HC ANDERSEN
Duiroelijotje
DONDERDAG 3 NOVEMBER 1938
HAARDE M'S DAGBLAD
4
Uvertraa"
iian""1" g
Snel recht, ook in Haarlem.
TI7 E lezen soms van Amerikaansche
Vb/ loetsovertreders, die onmiddellijk
door den rechter gevonnist wor
den. En als we dat lezen, dan halen we
onze schouders op en zeggen: Nou ja,
dat is weer echt Amerika, zooiets komt
in ons land toch niet voor.
Als gij, waarde lezer, ook tot dezulken
behoort, leest dan de volgende geschie
denis.
Het gebeurde voor den Haarlemschen
kantonrechter
Een kwade fox-terrier had een me
vrouw in haar jas gebeten en de eigenaar
van den hond stond nu terecht omdat
zijn fox niet voorzien was van een deugd-
zamen muilband.
„Hoeveel schade hadt V?", vroeg de
kantonrechter aan de dame wier jas
zocfn begeerlijke prooi voor des fox-
terrier's tanden waren geweest.
„Acht gulden", luidde het antwoord en
dat was niet te veel, want de dame had.
de jas zoo goed en zoo kwaad als het
ging laten stoppen, terwijl ze toch ook
een nieuwe had kunnen eischen. Want
wie zou haar dat kwalijk genomen héb
ben met het oog op den nieuwen „Pa-
rijschenivintervoorraad, die onze Haar-
lemsche etalages opfleurt en de goede
Spaarnestad zocfn ongewoon mondain
karakter geeft?
In ieder geval acht gulden was dus
een billijke eisch.
„Wilt U dat betalen?", zei de kanton
rechter tot den verdachte.
Jawel, mijnheer, maar ik wil ook mijn
recht", zei de hondeneigenaar.
„Juist", concludeerde de kantonrechter,
„betaalt U dan maar aan mevrouw dan
kunt U het recht meieen hier krijgen
En zoo kon het gebeuren, dat de mijn
heer zijn portefeuille voor den dag haal
de en de dame een briefje van f 10 over
handigde, waarop hij prompt twee gul
den terugkreeg. Doch helaas, langen tijd
mocht hij zich in dit bezit niet verheu
gen. Vier gulden of vier dagen requi-
r eer de de Ambtenaar, „Omdat U nu met
een betaald hebt, zal ik er twee gulden
van maken", luidde het vonnis van den
Kantonrechter.
Zoodat in den tijd van nog geen tien
minuten het recht zijn loop had gehad.
En dan spreken ze nog wel eens van
langzame Hollandsche rechtsprocedures!
HET ANTWOORD IS EENVOUDIG:
BESTEL VAN BREEMEN'S BRAND
STOFFEN U ONTVANGT DAN DE
HOOGSTE CALORISCHE WAARDE!
DWZ.BRANDSTOF WELKE BID
VERBRANDING DE MEESTE WARMTE
VERSPREIDTALLEEN EEN WEINIG
ASCH NALAAT EN DAARDOOR
VOORDEELIG IS.
Erg mooi van voren zeg!
E jon ge... van achteren ook!
Waar? Bij P. van den Brul
op pag... s
(Adv. Ingez. Med.)
De Bond van Invaliden.
Streven naar lotsverbetering.
Woensdagmiddag hield de Bond van Invali
den een bijeenkomst in één der zalen van het
St. Bavogebouw te Haarlem. Er was weliswaar
niet veel belangstelling, doch dit was te ver
wachten, want het gold hier een poging om
tot de oprichting van een Haarlemsche afdee-
ling te geraken van den Bond, die weliswaar
reeds in 1925 bij K. B. goedgekeurd werd,
doch welke sindsdien verliep en eerst in Ja
nuari van dit jaar tot nieuw leven werd ge
bracht door verschillende reorganisaties.
De voorzitter van het dagelijksch bestuur
van den Bond (Schipbeekstraat 5 huis in Am
sterdam), de heer J. A. Harinck, hield een
korte toespraak, waarin hij de bedoelingen
van den Bond uiteen zette.
De Bond streeft naar lotsverbetering der in
validen. Door een hechte organisatie kan de
invalide in breeden kring belangstelling voor
zijn lot verkrijgen. Door propaganda kan de
Overheid gebracht worden tot het treffen van
maatregelen, die het lot der invaliden verbe
teren.
In dezen tijd kan iedereen begrijpen dat
steun zonder werk de moraliteit van de men-
schen naar beneden haalt. Dit heeft betrekking
op de werkloozen. Doch dit geldt in alle tijden
in grooter mate voor de invaliden. Vele invali
den kunnen werken. En dat zal hen verheffen
Er wordt in dit opzicht reeds het een en ander
gedaan. Doch 't kan veel beter. De actie daar
toe moet van de invaliden zelf uitgaan.
Het is ook noodig dat de regeering bij haar
plannen om werkloozen aan den arbeid te zet
ten denkt aan de invaliden.
De heer J. A. Harinck gaf de aanwezigen ge
legenheid om met hem van gedachten te wis
selen. De voorzitter hoopte dat de belangstel
ling bij een volgende bijeenkomst grooter zal
zijn.
ONDERWIJZERS ST. NICOLAASFEEST.
De penningmeester van het Onderwijzers
St. Nicolaasfeest, de heer S. P. Doek, schrijft
ons:
Herhaalde malen bereiken de Sint Nicolaas
Commissie van den Bond van Ned. Onder
wijzers en de Vereeniging van Hoofden van
Scholen klachten over het collecteeren voor
„een" Sint Nicolaasfeest!
We mogen er nog wel eens op wijzen, dat
ons feest georganiseerd wordt voor alle leer
lingen der Openbare en Doopsgezinde Scho
len
Onze collectrices (collectanten) zijn in het
bezit van een legitimatie-bewijs, onder
teekend door den penningmeester. Men vrage
uitdrukkelijk of gecollecteerd wordt voor het
Onderwijzers Sint-Nicolaasfeest.
Onze lijsten hebben als hoofd „1938. 31ste
Onderwijzers Sint Nicolaasfeest".
Men zie dus goed toe, dat men niet op een
verkeerde lijst teekent.
Herscholing van Kleermakers.
Stads-Bibliotlieek en Leeszaal van
Haarlem.
(Adv. Ingez. Med.)
Was dit voor de gepensionneerden al zeer
teleurstellend, erger werd dit nog voor hen.
nu de Tweede Kamer zich op 19 October
j.l. tegen het bestendigen van de korting
heeft uitgesproken, de Regeering haar stand
punt althans voor het oogenblik nog hand
haaft.
Wij kunnen niet accoord gaan met de ar
gumenten van den Minister van Waterstaat,
die het te kort in het Spoorwegbedrijf als
basis neemt voor handhaving der pensioen-
korting, omdat de gemeenschap, die de baten
van het Spoorwegbedrijf heeft genoten, ook
de lasten dient te dragen; deze mogen der
halve niet op een kleine groep van de ge
meenschap worden afgeschoven.
Wij hopen dat uwe Regeering spoedig de
gepensionneerden door opheffing der 10 pet.
korting in hun rechten zal herstellen".
MENDER KINDERWAGENS -
MEER ROLSTOELEN.
Nieuwe gegevens over de
bevolkingsstriictuur van Haarlem.
IN 10 JAAR 50% MEER ZEVENTIG-JARIGEN.
In de afgeloopen jaren hebben wij meermalen
de aandacht gevestigd op twee voor de bevol
kingsstriictuur belangrijke factoren, namelijk
dat het geboortecijfer gedaald is en dat de leef-
tijdsduur der menschen belangrijk is toegeno
men. Door den tijd zullen beide verschijnselen
een sterken invloed uitoefenen op de samenstel
ling der bevolking.
In dit verband is de kernachtige uitdrukking
gebruikt: „er komen minder kinderwagens en
meer rolstoelen". Dus minder kinderen en meer
oude menschen!
Een ander deskundige schreef: „Deze eeuw is
begonnen als de eeuw van het kind, maar zij
zal eindigen als de eeuw van den ouderdom".
De bevolkingscijfers die in de Statistische Ge
gevens der gemeente Haarlem worden opgeno
men, toonen zeer duidelijk aan dat te Haarlem
dezelfde verschijnselen worden waargenomen.
Er sterven meer oudere menschen dan vroeger.
Alleen in 1937 zijn te Haarlem niet minder dan
241 inwoners van 80 jaar en ouder overleden.
In de drie eerste kwartalen van 1938 was dit
aantal 153. Als men alleen op dit hooge aantal
let en daarbij bedenkt, dat de groep 80-
jarigen natuurlijk klein is bij de volkstelling
van 31 Dec. 1930 werd geconstateerd dat er te
Haarlem slechts 962 inwoners waren van 80 jaar
en ouder zou de vrees naar boven komen
dat wij weldra geen hoog-bej aarden meer zullen
hebben. Maar die vrees is ongegrond. Een nade
re bestudeering der cijfers wijst juist uit, dat
er den laatsten tüd meer menschen van
80 jaar en ouder sterven omdat die
groep zooveel grooter geworden is.
Sinds 31 December 1930 zyn te Haarlem 1435
menschen van 80 jaar en ouder overleden, dus
nog 473 meer dan er eind 1930 waren, maar er
zijn in die 7 3/4 jaar ongetwijfeld veel meer
inwoners van de groep 7280 jaar, die er in
1931 waren, in leven gebleven dan 80-jarigen
stierven. De vólkstelling van 1940 zal dan ook,
dit wordt reeds nu met stelligheid aangenomen,
uitwijzen dat er dan veel meer 80-jarigen zijn
dan in 1930.
In 1930 waren er te Haarlem:
6064 jaar
1921
2220
4141
6569 jaar
1536
1971
3507
7074 jaar
1018
1258
2276
7580 jaar
634
800
1434
80 jaar en ouder
395
567
962
Totaal
5504
6816
12320
In den tijd die verstreek na 31 Dec. 1930 zijn
er 4957 menschen van 60 jaar en ouder overle
den. Er scheiden ons nog van de nieuwe volks
telling (31 Dec. 1940) nog 2 1/4 jaar. In dat
tijdvak zal het aantal oudjes dat overlijdt nog
stijgen met pl.m. 1700. Het totaal wordt dan
omstreeks 6650. Van de 12320 menschen die eind
1930 60 jaar en ouder waren, zijn er dan dus
minstens 5670 over. Wij zeggen „minstens"
want het is aan te nemen dat er in den loop van
die 10 jaar onder het aantal dat overleed op
Statistiek van bezoek en uitleening over
October 1938 (1937).
I. Prinsenhof. Bezoek aan de leeszaal door
2336 personen (v. j. 2457), t.w. 2066 mannen
en 270 vrouwen.
Bezoek aan de krantenzaal door 5614 per
sonen (v. j. 6150), t.w. 5132 mannen en 482
vrouwen.
Totaal bezoek aan lees- en krantenzaal door
7950 personen (v. j. 8607) t.w. 7198 mannen en
752 vrouwen. Uitgeleend werden 8039 boeken
(v. j. 8019).
II. Filiaal „Huis te Zaanen", Bezoek aan de
leeszaal door 923 personen (v. j. 1081), t.w.
705 mannen en 218 vrouwen.
Uitgeleend werden 3311 boeken (v. j. 3498).
III. Hoofdbibliotheek en filiaal werden te
zamen bezocht door 8873 personen, (v. j. 9688),
t.w. 7903 mannen en 970 vrouwen.
In het geheel werden uitgeleend 11350 boe
ken (v. j. 11517).
SYNAGOGEDIENSTEN NEDERL. ISRAEL.
GEMEENTE
Sabbath:
Vrijdagavonddienst te 4.15 uur.
Ochtenddienst te b' uur.
Middagdienst te 1 uur.
Avonddienst te 5.08 uur.
Werkdagen:
Ochtenddienst te 7 uur. Zondag te 7.30 uur.
Avonddienst te 7.45 uur.
Talmoed Torah:
Sabbath te 12 uur.
Werkdagen 's avonds te 7.15 uur.
Zondag 's avonds te 7 uur.
De diensten op de Werkdagen, alsmede Tal
moed Torah worden verricht in het Gemeente-
gebouw, Lange Wijngaardstraat 14.
De diensten op Sabbath vinden plaats ter
Synagoge, Lange Begijnestraat 11.
BOND VAN GEPENSIONNEERDEN
NED. SPOOR- EN TRAMWEGEN.
Het bestuur van Bovengenoemden bond
heeft aan den Raad van Ministers der Ne-
derlandsche Regeering een adres verzonden,
waaraan wij het volgende ontleenen:
„Na de debatten over de Verkeersfondsbe-
grooting 1938 is door den heer Van Houten
een motie ingediend, welke inhield intrekking
van de 10 pet. korting en opheffing van de
art. 80a en 80b, regelende de pensioenen voor
spoorwegpersoneel uit de Pensioenwet voor
Spoorweg ambtenaren 1925.
Bij de besprekingen over deze motie bleek
reeds dat er een meerderheid in de Tweede
Kamer was, die het onrecht en de uitzonde
ringspositie waarin het gepensionneerde
spoorwegpersoneel in tegenstelling van het
gepensionneerde Indische en Rijkspersoneel
was geplaatst ongedaan wenschen te maken.
Wij koesterden de stille hoop, dat de Re
geering deze stemming als een vingerwijzing
zou hebben begrepen, dat de Kamer de kor
ting wenschte opgeheven te zien.
In tal van adressen is door onzen Bond op
de grievende onrechtvaardigheid en het uit
zonderlijke van deze regeling voor de ge
pensionneerden gewezen, zonder dat uwe re
geering hierin aanleiding vond, de korting op
de pensioenen op te heffen.
i70-jarigen leeftijd wel 1000 zijn die bij de
volkstelling van 1930 nog tot de groep 50—60
jaar behoorden. Dat wil dus zeggen, dat van de
groep van 12320 menschen die öp 31 Dec. 1930
60 jaar en ouder waren, er op 31 Dec. 1940 nog
wel 6670 zullen over zijn. Die zijn dan dus 70
jaar en ouder geworden.
Daarbij is dan nog geen aandacht gewijd aan
de toeneming der bevolking. Het inwoner-aan
tal van Haarlem zal in 1940 vermoedelijk op
140.000 komen, wat, sinds 1930, een toeneming
beteekent van 16 pet. Het is dus wel aan te ne
men dat ook tengevolge van de nieuwe vesti
gingen in de gemeente het aantal bejaarden ook
gestegen zal zijn. Dit te meer omdat in de
laatste jaren vrij veel gepensionneerden zich te
Haarlem vestigden. Daardoor stijgt het aantal
70-jarigen wellicht boven de 7000.
Op 31 Dec. 1930 waren er slechts 4672.
Haarlem zal dus in 1940 ongeveer 50
pet. meer inwoners van 70 jaar en ouder
hebben dan in 1930.
In 1879 had Haarlem op een bevolking van
36976 inwoners slechts 1201 menschen van 70
jaar en ouder (3.1 pet.) in 1930 op 119.700 in
woners 4672 of 3.9 pet.: het aantal zal in 1940
vermoedelijk minstens 7000 bedragen of 5 pet.
OPDRACHT.
Door den Rijkswaterstaat werd bij onder-
handsche overeenkomst opgedragen het ma
ken van wegverhardingen op den Zuidelijken
toegangsweg van de brug over den Moerdijk,
aan de N.V. De Geruischlooze Weg te Heem
stede, voor een bedrag van 69.330.
Buiten, achter den tuin, stroomde een breed water. Aan den
oever was de grond moerassig en modderig. Hier woonde de pad,
met baar zoon. Hu, die zoon was ook al zoo leelijk. Afschuwelijk
leelijk. Hjj leek precies op zijn moeder. En hjj was even nieuws
gierig, want toen hij zijn moeder aan zag komen, kwam hij gauw
naar haar toe
Cursus door den heer J. Yader geopend.
In het atelier van de firma N.V. G.
A. v. d. Steur. Kruisstraat 7, is gister
avond door den heer J. Vader, direc
teur van de Gemeentelijke Arbeids
beurs een cursus geopend voor de
herscholing van kleermakers.
Nadat de heer L. v. d. Steur een kort
openingswoord had gesproken wees de heer
J. Vader er op dat alle factoren om dezen
cursus te doen slagen aanwezig zijn. Dank zij
de firma v. d. Steur heeft men over een ruim
atelier de beschikking, de cursistenleider, de
heer Enterman is een uiterst bekwaam vak
man terwijl het mogelijk is gebleken ook
financieelen steun door de gemeente te ver
kenen.
De leerlingen zijn door de werknemers
organisaties uitgezocht zoodat verwacht mag
worden, dat zij van de lessen veel profijt zul
len hebben. De lessen zullen driemaal in de
week en wel Dinsdag-, Woensdag- en Don
derdagavond, voorloopig voor een half jaar
worden gehouden. Door de bedrijf scommis-
sie tot bestrijding der werkloosheid in de
kleedingmdustrie is uitgemaakt dat het niet
bekend zijn met het moderne werk de werk
loosheid in de hand werkt. Daarom zal deze
cursus hopelijk in een behoefte voorzien.
De heer F. v. d. Hout, vertegenwoordiger
van het Dep. van Sociale Zaken zeide dat het
instellen van dezen cursus een uitstekend be
sluit van het Haarlemsche gemeentebestuur
was geweest. Er wordt vaak gezegd, dat
onder de werkloozen niet meer aanwezig is
de goede wil om te werken. Uit eigen ervaring,
aldus spr. kan ik constateeren dat deze ge-
dachtengang onjuist is. Op al de cursussen
die ingesteld worden om werkloozen meer
dere vakbekwaamheid bij te brengen heerscht
een uitstekende geest. Met den wensch dat de
cursus veel succes zou mogen hebben, besloot
de heer v. d. Hout zijn toespraak.
De heer Mol. ondervoorzitter van den Bond
van Kleermakerspatroons in het maatklee-
dingbedrijf juichte dit initiatief eveneens
van harte toe. Alle pogingen om de maatklee-
ding weer op hooger peil te brengen hebben
de volle sympathie van den bond.
Namens de Vereenigde Besturen der werk
nemersorganisaties sprak tenslotte nog de
heer A. Knol die mededeelde dat door de
werknemersvereenigingen reeds eerder der
gelijke cursussen georganiseerd zijn, die ech
ter om verschillende redenen niet alle even
goed konden slagen. Hopelijk zal deze cursus
echter in alle opzichten aan het gestelde doel
beantwoorden.
Onder leiding van den heer Enterman be
zocht het gezelschap hierna de ateliers.
48 stralende zonnedagen vindt
U geconcentreerd in 1 flesch
Jecovitol. Houdt - nu de win
ter komt - Uw kinderen zoo
gezond als de zomerzon
maakte - met Jecovitol.
75c
per flesch
(Adv. Ingez. Med.)
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RADIO CENTRALE op VRIJDAG 4 NOV.
Progr. 1: Hilversum I.
Progr. 2: Hilversum II.
Progr. 3: 8.Keulen 9.20 Parijs Radio 10.50
Diversen 11.20 Parijs Radio 12.10 Droitwich
12.35 Keulen 1.20 Ned. Brussel 2.20 Parijs Radio
3.20 Keulen 4.20 Droitwich 5.20 Ned. Brussel
6.35 Fransch Brussel 7.20 Parijs Radio 8.20
Ned. Brussel 9.London Regional 9.20 Keulen
10.20 Ned. Brussel 10.30 Fransch Brussel 11.20
Danmarks Radio of Diversen
Progr. 4: 8.Ned. Brussel 9.20 Diversen 10.35
London Regional 12.35 Droitwich 1.20 London
Regional 5.20 Droitwich 6.45 London Regional
7.20 Droitwich 3.20 Diversen of gramofoonmu-
ziek 9.20 Droitwich 9.45 Pauze 9.50 London Re
gional 10.20 Droitwich
Progr. 5: 8.00—7.00 Diversen.
7.008.00 Eigen gramofoonplatenconcert.
Gevarieerd programma.
1. Der Schwan, G. Boulanger.
2. Die kleine Patrouille. Dajos Bela
3. Alceste Ouverture, Willem Mengelberg.
4. Love Everlasting, A. Sandler.
5. Tina, L. P. A. Band.
6. Schlösser die im Monde liegen, R. Tauber,
7. Lampenputzer Galopp, Polydor Orkest.
8. Blackpool Songmixture, Reg. Dixon.
9. Elegie. G. Boulanger.
10. Memories of old Vienna, Vienna Orkest
11. Naehtliche Heerschau, Dajos Bela.
12. Adoree, A Sandler
13. There's no more you can say, L. P. A. Band
14. Vilja Lied. R. Tauber.
15. Stiefelputzer Galopp. Polydor Orkest.
16. Rosa Mia. L. P. A. Band.
8.00—12.00 Diversen.
Koax, koax, brekkèkèkèxDat was alles wat de pad zei, II slapen. „St, maak niet Zoo'n lawaai", waarschuwde zijn moeder.
toen hij in de'notedop keek en het fijne, kleine meisje daarin zag „Ze mag nu nog niet wakker worden, anders loopt ze weg. Ze ia
net zoo licht als een vlokje zwanendons!
We zullen haar zoo lang op één van de groote plompebladen II niet weg. Ondertusschen zullen wij in de modder de pronkkamer
zetten, die op het water drijven. Dan zit zij op een eiland en kan in orde maken. Je weet het, daar zul je met je aanstaande vrouw
moeten wonen."
(Wordt vervolgd).
