Anti-Katholieke excessen te Weenen. Bombardement op een trein. KBIEYMIIOHG Hitl er kondigt nieuwe versterkings- werken aan. Huidonzuiverheden, vetwormpjes, pukkels en uitslag MAANDAG 10 OCTOBER 1938 HAARDE M'S DAGBC'AD Opgewonden menigte bestormt het Paleis van Kardinaal Innitzer. De tegenstelling tusschen de autoriteiten en de Oostenrijksche Katholieken, die reeds tot uiting was gekomen in de ongeregeldheden op den Stefansplatz te Weenen waarvan wij Zaterdag melding maakten is Zaterdagavond in volle heftigheid opgevlamd Omstreeks half negen richtte een opgewonden menigte een for- meelen aanval op het paleis van kardinaal Innitzer, dat eveneens aan den Stefansplatz gelegen is. Met ladders tegen de muren op. Overheid belooft bestraffing der schuldigen. De aanvallers, tezamen ongeveer duizend in getal, kwamen, naar United Press meldt uit verschillende rich tingen aangestormd en verzamelden zich voor en om het huis van den kar dinaal. Gedurende tien minuten werd toen een onafgebroken aanval op het aartsbisschoppelijk paleis gedaan, waarbij achtereenvolgens alle ruiten werden ingeworpen. Tenslotte werd de huisdeur ingerameid. De aanvallers stieten dreigende kreten uit, zooals: „levert ons den zwarten hond Innit zer uit". De politie en militairen bevonden zich wel in de omgeving, doch deden geen poging, het oproer te bedwingen. Blijkbaar voelden zij zich numeriek te zwak. Kort daarop werd het optreden der menigte nog driester. Het aantal demonstranten was intusschen al gestegen tot omstreeks vijf dui zend. Jeugdige heethoofden brachten ladders aan en klommen daarlangs tot aan de boven ste verdieping. Hier verschaften zij zich toe gang door de ingeworpen vensters, waarop zij een ware verwoesting aanrichtten. De overige ruiten werden eveneens ingeslagen, het meu bilair werd naar buiten geworpen. Buiten joelde de opgewonden menigte, Kre ten werden gehoord zooals: „Weg met Innit zer, dood aan alle priesters". Tegen negen uur begon men uit de vensters ook electrische lampen, scnn- derijen e. d. naar buiten te werpen. De menigte buiten stapelde dit alles op tot een grooten brandstapel tusschen het paleis en de Stefansdom. Doch op dit oogenblik trad de politie met kracht tusschen beiden Zij drong door de oproerige menigte heen en wist de hoofd- en zijingangen te bezetten. De weg werd afgezet en langzaam werd de me nigte verdreven. Ook de plunderaars, die in het paleis doorgedrongen waren, werden ver jaagd. Om half tien slaagde de politie erin de si tuatie meester te worden. Geleidelijk trok de menigte terug de brandweet kwam en bluschte den brandstapel, die geruimen tijd gebrand had. Verwarring op straaf. Groot was uiteraard de verwarring op straat. De buitenlandsche correspondenten, die in grooten getale waren toegesneld, ondervonden hiervan zoowel gemak als overlast. De corres pondent van de London Times, Bryan, werd plotseling gearresteerd door een man in bur- gerkleedimg. die zich later bekend maakte als de plaatselijke groepsleider Erwin Müller. Bryan werd spoedig weer losgelaten: hem werd verweten, dat hij gedurende de onlusten in een publieke telefooncel had getelefoneerd. De correspondent van United Press kon tij dens de blusschingswerkzaamheden een paar exemplaren van boeken uit het aartsbisschop pelijk paleis, dfe in de vlammen geworpen wa ren, in handen krijgen. Het waren Fransche gebedenboeken. Toen de politie eenmaal met voldoende per soneel aanwezig was, trad zij krachtig op, waarbij' zij geholpen werd door groepen man nen in bruine hemden. De politie trachtte bij het uiteendrijven der samenscholing de jeug dige demonstranten terzijde te voeren, doch de menigte verzette zich hiertegen, trok de knapen los en duwde de politie opzij. Van het aartsbisschoppelijk paleis uit werd aan United Press per telefoon medegedeeld, dat kardinaal Innitzer zich tijdens 'de demon straties in het paleis bevond. De kardinaal vertoefde echter in een ander gedeelte van het paleis, en deze zegsman meende, dat de kardinaal vandaaimit de ge beurtenissen niet heeft kunnen gadeslaan. Kardinaal Innitzer zelf weigerde aan de tele foon te komen en wilde ook geen verklaring geven. Ooggetuigen, onder wie eenige priesters, die in het bisschoppelijk paleis vertoefden, hebben aan Havas nog het volgende mede gedeeld: Terwijl een groep betoogcrs het pa leis bestormde, drong een andere groep door in de pastorie. Daar wer den verscheidene priesters aangeval len en een zestigjarig geestelijke, Johann Krawarik genaamd, werd uit het venster op de eerste verdieping op de binnenplaats geworpen, met het gevolg, dat hij een hersenschudding opliep en beide beenen brak. De kostbare bibliotheek der Weensche bis schoppen is volkomen vernield. Ondanks het stilzwijgen der Weensche bla den verspreidde het nieuws omtrent het ge beurde zich snel door de stad. Tijdens den preek van Zondagmorgen in de kathedraal werd niet gezinspeeld op de relletjes, maar toen de geloovigen de kerk om 12 uur verlie ten, ontstónden nieuwe moeilijkheden, waar bij katholieken en nationaal socialistische jongelieden betrokken waren. Verscheidene personen werden gewond, doch de politie kwam tusschenbeide en maakte een einde aan de wanordelijkheden. Ook Zondagavond kwam het buiten de ka thedraal weer tot incidenten, toen de kerk gangers den avondkerkdienst verlieten. Zij werden begroet met gejoel en luid getrommel van honderden leden der Hitlerjeugd. De politie dreef de menigte van toeschouwers en betoogers uiteen en zette de naburige straten af. Tot laat in den avond bleven de betoogers door de stad marcheeren, waarbij zij uitda gend zongen: „Marcheert verder, kameraden, hang de Joden op, schiet de priesters neer". De Kardinaal in huisarrest. Kardinaal Innitzer zelf, die naar Reuter meldt tijdens de betooging door glasscherven jewond werd, heeft huisarrest in zijn paleis. Een officieel woordvoerder verklaarde, dat de kardinaal volledige vrijheid heeft in zijn eigen huis en dat zijn arrest „slechts voor zijn eigen bescherming tegen de massa dient". Het paleis is bezet door ambtenaren der Gestapo. De Gestapo stelt een onderzoek in naar de relletjes en kardinaal Innitzer zelf is gisteren tweemaal ondervraagd. Zondagmorgen heeft hij de mis mogen celebreeren in de kapel ran het bisschoppelijk paleis. Het is verboden met zijn huis te telefoneeren. De verwondingen van den kardinaal aarts bisschop zijn niet ernstig. Volgens United Press is de kathedraal zelf tijdens den aanval ongeschonden gebleven slechts van de kleine kapel naast het paleis zijn ruiten ingeslagen. Naar Reuter uit Berlijn verneemt zullen de leiders van de betoogingen tegen kardinaal Innitzer op last van gouwleider Bürckel streng gestraft worden en voor een jaar naar een concentratiekamp gezonden worden. In officieele kringen alhier veroor deelt men de incidenten vooral in ver band met de goede betrekkingen die tusschen den kardinaal en de Duit- sche autoriteiten bestonden. In welingelichte clericale kringen wordt verklaard, dat de spanning tusschen kerk en partij thans in Oostenrijk veel erger is dan in het oude Duitschland en men verwacht, dat de gebeurtenissen in Weenen gevolgd zullen worden door een nieuwen en vinniger strijd tusschen de katholieke kerk en de nationaal socialistische partij in geheel Duitschland. In Oostenrijk zou een zoodanige ontwikkeling bijzonder ernstig zijn, aange zien ruim 95 pet. der Oostenrijksche bevol king uit trouwe katholieken bestaat. Indruk in Vaticaansche kringen. Het nieuws omtrent de gebeurtenissen te Weenen heeft zoo meldt Reuter uit Vati caanstad de kerkelijke autoriteiten met schrik vervuld maar, zoo wordt herhaaldelijk verklaard „kwam het niet onverwacht". Een woordvoerder zeide, dat den Paus, op uit drukkelijk bevel van Pacelli, die thans met vacantie in Zwitserland vertoeft, nog niet op de hoogte is gebracht van het gebeurde te Weenen, Toen de United Press per telefoon de autoriteiten van het Vaticaan van het ge beurde op de hoogte stelde, heeft men dit direct naar kardinaal Pacelli doorgegeven, Men neemt aan, dat de Paus niet op de hoog te gebracht zal worden alvorens men in het bezit is van het rapport van de nunciatuur te Berlijn. Gewoonlijk goed ingelichte krin gen in Vaticaanstad zijn van meening, dat Innitzer tenslotte tot de overtuiging is ge komen dat de campagne der nationaal socia listen tegen de kerk thans een zeer delicaat punt heeft bereikt waarop het voor hem noodzakelijk is zijn werkelijke positie te openbaren hetgeen zooals hij thans besloten is slechts kan gebeuren door de kerk openlijk tegen de blijkbaar extremistische houding van de nazi's te verdedigen. Ook in Karinthie betoogingen. Uit Karinthië wordt g?meld, dat anti- Katholieke betoogingen zijn gehouden, om dat geweigerd was de hakenkruisvlag te hij - schen op de kerken in verband met de her-, eeniging van Sudeten-Duitschland met het Duitsche. rijk. Het Engelsche Koningspaar naar Canada. Bezoek zal in den vroegen zomer van het volgend jaar plaats hebben. Alvorens naar de Vereenïgde Staten te ver trekken, waar hij een onderhoud zal hebben met president Roosevelt, verklaarde de Cana- deesche minister-president Mackenzie King, dat hij den gouverneur-generaal Lord Tweeds- muir heeft verzocht Hunne Majesteiten de dankbaarheid van de Canadeesche regeering en het Canadeesche volk te betuigen voor hun besluit een bezoek te brengen aan Canada. Hij deelde verder mede, dat Hunne Majestei ten is verzocht het nationale oorlogsmonu ment, dat in Canada is opgericht, te onthul len. De reis van het koningspaar zal zich uit strekken tot de kust van den Stillen Oceaan. Het Engelsche Koningspaar heeft de uit- noodiging reeds aanvaard^ en hoopt drie we ken in Canada te vertoeven. Het bezoek vindt in den vroegen zomer van het volgende jaar plaats. Dit bezoek is het eerste, dat de Koning zal brengen aan een gebied buiten Engeland. Ver moedelijk zal het Koningspaar met een spe ciaal schip reizen. Tot nu toe heeft nog geen regeerend Britsch vorst een bezoek gebracht aan de „nieuwe wereld". „Wij beliooren bij Duitschland'. Verklaring van den leider der N. S. D. A. P. te Dantzïg. De gouwleider der Nationaal Socia listische Partij te te Dantzig, Förster, heeft in een verklaring voor het lei derscorps der N.S.D.A.P. o.a. ver klaard: „Wij jn Dantzig belichamen een Duitschen staat met 96 pet. Duitsche menschen, Duitsch bedrijfsleven en Duitsche levenshouding. Wij behoo- ren tot geen anderen staat, die ons zou kunnen voorschrijven wat wij te doen hebben. Ons lot houden wij geheel alleen in de hand". Gift van Franco's troepen geweigerd. Broodjes in de vijandelijke linies terug geworpen. Het grootste deel van de broodjes, welke vier dagen geleden door de luchtmacht van Franco boven Madrid waren neergeworpen, is naar Reuter weet mede te deelen verzameld en naar het front gevoerd. In den nacht heb ben de soldaten van de regeering deze broodjes door middel van mortieren of met de hand naar de vijandelijke linies teruggeworptn. ter wijl zij riepen; „Hier heb jullie je brood terug, wij hebben het niet noodig". De Nationalisten antwoordden hierop met een hevig vuur, dat geen verdere gevolgen had. 150 dooden, meer dan 300 gewonden BARCELONA, 8 Oct. Nabij San Vicente de Calderas heeft een vlieg tuig van Franco zes bommen laten vallen op een personentrein. Hierbij zijn 150 personen om het leven geko men en meer dan driehonderd gewond. Op het oogeanblik, waarop de trein, die uit acht wagons bestond, bij San Vicente aan kwam. wierp een watervliegtuig zes bommen van 100 kg. bij den spoorweg neer. De locomo tief en verscheidene rijtuigen, die vol reizigers zaten, werden omvergeworpen en vlogen in brand, waardoor een paniek ontstond. De over levenden verdrongen elkander om aan den dood te ontkomen. In het donker moest de eerste hulp worden georganiseerd. Toegesnelde artsen verzorgden ter plaatse de gewonden tot diep in den nacht, terwijl de dooden langs den spoorweg werden gelegd. U'ilAIIBOIIG.KLEEDIIVG alléén bij (Adv. Ingez. Med.) Uitbreiding tot de gebieden om Aken en Saarbrucken Reservisten binnen enkele dagen naar huis. Op het „Veld der Bevrijding" te Saar- brücken is Zondag een groote volksbetooging gehouden, bij welke gelegenheid Hitier een rede heeft gehouden. Volgens Havas woonden pl.m. 200.000 perso nen uit geheel West-Duitschland de betoo ging bij. Hitier begon zijn rede met te zeggen, dat hij in den aanvang van dit jaar besloten had, de 10 millioen Duitschers, die zich nog buiten het rijk bevonden, tot Duitschland terug te bren gen. De vier belangrijkste punten met betrekking tot de totstandgekomen regeling zijn naar Hitier verklaarde, de volgende; 1. De innerlijke geslotenheid van het Duitsche volk. Ik weet, wat wellicht velen in de rest der wereld en enkelen in Duitschland nog niet schijnen te weten, dat het volk van 1938 niet het volk van 1918 is. 2. De nationale bewapening, waar voor ik spoedig reeds zes jaar lang heb gestreden. 3. De beveiliging van het rijk. Geen mogendheid ter wereld zal het geluk ken, ooit door dezen muur te breken. 4. Wij hebben ook buitenlandsch- politieke vrienden gewonnen. De as, waarover men in het buitenland zoo dikwijls heeft meenen te kunnen spot ten, heeft bewezen, dat zij ook in de ernstigste uren stand houdt. Voortgaande zeide Hitier: Wanneer ik de hulp van andere staatslieden bij deze vreed zame regeling vermeld, moet ik steeds weer onzen werkelijken eenigen vriend, dien wij heden bezitten. Benito Mussolini, aan het hoofd stellen. Ik weet, dat gij u bewust zijt van hetgeen wij dezen man te danken hebben. Ik wil ook de beide andere staatslieden noe men, die ernaar gestreefd hebben, een weg naar den vrede te vinden. De ervaringen der laatste acht maanden, zoo zeide Hitier verder, moeten Duitschland sterken in den wil, voorzichtig te zijn en nooit iets na te laten, wat tot bescherming van het rijk moet worden gedaan. Duitsch land staat tegenover staatslieden, die even eens den vrede willen. Alleen regeeren zij in landen, welker innerlijke opbouw het moge lijk maakt, dat deze staatslieden te allen tijde afgelost kunnen worden door anderen die vrede niet zoo zeer op het oog hebben. In Engeland zou na een Chamberlain slechts de komst van een Duff Cooper. Eden of Chur chill voldoende zijn voor een wereldoorlog. Hierdoor wordt Duitschland genoodzaakt, waakzaam en op verdediging bedacht te zijn. Ook herinnerde de Führer aan den „Joodsch-interrfationalen wereld- vijand", het bolsjewisme. „Ik heb derhalve, aldus Hitier, be sloten, de uitbreiding van onze ver- sterkingswerken in het westen, zoo als ik in mijn rede te Neurenberg heb aangekondigd, met verhoogde energie voert te zetten en ik zal thans de beide groote gebieden, die tot dusver voor onze versterkingswerken lagen, namelijk het groote gebied van Aken en het gebied van Saarbrücken, in deze versterkingen betrekken. Hitier zeide verder zich erover te verheugen, dat hij reeds in de ko mende dagen de maatregelen kon op heffen. die in de kritieke maanden en weken waren genomen, en dat honderdduizenden mannen weder naar huis konden gaan. Duitschland, zoo ging Hitier voort, is als sterke staat ten allen tijde bereid, met zijn omgeving een politiek van verstandhouding te voren. Duitschland kan dat, want het ver langt niets van anderen. Wij hebben geen verdwijnen door de huidzuiverende, huidvoedende en huidverfraaiende Purol. Doos 30, 60 ct. Tube 45 ct. Bij Apoth, en Drogisten. De „Mercury" liad met tegenslag te kampen. Noodlanding door gebrek aan brandstof. Het Britsche vliegtuig „Mercury", dat zooals wij gemeld hebben, in zijn poging een wereld afstandsrecord te vestigen niet is kunnen sla gen, is Zaterdag, na uit Port Nolloth brand stof ontvangen te hebben, naar Kaapstad doorgevlogen. Bij de aankomst deelde de commandant, kapitein Bennett, mede, dat het slechte weer het hem onmogelijk heeft gemaakt het lange- afstandsrecord te verbeteren. Van het begin af was het niet mogelijk op groote hoogte te vliegen, tengevolge van de ijsvorming, terwijl bij Afrika het vliegtuig sterke tegenwind en onweer ontmoette. Hierdoor ontstond een ge brek aan brandstof en moest op de Oranje rivier gedaald worden. Bennnet voegde hieraan toe, dat de „Mercury" zich prachtig had ge houden. In de Olympia Hall te Londen vond de beëediging plaats van 1200 leden van het Britsche Legioen, die in de gemengde taalgebieden van Tsjecho-Slowakije politiediensten zullen doen. PAUL REYNAUD VERLAAT DE ALLIANCE DEMOCRATIQUE.. Paul Reynaud, de Fransche minister van justitie, heeft tot Flanain een brief gericht waarin hij bedankt als lid der Parti de l'Alliance Démocratique, waarvan hij vice voorzitter was. wenschen, wij hebben geen eiscken, wij wil len den vrede. Iets is er echter, dat Duitschland wenscht, en dat geldt in het bijzonder voor zijn betrekkingen met Enge land: het zou goed zijn, wanneer men in Engeland geleidelijk bepaalde al lures uit den tijd van Versailles zou laten varen. De gouvernante-achtige voogdij over Duitschland verdraagt Duitschland niet. Informaties van Britsche staats lieden of parlementsleden over het lot van Duitschers en van rijksonder- danen binnen de grijzen van het rijk, zijn misplaatst. Duitschland bekommert zich ook niet om dergelijke dingen in Engeland. Hitier wees o.m op de gebeurtenissen in Palestina en verklaarde: Tot de bevordering van den vrede behoort ook, dat alle staatslieden en politici, die zich van hun verantwoordelijkheid bewust zijn, zich om hun eigen zaken bekommeren en niet voortdurend zich in de problemen van andere volken of landen mengen. Hitier betoogde tenslotte nogmaals, dat niemand meer den vrede noodig heeft dan Duitschland. JAPANNERS VERWACHTEN DEN VAL VAN SINJANG. TOKIO, 8 October (Domei). Japansche luchtverkenners hebben waar genomen. dat de Chineesche troepen zich terugtrekken van Tsjengtsjau, het knooppunt van den spoorweg Peiping—Hankau en den Loenghai-spoorweg. De stad is geheel ver laten. De val van Sinjang wordt in enkele dagen verwacht. Ook de Japansche troepen aan de grens van Honan en Hoepeh melden nieuwe vorderingen. FDOCMMMA DINSDAG 11 OCTOBER 1938. HILVERSUM I 1875 en 301.5 M. KRO-uitzending. 8.009.15 Gramofoonmuziek. (Om. ca. 8.15 Berichten). 10.— Gramofoonmuziek. 11.30 Godsdienstig halfuur. 12.— Berichten. 12.15 KRO-Melodisten en solist. (1.00—1.20 Gramo foonmuziek'. 2.Vrouwenuur. 3.004.00 en 4.05 Gramofoonmuziek. 4.15 KRO-Kamer- orkest. 5;— Gramofoonmuziek. 5.15 KRO- orkest. (5.456.05 Felicitatiebezoek). 7.Be richten. 7.15 Causerie over de Noordelijke Peel. 7.35 Sportpraatje. 8 Berichten A.N.P. Mededeelingen. 8.15 Stedelijk orkest van Maastricht en solist. 9.— Interviews. 9.20 Vervolg concert. 10.05 Lajos Halazs en zijn Zigeuners. 10.30 Berichten A.N.P. 10.40 KRO- Boys en solist. (11.0011.10 Gramofoonmu ziek). 11.3012.00 Gramofoonmuziek. HILVERSUM II 415.5 M. Avro- uitzending. 8.00 Gramofoonmuziek. (Om 8.15 Berich ten). 10.— Morgenwijding. 10.15 Gramofoon muziek. 10.30 Voor de vrouw. 10.35 Omroep orkest. 11.— Huishoudelijke wenken. 11.30 Om roeporkest. (Om ca. 12.15 Berichten). 12.30 Het AVRO-Amusementsorkest en soliste. 1.15 Orgelspel. 1.45 Gramofoonmuziek. 2.— Omroep orkest. 2.45 Kniples. 3 45 Cello en piano. Om ca. 3.45 Berichten). 4.30 Kinderkoorzang. 5. Kinderhalfuur. 5.30 Het AVRO-Aeolian-orkest 6.30 Het Avro Dansorkest. 7.Voor de kin deren. 7.05 Zang met pianobegeleiding. 7.30 Engelsche les. 8.00 Berichten A.NP.. Radio journaal. Mededeelingen. 8.30 De Bonte Dinsdagavonatrein. 10.— Disconieuws. 10.30 Damnieuws. Hierna: het Ensemble Grünhut. 11 Berichten A.N.P.hierna tot 12.— De Pal- ladians. DROITWICH 1500 m. 111011.45 en 12.20 Gramofoonmuziek. 12.35 Radiotooneel. 1.15 Zang. 1.35 Orgelspel 2-002.20 Declamatie. 4.15 Het Harp-kwartet. 4.50 Zang en piano. 5.20 Fluitvoordracht. 5.40 Het Broadhurst septet. 6.20 Berichten. 6.45 Juridische causerie. 7.— BBC-orkest. 7.50 In terviews. 8.20 Causerie „It occurs to me". 10.— Uit Parijs: Het Nationaal orkest, 10.50 Declamatie. 11.20 Het Grosvenor House Dans orkest en solisten. 11.50—12.20 Dansmuziek (gr.-pl.) RADIO PARIS. 1648 M. 8.10, 9.10.10 en 1.120 Gramofoonmuziek. 12.40 Ellis-orkest. 3.05 Zang. 3.20 en 4.20 Gra mofoonmuziek. 5.20 Cantrelle-orkest. 6.28 Gramofoonmuziek. 6.35 en 7.20 Zang. 7.35 Gramofoonmuziek. 8.35 Radiotooneel. 10.35— 11.05 Kamermuziek. KEULEN 456 M. 5.50 Gramofoonmuziek. 6.30 en 7.50 Het Rheiiiische Landesorkest, 11.20 Orkestconcert 12.35 Gramofoonmuziek.. 1.30 Populair con cert. 3.20 Omroeporkest. 5.45 Zang en cem balo. 6.35 Gramofoonmuziek. 7.50 Omroep- dansorkest en solisten. (9.359.50 Gramofoon muziek). 11.202.20 Nachtconcert (gr.opn.) BRUSSEL, 322 M. 12.20 Gramofoonmuziek. 12.50 Omroepsalon orkest. 1.30 Omroepdansorkest. 1.50—2.20 Gra mofoonmuziek.. 5.20 Om roe psa lonrokes t en gramofoonmuziek. 6.50 en 7.20 Gramofoon muziek 8.20 Omroepkleinorkest en solist. 9.05 Radiotooneel. 9.35 Vervolg concert 10.3011.20 Gramofoonmuziek. BRUSSEL 484 M. 12.20, 1.302.20, 5.20 en 6.35 Gramofoon muziek. 7.— Vioorvoordracht 8.20 Radiotooneel met muziek. Hierna tot 11.20 Gramofoonmu ziek. DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 7.30 Pianovcordracht. 8.20 Politiek dagblad overzicht. 8.35 ..Die Opernprobe", zangspel 9.10 Gramofoonmuziek. 9.20 Berichten 9 50 Kamermuziek' 10.05 Berichten. 10.20—1120 Gramofoonmuziek.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1938 | | pagina 9