Haarlem's Dagblad
Zuivering"
Een Benoeming.
Hazenjacht.
Japanners reeds in Kanton.
Taifoen eischt 200 dooden
De Tariefmachtigingswet.
De Haarlemsche rekening
over 1937.
56e Jaargang No. 16974
Uifgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N. V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Vrijdag 21 Ortolier 1938
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f 3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën i 1-5 regel» f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclame» f 0.60 per regel.
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regel# f 0.60, elk»
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
Velen zullen zich met ons geërgerd hebben
aan de debatten in den Amsterdamschen ge
meenteraad. bij de benoeming van een hoog
leeraar in de algemeene geschiedenis, als op
volger van prof. Brugmans. Zooals men weet
is na urenlange discussies dr. N. B. Tenhaeff,
rector van het Haagsche Lyceum, benoemd.
Hij stond nr. 1 op de voordracht van curato
ren en kwam tenslotte in herstemming met
dr. J. M. Romein, die niet op deze voordracht
voorkwam maar die door de faculteit was
aanbevolen. Dr. Tenhaeff haalde een meer
derheid van slechts twee stemmen (1816)
en er waren voorts zeven blanco's.
Wij hebben een overzicht gegeven van het
aan de beslissing voorafgaande debat, waar
uit iedereen heeft kunnen afleiden dat het
geladen was met politiek. Bovendien werden
stukken in het geding gebracht die ter voor
lichting van den Raad hadden gediend maar
die niet voor openbare behandeling waren
bestemd. Het is gelukkig geen gewoonte in
gemeenteraden dat te doen; laat ons de hoop
uitspreken dat dit zonderlinge voorbeeld geen
navolging zal vinden.
De voorzitter, burgemeester de Vlugt, uitte
er zijn teleurstelling over. Het verbaast ons,
eerlijk gezegd, dat hij het als voorzitter had
toegelaten.
Het ligt niet op onzen-weg te gaan com-
menteeren op de gehouden politieke beschou
wingen. Het is bovendien ook niet noodig voor
dit betoog. Iedereen begrijpt dat een lichaam
als een gemeenteraad niet geschikt is voor
het houden van debatten over de keuze van
een hoogleeraar. Het kan toevallig beschikken
over eenige leden die voldoende kennis van
zaken hebben in zulk een aangelegenheid,
maar als geheel mist het die kennis. Om de
zaak dan terug te brengen tot een twistpunt
van partijpolitieke strekking lijkt ons totaal
mis. Het is niet in het belang van de voorge
dragenen en zeker niet in het belang van de
Universiteit. Als de indruk gewekt zou wor
den dat benoemingen van professoren aan
onze eenige- gemeentelijke Universiteit niet
meer van de wetenschappelijke bekwaamheid
der voorgedragenen afhingen, maar van de
politieke sympathieën die hun personen in
den Raad wekten, dan zou dat de Universiteit
zonder eenigen twijfel blijvende schade berok
kenen. En wat den voorgedragenen betreft:
zij hebben gesolliciteerd op grond van hun
wetenschappelijker! arbeid en streven en heb
ben het recht op die gronden alleen beoor
deeld te worden. Als hun een behandeling te
wachten staat zooals nu aan de voorgedrage
nen in den Amsterdamschen Raad te beurt
viel zullen er bij volgende gelegenheden be
kwame menschen zijn die zich maar liever
van solliciteeren onthouden, hetgeen de Uni
versiteit zeker schaden zal.
Men kan natuurlijk zeggen dat het op
zichzelf al geen gelukkig systeem is, hoog
leeraren door een gemeenteraad te laten be
noemen. Maar vroegere ervaring in Amster
dam heeft geleerd dat dit evenzeer goed uit
voerbaar is als het benoemen van andere
onderwijskrachten, bedrijfsdirecteuren en an
deren, als de gemeenteraad maar het ver-
eischte vertrouwen toont te bezitten in de
adviseerende colleges die hem voorlichten. In
dit geval waren die colleges faculteit en
curatoren niet van dezelfde meening. Het
ware dus beter geweest de voordracht terug
te zenden met het verzoek, een nieuwe in te
dienen nadat zij tot overeenstemming zouden
zijn gekomen.
Veel benoemingen moeten niet alleen in
Nederland maar in alle landen in laatste
instantie geschieden door personen of colle
ges die niet over de technische kennis van
zaken beschikken. Dit is practisch niet te ver
mijden. Maar de goede toepassing van advi
seerende colleges pleegt ze tot goede uitkom
sten te leiden.
Het is zeker dat het in den Amsterdamschen
Raad gebeurde sterk de aandacht heeft ge
trokken in het geheele land en vrijwel alge
meen wordt afgekeurd. Het is te hopen dat
men met deze uitwerking in de hoofdstad zijn
voordeel zal doen en een herhaling van zulk
een vertooning zal weten te voorkomen.
Emigratie naar Sumatra's
hoogvlakten.
Inspectietocht van dr. Vrijburg naar de
Dairilanden.
GRONINGEN, 21 October. In aansluiting
op de mededeelingen betreffende een proef
neming op beperkte schaal met een aantal
Nederlandsche boeren in het gebied van de
Dairi-kolonisatie, deelt het bestuur van de
Stichting Nederlandsche Volksplanting Su
matra te Groningen mede, dat dr. Vrijburg
met den inspecteur van den Kolonisatieraad
in November as. een inspectietocht zal gaan
maken naar de Dairilanden.
Met belangstelling wacht het bestuur de
resultaten van dit onderzoek of. Vooral daar
dr. Vrijburg die reeds vele jaren een vee
teeltbedrijf exploiteert op de Pengalan-hoog-
vlakte en bovendien met zijn jarenlange er
varing als gouvernementsveearts voldoende
deskundig mag worden geacht om te beoor-
deelen of de Dairilanden voor het beoogd0
doel in aanmerking komen.
De hazenjacht is weer hervat,
De jager kiest het hazenpad,
Klaar om met vuur te vuren;
Al in een groen groen knollenland
Zitten wel haasjes heel parmant,
Maar dat zal niet lang duren.
Het hazenslaapje is voorbij,
Het haasje is weer vogelvrij,
En hagelbuien dreigen;
Er waait een booze hazenwind
Wanneer de jager hem straks vindt,
Zal hij 't er kwaad mee krijgen.
De mensch heeft hem een korten tijd
Gegund in alle veiligheid,
Om 't leven te genieten;
Maar eensklaps werd het arme haas,
Van zijn gezichtspunt uit helaas,
Een beest om op te schieten.
Het moet wel meedoen aan een sport,
Die hem slechts inge-peperd wordt,
Al slipt hij soms door 't maasje,
Dat in de vlucht nog open staat,
Maar meestentijds wordt vroeg of laat
Het haasje toch het haasje.
P. GASUS
Gemechaniseerde afdeelingen zijn de
stad binnengerukt.
SJANGHAI, 21 OCTOBER.
ReuterA. N. P.). Volgens be
richten uit gezaghebbende bron
rukken Japansche gemechani
seerde afdeelingen Kanton binnen.
De Chineezen zouden de fa
brieken en openbare gebouwen in
de lucht hebben laten vliegen.
Ook de correspondent van
United Press meldt het binnen
rukken der Japansche troepen in
Kanton. Om half vijf vanmorgen
zag hij de eerste tanks de stad
binnenrijden.
DE CHINEESCHE STAD KANTON, uit de lucht gefotografeerd tijdens een der
jongste aanvallen der Japansche troepen.
Het Japansche district Kagosjima
zwaar getroffen.
Te Tokio staan tienduizend huizen
onder water.
TOKIO, 20 October. (Reuter.)
Een taifoen heeft in de prefectuur
Kagosjima groote schade aangericht.
Meer dan 200 personen zijn om het
leven gekomen; 600 menschen zijn
gewond en vele worden vermist. Er
zijn verder 30.000 dakloozen. Meer
dan 2000 huizen zijn vernield. Ook
te Yokohama is groote schade aange
richt. De schepen varen niet uit. Ze
ven passagiersschepen waaronder de
11.000 ton metende „Antenor" zijn
over tijd. Het stoomschip „Jamaboeki
Maroe" dat 5000 ton groot is, is te
gen een golfbreker gevaren.
De taifoen heeft zich van de Boni
eilanden een weg naar het Noorden
gebaand en bereikte vanmorgen Tokio.
Het tramverkeer werd ontwricht,
scholen werden gesloten, de telefoni
sche verbindingen werden verbroken,
terwijl de benedenverdiepingen van
10.000 huizen onder water staan. Ook
zijn verscheidene huizen ingestort en
duizenden boomen ontworteld.
Vliegongeluk in Zuid-Afrika.
Vijf dooden.
BULAWAYO 20 October. Nabij
Selukwe in Zuid-Rhodesia is een
particulier vliegtuig verongelukt,
waarbij de vijf inzittenden om het
leven zijn gekomen. (Reuter).
Ministerieel overleg.
Naar aanleiding van de ten aanzien van de
Tariefmachtigingswet gerezen moeilijkheden
bericht onze Haagsche correspondent ons, dat
sinds het Kamerdebat van gisteren geen mi
nisterraad is gehouden maar dat wel gister
avond en vanmorgen door eenige ministers be
sprekingen zijn gevoerd over de situatie.
Verbetering straatverlichting
Bloemendaal.
Uitvoering van een beperkt plan.
In de zitting van den Gemeenteraad van
Donderdagmiddag deed. naar aanleiding van
een vraag van den heer van Riessen, wethou
der Prinsenberg eenige mededeelingen betref
fende de straatverlichting.
De Raad stond een bedrag van f 5000 hier
voor toe, maar met dit bedrag kunnen niet eens
alle winkelstraten een betere verlichting
krijgen.
De afrekening van het P.E.N. is inmiddels
ingekomen en meegevallen, zoodat wellicht
nog wat kan worden voortgegaan met de ver
betering der verlichting, waarvoor ook weer
een bedrag op de begrooting komt.
Een beperkt plan is in uitvoering. n,l. de
verbetering der verlichting in het centrum
(Bloemendaalscheweg).
Er komen nieuwe lampen met een grooter
capaciteit in de 1350 lantaarns. Maar eerst
moeten de bestaande lampen, die 1000 uren
kunnen branden, ook dien tijd gebrand heb
ben, wat nu nog niet het geval is.
JAN FORTGENS, Groote Houtstraat 109,
naast Cinema-Palace
VERLOVINGSRINGEN.
BILLIJK MASSIEF VOEGLOOS.
(Adv. lngez. Med.)
Een tekort van f744.515.
Hoogere uitgaven van Werkloozen
en Armenzorg.
Eenigen tijd geleden deelden wij mede, dat
de gemeenterekening van Haarlem over 1937
vermoedelijk een tekort zou aanwijzen dat on
geveer gelijk was aan dat over 1936, namelijk
f 700.000. Thans is de rekening door B. en W.
aan den Raad ter vaststelling gezonden.
Het blijkt, dat het tekort over 1937
nog iets hooger is dan over 1936, na
melijk f 744.515.
De inkomsten waren f 20.926.141 en de uit
gaven f 21.670.656.
Uit een vergelijking van de uitgaven met de
oorspronkelijke begrooting blijkt, dat zoo
als wij trouwens al in de voorbeschouwing
hebben medegedeeld dat de uitgaven voor
Armenzorg veel hooger zijn geweest dan ge
raamd was. Het nadeelig saldo van Maatschap
pelijk Hulpbetoon is tenslotte f 1.922.612 ge
worden, terwijl het aanvankelijk geraamd was
op f 1.426.400. Een verschil dus van niet min
der dan f 496.212.
Het nadeelig saldo van het hoofdstuk On
dersteuning van werkloozen is opgeloopen van
f 172.590 tot f 399.367. hier dus een verhoogd
tekort van f 226.777.
De gemeente heeft voor werkloozensteun uit
het Werkloosheidssubsidiefonds ontvangen
f 1.610.345, terwijl aanvankelijk op f 1.629.870
gerekend was.
Niet ontvangen is de extra subsidie uit het
Werkloosheidssubsidiefonds van f 399.000. De
gemeente heeft evenwel een renteloos voor
schot van het rijk ontvangen tot een bedrag
van f 187.500. Ook hier dus weer een verschil
van f 211.500.
De belastingen hebben iets meer opgebracht
dan geraamd was namelijk f 2.965.297 tegen een
raming van f 2.879.338.
De opbrengst der voornaamste belastingen
was:
Grondbelasting: aandeel hoofdsom f 186.712
(raming f 185.100), opcenten f 412.836 (ra
ming f 410.060).
Personeele belasting: aandeel hoofdsom
f 106.544 (raming f 106.400) 185 opcenten
f 1.029.555 (raming f 1.037.675).
Dividendbelasting: 48 opcenten f 46,600 (ra
ming f 25.000).
Vermogensbelasting: 38 opcenten f 73.343 (ra
ming f 53,500).
Gemeentefondsbelasting: 55 opcenten f 677.755
(raming f 607.600).
Vermakelijkheidsbelasting: f 161.174 (ra
ming f 183.000).
Straatbelasting f 565.188 (raming f 540.000).
In het algemeen zijn de belastingontvangsten
dus iets hooger geweest dan geraamd was, al
leen de opbrengst der Vermakelijkheidsbelas
ting is wat tegengevallen.
Aan het onderhoud van straten en wegen is
uitgegeven f 100.303 of f 3000 meer dan ge
raamd was.
De saldi der winstgevende bedrijven waren:
Electriciteit f 935 657 (raming f 932.734).
Grondbedrijf f 82.637 (raming f 128.849).
Gasbedrijf f 332.550 (raming f 353.075).
Waterleiding f 95.308 (raming f 109.034).
Slachthuis f 90.680 (raming f 89.701).
Uit de bedrijven kwam dus ruim f 75.000
minder dan geraamd was.
De Reiniging kostte f 323.120, terwijl ge
raamd was f 317.871.
Het tekort van het Woningbedrijf geraamd
op f 273.503, is in werkelijkheid f 294.762 ge
worden.
Aan rente voor geldleeningen is f 1.674.683
betaald, terwijl voor aflossingen opgebracht
meest worden f 2.159.412.
De voornaamste takken van onderwijs kost
ten:
Openbaar L. O. f 217.176 (raming f 218.062).
Bijzonder L. O. f 312.693 (raming f 314.036).
Middelbaar Onderwijs f 294.011 (raming
f 296,963).
Gymnasium f 44.884 (raming f 35.343).
KONING CAROL DE VOLGENDE MAAND
NAAR ENGELAND.
Reuter verneemt, dat koning Carol van
Roemenië is uitgenoodigd een bezoek aan
Engeland te brengen. Vernomen wordt, dat
deze uitnoodiging aanvaard is. Men verwacht
dat de Koning zijn bezoek in November zal
brengen.
Een blik op dc oude stad van Jeruzalem met de Omarmoskec. De Britsche
troepen hebben dit deel der Palestijnsche hoofdstad thans zoo goed als
„gezuiverd" van de opstandige elementen.
Het woord is aan.
Herbert N. Casson
in zijn gisteravond te Am
sterdam gehouden rede:
Iedere gek kan oorlog tna-
ken, doch alleen verstandige
lieden kunnen zaken doen.
in Oud Jeruzalem duurt voort.
Soldaten mogen alleen bij
tegenstand geweld gebruiken
Havas meldt uit Jeruzalem, dat de
bezetting van de oude stad methodisch
voortgezet wordt. De militairen om
singelen de verschillende wijken der
stad, waarbinnen met groote voorzich
tigheid en zoo weinig mogelijk geweld
de zuivering woi-dt doorgevoerd.
Den soldaten werd er op gewezen, dat onder
de Arabische bevolking vermoedelijk 85 pet.
onschuldig zijn. Ze hebben opdracht een klein
getal bandieten en desperado's te dooden of
gevangen te nemen. Alleen in geval van te
genstand mag geweld gebruikt worden.
Gisteravond werd officieel medege
deeld, dat, voor zoover bekend, bij de
operaties in de oude stad negentien
Arabieren gedood en 25 gewond zijn.
Van Britsche zijde zijn geen nieuwe
slachtoffers gemeld.
Men is thans begonnen met de stelselmatige
inschrijving der bewoners, teneinde na te kun
nen gaan, wie de niet ingezetenen zijn. De
laatsten worden ondergebracht in een militair
kamp, in de Davidsburcht, waar zij onder
vraagd worden en tevens onderzocht wordt, of
zij op hun schouders indrukken hebben van
het dragen van een geweer. Sedert drie dagen
is door de muezzins niet opgeroepen tot het
gebed.
Vermoeid en ongeschoren na twee dagen in
touw te zijn geweest, staan de Britsche solda
ten met de bajonet op het geweer op wacht
in de moskeeënwijk. terwijl andere soldaten in
dekens gehuld, op de straatsteenen slapen.
Oproep der Zionisten.
Het Zionistische comité van actie heeft een
oproep gericht tot de over de wereld versprei
de Joden uit naam van het gemeenschappelijke
front, dat op het huidige oogenblik, dat „be
slissend is voor het lot van Palestina" alle Jo
den vereenigt. Hierin wordt gezegd, dat de Jo
den „geenerlei voorstel zullen aanvaarden, van
welken aard ook, dat openlijk of heimelijk
knechting of beperking van de expansie in het
vaderland met zich mede zou brengen".
H. O. V.-JUBILEUMFONDS.
Giften te storten Postgiro 4000 Twentsche
Bank. Haarlem of Penningm. Comité van Actie
tot Steun a d H. O. V., Florapark 5 of Admi
nistrateur der H O. V.. Ridderstraat 26 a,
Haarlem.
(Adv. lngez. Med.)
HEDEN: 16 PAGINA'S
HAARLEM EN OMGEVING.
pag.
Te kort op de Haarlemsche rekening over
1937 f 744.515. Veel hoogere uitgaven
voor Werkloozen- en Armenzorg dan ge
raamd was. 1
Op het Plein is Donderdagavond een auto
over den kop geslagen. 'x
Voor de Haarlemsche rechtbank is een
ernstig geval van dierenmishandeling
behandeld. 4
Bloemendaal's burgemeester tevreden over
de luchtbeschermingsoefening. 6
BINNENLAND.
In de Tweede Kamer is sterk verzet gere
zen tegen een wijziging van de Tarief
machtigingswet 3
Verschillend'' Eerste Kamerleden pleiten
voor de kleine electriciteitsdistributie-
bedrijven. 3
Voor Dicsclautomotoren zal moeten wor
den betaald. 3
BUITENLAND.
De Japansche troepen zijn heden Kanton
binnengerukt. 1
In een te Clacton on Sea gehouden rede
heeft Samuel Hoare geantwoord op de
jongste rede van Eden. 5
De communistische partij is thans voor
geheel Tsjecho Slowakije verboden. 5
Bij een incident aan de Tsjechisch Duit-
sche grens zijn vier Tsjechen gedood. 5
SPORT.
Sport in 't kort. 3
C. J. Groothoff over den voetbalwedstrijd
DenemarkenNederland. 3
ARTIKELEN.
R. P.: Een benoeming. 1
H. D. Vertelling: Jeffris de Detective. 4
Speciale correspondentie uit Brussel: De
gemeenteraadsverkiezingen in België. 5
B. K. Herbert Casson schreef zijn levens
geschiedenis. 5
Voor dc Jeugd.
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op 13
