Haarlem's Dagblad
Dagboek
Schoolhervatting.
Duitsche leger
van een H.B.S.'er
De Haarlemsche opcenten
RADIO-Distributie
Wensch en Illusie.
Het sprookje
herleeft weer
Werkloozen hebben
recht tot stemmen.
Het belangrijkste
56e Jaargang No. 16939
Uitgave Loorens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N. V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBEK1 PEEKEBOOM
Feestdagen
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Zatprtlag 10 Septemtpr 1938
Abonnementen per «eek f 0.25. p maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25 franco per
post f3.55 losse nummer» 6 cenl per ex.
Advertentiën1-5 regel» f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclame» f 0.60 per regeL
Regelabonnementsiarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elk®
regel meer f 0.15. Groentjes «e rubriek.
Dr. L. C. Kersbergen.
Blijft directeur van het St. Elisabeth's Gast
huis tot 1 Juli 1939.
Dr. L. C. Kersbergen.
Dr. L. C. Kersbergen, directeur van het St.
Elisabeth's Gasthuis te Haarlem, is dezen
zomer 65 jaar geworden.
Regenten van het Gasthuis hebben aan den
gemeenteraad van Haarlem medegedeeld, dat
zij het gewenscht achten, dat Dr. Kersbergen
tot 1 Juli 1939 zijn functie blijf vervullen.
Dit is een aangelegenheid die tot de be
voegdheden van dit college van regenten be
hoort, zoodat de raad er alleen mede in kennis
gesteld wordt.
De Armenzorg te Haarlem.
Wat de diaconie der Gereformeerde Kerk
presteert.
In ons vorig nummer hebben wij, in een
beschouwing over de armverzorging te Haar
lem, er op gewezen, dat alleen de diaconie der
Gereformeerde Kerk geheel voor haar armen
zorgt. De leden dier kerk achten het hun
plicht de diakenen zooveel geld te geven, dat
die in staat zijn de minder bedeelde broeders
en zusters zoo goed te verzorgen, dat zij niet
bij Maatschappelijk Hulpbetoon behoeven aan
te kloppen
De ontvangsten van de Gereformeerde
diakonie bedroegen in de eerste helft van
1938 f 15.752, de uitgaven f 16.043, zoodat er
een tekort was van slechts f 291.
De Gereformeerde kerk te Haarlem telde
op 1 Juli j.l. 6355 leden.
Het glazen muiltje werkelijkheid
geworden.
De oud-Haarlemmer Friso Huykman
construeert een schoen van glas.
Nu de vacantie en het feest,
Dat haar verlengstuk is geweest,
Weer allebei zijn afgeloopen;
Nu staan de deuren van de school,
Symbool van ernst na rust en jool,
Voor de scholieren weder open.
Nu gaan ze weer onder het mes,
In uur na uur en les na les,
In klas naast klas, van dom tot schrander;
Van beider kunne, arm tot rijk,
Maar allen op één punt gelijk.
Kennisbehoevend met elkander.
Er zitten er voor 't eerste jaar,
Dat zijn nog kleine kleuters, maar
Ook voor het laatste, dames, heeren;
Van klein tot groot een heele schaal,
Maar in de schoolbank allemaal.
Om veel en velerlei te leeren.
Zij zijn het nieuw en frisch geslacht
Waarvan het vaderland verwacht.
Dat het ook eens in toekomstdagen,
De taak, die het in 't leven wacht,
Verrichten zal met frissche kracht.
Door kennis en door durf gedragen.
Daar gaan ze weer de schooldeur in,
'k Stel prijs er op bij dit begin.
Hun beste wenschen mee te geven;
Dus hou je taai en zet je schrap.
Maak eiken dag weer tot een stap
Vooruit in kennis van het leven.
tegen interventie in
Tsjecho-Slowakije
De diplomatieke correspondent van
de Daily Telegraph schrijft dat het
Duitsche legercommando, dat sterk
tegen een ingrijpen in Tsjecho-Slowa
kije is gekant op dit oogenblik, de
Engelsche regeering heeft doen we
ten, dat zij Hitier zelf ten spoedigste
duidelijk van haar houding in kennis
moet stellen, als zij een ramp wil ver
mijden.
(Wij teekenen bij dit hoogst merkwaardig
bericht aan, dat de Daily Telegraph tot de
best ingelichte Engelsche bladen behoort en
nauwe relaties met de Britsche regeering on
derhoudt. Red.)
Het glazen muiltje ,dat door den heer Friso
Huykman geconstrueerd werd.
Een oud-Haarlemmer, de heer Friso Huyk
man, heeft een uitvinding gedaan, die een
omwenteling teweeg zou kunnen brengen in
de schoenenmode van de vrouwen! Hij is er
namelijk in geslaagd een schoen van glas te
maken. Het glazen muiltje, ons wel bekend
uit de sprookjeswereld, is thans dus werke
lijkheid geworden. Uiteraard is alleen het bo
venwerk van het glazen schoentje van glas;
onbreekbaar en ongeveer 4 m.M. dik.
De heer Huykman, die thans te 's-Graven-
hage gevestigd is, heeft drie maanden lang
met zijn zoon aan de vervaardiging van het
eerste glazen schoentje gearbeid. De heer
Huykman paste een nieuwe glassoort van
Duitsch patent toe, dat zich eenigermate laat
buigen, en dat hij na vele experimenten zoover
kreeg, dat het zich naar verkiezing laat vor
men.
Het verhitte glas werd met geschoeide han
den over een leest heen gevormd, naar den
voet, waarvoor het bestemd was. En het gla
zen muiltje was werkelijkheid.
EEN NIEUWE REEKS
BIJDRACEN AAN
ONS BLAD
Hlaa aan 't m/aacd
IN dit nummer
beginnen wij
met 'n nieu
we rubriek. Het
is een reeks Dag
boekbladen van
zekeren Max,
H. B. S.'er ergens
Nederland,
maar niet in Haar
lem en evenmin in Velsen. Ons doel met
de publicatie is u te amuseeren, zooals dat ook
in vorige dergelijke reeksen bijdragen is ge
schied. Wij vertrouwen dat Max daarin slagen
zai. De zorgen der tijden drukken hem nog niet:
de lach der jeugd straalt op zijn aangelaat en
weerspiegelt in zijn Dagboek.
U vindt zijn eerste bijdrage op pag. 3. In de
komende Woensdag- en Zaterdag-nummers van
ons blad zult U de volgende op dezelfde pag.
vinden.
Leest Max. Neemt hem niet te zeer au sérieux,
maar lacht eens even met hem.
Tsjechische voorstellen het
allerhoogste aanbod.
Meening der Tsjechische bladen.
PRAAG, 10 September (Ceteka). De
Tsjecho Slowaaksche dagbladen publiceeren
vandaag de samenvatting van het ontwerp
der regeeringsoplossing van de nationaliteiten-
pi-oblemen, waarover na een korte onderbre
king gisteren de besprekingen begonnen zijn.
De bladen zijn het er over eens, dat het hier
gaat om een werkelijk rechtvaardig en eerlijk
aanbod ten behoeve van een verzoening,
waarboven de Tsjecho Slowaaksche regeering
niet kan uitgaan, wanneer zij de onafhanke
lijkheid, onaantastbaarheid en eenheid van
den Tsjecho Slowaakschen staat wil behouden.
Overigens stellen de bladen zich voor het
oogenblik tevreden met oppervlakkige over
wegingen, aangezien zij nog niet den tijd heb
ben gehad voor een gedetailleerde bestudee
ring. Het rechtsche orgaan „Narodni Listy" en
het officieuse blad „Prager Presse" schrijven
boven hun opmerkingen: „Een bijdrage van
Praag tot den wereldvrede", de socialistische
„Pravo Lidu" zet boven zijn hoofdartikel
„Tweede slag om de republiek", de republi-
keinsch-Agrarische ..Venkow" geeft zijn arti
kel den titel: Men zai altijd en altijd waken
over souvereiniteit, onaantastbaarheid en een
heid van den staat.
Algemeene mijnwerkersstaking in
Australië.
Allee ti in het Westen wordt nog gewerkt.
SYDNEY, 9 September (Reuter-A.N.P.)
Te middernacht is de algemeene staking in
de kolenmijnen begonnen, nadat alle pogin
gen om een conflict te voorkomen, mislukt
waren.
Bij de staking zijn alle mijnwerkers van
Australië betrokken, met uitzondering van
West-Australië.
De kinderverlamming.
Geen nieuwe gevallen.
Naar wij van den Geneeskundigen Inspec
teur van de Volksgezondheid in Noord-Hol
land. dr. J. J. Th. Doyer vernamen, hebben
zich in Haarlem en omgeving gelukkig geen
nieuwe gevallen van kinderverlamming voor
gedaan. Het aantal gevallen blijft dus beperkt
tot de twee door ons vermelde in Haarlem en
één in Haarlemmermeer.
OOK KINDERVERLAMMING IN LETLAND.
Op het oogenblik heerscht in Letland een
epidemie van kinderverlamming. Er hebben
zich reeds ongeveer honderd gevallen voor-
;edaan
op de Personeele Belasting
Verhooging van 185 op 195
Indertijd hebben wij medegedeeld, dat de
Minister van Financiën gebruik gemaakt heeft
van zijn bevoegdheid (.hem toegekend in de
wet op het Werkloosheidssubsidiefonds) om
de opcenten voor de Personeele Belasting voor
Haarlem van 185 tot 195 voorloopig te ver-
hoogen.
Die 10 opcenten die ook al op het kohier
gebracht zijn kunnen evenwel alleen in-
gevorderd worden als de raad daartoe een j
besluit neemt.
Wij vernemen, dat de correspondentie tus-
schen het College van B. en W. en de Re
geering over die verhooging van opcenten ge
ëindigd is. De Regeering blijft op haar stand
punt staat, dat Haarlem tot die ver
hooging moet overgaan, waarom B. en W.
thans aan den raad een voorstel zullen doen
het komt a^s. Woensdagmiddag in den raad
reeds aan de orde om het aantal opcenten
op de Personeele Belasting voor het belasting
jaar 1938 van 185 op 195 te brengen.
Onze lezers weten ook. dat de Minister van
Financiën de opcenten voor Haarlem op de
gemeentefondsbelasting, belastingjaar 1938-
1939, voorloopig van 55 tot 75 verhoogd heeft.
Over deze opcenten-verhooging, die het col
lege van B. en W. eveneens ongewenscht. acht.
is de correspondentie met de Reaeering nog
niet afgeloopen. Daarover wordt dus a.s
Woensd'vg nog geen beslissing door den Raad
genomt.
MODERNE GYMNASTIEKCLUBS.
Inschr. geopend. Aanv. 1 Oct.
JULES KAMMEIJER,
Docent Acad. Lich. Opv.
Crayenestersingel 2, H'st. Tel. 29380.
(Adv. Ingez. Med.)
Voor Amerikaansche Droogrekken.
tafels en veilige hooge huistrappen en ladders
kunt U beter slagen in de Klompencentrale
op het Pleintje Reitzstraat 1/Dr. Leydsstr. 10
Telefoon 11784.
Levert overal heen franco thuis.
(Adv. Ingez. Med.)
HAARLEM.
Het beste uit den aether
Billijker en beter.
Telefoon 10010.
(Adv. Ingez Med.)
Wij kijken veertig jaren terug, wij vergelij
ken toen met nu.
Wij zien nu: radio, snelheid, vliegtuigen,
shorts, electrische trams, dieselmotorische
treinen, coëducatie, autobussen en nikkelen
meubelen en er is geen onder ons, zelfs al weet
hij het (theoretisch) beter, die eigenlijk niet
denkt: nu zijn we er, nu hebben we het ge
wonnen en wat nu modern is, dat blijft mo
dern. Ik hoop dat wij allemaal het gouden
regeerlngsjubileum mogen beleven, dat is nog
maar tien jaar en die zijn zoo voorbij en dan
leven wij weer in een allermodernsten tijd en
dan zijn weer allemaal dingen heel anders
dan ze nu zijn. En allemaal dingen, die nu
allermodernst zijn, die zijn dan ouderwetsch.
Ik hoop dat ik, als het zoo ver is. onthouden
zal hebben welk stukje ik op 10 September
1938 heb geschreven, dan zal ik daar op 10
September 1948 bij leven en welzijn op terug
komen en dan zal ik u 's even een opsomming
geven van de sinds vandaag tot over tien jaar
overwonnen standpunten, waar u van zult
staan te duizelen.
Dezer dagen had Ik het over dit onderwerp
met een wijs man. Hij vroeg me: ..Wanneer
er nu eens een goede fee kwam en dip voetr
je welken wensch je het liefste zou doen. wat
zou Je dan wenschen?"
Ik had mijn antwoord klaar want ligt
iederen mensch dat wat hij 't liefste wenscht
niet zijn gansche leven voor op de tong?
en zei: dat Ik over honderd en duizend
jaar nog weer eens even op aarde zou mo
gen rondwandelen, telkens maar een week.
want langer zou je dat vanzelf niet uithou
den zonder krankzinnig te worden. Ik zou dan
wel eens alles willen bekijken, al die nieuwe
menschen en steden en kleeren, die verhou- I
dingen en gewoonten en huizen en denkbeel
den en instellingen".
.Dat is een heel armzalig en bekrompen
wenschje", zei hij. „want wat beteekenen hon
derd en tweehonderd en duizend laar? Over
twee duizend en vijf duizend jaar is dat alle
maal toch weer heel anders. Dat is een nieuws
gierigheid die nooit bevredigd kan worden.
Er is nooit oen uiteindelijke vorm aan de dia-
gen. het bliift altijd veranderen. •niss',hien in
een rechte lijn en misschien in cirkels, maar
welke sterfelijke mensch kan zeggen hoe
groot de straal van die cirkels ziin zal? Wan
neer er nu iemand uit de middeleeuwen in
onze twintigste eeuw zou binnenrtaooen. dan
zou hij veel uit zijn tijd terug vinden, maar
ook veel dat anders geworden is en vierhon
derd jaar zouden voor hem niet meer dan
tien jaar beteekenen want alles wat sinds
dien weer weggevallen is. dat zou voor hem
niet meetellen, daar zou hij ten eenenmale on
kundig van blijven.
Ik heb over die wijze woorden eens heel
ernstig nagedacht, terwijl 'k gisteren, alleen
met de stilte, een lange wandeling gemaakt
heb door de natuur die zacht en wondermooi
aan het doodgaan is. zooals zij dat al dui
zend of vijfduizend of tienduizend Jaar doet.
zonder zich te bekommeren over de mode de
menschen en de allerhypermodernste uitvin
dingen der menschen.
Zoo kwam ik tot de overtuiging dat die lief
ste wensch een zeer ijdele wensch is en dat
de belangwekkendste 'mensch een duizendste
deel van een zandkorrel is. machteloos op
den adem van tijd en eeuwigheid.
Zoodat wij al blij genoeg mogen ziin dat we
veertig jaar terug kunnen blikken en zeggen
kxmnen dat er veel veranderd is. ten goede of
niet ten goede. Het eenige wat wij wel kun
nen beoordeelen is of wii onzen nl]>M ipgens
de menschheid. de wereld en ons zelf gedaan
hebben in dien tijd. En wanneer we eerlijk
en zonder ons zelf voor de mal te houden
daarover tot een klein posilef ^metie
komen dan mogen wii al heel tevreden ziin.
ongeacht de dan toch wel weer een beetje
troostelooze overweging dat over tweehon
derd jaar niemand meer weten zal wie twee
honderd jaar geleden wél en wie niet zijn
olicht gedaan heeft
Maar laten we daar maar nW denken.
Want tweehonderd jaar.dat is den klei
nen mensch. met zijn grooten mond veel te
machtig. Dat kan hij met geen menschenmo-
geliikheid bijbeenen.
Zoodat we maar heel muisjesstil en heel be
scheiden moeten zijn. wanneer wij het raad
sel dat ons omringt zien.
Mr E. ELI AS.
Het woord is aan
Due de Lévi:
Z:
De meeste smarten komen
zoo gauw omdat wij ze hal
verwege tegemoet gaan.
President Roosevelt
NEW-YORK, 10 September (A.N.P.)
President Roosevelt heeft, alvorens
naar Rochester in Minnesota te ver
trekken, waar zijn zoon James ernstig
ziek ligt, een krachtige verdediging
uitgesproken van het recht tot stem
men voor personen, die werkloozen-
steun genieten, De president ging tot
deze verklaring over in verband met
de actie van een groep vrouwen uit
New-Yersey, die steuntrekkers het
stemrecht zouden willen ontzegd zien.
Roosevelt merkte op. dat wanneer men dien
weg eenmaal insloeg, de volgende stap wellicht
zou zijn, dat het stemrecht alleen zou worden
toegekend aan degenen die een einddiploma
van een of ander instituut bezaten.
Amerika niel in anti-Hitler-front
Op vragen betreffende de houding der Ver-
eenigde Staten ten opzichte van de Europee
schen toestand antwoordde Roosevelt, dat de
Vereenigde Staten niet in één front traden
met de Europeesche democratieën in een be
weging om Hitier tot staan te brengen. Toen
den president daarop vragen werden gesteld
omtrent de afbakening van zijn buitenland-
sche politiek, verwees Roosevelt de vragers
naar de kortgeleden door hemzelf en staats
secretaris Huil uitgesproken redevoeringen.
Tevens wees de president er op. dat een ca
tegorische ontkenning gepubliceerd was. niet
alleen door den Amerikaanschen ambassa
deur te Parijs Bullitt, maar ook door de
ambassade in Parijs, betreffende het bericht,
volgens hetwelk Bullitt zou hebben gezegd
dat de Vereenigde Staten naast Frankrijk
stonden, in oorlog zoowel als in vrede.
DE „HOLLAND" UIT AMERIKA TERUG.
Dagelijksche
serie voor kinderen in ons blad
T\\ST het sprookje nog in dezen
r modernengehaasten, nieuw-
zakelijken tijd? Wij gelooven
stellig van wel, en meenen zelfs
dat het weer een glorietijd tege
moet gaat. De moderne sprookjes
mogen niet zulk 'n opgang maken,
de ouderwetsclie en vooral die
van den wereldberoemden Deen
Hans Christiaati Andersen her
winnen weer hun aantrekkelijk
heid. Daarom meenen wij onzen
jeugdigen lezers en waarschijn
lijk niet hun alleen een welkome
verrassing te bereiden door met
ingang van Dinsdag 13 Sept. a.s.
te beginnen met de publicatie van
een hoeveelheid sprookjeslectuur.
Wij zullen dagelijks drie teckenln-
geji van de Deensche kunstena
res Marie Hjuler met tekst
van H. C. Andersen publiceeren.
Het eerste sprookje heet „De Wilde
Zwanen" en heden geven wij daar
van reeds op pagina 4 een voor
proefje. Wij vertrouwen dat het
goed in den smaak zal vallen, maar
U moet. hoewel het vermoedelijk
moeilijk voor U zal zijn. op den
hoofdschotel ivachten tot Dinsdag.'
HEDEN: 16 PAGINA'S
HOEK VAN HOLLAND, 9 Sept. Het jacht
„Holland", dat ruim een jaar geleden voor
een plezierreis uit IJmuiden naar Amerika
vertrok, is vanmiddag 12 uur behouden in
Hoek van HoLand aangekomen.
De bemanning bestond aanvankelijk uit de
heeren Kuyt. die het bevel voerde en D
Hofman
De heenreis was niet voorspoedig. Men had
met ziekte, storm en averij te kampen.
Op de terugreis is de heer Heinze, een in
West-Indië geboren Nederlander, aan de be
manning toegevoegd
HAARLEM EN OMGEVING.
Hoe de diaconie der Gereformeerde kerk
te Haarlem voor haar armen zorgt. 1
B. en W. van Haarlem stellen, op aandrang
van de regeexing, voor te bepalen dat de
opcenten op de Personeele Belasting 1938
van 185 op 195 gebracht worden. 1
Dr. L. C. Kersbergen blijft tot 1 Juli 1939
directeur van het St. Elisabeths Gast
huis. 1
Ilet seizoen te Zandvoort was niet slechter
dan verleden jaar. 2
Drie herten die in het wandelbosch te
Hoofddorp zouden worden onderge
bracht zijn aan den haal gegaan.
Bioscopen 8
BINNENLAND.
De Koningin is gisteren aan de Amstcr-
damsche Universiteit het eere-docloraat
in de economie uitgereikt. 3
Het mond en klauwzeer woedt weer. 3
BUITENLAND.
De Sudeten Duitschers zijn bereid de on
derhandelingen te hervatten.
Een mededeeling van de Daily Mail over
den inhoud van de verwachte Britsche
nota aan Berlijn.
Gebieden van Zuid-Frankrijk zijn door he
vig noodweer getroffen.
SPORT.
Het sportgesprek van de week met twee
wereldkampioenen. 6
ARTIKELEN.
Mr. E. Elias: Wensch en illusie. I
B. K.: De Amsterdamsche Lichtjes 2
Max: Dagboek van een H. B. S.-er. S
Henry A. Th. Lesturgeon: De geboorte van
den Zonnekoning. 4
Van onzen Weenschen correspondent:
„Rechts houden", thans ook in Weenen.
Dr. W. G. N. van der Sleen: Per auto en
boot door Zuid-Afrika 7
v. H.: „Wat doet U in uw vrijen tijd?" Een
huisschilder geeft antwoord op deze vraae 7
J. H. de Bols: Litteraire Kanttcekcningen 3
Financieel Economisch Weekoverzicht: De
schaduwen van Praag en Neurenberg. 9
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op n
