2e OPROEP. de camta ziet den oetêap. INKEER. Dchtendbeurs Amsterdam 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 1.1. MAANDAG DRINGEND Speciaal lage aanbieding AGENTSCHAP CURSUS A Ned. Astrologisch Gen. ▼▼▼VWTTTTffVT LAMSVLEESCH W. Swaap SNEEUWWIT ZEEPPOEDER DE KLOK* KACHELS WO EX SP AG 12 OCTOBER 1938 HAARLEM'S DAGBLAD II Joris Ivens en John Fernhout, filmden „De Spaansche aarde" in vlammen. Eerste vertooning in Haarlem Filmliga Joris Ivens en John Fernhout leunend tegen de auco, waarmede zij in Spanje reisden om hun jïlrti van den burgeroorlog „Spaansche aarde" op te nemen. De ,.oogen en ooren der wereld" m. a. w. de filmcamera dringt tegenwoordig overal, in alles wat bestaat, in al het geen gebeurt, door, in prettige dingen, in spannende voor vallen, maar ook in tragische gebeurtenissen. De wereld poogt zichzelf te zien. De wereld ziet zichzelf, in de bioscoop. Niet in één slag. Dat gaat heel langzaam. Vaak wil de wereld zichzelf veel mooier zien dan zij is, maar in heldere oogenblikken durft zij de werkelijk heid onomwonden te aanschouwen. En één van die werkelijkheden is dat er oorlog woedt in Europa, sedert langen tijd. Een trieste, tragische werkelijk heid. Twee Neder landsche cineasten Joris Ivens en John Fernhout hebben er voor gezorgd dat de wereld ook in deze tragiek zichzelf kan zien. Of ze dat ook wil? Niet heelemaal,f want de film, die Ivens en Fern hout van den Spaanschen burgeroörlog heb ben gemaakt, en die ze den titel van „Spaan sche aarde" gaven, is in ons land sporadisch vertoond. Deze filmreportage is reeds langen tijd gereed, en eerst gisteravond werd ze in besloten kirng, n.l. voor de leden van de Ken- nemer Filmliga in het gebouw van den H. K. B. te Haarlem vertoond. Maar deze onwil om dit filmwerk in ons land te zien (het is voor een Amerikaansche maatschappij vervaardigd en derhalve in Amerika veelvuldig vertoond. Men zal zich wellicht herinneren dat Ivens en Fernhout door president Roosevelt werden ontvangen) is nog geen graadmeter voor den vredeswil van ons volk. Want ik zou niet willen bewe ren dat een ieder, die zoo'n film als „Spaan sche aarde" wel gaat zien een vredesfiguur is, en dat zij! die thuis blijven daarmee te ken nen geven meer voor een oorlog te voelen. Ook zou ik in het algemeen niet willen zeg gen, dat de vredeswil door het zien van een oorlogsreportage toeneemt, noch dat hij er minder door wordt. Vrede wordt niet opge bouwd door den weerzin tegen den oorlog, vrede wordt niet gevormd door steeds terug te deinzen voor het ondernemen van een krijg. De vrede ligt voorbij den horizont van den oorlog, en niet ervoor. En het besef van wat oorlog eigenlijk beteekent geeft ons den schok, die onze oogen opent voor de levens mogelijkheden, die er verder dan dien hori zont van dien oorlog liggen. Indien er menschen zijn, die zelf voelen dat zij nog niet heelemaal beseffen wat het evenement oorlog eigenlijk is, en die toch ver der dan dien oorlogshorizont zouden willen zien, kan ik hun deze „Spaansche aarde" aanbevelen om het gevoel van den krijg te ondergaan. Ja, we hebben vele oor logsfilms gezien, met gruwelijke tafreelen, maar op het critieke moment kon je toch steeds tot jezelf zeggen: het is maar come- die. nou en dan was je alweer geruster. Men wilde gaan zien hoe of het in zoo'n oorlog toeging, maar dank zij de wetenschap dat de oorlogsfilms maakwerk waren en „niet heusch" kon je juist op het punt gekomen om het oorlogsgevoel te ondergaan, rechts omkeert maken. En dat gelukt U bij cez documentaire oorlogsfilm niet. Het gaat er eigenlijk heel wat kalmer toe als in die groote oorlogsfilms uit Hollywood en zoo, maar uit elk beeld bespringt u de realiteit. Op den achtergrond van het oogenschijnlijk soms zoo rustige stadsleven van Madrid klinkt het obsedeerende oorlogsgeweld. De verwoeste huizen zijn geen décor. De dooden geen figu ranten, die weer opstaan, Ivens en Fernhout hebben waarschijnlijk levensgevaarlijke situa ties moeten doorstaan om de „oogen der we reld", zonder mededoogen op een bloedende wonde der aarde te kunnen richten; het is bijna onbegrijpelijk dat Fernhout aan de ca mera de gebeurtenissen, die zich uiteraard aan geenerlei „regie" stoorden, nog zoo vast in het oog heeft kunnen vatten en ook „filmisch" nog het een en ander heeft kunnen verrichten; het gaat er natuurlijk om niet alleen maar naar iets te kijken, maar dat iets ook te z i e n. Fern hout laat de camera niet alleen maar kijken, doch terdege zien, en daarvoor is in derge lijke schokkende omstandigheden nogal eenige beheersching noodig. We zien het exerceeren der troepen, het aanleggen van loopgraven, de angst van vrouw en kind, die niet weter. waar zich te beschermen tegen het gevaar uit de lucht, en achter dat alles, ook achter den arbeid op het land en de uitvoering der be vloeiingswerken voelen we de schaduw, die zich er tegen werpt: de oorlog. We zien hoe de regeeringstroepen een aanval van de. tegen partij op de Argandabrug bij Madrid afslaan. Geen opwindende tafreelen van heldenmoed. Alleen vuurspuwende logge tanks, en baren met dooden. Dat is de moderne krijg. Achter al deze oorlogstafreelen gaapt een eindelooze leegheid. En den toeschouwer bekruipt een in tens mat gevoel. De zinloosheid van een oor log wordt hem overduidelijk. Ik geloof dat doordenkende menschen die zinloosheid kun nen begrijpen zonder een film als deze te zien. Zooals gezegd. De vrede ligt voorbij den hori zont, waar Mars de scepter zwaait, m.a.w. vre desgezindheid ontstaat niet door maar .steeds overnieuw oorlogsellende te gaan aanschou wen. Neen, indien men reeds voorbij dien ein der van den krijg heeft gezien en heeft begre pen dat menschelijk leven ook in vriendschap en vrede belevenswaard is, behoeft men zich heusch niet meer met oorlogstafreelen te con- fronteeren, hetzij per illustratie of per film, per radio of geschrift of wat dies meer zij. Vrede bouwt men niet op afschuw voor den ondergang. Vrede bouwt men op eerbied voor het leven. In dezen zin vormt een film als „Spaansche aarde" m.i. geen bijdrage voor de toekomst der menschheid. Voor degenen, wier oogen nog niet geopend zijn voor de levensmogelijk heden voorbij den oorlogshorizont, zou het aanschouwen van deze film goede gevolgen kunnen hebben. Maar zouden diegenen er uit zichzelf heen gaan? Wie zal het zeggen. Het zou in ieder geval goed zijn als de mogelijk heid de film te zien wat ruimer opengesteld werd. In de tweede plaats bezit het werk van Ivens en Fernhout de niet te onderschatten documentaire waarde Dit tweetal Nederland sche cineasten is thans in Hollywood bezig met de montage van een film, welke van den oorlog in China werd opgenomen. De ooren der wereld willen het ellendige ge rucht hooren dat zij zelf maakt. De oogen der wereld willen de tragiek der aarde zien. Met de camera ziet de wereld zichzelf in Vreugd maar ook in ellende. Een menseh, die moeilijke en ellendige dingen niet uit den weg gaat om het goede te bereiken, haalt zijn doel. Laten we hopen dat dit ook met een wereld het ge val is, die wil probeeren een blik in zichzelf te slaan. v. H. TWINTIG MILLE ACHTER HAALD. Met groote voortvarendheid is de rijksre cherche nog steeds bezig aan het onderzoek in zake de oplichtingsaffaire van mej. Kessler uit Ginneken, die, zooals men weet, voor circa f 150.000 is benadeeld door geraffineerde op lichters. Thans verneemt de Tel. dat de rijksrecher cheurs van het enorme bedrag waarvoor de oude philantropische dame werd bedrogen, een bedrag van twintig duizend gulden in vreem de munt te hebben teruggevonden. Hieruit en uit het feit dat het geld voornamelijk bij den jongen D. is gevonden, valt wel met eenige zekerheid af te leiden, dat de voornaam ste daders inderdaad ook in Australië zijn ge weest. Zij houden dit trouwens ook vol en hebben verzekerd dat zij ook inderdaad landerijen in Australië hebben gekocht. Het spreekt vanzelf dat deze mededeelingen nog' nader door de rijksrecherche zullen worden uitgezocht. Vader en zoon D„ die thans zijn gearresteerd als de voornaamste verdachten in deze onge kende oplichtersaffaire, zijn het niet alleen geweest, die het plan opvatten, om mej. Kess ler op schandelijke wijze te bedriegen. Naar het oordeel der politie -zit achter deze zaak een groote bende oplichters, waarvan de leden direct of indirect bij deze zaak zijn be trokken. Naar nieuwe schatting moeten wel 20 tot 30 personen van den enormen buit hebben gepro fiteerd en Ket is dan ook zeer waarschijnlijk dat er dezer dagen nog meer arrestaties zullen volgen. Eenige personen, tegen wie ernstige verden king omtrent hun aandeel in deze zaak be staat, zijn reeds met de Noorderzon vertrok ken en bevinden zich waarschijnlijk reeds ver buiten onze landsgrenzen. De 21-jarige D., die deel uitmaakte van het complot en het belangrijkste werk deed. heeft ongetwijfeld mededaders gehad die hem heb ben uitgekozen om het plan, dat door de voor naamste bendeleiders werd opgemaakt, uit te voeren. Gebleken is, dat een dominee ook met de bende in aanraking is gekomen, een aanraking die hem duizenden guldens heeft gekost. Kinderen spelen in Madrid,,,. HET TOONEEL NIEUW LEVEN. Het is wel een somber, triest stuk. het „dra matisch" tooneelspel Inkeer van A. Bromet, waarmee de Geheel Onthouders Tooneelver- eeniging Nieuw Leven gisteren voor een zeer volle zaal in den Stadsschouwburg haar sei zoen heeft geopend. Zelfs het eenige licht puntje aan het slot verandert daar wei nig aan en dat gelukkig einde is zelfs niet het beste deel van het stuk. De heer Bromet heeft in zijn tooneelspel de tragiek willen geven van een blinde, die tot de ontdekking komt, dat zijn vrouw een anderen man lief heeft gekregen en alleen uit medelij den met den zieke dien anderen niet volgt. Het is een motief, dat reeds dikwijls gedramati seerd is, wat natuurlijk geen bezwaar is. Het komt er slechts op aan, hoe de auteur het be handelt. De heer Bromet heeft ongetwijfeld talent voor tooneel". Hij schrijft een dikwijls zeer goeden dialoog, die nu en dan aan Heyer- mans herinnert, en er komen in zijn stuk too- neelen voor oa. die met den vriend Cor welke treffen door hun.soberheid en de teeke- ning der personen. Hij weet ook zijn bedrijven goed af te sluiten. Dat zijn zeker deugden. Wat ik echter in zijn stuk mis is de vaste lijn. In I hooren wij den blinde zeggen, de ge dachte niet te kunnen verdragen, dat zijn vrouw enkel uit medelijden bij hem zou blijven en hij herhaalt eenige malen liever blind te zijn, dan genezen, wanneer hij „ziende" tot de ontdekking moest komen, dat zijn vrouw hem niet meer lief had. Wij verwachten dus ook dat hij zich zelf weer in het donker zal storten als de brief van Marie hem zekerheid geeft, vooral, wanneer wij zien, dat hij zijn zieke oogen naar het licht wendt. Wij zijn dus niet weinig verwonderd als hij aan het slot met de mededeeling komt, weer te kunnen zien. De schrijver maakt daardoor een „happy ending' aan zijn stuk, maar heeft er ons niet op voor bereid, integendeel, hij had ons met onze ge dachten in een geheel andere richting ge stuurd. Nu maakt dit slot evenals dat van het tweede bedrijf louter den indruk van een „dramatisch effect". Ook konden wij den truc met den brief waaruit de blinde de waarheid leert kennen niet bijzonder gelukkig vinden. Het was wel wat erg opzettelijk, te meer, daar het een her haling was van de ontdekking in I door het schrift op de krant die de vader in handen kreeg. Maar om de deugden, die ongetwijfeld ook in dit stuk^zijn, hopen wij den heer Bro met meer te zien, vooral wanneer hij door strenge zelfkritiek niet zoo spoedig met zijn werk tevreden zal zijn en zich verder drama tisch ontwikkelt. De werkende leden van Nieuw Leven heb ben met blijkbare liefde en toewijding dit stuk ingestudeerd en zich er geheel aan gegeven. Het resultaat was dan ook verblijdend. Wat wij vooral hebben gewaardeerd, was de „stem ming" op het tooneel. De regie had er voor gezorgd, dat er niet „gejaagd" werd en de verschillende scènes behoorlijk werden uit- jespeeld. Vooral qua ensemble-spel viel er gis teren zeer veel te apprecieeren. Maar ook individueel hebben de spelers goed werk laten zien. Dank zij de regie, werd er ook in het spel soberheid betracht, wat voor al in dit stuk een deugd mag worden ge noemd. De heer Van der Schaaf speelde den blinde met veel begrip en wanneer dit noodig was ook met gevoel. Hij wist zich gelukkig voor melodramatiek te hoeden. Dat hij toch sterk spel vermocht te geven bewees hij aan het slot van II waarin hij mooi en overtuigend speelde. Rie van Esch stond hem als zijn vrouw knap ter zijde. Het gevaar van „declameeren" wist zij te vermijden en daardoor maakte haar biecht aan het slot indruk. En zij trof weer door haar natuurlijke actie; die ook in het stille spel actief bleef. De heer Kuiper speelde de vaderrol sober en gevoelig en de heer Cor Nibbelink bewees weer benijdenswaardige eigenschappen voor een jonge rol te bezitten. Zeer goed was ook Kick Vosshard, vooral in U, toen hij wat le ven en kleur in dit sombere, egale spel kon brengen. In III was zijn tekst bijna niet te volgen, doordat hij blijkbaar om stemming te maken veel te zacht sprak. Dit zachte spreken mag alleen, als het zoo gearticuleerd en voor in den mond gebeurt, dat het toch in de zaal verstaanbaar blijft. Mejuffrouw Wie ling speelde levendig en aardig in III ook jevoelig de rol van Greet. Mevrouw Cinquelbre vond als Clara al een heel weinig dankbare partij, en moest door den aard van de rol wel op den achtergrond blijven. Het stuk maakte merkbaar indruk op het publiek, zoodat Nieuw Leven alleszins tevre den kan zijn over het succes. J. B. SCHUIL. VOORBEURS TE AMSTERDAM VOORBEURSOVERZICHT. De wisselmarkt is nog steeds niet tot kalm te gekomen. Het pond sterling is voortdurend geneigd om ten opzichte van den Amerikaan- schen dollar naar beneden te gaan. Welis waar worden te groote afwijkingen door de egalisatiefondsen tegengehouden, doch naar het schijnt kan men de stroomingen welke zich op het oogenblik voordoen toch niet ge heel indammen. Te Amsterdam werd het Britsche pond he denmorgen wederom op een lager peil ver handeld en na eenig zoeken en tasten kwa men de eerste transacties tot stand tegen ongeveer 8.741/48.74*4 waarna echter reeds spoedig werd gehandeld tegen 8.74 5/8 8.74 7'8 en ongeveer een evenwicht werd verkregen. De Amerikaansche dollars waren niet veel veranderd en bewogen zich rondom 1.84 3 16. Het Nederlandsche egalisatiefonds bleef oui ten de markt. Fransche francs weerspiegelden de zwakke houding van het pond sterling door een daarmede overeenkomstige bewe ging en werden afgedaan tegen 4.8812 Het disagio voor termijnfrancs bedroeg cir ca 5 cents voor 1 maand en 15V2 cents voor 3 maanden. Belga's waren 31.14—31.17 met een disago voor termijnbelga's van 5*4 cents voor 1 maand en 23 cents voor 3 maanden Zwitsersehe francs waren 41.7841.83, Duitsche marken 73.7073.80. De Scandina vische deviezen blijven het Britsche pond op den voet volgen en hadden een gedrukt voor komen. De omzetten tijdens het niet-officieele och tendverkeer op de effectenbeurs waren van kleine -afmetingen. De Amerikaansche waar den waren niet veel veranderd. De locale aandeelen vertoonden eveneens geen groote verschillen en waren eenigszins onregel matig. Koersen van de Ochtendbeurs te Amsterdam Kon. Olie 332*2—5. H. V. A. 468. Vergde Vorstenl. 81. Amst. Rubber 239. Philips 237—8. AKU. 43 */24. Unilever 143 Vi4. Fokker 366—8. Koninkl. Ned. Stoomboot Mij. 125*46. Beth. Steel 46 7 8—7 1 8. U. S. Steel 47 1 4—7 16. Rupublic Steel 14*-5 8. Anaconda 28 5 813/16. Shell 10 7 8—15 16. Tidewater Ass. Oil. 9 9 1611/16. United St. Leather 55 1 16. General Motors 36 7/8. Mij. Nederland 114. VOORLICHTING INZAKE LUCHT BESCHERMING De Algem. Ned. Vrouwen Vredebond, afd. Haarlem en Bloemendaal, Int. Vrouwenbond voor Vrede en Vrijheid, afd. Haarlem en om streken, en de Algem. Ned. Vredes Actie hou den op Donderdag 13 October, des avonds te 8 uur, in het Wijkgebouw der Ned. Herv. Kerk. Ged. Oude Gracht, een voorlichtingsbijeen komst. waarin als spreker zal optreden dr. J. G. Vogel, met het onderwerp „Luchtbescher ming'. Vrije toegang voor leden en belang stellenden. Een halve eeuw geleden Uil Haarlem s Dagblad van 1688. 12 October: De liefhebbers van sport hebben nu weder een nieuw spel bedacht, een kleine variatie op de „football". Vooral onder de aristocratie komt het meer en meer in zwang. Dit nieuwe spel heet „polo". De deelnemers plaatsen zich op wilde Iersche poneys en verdeelen zich in twee partijen. Het is nu de kunst om terwijl zij op elkaar inrennen .een groo- ten bal door middel van een lat in het kamp van de tegenpartij te slaan. Reeds zijn door eenige sportliefhebbers te Boitsford acht polo-poneys voor Enge land aangekocht en ongetwijfeld zal het polospel er in 't aanstaande voorjaar het meest geliefkoosde spel zijn. WISSELKOERSEN AMSTERDAM. 10.15 uur. Londen 8.75. Berlijn 73.75. Parijs 4.88 3 4. Brussel 31.14*4. Zwitserland 41.84. New-York ..84 3 16. In aansluiting op den len OPROEP van wordt de aanvrager der NAAMPLATEN nogmaals verzocht zich bij ons te melden, teneinde hem in kennis te kunnen stellen van onze Degene die mij het adres kan verschaffen, bied ik GRATIS een NAAMPLAAT aan, ter waarde van EEN GULDEN, met inbegrip van opschroeven. De aanvraag begon met Algemeen Handels- en Zaken Bureau TelefDE VOORZORG HAARLEM en volgde dan vermelding der werkzaam heden van dit BUREAU. 3. KORT - KI. Houtstraat 17 en Filialen. jj Dzerwaren, Gereedschappen, Tuinart. Telefoon BROKKENHUIS 13242. Brieven: Donk. Spaarne 34. vangt aan Dinsdag 18 Oct.. 20 u. Nog aanmelding mogelijk Rij- negomlaan 12 en telefoon 23987. ALGEMEEN VERKOOPLOKAAL NIEUWE GRACHT 74 - Makelaar P. HOOGEVEEN lx. Vrijdag 10 uur: MEUBILAIR VEILING, waarbij behalve diverse afzonderlijke INBOEDEL GOEDEREN, o.m. enkele EERSTE KLAS nieuwe AMEU BLEMENTEN. SALON. HUIS en SLAAPKAMER, PER ZISCH VLOERKLEED, Smyrna- en andere KARPETTEN, HALL- en TAFELKT .EBDEN, PIANO, VULHA ARDEN, CLUBFAUTEUILS, BUREAU, SCHILDERSTUKKEN, BAD KUIP etc. BEZICHTIGING: morgen (Donderdag) van 10—4 uur. Het BESTE op dit gebied levert de vanouds bekende Lamsslagerij van Boesmans Zn. Wij leveren alleen le KWALITEIT, terwijl onze PRIJZEN NIET HOOGER ZIJN. Betrekt Uw LAMSVLEESCH van BOESMANS ZN., de speciaalzaak voor Haarlem en Omstreken. DOORREGEN LAPPEN 25 MAGERE KARBONADE 35 PRIMA GEHAKT 30 MAGERE LAPPEN z. been 45 5 pond VET 135 Bezorging overal zonder prijsverhooging. Lamsslagerij van Boesmans Zn. is reeds méér dan 40 jaren te Haarlem gevestigd: GEDEMPTE OUDE GRACHT 44, hk. Zuiderstr. TELEFOON 12171. Voor LAMSVLEESCH één adres: BOESMANS Zn. Ziet heden onze etalage. Ziet heden onze etalage. Ook Groot-Industrieelen en zéér veel andere On dernemingen bedienen zich reeds jarenlang van de dag. vele diensten van hét adres voor billijk Snel- vervoer tusschen 't Gooi, A'dam, Haarlem, Zand- voort, den Haag, R'dam en omstreken. N.V. K. VISSER'S AUTODIENSTEN Tel. 1240O - 12100 - 11700 HUWELIJK. Hoe trachten de wednr., de wed., de vrijgezel en het jonge meisje aan een partner te ko men? Hierover schreef een jour nalist een dagboek, hetwelk gratis toegez. wordt aan be langhebbenden door BUREAU SEARCH, Diergaardesingel 79, Rotterdam. met ol zonder gehemelteplam volgens Amerlk. systeem GROOTE HOUTSTR. HU Haarlem Telefoon 1S72N lederen middag behalve /.alerdags en 's Maandags Avondspreekuren: Maandag Woensdag Vrijdag van 79 uur Laag gestelde 'arlevon Tijdelijk tellen de voor zijden van Sneeuwwit Zeeppoeder, voorzien van bovenstaand eti ket of stempel (zie pijl), voor iy2 GESCHENKENBON Koopt dus gauw waar Uw wasch wer kelijk sneeuwwit van wordt. HEERDE' In- en verk. Uw adres: d' oranje gevel b. d. Gr. Kerk Tel. 14911 Officiëele (Crisis) bekendmaking INLEVERING VARKENS. De Nederlandsche Veehouderij- centrale maakt bekend, dat de afneming der varkens met een gewicht van meer dan 150 k.g. ten aanzien waarvan leverings contracten zijn gesloten, deze week zal worden beëindigd. Contractanten, die een leve- ringsbewijs ontvangen hebben, doch aan wie de dag waarop de levering dient plaats te vinden nog niet bekend Is, zullen goed doen zich zoo spoedig mogelijk met den zaakvoerder in hun district in verbinding te stellen. Dit geldt niet voor hen. die vrij stelling van de verplichting tot levering ontvangen of aange vraagd hebben. Leveranciers, die varkens ter levering hebben opgegeven, doch aan wie nog geen leverlngsbewijs is uitge reikt, zullen nog nader bericht ontvangen. 's-Gravenhage, 11 Oct. 1938

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1938 | | pagina 3