Oostenrijk onder Nazi-bewind. H' Thijs IJs knapt het weer op! Praag noemt Sudeten-Duitsche proclamatie schending der wet. Uittocht der Joden duurt voort. GATEED 'A'G 27 AUGUSTO S 1938 HAARLEM'S DAGBLAD Henlein adviseerde zijn aanhangers van het recht tot zelfverweer gebruik te maken. Het D. N. B. meldt uit Praag 26 Augustus: De leiding van de Sudeten Duitsche partij heeft een oproeping gepubliceerd waarin wordt gezegd, dat de overvallen op leden van de partij hebben bewezen, dat hier volgens een vast plan wordt gewerkt. Hierdoor moet bij buitenlandsche waarnemers den indruk worden gewekt, dat nog rekening moet wor den gehouden met tegenstanders als een politieke lactor. Tot nu toe hebben de leden van de Sudeten Duitsche partij geen gebruik gemaakt van het wettige middel van zelfverdediging. De leiding van de partij geeft thans evenwel zijn aanhangers het recht om in het geval dat zij aangevallen worden volledig gebruik te maken van het recht van zelfverdediging. Hierbij moeten evenwel de wettelijke grenzen streng in acht worden genomen. Onmiddellijk op deze proclama tie van de S. D. P. is naar United Press meldt een scherpe reactie van den Tsjecho Slowaakschen minister van binnenlandsche zaken gevolgd. „De orde en de rust in de repu bliek'', aldus het antwoord, „zullen gehandhaafd worden door de daar voor verantwoordelijke organisatie, n.L de politie." Deze verklaring werd gegeven door de Praagsche radio- omroep in de Duitsche taal. Medege deeld werd, dat men „met volste autoriteit" kon verklaren, dat de pro clamatie van de Sudeten Duitsche partij een schending der wet betee- kent. Gewaarschuwd wordt, dat de politie zal optreden tegen iedereen, die zal pogen de proclamatie te mis bruiken als een motief om de orde en den vrede in gevaar te brengen. Duitsche pers heftig in het offensief. De Duitsche pers is opnieuw een agitatie' campagne begonnen tegen Tsjecho Slowakije, waarbij zeer krasse termen worden gebruikt. Alle Vrijdagmiddag uitgekomen kranten heb ben opschriften als: „De Komintern van Praag bereidt een burgeroorlog voor". Tezelfdertijd gelasten de bladen de Sude ten Duitsche organisaties „gebruik te ma ken van hun wettig recht op verdediging". Berichten over een beweerde communisti sche mobilisatie in Tsjecho Slowakije, door alle Duitsche bladen opgenomen, berusten op een „geheim document", dat gepubliceerd is in een Duitsch blad in Tsjecho Slowakije en afkomstig zou zijn van den leider der com munistische partij in Tsjecho Slowakije. Het Hamburger Fremdeblatt zou willen, dat Londen in plaats van -nieuwe verplich tingen aan te gaan tegenover Praag in deze hoofdstad een doeltreffenden druk zou uit oefenen. opdat de Duitsche eischen voldoe ning zullen krijgen. Het blad besluit: „Praag Amerika protesteert te Tokio tegen onverantwoordelijken Japansclien vliegeraanval. Amerikaansche belangen geschaad Volgens de Japanners geschiedde het voorval buiten de voorgeschreven veiligheids-zóne. WASHINGTON, 26 Augustus. De aanval, die Japansche militaire ma chines op het toestel van de Chinee- sche Nationale Luchtvaartmaatschap pij hebben gedaan en de verklaringen, die in meer algemeen verband door de Japansche autoriteiten zijn afgelegd, hebben de regeering der Vereeniede Staten tot een protest aanleiding gegeven. De Amerikaansche gezant in Tokio heeft het ministerie van buitenlandsche zaken be zocht en er een nota van Huil overhandigd, waarin deze protesteert tegen den onverant woordelijken aanval op een Chineesch vlieg tuig en het veroorzaken van verliezen aan menschenlevens. waar het hier non-combat tanten betrof. Tenslotte protesteert Huil ook tegen het gevaar, dat men het leven van den Amerikaanschen piloot bedreigd heeft en tegen de vernieling van eigendom, dat ook voor Amerikaansche burgers een belangrijk belang vertegenwoordigde. Deze laatste woorden duiden blijkbaar op het feit, dat vijf en veertig procent van de aandeelen in de Chineesche Nationale Lucht vaartmaatschappij in Amerikaansche handen zijn. Uit Honkong vernemen wij, dat het Engel- sche oorlogsschip Cicala bij de berging van het wrak van het vliegtuig assisteert. Een met kogels doorboorden vleugel heeft men boven kunnen halen, doch de romp was zeer zwaar en schoof uit den strop waarop het ge vaarte wegzonk in het diepste gedeelte der rivier. Ook verluidt het en dit zou in tegen spraak zijn met ontkenning van Japansche zijde, dat er later op de inzittenden gescho ten zou zijn dat verscheidene door kogels doorboorde lijken in de rivier gevonden zijn. Japansche verdediging. Volgens een bericht uit Tokio heeft de Ja pansche minister van buitenlandsche zaken verklaard dat het vliegtuig „op verdachte wijze had getracht aan zijn vervolgers te ont komen". Hij voegde eraan toe. dat de Japan sche piloten zich aan de regels van de Haag- sche conferentie hadden gehouden, volgens welke civiele vliegtuigen blootstaan aan aan vallen in de vijandelijke zones. Hij zeide voorts, 'dat de aanval had plaats gehad in de zone, die als zoodanig op 20 Juni was aangewezen, toen Oegaki de buitenlandsche mogendheden had verzocht buiten die zone te blijven, daar hij niet in staat was de veilig heid van civiele vliegtuigen te garandeeren. maar dat hij zou trachten daaraan toegemoet te komen, indien de Japansche autoriteiten omtrent de voorgenomen vlucht en de details daarvan tijdig op de hoogte waren gesteld. (United Press). aanmoedigen tot verzet is de meest ver ontrustende aangelegenjheidi, die men zich thans kan indenken." De nieuwe concessies. Havas maakt melding van een onderhoud, dat gistermiddag plaats gevonden heeft tus- schen de Sudeten Duitschen afgevaardigde Kundt en minister-president Hodza. Men weet, dat de Tsjecho-Slowaaksche re geering toestemt in nieuwe en ruime con cessies. Tot de verschillende voorstellen, die werden ingediend, behoort volgens Havas een, waarover het meest werd gesproken en dat erin bestaat het administratieve stelsel der „Joupans" dat voor den oorlog in Slowakije van kracht was, in gewijzigden vorm weder in te voeren. Het land zal verdeeld worden in 21 van zulke Joupans. Indien deze Joupans bij al gemeen kiesrecht zouden worden gekozen zou dit stelsel een bijna volledige autonomie verzekeren en een zeer ruime concessie be- teekenen. Het orgaan der Sudeten Duitsche Partij de „Rundschau", dat een manifest bevatte overeenkomende met de bovenvermelde oproe ping, is op last van de Praagsche autoriteiten, genomen. THANS GEEN TIJD VOOR IJDELE POLEMIEKEN, ZEGT DALADIER. In de regeringsverklaring kan niets veranderd worden 40-URENWEEK DIENT AAN DEFENSIE- BELANGEN AANGEPAST. PARIJS, 26 Augustus. In de rede, die Daladier vanochtend in de vergadering der radicaal socialistische fractie heeft uitge sproken, heeft hij een uiteenzetting gegeven van de motieven, die hem er toe hebben gebracht het land te zeggen, dat het, hoe wel men de 40-urige werkweek zou hand haven, onvermijdelijk was, dat de wet aan gepast gemaakt zou worden met het oog op de steeds dringender wordende behoefte dei- defensie, van de openbare financiën en het bedreigde economische leven. In deze verklaring, aldus Daladier, kan niets veranderd worden. De 40- urige verkweek bestaat slechts in Frankrijk en Mexico en er is geen sprake van een snelle uitbreiding tot andere landen. Dit is geen reden om de wet in Frankrijk in te trekken of de toepassing op te schorten. Maar de internationale toestand maakt het noodzakelijk, dat in de voor de wapening werkende bedrijven overuren kunnen worden gemaakt, die hooger betaald worden. Daladier noemdev oorbeelden van fabrieken die zeer belangrijke buitenlandsche bestellin gen hadden moeten weigeren door de strenge reglementatie van den arbeid. Soepeler ar beidsvoorwaarden zijn een element van het algemeene productieprobleem, evenals moder nisatie vap de outilleering, verbetering van de arbeidsmethoden en van de credietver- leening. De regeering zal er voor waken, dat de patroons de sociale wetten en in het bij zonder het vakvereenigingsrecht eerbiedigen Daladier eindigde met te zeggen, dat het geen tijd is voor ijdele polemieken, maar voor moedige besluiten. Havas verneemt voorts, dat Daladier er in zijn rede nog op heeft gewezen, welk een gevaar het voor Frankrijk beteekent, dat in Duitschland twee millioen man betrokken zijn bij de militaire manoeuvres en werken. Daladier becijferde verder de waarde der buitenlandcshe bestellingen die door de Fransche industrie geweigerd moesten wor den. op 50 millioen frank. Hij waarschuwde tegen een herhaling van de fouten, die be gaan zijn door de Duitsche republiek van Weimar en de Italiaansche democratie in de periode voor het tegenwoordige régime. Kamerfractie spreekt haar vertrouwen uit. De radicaal-socialistische kamer fractie heeft eenstemmig haar ver trouwen in minister-president Dala dier uitgesproken. „Delegation des Gauchcs" op audiëntie. Gisteravond is de ..Delegation des gauches" te Parijs bijeengekomen. Daar men het niet eens kon worden over een verzoek tot bijeenroeping van het parlement, bleek wel overeen stemming te kunnen worden bereikt ten aanzien van een aanvraag tot een audiëntie bij den minister-president. Daladier, die hiervan telefonisch op de hoogte gesteld werd, stemde er in toe de vertegenwoordigers van de fracties, die de ..délégation" vormen, te ontvangen. De af gevaardigden vroegen hem welke wijzigingen de regeering denkt te brengen in de toepas sing van de 40-urige werkweek en wanneer het parlement bijeengeroepen zal worden. Daladier zou aan de vertegenwoordigers verklaard hebben, dat hij er nimmer aan ge dacht had de sociale wetten aan te tasten, maar dat hij blijk gegeven had van zijn vas ten wil om te voorzien in de behoeften dei- landsverdediging. Wat betreft de particuliere industrieën, zeide hij, dat er geen sprake van was afbreuk te doen aan de verkregen rech ten. Behalve de radicaal-socialistische fractie hebben gisteren ook de andere fracties van de „délégation des gauches" vergaderd. In de socialistische vergadering wees Blum voor al op het buitenlandsche gevaar. Hij zeide. dat onder de bestaande omstandigheden de socialistische partij, hoewel ze moet blijven waken voor de toepassing der sociale wetten, het werk der regeering niet zou bemoeilijken. De fractie der Socialistische-Republikein- sche Unie verklaard© zich solidair met de afgetreden ministers en droeg haar vertegen woordigers in de „délégation" op uiting te ge ven aan de overeenkomsten met de arbeiders organisaties. De communistische fractie ver klaarde alles te zullen doen voor de verdedi ging der sociale wetten en droeg de vertegen woordigers in de „délégation des gauches" op te verklai-en dat de arbeidende massa zich ongerust voelt tengevolge van de rede van Daladier en nauwkeurig wil weten, wat de regeering denkt te doen. Tal van arrestaties te Philadelphia op komst. „Klondyke"-cellen een ware hel. PHILADELPHIA, 26 Augustus. De autop sie, die verricht is op de vier overleden gevan genen. heeft aangetoond, dat door de groote hitte buitengewone uitdroging van verschil lende organen is opgetreden. Het hart was ge krompen tot op halve grootte en ook andere organen vertoonden dat verschijnsel. Het staat dan ook wel vast, dat het lijden der on- gelukkigen ontzettend is geweest. Het aantal bevelen tot in hechtenisneming is weer aanzienlijk vermeerderd. Zes hooge ambtenaren zullen worden gearresteerd, als ook de bewakers, die het bevel gegeven heb ben, dat de vijf en twintig gevangenen „tot de orde geroepen" moesten worden in de z.g. ..Klondyke"-cellen, die, zooals men mededeelt, meer „op een hel geleken". Volgens den lijk schouwer zijn deze cellen gebouwd met het enkele doel, gevangenen te martelen. (United Press). Aï Capone „for ever'". Thans aan het hoofd van hazardspel organisatie? CHICAGO, 26 Aug. Terwijl het proces tegen Hines in vollen gang is heeft men ook in Chicago den strijd aangebonden tegen een bende, die zich eveneens met het organiseeren van gelukspelen verrijkt. Deze bende schijnt onder aanvoering te staan van den gede tineerden Al Capone. De organisatie is zeer groot en beschikt over groote sommen, waar mede echter nog veel grooter somen verdiend worden. De opbrengsten worden, zoo zegt men, opgespaard voor Al Capone tegen den tijd, dat hij in vrijheid gesteld wordt. De campagne staat onder leiding van state attorney Thomas J. Courtney. Gisteravond is in zes speelholen een inval gedaan. Niet min der dan 2500 bezoekers werden daar aange troffen, merkwaardig genoeg voor 75 pet. vrouwen. De autoriteiten hebben aan het ein de van dezen zuiveringstocht voor een waar de van 20.000 dollar aan kansspel-apparaten laten vernietigen. (United Press). Commandant van Iran betuigt zijn leedwezen. Franschman voor deserteur aangezien. In antwoord op den stap van de autoriteiten in verband met het incident, waarbij een Franschman om het leven gekomen is, heeft de militaire commandant van Iran. naar Reu ter verneemt, verklaard, dat het slachtoffer niet reageerde op de bevelen der soldaten en naar den Franschen oever bleef zwemmen. De doen te hebben. De commandant heeft uiting soldaten geloofden toen met een deserteur te gegeven aan zijn leedwezen. FORMEELE STRAATOORLOG TE JAFFA. Bomaanslag eischtc 23 dooden. LIJK VAN ONTVOERDEN ARAB1SCHEN POLITIE-AGENT GEVONDEN. Officieel wordt uit Jaffa medegedeeld, dat bij den bomaanslag 23 menschen om het leven gekomen en dertig gewond zijn. Na den aan slag werd geschoten en met steenen gegooid. De woedende Arabieren deden aanvallen op den politiepost en de banken. Een Arabier werd doodgeschoten, toen de politie vuurde op een menigte, die een bankgebouw wilde be stormen. Troepen patrouilleeren door de stad om plundering te voorkomen. De toestand is iets rustiger géworden, doch men vreest nieu we onlusten. Winkels en banken zijn gesloten: des avonds mag niemand zich op straat be geven. Ex-burgemeester Schmitz gevangenschap. in Ex-burgemeester Seitz in vrijheid. WEENEN, 25 Aug. (Van onzen correspondent). ET uiterlijke beeld van.Weenen heeft zich in de laatste weken zeer veran derd. Men komt op straat niet meer zooveel partij-uniformen tegen vooral in den eersten tijd na den ..Anschluss" zag men die in grooten getale en ook zijn er niet meer zooveel soldaten en officieren uit het vroegere Duitsche Rijk. Tail van win- kels staan leeg, vooral in de buurten, waarin het Joodsche element altijd overheerscht heeft. De groote uittocht van de Joden is begonnen. Van officieele zijde wordt mij medegedeeld, dat er al circa veertig duizend het land ver laten hebben. Groote groepen zullen nog vol gen. Men heeft veel Joden te verstaan gege ven, dait zij op een bepaalden datum over de grenzen dienen te zijn. Zij beredderen hun zaken nu nog zoo goed en zoo kwaad als het kan. Tal van Joodsche winkels worden geli quideerd. Er worden geen nieuwe voorraden meer ingeslagen en men tracht de nog aan wezige waren te verkoopen. Andere zaken weer zijn in arische handen overgegaan. Ook heele inrichtingen van woningen worden ge kocht. De prijzen, die gevraagd en betaald worden, zijn niet hoog. Tal van flats komen Het is ook tot ongeregeldheden gekomen op den straatweg JeruzalemJaffa, waar de lij ken van twee doodgeschoten Joden zijn vonden. Het verkeer is op last van de politie gestaakt. Men heeft ook het lijk van den Ara- bischen politie-agent, die onlangs te Nabloes ontvoerd is, gevonden. Voor de derde maal beslag op benzine gelegd. Mexican Eagle geeft haar actie niet op. Nadat reeds de presidenten van de recht banken te Middelburg en Dordrecht in kort geding de vordering tot beslaglegging op een lading benzine, die hier te lande uit Mexico was aangevoerd, hadden opgeheven, is Vrij dagmiddag voor den waarnemend president van de Rotterdamsche rechtbank, mr. dr. G. J. van Oosten Slingeland, over dezelfde kwes tie gepleit. Zooals men zich zal herinneren werd in Juli het tankschip „Lundgern" met een lading van 11.000 ton benzine aan boord, te Hansweert aangehouden en werd op verzoek van de Ba- taafsche Petroleum Maatschappijdie een vor dering van een half millioen op de ..Mexican Eagle" had, beslag op de lading gelegd. De Vereenigde Staten van Mexico kwamen hier tegen op, aangezien zij stelden eigenaars van de benzine te zijn. De president van de recht bank te Middelburg hief toen het beslag op. Het schip voer naar Le Havre, waar 7000 ton werd gelost en arriveerde vervolgens te Ant werpen. waar een gedeetle van de overgeble ven lading werd gelost in de de lichtersche- pen „Centrust 1" en „Centrust 3", die naar Straatsburg zouden varen. Toen deze schepen op de Merwede kwamen, werd er, tfen ver zoeke van de „Bataafsche" beslag op gelegd en dit beslag werd door den president van de rechtbank te Dordrecht opgeheven. Het laat ste gedeelte van de lading van de „Lundgern" 250 ton werd te Antwerpen overgeladen in de „Groot Ammers 5", die deze lading zou vervoeren naar Rotterdam ter aflevering aan de „Petroleum Associatie". Ook op het laatste gedeelte van de lading van de ,Lundgern" werd namens de „Bataaf sche" beslag gelegd en mr. F. van Raalte vor derde namens de eigenaren de ..Petrole Service", althans de „Credit Minier Franco- Romain" opheffing van dit beslag in een voor den president van de rechtbank gehou den kort geding. De president zal Donderdag uitspraak doen. ONZE DACELIJKSCHE KINDERVERTELLING Zoo hadden de twee vrienden al een heelen tijd doorgeloopen, maar zij hadden nog geen goede schuilplaats gevonden. Van oom hoorden zij niets meer ,die was misschien nog steeds aan het tellen en wie weet, was hij al lang aan het zoeken gegaan. Nu moeten we toch zorgen, dat we iets vinden om achter te gaan staan, mompelde Dickie, terwijl hij speurend om zich heen keek. Ik zie werkelijk nog steeds geen goede plaats. Nee. ik ook niet. Weet je wat, we loopen nog wat door, anders heeft oom ons zoo gevonden en dan is er geen aardigheid aan! stelde Snorretje voor. Dickie vond het best en zoodoende loopen de twee domme vrienden steeds dieper het bosch-van-hou-je-maar-stil in, terwijl zij niet eens den weg weten. Domme jongens, hè? Dat mogen jullie nooit doen. hoor! Dat is erg gevaarlijk! Heb jij oom al hooren roepen? vroeg Snorretje, toen ze nog een tijdje hadden voortgeloopen. Hij moet toch allang bij de vijftig zijn met tellenl leeg te staan. Op de poorten der huizen han gen bordjes, waarop het aantal kamers, waar uit de woningen bestaan, alsmede de huur prijzen vermeld staan. Tal van groote op schriftborden met namen van Joodsche dok ters, advocaten en winkeliers zijn voorgoed verdwenen. Dr. Karl Seitz. Zoowel in het binnen- als in het buitenland deden in den laatsten tijd voortdurend ge ruchten de ronde, welke pertinent wisten te beweren, dat de gewezen burgemeester van Weenen, dr. Richard Schmitz, in het concen tratiekamp te Dachau overleden was. Ook tal van andere namen van lieden, die vroeger pro minente betrekkingen bekleed hebben, werden, genoemd, o.a. die van den gewezen overste Adam, die in de laatste periode van Schusch- nigg's bewind aan het hoofd van den bonds- persdienst gestaan heeft. Deze geruchten zijn onwaar. Schmitz leeft nog. Pas een paar dagen geleden heeft men een foto van hem in een der straten van de binnenstad voor de ramen kunnen zien hangen, welke opneming uit den allerlaatsten tijd stamt. Ook Adam is niet ge storven. Verschillende lieden die in Dachau geïn terneerd waren, zijn successievelijk weer vrij gelaten en naar Weenen teruggekomen. Zoo zag men dezer dagen baron Werkmann weer in een Weensch koffiehuis zitten. Hij is vroeger de laatste secretaris van den laatsten Oos- tenrijk-Hongaarschen heerscher, keizer Karl, geweest en hij speelde aan het einde van Schuschnigg's regime een belangrijke rol in de monarchistische beweging, welke steeds zeer scherp was in haar aanvallen op het Duitsche rijk en het nationaal-socialisme. Een bekende figuur op straat is de vroegere sociaal-democratische burgemeester van Wee nen Seitz, die in Februari 1934 onder Dollfuss werd afgezet en toen direct van het Rathaus naar een gevangenis gebracht werd, waar hij geruimen tijd heeft moeten zitten. Thans is hem geen haar gekrenkt, hij heeft zijn vrij heid geen enkel oogenbiik hoeven te verlie zen. Hij is elegant gekleed en verschijnt vaak tegen het middaguur op de Neue Markt, vlak bij de Kamtnerstrasse om er bloemen te koo- pen. Zijn vroegere aanhangers scheppen er Dr. Richard Schmitz. een zeker vermaak in, dat het met zijn op volger Schmitz, die hem indertijd uit het Rathaus verdrongen heeft, thans net zoo ge gaan is als met hem. Waar bevindt Schuschnigg zich? q CHUSCHNIGG bevind zich nog steeds te Weenen. Er zijn lieden, die beweren, dat men hem in het hotel Metropol aan den Franz Josefskai opgesloten houdt en dat hij achter de vensters op een hoog gelegen étage aan een zijkant van het gebouw huist, voor welke men tralies heeft aangebracht. Van officieele zijde heeft men mij dit niet kunnen bevestigen. Ik kreeg echter veeleer den indruk dat men hem in een particuliere woning be waakt. Ook heeft men mij niet medegedeeld, of het al of niet waar is, dat hij tegenwoor dig een baard draagt. Hij kan zich scheren, zoo vertelde men mij. en hij kan eten wat hij wil. Het is onjuist, zoo lichtte men mij in, dat men hem indertijd, onmiddellijk na den „Anschluss" in zijn vroegere woning in een bijgebouw van het Belvedèrepaleis gedwongen heeft voortdurend naar alle radio-redevoerin gen van de Duitsche bewindhebbers te luis teren, Hij was absoluut heer in zijn eigen wo ning en hij kon zijn radio aanzetten, wan neer hij maar wilde! Thans heeft hij geen radio meer, maar hij mag boeken lezen en, zoo zeide men mij, het gaa.t hem goed! Hij mag ook bezoeken ontvangen, de uren daar van zijn geregeld. Vera Fugger, met wie hij alleen kerkelijk gehuwd is, wordt echter niet bij hem toegelaten. De komende processen. to-ET is nog niet bekend, wanneer Schusch- A-1 nigg, Schmitz en verschillende andere leidende personen uit den tijd van het vroe gere régime voor het nieuwe staatsgerechts- hof zullen terecht staan, maar men verwacht wel dat de processen te Weenen zullen wor den gevoerd en dat de zittingen openbaar zijn. Eerst moeten de leden van dat gerechtshof nog benoemd worden. De rijkscommissaris voor de hereeniging van Oostenrijk met het Duitsche rijk. gouwleider Bürckel. zal de aanklachten indienen en dan zal het ge rechtshof eerst het materiaal moeten onder zoeken. Op de verhandelingen zal een ambte naar van het openbaar ministerie de klagende partij vertegenwoordigen. W. M. BEKAAR,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1938 | | pagina 6