De aardbeienoogst met een débacle
bedreigd.
KRUSCHENSALTS
Kodak
„VERICHROME
film
Victoria-Water
KERKCONCERT
V R TJ DAG IS JULI 1938
H A ASI.EM'S DAGBLAD
De regeering heeft ingegrepen.
Minimumprijs vastgesteld op
12 ets. per K.C.
De aan de markt onttrokken aardbeien
worden ingepulpt.
Noodmaatregel met medewerking van
de exporteurs.
De Nederlandsche Groenten- en
Fruit-Centrale heeft gisteren door een
ingrijpenden maatregel voorkomen,
dat de aardbeienoogst voor tuinders en
inpulpers op een debacle zou uitloo-
pen. Teneinde te beletten, dat de prijs
tot 6 ets per K.G. zou dalen, waartoe
de markt reeds eenige dagen de on
miskenbare neiging toonde, heeft de
regeering den minimumprijs op 12
cents per K.G. vastgesteld met de
opdracht, dat de voor dien prijs opge
houden aardbeien voor rekening van
de Groenten- en Fruit-Centrale
moesten worden ingepulpt.
Reeds eenige dagen heeft de scherpe prijs
daling van de veilingen zich aangekondigd en
het ligt voor de hand, datdeze ongunstige
tendenz met groote bezorgdheid werd gade
geslagen. De inzet van de campagne was wat
de markt noteeringen betreft, zeer hoopvol.
De markt bleef stijgende tot 28 Juni met ge
middelde prijzen van 20 tot 30 ets. per K.G.
Daarna volgde een inzinking, maar slechts
voor eenige dagen, want op 30 Juni was de
noteering weer tot boven 20 ets. per K.G. ge
stegen. Na 5 Juli is de daling ingetreden, een
daling, die voor de financieele resultaten van
den oogst noodlottig dreigde te worden. Tot
nu toe was het omzetcijfer reeds ongeveer
f40.000 boven dat van vorig jaar gekomen.
Ook het beschot van den oogst belooft niet
beneden dat van 1937 te zullen blijven, zoodat
de zaken er nog niet zoo slecht voorstonden.
Neem de oorzaak weg.
Uw rheumatische pijn
verdwijnt voor goed.
Rheumatische pijn, spit, jicht, etc. worden
veroorzaakt door onzuiver bloed- De zes
minerale zouten in Kruschen Salts zuiveren
Uw bloed door de verschillende afvoer-
oraanen krachtig aan te sporen. Kruschen
Salts zal ook U snel en afdoende helpen.
STRALENDE GEZONDHEID VOOR t CENT PER DAG
(Adv. Ingez. Mea.)
gemiddelde prijs van ongeveer 15 ets.
per K.G. beteekenen.
Het spreekt vanzelf, dat deze plotselinge
maatregelen, op de veilingen en onder de
tuinders heel wat opschudding veroorzaak
ten. Het werd echter spoedig duidelijk, dat
het hier een voorzichtigheidsmaatregel be
trof, waarmede de regeering een débacle, die
onafwendbaar scheen, wilde voorkomen. Als
gevolg van de uitgevaardigde bepalingen zijn
gisteren op de hierboven omschreven wijze in
Barendregt ongeveer 60—70.00U K.G. en in
Beverwijk pl.m. 50.000 K.G. aardbeien aan de
markt onttrokken. Zij werden terstond in de
vaten verwerkt. In Beverwijk kregen de in
pulpers een hoeveelheid aardbeien van on
geveer 8000 a 9000 K.G. toegewezen. Natuur
lijk veroorzaakte een én ander veel stagna
tie. Alle opgehouden ladingen aardbeien wer
den naar de Oostkade gedirigeerd, waar de
verdeeling onder de fabrieken plaats vond.
Menige tuinder zal gisteravond aanzienlijk
later dan gewoonlijk van de veiling thuis ge
komen zijn.
De ingepulpte aardbeien blijven ter beschik
king van de Ned. Groenten- en Fruit Cen
trale. Zij zal trachten er afzet voor te vinden,
zoo mogelijk in Duitschland. Dit land kan de
aardbeien heel goed gebruiken, maar er zijn
helaas geen contingenten beschikbaar. Ver
moedelijk zal nu wel een poging worden ge
daan om extra-contingenten voor den export
van deze aardbeien te verkrijgen. En als dit
onverhoopt niet mocht lukken, dan zal ten
slotte vernietiging wel het gevolg zijn.
Nader vernemen wij, dat de Ned.
Groenten- en Fruitcentrale aan de
Veilingen opdracht heeft gegeven
voor de, tegen den minimumprijs van
12 cent per K.G. opgehouden aard
beien aan de tuinders voorloopig 10
cent per K.G. uit te betalen.
NATUURVRIENDENHUIS „KRIKKENHAAR"
BESTAAT 10 JAAR.
Op 16 Juli is het 10 jaar geleden, dat het
Natuurvriendenhuis „Krikkenhaar" werd ge
opend.
Het 10-jarig bestaan van dit Natuurhuis
wordt gevierd op Zondag- 17 Juli. De leiding
hoopt, dat de talloozen, die dankbare herin
neringen aan het oudste Natuurhuis hebben,
op dezen dag aanwezig zullen zijn.
Helaas gingen deze optimistische verwach
tingen niet in vervulling.
De oorzaak van de inzinking van de
Nederlandsche markt is gelegen in
het feit, dat Engeland, waar men in
den aanvang van het seizoen Bul-
gaarsche aardbeien tegen hooge prij
zen had gekocht, met het koopen in
Nederland wachtte totdat de markt
het laagst mogelijke peil zou hebben
bereikt. Dat lage peil zou dan zijn
een prijs van 6 ets. per K.G., de door
de regeering voor de aardbeien aan
vankelijk vastgestelde minimum
prijs.
Zoover heeft de Nederlandsche Groenten-
en Fruit Centrale het niet laten komen. Zij
heeft ingegrepen op, het moment, dat de
markt in ons land inderdaad tot 6 ets. per
K.G. dreigde in te storten. Dat zou een niet
te onderschatten gevaar zijn geweest, niet
alleen voor den oogst van thans, maar ook
voor de markt van het volgende jaar. Immers,
voor dezen lagen prijs zou Engeland massa's
aardbeien hebben ingekocht. Onze eigen fa
brieken zouden voor de ingepulpte aardbeien
geen afzetgebied hebben. Het gevolg van een
en ander zou zijn geweest, dat Engeland vol
gend jaar vol zou zitten en dat de inpulpers
in Nederland hun voorraden niet geruimd
zouden hebben.
Heth is ons bekend, dat in Schot
land de laatste dagen groote orders
waren geplaatst, uit te voeren op het
tijdstip, dat in ons land de aardbeien-
markt tot 6 ets. per K.G. zou zijn ge
daald.
De toekomst liet zich alzoo allesbehalve
gunstig aanzien, Er doemde zelfs nog een
ander „spookbeeld" op, dat niet minder
somber was.
Wanneer inderdaad enorme hoeveelheden
aardbeien tegen den laagst mogelijken prijs
naar Engeland zouden worden verzonden,
dan was het lang niet denkbeeldig, dat de
Engelsche regeering met de belangen van
haar eigen tuinders voor oogen, de invoer
rechten voor aardbeien belangrijk zou heb
ben verhoogd. Het zouden al weer de Neder
landsche exporteurs-inpulpers en uiteinde
lijk toch weer de tuinders zijn, die daarvan
de dupe zouden worden
De regeering grijpt in.
De Nederlandsche Groenten- en Fruit
Centrale werd gemobiliseerd en van vele zij
den op deze dreigende gevaren, die op het
punt stonden werkelijkheid te worden gewe
zen. Het resultaat daarvan was een lang
durige conferentie in Den Haag tusschen de
Ned. Groenten- en Fruit Centrale eenerzijds,
de veilingorganisaties en de fabrikanten an
derzijds.
De bevoegde regeeringsinstantie, in
dit geval de Groenten- en Fruit Cen
trale. heeft toen allereerst besloten
den minimumprijs nader op 12 ets.
per K.G. vast te stellen.
Alle aardbeien, die dezen prijs met konden
bereiken, moesten voor de regeering worden
opgekocht. Met de fabrikanten werd overeen
gekomen, dat zij deze aardbeien voor 4 ets.
per K.G. zouden inpulpen voor rekening van
de Groenten- en Fruit Centrale.
Aa: umders zal 8 ets. per K.G
wor:' .tgekeerd. Met. de nog te
verv ',.'n hoeveelheden, geschat op
3 a 3'/2 millioen K.G., zou dat gere
kend over de geheele campagne een
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RADIO CENTRALE OP ZATERDAG
16 JULI 1938.
Progr. I. Hilversum II.
Progr. II. Hilversum I.
Progr. III. Keulen 8.00, 8.20, 8.30, 9.35, 10.05.
Parijs Radio 10.20. Radio P. T. T. Nord 11.05.
11.20 Ned. Brussel 12.20, 12.50, 1.20, 1.30. 1.50.
Keulen 2.20, 2.30. Fransch Brussel 3.35. Keu
len 4.20. London Regional 6.20 Fransch Brus
sel 7.05. Ned. Brussel 7.20. Keulen 7.50, 8.20,
8.30. Ned. Brussel 10.20; Pauze 10.30—10.35.
Keulen 10.35, 10.50.
Progr. IV, Ned. Brussel 8.00, 8.20, 8.30, 8.40.
8.45, 9.00. Diversen 9.20—10.35. Droitwich
10.35, 10.50, 11.05, 11.20, 12.05, 12.50, 1.20. Lon
don Regional 2.20, 3.05, 3.50. 4.20. Droitwich
5.20. 6.20, 7.05 7.50, 8.20, 8.50, 9.05. London
Regional 10.00. Droitwich 10.20, 10.45, 11.30.
Progr. V. 8.00—7.00 Diversen. 7.00 Eigen gra-
mofoonplatemconcert. Verzoekprogramma.
't Is 'm sprekend!
Voor kiekjes, uit het leven ge
grepen, scherp van detail, daar
moet U de nieuwe ..Verichrome"
film voor gebruiken, de snel
werkende, betrouwbare film, die
niet afhankelijk is van de wisse
lende weersgesteldheid.
Verkrijgbaar bij alle
Kodakhandelaren
(Adv. Ingez. Med.)
AANWINSTEN OP HET PRINSENHOF.
Wijsbegeerte:
Kuiper. Recht en onrecht in Athene's bloei
tijd; (de achtergrond van Plato's Gorgias).
Marcus Aurelius Antonius. Zelfbespiegelin
gen.
Godsdienst
Post en Smit. Het Vaticaan.
Philippen. De Begijnhoven; oorsprong, ge
schiedenis, inrichting.
Theissing. Over klopjes en kwezels.
Bedrijfsorganisatie; Handelsioetenschappen
Müller. Middenstander, hoe verschaft ge U
bedrijfskapitaal?
Unie, Nederlandsche, van accountants; de
opleiding en de examens studiejaar 1938.
Unie, Nederlandsche, van accountants; haar
organisatie en haar leden.
Kunst
Delen. Metsys.
Devigne, Van Eyck.
Knuttel Jr. Der voghelen sanck; een oud lied.
Ybl. D'. Donatello.
Nederl. en in het Nederl. vert. romans:
Hoel. De weg naar het eind van de wereld.
Leskow. De betooverde pelgrim.
Meesters. Hielko van Oaltje.
Peelen. Delistraat.
Salvaneschi. De bloem van den nacht.
Fransche romans:
Aragon. Le monde réel. 1. Les cloches de
Bale. 2. Les beaux quartiers.
Dabit. L'hotel du Nord.
Gautier. Le roman de la momie.
Lacloche. L'enfant qui regardait le ciel.
Roussel. La vallée sans printemps.
Koslelooze rijwielplaatjes.
Hoe de aanvraag geregeld is.
Kostelooze rijwielplaatjes voor het belasting'
jaar 19381939 kunnen persoonlijk worden
aangevraagd ten kantore van den Ontvanger
der Accijnzen. Klein Heiligland 84, kamer 12
te Haarlem.
Behalve de gewone kantooruren zal daartoe
voor hen, die overdag hiertoe niet in de ge^
legenheid zijn, in het tijdvak van 15 Juli 1938
tot en met 5 Augustus 1938 ook des avonds
aldaar gelegenheid zijn op Maandag en Woens
dag van 79 uur n.m.
Voor de buitengemeenten kunnen aanvra
gen gedaan worden bij de dienstgeleiders al
daar en wel:
voor den post Zandvoort: op Dinsdag en
Donderdag van des avonds V/VA uur, kan
toor Haltestraat 4 te Zandvoort;
voor den post Bennebroek: op Dinsdag en
Donderdag van des avonds 79 uur, Rijks
straatweg 27 Bennebroek;
voor den post Halfweg: op Dinsdag er
Donderdag van des avonds 79 uur. Kanaal-
weg 6 te Halfweg;
voor den post Heemstede: op Maandag en
Donderdag van des avonds 79 uur, lokaal
achter het politiebureau te Heemstede;
voor den post Bloemendaal: op Dinsdag en
Donderdag van des avonds 7—8 uur Stuijve-
santstraat 17 te Haarlem;
Voor den post Aerdenhout: op Maandag 18
Juli 1938, en Donderdag 21 Juli 1938 van des
avonds 7 1/2—8 1/2 uur, Prof. v. d. Waals
straat 35 te Haarlem.
VAN EN OVER DIEREN.
HOE ZIET DE DIERENBESCHERMER
HET PAARD?
Het paard wordt onder verschillende om
standigheden verschillend bezien.
De boer ziet zijn viervoeter zuiver als ma
teriaal, dat hem zooveel mogelijk winst moet
brengen. Op het land gebruikt hij zijn dier
voor allerlei arbeid: wanneer het geen voor
deel meer aanbrengt wordt het verkocht, des
noods aan een slager.
De eigenaar die zijn paard op de wedrennen
brengt tracht een prijs te behalen. Wat is hij
gelukkig wanneer het als eerste uit den strijd
te voorschijn treedt!
De circus-directeur beziet zijn paard met
grooten trots wanneer het dier in de hel ver
lichte circus-tent op de maat der muziek de
mooiste passen uitvoert, of in galop met nog
andere de piste ronddraaft of hoogsprongen
maakt.
En de dierenbeschermer, hoe beziet hij het
paard?
Als een edel dier, verstandig, trouw en ge
hoorzaam. „Zie hem in de oogen", zei eens
iemand tegen mij, „goedhartigheid straalt er
uit"
En dat is zoo. Daarom is mishandeling van
een .paard zoo grootelijks te veroordeelen.
Met hoeveel geduld en inspanning van alle
krachten probeert het de zwaarste vrachten
voort te trekken. Steeds staat het klaar voor
iedereen die hem moet gebruiken.
Onwilligheid is geen eigenschap van een
paard, maar wordt gewekt door hen die de
verkeerde manier toepassen.
Het geheele leven door is het dier aanhan
kelijk, trouw en gehoorzaam. Zelfs als het
laatste moment in zijn leven aanbreekt, dan
wanneer de slachter hem het masker voor
den kop zet en de kogel in de hersens dringt,
valt het op de knieën en dan, dan strekt het
zich rustig uit en geeft den geest.
De dierenbeschermers bewonderen fierheid,
snelheid en kracht in het paard; zij houden
van het paard om zijn aanhankelijkheid en
grenzenlooze trouw.
SERNé.
De geleendejapon.
do o r PIETER VAN DER VALK.
ANE WALTON legde zenuwachtig de
blauwe japon in een doos en streek met
haar vingers de vouwen weg. Het was
Zaterdagavond en het overige personeel
had de modezaak reeds verlaten.
Niemand zou merken, dat ze het kleeding-
stuk „leende". Dit probeerde Jane zich zelf
wijs te maken, terwijl ze haar hoed opzette,
haar mantel aantrok en naar den spiegel liep
om haar toilet aan een laatste controle te
onderwerpen.
Inplaats van haar gewone dagelijiksche klee-
ren. zag Jane zich in haar verbeelding, ge
kleed in de prachtige, blauwe japon, die den
Donderdag tevoren was aangekomen. Ze had
het kleedingstuk heimelijk aangetrokken en
kwam daarbij tot de ontdekking, dat het
haar uitstekend paste. Op het prijskaartje
stond een bedrag van 100.
Ofschoon Jane het op dat oogenblik niet
besefte, had het lot, zoodra de blauwe japon
verscheen, haar toekomst op een vreemde ma
nier met het kleedingstuk verbonden. Op dien
dag ontving Jane namelijk de uitnoodiging
van Sally Barton, mevrouw Reginald Barton,
voor een gezellig partijtje op den volgenden
Zaterdagavond.
Sally en Jane waren vriendinnen, die uit de
provincie samen naar de stad waren getrok
ken. Sally was spoedig getrouwd met den rij
ken Barton, een architect, terwijl Jane nog
steeds werkte als verkoopster in een deftige
modezaak.
Jane was buitengewoon in haar schik met
de uitnoodiging, maar aan den anderen kant
beefde ze bij de gedachte, dat ze geen enkele
japon had. die voor deze gelegenheid geschikt
kon worden geacht. Toen dacht ze eensklaps
aan de blauwe avondjurk en zonder aarzelen
deelde ze Sally telefonisch mede, dat ze de
uitnoodiging accepteerde. En dezen avond zou
het feest plaats vinden.
Het was de gastvrouw zelf, die Jane bij haar
komst begroette.
„Jane. ik ben toch zoo blij, dat je kon ko
men", zei ze hartelijk. „Wat zie je er schattig
uit! Je lijkt wel een plaatje!"
Een dienstmeisje nam Jane's mantel in ont
vangst en Sally bracht de vriendin naar haar
eigen kamer om even alleen met haar tc pra
ten.
„Ik heb je aan tafel naast een vroegeren
schoolvriend van Reggie gezet", lichtte Sally
haar in. Jerry Martin heet hij. 't Is een
knappe man. Éénvoudig en erg aardig".
Jerry Martin bleek inderdaad alle eigen
schappen te bezitten, die Sally had opgesomd.
Hij was een buitengewoon gezellig tafelgenoot
en hij danste voortreffelijk, stplde Jane vast.
Z? vond het dan ook heelemaal niet er?, dat I
hij haar den geheelc-n avond in beslac nam.
Het was reeds laat, toen Jerry Jane voor het
huis, waar ze op kamers woonde, uit de taxi
hielp stappen. Hij nam haar beide handen in
de zijnen en wenschte haar goeden nacht.
„Juffrouw Walton Jane", zei hij het
was de eerste maal, dat hij haar Jane noem
de ,.ik dank je hartelijk voor den gezelligen
avond. Vind je het erg als ik zeg, dat jij het
liefste meisje bent, dat ik ooit heb ontmoet?"
Jane keek hem eenige seconden lang in de
oogen. Toen drukte ze hem de hand, draaide
zich snel om en haastte zich naar binnen.
Op haar kamer bekeek Jane zich zelf in den
spiegel en liefkozend streek ze met de hand
over de japon.
„Jij hebt 't gedaan", fluisterde ze. „Jij hebt
't gedaan. Hij houdt van me ik weet 't".
De herinnering aan den avond hield Jane
nog steeds bezig, toen ze op Maandagochtend
met de doos, waarin de blauwe japon weer
keurig opgevouwen lag, onder haar arm naar
de zaak wandelde. Ze keek op haar horloge
en zag. dat ze nog tijd genoeg had; ze zou
vast en zeker de eerste zijn.
Groote ontsteltenis maakte zich dan ook van
haar meester, toen ze tot de ontdekking kwam,
dat de winkel reeds open bleek te zijn en al
het personeel aanwezig was. Juffrouw Parker,
de cheffin, kwam onmiddellijk op haar toe.
„Zoo, juffrouw Walton", zei ze stijfjes, „u
bent een uur te laat. U hebt bij het begin van
den zomertijd niet aan het verzetten van de
klok gedacht, vermoed ik. Wat zit er in die
doos?" Jane begreep, dat een uitvlucht niet
zou helpen. Met doodsbleek gezicht overhan
digde ze het bewijs van haar schuld, dat door
de cheffin onmiddellijk werd geopend.
Zonder een verklaring af te wachten, draai
de juffrouw Parker zich om.
„Wilt u even mee gaan? Ik zal dit den nieu
wen evenaar moeten rapporteeren. Een
prachtig welkom voor hem op den eersten dag,
dat hij officieel de leiding van de zaak op zich
neemt".
Jane volgde haar naar het kantoor op de
eerste verdieping.
„Mijnheer Martin, tot mijn spijt moet ik
u op den eersten dag van uw.
Als ln een droom hoorde Jane juffrouw Par
ker's woorden. Daar, achter het bureau, zat
Jerry Martin!
„O, ja, dat is waar ook", viel Jerry de chef
fin in de rede. „Ik vergat u te vertellen, dat
iuffrouw Walton mij toevallig reeds kende
en van mij toestemming kreeg om die japon
thuis te passen, 't Is dus in orde u kunt
wel gaan.
Zoodra juffrouw Parker de deur achter zich
had gesloten, liep Jerry Martin op Jane toe
en nam haar in zijn armen.
„De jajon behoorde bij de eerste aankoopen,
die ik verleden week voor de zaak deed en ik
herkende haar Zaterdag dus onmiddelijk.
Maar toen ik je in den. loop van den avond
leerde kennen, besloot ik bij uitzondering van
iedere bestraffing af te zien en haar te be
schouwen als een aardig huwelijksgeschenk
voor het meisje, dat ik wilde vragen mijn
vrouw te worden".
KAMERPLANTENMEST
(Adv. Ingez. Med.)
Jubileum Firma G. M. Oord.
De firma G. M. Oord, de bekende gramo-
foon- en radiozaak, die heden den dag her
denkt, waarop zij 25 jaar geleden haar bedrijf
aanving, zond ons een jubileumsgeschenk
dat, hoezeer in de lijn van het bedrijf der
firma zijnde, bijzonder verraste door zijn ori-
gineelen vorm. Het was namelijk een gramo-
foonplaat, getiteld Zilveren Jubileum Marsch,
gemaakt door de bekende His Master's Voice
fabriek en speciaal opgedragen aan de jubï-
leerende firma. Wij hebben de plaat onver
wijld op de gramofoon gelegd en kunnen ge
tuigen, dat het een pittige aardige marsch
is, die goed past bij een jubileumsstemming.
Een souvenir, waar inderdaad „muziek in zit".
VOLKSTUINVER. „ONS BUITEN".
Bovengenoemde vereeniging houdt Zater
dag 16 en Zondag 17 Juli a.s. in haar clubge
bouw op het tuincomplex aan den Zomerweg,
een tentoonstelling van op de tuinen der le
den gekweekte Lathyrusbloemen.
Op de Nationale Lathyrustentoonstelling,
welke op 8, 9 en 10 Juli in kasteel Nljenrode is
gehouden, werd aan de inzending Lathyrus
van „Ons Buiten" de kleine gouden medaille
toegekend.
Voor bloemenliefhebbers is een wandeling
naar den Zomerweg op Zondag a.s. ten zeer
ste aan te bevelen.
Een collectie prachtbloemen zal daar te aan
schouwen zijn en voor zeer velen zal het een
verrassing zijn, om te zien, wat of leeken op
het gebied van Lathyruscultuur weten te be
reiken. 0
HET EEUWFEEST VAN DEN GROOTEN
TREK.
De eerste minister van de Unie van Zuid-
Afrika, generaal Hertzog, zal bij de herden
king van het eeuwfeest van den grooten trek
op 15 December a.s. de eerste steen leggen
van het indrukwekkende voortrekkermonu
ment.
Natuurlijk komen er ook voortrekkers
postzegels. De bestaande serie van vier soor
ten wordt 30 September uit de circulatie ge
nomen en tijdens de eeuwfeestviering zullen
vier nieuwe zegels in omloop worden ge
bracht. De commissie in Zuid-Afrika heeft
toegezegd een aantal van deze series voor ver
koop in Nederland te zenden. De toeslag op
den verkoopsprijs is bestemd voor het voor
trekkers monument-fonds.
HEERLIJK OPWEKKEND GEZOND.
(Adv. Ingez. Med.)
MUZIEK
!e Bloemendaal.
New ïork heeft tot nu toe meer zomerschc dager, gehad dan de Luropeesche
steden. Het strandbad van Coney Island kon zich zelfs op een der laatste
warme Zondagen op een millioen bezoekers beroemen!
Wat Donderdagavond in de Ned. Herv.
Kerk te Bloemendaal gegeven werd, heette
.Orgelbespeling", maar het was heel wat meer
dan dat, al nam de bespeling van het orgel
een belangrijke plaats in onder de werk
zaamheden. Er werden n.l. ook een Motet en
een Soloviool-sonate van Bach uitgevoerd,
zoodat de titel „Kerkconcert", of, omdat het
programma uitsluitend werken van J. S.
Bach bevatte, „Bachconcert" volkomen ge
rechtvaardigd geweest zou zijn.
Het groote Preludium en de drievoudige
Fuga in Es, waarmee de organist Piet Halse-
ma het concert opende, zijn door Bach „pro
organo pleno", dus voor een groot, over
alle hulpmiddelen beschikkend instrument be
doeld. Zulk een is het Bloemendaalsche orgel
niet. Zoowel hieraan, als aan de m.i. te snelle
tempo's waarin de organist het Preludium
en de derde Fuga speelde, mogen we het toe
schrijven, dat de grootschheid van het werk
niet ten volle tot uiting kwam. Schweitzer
ziet in het Preludium de voorstelling der
Goddelijke majesteit, in de Fuga die der Drie
eenheid. Het kan zijn, dat Bach dit beeld voor
oogen gehad heeft; in elk geval heeft het
werk een zóó grandioos karakter, dat men
zich verwonderen moet, dat hij het als een
der nummers zijner „Clavieruebung" uitgaf.
Czerny en Kohier hadden er zich door gevleid
kunnen voelen, als zij het geweten hadden!
Even na het slotaccoord der Fuga stond
Piet Halsema als dirigent voor het Bloemen-
daalsch Chr. Gem. Koor en zette dit de Mo
tet „Lobe den Herrn" in. Deze motet is rela
tief klein; het koor is ook klein de man
nenstemmen zijn wel wat al te weinig talrijk!
maar het was respectabel zooals het
koortje de moeilijkheden overwon en daarbij
dikwijls een zeer goeden klank ontwikkelde.
Het orgel, ditmaal door Charlotte HuLshoff
bespeeld, begeleidde als continuo, zooals ook
in Bach's tijd gebruikelijk schijnt te zijn ge
weest. Maar de organiste volgde den dirigent
niet altijd even goed, en daardoor ontstond
aan het einde van het eerste onderdeel een
vreemdsoortig en niet welluidend contrapunt.
In het Adagio uit de 3de Orgelsonate werd
eenige stoornis veroorzaakt door het te laat
aanspreken van het pedaalregister. De bas
kwam steeds achteraan, een traag continu,
dat haast tot een continuo tragico werd.
De violist Gijs Beths droeg de Sonate in
kl. t. voor. en deze vertolking bevestigde de
mooie indrukken die ik enkele jaren geleden
van zijn voordracht der Partita in d kl. t.
(met de-Ciaccona) gekregen had. Beths
speelt Bach met uitstekend stijlgevoel en met
volledige technische beheeisching. Zoowel de
tallooze dubbelgrepen in het Preludium en in
de Fuga als de éénstemmige figuren in de
tusschenspelen der Fuga en in het Presto
klonken gaaf en zuiver en zijn toon was door
gaans sonoor en krachtig. Als bijzonderheid
.n onzen tijd van stalen meubelen en stalen
vioolsnaren moge vermeld worden dat Beths
weer tot de darm-e snaar is teruggekeerd.
Ook dit mogen we op prijs stellen, want zoo'n
echte snaar klinkt veel mooier, en dat weegt
tegen de neiging tot ontstemming wel op.
Met een goede vertolking van de bekende
Toccata en Fuga in d kl. t. besloot Piet
Halsema dezen belangrijken Bach-avond, die
een veel talrijker auditorium verdiend had,
dan opgekomen was.
K. DE JONG.
