De duinen van Hardelot.
^Particulier- en
^Handelsdrukwerk
H'
Wat er groeit.
Waarin
Naaisters en leerlingen,
bont- en handwerksters
Muziekschool A. ZWAAG
M.0, BOEKHOUDEN
STAATSPRAKTIJKDIPLOMA
PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN
GA MEE MET DU MEE
REISBUREAU DU MEE
Haarlem 's
Dagblad
MAANDAG 15 AUGUSTUS 1938
HAARD EM'S DAGBLAD
TI
Een goed denkbeeld van
Napoleon.
ARDELOT. tenminste Hardelot-vil-
lage is een dorp bestaande uit een
dozijn huisjes, plus een enorm kas
teel uit den tijd van Karei den
Grooten. 10 K.M. ten zuiden van Boulogne,
dat weer veertig kilometer tei} zuiden van Ca
lais ligt.
Iets verder en aan het strand ligt het nieuwe
en niet eens zoo erg slecht gebouwde Harde-
lot-plage waar ondanks het mooie weer nog
geen kip te zien was, als we de ploeg werkvolk
die het stuifzand tusschen de villa's opruim
de.
Was Hardelot-plage ongezellig en leeg, ook
voor wie mondain vermaak verafschuwt, Har-
delot-village, het oude Hardelot was één en al
landelijke bedrijvigheid en het eenige wat
aan vreemdelingenverkeer herinnerde waren
opschriften als „Hotel de la Forêt", maar ik
kan den lezer geruststellen dat het hotelle
tjes zijn van den volgenden inhoud: gelagka
mer plus mooie kamer plus enkele nette maar
primitieve slaapgelegenheden onder het dak.
Van jeugdige gasten wordt aangenomen dat
ze zich aan een beek in den tuin wasschen!
Intusschen is de pensionprijs ook naar rato,"
wat zegt u van 30—35 frank per dag (f 1,50
1.75) en dan kunt u er nog met Engelsch te
recht ook.
Ontmoeting met landgenooten.
Het tweede wat aan vreemdelingenverkeer
herinnerde was een groote touringcar uit
Arras (Atrecht) die een groot aantal jonge
geestelijken gebracht had om den dag in Har
delot vroolijk door te brengen.
Wij vroegen aan enkelen hunner, die juist
van een wandeling terug kwamen of we ver
van 't strand waren en of aan de bordjes ver
boden toegang de hand gehouden werd.
Het antwoord was zeer geruststellend en ze
vertelden opgetogen van den mooien tocht,
dien ze gemaakt hadden door de dennenbos-
schen, die hier de duinen bedekken. Aan het
einde van het gesprek spraken ze het ver
moeden uit dat we geen Franschen waren:
het bleek dat we een tijdje in 't Fransch
met landgenooten gepraat hadden, die op een
seminarie waren in Arras en reeds drie jaar
buitenlands. Niet gering was het enthou
siasme van den steeds grooter wordenden kring
seminaristen, Hollanders te ontmoeten, zoo
uit het vaderland! De één kwam uit Hillegom,
de ander uit Hoorn, weer en derde uit Den
Haag en ieder moest hooren waar wij van
daan kwamen, enz.
De Zeeden.
De etensbel van het kasteel, nu een soort
klooster, maakte een einde aan het gesprek.
Wij stalden onze fietsen en wandelden de dui
nen'in die hier bedekt waren met een ge
mengd bosch van eiken, berken, en popels en
doorsneden met groote perceelen van Zee
den.
Deze den (Pinus Pinaster om P. maritama) is
op last van Napoleon op de zuid-Fransche
duinen geplant en gezaaid en dit is een-groot
succes geweest.
In ons land voldeed de Oostenrijksche en
Corsicaansche den beter, deze verdragen den
zeewind en de vorst, groeien in 't begin mis
schien iets langzamer, maar leveren later
mooie, gave rechte boonen.
Bij Hardelot was over een groote oppervlakte
alleen de zeeden aangeplant zoodat het eerst
moeilijk was vergelijkingen te maken maar in
de particuliere duinen troffen we gelukkig éen
Oostenrijksche den, die jonger was dan de zee
dennen maar er toch stond als een „rots" in
de branding, recht van stam en gevuld van
kroon en midden in het stuifzand gunstig af
stekend bij de zeedennen.
En meer naar het villa-dorp en ten zuiden
ervan waren groote hoeveelheden Corsi
caansche dennen geplant, van bijna gelijken
leeftijd als de zeedennen en het bewijs leve
rend dat in Noord-Frankrijk, evenals bij ons
in duinen met goede kwaliteit zand de zeeden
niet geplant hoeft te worden.
Opmerkelijk was ook het verschil van het
zand, evenals dat in ons land het geval is.
Maar op de kalkarmere duinen van Hardelot
groeide geen heide of kraaihei zooals bij
Schoorl, daarvoor is het klimaat daar te zui
delijk en het zand mogelijk nog niet kalkarm
genoeg.
Uit een landschappelijk oogpunt bezien zijn
deze duinen prachtig mooi, vooral omdat ei-
zooveel zandstuivingen zijn, die doordringen
naar het Oosten en het zand hoog doen op
stuiven tegen de krijtheuvels, soms tot over
de honderd meter hoog. een hoogte die de dui
nen in ons land slechts voor de helft berei
ken.
Soms was het zandlaagje over het krijt
zeer dun en dan vonden we planten als Dui-
zendguldenkruit en Bitterling (Chloral, die in
ons land alleen op lage plekken voorkomen.
Ook had men in den oorlog versterkingen ge
maakt. waarbij het witte krijt-gruis aan de
oppervlakte gekomen was en dan vonden we
Kaardebol en Stengellooze distel, soorten die
bij ons alleen op de betere gronden voorko
men en niet in het zand.
De dennenbosschen waren vooral aan den
zeekant zeer beïnvloed door den wind. de
stammen helden allen naar het oosten en ze
vormden een machtig geheel met de zand
verstuivingen waarin de liguster, dezelfde soort
uit onze duinen, teveraeefs het zand trachtte
vast te houden. Prachtige windvormen had
die liguster aangenomen, deze nam in deze
duinen ge'.ce' de plaats in van den duindoorn
van de onze.
Het vreemde van het geval was dat we
wel duindoorns vonden, maar alléén op het
krijt en op de lagere plekken, maar niet op de
heilingen en toppen zooals in ons land.
Al deze verschillen geven aanleiding tot con
clusies over de klimaatsverschillen tusschen
de Hollandsche en Noord-Fransche duinen en
op de wijze waarop de plantengroei daarop
reageert.
Waterrijke duinen,
Merkwaardig was ook de waterrijkdom van
deze duinen. Overal, zoowel in de bosschen als
in de meer open duinen, waren plassen en
moerassen waarin de flora echter veel armer
was dan in de Hollandsche duinmoerassen. Ik
schrijf dit toe aan het vee! grootere niveau
verschil tusschen het winter- en zomerpeil
dan in ons land. Voor een deel zal dit veroor
zaakt worden door het vele hout, dat 's zomers
altijd extra veel verdampt en door den war
nieren zomer en regenrijken winter, die het
klimaat van West-Frankrijk bezit vergeleken
bij dat van ons land.
Ten zuiden van Hardelot waren de duinen
geer rijk aan moerassen, ik vond er enkele
soorten uit onze Hollandsche duinen, ken
merkend voor vochtige plekken, n.l. Parnas-
sia en Moeras-Wespen-Orchis maar in zoo
gering aantal dat er wel vrij groote verschil
len in den waterstand in zomer en winter
moeten zijn, vergeleken met ons duin. Waar
dit ook reeds een meter bedraagt. Des te meer
vond ik Chlora, de Bitterling, die in ons land
alleen op Voorne groeit.*ben gele bloem van
de Gentiaan-familie die bitter smaakt, zoo
dat de zeer talrijke konijnen deze plant met
rust laten. En op een lage plek groeide de
Teere Guichelheil, dat plantje van Texel waar
Voerman zoo meesterlijk een Verkade-plaatje
van gemaakt heeft, rose met donkere nerven
en plat op den grond.
Achter deze duinen lag een heuvel, waar
op groote plekken spierwit krijt zichtbaar
waren en ik besloot daarheen te gaan, om er
naar orchideeën te zoeken.
't Was een prachtige tocht door duin, moe
ras en bosch. De Corsiaansche den was hier
ook talrijk aangeplant en stond er prach
tig bij.
Een roestbruin hert dronk uit een plas,
rook of hoorde ons onmiddellijk omdat de
wind naar hem toe was, rende weg, keek over
een heuvel nog in onze richting, en verdween
met sierlijke sprongen in het bosch.
Maar de krijtheuvel bleek met zand over-
stoven te zijn en de talrijke konijnen zorgden
wel dat er van den plantengroei weinig over
bleef.
Vondsten aan het strand.
Aan het strand groeiden nog mex-kwaardige
dingen.
In de eerste plaats het slangenkruid, bij ons
overbekend uit de duinen. Maar hier groeide
deze plant aan het strand door het zoete wa
ter dat uit de duinen in zee loopt. Dit ver
schijnsel was over groote oppervlakte langs
het strand zichtbaar, het zand was tot vlak
onder de duineniij vochtig en stevig zoodat er
ook met hoog water gefietst kon worden. En
toen een frissche wind opstak nam deze een
grijze nevel mee van deze zoetwater-strook,
een verschijnsel dat in ons land wel niet dik
wijls gezien zal worden.
Twee andere planten groeiden xiog op 't
strand en in de zeeduinen, die in ons land
alleen in de zuidelijke duinen voorkomen: de
Gele Hoornpapaver en de Zee-wolfsmelk.
De eerste is eens bij Zandvoort gevonden
en de tweede groeit meest op Voorne. Die
Hoornpapaver stond daar prachtig in groote
exemplaren met groote gele bloemen exx ae
Wolfsmelk deed zijn best het stuifzand tegen
te houden.
En langs de wegen vonden we in het duin
zand nog twee planten die feitelijk op de
rotsen thuis hooren, n.l.. de Zee-silene en het
Zonneroosje.
De eerste komt op alle rots-aebtige kusten
voor van Engeland, Frankrijk en Duitschland,
qpk op IJsland maar groeide en bloeide hier
in 't zand met massa's witte bloemen. En het
Zonneroosje gaf ook geen blijk, het gesteente
té kunnen missen en bloeide er tusschen duin
rozen en liguster als een gewone plant.
Van beide soorten werd zaad verzameld,
om dit eens in een duin terrein bij ons te pro-
beeren. Want de kans is natuurlijk het
grootst, dat dit van een dergelijke groeiplaats
gelukt. Mogelijk heeft zich in den loop dér
eeuwen door selectie en mutatie een zand
vorm ontwikkeld van dergelijke planten van
het gesteente eeix vorm die in uiterlijk wei
nig van de oorspronkelijke soort verschilt
maar toch, door sterkere beharing of dikkere
opperhuid, minder verdampt of door dieper
gaande wortels meer vocht opneemt en daar
door beter aangepast is aan de omstandig
heden van het duin-terrein.
Zulke vormen cmstaan het gemakkelijkst
op de grens van het bergland en het duin
terrein en dit maakt het botaniseeren in de
Fransche duinen dubbel interessant.
Over wat er in het bergland en de Krijt
heuvels groeit een volgenden keer.
C. SIPKES.
Auto door wegdek gezakt.
Merkwaardig ongeluk te Amersfoort.
Tijdens het hevige noodweer, dat zich Za
terdagavond 'boven Amersfoort heeft ontlast
is een merkwaardig ongeluk gebeurd, dat, ge
zien de omstandigheden, buitengewoon goed
afliep
Op eexi zeer druk kruispunt van wegen ont
stond omstreeks kwart voor negen een weg-
verzakking. Juist op het moment van de ver
zakking passeerde een uit Engeland afkom
stige personenauto met vier inzittenden. Toen
de voox'wielen verzakten, kwam de wagen, die
met matige snelheid reed, vanzelf tot stil
stand, en de inzittende konden nog bijtijds
de auto verlaten. Het voorste gedeelte van
den wagen verdween geheel onder het weg
dek en bleef, rusten op het netwerk van buizen
en riolen ter plaatse, dat geheel bloot kwam
te liggen en dat voorkwam, dat de auto geheel
in den kuil zou verdwijnen.
Het water spoelde steeds meer zand weg,
dat ten slotte een gat ontstond van circa 2'
meter diepte, met een middellijn van onge
veer twee meter.
Ten gevolge van de verzakking ontstond een
lek in de gasbuis, waarbij een groote hoeveel
heid gas ontsnapte. Het noodweer maakte het
onmogelijk, onmiddellijk met de herstellings
werkzaamheden te beginnen. In afwachting
waarvan zorgde de politie, daarbij geassisteerd
door militairen, voor een afzetting van de ont
redderde plek. Voorts trof men maatregelen
om het verkeer om te leiden.
Later op den avond, toen de regen in hevig
heid afnam, is het gemeentepersoneel met de
herstellingswerkzaamheden begonnen. Deze
hebben tot diep ixx den nacht voortgeduurd.
Het personeel van een garage heeft den
„gezonken" wagen opgetakeld, de auto bleek
niet noemenswaardig beschadigd te zijn.
Er was veel publieke belangstelling.
Een halve eeuw geleden
Uil Haarlem's Dagblad van 1888.
15 Augustus:
VARIA.
Vrouw, aan het souper „Gut, man,
ik sta tweemaal in de courant."
Man, verbaasd „Jij?"
Vrouw „Kijk maar Zondag zijn 3567
personen met de tram vervoerd, en.ik
ben twéémaal meegereden."
De Heer en Mevrouw
J. SMIT—NEGRIJN
geven hiermede kennis van de
geboorte van hun Zoon
BOB.
Haarlem, 13 Augustus 1938
Smedestraat 45 rd.
Getrouwd:
WILLEM J. DE MINK
en
FR ANCIEN J. M. W- VRIJER
die hartelijk dank zeggen voor
de zeer vele blijken van belang
stelling.
Haarlem, 15 Augustus 1938
Hyacintenlaan 16.
Heden overleed, na een
korte ongesteldheid, onze
lieve Man en Zwager
Adriaan Willem Duijm,
in den ouderdom van 59
iaar.
A. DUIJM—BEK
Amsterdam:
J. C. P. BEK
Santpoort:
H. E. BEK
Bussum, 12 Aug. 1938
Vei-lengde Oud Bussum-
merweg 35
De teraardebestelling zal
plaats hebben Dinsdag 16
Augustus a.s., te 11.30 uur
op de Algemeene be
graafplaats ingang Kle
verlaan te Haarlem.
Heden ontsliep in vollen
vrede onze innig geliefde
Vrouw, Moeder, Zuster,
Behuwdzuster enTante
Alijda van denBroeck,
eclitgenoote van
Jacob Ritsema,
in den ouderdom van 57
jaren.
Uit aller naam:
JACOB RITSEMA
COEN RITSEMA
en Verloofde
ALIJDA RITSEMA
Mortenhoef. 12 Aug. 1938
Tijdelijk adres: C. v. d.
Broeck, no. 106 Korten-
hoef.
De bijzetting zal plaats
hebben op de. Algemeene
Begraafplaats te Korten-
hoef op Dinsdag 16 Aug.
te 1 uur 30.
Hiermede berichten wij
het overlijden van onzen
besten Broeder, Behuvvd-
broeder en Oom, den
Heer
Gerbrand Adriaan Boes
Weduwnaar van
A. C. Westmijze,
in den ouderdom van 77
jaar.
Purmerend, 13 Aug. '38
Gemeentelijk Ziekenhuis.
Namens de familie:
A. G. BOJES
J. D. BOES Sr.
M. F. BOES-SMITH
Neven er. Nichten.
De teraardebestelling zai
plaats hebben te Purmer
end op Woensdag 17 Aug.
a.s. Vertrek vanuit het
Gem. Ziekenhuis n.m. 2
uur.
Heden overleed onze lieve
Vrouw en Moeder
Wilhelmina Agnita
Terwey-Sas
in den ouderdom van 59
jaar.
TH. TERWEY
H. TERWEY
IMMY
ANS
MIES
en Verloofden
Overveen, 14 Aug. 1938
Lonbar Petrilaan 4
Liever geen bezoek
De crematie zal plaats
'nebben op Dinsdag 15
Augustus a.s. te Driehuis-
Westerveld na aankomst
van trein 10.41 uur.
Heden overleed, na eer.
kortstondig lijden, in den
ouderdom van ruim 87
jaai*, onze beste Vader,
Behuwd-, Groot- en
Overgrootvader, de Heer
Hendrik Eckhart
Weduwnaar van Anna
Maria Strauss, eerder
Weduwnaar van Jeltje
Smit Renooy.
Uit aller naam.
J. PH. ECKHART
Haarlem, 13 Aug. 1938
Spaarnrijkstraat 19
Het stoffelijk overschot
staat opgebaard in de
Rouwkamer in de 2de
Hasselaerstraat 2. De ter
aardebestelling zal plaats
hebben op Woensdag 17
Augustus a.s. te 11.45 uur
op de Algemeene Be
graafplaats, ingang Kle
verlaan.
U ook adverteert
wélk ander reclame
middel U ook gebruikt,
U kunt er slechts men-
schen mee bereiken,
die vandaag de courant
hebben gelezen en ze
morgen evenzeer zullen
lezen. Vandaar, dat
Couranten
reclame
onweersprekelijk de
basis is van iedere
grondig gevoerde re
clame-campagne.
Innie van Dorsser
tandarts
BLOEMENDAAL
PRAKTIJK HERVAT
C. L. W. RUYS
Chirurg
is Woensdag 17 Augs.
weer te consulteeren
in het Diaconessenhuis.
J. Rotlrigues Pereira,
Tandarts,
AFWEZIÖ.
Dr. ROORDA
heeft de
PRAKTIJK HERVAT.
Huwelijk
Wed., 55 jaar, zoekt kennism.
met netten Heer. Br. G 9784
bur. van dit blad
Terstond een
DAGMEISJE
gevraagd, niet ben. 18 jr. Scho
tersingel 3.
Flink zelfst.
DAGMEISJE
gevr., v. g. g. v. Dipl. Huish.sch.
strekt tot aanbev. Loon 25 p.
m. Aanm. tusschen 7.30—8.30
Zaanenlaan 44.
E. DüSTERBECK
Arts,
PRAKTIJK HERVAT.
Terstond gevr. bekwame
Hoog loon. Aanm. dagelijks tot
0 uur n.m. bij Ten Berge's Con
fectie Ind. N.V. Spaarne 77,
Haarlem.
Weg. huwelijk der tegenw.
eenvoudige Juffrouw
gevr. te Aerdenhout, geen ruw
werk. Hoog loon. Telef. 26657.
na 6 uur.
Loopjongen
gevraagd, leeft, 18 jaar, loon 6
bij R. BOS, Kleverparkweg Ï2.
Gevraagd nette
LOOPJONGEN
leeft. pl.m. 15 j. A. G. VAN WIJK
Zijlweg 5, Overveen.
onze
heerenkleeding I
Om U kennis te laten moken met ons moderne grootbedrijf,
dat U goede degelijke kleeding van onberispelijke stoffen
levert, tegen betaling van slecht» 4 gulden per maand,
geven wij bij een bestelling van minstens 25 gulden dit
prachtige horloge gratlsl Deie aanbieding geldt tot
31 Augustus. UIT ONZE PRUSLUST,
Maatcostuums 45.- 49.75 54.50
COSTUUMS,
In schitterende
fantaslestoffen
34.50 29.75 25.-
REGENJASSEN,
in wollen gabardine,
gegarandeerd
waterdicht
29.75 25.- 19.75
COUPON
Uitknippen en aan )k wensc(, ZOnder ver-
dlt blad zenden. pllchtlng coupeursbezoek
Op enveloppe
vermelden
N o. 9781
l_
Naam:
Straat:
Woonplaat»:..
MEJ. MOSER, Raamvest 47, Telefoon 11684,
vraagt en biedt aan voor terst. en Sept., als noodhulp en voor
vastHoll., Duitsche en Oostenr. Keukenmeisjes, Dienstboden
als meid-alleen, 2e-Meisjes, Kamermeisjes, Werkmeisjes, Werk
vrouwen en Dagmeisjes voor heele en halve dagen
Jongen gevraagd
voor loop- en andere werkzaam
heden, 18 jaar. Aanm. Zijlweg
159.
BEKWAME FIJNSTRIJKSTER GEVRAAGD,
bekend met de Amerikaan. Stoomwasscherij
„EDELWEISS', Z. B. Spaane 24—30.
WASSCHERIJ KLEVERPARK,
Santpoorïerstraat 41, vraagt
FLINKE MEISJES.
GEVRAAGD, tegen 5 September
NET DAGMEISJE,
van 85 uur. Zondags vrij. Leeftijd 1620 jaar. Aanmelden
's avonds na 8 uur. Mevr. KOPPEN. Zijlweg 73.
BEKWAME STRIJKSTERS GEVRAAGD,
VOOR VAST WERK.
Brieven onder nr. 9785 aan het Bureau van dit Blad.
Ondergeteekende bericht hiermede dat door hem is
overgenomen de Loodgieters- en Electricienszaak van den
heer B. A. JANSSEN, PIJLSLAAN 120, HAARLEM.
Werkplaats blijft gevestigd LORENTZKADE 138,
Woonhuis WAGENWEG 256. Telefoon bliift 1 2 8 5 4.
Hopende door een vlugge en accurate bediening het
gestelde vertrouwen waardig te blijven, teekent hij met
de meeste hoogachting,
J. J. HEESTERBEEK.
PIANO - ACCORDEON - VIOOL - HAWAIIAN GUITAAR -
BANJO - MANDOLINE - BLOKFLUIT SAXOPHOON -
TROMPET KLARINET - SLAGWERK - STRINGBAS.
Daar ons aantal leerlingen RUIM 600 bedraagt, kunnen wij alle
instrumenten GRATIS in bruikleen geven. Lesgeld ƒ2.50 p. mnd.
SPECIAAL KINDERCLUBS j 0 30 p. w. Geïll. Prosp. GRATIS.
Inschr.: DINSDAGS van 7—10 uur n.m., p.a. VAN ANKER,
GED. OUDE GRACHT 119 rood, HAARLEM.
Examenopleiding Hugas, Elgersma, Potgieser.
ROTTERDAM DEN IIAAG HAARLEM.
Per begin SEPTEMBER vangen aan onze nieuwe cursussen
Prospectussen met uitvoerige inlichtingen omtrent de studie,
onze opleidingsmethode, toelatingseischen e.d. op aanvrage aan
ons HAARLEMSCHE LESGEBOUW FRANS HALSPLEIN 9,
TELEF. 16372. Inschrijving en mondelinge inlichtingen eiken
WOENSDAG-, DONDERDAG - er. ZATERDAG van 7.30—9 uur n.m.
In 1938 slaagden 12 onzer candiiaten voor de acte M.OBoek
houden, zijn 40% van alle geslaigdenvoor zoover in de door
ons bestreken gebieden woonachtig. Voor het Praktijkdiploma
slaagt regelmatig 80 a 90% onzer candidaten.
IEDEREN DAG naar HET WESTLAND
ƒ1.50 per persoon
Pracht toer met gratis druiveneten en bezoek aan
Scheveningen. Vertrek 9 uur, terug 6 uur.
DINSDAG 16 AUG.: Brab. Vennen 2.50
Holtcrberg 2.50
WOENSDAG 17 AUG.:naar Giethoorn, via afsluit
dijk, terug over de Veluwe 3.75
VRIJDAGS Ouwehand's Dierenpark (incl. entrée) 2.50
MAANDAG 22 AUGUSTUS
6 dagen Luxemburg, Parijs 43.
6 Luxemburg 42.50
4 Luxemburg 28.50
6 Valkenburg, Ardennen, Eifel 32.
3 Valkenburg, Ardennen 19.
EXTRA-REIS naar PARIJS van 26—31 Augustus, uitslui
tend voor Fransch-sprekende Protestanten v. slechts 25.50
Nadere inlichtingen bij ons.
KRUISWEG 27 TELEFOON 161 66.
maakt
en met een snelheid, waarop
een dagbladbedrijf is ingesteld!
I
