werkloosheidsdienst in de Hoofmanstraat)
hard gewerkt. De werkgevers toonen ook alle
denkbare medewerking. Daardoor- komt er
al eenige teekening in deze te-boek-stelling.
Te Haarlem zijn ongeveer 7000 jon
gens van 14 tot en met 21 jaar. Daar
van zijn er nu 2600, ruim 1/3 deel dus,
geregistreerd. Onder die waren 173
jongens zonder werk. Als dit 2/3 deel
dat nog verwerkt moet worden het
zelfde beeld geeft, zijn er dus te Haar
lem ongeveer 500 jongens van 14 tot
21 jaar zonder werk.
Daarbij moeten dan nog geteld wor
den een 60 jongens die de Centrale
Werkplaats voor jeugdige werkloozen
in de Spaarnwouderstraat bezoeken of
bij den Hout en de Plantsoenen ge
plaatst zijn.
Totaal dus ongeveer 560.
Dit aantal zal velen ongetwijfeld meevallen,
daar de vrees was dat het veel grooter was.
De werklooze jongens die niet bij de Arbeids
beurs zijn ingeschreven worden op het Nas
sauplein aangemaand alsnog naar de Hoof-
manstraat te gaan. Dit is zeker al met 40 a
50 gebeurd. Het eigenaardige gevolg van dezen
gang van zaken is dus, dat er daardoor nu
meer jeugdige werkloozen bij de beurs zijn
ingeschreven dan verleden jaar. Feitelijk is de
statistiek der werkloosheid te Haarlem dus
iets gunstiger dan een oppervlakkige vergelij
king met verleden jaar zou doen vermoeden.
De registratie der jeugdige werkloozen zal
ongeveer aan het einde van dit jaar voltooid
zijn.
Dan komt pas het feitelijke werk, want de
registratie der jeugdige werkloozen is
begonnen om, als men eenmaal een
overzicht verkregen heeft, maatrege
len te beramen om iets te doen voor
deze jeugdige slachtoffers van de eco
nomische crisis.
Vliegers in uitstekende conditie.
(Zie eerst pag. 4)
De Amerikaansche wereldvlieger Ho
ward Hughes is hedenmorgen 9.08 uur
Greenwichtijd te Jakoetsk geland.
De vliegers verkeerden in uitsteken
de conditie en daar de motoren vol
komen in orde waren, hoopte zij na
benzine en olie bijgelaten te hebben
na drie uur voor Alaska te kunnen
starten.
De afstand OmskJakoetsk is
naar United Press meldt in 10%
uur afgelegd. Het toestel vloog met
een gemiddelde snelheid van 341 K.M.
per uur.
Het woord is aan
Fénelon:
Wie niet kan lijden heeft
geen groot hart.
Frankrijk doet te Tokio mededee^
ling van de bezetting der
Paracelsuseilanden.
Japansche regeering acht terugtrekking der
bezetting gewenscht.
De Fransche ambassadeur te Tokio, Henry,
heeft den Japanschen minister van Buiten-
landsche Zaken Oegaki een nota overhan
digd, waarin de Fransche regeering officieel
mededeeling doet van de bezetting der Para
celsuseilanden. In de nota wordt er verder op
gewezen, dat Frankrijk de economische be
langen van Japan bij de Paracelsuseilanden
(visscherij en delving van fosfaathoudende
meststoffen niet zal aantasten.
Een woordvoerder van het Japansche mi
nisterie verklaarde ten aanzien van de nota
„Het belangrijkste punt, nl. het
vraagstuk van het staatsrechtelijk
eigendom van de eilandengroep, is in
de nota niet opgehelderd. De onder
handelingen worden voortgezet. Ja
pan acht het gewenscht, dat Frank
rijk zijn bezetting terugtrekt. Betref
fende de waarborging der rechten en
belangen van Japansche burgers op
de eilandengroep is Japan bevredigd".
De woordvoerder zeide voorts, dat in het
onderhoud van gisteren tusschen den minister
van Buitenalndsche Zaken, Oegaki en den
Franschen ambassadeur, de kwestie van
Hainan niet ter sprake is gebracht.
Het Japansche persbureau Domei publiceert
het bericht, dat volgens mededeeling uit Hong
kong zes Fransche oorlogsschepen bij de Para-
celsus-eilanden liggen. Ook zouden munitie en
andere voorraden zijn aangevoerd.
De redactie van Havas teekent hierbij aan,
dat deze berichten in gezaghebbende Fransche
kringen met stelligheid worden tegengespro
ken. Op het oogenblik bevindt zich geen en
kel Fransch oorlogsschip in de nabijheid dei-
eilanden, terwijl geen oorlogstuig van welken
aard ook naar de groep gezonden is.
Botsing op den Heerenweg.
Wielrijder stak plotseling den weg over.
Heden, Woensdagmorgen te omstreeks 6
uur had op den Heerenweg te Heemstede een
aanrijding plaats tusschen een auto bestuurd
door J. H. K. wonende te Hillegom. rijdende
in de richting Hillegom—Haarlem en een
wielrijder genaamd G. v. B. wonende te
Heemstede, rijdende in dezelfde richting, door
dat de wielrijder plotseling van rechts naar
links den weg overstak om de Hugo de Groot
laan in te rijden.
De autobestuurder zwenkte om een aan
rijding te voorkomen naar links, reed een
links van den weg staande straatlantaarn
omver en vervolgens tegen een boom. waar
door de stam ontveld werd. terwijl de kop van
den nog jongen boom, afbrak en op een licht
mast terecht kwam. Hierna kwam de zwaar
beschadigde auto op het linker trottoir tot
stilstand. De autobestuurder kreeg een ver
moedelijk lichte herschenschudding en" is op
advies van een ter plaatse aanwezigen dokter,
per auto van Mathot naar zijn woning over
gebracht. De wielrijder, die schaafwonden had
klaagde over pijn in den rug doch kon te voet
zijn weg vervolgen. Het rijwiel was beschadigd.
Bemiddeling in het Chaco-eonfliet
Vijf staten zeggen hun medewerking toe.
BUENOS AIRES. 13 Juli (Havas) De
Ver. Staten, Argentinië. Chili, Brazilië en Peru
hebben thans geantwoord op de nota der
vredesconferentie en toegezegd als scheids
rechters in de bijlegging van het Chaco-ge-
schil te willen optreden.
Uit Asuncion wordt gemeld, dat een lid
der delegatie van Paraguay op de vredescon
ferentie, bij zijn thuiskomst heeft verklaard,
dat hoewel de eischen van Paraguay niet vel
komen zijn ingewilligd, het bereikte accoc:
aan Paraquay het kustgebied van den Char
verzekert.
De moeilijkheden bij den
ijsverkoop.
Adres van de venters aan B. en W.
Hedenmorgen kwamen de IJscoventers in
het café van den heer G. Bruggink aan de
Koningstraat in vergadering bijeen. Besloten
werd een „Vereeniging van ijsventers in
Haarlem en omstreken" op te richten.
De voorzitter, de heer J. L. Ran. zette den
stand van zaken uiteen. Hij deelde mede,
dat reeds vier patroons aan het verzoek van
de venters hebben voldaan, namelijk een vast
loon van f 10 per week uit te keeren bij een
verkoop van f 30 en uitkeering van provisie
voor wat boven dit bedrag verkocht wordt.
Verder wenscht men een vrijen dag per week.
Eén firma had een weigerend antwoord ge
zonden en de andere firma's hebben nog niets
van zich laten hooren. Alvorens verdere stap
pen te ondernemen, zal men eerst hun ant
woord afwachten.
Ook werd besloten, zich met een adres tot
B. en W. te richten, waarin verzocht wordt
een wijziging aan te brengen in de verorde-
.ning op de ventvergunningen, namelijk deze
vergunningen in het vervolg niet meer op
naam van tie venters te stellen, maar op naam
van de firma's.
Een der venters vroeg, zich tot de politie
te wenden, teneinde gedaan te krijgen, dat de
wagentjes van de firma Jamin. die geen
ventvergunning heeft verkregen, in beslag
worden genomen, wanneer de firma laat
venten. Spreker wenschte gelijke monniken
gelijke kappen, want als een andere jjsver-
kooper zonder ventvergunning in de straten
komt. wordt diens wagen óók in beslag ge
nomen.
De voorzitter antwoordde, dat zulk een stap
nog geen succes zou hebben, omdat de loopers
van deze firma wél een ventvergunning heb
ben.
Binnenkort zal weer een vergadering worden
uitgeschreven.
WISSELKOERSEN AMSTERDAM
Londen 8.95 3/4.
Berlijn 73.
Parijs 5.01 3/4.
Zwitserland 41.55.
New-York 1,81 13/16.
HEDEN: 12 PAGINA'S
HAARLEM EN OMGEVING.
pag.
In 2 jaar tijds verminderde te Haarlem het
aantal jeugdige werkloozen van 2100
tot 1414. 1
>e Haarlemsche ijsventers richten zich
met een adres tot B. en W. 1
De jaarvergadering van den Kring van
Bloemistwinkeliers. 6
Omdat de nood in den visch- en haring
kleinhandel hoog gestegen is werd aan
den minister hulp verzocht. 11
BINNENLAND.
Op 23 Juli zullen in Scheveningen vele film
sterren zichtbaar zijn. 3
Te Bennekom heeft een jongeman Dins
dagmiddag f 1000 uit een postkantoor
geroofd: hij is echter spoedig gegrepen. 3
Een notaris te Hoorn wordt verdacht van
verduistering van f 21.000. 3
De regeering heeft een wetsontwerp inge
diend om de schijnakten te bestrijden. 7
BUITENLAND.
De Amerikaansche vlieger Hughes is thans
te Jakoetsk aangekomen. 4 en 1
Er bestaat ernstige ongerustheid over het
Duitsche schoolschip „Admiraal Karp-
fanger" dat 62 opvarenden aan boord
heeft. 4
Amerika, Engeland en Frankrijk hebben
op de conferentie van Evian nieuwe
voorstellen gedaan. 4
Bij een bombardement op de Chineesche
stad Woetsjang vielen honderden dooden 4
SPORT.
De Nederlander Middelkamp heeft de ze
vende étappe van de Tour de France ge
wonnen. 9
ARTIKELEN.
Mr. E. Elias: Proza en Poëzie. 3
J. II. de Bois: Een nieuwe tempel voor de
beeldende kunst: het museum op de
Hooge Veluwe geopend. 3
Dr. E. van Raalte: Zweden en Denemarken
in de internationale samenleving. 4
H. D. Vertelling: Toevalligheden. g
L. S.: Een zomerbloeiende kamerplant:
Aechmea Gulgens. g
J P-. Schuil over Carel van Hees. 7
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen OP -Q
