Verstrekkende concessies der Tsjechische regeering Thijs IJs knapt het weer op Nieuwe voorstellen van Praag aanvaardbaar voor de Sudeten Duitschers? Opstandige beweging DINSDAG 6 SEPTEMBER 193S HAARLEM'S DAGBLAD 7 FRANKRIJK'S MAATREGELEN AAN DE DUITSCHE GRENS. De Tsjecho-Slowaaksche Minister raad is Maandag in langdurige zitting bijeen geweest. De officieele mededee- ling over deze bijeenkomst werd in den lande met groote spanning verbeid, aangezien men belangrijke beslissin gen verwachtte. In den loop van den avond ver scheen een communiqué van den vol genden inhoud: „De onderhandelingen der Tsjecho- Slowaaksche regeering over nationali teitenkwesties werden in den jongsten tijd geleid in den geest, waartoe in het communiqué van 17 Augustus werd be sloten. Daartoe hebben eveneens de besprekingen bijgedragen, welke Be- nesj de laatste dagen heeft gehad met vertegenwoordigers der Sudeten Duit- sche partij. In de op 5 September bij president Benesj gehouden bespreking heeft het kabinet het definitieve plan opgesteld, dat zoo spoedig mogelijk zal worden voorgelegd aan de vertegenwoordigers der Sudeten Duitsche partij. In officieele kringen te Praag is men er zich volgens Reuter van bewust, dat de algemeene toestand zoo kritiek is, dat Tsjecho Slowakije een bijdrage moet leveren tot de zaak van den vrede, zelfs wanneer dit zware offers met zich mede brengt. Deze bijdrage zou een plan tot regeling zijn, dat de eischen van Henlein zoo ver tegemoet komt, dat men van gevoelens is, dat er geen moeilijkheid zal bestaan ten op zichte van de aanvaarding van dit plan door de Sudeten Duitschers als grondslag voor besprekingen. Het gepubliceerde communiqué is van zeer groote beteekenis; de nieuwe door de regee ring uitgewerkte voorstellen, die aan de Sude ten Duitsche partij zullen worden voorgelegd,- worden er definitief in genoemd. Om er de geheele draagwijdte van te begrijpen, moet men zich aldus Havas de laatste gebeur tenissen herinneren: Gwatkin heeft Zondag door tusschenkomst van Henlein het antwoord ontvangen op het door Runciman op Hitier gedaan beroep. Run- ciman heeft Maandag een langdurige bespre king gehad met president Benesj en de. minis terraad, waarin het communiqué werd uitge werkt, werd voorgezeten door Benesj. Regeling bereikt? Men kan dus zeggen, dat de minis terraad, tenzij hij de raadgevingen der Engelschen heeft veronachtzaamd, voorstellen heeft opgesteld, die door Runciman zijn goedgekeurd. Aange zien deze voorstellen definitief worden genoemd, moet Runciman van mee ning zijn geweest, dat de regeering te Praag bij haar concessies niet verder kon gaan. Onder deze omstandigheden is het van belang te weten of de Sudeten Duitschers, wien deze voorstellen zeer zeker bij de geheime besprekingen der laatste dagen zijn medegedeeld, het er mede eens zijn. Indien dat het geval is, staat men voor een regeling. De aanwijzingen, welke men hier en daar verkrijgt, geven neiging tot de gedachte, dat deze onderstelling juist is. Onder den druk van Engeland zouden de Tsjechen dus hebben toegegeven Men heeft dienaangaande nog geen enkele bijzonderheid, doch de beginselvastheid, door verschillende Sudeten Duitsche leiders uitge- WEER EEN TAIFOEN BOVEN JAPAN. Dooden en vermisten op het eiland Sjikokoe. sproken, laten te dezen opzichte geen twijfel. De Sudeten Duitschers hebben verklaard niets van hunte Karlsbad opgesomde eischen te laten vallen. Men verwacht Woensdag een definitief com muniqué. Nauwere samenwerking tusschen Rusland en China? MOSKOU, 5 September. Buitenlandsche waarnemers voorzien een nauwere samenwer king tusschen Rusland en China, nu de nieuwe Chineesche ambassadeur, generaal Yan Tsje hier is aangekomen. Generaal Yan Tsje is lid van het Centraal Comité van de Kwomingtan en vice-chef van den generalen staf. Tevens heeft hij een lange loopbaan aan het front tegen de Japanners achter zich. Nadat Yan Tsje gisteren aan Kalinin zijn geloofsbrieven had overhandigd, meldde de Sovjetpers: „De wederzijdsche relaties tusschen beide landen zijn gebaseerd op de gezamenlijke - piraties, die zich steeds zullen uitbreiden en geluk aan de geheele menschheid zullen brengen". (United Press). Hevige strijd woedt aan de Jangtse. In Joeitsjang wordt met handgranaten en bajonetten gevochten. VLOEDGOLF ZET IN OSAKA 30.000 HUIZEN ONDER WATER. Naar uit Tokio wordt gemeld heeft boven Japan opnieuw een taifoen gewoed. Op het eiland Sjikokoe is, naar aan Havas wordt gemeld, aanzienlijke schade veroor zaakt. o.m. in de prefectuur Tokoesjima, waar vijf personen werden gedood, drie ge wond en zeven personen vermist worden. Acht en dertig huizen stortten hier in. drie werden weggespoeld, 577 overstroomd, zes bruggen meegesleurd door het water en acht dijken vernield. Voorts werden in de prefec tuur Kagawa vijf huizen weggespoeld en vijfhonderd overstroomd, terwijl elf personen, voor het grootste deel visschers, vermist wor- den. De taifoen volgde een weg over de Japan- sche zee, vervolgens over Midden-Jajan tus schen Kobe en Okayama. In het lage deel van Osaka liepen ongeveer 30.000 woningen onder door een vloedgolf, die echter verder geen schade veroorzaakte. Kobe is ook voor ernstige schade gespaard gebleven. DE RING OM HANKAU SJANGHAI, 6 September. Volgens Chi neesche berichten hebben de Japanners een hevig offensief aan beide oevers van de Jangtse geopend. Met ongekende hevigheid wordt gevochten. Op den zuidelijken oever hebben de gevechten zich voornamelijk in de noordelijke wijken van Joeitsjang gecon centreerd, waar sedert 8 uur met bajonetten en handgranaten wordt gevochten. Op den noordelijken oever hebben de Japan- sche artillerie en luchtmacht het vuur voor namelijk ten westen van Hoeangmei ge richt, waar de beschieting die 10 uur duurde in een vreeselijk spervuur haar hoogtepunt vond. Echter zouden de Chineesche troepen, die op beide fronten versterkt waren, hun po sities behouden hebben. Volgens Japansche rapporten zouden de Japansche troepen op 3 K.M. van Teian staan. Meer dan 100 Japansche vliegtuigen nemen op het oogenblik 20.000 Chineesche soldaten onder vuur. De hitte, gebrek aan ver- sche groenten, behoorlijke schuilplaatsen en frisch water bemoeilijken den Japanschen opmarsch. Het water is overal ondrinkbaar, daar de Chineezen hun dooden, voor zich te rug te trekken in de rivieren en in de water bronnen werpen. (United Press). Verloven ingetrokkenreservisten van de Maginot-linie opgeroepen „ONVERMIJDELIJKE VOORZORGSMAAT REGELEN. WAAROVER MEN ZICH NIET ONGERUST BEHOEFT TE MAKEN." Over de militaire maatregelen der Fransche regeering, waarover wij gis teren in een groot deel van onze op laag een mededeeling deden, meldt Havas thans: In verband met den internationa len toestand en naar aanleiding van de aanzienlijke versterkingen van de Duitsche troepen en het Duitsche materiaal aan de Fransche noord oostelijke grens heeft de regeering zekere veiligheidsmaatregelen moeten nemen. Zoo moesten reservisten van de Maginotlinie onder de wapenen geroepen worden om de sterkte der vestingtroepen op peil te houden. Officieren en manschappen, die met verlof waren, moeten naar hun gar nizoensplaatsen terugkeeren. Het be treft hier dus onvermijdelijke voor zorgsmaatregelen, waarover men zich niet ongerust behoeft te maken. Trou wens, aldus wordt verklaard, koel bloedigheid van de openbare mee ning is een der belangrijkste factoren voor de handhaving van den vrede. Bovendien is volgens de laatste be richten veeleer sprake van een ont spanning in den algemeenen toestand. United Press meldt, dat de Fransche posten voor de Maginot-linie, in verband met het gerucht dat in Freiburg het aantal Duit sche divisies verdubbeld is, eveneens in den loop van den nacht verdubbeld zijn De in trekking der verloven brengt, naar verluidt, 15000 man officieren en soldaten terug en bovendien heeft men reservisten, gelijk reeds gemeld is, opgeroepen, doch hiervan is het aantal niet bekend. Ook de gendarmerie aan de grens heeft geen verlof gekregen en van de prefecturen hebben alle employes bevel gekregen hun departementen niet te ver laten. Uit volkomen betrouwbare bron vernemen wij voorts, dat bij de luchtmacht alle ver loven zijn ingetrokken. Deze maatregel is niet tot de vloot uitgebreid, doch daar houdt men zich gereed, in geval van spoedbevel de manschappen eveneens op te roepen. Uit de oorlogshavens wordt geen beweging van oorlogsschepen gerapporteerd. Uit Brest waar de helft of de geheele Fransche vloot gestationeerd is bereiken ons evenmin be richten daaromtrent. Omtrent de intrekking der verloven bij de luchtmacht verklaart men dat zulks niet wegens de acute situatie geschiedt doch om de militairen in de Maginotlinie niet bij de anderen achter te stellen. Duitsch commentaar. Het Duitsche Nieuwsbureau publiceert het volgende commentaar op het bericht van Havas: „Het bericht over militaire maatregelen door Frankrijk aan onze westgrens is des te opvallender, aangezien daarin tegelijkertijd gesproken wordt van een merkbare ontspan ning van den algemeenen toestand. Duitschland heeft nimmer iemand het recht betwist voor zijn verdediging het hem noodige te laten doen. Deze houding gold ook tegenover den Franschen vestingbouw der Maginot-linie. Anderzijds kon ook Duitsch land voor zich een zelfde recht opeischen om gevaren te voorkomen. Het heeft daarom gelijksoortige verdedigingsmaatregelen aan zijn westgrens genomen. Zooals Duitschland de maatregelen aan Fransche zijde zijnerzijds niet heeft opgevat als een onmiddellijke en bewuste dreiging, kan ook Frankrijk omgekeerd uit de door Duitschland genomen maatregelen, welke slechts in overeenstemming zijn met de zijne (de Fransche) geen bedreiging voor zich ont- leenen en zou het er goed aan doen alle bui ten het kader vallende maatregelen te ver mijden." Havas meldt uit Neurenberg, dat de door de Fransche regeering genomen veiligheids maatregelen ter kennis van Hitier werden ge bracht. toen deze zich in de opera bevond. Bij de te Neurenberg aanwezige politieke personen hébben deze maatregelen een zeke re verrassing gebaard, doch men heeft nog geen reactie uit gezaghebbende kringen ver nomen. ONZE DACELIJKSCHE KINDERVERTELLING HET BULGAARSCHE KONINGSPAAR IN ENGELAND. De Koning en Koningin van Bulgarijë zijn Maandag te Londen aangekomen. Zij werden aan het station verwelkomd door den Brit- echen gezant te Sofia, die thans met vacantie te Londen vertoeft. Thijs zat rustig voor het raam te kijken en dacht aan oom Mopper- niet en de twee vrienden, die aan het spelen waren. Plotseling rees hij overeind. „Is dat oom niet, die daar zoo aan komt stormen?" mompelde hij verbaasd. Ja, hoor, het is hem. Wat heeft hij een haast. Er zal toch niet iets ernstigs gebeurd zijn? Hij haastte zich zoo snel als hij kon naar bulten, oom tegemoet. -Wat is er aan de hand, oom? vroeg hij haastig. Wel, pffffis dat loopen! zuchtte oom. Ik kan Snorretje en Dickie nergens meer vinden en als ik roep hoor ik ook niets! Ik be grijp er niets vanl Groot-Duitschland beheersclit den Partijdag te Neurenberg. Sudeten Duitsche kwestie officieel nog niet ter sprake. Adolf Hitler. De partijdag der N.S.D.A.P. te Neurenberg is Maandagmiddag op de gebruikelijke wijze geopend met een plechtige ontvangst van Hitier op het raadhuis. De eerste burgemees ter sprak een welkomstrede uit, waarop Hit- Ier met een toespraak antwoordde, die hij als volgt eindigde: „Thans is Neurenberg de steen geworden uitdrukking van Duitsche kracht en grootheid in het nieuwe Duitsche rijk". Om hart drie ontving dr. Dietrich de ver tegenwoordigers van de binnen- en buiten landsche pers en heette hen uit naam van Hitier en de Nationaal Socialistische Partij welkom. „Deze partijdag", aldus verklaarde dr. Die trich, wordt beheerscht door het Groot-Duit- sche Rijk." Hij besprak verder de nationaal- socialistische staatsidee, die. naar hij zeide. op nationaal en sociaal gebied voor het Duit sche volk problemen heeft opgelost, naar welke oplossing eeuwen lang gestreefd is. De Sudeten-Duitsche kwestie is volgens Ha vas officieel nog niet ter sprake gebracht op het congres van Neui'enberg. Het vraagstuk komt echter in alle gesprekken op. Van de po litieke leiders tot de eenvoudige manschap pen toe wordt er over gesproken en de argu menten loopen weinig uiteen. Men hoort zeg gen: „Hitier zal geen oorlog voeren, maar Duitschland zal niet dulden, dat men Duit schers buiten zijn grenzen onderdrukt en het zal hen met alle middelen verdedigen". weging, daar de beweging geen steun bij de bevolking heeft gevonden. Hedenmorgen berichtte Havas uit Santiago de Chili: Bij de incidenten, welke zich hier gisteren hebben afge speeld zijn 59 dooden gevallen, t.w. 58 opstandelingen en een politieman. De rebellen kwamen om het leven in het gebouw van de sociale verzekerings bank, waarin zij zich hadden ver schanst en vanwaar zij, na geweigerd te hebben zich over tc geven, door de politie werden beschoten. De minister van binnenlandsche za ken heeft verklaard, dat het thans in het geheele land rustig is. De regee ring zal aan het parlement buitenge wone bevoegdheden vragen, om aan een eventueelen terugkeer der opstan dige beweging het hoofd te kunnen bieden. in Santiago de Chili. Regeeringspaleis en uni versiteitsgebouw bestormd Regeering heeft den toestand thans weer in handen. Havas verneemt, dat Maandag een opstandige beweging in Santiago de Chili uitgebroken is. Een groep per sonen verschanste zich in het ge bouw van de arbeidersverzekeringskas, tegenover het regeeringspaleis. Een tweede groep nam met een bestorming de staatsuniversiteit in en sloot zich daar op, De aanvallers vuurden op de Karabiniers. van wie zij één doodden en verscheidene anderen verwondden. De beide bezette gebouwen werden door de troepen van de karabiniers omsin geld. De verbindingen tusschen Santiago de Chili en Buenos Aires zijn niet ver broken. Het gerucht, dat in de hoofd stad van Chili de staat van beleg zou zijn afgekondigd, werd niet bevestigd. De beweging is tot de hoofdstad be perkt gebleven. Uit Chili afkomstige berichten hou den in, dat de opstandelingen socia listische democraten waren. Bevestigd wordt, dat de regeering de beweging heeft onderdrukt. De eerste uit Santiago ontvangen berichten spraken van nationaal-socialisten. In latere uit deze stad afkomstige berich ten wordt tegengesproken, dat in de hoofd stad een revolutie zou zijn uitgebroken. Er wordt gemeld, dat slechts sprake was van een „incident", veroorzaakt door leden der oppo sitie, die den minister van binnenlandsche zaken. Salas Romo. aanvielen toen deze het regeeringspaleis verliet. Een karabinier wilde ingrijpen, hij werd door een revolverschot ge dood. Andere personen drongen 't universiteits gebouw binnen, waar zij den rector over weldigden. Karabiniers hebben de indringers verdreven. Candidaat voor het presidentschap gearresteerd. Vernomen wordt nog, dat generaal Carlos Ibanez, de vroegere president en candidaat voor de volgende presidentsverkiezing in Chili gearresteerd is. Onlangs is hij uit Argentinië teruggekeerd, waar hij in ballingschap had vertoefd. Bij de incidenten zouden eenige personen om het leven zijn gekomen. Tegenover het paleis van den president is een regiment ar tillerie opgesteld. Men weet nog niet wie de verantwoordelijke personen zijn, doch de meeste deelnemers aan de beweging waren studenten. In New-York veronderstelt men. dat zekere leiders in betrekking met buitenlanders heb ben gestaan. Men heeft hier den indruk, dat geen sprake is van een echte opstandige be De schaduwzijde van „Lab our day"" NEW YORK, 5 Sept. „Labourday" heeft ook thans weer een groot aantal slachtoffers geëischt. waarin voornamelijk het verkeer en het water een groot deeV hebben. Wegen, stra ten en badplaatsen zijn namelijk overstroomd met vacantiegangers. United Press heeft be richten ontvangen volgens welke in de ge heele Ver. Staten tot nu toe 209 personen door verkeersongelukken of verdrinking den dood vonden. (United Press). Het incident te Alexandrië. Berichten over aanslag op koning Faroek worden categorisch ontkend. ALEXANDRI5 September. In verband met het vermelde incident verneemt Reuter van betrouwbare zijde, dat er geen kwaadwillige bedoe ling in het spel was. Categorisch wordt ontkend, dat er een aanslag is gepleegd op het leven van den Ko ning. IVOEMMNA WOENSDAG 7 SEPTEMBER 1938. HILVERSUM I 1875 M. VARA-Uitzending. 10.00—10.20 v.m. en 7.30—8.00 VPRO. 8.00 Gramofoonmuziek. (Om 8.16 Berich ten). 9.30 Keukenpraat-je. 10.00 Morgenwij ding. 10.20 Uitzending voor Arbeiders in de Continubedrijven. 11.40 Voor de werkloozen. 12.00 Gramofoonmuziek. iOm 1215 Berich ten.! 12 30—1.45 Esmeralda, en solist. 2.00 Kniples. In de pauze: Gramofoonmuziek. 3.00 Voor de kinderen. 5.30 Gramofoonmuziek. 6.00 Orgelspel. 6.30 Gramofoonmuziek. 6.45 Causerie over de 39ste Nederlandsche Jaar beurs. 7.00 Felicitaties. 7.06 Vocaal concert. 7.30 Causerie „Koningin Wilhelmina en het Vredespaleis". 8.00 Herhaling SOS-berichten. 8.03 Berichten ANP, VARA-varia. 8.15 „Fantasia". 9.00 Declamatie. 9.15 VARA-or- kest, m.m.v. soliste. 10.00 Berichten ANP., hierna gramofoonmuziek. 10.15 VARA-Or- kest. 10.45 Gramofoonmuziek. 11.00 Cause rie „Met wie(n) zal ik niet trouwen?" 11.30 12.00 Dansmuziek (Gr. pl.) HILVERSUM U. 301.5 en 4.15 M. NCRV-uitzending. 6.40—7.00 Onderwijs fonds voor de Scheepvaart. 8.00 Schriftlezing, meditatie. 8.15 Berich ten, gramofoonmuziek. (Om 9.30 Geluk- weischen). 10.30 Morgendwienst. 11.00 Gra mofoonmuziek. 11.15 Viool voordracht met pianobegeleiding en gramofoonmuziek. 12.00 Berichten. 12.15 Gramofoonmuziek. l.OO Or gelspel. 2.00 Gramofoonmuziek. 2.50 Gedeel telijke uitzending van de Aubade op den Dam. 3.15 Gramofoonmuziek. 3.30 Amster- damsch Kamermuziekkwartet en gramofoon muziek. 44è45 G.lukwenschen. 5.00 Voor de kinderen. 5.45 Gramofoonmuziek. 6.30 Taalles en causerie over het Binnenaanvarings reglement. 7.00 Berichten. 7.15 Gerefor meerd Friesche uitzending. 7.45 Reportage, eventueel gramofoonmuziek. 8.00 Berichten ANP., herhading SOS-berichten. 8.15 „Veer tig jaar Nederland onder de Regeering van H.M. Koningin Wilhelmina", m.m.v. spre kers (o.a. dr. H. Colijn en de Gouverneur- generaal van N.O.I.i, het N,C,R,V,-orkest en gemengd koor. 10.00 Berichten ANP. 10.05 Haarlemsche Motet- en Madrigaal- vereeiiging en gramofoonmuziek. 10.45 Gymnastiekles. 11.00 Gramofoonmuziek. 11.50—12.00 Schriftlezing. DROITWICH 1500 M. 11,20 Het Mada Yelrish Trio. 11.50 Het As ton Hippodrome Orkest. 12,50 Uit Berlijn: Wilfried Kruger >s orkest, de Metropol-Zangers en solist. 1.35 Het Philip Whlteway-ensemble. 2.05 BBC-Schotsch orkest. 2.50 Orkest van de Fodens-Motorfabrieken. 3.25 Sportreportage. 3.45 Het John Mac Arthur Kwintet. 4.20—5.10 Vesper. 5.20 Jazzmuziek (Gr. pl.) 5.40 Rcg. Pursglove en zijn orkest. 6.20 Berichten. 6.45 Het Erith British Legion Orkest. 7.20 Gramo foonmuziek met toelichting. 7.50 Josef Marais en zijn Bushveld Band, m.m.v. solisten. 8.20 BBC-Symphonie-orkest, m.m.v. solisten. 9,55 Causerie „I protest". 10.00 Berichten. 10.25 Causerie „On this side of the water". 10.40 BBC-Harmonie-orkest. 11.20 Herman Darewski en zijn Band. 11.45—12.20 Jazzmuziek (Gr.-pl.) RADIO PARIS 1648 M. 8.10—9.20, 10.35 en 12.35 Gramofoonmuziek. I.50 Zang. 2.05 en 3.05 Gramofoonmuziek. 3.20 en 4.20 Zang. 4.35 Pianovoordracht. 5.20 Gramof. muziek. 7.20 Zana 8.50 Ge var. pro gramma. 10.5011.05 Gramofoonmuziek. KEI LEN 456 M. 6.50 en 7.30 Amusementsorkest. 8.50 Gra mofoonmuziek.. 10 20 Rijksuitzending Rijks- partijdag 1938. 1 35 Trioconcert. 2.30 Populair concert. 4.10 Gramofoonmuziek. 4.20 Omroep orkest en solisten. 6.50 Gramofoonmuziek. 7.20 Amusementsorkest m.m.v. pianoduo. 9 35 Omroeporkest en -kamerkoor en solist. 10.35 Gramofoonmuziek.. 10.50 Omroep-Amuse- mentsorkest en solisten. 12,203.2o Nacht concert (Gr. pl.). BRUSSEL 322 RL 12.20 Gramofoonmuziea. 12,50 en 1.30 Om- roepsalonorkest; 1,50—2.20 Gramofoonmu ziek. 5.50 Zang. 5.50 en 6.50 Gramofoonmuziek. 7.20 Omroepsalon orkest. 8.20 Militair Orkest en solisten. 10.3011.20 Gramofoonmuziek BRUSSEL 484 M. 12, 20 Omroepdansorkest. 1.50—2.20 Gramo foonmuziek. 5.20 Muzikale causerie met gra mofoonmuziek. 6.20 Gramofoonmuziek. 7.05 Zang. 7.35 Gramofoonmuziek. 8.20 ömroep- symphonieorkest m.m.v. solist. 9.35 Omroep- klein orkest en solisten. 10.10 Gramofoonmu ziek. 10.3011.20 Omroepdansorkest. OEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 8.35 Onbekend. 10.20 Berichten. 10 40 Blaaskwartet van de Berlijnsche Staats- opera. 11.05 Berichten 11,20 Gramofoonmu ziek. 1.15 Tijdsein. 1,26—2.20 Gramofoonmu ziek.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1938 | | pagina 9