De Parijsche markthallen.
ZWEMMEN
POSTDUIVEN
ZEILEN
Onze Indische Luchtpostbrief.
DAMMEN
MAANDAG 15 AUGUSTUS 1938
HAARCEM'S DAGBLAD
8
Engeland's nieuwste raceboot is vervaardigd
naar een ontwerp van Lawrence, den „onge-
kroonden koning van Arabië".
Sally Bauer over de Oostzee.
Uit Helsinki: De Zweedsche zwemster Sally
Bauer heeft Zaterdag de Ooostzee over ge
zwommen van Grislehamm (Zweden) naar
Eckerde, het meest westelijk gelegen eiland
der Alandgroep.
Voor dezen afstand, hemelsbreed gemeten
30 K.M., had zij 13 uur en enkele minuten
noodig.
MET „HAARLEM" NAAR OVER-
IJSEL.
Van 613 Augustus maakte de Zwemclub
.^Haarlem" een kampeertocht naar Overijsel.
Hier werden verschillende demonstraties ge
geven, o.a in Almelo. Lemelerveld, Nijverdal,
Rijkssen en Markelo. Die in Nij verdal hebben
geleid tot het zoo zeer gewenschte doel, n.l.
het oprichten van een zwemclub.
De demonstraties in Lemelerveld en Mar
kelo hebben als resultaat gehad, dat men zal
trachten de baden aldaar te verbeteren.
Het deed het Haarlemsch gezelschap een
buitengewoon genoegen, dat zijn werk zoo
zeer geapprecieerd werd en dat de belang
stelling zoo groot was. Een meer officïeele
kant werd bereikt door een blijk van mede
leven va nde burgemeesters van Nij verdal,
Zwolle en Markelo.
De demonstraties omvatten de verschillende
zwemslagen, schoonspringen, estafettes, polo
wedstrijden en reddings- en vervoergrepen.
Als goede leden van den K.N.Z.B. hebben
de Haarlemmers het devies van den Bond
„Ieder Nederlander Zwemmer" in een van de
uithoeken van ons land gepropageerd.
Maas eu Waalkanaal-zwemtocht.
Begunstigd door prachtig zwemweer werd
Zondag te Nijmegen de jaarlijksche Maas en
Waalkanaal-prestatiezwemtocht gehouden.
Reeds gedurende zes jaren was deze tocht
door de Ned. Centrale Reddir.gs-Brigade ge
organiseerd; thans werd, doordat de Nijmeeg-
sche Reddingsbrigade aangesloten is bij den
Ned. Bond tot het Redden van Drenkelingen,
deze tocht voor de eerste maal gehouden onder
de auspiciën van den N. B. R. D. Na het vol
brengen van dezen tocht, welke gehouden
wordt over 1, 2, 3 en 5 K.M., wordt een me
daille uitgereikt; ieder jaar na het volbren
gen van den tocht wordt het jaartal bij ge
graveerd; heeft men tienmaal met goed ge
volg aan dezen zwemtocht deelgenomen, dan
ontvangt men een zilveren medaille.
Op den 1 K.M. startten 43 deelnemers, waar
van 47 den tocht volbrachten. Hieraan werd
o.m. deelgenomen door drie leden van de
Heemsteedsche Reddingsbrigade, die met
goed gevolg het parcours aflegden, n.l. mej. A.
Boumeyster en de heeren H. Boumeyster en E.
Bakker.
Op het; 2 K.M. parcours startten 30 deelne
mers, waarvan 29 het eindpunt haalden. Ook
hierbij werd door drie leden van de Heem
steedsche Reddingsbrigade deelgenomen, n.l.
de heeren F. Abrahams, H. Bakker en P. Nees-
kens; ook zij volbrachten den tocht.
Aan het traject over drie K.M. werd gestart
door 53 deelnemers, die allen den tocht vol
brachten. Hieraan werd deelgenomen door le
den van de Nijm. R. B. 7 deeln., Nijmegen 14,
Amsterdam 1, Apeldoorn 3. Wijker R. B. 11,
Arnhem R. B. 5, Heemsteedsche Reddings
brigade 1 (de heer R. Abrahams), Eper R. B. 4,
Venlosche Reddingsbrigade 5, Haarlemsche
Reddingsbrigade voor Drenkelingen 2 deel
nemers (mej. J. J. Leyenaar en mej. J. Weers).
Op den 5 K.M. startten 44 deelnemers, die
allen de finish bereikten. In totaal werd dus
aan dezen tocht door 175 zwemsters en zwem
mers deelgenomen, waarvan slechts 2 deel
nemers uitvielen. Het is. gezien de publieke
belangstelling, een prachtige propaganda voor
de zwemspori geworden, welke zeer zeker na
volging verdient.
Aan de deelnemenden van de Heemsteedsche
en Haarlemsche Reddingsbrigade een compli
ment voor den lust en energie om zwemmend
Haarlem en Omstreken bij dezen tocht met
goed gevolg te vertegenwoordigen; we twijfe
len er niet aan of hun voorbeeld zal het vol
gend jaar navolging vinden.
De Luclitgids.
De Luchtgids hield een wedvlucht van Val-
kenswaard (128 K.M.). De uitslag is als volgt
Chr. Geisler 1, 41, 44. 45. J. W. v. d. Horst 2.
49; J. Vrugt 3. Poh. v. d. Pol 4. 5, 7, 10. 12, 13.
22.' H. J. Philippe 6, 33. 36. G- Jimmink 3, 11
15, 20, 29 P, Kruyer 9. A. J. Leurs 14. 19, 26
53, 57, P. Peters 16. 39. 42. R. N. Heiloo 17. 54.
J. Eschauzier 23, W. Dernison 24, G. Kors 25,
55, J. Zwart 18, P. Verputten 21. 35. 46. 48;
31, 38. 47, J. Zonnedijk 27. 30. 37. P. H. Boe
ree, 32. 52. J. W. Borst 43, Chr. Reiber 56.
De uitslag van de wedvlucht van Limoges
770 K.M. is: A. J. Leurs 1, 17, G. Jimmink 2,
18,19 G. Kors 3, J. Zwart 4, 5, 7, 10, 11, 13,
P. M. Kok 6. P. H. Boree, 8. 9, 20. Chr. Geis
ler 12. Ch. Reiber 14, J. W. Borst 15. H. J.
Philippo 16.
De stand van het kampioenschap oude dui
venvluchten is nu: 1. Joh. v. d. Pol. 2. G. Kors,
3 P. H. Boeree, 4. J. Zwart, 5. G. Jimmink, 6.
J W Borst, 7. Chr, Geisler, 8. A. J. Leurs, 9.
H. J. Philippo, 10 P. M. Kok
ONGELUKKIG BEGIN VAN" DE
SNEEKWEEK.
Talrijke booten omgeslagen.
De vijfde Sneekweek, waarvoor een record
belangstelling bestaat ongeveer 250 sche
pen zullen in de verschillende klassen uit
komen is 'Zaterdag op wel zeer ongelukkige
wijze begonnen.
Bij het begin, te twee uur-'s middags, was
het zeer warm en windstil, zoodat de start
der dertien klassen een mislukking werd. De
gestarte vaartuigen bleven n.l. nog vóór den
starttoren liggen, telkens voegden zich daal
de schepen van een volgende klasse bij, zoo
dat er tenslotte een massa schepen dicht
opeen lag. Wel leverde dit een fraaigezicht
op, maar voor het verloop van de wedstrijden
was het minder gunstig. Doch plotseling
veranderde het beeld. Groote, donkere wol
ken hadden zich boven het Sneekermeer sa
mengepakt en zeer onverwacht woedde er een
hevig onweer. De wind kreeg plotseling storm
kracht en in een ommezien was het water
in heftige beroering. Het eene schip na het
andere, vooral die in de kleinere klassen,
sloeg om; andere booten liepen bij botsingen
zooveel averij op, dat zij van verdere deel
neming meosten afzien; van vele booten brak
bijv. de mast met hevig gekraak af.
Het was een angstwekkend schouwspel.
Onmiddellijk schoten van alle kanten mo
torbooten toe en, voorzoover thans bekend,
heeft men alle drenkelingen kunnen redden.
Maar de omgeslagen bootjes bleven op het
meer drijven en boden het droevig bewijs van
een mislukten eersten dag van de Sneekweek
Wel maakte nog een aantal booten gebruik
van den wind om de voorgeschreven baan te
zeilen, maar de resultaten van de scheepjes
die nog door de finish gingen, kon in de al-
gemeene verwarring niet worden vastgesteld.
DE TWEEDE DAG.
In tegenstelling met Zaterdag was het Zon
dag ideaal zeilweer. 's Morgens dreigde de
regen eerst spelbreker te worden, maar allengs
klaarde het op, het zonnetje kwam door en
een mooie bries uit het Noord-Oosten zorgde
voor een der onmisbare zeilfactoren.
's Morgens begon de groepswedstrijd Fries
land—Holland in de Vrijbuitersklasse. De
Friezen behaalden II tegen de Hollanders 10
punten.
De eerste dag van den groepswedstrijd
Holland—Friesland.Groningen---Overijsel,
leverde een overtuigende zege voor
de Friezen op. Zij behaalden n.l. 54 punten,
Groningen 43, Overijsel 25, en Holland 13
punten, waarbij men er echter rekening mee
dient te houden, dat er bij de Hollanders een
schip absent was. Bovendien heeft Groningen
een protest tegen Friesland ingediend, zoodat
wijziging nog mogelijk is.
Gemeenteraadsverkiezingen in
Indië. Veranderingen in de
Kiesrechtordonnantie Nieuw-
Guinea als kolonisatie-object.
De suikercampagne.
Onze Indische E-correspondent schrijft ons
d.d. 3 Augustus uit Batavia:
Wie gedacht mocht hebben bij zijn
vertrek uit Holland naar Indië, dat
hij daarmee zijn periode van even-
tueelen verkiezingsstrijd had afgeslo
ten en hij zich hier in Indië verder
daarbuiten kon houden, tenzij hij zich
er speciaal voor interesseert, is bedro
gen uitgekomen.
De overbrenging van den verkiezingsstrijd
met,genummerde lijsten en al dergelijke at
tributen van Holland naar Indië is veroor
zaakt door de wijziging van de kiesrechtor
donnantie voor de gemeenteraden, welke in
het begin van het jaar is tot stand gekomen,
en waarbij voor de Europeesche en Chineesche
bevolkingsgroep het vroegere meerderheids-
stelsel is prijsgegeven en het evenredigheids
stelsel is ingevoerd. Dit eerste stelsel is echter
voor de Inlandsche groep blijven bestaan om
redenen van practischen aard. Niet dat nu ook
aan Jan en Alleman in Indië het kiesrecht
hiermede werd gegeven. Men heeft daarvoor
namelijk een ontwikkelingseisch gesteld naast
die van een bepaald inkomen. Op die wijze
zijn er in Batavia thans ruim 8500 Europee
sche kiezers, wier stemmen door de verschil
lende partijen nu betwist worden.
Een tweede ingrijpende»' verandering bij
deze nieuwe verkiezingen, die 1 Aug. a.s. zul
len plaats vinden is. dat thans ook vrouwen
van eiken landaard in de gemeenteraden kun
nen worden verkozen. Tot nu toe was er in
den Volksraad één benoemde vrouw,
maar voortaan zullen dit er meer kunnen zijn.
Deze mogelijkheid bestaat namelijk, omdat
over een jaar de verkiezing van leden van
den Volksraad zullen plaats vinden, welke
trapsgewijze voor een deel door de leden dei-
provinciale-, gemeente- en regentschapsraden
worden gekozen uit hun midden.
Het vrouwenkiesrecht.
De regeering is er niet toe overgegaan ook
het actief vrouwenkiesrecht in te stellen, om
dat zij de behoefte daartoe nog niet in de In
dische maatschappij voelde leven. Deze beper
king daartoe zal wel in hoofdzaak haar grond
vinden in het feit. dat actief vrouwenkiesrecht
het kiesrecht ..algemeen" zou moeten maken,
en dus ook, indien aan bepaalde eischen wordt
voldaan, aan Inlandsche vrouwen zou moeten
worden gegeven.
Daardoor zou echter vooruitgeloo-
pen worden op een wijziging in de
godsdienstige en adatrechtelijke ont
wikkeling der Inheemsche maat
schappij waartoe op het oogenblik nog
geen uitzicht bestaat. Trouwens ook
van de Europeesche vrouw durven wij
zeggen, dat zij hier een zóó andere
plaats in de maatschappij inneemt
dan in Holland, dat van een alge-
meene behoefte aan actief vrouwen
kiesrecht hier werkelijk nog niets is
gebleken.
Sommigen voelen het als een bezwaar, an
deren als een zegen, dat de Regeering het
voorstel van de kiesrechtcommissie niet heeft
overgenomen om een kwart van de leden van
eiken landaard niet te laten verkiezen maar
zelf te benoemen. Ze beweren, dat men in de
Indische maatschappij met haar eigen scha
keeringen aan bepaalde maatschappelijke
groepen zeggenschap moet geven en recht op
advies, zonder dat hier politieke of staatkun
dige overwegingen behoeven te gelden. Vooral
de deskundigheid en de zuiverheid van het
representatief karakter zouden daarmee in
hooge mate zijn gediend.
Groote veranderingen te Batavia.
Voor Batavia komt met deze verkiezing bo
vendien nog een groote verandering voor wat
betreft het aantal zetels. De vroegere Raad,
die een samenvoeging was van de twee ge
meenteraden Batavia en Mr. Cornelis. be
stond n.l. uit 42 leden, welk aantal thans
wordt teruggebracht tot 33. Bovendien is het
aantal beschikbare plaatsen voor de Euro
peesche groep tot de kleinst mogelijke meer
derheid van 17 teruggebracht.
Het is duidelijk dat de vroegere groo
te groepen, zooals het Indo Europee
sche Verbond met 14 zetels en de Va-
derlandsche Club met 8 zetels een
aanzienlijke veer zullen moeten laten
bij dezen nieuwen verkiezingsstrijd.
Deze twee groepen hadden n.l. vroeger
meestal met behulp van het meerderheid
stelsel een stembusaccoord gesloten, waar
door het voor elke andere partij uitgesloten
was om zonder toestemming van die twee par
tijen ook maar één zetel te bemachtigen. Men
hing dus van hun „bon plaisir" af! Thans gaat
het erom met volle kracht en slaande trom
zieltjes te winnen om zooveel mogelijk stem
men op één lijst te krijgen en daarmee zetels.
Over de ingewikkelde toebedeeling van zetels
willen wij onzen Hollandschen belangstellen
den lezer niet lastig vallen, alleen is nog wel
vermeldenswaard, dat er hier geen stem
plicht is.
Daar de Indischman in het algemeen al
weinig voor politiek voelt, zal men met een
opkomst van 50 pCt. der Europeesche kiezers
al blij mogen zijn. De kleine partijen als In
dische Kath. Partij en Christ. Sociale Partij
zullen waarschijnlijk een goede winst boeken,
terwijl tenslotte ook enkele belangenvertegen
woordigers als de Ambtenarenbond en de
Middenstandsbond misschien een zeteltje zul
len binnensleepen. Bij ontvangst van dit
schrijven zal waarschijnlijk de bevestiging
van deze prognose reeds per telegraaf bekend
zijn.
De Europeesche kolonisatie op
Nieuw Guinea.
Gelijk wij eenigen tijd geleden reeds ter
sprake brachten, bestaat er t. a. v. de koloni
satie van Europeanen op Nieuw-Guinea een
hoe langer hoe grooter scepticisme. Ten slot
te is de kolonisatieraad gekomen tot open
legging van zaken aan de kolonisatievereeni-
gingen, waaraan enkele rapporten van twee
technici op dit gebied het hunne hebben bij
gedragen. De kolonisatieraad is daarbij tot
het oordeel gekomen, dat aan de hand van
het ter beschikking gekomen materiaal de
vestiging van Europeanen op Nieuw-Guinea
als grondig mislukt moet worden beschouwd.
Poëzie van een wereldstad.
(Van onzen correspondent).
PARIJS, Augustus.
AREN en jaren reeds is er sprake van de
Parijsche markthallen te verplaatsen.
Nuchter beschouwd is het eigenlijk ook
een bespotting voor een moderne we
reldstad. dat midden in het centrum den
ganschen nacht en een groot gedeelte van den
dag elk verkeer onmogelijk wordt gemaakt
door opgestapelde eetwaren. Maar als alles
even nuchter bekeken moest worden, waar
bleef dan het beetje poëzie, dat niettegen
staande alle materialiseering toch ieder in
zijn leven noodig heeft? En evenals een
mensch heeft ook een stad poëzie noodig en
dat heeft Parijs gelukkig weten te behouden,
niettegenstaande alle wonderen van de mo
derne, maar toch, o, zoo koude techniek.
En zoo zijn ook die Parijsche hallen een
brok poëzie in het woelige stadsleven. Tegen
het vallen van den avond komen botsend ge
trokken door sterke hengsten werkelijk,
bij de hallen ziet men nog paarden de
eerste wagens aangereden. De heerlijke lucht
van het platteland hebben zij meegebracht
en weldoend verdrijft de sterke geur van
frisch fruit en versche groente de bedompte
benzinestank. Van kilometers en kilometers
ver buiten Parijs komen zij aangereden met
hun geurige vracht en de enkele wagens zijn
al spoedig uitgegroeid tot een eindelooze file,
vrachtauto's ronken er ongedurig tusschen
door en tegen elf, twaalf uur 's avonds is het
een hopeloos imbroglio van dringende wa
gens, die allen het eerst den controleur be
reiken willen: wie immers het eerste komt,
krijgt de beste plaats toegewezen.
De overdekte hallen zijn al spoedig te klein
en in een straal van acht honderd meter in
het rond stapelen zich de eetwaren op. Boog
lampen verlichten fantastisch de bergen
groente en fruit, de kleur van het groen wordt
onwezenlijk hel, het bloedige vleesch lijkt
minder ruw en mysterieuse schaduwhoeken
ontstaan, waaruit de lucht van dorp en land
je tegenwaait. Een vreemd volkje beweegt er
zich tusschen door, een volkje met eigen ze
den en gewoonten, eigen gebruiken en eigen
kleeding.
De geheele wijk, omsloten door den Boule
vard de Sébastepol. de rue de Rivoli. de rue
du Louvre, de Etienne Marcel staat in
het teeken der hallen. Gemakkelijker kunt
ge U het lie de la Cité voorstellen zonder de
Notre Dame of Montmartre zonder den Mou
lin Rouge, dan de wijk van de hallen zonder
haar markt. Wat zou dat brok Parijs worden
zonder haar? Zeker, men zou honderden
„clochards", die daklooze stumperds van de
groote stad zien wegvluchten als een bende
ratten uit vochtige kelders. Maar een heele
wijk zou er ook mede ten doode gedoemd zijn
en het bruisende leven, dat reeds eeuwen
lang hier den nacht tot een woeligen dag
maakt, zou plaats moeten maken voor een
trieste, onnatuurlijke stilte.
Die eeuwenlange traditie immers beheerscht
het geheele bestaan der omwoners. Is het er
in de middaguren, wanneer enkele straten
verder het volle werkzame en koortsige leven
arbeidt, kalm en rustig als in een provincie
stadje, tegen tien uur 's avonds worden hier
de luiken van de winkels gehaald en komen in
de kleine bistro's de pas-ontwaakte nacht
arbeiders hun ontbijt gebruiken en hun eerste
sigaret opsteken. De „Sterken der Hallen"
die merkwaardige corporatie met bijna Mid-
deleeuwsche gebruiken, kerels, die tweehon
derd en meer kilo's als veertjes optillen en
op hun schouders vervoeren en die geen
nieuweling in hun rangen opnemen zonder
zijn physieke kracht beproefd en een ernstig
onderzoek naar zijn moraliteit ingesteld te
hebben, komen dan uitkijken naar vrachtjes.
Die knapen sterk, als Hercules en die u met
één vuistgreep van den grond zouden kunnen
optillen, zijn meestal de zachtmoedigste men-
schen en meestal dragen zij nog de oude
lange blauwe kiel, die tot aan de knieën rijkt,
een zwarte „schapska", typische half-stijve
muts, die in een punt op den schouder af
hangt of de onmetelijke strooien hoed, de
Jean-Bart uit onze kinderjaren, op het hoofd.
Nog zijn de hallen bijna donker op dat
uur en zij gelijken op een reusachtig provin
ciestation na de voorbijkomst van den laatsten
exprestrein. Volkomen gelijkvormige manden
zijn langs de stoep opgesteld en een heerlijke
rozengeur waait er uit op; het zijn de rozen
van Villecresnes, stad van bloemen. De door
lange hekken gesloten gangen doen denken
aan een Amerikaansche gevangenis en in het
hall-duister kunt ge vaag de opengesneden
varkens en ossen zien hangen en bruin-ge
stolde bloedvlekken in het zaagsel op den
grond. Leege karretjes staan in lange rijen
langs den stoep, gereed om straks de volle
kratten groente en fruit, de kisten eieren, de
ronde en vierkante en ovalen kazen weg t°
slepen. Weegschalen steken leag haar armen
uit en in elke afscheiding rhytmeert een
zelfde bruine klok het nu nog langzame, maar
toch reeds ontwakende nachtelijke leven.
De wijk ontwaakt.
Het wordt twee, drie uur. Het leven wordt
intenser, de geheele wijk is ontwaakt en heeft
de dagelijksche taak aangevangen. Uit de
slaapzalen, die overal in het rond door de
cafés zijn ingericht en waar door de boeren
en boerinnen, die hun karrevrachten hebben
begeleid, voor enkele franken een paar uren
rust wordt gezocht op de op den vloer uit
gespreide stroozakken, komen slaperig en on-
gewasschen, stukken stroo nog in het haar
de werkers van den nacht. Om vier uur im
mers vangt de groothandel aan; dan komen
de inkoopers van de groote hotels en restau
rants de beste en fijnste stukken uitzoeken
om er 's avonds een selecte cliëntèle op te
vergasten. Maar ook de eigenaars van de kleine
en populaire eethuisjes komen er hun in
koppen doen, met zorg zoeken zij uit niet het
fijnste, doch het goedkoopste, want de beurzen
die hen betalen zijn niet ruim voorzien en de
winst moet toch zoo groot mogelijk zijn.
De „Sterken" dragen op hun schouders heele
ossen naar de wachtende vrachtauto's, tin
kelende wagentjes, hoog-opgeladen. bellen
nijdig om doorgang en het felle licht van de
booglampen plekt- onbarmhartig neer op die
krioelende en biedende menigte. Daar liggen
prachtige tongen en heerlijke zalmen, maar
ook democratische spieringen hangen er in
onafzienbare ritsen. Het eigenaardig-prik-
kelende van de zeelucht frischt je neusgaten
op, maar als je honderd meter verder ge
wandeld hebt, dan worden je reukorganen
getroffen door al de diverse kaasluchten, die
maar bij mogelijkheid te bedenken zijn. In
frissche heldere schorten zijn hier de verkoop
sters gekleed en wat graag maken de .ster
ken" een slippertje naar deze af deeling om
het een of ander mooi meisje even in de wan
gen te knijpen.
Slagers met groote messen en bebloede
voorschoten hakken en kerven in de openge
sneden ossen- en varkenslijven. Al de bloe
menpracht der natuur geurt er vlak naast in
de opengeslagen manden. Bergen worteltjes
en piramides kropsla vormen wonderlijke
stillevens. Tusschen het bedrijvige gedoe der
koopers en sjouwers slingeren nu en dan
vroolijke groepjes feestgangers, die hun nach
telijke fuif beëindigen met een rondgang door
de hallen en nu en dan een vuile koolstronk
of een rotte aardappel naar het hoofd ge
slingerd krijgen. Met den lach van den be
kenden kiespijnboer wordt dat bombarde
ment ondergaan, maar gewoonlijk verdwij
nen zij al spoedig in een der talrijke cafés
om geurende soupe a l'oignon te savoureeren
of in de dure champagnegelegenheden, die
door uitgeslapen cabaretiers er zijn opgericht
om de fuivende nachtbrakers grondig af te
zetten.
In de smalle donkere straatjes om de hallen
zie je overal stapels oude zakken langs de
muren liggen. Maar plotseling ziet ge uit
zoo'n zak een hand te voorschijn komen, het
zijn menschelijke wezens, die er onder lig
gen, verstoot-eiingen van de wereldstad, het
laagste uitschot van de menschelijke samen
leving. Werken doen ze alleen maar in den
uitersten nood, wanneer de honger hen al te
pijnlijk knaagt en in de bedelend uitgestrekte
hand niet voldoende aalmoezen zijn gelegd.
Ge ziet er mannen en vrouwen, ouden en
jóngen wrakken, die eens een grooten naam
droegen, doch ten onder zijn gegaan, meestal
door eigen schuld.
Kleeren kunt ge het bijna niet noemen, die
ze aan hebben, stukken zakkengoed, oude
kranten, de onsmakelijkste en fantastische
lompen. Met stukken weggeworpen half-ver-
gaan fruit of rotte groente, met afval, dat uit
de goot is opgeraapt, trachten zij zich te
voeden indien zij er niet in geslaagd zijn wat
overgebleven etenswaar af te bedelen. Het
is de trieste tegenstelling van het verloren
en weggeworpen leven en de volle vitaliteit
enn de werkers van de halen, een kerel als
een jonge godheid, hoofd en armen bloot, een
lichtblauw hemd omgord door een vuurroode
flanellen gordel, lichte sandalen aan de
voeten en achter zich triomfeerend voort-
sleepend een karrevracht heerlijk geurend
voedsel.
J. W. KOLKMAN.
(Nadruk verboden).
Zelfs met beter menschenmateriaal dan de
nagenoeg ax-mlastige Indische Nederlanders,
die daar aan een bestaan zijn geholpen, zou
naar alle waarschijnlijkheid het resultaat
niet veel beter zijn geweest.
De Kolonisatieraad moet nog tot een de
finitief voorstel omtrent de beëindiging dezèr
kolonisatie bij de Regeering komen, maar het
in ambtelijke kringen heerschend scepticis
me omtrent de voortzetting leidt niet tot hooge
verwachtingen. Wel zal men daarbij de vraag
stellen of het In het algemeen belang nog wel
verantwoord is om goed geld naar kwaad geld
te gooien.
Daarnaast zal evenwel zeker geen
schadevergoeding aan de kolonisten
kunnen worden uitbetaald, doch zul
len alleen pogingen in het werk kun
nen worden gesteld om hen elders
onder gunstige omstandigheden op
nieuw te laten beginnen onder toe
kenning van steun. Dit alles leidt
ertoe, dat de gedachte ingang zal
moeten vinden, dat op deze zuiver
materieele gronden het loslaten van
Nieuw-Guinea als Europeesch kolo
nisatie-object vrij waarschijnlijk is.
Men zegt wel eens, dat de bestaande
grondrechten een handicap zijn voor deze
kolonisatie. Ten eerste omdat de grond daar
mee niet het volle eigendom der kolonisten
wordt, verder omdat het 'maximum van den
uit te geven grond te beperkt is om er een
fatsoenlijke boterham uit te halen, en ten
slotte omdat het recht aan een tijd van 25
jaar gebonden zou zijn. De kolonisatieraad
telt deze bezwaren niet zoo zwaar,, omdat de
bestaande grondrechten een redelijke mate
van zekex-heid wel waarborgen, bovendien
het oppervlak in den loop der jaren kan wor
den uitgebreid als maar eex-st de eerste 25
bouws in cultuur zijn gebracht en in het al
gemeen de erfpachter op verlenging van zijn
recht kan rekenen. De kolonisatieraad acht
dan ook het scheppen van een nieuw grond-
recht voor kolonisten niet noodzakelijk, ja
aan het huidige systeem zijn zelfs bepaalde
voordeelen verbonden.
Hoe het ook zij, bij het aanleggen
van de bovenbedoelde maatregelen
w.o. voox-al die der rentabiliteit, is
de kolonisatie van Europeanen als
werkverschaffing ten doode opge
schreven. Het blijft echter de vraag
of er niet een andere maatstaf moet
aangelegd worden, n.l. dat het nood
zakelijk is Nieuw-Guinea uit politie
ke overwegingen te koloniseeren met
goede krachten.
Daarvoor zal echter heel wat geld noodig
zijn, dat misschien a fonds perdu moet worden
gestort. Of de Regeering daar tenslotte op
grond van het Groot-Nedex-landsch belang toe
zal kunnen besluiten, ligt in de toekomst.
Abnormale
weersomstandigheden.
Met het weder beleven wij, evenals in
Holland, een eigenaardigen tijd omdat er
in dezen drogen moesson sinds 1895 nog
nooit zooveel regen is gevallen. De suiker
oogst zou anders wel een paar droge dagen
kunnen gebruiken. De „maaltijd" die voor
West-Java al vrijwel afgeloopexx is, is voor
Oost-Ja va nog volop aan den gang, doch de
opbrengsten zijn door de abnormale weers
omstandigheden niet-erg bevredigend en als
de natte moesson zeer vroegtijdig zou inzetten
zou dit groot nadeel beteekenen voor die
groep van suikerfabrieken, welke nog tot laat
in het jaar malen.
Voor de inheemsche bevolking is er noch
tans volop werk. Er is groote bedrijvigheid
van beladen riettreinen en ossenkarren; ein
delooze oppervlakten zijn in beslag genomen
door nieuwe riettuinen. Duizenden mannen
en vrouwen zijn aan het planten en op an
dere plaatsen worden weer de keulen gegraven
voor den nieuiwen aanplant.
Op deze wijze komt er weer goed geld onder
de desa-bevolking, die het in den overgangs
tijd tusschen het afoogsten van de rijst en
den nieuwen oogst meestal hard te verduren
heeft. In dien tijd verdwijnt er heel wat in
het pandhuis erx moeten de desabankjes her
haaldelijk hulp verleenen. Thans kan weer
aan de betaling van de landrente worden
begonnen en de sawahbezitters krijgen de
huur uitbetaald van hun gronden. Als men
de raming veilig opstelt, dan kan men toch
wel zeggen, dat door elke fabriek een bedrag
van drie ton onder de bevolking wordt ge
bracht, waardoor de economische toestand
ten plattelande in gunstiger banen wordt ge
leid.
(Nadruk verboden).
KADERVERGADERING MODERNE
VAKBEWEGING.
Door het N.V.V. worden in de eerste helft
van de maand September in 37 plaatsen van
ons land kader-vergaderingen gehouden, als
inzet van een krachtige propaganda-actie
welke het N.V.V. in de komende wintermaan-
den zal gaan voeren. Eén van deze vergade-
ringen zal ook te Haarlem plaats hebben en
wel op Zondag 4 September a.s. in de boven
zaal van het café-restaurant Brinkmann aan
de Groote Markt.
Tot deze vergaderingen zijn de bestuursle
den van de diverse vakbonden uit de navol
gende plaatsen uitgenoodigd:
Abbenes, Bennebroek, Beverwijk. Bloemen-
daal, Haarlem, Halfweg, Heemstede. Hille-
gom, Hoofddorp, Santpoort, Velsen. Nieuw
Vennep, Wijk aan Zee en Duin, IJmuiden en
Zandvoort, terwijl als spreker staat aange
kondigd de heer C. vair der Lende, Verbonds-
bestuurder van het N.V.V.
JUBILEUM BIJ LEVENSVERZEKERING MIJ.
HAARLEM
De heer H. Ebink, thans Hoofdinspecteur van
de Levensverzekering Mij. Haarlem alhier, zal
Zaterdag 20 Augustus a.s. den dag herdenken,
waarop hij vóór 25 jaar in dienst van genoem
de Maatschappij trad.
Eindspelwedstrijd voor hoofd
klassespelers.
De door den Ned Dambond uitgeschreven
eindspel-wedstrijd voor hoofdklassespelers
leverde het volgende x-esultaat op: 1ste prijs
J. Baas te Enschedé (IO6V2 punt); 2de prijs
J. Kramer te IJmuiden (105 punten); 3de
prijs J. van Dijk te Hilversum (104 punten)
4de prijs F. Raman te Amsterdam (103 pun
ten) eex-volle vermelding J. Metz te Amster
dam (93 punten).
De overige inzendingen volgen van 92 tot
59 punten.
Het maximum aantal te behalen punten
bedroeg 120.
