Enorm
tekort
VELE KLACHTEN
Nieuwe N.V.
was in de maak
NEDERLANDSCHE
HANDEL-MAATSCHAPPIJ, N.v.
Het JapanschChineesche
BELEENDE EFFECTEN
ALLE VERDWENEN
Dagboek van een
H.B.S.-er
Conflict
bij bank te
Amsterdam
ZATERDAG 15 OCTOBER 1938
H A AR L'EM'S D AG B L' A D
3
Muschter gearresteerd. Zij worden verdacht van hoogst belang
rijke verduisteringen. Het totaal tekort wordt geraamd op niet
minder dan anderhalf millioen gulden.
Het was tegen half drie toen het parket, de
deskundigen op bankgebied en eenige recher
cheurs in het bankgebouw verschenen. De of
ficier had een verlof aan de rechtbank ge
vraagd tot het doen van deze huiszoeking op
groote schaal.
Het was een heele consternatie in het kan
toorgebouw, waarin ongeveer tien personen,
in dienst van deze Comm. Bankvereeniging,
rustig aan den arbeid waren, een arbeid die
onmiddellijk werd gestaakt, toen de justieele
autoriteiten in de lokalen verschenen. In het
privékantor waren de beide directeuren aan
wezig. Na vertoon van het verlof tot huiszoe
king, door de rechtbank afgegeven, werd in
alle lokalen en in het bijzonder in de brand
kasten en safes een nauwkeurig onderzoek in
gesteld.
Reeds geruimen tijd bestond bij de justitie
en de politie het vermoeden, dat door de bank
op onjuiste wijze zaken werden gedaan waar
van de cliënten de dupe werden. Ook in Beurs-
kringen gingen over deze zaak zonderlinge
geruchten. Reeds meer dan eens is door
cliënten, die zich gedupeerd achtten omdat zij
hun vorderingen niet betaald kregen, het fail
lissement van de Bank aangevraagd. Steeds
weer wisten de directeuren echter hun las
tigste cliënten op de een of andere manier
tevreden te stellen, zoodat de faillissements
aanvrage weer werd ingetrokken.
veelbelovende advertenties van hun bankzaak
lieten opnemen. Deze advertentie zal nu wel
voor de laatste maal zijn verschenen. De beide
directeuren zijn in politiebewaring gesteld
en ook de procuratiehouder is aangehouden.
Er is nog zelden zooveel papier en boeken in
beslag genomen als bij deze huiszoeking. Een
groote politie-uitrukauto is volgeladen aan
het hoofdbureau teruggekeerd. Het zal voor
den rijksaccountant Stil, die in vele groote
bankfraudes zijn omvangrijke rapporten
heeft uitgebracht, geen gemakkelijke en zeker
een zeer tijdroovende taak zijn, om uit deze
bergen boeken en andere bescheiden klare
rapporten te distilleeren.
De Bank is na den inval der justitie geslo
ten. Het vooronderzoek, het hooren der gedu
peerden en andere getuigen zal ongetwijfeld
maanden in beslag nemen.
n
AGENTSCHAP HAARLEM
Gr. Houlstr./Gr. Markt
Tel. 13990 (3 lijnen)
WIJ VERSTREKKEN CREDIETEN
AAN HANDEL EN INDUSTRIE.
(Adv. ingez. Med.)
Directeuren
in arrest
schen de anderhalf en twee millioen
ligt.
Hoogstwaarschijnlijk is het ef
fectenbezit verspeculeerd. Wel zijn
nog eenige effecten gevonden, doch
die hadden weinig waarde.
Ik ben geen beroepsspieker.
Ook geen gewoontespieker.
Maar een beetje een gelegenheidsspiekertje
laat ik eerlijk wezen dat ben ik wel.
Hoe gaat 't? Je hebt de een of andere proef
geleerd, goed geleerd zelfs. Je gaat naar
school met het veilige gevoel dat je er zeker
een zeven voor zult fokken.als 't een beetje
meeloop en je zwijnt wat. zelfs een acht. Het
begin lukt best, je pent maar door. maar
opeens zit je vast. Er is je één ding ontschoten.
Je piekert een heelen tijd, je prakkizeert je
hersens kapot, je kluift op je vulpen, je staart
naar het plafond met de vochtplekken. Het
helpt niets. Overslaan, dat is het eenige
wat er overschiet. Dan merk je plotseling dat
de rest van het heele verhaal van dat eene
ongelukkige feitje afhangt. Eén blik in je
boek kan je redden. Je weet precies waar het
staat. Derde of vierd regel van boven. Zal je
het wagen? De leeraar zit te corrigeeren.
Peinzend blijf je naar boven kijken, maar je
linkerhand zoekt in je vak. Het boek is op
het gevoel te herkennen. Bladzij twintig zoo
wat. Voorzichtig het boek op schoot trekken.
De leeraar zit nog aldoor over zijn werk ge
bogen. Nou komt het. Even uitrekken en wat
achteroverbuigen. Vlug naar beneden kijken,
't Is de goede pagina niet. Wat nu? Het boek
wegdoen? Je bent vlak bij de oplossing. Een
bladzij omslaan. Nog een
Max!
Je krijgt een schok of je doodgeschoten
werd. J3n op hetzelfde moment weet je dat je
erbij bent. Vier erbij. Sommige probeeren er
zich nog uit te draaien, verstoppen bliksem
snel hun boek of papiertje en liegen of het
gedrukt staat. Maar daar doe ik niet aan mee.
Wat had je daar onder de bank?
M'n boek meneer.
Lever je werk maar in.
Ik doe onverschillig, terwijl ik tusschen de
banken door naar voren loop, maar ik voel
me eigenlijk ellendig.
Leg maar neer. Een ijskoude blik. Als ik
me omdraai, alle oogen van de heele klas op
me.
Doorwerken.
Zij buigen zich voorover. De pennen kras
sen. Ik laat me in mijn bank vallen, nog altijd
met een gezicht of het me niets kan schelen.
Maar als het niet zoo kinderachtig was, zou ik
wel willen huilen. Om m'n eigen stommiteit.
Om m'n verpeste cijfer. Om al m'n werk voor
niets. Om het figuur. Om het gevoel betrapt
te zijn op spieken.
Wat nu? Een beetje uit het raam kijken.
Een beetje teekenen in mijn agenda tot 't. uur
om is. En vooral niet laten blijken, dat ik er
me iets van aantrek.
In het vrij kwartier dat maar tien minuten
duurt (deze keer vind ik hel gelukkig) komen
er natuurlijk een heele massa jongens om me
heen staan. Het liefst zou ik hard wegloopen,
maar dat kan je toch niet doen.' Dan loop
je heelemaal in de gaten. Als ik nu maar een
sigaret kon opsteken, dat maakt dadelijk alles
veel gemakkelijker, maar rooken in het vrij
kwartier is streng verboden en ik heb absoluut
geen zin den Baas als een gebraden eendvogel
in den bek te vliegen.
Ze hebben natuurlijk allemaal wat te zeg
gen. De een vindt het stom van me dat ik het
deed, de ander dat ik het zoo stom deed. De
derde vindt het gemeen van den leeraar dat
ie net doet of hij corrigeert en ondertusschen
zit te loeren. Het kan me allemaal niets
schelen. Ik laat ze maar kletsen. Voor mij is
de hoofdzaak; wat nu? Zou hij er met den
Baas over spreken? Allicht. Dat doen ze alle
maal. En dan? Een brief naar huis, dat Is
al het minste. Voor een dag van school? Mis
schien wel voor twee. Of voor een heele week,
daar is niets van te zeggen. Heelemaal er
af? Nee, dat is te erg. Dat doen ze niet voor
een keer spieken. Hoewel
De jongens die om me heen staan, be
denken ook al wat er met me zou kunnen
gebeuren. Ze zijn niet bepaald opwekkend
in hun veronderstellingen. Ze kennen den
Baas. Ik ook. Ik zie hem voor me, zooals hij
daar zal zitten achter zijn bureau. Malsch zal
het in ieder geval niet zzijn. Lang niet.
Nou, zeg ik zoo flink als ik kan, wat ik
krijg dat zullen we dan wel weer zien. Daar
maak ik me nou nog maar geen kopzorgen
over. Meteen loef ik naar de deur. want
het vrij kwartier "is eindelijk om.
Je trekt er je ook niet veel van aan, zegt
een van de jongens en ik hoor een beetje
bewondering in zijn stem. Gelukkig, dat heb
ik tenminste bereikt, dat ze niet merken hoe
ik me voel.
Dan de volgende uren. Elk oogenblik kan
de deur opengaan en de concierge komen
vragen of ik even bij den Directeur mag
komen. Over zulke zaken laat de baas geen
gras groeien.
Er komt niemand. Om twaalf uur moet ik
nog een middeltje vinden om niet langs de
Directeurskamer te hoeven. Van uitstel komt
wel geen afstel, maar 't is toch beter. Nu komt
het me te pas dat we zoo'n oud hok van een
school hebben. Listig sluip ik door de verboden
achterdeur. Huug neemt mijn fiets mee naar
buiten. Dan kar ik zoo hard ik kan naar
huis.
Er is nog geen brief.
Maar morgen
MAX.
Max gebruikt hier het op zijn school
door de jongens gebezigde „miegelen". Wij
hebben dat ten gerieve onzer lezers in het
bij ons gebruikelijke „spieken" veranderd.
Red.
Jongens door achteropkomende
auto overreden.
Dertienjarige knaap gedood.
Op den weg van Pey naar Konings
bosch (L.) is Vrijdagmiddag omstreks
vijf uur een ernstig ongeluk gebeurd,
waarbij een dertienjarige jongen werd
gedood en zijn acht-jarig broertje
werd gewond.
De De jongens reden naast elkaar op de
fiets. Achter hen kwam een vrachtauto aan
rijden van den vrachtrijder Scheres te Pey.
De bestuurder van deze auto moest plotseling
naar rechts uitwijken omdat een auto, welke
van de tegengestelde zijde kwam, naar links
zwenkte om een wandelend kind te ontwij
ken.
Het gevolg was, dat de twee kinderen,
zoontjes uit het gezin Jeuken te Pey, kwamen
te vallen en onder de vrachtauto geraakten.
De dertien-jarige jongen werd op slag ge
dood. Zijn broertje brak een been. Hij werd
naar het Sint Laurentiusziekenhuis te Roer
mond vervoerd.
Hoogere rente, maar effecten
verdwenen.
Vele ciënten hadden geld en vooral ef-
Vele cliënten hadden geld en vooral
effecten aan de bank in leendepót ge
geven, de bank verkreeg hierdoor het
recht de effecten te beleenen en met
het aldus verkregen geld transacties
te doen. De cliënten kregen dan van
de bank een hoogere rente dan de ef
fecten plegen te geven. Vele men-
schen zijn door de hoogere rente over
gehaald hun in effecten gelegde
spaargelden aan de bank toe te
vertrouwen.
Deze effecten zijn bij de huiszoe
king niet teruggevongen, wel leege ruim
ten, waar de effecten zich moesten
bevinden.
Ook waren er cliënten, die effecten in re
kening-courant hadden gegeven tot zeer
hooge bedragen. Ook van deze effecten, vele
honderdduizenden waard, is niets terugge
vonden bij het zeer nauwkeurige onderzoek
van de justitie en de recherche.
Maar hiermede is het onderzoek nog niet
ten einde geweest. De Bank dreef nog enkele
andere naamlooze vennootschappen, waarvan
zij het effectenbezit als bankiers onder zich
hadden tot een bedrag van eenige tonnen
gouds. Ook bij deze N.V.'s is een onderzoek in
gesteld. De effecten die op het kantoor van
de Bank behoorden te zijn, bleken even
spoorloos als de rest.
Ook van de bezittingen van deze naamlooze
vennootschappen is niets teruggevonden.
Zooals wij reeds schreven, wordt het totale
tekort ruwweg geschat op anderhalf millioen
gulden.
Nieuwe plannen.
Andere zaken, doch geen actief.
Betreffende verhouding tusschen de bank
Wiegerinck. Muschter en Co. en de Verzeke
ringsmaatschappij, vernemen wij, dat de bank
alle aandeelen van deze maatschappij in haar
bezit had. zoodat zij in feite de directie voer
de. Het effectenbezit van de Verzekeringmaat
schappij, was, zooals wij reeds schreven, over
gebracht naar de bank en hiervan is geen cent
over. De bedrijfsleiders van de verzekering-
maatschappij echter, die waarschijnlijk zagen
aankomen, dat de zaken mis zouden gaan,
hebben de afgesloten verzekeringsposten voor
het overgroote deel ondergebracht bij andere
verzekeringen, zoodat de Verzekeringmaat
schappij de belangen van haar cliënten in vei
ligheid had gebracht, doch door dit onder
brengen was de maatschappij vrijwel geliqui
deerd.
Voorts dreef de commanditaire bankvereeni
ging Wiegerinck, Muschter en Co een huizen
maatschappij. Ook daarvan had zij het groot
ste deel der aandeelen in haar bezit. De hui
zen waren gecedeerd aan een groote hypo
theekbank, zoodat ook deze zaak weinig ef
fectief vertoont.
Betreffende de groote sommen aan effecten,
die zij in leendepót hadden, vernamen wij, dat
zij aan hun cliënten, behalve het dividend
2 pet. z.g. stukkenhuur uitkeerden. Daar staat
tegenover, dat wanneer men effecten bij een
solide bank in open bewaargeving deponeert
men iets minder dan de rente uitgekeerd
krijgt. De bank was lid van de vereeniging
voor den effectenhandel, zoodat de waarborg
som, bij de vereeniging gestort, tot het actief
kan worden gerekend. Ook had de bank nog
een depot bij een groot-e bankinstelling hier
ter stede, doch waarschijnlijk ligt dit depot
onder nul of zal het net gedekt zijn.
Een accountant heeft voor een crediteur van
de bank reeds ongeveer een maand geleden
een onderzoek ingesteld bij de bank en ook
toen was reeds duidelijk, dat er practisch ge
sproken niets meer was. wat de bank haar be
zit kon noemen. Anderhalf jaar geleden had
een financieel weekblad te Amsterdam reeds
een alarmeerend artikel over de bank geschre
ven, wat tot gevolg had, dat vele deposito's bij
de bank werden opgevorderd, welke deposito's
toentertijd alle zijn terugbetaald.
De bank diende toen een eisch tot schade
loosstelling in bij de rechtbank tegen het week
blad en de rechtbank wees in haar vonnis een
schadeloosstelling van 2000 gulden toe.
Naar wij vernemen zullen ook waarschijn
lijk vele kleine spaarders de dupe zijn van
deze bank„krach".
Ds. R. H. OLDEMAN.
SANTPOORT Zaterdag.
Ds. R. H. Oldeman, Ned. Herv. predikant
alhier, staat op het zestal te Deventer in de
vac. die aldaar ontstond door het emeritaat
van dr. H. W. ter Haar Bzn.
De vennooten zagen reeds eenigen tijd ge
leden in. dat de zaken spaak zouden loopen en
om moeilijkheden zooveel mogelijk te voorko
men, waren zij van plan een geheel nieuwe
N.V. op te richten. Daarvan zouden dan stroo-
mannen—handlangers directeuren worden en
de bestaande N.V. zou dan worden onderge
bracht in de nieuw op te richten naamlooze
vennootschap. De justitie is echter juist op tijd
gekomen en met haar tijdig ingrijpen is waar
schijnlijk voorkomen, dat deze reeds zoo inge
wikkelde fraude nog ingewikkelder zou wor
den.
Dat het de heeren niet aan de noodige bru
taliteit ontbreekt, blijkt o.a. uit het feit, dat
zij op de eerste pagina van het politieblad
Nog een arrestatie.
Nader vernemen wij, dat ook de
directeur van een N.V., die in het
zelfde gebouw een kantoor had en
welke N.V. nauw samenwerkte met
de Bank, aangehouden is. Ook in dit
kantoor is een nauwkeurig onderzoek
ingesteld en de boekhouding is in
beslag genomen.
De aangehoudenen ontkennen. Het
is echter wel zeker, dat het tekort tus-
De justitie te Amsterdam heeft in haar strijd tegen de zwendel-
banken en banken met voor het publiek gevaarlijke practijken, weer
een goeden slag geslagen.
Vrijdagmiddag hebben de recbter-commissaris, Mr. Dijksterhuis,
de officier van justitie, Mr. Dr. A. J. van Thiel, de subst.-officier
Mr. H. O. Wassenbergh, de inspecteur van politie Dijkstra, chef van
de handelspolitie en de Rijks-accountant Stil een inval gedaan ten
kantore van de Commanditaire Bankvereeniging Wiegerinck,
Muschter Co., gevestigd Keizersgracht 213.
Contant geld is vrijwel niet gevonden.
Over liquide kasmiddelen beschikte de bank
blijkbaar niet.
Het bedrijf werd ongeveer tien jaar uit
geoefend. Al eenige jaren was het bij het
hoofdbureau van politie bekend, dat er vreem
de dingen gebeurden in dit Bankbedrijf, doch
de klachten waren van dien aard, dat poli
tieel ingrijpen moeilijk was.
De N.V. die haar effectenbezit aan de Bank
ter bewaring heeft gegeven, is een goed be
kend staande verzekeringsmaatschappij,
waarvan Vrijdagmiddag de directie ook ge
hoord is.
Zij heeft in weerwil van het effectenverlies,
de verzekerden veilig gesteld.
De eerste verhooren zijn in den loop van
den avond gehouden en hebben zeer veel tijd
in beslag genomen.
De justitie heeft de beide firmanten, de heeren Wiegerinck en
De greep naar Kanton.
