Haarlem's Dagblad
Verlaging van belastingen
en accijnzen?
Paul Reynaud wordt Minister
van Financiën.
Verschillende voornemens der regeering.
Marchandeau naar Justitie.
Het Gezonde Verstand.
Hulde, Knilm!
V*
„Voor soberheid en
somberheid was rede".
Het belangrijkste
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
■rjEHALVE de reeds vroeger aangekondigde maatregelen tot
verlaging van den belastingdruk, is de regeering voornemens
over te gaan tot
afschaffing van den geslachtaccijns, gepaard gaande met ver
hooging van omzetbelasting van de artikelen waarop de accijns drukt
van 4 op 6 pCt.; vrijstelling van omzetbelasting van varkensvleesch,
paardenvleesch e.d. afschaffing van den zoutaccijns verlaging
van den gedistilleerd- en bieraccijns; verlaging van de omzetbelas
ting op thee en benzine herziening van den grondslag dienstboden
in de Personeele Belasting in dien zin, dat één dienstbode steeds vrij
zal zijn en verlaging van de tarieven verlaging van den druk van
de Personeele Belasting op motorrijtuigen; vrijstelling van Perso
neele Belasting van winkels, hotels, cafés en restaurants, van
biljarten en van pleziervaartuigen.
Verwisseling in het Fransche kabinet.
Onverwachte crisis
snel opgelost.
56e jaargang No. 16984
Uitgave Leuren» Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
„Praat niet, twist niet, wees eendrachtig en
werk harder", heeft de Fransche premier
Daladier een paar dagen geleden te Marseille
tot het Fransche volk gezegd.
En deze taal van het gezonde verstand komt
eveneens tot uiting, in het betoog, dat de En-
gelsche premier Neville Chamberlain gisteren
in het Lagerhuis heeft gehouden en dat, via
de afgevaardigden des volks, ook tot dat volk
zelf gericht was. Wie de hoofdpunten van
beide redevoeringen heeft gelezen begrijpt
wel heel goed dat er tusschen deze beide re-
geeringsleiders een zeer groote overeenstem
ming van inzichten bestaat en men moet
hopen dat zij lang genoeg aan het bewind
zullen blijven om die tot werkelijkheid te
brengen. Ook en vooral waar het de samen
werking met de totalitaire staten betreft.
Daladier heeft de Fransch-Duitsche verstand
houding ten zeerste verbeterd en is op weg
naar een actieve samenwerking op handels
gebied. Chamberlain heeft een motie, het
„aceoord LondenRome" goedkeurend, aan
het Lagerhuis ter bekrachtiging aangeboden.
Men kan zwartgallig tegenover deze po
gingen staan, maar wat wil men dan liever?
Een oorlog? Neen, zegt iedereen, zooals wel
heel duidelijk was toen op 28 September dit
gevaar vlak voor de deur stond en er nergens
eenige geestdrift, maar wel overal afgrijzen
jegens dit alternatief getoond werd. En angst
bovendien.
De volken willen dus geen oorlog. Als zij
dien niet willen, moeten zij beproeven met
elkaar samen te werken om uit de put van de
economische ellende te raken, handelsver
dragen sluiten en de tot in het onzinnige op
gedreven bewapeningen te verminderen. Mis
schien zijn er nog menschen die meenen dat
wij in Nederland er geen belang bij hebben
als de groote mogendheden dat doen. Die lee-
ren het dan denkelijk nooit. Bij hun welvaart
hebben wij het .grootste belang, door de op
heffing van hun geschillen en eeuwig onder
ling wantrouwen alleen kan ook Nederland
rust en veiligheid verwerven en een goede in
ternationale samenwerking in Europa is het
eenige middel dat ons van te zware defensie-
lasten en van de ramp der werkloosheid kan
bevrijden. Het is vervelend en pijnlijk dit te
moeten erkennen. Veel aangenamer ware het
te betoogen, dat een klein land als het onze
alles wel ten goede kan regelen al ligt de heele
rest van Europa onderling overhoop en ver
keert zij in de diepste armoede en nood. Maar
zoo'n betoog zou onzin zijn. Het is heel ge
makkelijk alle nooden en beproevingen der
tijden aan de eigen regeering te verwijten en
van haar te eischen dat zij ze opheft, maar
't is nonsens. Geen enkele Nederlandsche
regeering zou dat in deze omstandigheden
kunnen.
Chamberlain is een nuchter, zakelijk man.
Ik geloof niet dat hij een genie is, begaafd
met geweldige verbeeldingskracht en een
groote gedachtenvlucht die tot wereldschok
kende daden voert. Maar hij, evenals Dala
dier, beschikt over een gezond verstand en
gebruikt dat, hetgeen meer is dan men van
velen hunner politieke tijdgenooten zou dur
ven zeggen.
Twee uitlatingen in Chamberlain's rede van
Dinsdag heb ik onder „Het Woord is aan
op deze pagina vermeld. Zij zijn zeer eenvou
dig; het zijn grondwaarheden die ook op deze
plaats al vaak naar voren zijn gebracht.
Maar wij mogen heel blij zijn als deze een
voudige gedachten werkelijk het beleid der
Europeesche regeeringen gaan beheerschen.
Eenvoudige grondwaarheden vorderen veelal
de grootste inspanning zoowel om erkenning
te vinden als om in daden te worden toe
gepast.
Chamberlain's eerste uiting, erkennend dat
het niet in het Engelsche belang is, dat een
deel der wereld arm blijft, had betrekking op
de reis van den Duitschen minister van Eco
nomische Zaken, dr. Funk, in de Balkansta-
ten. Het geuite wantrouwen in die reis hekel
de hij. „Het is juist dat wantrouwen, waar
door iemand nooit iets kan doen of iemand
anders ziet er een duister motief in, dat zeer
waarschijnlijk de kern is van de heerschen-
de achterdocht in Europa", zei Chamber
lain en wie geregeld perscommentaren in
binnen- en buitenland volgt kan dat tenvolle
beamen. Inderdaad kan in de internationale
politiek nooit iemand iets doen of iemand
anders ziet er een duister motief in. Hebt u
wel eens overdacht hoe onzinnig en hoe rem
mend voor eiken vooruitgang dat is?
Dat Funk handelsrelaties in de Balkansta-
ten poogt aan te knoopen erkent Chamber
lain, maar verontrust hem niet. Hij zei heel
rustig: „Wij willen Duitschland in die lan
den niet uitsluiten of het economisch om
singelen. Wij hebben er ook handelsbelangen,
maar moeten niet meenen dat er een econo
mische oorlog tusschen Duitschland en ons
moet worden gevoerd. Wel een concurrentie
In het verleden zijn wij groot geworden door
concurrentie".
Daarop volgden de woorden: „Het is niet in
ons belang dat een deel der wereld arm
blijft" met de toevoeging: „Indien door den
handel tusschen Duitschland en de Balkan-
landen de economische toestand daar verbe
tert, zal onze handel daar voordeel van
hebben".
Ja. Is dit gezonde taal of niet? En weet niet
ieder, die met Engeland zaken doet of ge
daan heeft, dat aan die concurreerende
kracht, waardoor het in het verleden groot
is geworden, in latere jaren heel wat is gaan
De regeering zegt omtrent haar belasting
plannen in haar Memorie van Antwoord aan
de Tweede Kamer:
Na nauwgezette overweging is de regeering
tot de overtuiging gekomen, dat de belasting
maatregelen, die zij heeft aangekondigd, het
minst bezwaarlijk zullen zijn voor het econo
misch leven, en dat ook de bevolking langs
dezen weg de middelen, die thans noodig zijn,
het best kan opbrengen.
Bij de beoordeeling van deze belastingplan
nen moet wel in het oog worden gehouden, dat
de nationale inkomsten- en winstbelasting
bestemd is om te dienen tot dekking van een
tekort, dat in hoofdzaak wordt veroorzaakt
door de bijzondere uitgaven ten behoeve van
de defensie en ter bestrijding van de werkloos
heid. Deze belangen raken het geheele volk
zoodat het billijk is, dat iedereen in de daartoe
noodzakelijke uitgaven naar vermogen bij
draagt. In verband met het systeem der be
staande belastingen is dit alléén te bereiken
langs den weg van heffingen bij de bron.
Wat de maatregelen, die in het voorloopig
verslag in de plaats van de nationale inkom
sten- en winstbelasting worden aanbevolen
betreft, is de regeering, evenals voorheen, van
meening, dat het recht van successie, waarop
thans reeds 20 tijdelijke opcenten worden ge
heven, zonder schade voor de volksgemeen
schap, niet voor verdere verhooging vatbaar
is. Tot opheffing van het z.g. bankgeheim, kan.
met het oog op nadeelige gevolgen van eco-
nomischen aard. waarop van regeeringswege
reeds herhaaldelijk de aandacht is gevestigd,
niet worden overgegaan. Het tarief van een
winstbelasting die. ter vervanging van de di
vidend- en tantième-belasting, het dubbele
van de opbrengst van laatstgenoemde belas
ting zou moeten opleveren, zou niet onaan
zienlijk hooger moeten worden gesteld dan
8 pet., waartegen ongetwijfeld bezwaren zou
den rijzen.
De regeering blijft dan ook van oordeel, dat
het door haar voorgestane stelsel de minste
bezwaren heeft.
Ten aanzien van de personeele belasting
voor motorrijtuigen wordt overwogen deze
aanzienlijk te verminderen of deze heffing af
te schaffen met gelijktijdige invoering van een
geringe verhooging van de andere belastingen
welke op het motorrijtuigen verkeer drukken
De afschaffing van de zakelijke be
drijfsbelasting is door de regeering
buiten het verband van de onderhavige
voorstellen in overioeging genomen.
haperen? Hier klinkt dezelfde taal die Dala
dier tot zijn Franschen sprak: Werk harder!
Chamberlain's tweede eenvoudige grond
waarheid was, dat men niet moet stilzitten
en op den vrede wachten, maar daadwer
kelijk handelen om hem te verwezenlijken.
Niet wachten tot een crisis verscherpt wordt,
maar trachten den goeden wil der vier mo
gendheden van München te consolideeren en
het vertrouwen in Europa te herstellen. Zijn
sommigen dat niet met hem eens? Wat willen
zij dan? Oorlog? Neen. Wat dan? Er zijn nu
eenmaal twee soorten staten, parlementaire
en totalitaire, naast elkaar. Zij moeten sa
men zien te leven. Zij hebben elkaar econo
misch noodig bovendien. Als men nu geen
samenwerking en geen oorlog wil, wat rest
dan anders dan onvruchtbaar en nutteloos
nijdassen, dat tenslotte toch tot oorlog zou
leiden?
„Het doel: verbetering van den levens
standaard van het volk is moeilijk vereenig-
baar met het voortdurend opstapelen van
wapens", zei Chamberlain ronduit. „Wij wil
len beperking der bewapening door een ac-
coord, omdat door eenzijdige ontwapening
niemand wordt geholpen. Tenslotte moeten
wij komen tot algeheele afschaffing der be
wapening. Maar nu loop ik te ver vooruit: ik
zal dat niet meer beleven. Evenwel kan ik
niet inzien, waarom wij de eerste stadia, die
der beperking, niet. zouden bereiken als wij
onze politiek voortzetten. De regeering wil
zich van ganscher harte aan deze politiek der
verzoening wijden."
Wie kan ontkennen dat dit de taal van. het
gezonde verstand en van den goeden wil is?
Zulk een beleid kan ook in ons land niet
anders dan instemming verwerven
R P.
Na afloop van den Franschen
kabinetsraad van Dinsdagavond werd
bekend gemaakt, dat minister Mar
chandeau de portefeuille van finan
ciën had verwisseld tegen die van
justitie en dat Paul Reynaud hem
opgevolgd was als minister van
financiën.
Paul Reynaud.
De minister van Binnenlandsche Zaken,
Sarraut, las den persvertegenwoordigers het
volgende communiqué voor:
„Tijdens gedachtenwisselingen in de
Maandag en Dinsdag gehouden bijeen
komsten van den kabinetsraad heeft
Marchandeau, de minister van financiën,
den wensch uitgesproken de taak. welke
hij op zich had genomen, neer te leggen.
Op aandrang van minister-president
Daladier waarbij de ministers zich una
niem aansloten, heeft Marchandeau er in
toegestemd zijn medewerking aan de re
geering van Daladier voort te zetten in de
functie van minister van justitie in de
plaats van Paul Reynaud, die de leiding
van het ministerie van financiën heeft
aanvaard."
De nieuwe minister van financiën heeft gis
teravond tegenover de pers nog verklaard, dat
hij zijn taak had aanvaard in den geestes
staat die op het oogenblik alle Franschen be
zield ieder moet dienen.
Mijn eerste werk zal zijn een balans
op te makeu van den financieelen en
De Knilm is ook alweer tien jaar geworden,
In rustloos streven van een hooge orde.
Al leefde zij dien tijd alleen van lucht.
Zij nam de jaren door steeds grooter vlucht;
Wij kunnen dan haar dreunende motoren,
Op zulk een grooten afstand wel niet hooren.
Wij zien haar vogels niet de lucht in gaan,
Of slank en machtig op een vliegveld staan,
Wij kunnen niet bij haar een ticket koopen,
Om ons eens vluchtig lucht te laten doopen;
Maar ook zij streeft voortdurend naar
den top
En ook haar vlieger gaat geregeld op.
Dus nu voor haar. zij 't ver van onze oogen,
Weer metterdaad tien jaar zijn omgevlogen.
Nu lichten wij ook hier voor haar den hoed
En brengen huldigend een verren groet.
Haar diensten die door 't tropisch luchtruim
suizen.
Zijn ook van goeden Nederlandschen huize.
Ver van ons weg, dichtbij aan ons verwant,
Tien jaar een deel van vliegend Nederland.
P. GASUS.
VU LP EN-PRIJSVRAAG
O.lhükirttünti»
Hoeveel VULPENNEN en VULPOTLOODEN zijn
in onze etalage FRAAIE PRIJZEN
Ziet onze etalage
ZIJLSTRAAT 90.
(Adv. Ingez. Med.)
At J
Marchandeau.
economisclnm toestand van Frankrijk.
Hiervoor heb ik vijf dagen noodig.
Daarna zullen de daden volgen.
Op het oogenbiik heb ik slechts één
ding te zeggen. Er is een tijd geweest,
dat het vraagstuk der devaluatie aan
de orde was omdat onze prijzen te
hoog waren in verhouding tot de prij
zen in het buitenland. Destijds heb ik
niet gevreesd zeer luid de waarheid
te doen hooren. Thans verklaar ik
met dezelfde duidelijkheid dat die
tijd thans voorbij is. Het herstel is
geen monetaire kwestie meer, het is
een finanrieele en een economische
kwestie. Alle Franschen willen zich
zetten aan de gemeenschappelijke
taak: de regecring zal hen de midde
len daar toe verschaffen.
Havas meldt nog nader: De oneenigheid,
welke zich Maandag in den kabinetsraad
heeft voorgedaan tusschen Marchandeau en
de meeste van zijn collega's over de maatrege
len, welke de minister van financiën voor
stelde voor het herstel van het land, heeft
haar ontknocping gevonden tijdens de nieuwe
beraadslaging, welke Dinsdagmiddag door de
ministers, onder leiding van Daladier is ge
houden.
Tijdens een zeer langdurig onderhoud, dat
ook Georges Bonnet heeft bijgewoond, heeft
Marchandeau te kennen gegeven voornemens
te zijn vast te houden aan de algemeene lijnen
welke hij had opgesteld.
Daladier heeft daartegenover gewezen op de
politieke zoowel als practische inccnvenien-
ten van dit plan. daar een controle op de va
luta slechts doelmatig zou kunnen zijn bin
nen het kader van een organisatie van de
onderdrukking van fraude welke zeer inge
wikkeld zou zijn.
Onder deze omstandigheden heeft Mar
chandeau er de voorkeur aan gegeven zijn
ontwerpen terug te nemen.
Hij diende zijn ontslag in om niet de van
het kabinet van Daladier verwachte actie te
verhit,deren De minister-president drong er
evenwel op aan, dat hij op een andere post
zijn medewerking zou blijven verleenen.
Hij bood hem daarom aan Paul Reynaud te
vervangen, waarbij de minister van justitie
zijnerzijds minister van financiën zou worden
Marchandeau en Reynaud namen dit voor
stel aan. waardoor deze onverwachte crisis in
het kabinet direct werd opgelost.
Woensdag 2 November 1938
Abonnementen per week f 0.25. p maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. loMie nummer» 6 cent per ex.
Ad verten tien 1-5 regel» f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reelame» f 0.60 per regeL
Rettelabonnement»tarieven »»p aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regel» f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentje» «ie rubriek.
Het woord is aan
Neville Chamberlain:
Het is niet in ons belang,
dat een deel der wereld arm
blijft.
Wij moeten niet stilzitten
en op den vrede wachten.
W{) moeten actief optreden.
(Uit zijn rede in
het Lagerhuis op
1 November 1938)
Regeering verdedigt vorm
en toon der Troonrede.
De sobere toon en het gemis aan opgewekt
heid der Troonrede van dit jaar is in ver
schillende bladen en door verschillende Ka
merleden gecritlseerd De regeering wijst thans,
als verklaring van deze somberheid, op de
dagen, waarin de Troonrede werd opgesteld
en uitgesproken. Voorts wijst zij er ook op. dat
zelfs geheel los daarvan geen reden was voor
een „opgewekte" Troonrede. De regeering moet
de waarheid zoo dicht mogelijk benaderen en
psychologische experimenten zouden volkomen
misplaatst zijn. Dat de Troonrede sober was,
wordt erkend, doch traditioneel zijn onze
Troonreden kort en als de regeering al haar
plannen had moeten meedeelen, zou zelfs een
korte samenvatting daarvan de maat eener
normale Troonrede verre te buiten-zijn gegaan.
Bovendien zijn op den zelfden dag millioenen-
nota en uitvoerige memories van toelichting
verschenen, zoodat ook op die gronden de
regeering een uitvoeriger Troonrede onge-
wenscht oordeelde.
Haarlem en de Forensenbelasting.
Een onderzoek van het Haarlemsche
gemeentebestuur.
Naar wij vernemen ligt het in de bedoeling
van het gemeentebsetuur van Haarlem met
spoed een onderzoek in te stellen naar de
vraag welke uitkomsten voor Haarlem zijn te
verwachten van de door de regeering voorge
stelde forensenbelasting. Daardoor zou dan
zekerheid verkregen kunnen worden over de
vraag hoeveel Haarlem zou ontvangen
aan belastingen van de personen die in Haar
lem werken en ln de randgemeenten wonen
en hoeveel belasting a f g e st aan moet wor
den voor de Haarlemmers die te Amsterdam
werkforens zijn.
EBT U iets op te ruimen?
Iets te vragen?
Doe het op de eenvoudigste wijze, zoo
als tienduizenden het elk jaar doen
Plaats een Groentje in Haarlem's
Dagblad.
HEDEN: 12 PAGINA'S
HAARLEM EN OMSTREKEN.
pag.
Er komt een nieuwe „Lichthoeve" op de
Veluwe. 2
Een schoolmeester uit 1804 moest orde en
tucht in een wees- en oudelicdcnhuis
herstellen. 4
De verpleging van particuliere patiënten
in de Haarlemsche ziekenhuizen. 4
Het eeuwfeest der firma J. J. Beyncs. 6
BINNENLAND.
De regeering is voornemens enkele verla
gingen in de personeele belasting en de
accijnzen toe te passen. 1
.Mr. Ries, oud-thesaurier-gencraal heeft
zich met een schrijven betreffende den
toestand van 's Lands financiën tot dr.
H. Colijn gericht. 3
Op een onbewaakten overweg te Avenhorn
is een vrachtauto door een trein versplin
terd; de chauffeur is gedood. 3
De regeering blijft tegen verlaging van de
leerlingenschaal. 7
Nederland is niet bij de koloniale herver-
dceling betrokken. 7
BUITENLAND.
Paul Reynaud wordt Fransch minister van
Financiën. 1
Chamberlain heeft het Britsch-ltaliaan-
sche pact gisteren aan het Lagerhuis ter
goedkeuring voorgelegd. 5
Jhr. dr. B. de Jong van Beek cn Donk: Hy
giënische arbeid van den Volkenbond. 5
SPORT.
Cor Kïnl verbetert een wereldrecord. 6
ARTIKELEN.
R. P.: Het gezonde verstand. 1
K. de Jong: Eerste concert der Bachver-
eeniging te Haarlem. 2
K. de Jong: Zangkoor „De Nachtegalen" 2
I. B. Schuil over „Groot Slem" 2
J. H. de Bois: Kunst in Haarlem en daar
buiten. 3
Max. Dagboek van een H. B. S.-er. 3
II. P. van den Aardweg: St. Pieterskerk en
Yatikaan. u
I)e Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op Q