Een Veilig Gevoel
RECHTS HOUDEN
Sudeten-Duitschers zullen de
Dnderhandelingen hervatten.
maken, repareren en leveren
SATERDAG 10 SEPTEMBER 1938
H'AARLEM'S DAGBI1AD
5
Het incident van Moravisch Ostrau bijgelegd
P E bespreking, die de Tsjechische minister-president gisteren met
de Sudeten Duitschers heeft gehad, heeft tot een gunstig resul
taat geleid. Het volgende communiqué werd n.l. gisteravond hierover
gepubliceerd
Hodza heeft vanavond de vertegenwoordigers der Sudeten Duit-
sche partij, de afgevaardigden Kundt en Rosche ontvangen.
Evenals het onderhoud van vanochtend, was ook dat van vanavond
gewijd aan de liquidatie van het incident te Moravisch Ostrau.
Het incident werd geheel bijgelegd. Men constateerde, dat hier
door de hinderpalen worden weggenomen, welke de onderhande
lingen over de oplossing van het Duitsche vraagstuk hadden doen
onderbreken.
Volgens een ander communiqué zijn te Moravisch Ostrau een
politiefunctionaris, een inspecteur en twee agenten geschorst.
Bijzonderheden over de
Tsjechische regeerings-
voorstellen.
Volgens berichten uit Praag zijn de Sude-
ten-Duitschers er mede accoord gegaan de
jnderhandelingen met de regeering vandaag
te zetten.
Behalve de Sudeten Duitschers heeft Hodza
ook den Franschen gezant en
Gwatkin van de missie-Runcimann
Dntvangen.
Er zijn thans ook bijzonderheden bekend
geworden over de nieuwe regeeringsvoorstellen
de voornaamste punten deze week
gepubliceerd zijn.
Hieronder volgt een resumé van het re-
Geconstateerd wordt, dat de regee
ring zich bij de opstelling harer voor
stellen voor oogen heeft gehouden,
dat het noodzakelijk is de voornaam
ste vraagstukken onmiddellijk op te
lossen, opdat een duurzaam accoord
betreffende de natioialiteitenvraag-
stukken verkregen kan worden.
Alle andere problemen zullen nader
besproken worden. Er zal steeds voor
gewaakt worden, dat de souvereiniteit,
de onschendbaarheid en de eenheid
van den staat behouden blijven.
Ten aanzien van het ambtenaren-
vraagstuk heeft men het beginsel
toegepast, dat alle nationaliteiten het
recht hebben in alle rangen van het
ambtenarencorps vertegenwoordigd te
zijn naar verhouding van haar per
centage van de geheele bevolking.
Om deze verhouding zoo snel mogelijk tot
5en werkelijkheid te maken, zal men in de
komende tien jaar zooveel Duitsche amb
benoemen, dat na die tien jaar het
percentage ambtenaren bereikt is.
Voorwaarde is slechts, dat die ambtenaren
le kwaliteiten voor hun functie bezitten. Amb
tenaren kunnen worden overgeplaatst, doch
elke nationaliteit kan eischen, dat de samen
van het amtenarencorps overeen
met de verhouding der nationaliteiten
de administratieve afdeeling. Anderzijds
de belangen van den staat, dat in elk
gebied van de republiek ambtenaren van een
andere nationaliteit dan die van de bevolking
der betreffende streek geplaatst worden.
Het beginsel dat een rechter niet kan wor
den overgeplaatst blijft gehandhaafd.
Ook in de centrale administratieve licha
men en de hoogere rechtscolleges moet het
ambtenarencorps zijn samengesteld volgens
het beginsel van evenredige vertegenwoordi
ging. Paritaire commissies der nationaliteit
zullen nagaan of de verhouding in acht wordt
genomen. De evenredigheid zal ook worden
toegepast bij de Staathuishoudkunde. De be-
grootingscredieten voor onderwijs, gezond
heid en openbare werken zullen worden ver
deeld naar evenredigheid der nationalitei
ten
Hetzelfde geldt voor leveringen aan
den staat. Ook dit zal door een com
missie gecontroleerd worden. De re
geering wil verder onmiddellijke
hulp brengen aan de streken, die het
meest door de crisis getroffen zijn.
Deze hulp zal verleend worden door
een leening van een mililiard kronen,
waarvan 700 millioen bestemd is voor
de Sudeten Duitsche streken.
Het regeeringsontwerp bevat een
nieuwe organisatie van het taalrecht
opdat de gelijkheid van het Duitsch,
Russisch, Hongaarsch en Poolsch met
het Tsjeclio-Slowaaksch verwezen
lijkt wordt, Zelfbesturende lichamen
zullen worden gekozen door alge
meen, direct en geheim kiesrecht op
den grondslag van evenredige verte
genwoordiging.
Ale vraagstukken, die de staat niet nood
zakelijk aan zich zelf behoeft te houden, zul
len aan deze lichamen ter behandeling worden
gegeven. De territoriale grondslag van het
zelfbestuur moet zooveel mogelijk berusten op
de nationaliteit der bevolking, waarbij reke
ning wordt gehouden met den geografischen
en economischen toestand en de verkeersmid
delen.
Bevoegdheidsgeschillen tusschen verschil
lende administratieve organen zullen door een
speciaal rechtscollege beslist worden.
Alle ontwerpen, waarvoor geen wetgevende
beslissing noodig is, zullen zonder verwijl ver
wezenlijkt worden. De noodige wetsonwerpen
zullen worden uitgewerkt door de regeering,
bijgestaan door vertegenwoordigers der natio
naliteiten De wetsontwerpen zullen daarna
aan het parlement ter goedkeuring worden
voorgelegd.
De Sudeten Duitsche afgevaardigde Frank,
is gisteren te Neurenberg aangekomen. Hij
had de laatste voorstellen der regeering te
Praag bij zich. Deze voorstellen werden di
rect aan Hitier voorgelegd.
Hoewel nog niets nader over den indruk
dezer voorstellen kan worden gezegd, zou men
te Neurenberg twijfelen aan den goeden wil
der regeering te Praag, aldus Havas.
Men is van meening, dat een termijn van
tien jaren voor de verwezenlijking der ge
lijkheid van de nationaliteiten te lang is.
Engeland's standpunt in de
Tsjechische kwestie.
De „Daily Mail" over den inhoud van de
verwachte Britsche nota aan Berlijn.
Een ware stroom van perscommentaren
schijnt hedenmorgen over den internationa
len toesand te zijn losgebroken. Wij geven
hieronder een antal dezer persstemmen weer
met de opmerking, dat de noodige reserve
zeer gewenscht is, aangezien eenig feitelijk
nieuws over den toestand op het oogenblik
vrijwel geheel ontbreekt.
Zoo schrijft de „Daily Mail", het
blad, dat men min of meer tot de Brit
sche „boulevard-bladen" kan rang
schikken: „De Britsche regeering
heeft kort voor middernacht be
sloten de Duitsche regeering er in
duidelijke en formeele termen van in
kennis te stellen, dat Groot-Brittannië
niet terzijde zou blijven staan, wan
neer Tsjecho Slowakijë het voorwerp
werd van een militaire agressie. Te
dien einde zal Henderson over enkele
uren, waarschijnlijk aan Hitier, een
nota ter hand stellen. De ambassadeur
had gisteravond, op het oogenblik,
waarop hij zich gereed maakte naar
Berlijn te vertrekken, een telegram
ontvangen, waarin hem verzocht weid
te Neurenberg te blijven, waar hem
nieuwe instructies zouden worden
medegedeeld.
„De gisteren te Whitehall ontvangen
inlichtingen hadden ten slotte tot ge
volg Ohamberlain te doen besluiten
Duitschland te doen weten, dat Enge
land aan den kant van Frankrijk zou
staan om weerstand te bieden aan
iedere agressie in Midden-Europa".
Britsche demarche gevolg van
Duitsche troepenbewegingen?
Het uiterst rechtsche Fransche blad „Figaro"
verneemt het volgende uit Londen: „De En-
gelsche regeering heeft zoo juist nauwkeurige
rapporten ontvangen over de laatste troe
penbewegingen in Duitschland. Deze rappor
ten zijn, naar gezegd wordt, geheel van zoo-
danigen aard, dat de ongerustheid wordt ver
hoogd, waarmede de Engelsche ministers Vrij
dag den toestand onder oogen hebben ge
zien.
Zij verleenen een zekere vastheid
aan de geruchten, volgens welke de
Duitsche regeering zou overwegen een
plotselinge actie tegen Tsjecho-Slowa-
kije te ondernemen. Onder deze om
standigheden zou men het heden
avond als bijna zeker beschouwen, dat
zeer spoedig instructies zullen worden
gezonden aan den Engelschen am
bassadeur in Duitschland, opdat hij
een onderhoud met Hitier aanvraagt".
Blum meldt uit Berlijn aan de „Journal"
..Laten wij ons niet met illusies in slaap wie
gen. Berlijn wilt autonomie voor de Sudeten
Duitsche gebieden en zeer waarschijnlijk aan
hechting in min of meer nabije toekomst dier
gebieden aan Duitschland. Slechts tegen dien
prijs zoo erkent men in Neurenberg zal
Europa den vrede heroveren".
In de „Epoque" schrijft De Kérillis: „Lord
Halifax persoonlijk heeft terstond de recht
zetting uitgegeven ten aanzien van het
.,Times"-artikel. Het is dus zeker, dat het
Britsche kabinet vastbesloten is weerstand
te bieden".
In de „Populaire" schrijft Paul Faure:
„Thans, zooals steeds is het Fransche socialis
me met heel zijn leer en traditie gehecht aan
de verdediging van de nationale onafhanke
lijkheid en veiligheid. Maar wij weten ook, de
oude en nieuwe geschiedenis leert het ons
en herinnert ons er aan, dat oorlog niets
oplost, zoolang er hoop bestaat op een vreed
zame oplossing, moeten wij ons daaraan
vastklampen met een energie, die niets mag
ontmoedigen. Het beteekent niet de positie
van Frankrijk verzwakken, integendeel, wan
neer men het dit uiterlijk geeft, zelfs in de
gevaarlijkste uren".
Thorez schrijft in de .Humanité": „In Ber
lijn moet men weten, dat Frankrijk zijn
handteekening zal eerbiedigen, aldus een
toestand in het leven roepende, waarin En
geland, de Sovjet Unie en de Vereenigde
Staten eventueel aan zijn zijde zullen
staan om de onaantastbaarheid van Tsjecho
Slowakije te verzekeren".
In hetzelfde blad schrijft Péri: „Op gevaar
af van in herhalingen te vervallen, schrijven
wij nogmaals, dat men Tsjecho Slowakije niets
meer kan vragen. Tsjecho Slowakije kan niets
meer aanbieden, behalve zijn zelfmoord."
Wordt Runciman's missie officieel?
Er is, volgens den diplomatieken correspon
dent van de Evening Standard, goede kans,
dat Runciman's zending een officieel ka
rakter krijgt.
Deze schrijft aldus meldt United Press
„Het is mogelijk, dat zelfs vóór het kabinet
nog bijeen geweest is, dat Duitsche regeering
en de publieke opinie vernemen zal, dat En
geland achter Runciman's pogingen, in Tsje-
cho-Slowakije te bemiddelen, staat. De be-
teekenis hiervan is, dat Runciman's zending,
die als een particuliere onderneming begon
nen is, thans openlijk zal worden erkend als
een onderdeel van Engeland's Europeesche
diplomatieke actie".
De ministerieele
Londen.
besprekingen te
Lord Halifax heeft gisteren verscheidene
uren met Chamberlain gesproken. Van Sittart
Cadogan en Simon waren bij dit onderhoud
tegenwoordig, Halifax, die ook met Eden
heeft gesproken, begaf zich later weer naar
het ministerie van buitenlandsche zaken.
Het bezoek van Eden aan Lord Halifax en
de ontbieding van den Labourleider Attlee
door den minister-president toonen aan, dat
de kabinetsleden zich den steun willen ver
zekeren van de voornaamste groepen en hun
opvattingen willen vernemen over de politiek
en de te nemen besluiten.
Chamberlain zal ook den liberaal Sir Archi
bald Sinclair en Winston Churchill ontvan
gen.
De Poolsche gezant te Londen is gisteravond
per vliegtuig teruggekeerd. Hij zou pas 15
September van vacantie terugkeeren, doch zijn
vervroegde terugkeer werd noodig geacht in
verband met den internationalen toestand.
WARE CATASTROFE OP
ONBEWAAKTEN OVERWEG.
Tankauto door trein gegrepen.
ZESTIEN DOODEN; VIJF HEIZEN IN DE
ASCH GELEGD.
Een Havasbericht uit Barcelona
meldt, dat op een onbewaakten over
weg nabij Gerona een personentrein
op een met benzine geladen tank
auto gereden is. Hierdoor werd een
ontploffing veroorzaakt, welke door
brand gevolgd werd Zestien perso
nen zijn op het leven gekomen en 27
gewond. Vijf huizen zijn geheel in
vlammen opgegaan.
als Uw Voor- of Achterdeur goed gesloten is
Wij geven gratis advies
Alle Sleutels, Sloten I Lange Veerstraat 10
Hang- en Sluitwerk I De Sleutel-Specialist
Vert. v. BLERKS Brandkasten, Tilburg
(Adv. Ingez. Med.i
Downingstreet no. 10 staat in het middelpunt der belangstelling nu de Britsche
ministers er dagelijks van gedachten wisselen over den internationalen toestand.
NIEUWE MAATREGEL
EISCHT INGRIJPENDE
VERKEERSREORCANISATIE
WEENEN, 8 Sept
(Van onzen correspondent).
ESN van de onaangenaamste dingen in
Oostenrijk, die vooral den buiten-
landschen toeristen, die met auto's
hierheen gekomen waren, steeds veel
moeite en last bezorgde was, dat men in het
allergrootste gedeelte van het land aan den
linkerkant van de wegen en straten moest rij
den en dat men daarentegen in de bondslan-
den Vorarlberg en Tirol weer rechts moest
houden. Dit veroorzaakte dikwijls een hope-
looze verwarring en liet ook heel veel ver
keersongelukken ontstaan.
Toen de inlijving bij het Duitsche Rijk is
gekomen, is dit anders geworden. Rechts hou
den werd nu het parool voor de geheele „Ost-
mark", met uitzondering voorloopig nog van
de hoofdstad Weenen en van het land Neder-
Oostenrijk. In October zou het rechts-houden
hier echter ook worden ingevoerd, maar men
heeft den datum thans vervroegd. Op Maan
dag den 19en September reeds zal het gehee
le verkeer opeens van den linkerkant van den
weg naar de rechterzijde worden verschoven.
Men heeft het noodig gevonden deze verande
ring zooveel eerder in te voeren, omdat er in
den laatsten tijd veel meer verkeersongeluk
ken plaats gehad hebben dan tevoren het ge
val al was. In de maand Juli alleen waren er
in Oostenrijk niet minder dan 2952 ongeval
len, waarbij 79 personen gedood en 2568 min
of meer ernstig gewond werden. Bijna zestig
procent van al die ongelukken geschiedden in
Weenen en in Neder-Oostenrijk, welke teza
men veel en veel kleiner zijn dan- alle andere
streken van het land tezamen.
De verandering van het links-houden in
het rechts-houden gaat natuurlijk met heel
veel werkzaamheden en heel veel moeite ge
paard. De wachthuisjes en de haltes voor de
trams en autobussen moeten grootendeels op
andere plaatsen neergezet worden, hier en
daar moeten ook rails verlegd worden, de
trapjes en treeplanken van de autobussen ko
men aan den anderen kant, vluchtheuvels
komen eveneens aan den overkant van de
straten en moeten soms een stukje verder
neergelegd worden en zoo meer. Reeds thans
heerscht er in de straten van Weenen een
drukke bedrijvigheid. De straatwerkers zijn in
ploegen ingedeeld en dag en nacht en ook op
Zondag bezig. Ook op de bureaux van de
tramwegen en van de autobusondernemingen
wordt des nachts en Zondags doorgewerkt.
Weenen heeft een geheel ander tempo gekre-
gen.
Het allergrootste werk zal echter in den
nacht van Zondag den 18den op Maandag den
19en geschieden. Dan toch moeten alle auto
bussen ettelijke honderden dus, veranderd
worden. De instap-openingen en de trapjes,
welke zich aan den linkerkant bevinden, moe
ten voorgoed verdwijnen en de bussen moeten
er den volgenden morgen aan de rechterzijde
net zoo uitzien als thans links.
Er wordt in den laatsten tijd door de po
litie veel meer en veel scherper op het verkeer
gelet dan dit vroeger ooit het geval was. De
nonchalance en de „gemütliche Schlamperei"
Terug naar de steenkool voor
de scheepsmachines
In Engeland wordt een proef genomen.
LONDEN, 9 September. De geheele
Britsche vloot wordt met olie gestookt.
Al de oüe, die Groot Brittannië noodig
heeft moet van overzee geïmporteerd
worden. Kan aan het geheele oliever-
bruik in tijd van oorlog worden vol
daan. d.w.z. behalve van de vloot,
tevens die van de luchtmacht, de ge
motoriseerde afdeelingen van het leger
en van het civiele transport?
Deze vitale kwestie is gedurende een lange-
ren tijd het onderwerp geweest van een diep-
jaande studie in officieele kringen. De oplos
sing moet gezocht worden, zoo neemt men aan
in het opslaan van een zekere hoeveelheid olie
zoolang de veilige invoer van dit artikel nog
is verzekerd.
Echter heeft 't bericht van de „Sunday-
Times", dat er in Engeland een 7000
ton groot schip zal worden gebouwd,
teneinde het voordeel van kolen als
brandstof aan te toonen, de belang
stelling gaande gemaakt.
Alhoewel de constructie ondernomen wordt
door kringen, die in nauwe relaties staan met
de kolenindustrie. wordt vermeld, dat de bouw
van een dusdanig schip dat 80.000 pond
sterling zal kosten den moreelen steun van
de Admiraliteit heeft.
De voornaamste voordeelen van het gebruik
van olie voor de vloot is, dat er behalve bespa
ring in gewicht, ook minder ruimte noodig is.
omdat olietanks een veel geringer oppervlakte
in beslag nemen dan bunkers voor de kolen.
Het staat overigens te bezien, of de nieuwste
verbeteringen op het gebied van de stoomtech-
niek het proefschip in staat zullen stellen een
overtuigend bewijs voor het gebruik van steen
kolen te leveren. Het schip zal waarschijnlijk
een vrachtschip met accomodatie voor passa
giers zijn. (United Press.)
(Nadruk verboden).
Japan en Rusland weer aan de
conferentietafel.
Bespreking over de grensregeling wordt
hervat.
TOKIO 9 September. Naar men
meent te weten heeft de Sovjet-
regeering verklaard in te stemmen
met de Japansche voorstellen tot. her
vatting der besprekingen over de
grensbebakemngscommissie tusschen
den Japanschen ambassadeur Sjige-
mitsoe en den plaatsvervangenden
volkscommissaris van buitenlandsche
zaken Potemkin, die- Litwinof tijdens
diens verblijf te Genève vervangt.
THANS OOK
IN WEENEN
van den Weener hebben plaats moeten maken
voor een strikt opvolgen van de verkeersvoor-
schriften. Wee dengene. die ln den letterlijken
en figuurlijken zin des woords een „faux pas"
begaat, die door een verkeersagent gezien
wordt. De zondaar is er onmiddellijk „bij".
Zijn naam wordt in het boekje van den agent
opgeschreven, het slachtoffer moet twee mark
boete betalen en bovendien krijgt hij een paar
dagen later de vriendelijke maar dringende
boodschap thuis een paar Zondagochtenden
een „verkeersschool" te komen bezoeken.
Op deze wijze vergaat den lieden de lust wel
de straten en de pleinen als een soort van
vrijgevochten land of een speelplaats te be
schouwen
In den beginne zal het den Weeners wel
vreemd voorkomen aan den „verkeerden"
kant van de straten op hun bussen en hun
trams te moeten wachten en in te stappen
aan een zijde, die men niet gewend is. Op den
duur echter zal men echter wel met deze
nieuwigheid vertrouwd geraken. Maar onge
lukken zullen zich in den beginne nog wel
voordoen. Deze zullen niet te vermijden zijn.
W. M. BEKAAR.
Mussolini zal de ïtaliaansche
rassenpolitiek bespreken.
Op 18 September in een rede te Triest.
ROME, 10 September. Volgens
goed ingelichte fascistische kringen
zal Mussolini zijn bezoek op 18 Sep
tember aan Triëst benutten om Italië
en de geheele wereld de redenen te
verklaren, die de fascistische regeering
er toe gebracht hebben om de maat
regelen tegen de ïtaliaansche en bui
tenlandsche Joden gericht, te nemen.
Het feit. dat Mussolini juist Triëst gekozen
heeft om deze redevoering uit te spreken,
d.w.z. de stad. die het grootst aantal Joden
in Italië herbergt, wordt van beteekenis ge
acht. De Duce zou, nadat hij de redenen voor
de campagne verklaard heeft uiteen zetten,
dat Italië besloten is zijn anti-semitische poli
tiek voort te zetten en nogmaals herhalen,
dat Italië niemand heeft geïmiteerd, noch van
plan is iemand te overreden deze politiek te
volgen.
Velen zien een gelijksoortig geval als dat
van 17 Mei, toen Mussolini voor de Kamer over
den Anschluss heeft gesproken. Nadat, de
Groote Fascistische Raad in Maart verklaard
had geen bezwaar te hebben tegen Duitsch
land's invasie in Oostenrijk, moest het ïta
liaansche publiek tot Mei wachten, voordat
de Duce de redenen voor de houding, die Italië
tot deze kwestie had aangenomen, verklaarde.
Vorige week heeft het kabinet de an tl-Semi
tische maatregelen aangenomen zonder eenige
verklaring. Het ïtaliaansche volk had deze
wetgeving te aanvaarden, ofschoon zij omtrent
de redenen volkomen in het duister werd ge
laten. Juist zooals na den Anschluss voelt
Mussolini, dat hij het volk een verklaring
schuldig is. Men veronderstelt dat de Duce
deze gelegenheid te baat zal nemen om Italië's
souvereiniteit over de vroegere Oostenrijksche
provincies te bevestigen. (United Press).
(Nadruk verboden).
Finsch meisje Europeesch
schoonheidskoningin.
Mej. Salonen doet niet aan make-up.
KOPENHAGEN. 10 September. Een Finsch
meisje, de blonde Sirkka Salonen. is tot Euro
peesch schoonheidskoningin uitgeroepen. Zij
was de een'?p sollicitante, die - ike-up
verscheen. Zij zeide. dat zij nog nooit crème,
poeder of lippenstift had gebruikt.
Mej. Salonen heeft reeds een aantal aan
biedingen voor het tooneel uit Groot-Brittan
nië en Amerika ontvangen.
(United Press).
De dood van den graaf van
Covadonga.
Miss Mildred Gaydon onschuldig geacht.
Een Reuterbericht uit Miami deelt mede,
dat Miss Mildred Gaydon die de auto be
stuurde waarin de graaf van Covadonga ver
ongelukt is. door de jury van iedere schuld
vrijgesproken is.
HEVIG NOODWEER IN
ZUID-FRANKRIJK.
De provincie Bas ÏMnguedoc
zwaar geteisterd
HUIZEN VERNIELD. OOGSTEN VERLOREN
GEGAAN.
Havas meldt uit Nïmes, 10 September.
Een noodweer, dat vier-en-twintig
uur duurde, heeft boven de provincie
Le Bas Languedoc gewoed. Hui
zen werden vernield in steden en dor
pen. de wegen werden door de voort-
stroomende watermassa's uitgehold
en tot wilde rivieren herschapen,
wijngaarden overstroomden, oogsten
gingen verloren. Een twintigjarig
meisje is te Caissargues, nabij Nimcs,
verdronken. De straten van Mont-
pellier werden woeste stroomen. Te
vens is in dezelfde streek een felle
hagel neergeslagen, waardoor de
oogsten totaal verwoest werden. De
schade kan nog niet worden geschat,
doch is overal buitengewoon groot.
