Haarlem's Dagblad
Samenwerking der
Kunsten.
J. MUIJS
Vervlakking.
Nieuw sprookje
van Andersen.
Brutale oplichtings-affaare.
NUT S—S PAARBANK
Het belangrijkste
56e Jaargang No. 16982
Uitgave Lonrens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15034
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Adinin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Maandag 31 October 1938
Abonnementen per vreek f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden I 3.25. franco per
post f3.55. losse nummer» 6 cent per cx.
Advertentiëni-5 regel» f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclame» f 0.60 per regeL
Regelabonneinentstaricven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regel» f 0.60, elke
regel meer f 0.15. Groentje» zie rubriek.
O
Het groote succes van haar eerste Feest-
concert, dat Zondagmiddag ten tweeden keere
voor een uitverkochte zaal is gegeven moge
voor de jubiieerende H.O.V. een vingerwijzing-
zijn. Het is immers meer dan een concert: het
is ook een historisch costuumstuk, in zijn
tweede deel gegrond op den litterairen arbeid
van een onvergetelijk man in de vaderland-
sche letterkunde, den student Hildebrand. Al
wachten wij Haarlemmers nu reeds een kwart
eeuw op professor Bronner's monument, de
H.O.V. weet ons de gelegenheid te bieden den
schrijver der Camera Obscura toch te eeren.
En aangezien het Tilly Sylon was die de regie
voerde van deze samenwerking der kunsten,
deden ook de plastiek en de gratie die onder
de bescherming der godin Terpsichore staan
haar invloed sterk gelden.
Dit is een tijd van synthese op velerlei ge
bied, van streven naar synthese althans, en
nieuw is zij natuurlijk evenmin als de meeste
dingen onder de zon. Heb ik nog niet pas ge
schreven over Bizet's prachtige muziek bij
Alphonse Daudet's tooneelspel „l'Arlésienne",
die tot zijn beste werk gerekend wordt? Is er,
uit dergelijke veelvuldige samenwerking van
tooneel en muziek, een vermaarder muzikaal
voorbeeld te noemen dan Felix Mendelssohn's
getoondichte illustratie van Shakespeare's
Midzomernachtdroom
De opera is in Nederland, behoudens het pas
aangevangen korte seizoen der Italianen, vrij
wel teloor gegaan. Dat het gemis wordt gevoeld
zou een reden temeer voor de musici kunnen
zijn, om met het tooneel samen te werken en
wederkeerig voor het tooneel om zich sterker
met de muziek te vereenigen. De concurrentie
van de bioscoop, die in het stadium getreden is
waarin zij zoowel veel te hooren als te zien
geeft al verdient het laatste wel heel wat
meer bewondering dan het eerste is vooral
een aanwijzing voor de musici. Een orkest
moge zoovele welgemaakte kunstenaars in on
berispelijke avondkleeding in zijn midden tel
len als maar mogelijk is, de rug van den diri
gent moge een beeldhouwer bevredigen en zijn
gebaar mevrouw Tilly Sylon zelvedat
neemt niet weg dat het als kijkspul tekort
schiet. Ook de solisten, al kent ons podium me
nige bekoorlijke zangeres wier glimlach nevens
haar zang het publiek verovert en wier met
zooveel zorg gekozen gewaad de Mode zoowel
als haar goeden smaak en bevalligheid eert,
kunnen in, dit hiaat niet geheel voorzien.
En wat het Tooneel1 betreft zou ik geneigd
zijn groote successen te voorspellen voor den
directeur die muziek op gelukkige wijze aan
tooneelspel weet te paren. Er zijn in den laat-
sten tijd verschijnselen die sterk aan film
inspiratie doen denken, zooals het merkwaar
dige stuk „The Golden Boy", waarmee het ge
zelschap van Cees Laseur op dit oogenblik
successen oogst. Dat nogal rauwe boksers
stuk het uitmiddelpuntig geval behandelend
van een man die zoowel begaafd violist als
begaafd bokser is en laatstgenoemde loopbaan
kiest omdat er meer geld aan te verdienen is,
leeft sterk in de sfeer der Amerikaansche film.
Het blijkt het te doen, maar de tooneel-moge-
lijkheden op dit gebied schijnen beperkt. In
aantrekkelijker, vooral aesthetischer omge
ving, met wellluidende ïnstede van rauwe
klanken zou het tooneel velen hooger bevre
diging schenken. Is ook niet de herleving van
het cabaret, waarin tegenwoordig begaafde
musici en begaafde tooneelspelers in vereeni-
ging optreden, niet een bewijs van de samen
werking der Kunsten die weer alom gevraagd
wordt?
Natuurlijk wil ik de H.O.V. niet aanraden
voortdurend gecostumeerde voorstellingen te
gaan geven en zal ik mij evenmin vermeten
J an Musch en Van Dalsum aan te raden, zang
les te nemen en ten spoedigste aria's te gaan
kweelen. Maar het gaat zoowel den orkesten
als het tooneel slefcht, zij bijten beide op een
houtje, waarom zouden zij dus niet wat meer
gemeene zaak gaan maken in de zekerheid,
dat er werkelijk veel moois te bereiken is. De
danskunst ik heb haar al aangeduid en zij
heeft zich al zoo vaak een groot medewerker
getoond kan zich als Dritte im Bunde meer
malen doen gelden.
Zijn de scheppers te vinden die voor zulke
samenwerking het moderne repertoire waar
lijk verrijken? Er hebben er altijd bestaan;
waarom zou het nu anders zijn?
R. P.
Sudetenland krijgt locomotieven
en spoorwagens terug.
Op grond van de Duitsch-Tsjechische
accoorden.
Volgens de National Zeitung te Essen heeft
Tsjecho-Slowakije tot nu toe, op grond der
jongste Duitsch-Tsjecho-Slowaaksche overeen
komsten, Duitschland 6000 goederenwagons en
eenige honderden locomotieven en personen-
wagons geleverd. Dit spoorwegmateriaal, dat
toegehoorde aan den Tsjecho-Slowaakschen
staat, was uit het Sudetenland teruggetrok
ken tijdens de bezetting door Duitsche troe
pen.
Bovendien heeft Tsjecho-Slowakije den
Duitschen autoriteiten groote hoeveelheden
grondstoffen, textielproducten en machine
rieën geleverd.
De regeering te Praag heeft zich volgens
hetzelfde blad voorts bereid verklaard de
archieven der Sudeten-Duitsche steden en
dorpen over te geven.
Lijst der vermisten te Marseille
groeit snel aan.
Reeds 25 lijken geborgen.
Naar Reuter uit Marseille meldt wor
den uit het puin van het door brand
verwoeste gebouw der „Nouvelles Gale
ries" nog voortdurend lijken
van slachtoffers geborgen. Het is niet
mogelijk het aantal slachtoffers op te
geven, daar in het puin slechts verkool
de en zwaar verminkte resten van li
chamen gevonden zijn. Ruim 60 perso
nen worden als vermist opgegeven, ter
wijl 25 lijken zijn geborgen.
Het stoffelijk overschot der slachtoffers wordt
overgebracht naar de groote zaal der stadsbi
bliotheek, waar een chapelle ardente is inge
richt. Het opruimingswerk zal nog wel eenige
dagen duren.
Inmiddels heeft de politie verscheidene ban
dieten gearresteerd, die op heeterdaad bij dief
stallen betrapt werden. Voorts in hotel Noailles
een Italiaansch onderdaan, oud 26 jaar, gear
resteerd, die in het bezit bleek te zijn van aan
den Franschen minister van Buitenlandsche Za
ken, Bonnet, gerichte correspondentie.
Den heer J. C. Tadcma werd tijdens de
receptie van het Il.O.V.-bestuur in restaurant
Brinkmann, een oorkonde uitgereikt, in ver
band met zijn benoeming tot eerelid. Hier
zien wij het moment waarop de voorzitter van
de H. O. V., Mr. A, Beets en de heer Tadema
elkaar de hand schudden.
WEEKBERICHT
COÖPERATIE „VOORUITGANG" U.A. -
HAARLEM.
ROOMBOTER, per pond 0.82
CHOCOLADE VLOKKEN, melk en
puur, per »/s ponds pak 0.20
SUIKER, per pond ƒ0.22
TAAI TAAI, per Vu pond 0.10
FIJN GEKRUIDE SPECULAAS,
per Vu pond f 0.15 en 0.20
VETTE MEIKAAS, per pond 0.30
MET DIVIDENDBONS.
(Adv. ingez. Med.)
Opvoering van „De Onbekende
Soldaat" verboden.
Manuscript was niet tijdig ingezonden.
Zondag zou het Groot-Nederlandsch volks-
tooneel, artistiek leider Derk Janse, in de Ge
meentelijke Concertzaal een voorstelling geven
van het tooneelstuk „De onbekende soldaat" van
W. Goossens.
Op last van den waarnemend burgemeester,
wethouder W. J. B. van Liemt is de opvoering
echter verboden. Als motief voor dit verbod
werd medegedeeld, dat het manuscript niet tij
dig ter beoordeehng was ingezonden.
Een nieuw bedrijf.
Jeugdige werkloozen krijgen er arbeid door.
Naar wij vernemen hebben eenige personen
van den directeur der Haarl. Gemeente Reini
ging onlangs vergunning gekregen een dienst te
organiseeren tot het schoonmaken van vuil
nisemmers. mits zij voor dit werk jeugdige
werkkrachten betrekken via de Arbeidsbeurs.
Voor een vergoeding van 15 cent per maand
worden de emmers onmiddellijk schoonge
maakt als zij door de mannen der Reiniging
geledigd 2ijn.
De ondernemers hopen dat er zooveel deel
nemers komen dat er een groot aantal jonge
mannen werk door kan krijgen.
Zonderling sterfgeval te
Bloemendaal.
Zaterdagavond laat bemerkten eenige voor
bijgangers, dat voor het raam van de eerste
verdieping van een woning aan den Kinheim-
weg te Bloemendaal een man stond, die het
klaarblijkelijk zeer benauwd had en probeer
de het venster te openen.
De politie werd gewaarschuwd en toen men
het huis met behulp van een sleutel van de
buren binnentrad kwam men tot de ontdek
king dat de man reeds overleden was. Een ge
neesheer kon niet onmiddellijk de juiste
doodsoorzaak vaststellen, zoodat men zich in
allerlei gissingen ging verdiepen. Naar wij
echter van bevoegde zijde vernemen is het
niet waarschijnlijk dat men met een mis
drijf te doen heeft. Het stoffelijk overschot is
door de politie in beslag genomen.
Naarf wij vernemen heeft de officier van
justitie, het stoffelijk overschot hedenmorgen
vrijgegeven.
Specialiteit inPAPIERWAREN en AANVERW.
ART. - TABELLARISCHE KANTOORBOEKEN
AGENDA'S.
GED. OUDE GRACHT 103. TELEF. 11723
(Adv. Ingez. Med.)
BARKER'S BEHANG,
APART en GOEDKOOP.
Vakkundige behangers beschikbaar.
Huiseigenaren korting.
GEN. CRONJéSTRAAT 135 TELEF. 11657
(Adv. Ingez. Med.)
Ook de vroegere dirigent van het H. O. V.-
orkest, Frits Schuurman, ontving uit handen
van Mr. A. Beets een oorkonde in verband met
zijn benoeming tot eerclid. Dit vond plaats
tijdens de receptie, welke het H.O.V.-bestuur
Zaterdagmiddag j.l. in restaurant Brinkmann
hield.
JAN FORTGENS, Groote Houtstraat 109,
naast Cinema-Palace
VERLOVINGSRINGEN.
BILLIJK MASSIEF VOEGLOOS.
(Adv. Ingez. Med.)
Namens B. en W. kwam wethouder W. J. B. van Liemt Zaterdag het bestuur
van de H. O. V. tijdens de receptie in restaurant Brinkmann gelukwenschen ter
eere van het 125-jarig bestaan dezer vereeniging. Op bovenstaande foto zien we
het oogenblik waarop wethouder Van Liemt den voorzitter van de II. O. V..
Mr. A. Beets, de hand drukt. De wethouders A. G. Boes en E. v. d. Wall begeleidden
den heer Van Liemt. Zij staan op deze foto rechts.
(In een "beschouwing over de
aarde lees ik, dat er ook thans
nog een genootschap bestaat met
23000 over de g&heele wereld
verspreide leden, die de theorie
huldigen dat de aarde geen bol
is, maar een plat vlak.)
Ik ben, naar 'k vrees, het meeste kwijt,
Van wat ik in vervlogen tijd,
Zoo al te leeren kreeg op school;
Maar 'k weet nog wel en hou het vol,
Ons aller aarde is een bol,
Met platte kantjes aan de Pool.
Al heb ik dat nooit zelf aanschouwd,
Ik heb er altijd op vertrouwd,
Een feit, een vaststaand feit, leek dat;
Maar drieëntwintigduizend man,
Die denken er het hunne van
En 't hunne is; de aard' is plat.
Wie huldigt deze stelling nu.
Ik niet, maar kan het wezen u?
Mijn buurman, denkt die soms aldus?
Of kan die heer er soms bij zijn.
Naast wien ik dommel in den trein
Of in een nog gewilde bus?
Wie heeft zijn diep gepeins gemunt,
Op dit zoo wereldschokkend punt,
Wie heeft aan aardsche bollen lak.
En leeft, wars van oubolligheid.
Die vreemde theorie gewijd,
Verbeten op zijn aardsche vlak?
Ik weet het niet, maar kend' ik hem,
Dan zou ik vragen, en met klem,
Ach, hou dat toch niet langer vol;
Op onze aarde is zooveel.
Vervlakt en plat, beschouw 't geheel
Nu nog tenminste als een bol.
P. GASUS.
DE avonturen van Elize en haar
broers hebben onze jeug
dige lezers enkele weken in span
ning gehouden. Heden vervolgen
wij onze serie Andersen-sprookjes
met „Duimelijntje", dat, naar wij
meenen te mogen vertrouwen,
evenveel belangstelling zal hebben
ais „De Wilde Zwanen".
Kwitanties geïnd z.g. voor werk"
verschaffing aan blinden.
Opbrengst ten eigen bate
aangewend.
De Bloemendaalsche recherche is er
in geslaagd de daders van een geraf
fineerde en ergerlijke oplichtings
affaire aan te houden en te arrestee
ren. Twee Amsterdamsche werkloozen,
de 30-jarigen P. en V., maakten er
hun werk van valsche kwitanties te
innen. De ontvangen gelden zouden,
volgens hun verklaringen, ten goede
komen aan de werkverschaffing voor
blinden. De beide mannen gebruikten
het geld echter ten eigen bate, terwijl
de werkverschaffing voor blinden
nooit iets van de bedragen, die dik
wijls aanzienlijk waren, heeft gezien.
Dat men niet met nieuwelingen te doen
had bleek al spoedig, want beiden waren in
September van dit jaar uit de gevangenis
ontslagen na reap, twee en een jaar gevange
nisstraf te hebben ondergaan, eveneens voor
oplichting. Als directeur der onderneming
fungeerde V. Toen hij uit de gevangenis ont
slagen was liet hij kwitanties drukken met
het opschrift „Werkverschaffing aan blinden,
opgericht 1895". Daar er inderdaad in ons
land vereenigingen bestaan, die zich op dit
gebied bewegen was het voor het edele twee
tal, dat bovendien nog over tal van adressen
van gevers en geefsters beschikte, een klein
kunstje de kwitanties te incasseeren. Hoewel
er niet vast staat hoe groot het bedrag is
dat op deze manier is binnengekomen mag
men toch wel aannemen dat dit in de hon
derden guldens loopt.
P. was degene, die zich met het innen der
kwitanties belastte. Hij was op alle eventuali
teiten voorzien, want „directeur" V. had hem
een fraaie legitimatiekaart meegegeven die,
het laatst restje wantrouwen, mocht dit al be
staan hebben, deed verdwijnen. Alleen in Aer-
denhout zijn op deze manier meer dan 60
kwitanties aangeboden.
De arrestatie geschiedde op een klacht van
een villabewoner uit Aerdenhout, die de po
litie waarschuwde, dat er waarschijnlijk weer
een valsche incasseerder voor de deur stond.
De recherche trok er onmiddellijk op uit en
slaagde er in P., die op het laatste oogenblik
nog trachtte te ontsnappen, in te rekenen
Hij bekende reeds vele bedragen te hebben
ontvangen zoowel in Bloemendaal als in an
dere gemeenten. „Directeur" V. werd in Am-
1
Het woord is aan
Wijnaendts Francken:
Niets bijkatis vermoeit zoo
zeer als verveling.
Douwes Dekker:
Niemand verveelt zich zon
der schaamte.
sterdam gearresteerd. Deze ontkende aan
vankelijk hardnekkig, doch bij confrontatie
met P. op het politiebureau te Overveen raak
ten beiden slaags, wat de politie aanleiding
gaf, ook hem vast te houden.
Het is voor het verder onderzoek van groot
belang, dat gedupeerden zich bij de politie
aanmelden. Ook zij, die meenen nadere in
lichtingen te kunnen verstrekken kunnen zich
tot den commissaris van politie te Bloemen
daal wenschen.
Intusschen is het onderzoek in deze zaak
zaak nog in vollen gang. Ook een derde Am
sterdammer, die zich met het innen van val
sche kwitanties ophield, is inmiddels door de
Bloemendaalsche recherche ingerekend. Het
is lang niet onmogelijk, dat bij het voortge
zette onderzoek nog meerdere arrestaties zul
len worden verricht.
RAMON FRANCO VER
ONGELUKT.
Bekend Spaansch vlieger, die in
1928 een Oceaan vlucht volbracht
EERST REPUBLIKEIN. LATER
NATIONALIST.
De Oceaanvlieten luitenant-kolonel
Ramon Franco de broeder van generaal
Franco is, door Reuter thans uit Bur
gos wordt vernomen. Donderdag jl. om
het leven gekomen bü een ongeluk met
een watervliegtuig.
Ramon. Franco was met een door
hem zelf bestuurd watervliegtuig van de
vliegtuigbasis op Majorca waarover hij
het bevel voerde,'vertrokken. Hij werd
vergezeld door een andere machine, die
echter, daar er een hevig on weder kwam
opzetten, terugkeerde.
/- In het toestel van Franco bevonden
zich, naar Havas meldt, nog vier an
dere personen,. De lijken van alle inzit
tenden, behalve van den marconist,
werden gevonden op 2 mijl ten N.W.
van Kaap Formentor, en naar Palma
overgebracht.
Kantoren Jansstraat 19 Plein 7
Rijksstraatweg 20 Nagtzaamplein 9.
te HEEMSTEDE Binnenweg 2.
HEDEN GEOPEND DEN GEHEELEN
DAG VAN 9—8 UUR.
(Adv. Ingez. Med.)
HEDEN: 16 PAGINA'S
HAARLEM EN OMGEVING.
pag.
Een brutale oplichtingsaffairc in Haarlem
en omstreken is de politie Ojp het spoor
gekomen. v 1
Te Bloemendaal heeft zich een eigenaar
dig sterfgeval voorgedaan. 1
Het H. O. V. bestuur recipieerde. 4
BINNENLAND.
Zeer geraffineerde inbrekers hebben een
goeden slag geslagen in een wisselkantoor
te Amsterdam. 3
BUITENLAND.
Het Fransche radicaal-socialistische c on-
gres heeft zijn vertrouwen in het regtee-
ringsbeleid uitgesproken. 5
Duitschland en Italië zullen arbitrage ver-
leenen in het geschil tusschen Hongarije
en Tsjeclio Slowakije. 5
De uitwijzingen van Polen uit Duitsch
land is voorloopig opgeschort. 5
SPORT.
De schaakmatch AljechinFlohr gaat niet
door. 7
Criticus: R. C. H.West Frisia. 7
ARTIKELEN.
R. P.: Samenwerking der kunsten. 1
J. H. de Bois: Japansche teekeningen en
schetsen. 2
J. B. Schuil over „1813". 2
J. B. Schuil over „Jeugd". 2
Jhr. dr. J. C. MoUerus; De Nederlandsch-
Duitsche transferovereenkomst. 3
Bijzondere correspondentie uit Berlijn:
Frankrijk's nieuwe gezant te Berlijn 5
De Burgerlijke stand van Haarlem is op
genomen op g
