WEERBERICHT
De Bilt voorspelt:
Radio-uitzending met
sensationeele gevolgen
(IJN/T EN LUIERE*
,1813".
Jeugd.
MAANDAG 31 OCTOBER 1938
HA ARE EM'S D'AGBEAD
2
Flatstichting „Voor en Door
Vrouwen" geopend.
Interessante expositie van interieurs.
Zaterdagmiddag werd de flatstichting voor
Vrouwen door Vrouwen E.K.A.W.O., welke,
zooals men weet, gevestigd is in het voor
malige gebouw van den Geneeskundigen Dienst
In het Kenaupark, officieel geopend/ Aanwezig'
waren o.m. Ir. D. Kruyf, directeur van Bouw
en Woningtoezicht, de heer J. A. A. Ochtman,
dir. van het Gem. Gas- en Waterleidingbedrijf
en hoofdingenieur G. Friedhoff.
Mevr. E. J. van Waveren Resink sprak een
kort openingswoord waarin zij allen die aan de
tot standkoming van deze flatstichting hebben
medegewerkt, bedankte.
De tuinaanleg, die zich zoo goed aanpast bij
het Kenaupark, danken wij, aldus vervolgde
spreekster, aan de belanglooze hulp van den
bekenden tuinarchitect, den heer Leonard
Springer.
Architect Rietveld komt groote lof toe voor
de wijze waarop hij dit huis oorspronkelijk be
doeld voor een gezin, heeft weten te herschep
pen tot een complex van 15 een-persoons-
woningen plus concierge-huis.
Tenslotte danken wij den aannemer, den
heer A. J. van den Ham, die het aangedurfd
heeft, de zeer gecompliceerde verbouwing uit
te voeren.
Als feestelijke inwijding van dit flatgebouw
houden wij thans een Tentoonstelling van
Interieurs. De vrouwelijke Binnenhuis-archi
tecten mevr. Schroder—-Schrader uit Utrecht,
mej. van Regteren Altena uit Haarlem en
mevr. Falkenberg-^-iLieferink uit Amsterdam
toonen hier wat moderne inrichting vermag
om fiats als deze aantrekkelijk te maken, ter
wijl de firma Nederkoorn ons laat zien hoe
meubelen van ouden stijl even goed en mooi
passen in de E.K.A.W.O. flats.
Dat het EK.A.W.O. flatgebouw moge beant
woorden aan zijn sociale doel en niet alleen
ten goede komen aan de as. bewoonsters,
maar ook als voorbeeld moge dienen, dat
spoedig overal navolging- zal vinden, waardoor
heel veel werkende en alleenstaande vrouwen,
die naar een geriefelijke vrije woning ver
langen, gebaat zullen zijn.
De Flatstichting voor Vrouwen wil baan-
breekster zijn voor een nieuw woonsysteem
en wijkt af van de vele flat-typen die in ons
land bekend zijn.
Een E.K.A.W.O. flat bevat alles wat zich in
een complete woning bevindt en nog veel
meer.
Na nog eens uitvoerig de vele voordeelen,
die deze flatwoningen bieden te hebben opge
somd. besloot mevr. Van Waveren met den
wensch uit te spreken dat het flatgebouw een
oplossing moge zijn' van het woonvraagstuk
voor werkende en alleenstaande vrouwen.
De expositie, die tot Zondag 6 November
geopend is, is een bezoek zeer zeker waard.
De practische indeeling der flats met een
eigen sanitaire inrichting, keuken, koelkastje
kitchenettebuffet, miniatuur gasfornuis en
talrijke andere nieuwigheden zal ongetwijfeld
veler belangstelling trekken.
Opvoering van het tooneelstuk
„Groot Slem".
Louis Gimberg de gast van „De Schakel".
Op Dinsdag 1 November a.s. zal het Haar-
lemsche publiek kunnen kennis maken met
het nieuw opgerichte tooneelgezelschap „De
Schakel'', onder leiding van Constant van
Kerckhoven en Anton Ruys. „De Schakel" zal
op dien datum in den Stadsschouwburg een
opvoering geven van het bekende Fransche
blijspel „Groot Slem" (Le valet Maitre), de
carrière van een bridger door Paul Armont en
Léopold Marchand.
Dit blijspel is door de pers en het publiek
buitengewoon gunstig ontvangen, en beleefde
Donderdag j.l. in het Rika Hopper Theater te
Amsterdam de 25e achtereenvolgende voor
stelling.
Louis Gimberg zal, als gast, de rol van den
Franschen ambassadeur vervullen, terwijl
verdere medespelenden zijn: Tilly Lus, Con
stant van Kerckhoven, Mien van Kerckhoven-
Klink, Anton Ruys, Pierre Myin, Aline Markus,
Ben Aerden, Marie Faasen, Ko van den Bosch,
Mela Soesman, Willy Ruys, Willem de Vries,
Dick Swidde. Vertaling en regie zijn van Con
stant van Kerckhoven.
AUTO TEGEN EEN BOOM GEBOTST.
Op den Heerenweg reed hedenmorgen, een
luxe auto, waarin een 5-tal personen zaten en
die bestuurd werd door H. B. uit Haarlem in\ de
richting Bennebroek.
Nabij het Grotstuk gekomen, zag de bestuur
der door de mist de uit de Rijnstraat komendiï
trambus niet tijdig genoeg, om nog te kunnen
stoppen. Wel remde de bestuurder en hij gooi
de zijn stuur naar linies om, om zoo nog te
trachten achter de boomen om op het rijwielpad
te komen.
De auto kwam echter tegen een boom, en sloeg
om. Wonder boven wonder kwamen de Inzitten
den er met eenige schrammen af. De auto werd
echter beschadigd en moest weggesleept wor
den.
SLACHTOFFER VAN MOTORONGELUK
OVERLEDEN.
De heer Dekker, uit Haarlem, die in den
avond van 21 September op de Zandvoortsche
laan nabij de Houtvaartbrug op zoo noodlottige
wijze met zijn motor tegen een auto opbotste, is
Zondag, na bijna onafgebroken buiten kennis te
zijn geweest, in het Diaconessenhuis te Haarlem
overleden.
RIJWIELDIEF AANGEHOUDEN.
OV'ERVEEN
Door de politie is aangehouden Vayi B., wo
nende te Haarlem, die in 1937 al/hier een
rijwiel heeft ontvreemd. Hij wordt ook ver
dacht betrokken te zijn geweest bij bet com
plot dat zich heeft schuldig gehaakt aan
diefstallen van rijwielen en belastingplaatjes
en waarvan reeds twee personen -in bewaring
zijn gesteld. Van B. is te Overvcen in arrest
gesteld om vervolgens voor den officier van
Justitie te Haarlem te worden geleid.
(Adv. Ingez. Med.)
AGENDA
MAANDAG 31 OCTOBER
•Stadsschouwburg: Ned.Tooneel: „Pater Mala-
rchius' mirakel".
Frans Hals Theater: „Levensspiegel", 2.30,
7 en 9.15 uur.
Rembrandt Theater: „De avonturen van
Robin Hood" 2.30, 7 en 9.15 uur.
Luxor Sound Theater: „Rosalie", 2.30, 7 en
9.15 uur.
Palace Familie Cinema: „De macht van het
goud" en „De gevaarlijke leeftijd", 2 en 8.15 u.
Spaarne Theater: „Pleegkinderen" en „Het
doode ravijn".
Moviac Uurfilm Theater: Doorloopende
voorstellingen 2.30—11 uur nam.
DINSDAG 1 NOVEMBER
Gem. Concertgebouw: Bachconcert, 8.15 u.
Stadsschouwburg: Tooneelgroep De Schakel:
„Groot Slem".
Bioscoopvoorstellingen 's middags en des
avonds.
Palestina Diorama's, Schotersingel 117a.
Geopend eiken werkdag (behalve Vrijdags)
van 3—5 en 7—9 uur.
Were! dspaar dag.
Waarom sparen wij?
Op instigatie van het Internationale Insti
tuut voor het Spaarwezen wordt telken jare op
den 31sten October in bijzondere mate pro
paganda gemaakt voor de spaargedachte. Op
dezen dag worden alle krachten erop gecon
centreerd om het sparen zooveel mogelijk in
gang te doen vinden bij hen, die den weg naai
de Spaarbank tot dusver nog niet hadden ge
vonden. Ongeveer 5000 Spaarbanken, verspreid
over 28 landen van de wereld, vieren dezen We-
reldspaardag.
Zij hebben alle één doel: de bevordering van
de spaarzaamheid!
„Geld moet rollen" wordt in deze dagen vaak
gezegd door economen en menschen uit de
praktijk en soms hoort men daaraan gekop
peld de theorie, dat sparen thans uit den booze
is. Dit is echter een theorie, die geen rekening
houdt met de juiste beteekenis van sparen. Er
is geen individu, dat niet voor zichzelf weet.
dat sparen noodig is.
Elk weldenkend mensch wil sparen en elk
merrsch behoort weldenkend te zijn.
„Geld moet rollen" beteekent ook niet, dat
men het geld moet laten rollen, doch dat men
het moet doen circuleeren en om dat goed te
kunnen doen met weloverwogen nut, moet men
het eerst doelbewust sparen.
Daarnaast is het voor elk individu een ge
biedende eiseh om op zijn tijd en zonder in
uitersten te vervallen, iets op zij te leggen.
Iedereen heeft ervoor te zorgen dat hij in
staat is om periodiek terugkeerende betalin
gen, welke hét dagelijksche budget te boven
gaan, als belasting, huishuur, verzekeringspre
mie en wat al niet meer op tijd te voldoen en
en hoe zal hij dit kunnen doen, wanneer hij
niet geregeld van zijn inkomen iets terzijde
legt. Ook afgezien van deze geregeld terugko
mende betalingen zijn er tal van onzekere fac
toren, waarvoor men een tijdige voorziening zal
moeten treffen.
Niemand zal ontkennen, dat het goed is om
te sparen voor deze min of meer periodiek te
rugkomende hoogere eisehen, welke aan de be
talingscapaciteit gesteld worden. Integendeel,
men kan slechts dan den strijd met de dage
lijksche zorgen aanbinden, wanneer men weet.
dat men in geval van nood iets heeft om op te
faunen. Door te sparen vermeerdert men zijn
verstandsvermogen en verhoogt men zijn on-
hankelijkheid. Wanneer men bedenkt dat bij
181 Spaarbanken, welke tezamen vormen
dein Nederlandschen Spaarbankbon d, in totaal
duur bijna 1.150.000 spaarders ongeveer 480
mülioen gulden is ingelegd, dan beteekent dit
dus', een gemiddeld tegoed per inlegger van
ruilA f 410.
H<f-t gezegde: „Vele kleintjas maken één
groöte" wordt hierdoor duidelijk bewaarheid.
Inldien men het erover eens is dat er door
?lk» individu gespaard zal moeten worden, dan
rü/st een tweede vraag en wel deze: „Hoe kim-
nten de spaargelden veilig worden bewaard?"
Vroeger borg men ze vaak in de bekende
1 oude kous, in 'n ouden trekpot of in de linnen
kast. Door schade en schande is men wijs ge
worden, want maar al te vaak ging dit bezit
door brand of diefstal verloren. Men zal dus
goed doen zijn spaarpenningen alleen aan die
instellingen toe te vertrouwen, welke speciaal
daarvoor zijn opgericht. Het zoo menigmaal in
de pers voorkomende bericht: „Kleine spaar
ders gedupeerd" toont duidelijk aan. dat voor
zichtigheid bij de keuze noodzakelijkheid is.
Men late zich daarom niet op een dwaal
spoor'brengen en late zich niet verleiden door
hooge rente, maar brenge zijn spaargelden bij
een zuivere Spaarbank, d.w.z. een instelling
van algemeen maatschappelijk nut, welke door
haar belangenoos wordt beheerd en waar de
gelden op de meest solide wijze worden belegd.
Als zoodanig zijn te beschouwen de Spaarban
ken, aangesloten bij den Nederlandschen
Spaarbankbond en natuurlijk ook de Rijkspost
spaarbank. De Bondsspaarbanken staan onder
regelmatig controle van den Nederlandschen
Spaarbankbond, waarbij er op wordt toegezien,
dat het beheer der Spaarbank op de juiste
wijze wordt gevoerd, opdat zij ten allen tijde
aan haar verplichtingen zal kunnen, voldoen.
Men vernachte echter niet, dat bij de Spaar
banken een hooge rente van het spaargeld is
te verkrijgen. De zekerheid, dat het geld steeds
kan worden terugbetaald, is de hoofdzaak.
De Bondsspaarbanken hebben reeds een lan
gen staat van dienst achter den rug. Vele be
staan reeds meer dan een eeuw en nooit is een
spaarder ook maar één cent tekort gekomen
bij een Spaarbank, welke bij den Bond is aan
gesloten.
Men denke echter niet, dat de Spaarbank er
is om (groote) bedragen aan te nemen waar
voor men tijdelijk geen emplooi heeft in zijn
bedrijf. Zulke gelden behooren bij een spaar
bank niet thuis en zij zullen daar dan ook
zeker worden geweigerd.
De Spaarbank is een instelling, welke met
uitsluiting van elk persoonlijk winstbejag niets
anders ten doel heeft dan de bevordering
van het sparen. Zij is de trouwe bewaarster
van de spaargelden der kleine spaarders en
waakt voor hun belangen in het besef, dat:
Sparen is de bron van volkskracht.
EVANG. LUTII. GEM.
De herdenkingsdienst der Kerkhervorming
die hedenavond door de Evang. Luth. Gem.
wordt gehouden en waarin ds. C. H. Brandt
en ds. G. J. Duijvendak zullen spreken, begint
niet zooals in ons blad van Zaterdag ver
meld om 8 uur. maar om 8 uur 15.
INDIë-NUMMER VAN „ONS LEGER".
De Koninklijke Nederlandsche Vereeniging
„Ons Leger" heeft een editie van haar orgaan
gewijd aan „Het Koninklijk Nederlandsch-
ïndische leger". De samenstelling is van den
heer W. J. M. Linden, secretaris der vereeni
ging. Vele foto's verluchten den tekst.
Spaar ogen en geld
met een bril van
Carel van Huizen, Opticien
Kl. Houtstraat 13, Telef. 14112
(Adv. Ingez. Med.)
Matigen tot krachtigen Westelijken, tot
Zuidwestelijken wind, zwaar bewolkt tot
betrokken, aanvankelijk weinig of geen
regen, later weer toenemende regen
kans, weinig verandering in tempera
tuur.
BAROMETERSTAND
Hoogste 764.3 m.M. te Lyon.
Laagste 731.3 m.M. te Isafjord.
De depressie nabij IJsland is verder opge
vuld; aan de Zuidzijde van de depressie voert
een krachtige Westelijke luchtstroom koude
polaire maritieme lucht aan. Deze koude
lucht drong reeds over de Britsche eilanden
en op de Noordzee binnen. Een scherp front
dat hedenmorgen in ons land plaatselijk dikke
mist gaf, scheidt de genoemde koude lucht van
de continentale lucht. Over het vasteland blijft
het nog somber en plaatselijk mistig weer. De
barometer is over West-Europa flink gestegen
en tegen de Alpen vormde zich een hooge druk-
gebied. Ver in het Westen op den Oceaan ont
wikkelt zich een nieuwe en actieve depressie.
Deze zal voor het weer ten onzent van betee
kenis worden.
Voor morgen wordt geleidelijk toenemen
de wind verwacht, bij zwaar bewolkt
tot betrokken lucht wordt de kans op
ragen weer grooter. De temperatuur
zal weinig veranderen.
BAROMETERSTAND
Vorige stand 768 m.M,
Stand van heden 769 m.M.
Neiging: Vooruit.
Opgave van:
Fa. KUIPERS ZN., Opticiens
Zijlstraat 97 Telefoon 12726
HOOG WATER TE ZANDVOORT
Dinsdag v.m. 8.50 uur; n.m. 21.27 uur.
Strand berijdbaar van 14.0019.30 uur.
Belangrijke telefoonnummers
Politie; 11850.
Brandweer: 15333.
Ongevallendienst (Brandweerkazerne)
Ged. Oude Gracht: 14141.
Voor de Najaarsexamens der Federatie (Mer-
curius-Diploma) gelden weer gesplitste deel-
nemingsvoorwaarden. Inschrijfgeld ƒ5.per
examenvak. Diplomageld bij slagen 12.50.
Voor hen, die een jaar lid van één der aan
gesloten vereenigingen zijn, geldt alleen in
schrijfgeld van ƒ4.per examenvak. Sluiting
der inschrijving op 23 November.
(Adv. Ingez. Med.)
Botsing met Mars bracht
ware paniek teweeg.
Honderden automobilisten op zoek
naar de „plaats des onheils"
Een radio-uitzending van het stuk
„Oorlog der Werelden", naar een ro
man van H. G. Wells, heeft gister
avond onder vele luisteraars in de
Vereenigde Staten een ware paniek
teweeggebracht.
Het stuk beschrijft een botsing tusschen
Mars en de Aarde. Marsbewoners doen een
ware invasie op onze planeet en terroriseeren
de bewoners met doodende stralen.
Om een suggestiever karakter aan de op
voering te geven had men de oorspronkelijke
namen van het boek door Amerikaansche na
men vervangen.
De uitzending had onverwachte ge
volgen. Talrijke luisteraars verkeer
den in de meening dat de catastrofe
In werkelijkheid had plaats gehad.
Velen kregen zenuwtoevallen en uit
sommige deelen van het gebied van
New York werd gemeld dat de bevol
king door een paniek bevangen haar
huizen ontruimde. In sommige geval
len vertelden de menschen aan de po
litie en de dagbladen dat zij de in
vasie hadden „gezien".
In enkele deelen van Atlanta, (Georgia),
dacht men dat het einde der wereld was ge
komen. Hier en daar kwamen de menschen
bijeen om te bidden. Te Indianapolis rende
een vrouw een kerk binnen, schreeuwend
„New York is verwoest. Het is het einde dei-
wereld. Wij kunnen beter naar huis gaan om
te sterven. Ik heb het zoojuist over de radio
gehoord". De dienst werd onmiddellijk ge
staakt en de gemeente naar huis gezonden.
Honderden automobilisten dwaalden door
de provincie, op zoek naar de plaats des on
heils. Berichten over een gasaanval verspreid
den zich zoo snel, dat dokters en verpleegsters
hun diensten aanboden en tal van menschen
moesten in de ziekenhuizen wegens zenuw
aanvallen worden behandeld. Vele luisteraars
in Canada overstelpten de dagbladbureaux
met telefonische oproepen, waaruit een pani
sche angst sprak.
De omvang der verwarring noopte de radio
maatschappij, die het stuk uitgezonden had,
speciale uitzendingen in te lasschen, waarin
den luisteraars werd medegedeeld, dat de ge-
heele „ramp" fictief was geweest.
VEREENIGING DANTE ALIGHIERI
Op de tweede bijeenkomst der Haarlemsche
afdeeling van de Dante Alighieri Vereeniging
op Zaterdag 5 November in de zaal van de
Kerkuil. Nieuwe Gracht 23, zal de Duca Carlo
Alberto De Vera d'Aragona, zaakgelastigde der
Italiaansche regeering te 's-Gravenhage,
spreken over zijn geboortestad Lucca in ver
band met de poëzie en het leven van Giosuè
CarduccL
JAPANSCHE TEEKENINCEN
EN SCHETSEN.
De tentoonstelling, die thans in het Frans
Halsmuseum gaande is, biedt hun, die de moei
lijke kunst willen verstaan een teekening te lee-
ren „lezen", een prachtige gelegenheid zich
daarin te oefenen. En wie die kunst reeds meent
te verstaan, zal er zonder twijfel een genotrijk
uurtje kunnen doorbrengen. We zullen niet
ontkennen dat daarvoor een zekere geoefend
heid dienstig kan zijn. Voor den Oosterling is
teekenen, meer nog dan voor den modernen
schilder, een hem karakteriseerend handschrift,
een neergeschreven uiting van zijn gevoeligheid,
waaraan hij slechts spaarzaam kleur toevoegt en
en die dan ook in de eerste plaats „gelezen" wil
worden.
De Japansche prentkunst, zooals wij die in de
soms wonderlijk elegante houtsneden kennen, is
den Westerling langzamerhand toegankelijk ge
worden, de toevoeging der kleurblokken heeft
er die decoratieve charme bij gebracht, waar
door zulk een prent dadelijk zinnestreëlend op
ons inwerkt. De schriftuur eener simpele één-
kleurige teekening vraagt een dieper ingaan, een
meer verstandelijke actie van onzen geest te
genover het werk, én wordt daardoor pas tot een
genieting voor wie in een paar lijnen of pen-
seelhalen de emotie van den teekenaar kan na
voelen.
Het zou daarom niet verwonderlijk zijn zoo de
genegenheid van den leek-bezoeker zich het
meest hechtte aan die bladen, voorteekeningen
vaak van later te maken kleurprenten, waarin
reeds bij wijze van proef hier en daar wat kleur
werd ingezet. Hij zal dan stil staan voor de
Moeder en kind (nr. 69), uit de reeks teekenin-
gen van Kuniyoshi, en de bekoring er van on
dergaan cn dan tevens zien hoe verfijnd het lij-
nenschrift de verhouding van moeder en kind
uitdrukt, en van de eerste de opgeheven arm
zuiver is neergeschreven. Of het amusante zal
hem aantrekken van de voorstelling eener
vrouw, die over de schutting naar een hond
kijkt (nr. 68) door denzelfde kunstenaar. Ziet
men daarna naar het portretje van den dichter
Arjwara (51) eveneens door Kuniyoshi, dan zal
men toch wel iets gaan gevoelen van de onge-
loofelijk vaste hand waarmee zoo'n costuum in
enkele penseel trekken gegeven is. Trouwens het
geheele reeks je werken van dezen artist die in
het midden der vorige eeuw werkte, toont een
zeldzame begaafdheid: studies van katten, vo
gels en voorwerpen wijzen dat voldoende uit.
Tot de generatie die hem voorafgaat behoort
Toyokuni II, van wie we hier een wandelend
meisje met een mand op het hoofd kunnen be
wonderen om eenzelfde gei-outineerde knapheid
van teekening.
Van twee grootmeesters der prentkunst van
Hokusai en Tiroshige zijn hier oorspronkelijke
teekeningen te zien. Men zie eens van den eer
sten de schets van een papegaai (nr. 21) en ver
gelijke die in gedachten met iets soortgelijks van
onzen Van Hoytema.
Dan zal men verwante zielen ontdekken en
den langzaam aan in het vergeetboek rakenden
Van Hoytema meer gaan waardeeren. Maar een
fantasie als Hokusai in zijn monsterdieren, die
een meisje belagen, ten toon spreidt (nr. 27) be
zat onze Hollander niet,
De twee vliegende zwaluwen (76) van Hiros-
hige daarentegen zouden ook zijn bewondering
gehad hebben.
De humor is in de Japansche prentkunst niet
schaarsch. Men lette hiervoor eens op de teeke
ningen van Hanabusa Itcho, die omstreeks. 1700
leefde. Behalve een beeldje van de godin van
de levensblijheid: Uzume, is hier een als pel
grim verkleede vos die naar een rattenval kijkt
(93) een alleraardigst blad, en een reizende
straatvertooner (nr. 97) waarin ge een Japan-
schen Van Ostade zoudt kunnen zien. Van veel
later datum is de kunstenaar Masayoshi (1761
1824), maar zoo ge hier de gekleurde schets
bladen van hem, met worstelaars in de vreemd
ste situaties, of andere figuren uit het dage-
lijksch leven (nrs. 11 en 12) gezien hebt, zoudt
ge hem gaarne bij de beste artisten uit den
bloeitijd van den Simplicissimus ingedeeld heb
ben.
Meer nog dan uit de kleurige houtsneden is
uit de schetsmatige teekeningen van de kunste
naars een verwantschap met westersche, zoowel
als met nog veel oudere periodes af te leiden.
De eerste ontroering, waarvan de teekening de
uiting is, blijkt door de eeuwen heen een zekere
constantheid te bezitten, daarna varieert de
uitwerking er van al naar land, volk en tijd va-
rieeren. Daarom is het kunnen genieten van
schetsen in het eenvoudigst materiaal een zich
niet opdringend, doch wel waardeerbaar en be
reikbaar genot, en kan een tentoonstelling als
deze den weg daarheen open zetten.
J. H. DE BOIS.
HET TOONEEL
De Eerste Schoolvoorstelling
Met de Schoolvoorstellingen heeft men
daar is wel geen twijfel aan na de reorgani
satie den goeden weg gevonden. Dank zij de
bereidwilligheid van het gemeentebestuur om
op de schoolvoorstellingen geen vermakelijk
heidsbelasting te heffen, is de entree tot een
minimum vijftig cent gereduceerd kun
nen worden, zoodat de kosten voor de meesten
geen bezwaar meer zijn. De stukken worden
met de meeste zorg gekozen en dit komt de
belangstelling voor de schoolvoorstellingen
van de leeraren zoowel als van de jeugd ten
goede. Sinds de reorganisatie is de toeloop
voor de schoolvoorstellingen zoo groot, dat
onze schouwburg herhaaldelijk op deze mati
nees te klein blijkt te zijn.
Ook Zaterdagmiddag bij de opvoering van
„1813" door Het Residentie Tooneel was de
zaal tot de laatste plaats bezet en het succes
was zoo uitbundig, dat deze middag ook zeker
de liefde voor het tooneel bij de jeugdige be
zoekers zal hebben opgewekt. En dat laatste
hoopt men nog altijd cnet de schoolmatinees
te bereiken.
En welk een goede keuze bleek „1813" te
te zijn! Want het moge dan een gelegenheids
stuk wezen, het is toch ook boeiend en goed
tooneel en ongetwijfeld een der beste historie
stukken, die in de laatste jaren in ons land
zijn geschreven. Hoe dit tooneelspel van Bets
Ranucci-Beckman en Johan de Meester het
jeugdige publiek „pakte", bleek wel overdui
delijk uit de soms fanatiek-geestdriftige
reacties van de zaal. Het tooneel werkt direc
ter en sterker op de jeugd dan urenlange voor
drachten of lectuur en het is dan ook wel
zeker, dat de jonge menschen door deze op
voering een duidelijker beeld hebben gekregen
van de groote waarde voor ons land van de
Oranjes en de beteekenis van de .revolutie"
van 1813 en haar leiders Van Hogendorp, Van
Limburg Stirum en Van der Duyn van Maas
dam, dan door 20 geschiedenislessen mogelijk
zou zijn geweest. Hier kreeg men historie in
actie en de indruk zal voor de hiervoor zoo
vatbare jonge menschen onuitwischbaar zijn.
Welk een donderend applaus bijvoorbeeld
ging er op bij het symbolische slot van HE,
toen de drie hoofdfiguren elkander de hand
reikten en trouw zwoeren aan Nederland en
Oranje. Met welk een geestdrift werd het Wil
helmus aan het slot door heel de zaal mee
gezongen! En nog zelden heb ik zulk een
enthousiaste ovatie in onzen schouwburg bij
gewoond als Zaterdagmiddag na de opvoering
van „1813". Deze ovatie gold niet alleen de op
voering maar ook de nationale gedachte, die
in dit stuk tot uitdrukking komt.
Het Residentie Tooneel heeft alle eer inge
legd met de opvoering van het historie-stuk.
Zij was tot in de puntjes verzorgd en stond
ook artistiek op hoog peil. Ook dat heeft het
jeugdig publiek weten te waardeeren. Jonge
menschen zien altijd nog het liefst een cos-
tuumstuk, vooral, wanneer de costuums zoo
fraai zijn als in „1813" en zoo goed worden
gedragen. Maar er moet ook gespeeld worden,
de handeling moet boeiend zijn. En dat is in
„1813" wel degelijk het geval.
De heer Schroder heeft indertijd reeds uit
voerig na de gala-voorstelling over stuk en
opvoering geschreven, zoodat ik dat dus niet
meer behoef te doen. Laat ik alleen Dirk Ver
beek mogen noemen voor zijn voortreffelijk,
sterk geconcentreerd spel in de rol van Gijs-
bert Karei van Hogendorp en heel het gezel
schap voor de zeer verzorgde, artistiek hoog
staande vertooning van dit stuk van Bets
Ranucci en Johan de Meester.
J. B. SCHUIL.
HET MASKER.
Een volle zaal heeft oprecht genoten van
het nieuwe stuk, Jeugd! van Claude André
Puget dat de tooneelgroep „Het Masker"
hier Zaterdagavond in den Stadsschouwburg
heeft gespeeld. Het was vooral de charme
van de jeugd, zoowel in het stuk als in de op
voering, die het publiek heeft veroverd.
„Les Jours Heureux" heet het stuk in het
Fransch. De gelukkige dagenja, dat zijn
in onze herinnering de dagen van de jeugd.
Maar wij vergeten daarbij wel eens, dat wij
ook in onze jeugd ons verdriet en onze zorgen
hadden. Wij hadden, toen wij jong waren,
ook heel zwaar lief en wij meenden, dat het
levensgeluk er van af hing, maar wij waren
er toen nog niet zoo als later van over
tuigd, dat wij zoo veel meer veerkracht had
den en veel spoediger wisten te vergeten.
Claude André Puget heeft ons de jeugd
voortreffelijk geteekend in zijn licht tooneel
spel. Wij bleven heel den avond enkel met de
jeugd en wij voelden ons jong met die zes
jonge menschen. Och, er gebeurt eigenlijk
heel weinig in dat zomerhuisje te Bonneuil,
waar een vliegenier binnen komt vallen en de
harten van 3 jonge meisje in verwarring
brengt, maar het wordt ons zoo charmant
voorgezet, zonder eenige zwaarwichtigheid of
gephilosopheer. Een stukje leven, zooals wij
het allen in onze jeugd wel hebben meege
maakt, wat verdriet, waarbij wij dachten, dat
onze harten zouden breken, en waaraan wij op
latefen leeftijd glimlachend terugdenken.
Hoe zonnig en vroolijk is dat eerste bedrijf!!
Het is de zon van de jeugd, die het beschijnt.
Vijf jonge menschen die daar te samen zijn
in dat huisje op een zomerdag met hun fan
tasieën, hun droomen en hun jonge liefde.
Omdat Olivier Laprade zoo koel en koud. doet
tegenover Marianne Gassin, besluiten, Ma
rianne en haar vriendin Pemette hemja-
loersch te maken. Maar met wien? Zij-ont
moeten in Poitiers,, waar zij wonen, bijna geen
jongelui. Wat nood, dan scheppen ze maar
een jongen man uit het niet! Zij fantaseeren
een heele liefdeshistorie tusschen Marianne
en een denkbeeldigen vliegenier in een wit
vliegenierspak en met een roode foulard om
zijn hals; zij fantaseeren zoo, dat zij tenslotte
in hem gaan gelooven. En laat nu geheel on
verwachts een jongeman in een wit vliege
nierspak en met roode foulard binnenstappen,
en de fantasie dus werkelijkheid worden! De
zaal had er even veel pleizier in, als de jonge
lieden er verrast over waren
Met dezen jeugdigen veroveraar komt ook
Amor in het huis en die sticht verwarring in
de harten der meisjes. Geen van de drie
blijft onaangetast, maar ze reageeren geheel
verschillend, al naar hun geaardheid. En ook
Olivier en Bernard, de 2 jongelingen in het
zomerhuisje blijven niet onbewogen, Pemette,
het droome-kind. Marianne, de kleine kokette
en Francine, het' gesloten, in zich zelf gekeerd
meisje, zij beleven ieder op haar manier hun
eerste romannetje. Het wordt een klein
stormpje, al is het dan in een glas water en
als de vliegenier eindelijk weer is heengegaan,
is het water nog wel lichtelijk bewogen, maar
wij weten, dat het weer na eenige dagen glad en
rimpelloos zal zijn, omdat Pemette, Mhrianne,
Francine, Olivier en Bernard dank zij him
jeugd deze episode vergeten zullen.
De Fransche auteur geeft ons dit- alles in
lichten toets, en toch niet zonder gevoel. Jeugd
is een stuk van fijne 'distinctie, dat wij en
blijkbaar allen in de zaal met groot genoe
gen en met de vreugde van herkenning hebben
gezien.
En wat werd dit stuk ook charmant gespeeld!
Het was de jeugd, die ons veroverde. Zes jonge
menschen, die een avond van uitstekend too
neel hebben gegeven, dat was het verheugende
van deze voorstelling. Voor een groot deel is
het zeker te danken aan den regisseur, Jean
Wall, een Franschman, die het stuk ook in
Parijs heeft geregisseerd. Het stuk werd in een
heerlijk vlot en licht tempo zonder souf
fleur gespeeld.
Naast Heieen Pimentel, die het droomen-
kind met veel fantasie en zeer poëtisch speel
de, zagen wij hier voor het eerst Lies de Wind
en Joke Busch, twee jonge actrices, die in
Juni met veel succes eindexamen voor de too-
neelschool hebben gedaan. Het was van beiden
een zeer gelukkig debuut, vooral van Lies de
Wind, die Marianne, de kleine kokette, verras
send goed en zuiver gaf. Maar ook Joke Busch
trof ons als Francina door haar natuurlijk
jong spel.
Leo de Hartogh ontwikkelt zich op verheu
gende wijze. Nooit zagen wij dezen jongen
acteur, die in zijn voorkomen veel medebrengt
voor jeune premitr, beter dan Zaterdagavond.
Hij was los, jong, levendig en vooral ook
„Fransch" in zijn spel. Jan Retèl deed wat te
veel moeite om heel jong te schijnen ,maar hij
had toch kostelijke accenten, waarmee hij
den lach herhaaldelijk uit de zaal haalde.
Adolphe Rij kens was de jonge veroveraar tegen
wil en dank en hij was dat goed.
Een zonnige voorstelling, die bij de volle
zaal heel veel succes had.
J. B. SCHUIL.
ALLE-DAG-KERK.
Naar ons wordt medegedeeld, zullen de
diensten der Alle-Dag-Kerk gedurende den
winter niet in het Koor, doch in de (ver
warmde) Kerkeraadskamer der Groote Kerk
worden gehouden. Deze regeling gaat in op
Dinsdag 1 November a.s. De diensten worden
gehouden lederen dag (behalve Zaterdag en
Zondag), 's avonds om 7 uur.
