Jeugdwerkloosheid
wordt krachtiger bestreden
Dagboek van een
H. B. S.-er
Het rapport in zake het tekort aan lichamelijke opvoeding
„Chryssi" zal worden
opgeblazen.
Niet voor 15 jaar meer
in een bedrijf werkzaam
Jeugd zal meer
geschoold worden
Weer een slachtoffer
op een „onbewaakte"
ZATERDAG 29 OCTOBER 1938
HAARDEM'S DSGBCAD
3
Voor meisjes niet
vóór 16 jaar
Ik ben ziek.
Waar het precies zit. weet ik niet. Overal
geloof ik. In mijn hoofd, in mijn buik en in
mijn heele vérdere ribbenkast.
Ja, ik ben wel echi ziek, maar te beklagen
ben ik daarom nog niet. Natuurlijk doe je in
zoo'n geval wel alsof. Zoodra je hoort, dat er
iemand de kamer nadert heel zachtjes,
want je mocht eens slapen kruip je diep
onder de dekens en je merkt er niets van dat
de deur opengaat. Langzaam en of het vree-
selijke moeite kostte sla je je oogen op en je
kijkt zoo flauw als maar mogelijk is. Af en
toe een zacht gekreun is ook niet te versma
den, als je het met mate toepast. En onder-
tusschen geniet je honderd uit van het heer
lijk warme bed, je ontbijt boven de eetlust
heeft weinig of niets geleden, gelukkig en
van de gedachte, dat daarginds in die akelige,
koude, tochtige school met z'n ellendige
kachels waarbij je braadt of bevriest, de lui
nu zitten te zwoegen over een scheikunde-
proef van bladzijden en bladzijden vol ge-
meene formules. Ja, ziek zijn is af en toe nog
zoo kwaad niet. Je verlangt nog heelemaal
niet naar beterschap, die mag gerust nog een
dag of wat uitblijven. Want de ziekte is geen
verzinsel, o jee nee. Toen ik een paar dagen
geleden thuis kwam voelde ik me werkelijk
niet lekker. En ik was zoo verkouden als een
lekkende kraan. Nou, dan is het toch van een
jongen van mijn leeftijd niet te verwachten,
dat hij maar doorsjouwt en zich er niets van
aantrekt.
We zijn nog in den groei en dan is oppassen
de boodschap.
Intusschen kun je niet den heplen dag
nietsdoen en na negenen kun je ook niet meer
slapen. Dan zie je weer wat voor nut een zit-
slaapkamer heeft. Ik ben vlak bij de boeken
kast, waar nog een stelletje boeken in staat,
waarover op school volstrekt niet mag wor
den gesproken omdat ze niet ..tot de litera
tuur behooren". Of dat mij wat kan schelen.
Ik lees niet. omdat een boek ergens bij hoort,
maar omdat het spannend is. Literatuur mag
niet spannend zijn. geloof ik. Tenminste als
je onze schoolbibliotheek eens bekijkt, moet je
wel tot die conclusie komen. Wat daar in zit
voor ouwe kletspraat, daar schrik je je be
roerd van. Allemaal Potgieter en zoo. En
dikke historische romans van de een of an
dere mevrouw, ik weet al niet meer hoe ze
heet. Die staan ook bij mijn grootvader ln de
kast en toen ik hem er laatst naar vroeg, zei
hij: Nee jongen, dat is uit den tijd gelukkig.
Maar intusschen hebben wij ze voor ons eind
examen. Gelukkig bestaan er uittreksels van,
anders zou je ze nog moeten lezen ook. Nee,
ik had nog een Ivans, die ik niet kende en
een paar andere boeken. Daar ben ik lekker
mee onder de wol gekropen en ik heb me best
geamuseerd. Toen kwam moeder met den
thermometer. Dat was een tegenvaller: ik
dacht dat ze hem vergeten hadden, maar niks
hoor. Ik moest er aan gelooven. En laat ik
nou zeven en dertig acht hebben! en eerlijk
hoor, zonder kunstmiddelen. Zevenendertig
acht, dat is geen kleinigheid als zesendertig
acht normaal is. Ik voelde opeens dat ik me
toch niet heel prettig voelde: echt koorts
achtig. En niet vrij van hoofdpijn ook. En
dan die verkouden neus. Het boek was toch
niet zoo erg boeiend, dus kroop ik er maar
weer eens een poosje onder.
En terwijl ik daar zoo rustig lag, drong het
opeens tot me door, dat Huug gauw jarig is.
En dat hij een paar lui zou vragen. En mis
schien ook meisjes. En dat we zouden dansen
bij de gramofoon als ze het bij hem thuis
goedvonden. En dat Edith er clan natuurlijk
ook zoo zijn. En dat ik nu ziek in bed lag. En
dat je altijd na een ziekte vreeselijk moet op
passen van je moeder. En dat het best zou
kunnen zijn, dat ik niet naar Huug z'n feestje
toe zou mogen. Ik vloog mijn bed uit naar
den thermometer. Zevenendertig acht was
toch feitelijk een volslagen onmogelijkheid.
Ik voelde me zoo lekker als kip. Nog eens pro-
beeren. Achtendertig een. Bijna twee. Dat was
een slag. Wie kon dat nou denken. Zooiets
was in mijn hoofd niet opgekomen. Daar had
je het nou al. Ik was gewoon razend. Voor alle
proeven wou ik dat ver jaarspartijtje bij Huug
niet misloopen. Had ik nu maar niets gezegd,
dan had ik gewoon naar school kunnen gaan.
Zoo'n beetje koorts, wat komt dat er nu op
aan. Daar moet een jongen tegen kunnen. Ik
ben sterk genoeg, van achterendertig een zal
ik heusch niet dood gaan. Zoo lag ik maar te
brommen en te mopperen, maar er was niet
veel aan te doen. Moeder blijft er altijd bij
als je temperatuur opneemt
's Nachts heb ik me ontzettend ellendig ge
voeld, niet om die danspartij maar écht. Het
kon me heelemaal niet meer schelen of ik er
bij zou kunnen zijn of niet. Nu. den derden
dag, begin ik weer wat op te knappen. Van
school zijn er al een paar lui komen kijken.
Ze waren heel verbaasd, dat ik werkelijk ziek
was. Iedereen had dadelijk gezegd, dat het om
die scheikunde-proef was. Misselijk zijn ze
toch. Den leeftijd van schoolziekte ben je in
de vierde klas (voor de tweede maal) nu toch
wel te boven. Bovendien, schoolziekte houd je
geen drie dagen vol. Daar zijn de ouders veel
te slim voor.
Het festijn van Huug is pas de volgende
week. Ik had me vergist, zeker door de hooge
koorts. Daar kan ik dus nog rijkelijk naar
toe. En behalve die proef ben ik er nog twee
misgeloopen en een schriftelijke overhooring
waar niemand op had gerekend. Zoo heeft een
mensch soms toch onverwachte meevallertjes.
Nu ik zoover herseld ben, dat ik wat lezen mag
in bed, kan ik het best uithouden. Huug
brengt stapels detective-romans voor me mee
en ik tuimel van den eenen moord in den an
deren.
Zoo is het leven nog wel te genieten.
MAX.
A HANDELSCREDIETEN
EFFECTEN COUPONS
ned. middenstandsbank n.v. h
Haarlem - Gierstraat 14 - Tel. 13098 I
(Adv. Ingez. Med.)
vordering van het werken-door-de-jeugd op
verruimde schaal te kunnen voortzetten. Zij
zal onderdeel zijn van een ten departemente
in het leven geroepen crisisdienst, sociale
jeugd-dienst geheeten. waarin de geheele aan
gelegenheid der door de omstandigheden nood
zakelijk geworden sociale jeugdzorg wordt ge
concentreerd.
Dames en heeren. alvorens zich tot de Sta-
ten-Generaal te wenden en om zich daarheen
zoo zorgvuldig mogelijk voorbereid te kunnen
wenden, heeft de regeering prijs erop gesteld,
uw commissie te vragen, op de u ontvouwde
grondslagen aan de regeering te willen geven
die adviezen, welke tot de vruchtbaarheid van
de uitkomsten der regeering-voornemens naar
uw deskundig oordeel kunnen bijdragen. Ten
einde een vlot uitbrengen dier adviezen te be
vorderen, zal ik u in den verderen loop van ons
samenzijn een daarop gerichte werkwijze voor
stellen.
Na deze uiteenzetting heeft de minister van
sociale zaken mededeeling gedaan, dat hij, in
overleg met de betrokken leidende ambtena
ren, besloten heeft, den heer Meijer de Vries
van de bemoeiingen met de werklooz jeugd te
ontlasten, en de leiding van den nieuwen cri
sisdienst te stellen in handen van den heer G.
W. F. van Hoeven, aan wien t.z.t. een raad van
beheer uit de bij deze voorzieningen betrok
ken kringen zal worden toegevoegd. De in op
bouw zijnde belangrijke uitbreiding en wijzi
ging der werkverschaffing, zoomede nog ander
leidend werk betreffende de bestrijding dei-
werkloosheid van volwassenen, waarmede de
heer de Vries belast is, maakte het onmogelijk,
dezen ook nog voor de zorg met de werklooze
jeugd te behouden. De minister vond gele
genheid om, nu hij de volle werkkracht van
den heer de Vries voor het welslagen van den
versterkten aanval op de werkloosheid onder
de ouderen heeft moeten opvorderen, hem
met groote waardeering dank te zeggen voor
den even moeitevollen als belangrijken pio
niers-arbeid, welke door hem op het terrein
der zorg voor de werklooze jeugd is verricht.
Nog deelde de minister mede, dat, om ook
overbelasting van den heer van Hoeven te
voorkomen, deze tijdelijk is ontheven van zijn
werkzaamheden alsi hoofd der af deeling steun-
verleening.
De regeering is zich bewust, dat al het vo
renstaande tezamen bij de huidige verhou
dingen nog niet de werkloosheid onder de
jeugd geheel zal opheffen. Daarom wenscht
zij, zoolang de verhoudingen zulks noodig ma
ken, de uitbreiding te bevorderen van de ver
schillende soorten xan cultureele zorg, waar
mede sedert eenige jaren het departement van
sociale zaken bemoeiing heeft. t.w. kampwerk,
centrale werkplaatsen, werkobjecten en cur
sussen. Tot de bevordering van de beschik
baarstelling der daartoe noodige ruimere geld
middelen heeft de regeering besloten, gelijk
ook tot een verhoogde subsidieering in de
kampkosten, t.w. van 75 op 85 pet. dier kosten,
„In vreemde landen wonen zoowaar stammen, waar de jeugd een deel van den kostelijken tijd gebruikt voor zoo
genaamde „lichamelijke ontwikkeling"."
De beide directeuren van de commandi
taire bankvereeniging Wiegerinck, Muschter
en Co. te Amsterdam, de procuratiehouder B.,
benevens de directeur van de credietvereeni-
ging „Amsterdam" die gevestigd was in het
zelfde perceel als de commanditaire bank
vereeniging, zijn voor de raadkamer van de
rechtbank gehoord.
De rechtbank heeft de insluiting in het
huis van bewaring voorloopig voor den tijd
van dertig dagen bevolen ten opzichte van
de beide directeuren van de conmanditaire
bankvereeniging en van den procuratiehou
der.
De vierde gearresteerde, de directeur van
de credietvereeniging „Amsterdam", ls op
vrüe voeten gesteld.
Werk zal drie maanden duren.
Vrijdag hebben de hoofdingenieur-
directeur en de hoofdingenieur van
den Rijkswaterstaat in de directie
beneden-rivieren, een onderzoek inge
steld naar het wrak van de „Chryssi".
Er is komen vast te staan, dat ber
ging uitgesloten is, het wrak zal zoo
spoedig mogelijk met dynamiet wor
den opgeblazen. Deze arbeid zal
waarschijnlijk drie maanden in beslag
nemen.
De bankdébacle te Amsterdam.
Deelneming aan cultureele zorg
wordt indirect bevorderd
De regeeringspersdienst meldt:
In de vergadering van de rijkscommissie
van advies inzake het vraagstuk van de werk
loosheid onder de jeugd, welke heden is ge
houden, heeft de voorzitter, mr. C. P. M. Rom-
me, minister van sociale zaken, een inleiding
gehouden. Aan deze inleiding is door ons het
volgende ontleend;
De regeerig is voornemens ter be
strijding van de jeugdwerkloosheid
twee maatregelen van wetgevenden
aard voor te leggen aan de Staten-
generaal, één van tijdelijk, één van
meer blijvend karakter. Zoolang het
aanbod van jeugdige werkkrachten de
vraag belangrijk blijft overtreffen,
wil de regeering zich door den wetge
ver gemachtigd zien, bij een uiteraard
voor beperkten tijdsduur geldende
crisiswet, om, indien zulks naar het
oordeel der kroon kan bijdragen tot
een betere verdeeling van beschik
bare werkgelegenheid, aan jongens
beneden de 15 jaar ondernemingsar-
beid (buiten den landbouw, waarvoor
een afzonderlijke regeling in overwe
ging is) te kunnen verbieden. Daar
naast denkt de regeering zich een
wijziging der Arbeidswet, waardoor,
behoudens eventueel noodzakelijke
uitzonderingen in verband met drin
gende eischen van het bedrijfsleven,
14- en 15-jarige meisjes uit onderne-
mingsarbeid (buiten den landbouw)
zullen worden geweerd-
Dat de laatste maatregel, betreffende de
meisjes, zich uitstrekt tot aan de 16-jarigen
en daarenboven als een meer blijvende is ge
dacht, hangt samen met de opvatting der
regeering, dat deze maatregel niet slechts
deugdelijk is ter bevordering van een betere
verdeeling der beschikbare werkgelegenheid,
doch in beteekenis daarbovenuit gaat, inzoo-
verre hij het nog kind zijnde meisje de nood
zakelijke bescherming verleent tegen het voor
•haar veelal zoo gevaarlijk verblijf in het on
dernemingsmilieu, eru daarenboven haar richt
op den arbeid in en voor het gezin, waar
vooral haar toekomstige taak ligt. De regee
ring verwacht van deze maatregelen een zoo
danige verschuiving in de verhouding van
vraag naar- en aanbod van jeugdigen, dat
in meer dan een jaarklasse van hen, voor wie
ondernemingsarbeid toegelaten blijft, de
werkloosheid zal verdwijnen.
Scholingsplannen.
Intusschen is hiermede het vraagstuk niet
opgelost, zelfs kan men zeggen, een nieuw
facet daaraan toegevoegd, inzooverre n.l. voor
het bedrijfsleven een tendenz van kostprijs
verzwaring uit het genoemde voortvloeit.
Aan deze moeilijkheid wil de regeering tege
moet komen en tot verdere oplossing wil zij
geraken in samenwerking met het bedrijfs
leven waarbij de regeering dan meer in het
bijzonder op het oog heeft de 14-jarige jon
gens, samenwerking waartoe zij het be
drijfsleven uitnoodigt. De regeering is harer
zijds in die samenwerking bereid te bevorde
ren, dat, zoolang zij van haar vorenbedoelde
machtiging gebruik maakt, van rijkswege de
gelden beschikbaar worden gesteld, welke
noodig zijn ter financiering van wat ik moge
noemen, in de breede beteekenis van het
woord, de scholingsplannen, welke het be
drijfsleven in zijn verschillende schakeerin
gen, met behulp van deskundigen, naar voren
zal willen brengen, om de 14-jarigen beter
geschikt te maken voor hun toekomstige be-
drijfstaak en hen dus als 15-jarigen van meer
waarde te doen zijn in het bedrijfsleven dan
zij zonder die opleiding zouden wezen. Ik
denk hier aan de mogelijkheid van nijver
heidsonderwijs, dat op te zetten ware op den
voet van onze centrale werkplaatsen; aan
een eventueele combinatie van zulk nijver
heidsonderwijs en algemeen ontwikkelend
onderricht, aan invoering ook van het twee-
op-een-stelsel waarbij dispensatie mftge-
lijk zou zijn van het arbeidsverbod voor 14-
jarigen met aanvullend onderwijs enz.
Het spreekt vanzelf, dat bij deze bereidver
klaring de regeering ervan uitgaat, dat het
geen het bedrijfsleven, deskundig voorgelicht,
naar voren brengen zal, zal worden geken
merkt door nuttigheid evenzeer als door
soberheid, in een woord degelijk zal zijn.
Voor wat betreft de 14- en 15-jarige meis
jes, wier toekomstige taak, zooals gezegd, de
regeering vooral ziet liggen in den arbeid in
en voor het gezin, is de regeering, onder gelijk
vooropstelling als evengemeld, bereid, gel
delijke hulp te verleenen, wanneer vanuit
het maatschappelijk leven naar gebleken be
hoefte plannen worden aanhangig gemaakt
en goed bevonden, welke bevorderen dat de
ontwikkeling dezer meisjes erop wordt ge
richt, dat zij ook later voor den gezinsarbeid
behouden blijven.
indien de leiding het tot uitbreiding weet te
brengen.
Staat-van-dienst-boekje.
Ter stimulecring van de deelneming
aan deze cultureele zorg deelneming
welke thans helaas veel te wenschen
overlaat zoomede ter stimuleering
van de deelneming aan de voorzienin
gen voor de 14-jarigen, meent de re
geering, aan de Staten-Generaal te
moeten voorstellen de invoering van
een staat-van-dienst-boekje voor eiken
minderjarigen leerplicht-vrijen jongen,
in welk boekje aanteekening wordt ge
houden, aan welke voorziening is deel
genomen, c.q. dat en waarom niet aan
een voorziening deelgenomen is.
Het effect van dezen drang naar ruimere
deelneming aan de voorzieningen ziet de re
geering recht evenredig loopen met de wezen
lijke beteekenis dier voorzieningen: naar mate
die beteekenis reëeler is, naarmate het nut,
dat de jongere voor zijn vorming ervan trekt,
grooter is, zijn kennen en kunnen erdoor
groeit, hij geschikter erdoor wordt voor aan
pakken en doorzetten in het leven, naar die
zelfde mate zal de beteekenis van het staat-
van dienst boekje toenemen en zal het kun
nen worden wat het inderdaad worden moet
tot een belangrijk document bij de beslis
sing over indienstneming. Wordt dit verwe
zenlijkt, dan is de uitbreiding in de deelneming
verkregen door het, naar het oordeel der re
geering, best denkbare middel, omdat dat mid
del tevens een stimulans vormt tot opvoering
van de innerlijke waarde der voorziening.
Jeugdregistratie wordt
uitgebreid.
Tenslotte heeft de regeering besloten te be
vorderen, dat de jeugdregistratie over het ge
heele land wordt uitgebreid, teneinde haaror-
ganiseerende taak met betrekking tot de be-
Vrijdagavond is op den onbewaak-
ten overweg aan de Loostraat, gele
gen op slechts enkele minuten af
stand van het station Nuenen, doch
onder de gemeente Eindhoven, de
35-jarige Verberne, die den overweg
per fiets passeerde, door den perso
nentrein, die om 18.15 uur uit Eind
hoven naar Helmond vertrok, gegre
pen en op slag gedood. Het slachtoffer
was werkzaam bij zijn zwager, den
heer Vogels te Nuenen en woonde te
Maasbree (L.). De trein had tien
minuten vertraging.
De strijd tegen de wilde
busdiensten.
Voor den president der Amsterdamsche
rechtbank hebben Vrijdag nog gedingen tegen
wilde busdiensten, waarvan de Nederland -
sche Spoorwegen stopzetting eischten met
alle gevolgen van dien, gediend.
Door de Spoorwegen waren gedagvaard
de NV. Avanti (dienst tusschen Amsterdam
en Den Haag), de Lindbergh touringcar N.V.
(AmsterdamArnhem en Amsterdam
Groningen), N.V. Autoverhuur Centrale van
W. van der Weyden (AmsterdamDen Haag).
N.V. Touringcar Zilvermeeuw (Amsterdam-
Eindhoven) en N.V. Royale (Amsterdam
Utrecht)
De president van de rechtbank zal in deze
vijf zaken op Donderdag 3 November vonnis
wijzen.
t Adv. Ingez. Med.j
WIJ VERSTREKKEN CREDIETEN
AAN HANDEL EN INDUSTRIE.
n
NEDERLANDSCHE
HANDEL MAATSCHAPPIJ, n.v.
AGENTSCHAP HAARLEM
Gr Houtstr./Gr Markt
Tel. 13990 (3 lijnen)
