wmm
Wi ide-Bus-misère.
Arbeid en werkloosheid te Haarlem.
Ifetdtiifdekau!
DEKENS
De onbekende N.V laat
het masker vallen
DINSDAG 25 OCTOBER 1938
HAARLEM'S DAGBLAD
2
Er werken nu 2300 arbeiders
méér dan in 1936.
Welke werkloozen
een kans kregen.
Het aantal ingeschreven werkloozen bij
de Arbeidsbeurs te Haarlem bedroeg:
October 1936: 6554.
October 1937: 5834; minder 720.
October 1938: 5239; minder 595.
In de laatste twee jaar is het aan
tal ingeschrevenen bij de Arbeids
beurs te Haarlem dus verminderd
met 1315. Dit wijst dus op een vrij
belangrijke afneming van de werk
loosheid.
Bovendien moet men bij een vergelijking
van deze cijfers bedenken, dat in die twee
jaren het aantal arbeiders te Haarlem ver
meerderd is. In dien tijd steeg het getal in
woners van 132.845 tot 136.976, dus met 4131.
Het is aan te nemen, dat er nu ongeveer
1000 arbeiders meer in Haarlem zijn dan in
1936. Ir. Fr. Ottevanger van Openbare Wer
ken, die onlangs in opdracht van B. en W.
een studie over de bevolkingsvraagstukken
maakte, berekende ook dat Haarlem elk jaar
voor omstreeks 500 arbeiders werk zou moe
ten leveren om aan de stijgende eischen van
de arbeidsmarkt te kunnen voldoen Die ver
grooting van het contingent arbeiders is niet
alleen een gevolg van vestiging, maar ook
van het feit, dat in een gemeente die groeit
door geboorte-overschot op sterfte het aan
tal mannen dat om werk vraagt steeds grooter
wordt
Het is dus vrij zeker, dat in Haar
lem thans ongeveer 2300 arbeiders
(1315 plus 1000) meer aan het werk
zijn dan in 1936.
Wij hebben, ontleend aan de statistische Ge
gevens der gemeente Haarlem, een vergelij
king gemaakt tusschen de ingeschrevenen bij
de Arbeidsbeurs in October 1936, 1937 en 1938.
waarbij rekening is gehouden met de leef
tijden
Deze statistiek ziet er als volgt uit:
O
1 C3
1 3
~~"a
cd
cd
co 1,5
S O
3
Kantoor- en handels
bedienden:
1936:
212
124
7
343
1937:
193
126
5
324
1938:
194
124
2
320
Metaalbewerkers
1936:
328
625
9
962
1937:
233
532
21
786
1938:
226
494
14
734
Bouwvakarbeiders
1936:
719
1262
52
2033
1937:
494
1080
49
1623
1938:
305
858
48
1211
Grafische vakken:
1936:
50
98
0
148
1937:
45
77
1
123
1938:
34
61
1
96
Fabriek en transport
1936:
584
932
12
1528
1937:
564
1020
21
1605
1938:
506
1200
29
1735
Land- en tuinbouw:
1936:
56
106
12
166
1937:
56
125
6
187
1938:
54
125
4
183
Andere beroepen:
1936:
371
964
39
1374
1937:
252
859
45
1186
1938:
208
750
32
960
Het is interessant
deze
cijfers
nader te
Allereerst blijkt er uit, dat de daling van
1315 werkzoekenden voor het grootste gedeel
te te danken is aan het feit dat er minder
MAT ROSE
is de kleur die het best met Uw huid
harmonieert. KEIP, de brillenspecialist,
liet brillen maken van een superieure
kwaliteit goud-doublé, niet geel of wit,
maar mat rose, de metaalkleur die met
Uw huid verloopt. Brillen van distinctie
en zeer onopvallend. Apart, maar rede
lijk van prijs. Hij toont ze U gaarne. U
kent zijn adres
GR. HOUTSTRAAT, naast Luxor.
(Adv. Ingez. MedJ
AGENDA
Heden:
DINSDAG 25 OCTOBER
Gemeentelijke Concertzaal: Feestconcert
H. O. V.. 8.15 uur.
R.K. Kerk. Kleverparkweg 17: Conferenties
met niet-Katholieken door pater Wijnand
Sluys, 8.30 uur.
Rembrandt Theater: Pola Negri In „Een bij
zondere vrouw". 2.30, 7 en 9.15 uur.
Palace Familie Cinema: „Jezebel" en „Bull
dog Drummond neemt revanche", 2 en 8.15 u
Frans Hals Theater: „Wildzang", 2.30, 7 en
9.15 uur.
Luxor Sound Theater: „IJsco-touristen", 2.30
7 en 9.15 uur.
Spaarne Theater: „Broken Blossom" en „In
'n wilde jacht", 8 uur.
Mo viae Uurfilm Theater: Doorloopende voor
stellingen. 2.30—11 uur nam.
Wagenweg 52: Tentoonstelling van Kunst
foto's. 7—10 uur nam.
De Kerkuil, Nieuwe Gracht: Tentoonstelling
van schilderijen van Maria E. van Regteren
Altena. 10—5 uur.
Teyler Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 11—3 uur, behalve 's Maan
dags. Toegang vrij.
Palestina Diorama's, Schotersingel 117a
Geopend eiken werkdag (behalve Vrijdags)
van 3—5 en 7—9 uur.
WOENSDAG 26 OCTOBER
Gemeentelijk Concertgebouw: Nationale Re-
rue ..Lach iederen dag!" 8.15 uur.
Bioscoopvoorstellingen 's middags en des
avonds.
Wagenweg 52: Tentoonstelling van Kunst
foto's. 7—10 uur nam.
De Kerkuil. Nieuwe Gracht: Tentoonstelling
van schilderijen van Maria E van Regteren
Altena. 10—5 uur.
Palestina Diorama's, Schotersingel 117a
Geopend eiken werkdag (behalve Vrijdags)
van 3—5 en 7—9 uur.
werkloosheid in de bouwvakken is. Het aantal
ingeschreven bouwvakarbeiders is in die twee
jaar gedaald van 2033 tot 1211, een vermin
dering dus van 822.
Vrij belangrijk is ook de daling bij de me
taalbewerkers, namelijk 228. De werkzoeken
de kantoor- en handelsbedienden verminder
den met 23, de arbeiders in de grafische
vakken met 52, en de arbeiders gerangschikt
onder de groep „andere bedrijven" met 414.
Daartegen vermeerderde het aantal werk
zoekende fabrieks-, haven- en transport
arbeiders met 207 en de arbeiders in land- en
tuinbouw met 17.
In de bouwvakken verminderde zeer sterk
de groep werkzoekenden van 1430 jaar,
namelijk van 719 tot 305. Hier was d^ daling
ruim 57 pet. Voor de groep 3164 jaar was de
daling van 1080 tot 858 (ruim 20 pet.)
In verhouding kwamen er ook meer metaal
bewerkers van 14—30 jaar aan den arbeid, dan
van 3164 jaar.
Hetzelfde verschijnsel doet zich ook voor
bij de groep „andere bedrijven".
Opmerkelijk is, dat hoewel het aantal werk
zoekende fabrieks-, haven- en transport
arbeiders van 1430 jaar daalde van 584 tot
506, het aantal werkzoekenden in die bedrij
ven van 31 tot 64 jaar vermeerderde van 932
tot 1200.
Het aantal ingeschreven werkloozen ge-
iplitst naar leeftijden was voor alle groepen
tezamen:
14—30 j. 31—64 j. 65 j. en
ouder
1936: 2300 4111 123
1937: 1867 3819 148
1938: 1527 3612 130
De daling in twee jaar was dus
voor 1430 jaar: 33 Vè pet., voor 3164
jaar: 12 1, 6 pet.
Daaruit blijkt dus dat de jeugd in dezen
tijd het meeste kans kreeg om aan den arbeid
te gaan. Toch was het aantal arbeiders van
3164 jaar dat weer een kans kreeg nog vrij
aanzienlijk, alleen is jammer dat uit de sta
tistiek niet blijkt of zij, die aan den arbeid
gingen dichter bij de 30 dan bij de 65 jaar
waren.
De werkloosheid in de groep arbeiders boven
65 jaar bleef vrijwel onveranderd.
HAARLEMSCHE TOONEELVEREENIGING
T. O. N. E. V. O.
Deze vereeniging gaf afgeloopen Zondag
een vroolijken avond in de tooneelzaal van ho
tel de Leeuwerik.
,Tonevo" gaf twee éénacters. Het stuk „O
vrouw u naam is Raadsel" werd zeer goed
vertolkt door mevrouw G. de Graaf en de
heeren F. v. d. Schaaf en Pollé.
In het tweede stukje waren het de dames C.
v. Kouteren, Bep. Windt en Rie v. d. Voet, ge
assisteerd door de heeren Th. v. d. Have, J.
Prang en G. H. Pollé, die voor het succes
zorgden
Verder werkte mede de .Dansgroep" onder
leiding van den heer B. Prang, die folkloris
tische dansen liet zien. Ook de parterre-acro
baten „The Jongly's" die vooral in him levende
beeldengroep prachtig waren, droegen veel tot
het succes bij. En tenslotte de 12-jarige Wim
de Graaf, die zich ontpopte als een uitstekend
accordeonist. Een gezellig bal hield de aanwe
zigen tot twee uur bijeen. „Tonevo" zal in
December opvoeren het tooneelspel „Tieneke'
van Jhr. v. Riemsdijk, onder regie van den
heer Pollé
TERAARDEBESTELLING A. HEEROMA
De teraardebestelling van het stoffelijk
overschot van den heer A. Heeroma, oud-com
missaris van politie te Amsterdam zal Woens
dag 26 October om 12 uur te Huisduinen plaats
vinden. De stoet vertrekt te kwart voor 10 van
het sterfhuis.
GEREF. KERK.
Aangenomen het beroep naar Rhenen door
W. J. Meister, cand. en hulpprediker aldaar.
De Oostersingelgraeht.
Men weet dat de uitwatering van de Ooster
singelgraeht in het Noorder Spaarne verlegd
wordt tot nabij het spoorwegviaduct over den
Harmenjansweg. De oude Oosterbrug, een
draaibrug, vervalt en wordt verwijderd en een
vaste brug in den Harmenjansweg, komt daar
voor in de plaats. Er komt dan een verbin
dingsweg van den Oudenweg af naar den
Harmenjansweg, welke nieuwe weg later zal
voeren over de nieuwe brug, die over het
Noorder Spaarne zal komen tegenover het
Prinsen Bolwerk.
Van de Oostersingelgraeht is thans een ge
deelte afgedamd en drooggemalen.
Moreele en geestelijke
herbewapening.
Telegram aan de Koningin.
Het persoonlijk woord der Koningin heeft in
verschillende kringen weerklank gevonden.
Uit andere deelen van ons land werd instem
ming betuigd met de gedachte door de Konin
gin uitgedrukt, en ook Haarlem heeft gemeend
zich niet onbetuigd te moeten laten.
Op 22 dezer werd door 11 personen, die ver
schillende takken van onderwijs in Haarlem en
omgeving vertegenwoordigen, het volgende te'
legram aan Hare Majesteit gezonden.
Aan Hare Majesteit de Koningin.
Met groote instemming namen wij kennis
van het Woord, dat Uwe Majesteit tot het Ne-
derlandsche Volk gericht heeft betreffende het
belang van geestelijke herbewapening.
Ondergeteekenden, vertegenwoordigers van
verschillende takken van Onderwijs in Haar
lem en Omstreken, geven Uwe Majesteit de
eerbiedige verzekering, dat zij van ganscher
harte wille medewerken om eerlijkheid, ver
trouwen en liefde in hun eigen leven en in hun
werkkring uit te dragen.
Als antwoord werd het volgende telegram
ontvangen:
Telegram van H. M. op 24 October:
De Koningin draagt mij op. U en Uw mede-
onderteekenaars Hoogstderzelver dank over
te brengen voor Uw telegram van instemming
met de moreele en geestelijke herbewapening
en waardeert Uw bereidverklaring daaraan
mede te werken.
PHAFF, Adjudant van Dienst.
UW OOG, UW BEURS
ZIJN BEIDE TEVREDEN
MET EEN BRIL VAN
CAREL VAN HUIZEN, Opticien
KL. HOUTSTRAAT 13 TELEFOON 14112
(Adv. Ingez. Med.)
De Bilt voorspelt:
Zwakke tot matigen wind, aanvankelijk
nog uit Zuidelijke lichtingen, toenemende
bewolking met vorming van uitgebreide
luchtgebieden. Weinig of geen neerslag, in
het Oosten temperatuur om het vriespunt
des nachts, en zelfde temperatuur overdag,
in het Westen zachter des nachts en over
dag iets kouder.
BAROMETERSTAND
Hoogste 767.9 m.M. te Wisby.
Laagste 735.8 te Janmayen
Het gebied van hoogen luchtdruk rond de
Oostzee nam in beteekenis af, terwijl de kern
een weinig zuidwaarts trok. Over West-Duitsch
land, onze omgeving en Noord-Frankrijk kwam
bij helder weer lichte vorst voor, terwijl het
over Zuid-Duitschland hedenmorgen matig
vroor. De IJslandsche depressie bewoog noord-
oostwaarts en vulde sterk op; vóór de Noorsche
kust veroorzaakte zij echter nog krachtigen
tot stormachtigen wind, met matigen regen.
Een machtig oceanisch hoogedruk gebied ver
plaatst zich naar Ierland. Tusschen deze ocea
nische hoogedrukking en het continentale
hoogedruk gebied ligt over de Britsche eilan
den een voor van lagen druk, welke over Ier
land zwaren tot matigen regen brengt. Deze
voor van lagen druk verplaatst zich naar onze
omgeving.
Voor onze omgeving is te verwach
ten, dat de bewolking geleidelijk toe
neemt, met vorming van uitgebreide
mistgebieden. In het oosten blijft de
nacht nog koud, terwijl overdag de
temperatuur weinig verandert. In het
westen wordt het des nachts iets zach
ter en overdag iets kouder, regen van
beteekenis is nog niet waarschijnlijk.
BAROMETERSTAND
Vorige stand 775 m.M.
Stand van heden 772 m.M.
Neiging: Achteruit.
Opgave van:
Fa. KUIPERS ZN., Opticiens
Zijlstraat 97 Telefoon 12726
HOOG WATER TE ZANDVOORT
Woensdag v.m. 4.15 uur; n.m. 16.27 uur.
Strand berijdbaar van 9.1514.30 uur.
Belangrijke telefoonnummers:
Politie: 11850.
Brandweer: 15333.
Ongevallendienst (Brandweerkazerne)
Ged. Oude Gracht: 14141.
Het Haarlemsche Gemeente-
personeel.
Wederom afvloeien van 60-jarigen?
Naar men weet is het vorige jaar een aan
tal ambtenaren en werklieden der gemeente,
die den 60-jarigen leeftijd hadden bereikt of
40 of meer dienstjaren hadden, afgevloeid,
hetzij door op pensioenstelling, hetzij door
hun een wachtgeld te verleenen tot den pen
sioengerechtigden leeftijd. Het verluidt dat
ook dit jaar weer eenige ambtenaren en werk
lieden van 60 jaar of die met 40 dienstjaren,
zullen afvloeien. Zij zullen aan een keuring
worden onderworpen, om zoo mogelijk op
pensioen gesteld te kunnen worden.
Onder de hoofden van Dienst zijn ook en
kele 60-jarigen, die, op grond van dien leef
tijd, reeds het vorige jaar in aanmerking
hadden kunnen komen om af te vloeien.
Door samenvoeging van gas- en waterlei-
Koude nóch rheumatiek
heeft vat op u met Jaeger
onderkleding zoals wij die
voor u hebben, want deze
is van prima kwaliteit met
'n goed soepel sluitende
pasvorm en wordt ieder
die goede, behagelijke
onderkleding prefereert
warm aanbevolen.
IN PRIJZEN VAN:
Pantalons 2.60 -1.95 -1.25 - 0.90
Borstrokken 2.95-2.15-1.30-1.05
VA KKLE PING MAGA2VN
PAARLAAkSTEEG l.TEU 12843
(Adv. Ingez. Med.)
N.V. WED. OOSTEN ZOON'S
COMPLETE WONINGINRICHTING.
BARTEIJORISSTRAAT 13—17
HAARLEM.
(Adv. Ingez. Med.)
din ©bedrijf onder één directie, kon de direc
teur van het Duinwaterleidingbedrijf toen af
vloeien. Verdere .reorganisatie van bedrijven
of diensten vond nog niet plaats, zoodat de
afvloeiing slechts beperkt bleef tot, ambte
naren en werklieden.
Verwacht wordt verdere reorganisatie van
diensten en bedrijven, waardoor afvloeiing
van een of meer directeuren eveneens moge
lijk zal zijn.
VOORDRACHT.
B. en W. bieden den Raad de volgende
voordracht aan ter benoeming van een onder
wijzeres aan school no. 17 (Wilhelminastraat)
ter voorziening in de vacature van mevr. J.
Koning-Snieder: 1. Mej. W. F. J. Kingma, 2.
mej. W. A. de Vries en 3. mej. C. A. Schoen
maker, allen te Haarlem.
Uaacletnsche poldie.
Met naseag-iece in
de 6-u.ssen te stappen.
Vanmorgen overkwam den Haarlemmers, die per bus van hun stad naar
Amsterdam wilden gaan, een onaangename verrassing. Bij de standplaats, Kruis
weg 27, vanwaar de bussen van de tot dusver onbekende N.V., die na het verbod
van de N.V. Studie en Actueele tours de bussen van Du Mee en Bouckaert is gaan
exploiteeren, naar Amsterdam plegen te vertrekken, stond in alle vroegte, om
streeks 7 uur, reeds een politiemacht opgesteld. (Deze N.V. heeft intusschen haar
masker van „groote onbekende" laten vallen en blijkt den niet onromantischen
naam van „Reverti" te bezitten.) De agenten beletten het publiek om in
de bussen te gaan, en voor zoover het den menschen zoo nu en dan toch gelukte
er in te komen, werd hun dadelijk weer gelast uit te stappen. Op de foto hierbij
zien we hoe een van alle kanten door gedupeerde passagiers en belangstellenden
omstuwde bus, door de politie ontruimd wordt. Ook de garage van de firma
Du Mee en Bouckaert aan de Rozenstraat werd door agenten bewaakt, opdat ook
daar geen passagiers zouden kunnen instappen.
De leiding van de N.V. Reverti vond er
blijkbaar wat op, met taxi's werden de pas
sagiers naar de grens van Haarlem vervoerd
om in de bussen te stappen, die daar hun
standplaats gingen innemen! Toen de politie
dit ook probeerde te beletten namen verschei
dene personen zelf een taxi en reden naar de
bussen buiten de stad.
Naar wij van den commissaris van
politie van Haarlem, den heer E. H.
nckinck vernemen, is de politie op be
vel van hoogerhand tot genoemde
maatregelen overgegaan.
Het ligt klaarblijkelijk in de bedoe
ling om alle busdiensten, gelijksoor
tig aan die. welke bij vonnis in kort
geding van de Amsterdamsche recht
bank verboden zijn, te beletten hun
dienst uit te oefenen.
Waarschijnlijk zal derhalve ook busdien
sten als die welke van Heemstede uit 'n bus
dienst via Haarlem naar Amsterdam onder
houden of die. welke de route Den Haag-
HaarlemAmsterdam exploiteeren enz., het
rijden met passagiers belet worden.
Een halve eeuw geleden
Uil Haarlem's Dagblad van 1888.
25 October:
In Sarah Bernhardt's contracten met
de tooneeldirecteuren staat o.a. dat
dezen zich verbinden, haar een serenade
te doen brengen, die haar dan vol
gens de couranten „blijkbaar verrast",
terwijl zij „zeer gevoelig" is voor die
•spontane hulde des volks. En toch weet
een tooneeldirecteur geregeld Maecenas-
sen te vinden, die de kosten dier „ver
rassing" voor hem dragen, zegt de schrij
ver der „Haagsche Sprokkelingen" in
het Utr. Dagblad.
Nieuwe industrie voor Haarlem.
Werkplaatsen voor luchttechniek.
Gisteren meldden wij dat B. en W. van
Haarlem aan den gemeenteraad voorstellen
om een stuk bouwgrond van 739 M2. aan de
Gonnetstraat, hoek Claes van Ruyvenstraat
te verkoopen aan den heer Hellenberg, bouw
kundige, om daarop een fabriek te bouwen.
Naar we thans nader vernemen handelt de
heer Hellenberg in opdracht van de N.V. Ne-
derlandsche Werkplaatsen voor Luchttechniek
Ketel - Stork - Haard, voor welke de fabriek
bestemd is.
Deze N.V. stelt zich ten doel om apparaten
op het gebied van luchtbehandeling en -ver
warming, en plaat- en constructiewerken in 't
algemeen te vervaardigen, en daarin tevens te
handelen.
Het bedrijf is momenteel in Amsterdam in
verschillende fabrieken ondergebracht, doch
het ligt in de bedoeling de fabricatie te con-
centreeren, waartoe dan de fabriek in Haar
lem gebouwd wordt. Indien de gemeenteraad
het voorstel aanneemt, wordt morgen de eer
ste paal voor den bouw in den grond ge
slagen.
Men hoopt in Februari bedrijfsklaar te zijn.
Bij den aanvang zouden ongeveer tien Haar
lemsche arbeiders in de nieuwe fabriek werk
kunnen vinden.
Een van de eerste opdrachten, die door de
Haarlemsche fabriek uitgevoerd zullen worden,
is de vervaardiging van luchtververschings-
systeems voor de nieuwe studio van de N. C.
R. V. in Hilversum.
Directeur van de N.V. Nederlandsche Werk
plaatsen voor luchttechniek Ketel - Stork -
Haard is de heer M. J. Ketel. Procuratiehou
der is de heer J. A. Wennink te Haarlem.
H. B. S. eu Gymnasium te
Haarlem.
Stijging van leerlingenaantal.
Bij den aanvang van den nieuwen cursus in
September werden de 4 H.B.S.en en het Gym
nasium te Haarlem bezocht door 1710 leer
lingen, tegen 1692 in 1937,
Een kleine stijging dus.
Van de 1710 leerlingen komen er nu
492 van buiten, dat is 28.77 pet.
WISSELKOERSEN AMSTERDAM.
10.— uur.
Londen 8.76.
Berlijn 73,67»/s.
Parijs 4.90 3/4.
Brussel 31.11.
Zwitserland 41,76.
New-York 1,83 15/16.
12.— uur
Londen 8.75 7/8.
Berlijn 73,68.
Parijs 4.90 1/4,
Brussel 31.11.
Zwitserland 4L76.
Kopenhagen 39.
Stockholm 45.05,
Oslo 43.95.
New-York 1,83 15/16
Praag 6.36
Italië:
Vrije lire 9.75.
Reislire 8.75
Bankpapier 6.75
VAN WIE ZIJN DIE RIJWIELPLAATJES?
We hebben dezer dagen medegedeeld, dat
de politie te Haarlem een man heeft ge
arresteerd, die bekend heeft, rijwielbelasting-
merken te hebben ontvreemd van een fiets,
die in Augustus of September voor een
schoenenwinkel in de Groote Houtstraat heeft
gestaan, en van een fiets, die in de feestweek
tegen een vermakelijkheidstent op het Leid-
scheplein stond. De politie verzoekt aan de
eigenaars van de plaatjes, zich aan het Po
litiebureau, afdeeling recherche, aan te mel
den.
AERDENHOUT
DIEFSTAL VAN KONIJNEN.
Maandagmiddag heeft iemand kans gezien,
terwijl de eigenaar in een tuin aan de Bil-
derdijklaan aan het werk was, uit een schuur
vier konijnen te stelen. De politie stelt een
onderzoek in.
HEEMSTEDE
COMITé ONTWIKKELING EN ONTSPAN
NING VOOR WERLOOZEN.
Het Comité tot ontwikkeling en Ontspan
ning van werkloozen hield Maandagmiddag
een vergadering ter bespreking van haar
werk voor het a.s. Winterseizoen.
Uit de verschillende ingekomen mededee-
lingen bleek, dat de animo voor de verschil
lende cursussen weer groot is. In totaal had
den zich 109 deelnemers daarvoor aange
meld, n.m. 80 voor hout- en koperbewerking,
20 voor den vervolg laschcursus en 9 voor de
diverse cursussen als betonconstructie, auto-
en electrotechniek, Engelsche taal e.a. welke
laatste reeds ondergebracht zijn bij de cur-
successen voor Haarlemsche Werkloozen. Beslo
ten werd op Woensdag 16 November a.s. aan
te vangen met den cursus koperbewerking en
op Donderdag 17 November met den cursus
houtbewerking. De aanvang van den cursus
lasschen zal nog nader vastgesteld worden.
Mede werd besloten om op Maandag 21
November het ontspanningslokaal weer te
openen.
