V
Reynaud's herstelplan.
Uit steen gebeiteld gebed.
W erkloosheidspercentage
iets hooger.
Zal de regeering tegen het
verzet opgewassen zijn?
VRIJDAG 18 NOVEMBER 1938
H AAR E EM'S D'AG BI) AD
9
Waar Koning Leopold
straks zal toeven.
Deze maand komt de koning van België
naar Nederland. Op 22 November a.s. zal
hij na een bezoek aan Paleis Soestdijk
in gezelschap van H.M. de Koningin zich
naar het Belgisch Monument te Amers
foort begeven.
Van dit suggestieve oorlogsgedenk-
teeken, dat weldra in het brandpunt
van aller aandacht zal staan, geven wij
in bijgaand artikel een beschrijving.
SOBER, in groote steenen vlak
ken, verheft zich het Belgisch
Monument tegen den hemel.
Het is een symbool, dit mas
sale blok steen en tevens een getuige
nis. Hoog staat het boven de paadjes,
die door bosch en kreupelhout kron
kelen, hoog boven de schier onpeilbare
groene omgeving, waarin zoovele tin
ten tot een wonderlijke combinatie
saamgeweven zijn: Amersfoort's na
tuurschoon.
Het Belgisch Monument beteekent
een stuk verleden, een droeve plek in
Amersfoort's historie. Het roept beel
den op van de schrijnende tragiek van
den oorlog, toen vele Belgen, uitge
plunderd en gewond, een wanhopige
vlucht ondernamen
Zij hadden toen nog maar één doel:
naar Holland.... het naakte leven
redden
Hildo Krop, wiens vaardige kunste
naarshand reeds zooveel suggestief
wist uit te beelden, heeft dit oorlogs
moment in een reliëf-triptiek op den
voormuur van het gedenkteeken vast
gelegd. Rechts: België, meegesleurd in
den wereldbrandbajonetten
soldatengewonde burgers. In het
middenveld weer een oorlogsflitseen
bom barstvrouwen vluchten
kinderen tuimelenellende en
dood.
De vluchtenden sluiten zich aaneen
een lange stroom. Zij zoeken de
twee figuren der gastvrijheid en ver
troosting, waarmede in dit kunstwerk
Nederland gesymboliseerd wordt. En
links de interneering. Een soldaat
ligt onder een dooden boom. Hem
bleef het leven, zij het dan ook Jen
gescheurd leven.
Amersfoort zal zijn interneerings-
kampen niet gemakkelijk vergeten. En
de velen, die hier medelijden m ver
zorging vonden, hebben bij hun te
rugkeer meer willen geven dan een
handdruk en woorden van dank.
Zij wilden, dat hun dank, zwijgend
en groot, de Amersfoorters altijd nabij
zou zijn.
Zij wilden de diepte van hun gevoel
neerleggen in steen.
Zoo staat dan daar het Belgisch Monument.
Hoog op de westzijde van den Amersfoort-
schen Berg tot ver in den omtrek zichtbaar.
Een symmetrisch bouwwerk van drie vierkan
te zuilen, door een wand onderling verben
den.
Het is in het algemeen minder bekend, dat
het gedenkteeken uit twee deelen bestaat. Op
vrij korten afstand, op een lager niveau, ver
heft zich een steenen wand, 20 meter lang en
vier meter hoog. Hierop vindt ge de triptiek
van Hildo Krop als een monumentaal schil
derij. De gedachten blijven hier bij oorlog en
ellende. Doch ginds, op het eigenlijke monu
ment, wordt de vrede gesymboliseerd.
Een eenzame muui-
De alleenstaande muur heeft zijn bijzon
dere geschiedenis. Want oorspronkelijk lag het
in de bedoeling, dat hij met drie andere wan
den de omlijsting zou vormen van een mu
seum. Een interneeringsmuseum, waarin tal
van souvenirs uit de kampen geëtaleerd zou
den worden. Foto's en brieven, kaarten en
exemplaren van die merkwaardige eigen
krantj es. die voor de distributie van het
nieuws in deze noodkolonies zorg droegen.
Toen de frontmuur stond, zagen de bouwers
ineens af van het museum. De overige drie
muren zijn in het niets gebleven.
De enkele wand bleef eenzaam staan en
kreeg de eervolle functie, tot basis te dienen
ARROND RECHTBANK.
Onjuiste belastingaangifte.
De Haarlemsche Rechtbank behandelde gister
middag de zaak tegen een 60-jarige weduwe uit
Amsterdam, die terecht stond wegens overtre
ding van art. 49, 117 van de Wet op de inkom
stenbelasting 1914 en overtreding van art. 1653
van de Wet op de Vermogensbelasting van 1892.
Op het aangiftebiljet voor het belastingjaar
19361937 had zij als inkomsten opgegeven een
bedrag van f 2088 en als vermogen f 47033. Haar
werkelijke inkomsten bedroegen echter ongeveer
12000 gulden terwijl zij een vermogen had van
ongeveer f 270.000.
Met horten en stooten vertelde de verdachte
dat zij het belastingbiljet te laag had ingevuld
hoewel ze echter ook nooit geweten had, hoe
veel inkomsten ze precies had en hoe groot haar
Vermogen was.
Een hoofdinspecteur van de registratie der be
lastingen te Amsterdam had bij haar aangifte
over 't jaar '37'38 een aanzienlijke kapitaals
vermeerdering geconstateerd, zonder dat daar
voor eenige grondige reden kon worden aange
voerd. Zoodoende was de zaak aan het licht ge
komen. Uit het getuigenverhoor, o.a, legde een
accountant uit Amsterdam eenige verklaringen
af, kwam vast te staan dat de verdachte later
al het mogelijke gedaan had om haar schuld uit
te wisschen. Zij had reeds vrijwillig een flinke
boete betaald.
De Officier vond echter, dat dit geen reden
kon zijn haar nu geheel en al van straf vrij te
pleiten, hij vroeg daarom een gevangenisstraf
van tweemaal vijf dagen.
De verdediger, mr. W. B. Dullemond uit Am
sterdam bestreed de dagvaarding op juridi-
schen grond. Volgens zijn meening was de aan
gifte nog vrijwillig geschied. Hij vroeg daarom
niet ontvankelijk verklaring van de dagvaar
ding en ontslag van rechtsvervolging.
Uitspraak 1 December,
voor Hildo Krop's schepping. Op de rugzijde
werden de woorden gebeiteld: Vrijheid, Op
beuring en Onderwijs.
Francois Gos uit Lausanne hakte op het
hoofdgebouw de basreliëfs, de symbolen van
vrede, hoop en welvaart.
Aan de achterzijde, hoog op de middenzuil,
ontwierp hij een leeuw; de suggestie van
kracht en nieuwen moed. Rechts de industrie
en links de arbeid. Beneden schetste hij de
maatschappij, waarin zich alles weer op dc
welvaart richt. Aan de andere zijde, als
hoofdmotief de vredesfiguur.
Ter weerszijden van de middenzuil leidt een
trap naar een bemuurde galerij. Op de eerste
verdieping is een cel gebouwd, gewijd aan de
nagedachtenis van 176 Belgen, die in de in-
terneeringskampen het leven lieten.
Op een gedenkplaat vindt ge een serie na
men en wel van de belangrijkste oprichters.
Verder is hierin de bouwdatum gegrift: 3 Oct.
1916. Camille Huijsmans was een der ontwer
pers. Dan is hierboven nog een vertrek waar
in destijds de portretten van de Koningin
der Nederlanden en den Koning van België
werden opgehangen.
In de gave contouren van dit merkwaardige
bouwwerk komt een diepe rust tot uitdruk
king. Een zuiver, architectonisch kunstwerk,
waarin iedere te decoratief gekrulde lijn ver
meden is. Het wil de steenen gevoelsexpressie
zijn van een groot, onzegbaar leed en een die
pe, monumentale dankbaarheid. En deze ele
menten zijn onweerlegbaar in de schepping
met elkaar verbonden tot een eenheid.
Een eenheid, die als een strak silhouet ge
tuigt boven helder groen. Steeds zichzelf,
steeds eender. Alleen als de hemel van kleur
verandert schijnt het steen helderder of dof
fer te worden.
's Winters, wanneer de omgeving tot een
groot wit kleed is geworden, staat het monu
ment als een zwart blok tegen het vale uit
spansel. Dan wordt zijn zeggingskracht
grooter.
Dan zou men het gedenkteeken ook kunnen
zien als een uit steen gebeiteld gebed om den
vrede.
Toch beneden vorige jaren.
De directeur van den rijksdienst der werk
loosheidsverzekering en arbeidsbemiddeling
deelt mede, dat blijkens door het centraal
bureau voor de statistiek verstrekte voorloo-
pige gegevens in de week 24 t/m. 29 October
1938 bij gesubsidieerde vereenigingen met
werkloozenkas 566.374 personen, onder wie
74.971 landarbeiders waren aangesloten.
Van de 491.403 verzekerden buiten de land
arbeiders, was het werkloosheidspercentage
22,5 (in de vorige verslagweek, 3 t/m. 8 Octo
ber, was dit percentage 22,2).
In de overeenkomstige verslagweek van
October was het werkloosheidspercentage
voor verzekerden f zonder landarbeiders) in
de laatste jaren als volgt: 1932: 26,8; 1933:
24,8; 1934: 27,1; 1935: 30,8; 1936: 30,1; 1937:
24,2.
Op 29 October waren bij de organen der
openbare arbeidsbemiddeling ingeschreven
332.934 werkzoekenden, waarvan er 315.703
werkloos waren (n.l. 301.744 mannen en 13.959
vrouwen)
Van de geheel werklooze verzekerden ont
vingen er in de verslagweek 17.822 uitkeering
uit hun werkloozenkas.
Blijkens voorloopige opgave van den direc
teur-generaal van de werkverschaffing en
steunverleening bedroeg op 29 October het
aantal tewerkgestelde werkloozen 53.403 en
het aantal gesteunde werkloozen 129.078, te
zamen 182.481. (Hieronder bevindt zich een
aantal verzekerden, wier steun bestaat uit
een aanvulling van de uitkeering uit hun
werkloozenkas).
Voorts zijn een aantal werkloozen in cultu-
reelen zorg (cursussen en kampen). Hun aan
tal bedroeg in Augustus 12.669.
Het groote verschil tusschen het aantal in
geschreven werkloozen en het aantal perso
nen door verzekering, steun en werkverschaf
fing geholpen, wordt mede hierdoor ver
klaard, dat onder het aantal verzorgden (dit
zijn in hoofdzaak kostwinners van gezinnen)
de werklooze gezin0'eden niet worden me-
degeteld. Deze zijn ~ehter wel als werkzoe
kenden bij een arbeidsbeurs ingeschreven.
Aannemer tot een jaar gevangenis
straf wegens meineed veroordeeld.
De Amsterdamsche rechtbank veroordeelde
een aannemer uit Hilversum conform den
eisch van het O. M. tot een jaar gevangenis
straf wegens meineed.
Verdachte had in een quaestie tusschen
twee bouwers een beëedigd rapport uitgebracht
zonder zich op de hoogte van de feiten te
stellen.
WEEK-ABONNEMENTEN
dienen uiterlijk Woensdags avonds
betaald te zijn, daar de bezorgers op
Donderdag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE.
TRIPLEX a 25 CENT PER M2
bij de eenige VRIJE HOUTHANDEL
ZAANLANDSCHE HOUTHANDEL
HOOGERWOERDSTR. 8—12 TELEF. 22730
PAUL KRUGERKADE 31—37 TELEF. 17071
RAMPLAAN 35.
(Adv. Ingez. Med.)
Oproep aan obligatiehouders van
..Artis".
Om hun obligaties tijdelijk ter beschikking
van professoren te stellen.
De gezamenlijke hoogleeraren in de dierkun
de aan de Nederlandsche universiteiten, heb
ben zich gewend tot de houders van obliga
ties van „Artis" te Amsterdam, met een uit
voerig betoog, waarin zij de noodzaak van het
behoud van „Artis" uit een oogpunt van weten
schappelijke voorlichting bepeliten.
Zij wijzen op het gevaar, dat de aandeel
houdersvergadering, die 30 November a.s.
bijeen komt, een besluit zou kunnen nemen,
dat tot opheffing van den dierentuin zou
leiden.
Met het oog daarop verzoeken de
hoogleeraren alle obligatiebezitters,
die niet zelf ter vergadering kunnen
komen, om hun obligaties tijdelijk
ter beschikking te stellen van prof.
Boschma te Leiden.
Zij kunnen dit doen door de in hun bezit
zijnde obligaties, liefst zoo spoedig mogelijk
per aangeteekend schrijven te zenden aan de
heeren Hope en Co., bankiers, Keizersgracht
577581, postbox 659 te Amsterdam, ten name
van prof. dr. H. Boschma, directeur van het
Rijksmuseum van Natuurlijke Historie te
Leiden. De heeren Hope en Co. zullen, na ont
vangst der obligaties, aan de obligatiehouders
een recu doen toekomen en zullen na de ver
gadering. de obligaties zoo spoedig mogelijk
aan de afzenders terugzenden.
Prof. Boschma zou daardoor in staat worden
gesteld, ter vergadering een groot aantal
stemmen uit te brengen ten gunste van hef
behoud van „Artis".
DE LUCHTBESCHERMING IN HAARLEM.
De afdeeling Haarlem van de Nederlandsche
Vereeniging voor Luchtbescherming zal thans
aanvangen met de organisatie van vak I, het ge
deelte van Haarlem-Centrum, begrensd door
Nieuwe Gracht N.-Z., Kenaupark. Staten Bol
werk, Kennemerplein, Prinsen Bolwerk, Var-
kensmarkt, Hooimarkt.
Uitsluitend voor de bewoners van dit stads
deel zal de afdeeling Haarlem van genoemde
ereeniging een vergadering beleggen op Woens
dag 23 November a.s., des avonds te 8.15 uur. in
Hotel „Lion d'Or" aan den Kruisweg no. 36.
De heer E. H. Tenckinck, hoofd van den
Luchtbeschermingsdienst te Haarlem, zal op
deze vergadering spreken over de noodzakelijk
heid en nuttigheid van de gezinsbescherming bij
de luchtbescherming en over de organisatie van
vak I.
Vervolgens zal, zoo mogelijk, worden overge
gaan tot samenstelling van een vak-comité uit
de bewoners van vak I. Dit vak-comité zal de
afdeeling Haarlem van de Nederlandsche Ver
eeniging voor luchtbescherming bij de organisa
tie van vak I behulpzaam moeten zijn. Deze or
ganisatie betreft eenerzijds de opleiding der be
woners in de gezinsbescherming en anderzijds
de vorming van de hulpgroepen, welke in tijden
van nood de verschillende Overheidsdiensten in
het betreffende vak moeten completeeren.
Het zuur in Uw maag zou een gat
in liet vloerkleed kunnen
branden.
Wanneer Uw spijsverte
ring U pijn bezorgt, ligt de
oorzaak hiervan meestal in
een teveel aan zuur in Uw
maag. Weet U, dat dit zuur
zoo krachtig is, dat het een
gat zou kunnen branden
in een dik pluche vloer
kleed? Dit is bewezen door
scheikundigen. Zij drup
pelden wat zoutzuur (wat
dezelfde samenstelling heeft
als maagzuur) op een kar
pet en dit zuur brandde
hierin inderdaad een gat
van 15 c.M. Indien dit
reeds het geval is met een
pluche vloerkleed, zult U zich kunnen voor
stellen, welke uitwerking dit zuur heeft op Uw
maag. Bevrijdt U zelf van dit zuur door na
den maaltijd of steeds wanneer U pijn
voelt een Digestif Rennie pastille in Uw
mond te laten smelten.
Rennie is een pastille, die gemakkelijk in
den mond oplost, zich dan met het speeksel
vermengt en daardoor een onmiddellijke uit
werking heeft. Het bevat bestanddeelen,
die het zuur absorbeeren en neutraliseeren en
andere bestanddeelen die de spijsvertering
krachtig bevorderen en zoodoende voorkomen,
dat zich weder overtollig zuur vormt. Digestif
Rennie pastilles zijn zeer smakelijk en dan
ook bijzonder prettig te nemen.
Indien Uw spijsvertering U pijn bezorgt
of wanneer Uw maag is aangetast door over
tollig zuur koop dan dadelijk een pak Di
gestif Rennie Pastilles. Digestif Rennie Fas
ciites zijn verkrijgbaar bij alle apothekers en
erkende drogisten a 0.40 per pakje en 1.25
per groot pak.
(Adv. Ingez, Med.)
HET BELGISCHE MONUMENT.
<Men zie het artikel op deze pagina).
Ingrijpende bezuinigingen.
(Van onzen Parijschen correspondent)
99
EEL vrienden zal ik hiermee niet
winnen', besloot Paul Reynaud
het onderhoud, dat hij na zijn
radiorede tot het Fransche volk
aan de pers had toegestaan. En inderdaad, de
maatregelen door den minister van Financiën
voorgesteld en door de regeering goedge
keurd, zijn niet van dien aard om veel
enthousiasme op te wekken. De zware reke
ning is het, die voor al de fouten der voor
gaande jaren betaald moet worden, een re
kening, waarvoor iedereen, rijk en arm zon
der uitzondering, zijn deel zal moeten bijdra
gen.
Elke onbevooroordeelde luisteraar, die naar
de radiorede van Paul Reynaud geluisterd
heeft, zal moeten erkennen, dat de minister
van financiën bij het opmaken der balans
van Frankrijk en bij het zoeken der middelen
om deze weer in evenwicht te brengen, geen
goedkoope populariteit gezocht heeft. Op
rechtheid is overigens een eigenschap, die
hem zelfs door zijn verbitterdste tegenstan
ders nooit ontzegd is en van zijn groote com
petentie op financieel gebied heeft hij talloo-
ze bewijzen gegeven. Vrijwel de eenige was hij.
die de devaluatie vj\n den frank voorstond
en deze ook openlijk verdedigde, toen vrijwel
heel Frankrijk een verdere muntontwaarding
met gemeende, hier en daar ook met gefin
geerde verontwaardiging afwees. De feiten
hebben hem echter in het gelijk gesteld en
van zelf dringt de vraag zich op: zal hij ook
nu juist gezien hebben?
In ieder geval heeft hij met bewonderens'
waardige oprechtheid den meer dan treurigen
financieelen en economischen toestand van
Frankrijk bloot gelegd. Sinds acht jaren reeds
glijdt Frankrijk af naar een financieelen af
grond en naarmate de jaren voorbijgingen
werd de toestand ernstiger en ernstiger, zoo
dat op het oogenblik, zooals de heer Reynaud
het uitdrukte, Frankrijk als op een met zeep
besmeerde plank naar een volkomen bankroet
afgleed. Een bewijs? Niet minder dan 60 mil
liard zou het volgend jaar geleend moeten
worden om aan al de uitgaven het hoofd te
kunnen bieden! Op alle gebied is de laatste
acht jaren Frankrijk achteruitgegaan er
wordt minder geproduceerd, er wordt minder
uitgevoerd, de handelsvloot is in enkele jaren
tijds van de vierde naar de achtste plaats in
de wereldrangorde afgezakt, huizen worden
bijna niet meer gebouwd, een groot deel van
het spoorwegmateriaal ligt stil. En dat, ter
wijl in alle omringende landen de economische
activiteit met sprongen omhoog gegaan is.
Frankrijk heeft geleefd als het rijke-lui's-
zoontje, dat niets uitvoerde en slechts op zijn
kapitaal teerde.
Doch dat is uit, verklaarde de heer Reynaud
met kracht, er moet gewerkt worden en de
tijd der weken met twee Zondagen is voorbij.
Met werken alleen kan echter Frankrijk's toe
stand niet opgeklaard worden: er moet ook
bezuinigd worden en er moet meer worden
opgebracht. En voor alles moeten allen een
drachtig de handen ineen slaan: er moet een
heid heerschen en vertrouwen om de voorge
stelde plannen vruchten te laten dragen.
Daartoe zijn een reeks maatregelen uitge
vaardigd, die men gevoegelijk in drie hoofd
stukken kan onderverdeelenfiscale maatre
gelen. bezuinigingen en maatregelen om de
economische activiteit te stimuleeren. We
zullen ons niet verdiepen in een gedetailleerde
uiteenzetting van alle decreten 32 in getal
die in het staatsblad zijn verschenen en
die morgen of overmorgen met nog een zeker
aantal andere zullen vervolledigd worden
doch slechts enkele der belangrijkste punten
aanraken.
In de eerste plaats de fiscale maatregelen,
waardoor ieder zonder uitzondering getroffen
wordt, hetzij door verhooging der indirecte be
lastingen op allerlei artikelen, die voor rijk en
arm noodzakelijk zijn, hetzij door een aan
zienlijke verzwaring der directe belastingen
met natuurlijk een progressieve schaal. Als
uitzonderingsmaatregel komt hier nog bij een
belasting van 2 pCt. op alle salarissen, zoowel
van de ambtenaren als van de particuliere
werknemers zonder aftrek, zooals dat bij de
meeste belastingen het geval is, van een be
paalde som voor het noodzakelijk levensonder
houd. De toch al zware belastingen in Frank
rijk worden hiermede tot een punt opgevoerd,
dat vrijwel zeker niet overschreden zal kunnen
worden.
Wat de bezuinigingen betreft, de Staat moet,
aldus Reynaud. het voorbeeld geven en niet-
alle spaarpenningen der burgers opslokken
En dus voorloopig geen leeningen meer, die
tegen een steeds hooger percent uitgegeven
de vroeger uitgegeven staatsfondsen doen da
len en het geld onttrekken aan de particulie
re bedrijven, die dergelijke hooge rentelasten
niet kunnen opbrengen. Inkrimping ook der
groote werken, die door den Staat onderno
men werden: aanleg van wegen, electriciteits-
voorziening op het platteland etc. en vooral
bezuiniging op de spoorwegen, die groote slok
op, waarvan de jaarlijksche milliarden deficit
practisch voor rekening van den Staat kwa
men. Hoe op die spoorwegen bezuinigd zal
worden? Door afvloeiing o.a. gedurende het
volgende jaar van niet minder dan 40.000
spoorwegbeambten en -arbeiders.
Zullen echter al die spoorwegmannen, al die
arbeiders, die door de inkrimping der groote
staatswerken vrij komen, niet het onrustba
rend stijgende leger der werkloozen gaan ver
sterken, vraagt men zich onwillekeurig af.
Neen. antwoordt de minister van financiën,
die zullen te werk gesteld worden bij de par
ticuliere bedrijven, bij de luchtvaartindustrie
en al die andere bedrijven, die tengevolge der
economische maatregelen grooter activiteit
zullen kunnen ontplooien Welke die maatre
gelen zijn? De voornaamste zijn die, welke
een soepeler toepassing der huidig bestaande
sociale wetten waarborgen. In de allereerste
plaats verruiming van den arbeidstijd, of
schoon het principe van de 40-urige arbeids
week bewaard is gebleven Doch door het ruim
toestaan van overuren tegen een loon, dat
niet meer prohibitief is, zal in de practijk 45.
48 en zelfs 50 uur gewerkt kunnen worden,
terwijl strenge sancties genomen zullen kun
nen worden tegen degenen, die weigeren over
uren te verrichten in de fabrieken, die voor
de landsverdediging werken. Tenslotte wordt
door enkele decreten een einde gemaakt aan
den wantoestand, die ontstond, wanneer een
der beide partijen en tot nu toe is dit her
haaldelijk het geval geweest met de arbeiders
organisaties de uitspraken der verplichte
arbitrage niet aanvaardde en er lustig op los
staakte, terwijl aan de bultenlandsche arbei
ders. die dikwijls de raddraaiers bleken te zijn
het stemrecht voor de aanwijzing der arbei
dersgedelegeerden etc. is ontnomen.
Als pleister op al deze pijnlijke wonden
zullen de tractementen der rijksambtenaren
verhoogd worden en zal een begin van uit
voering worden gegeven aan de zoo lang door
de arbeiders gevraagde ouderdomsverzekering.
De houding der oppositie.
In korte lijnen zijn dit de hoofdtrekken der
door de regeering uitgevaardigde decreten,
doch natuurlijk moet niet verwacht worden,
dat oogenblikkelijk gunstige resultaten hier
van waar te nemen zullen zijn. „Een crisis van
acht jaren wordt niet in acht dagen opgelost"
verklaarde de heer Reynaud zeer terecht en
hij vraagt dan ook een tijd van drie jaar om
de volledige uitwerking er van te kunnen
waarborgen. Doch en nu komt de groote
vraag zal de politiek de regeering-Daladier
drie jaar den tijd gunnen? Reeds nu wordt
een sterke oppositie tegen deze plannen waar
neembaar, met name van de zijde der socia
listen en vooral de communisten Men be
schuldigt de regeering ervan de arbeidersklas
se de rekening te laten betalen zonder zich te
herinneren, dat juist tijdens de volksfront-
regeeringen de zaken zoo hopeloos misliepen
en zonder te wijzen op de offers, die eveneens
van de bezittende klasse gevraagd worden. De
politiek heeft zich onmiddellijk meester ge
maakt van de herstelplannen om een actie
tegen de regeering te voeren en nu zal het
aankomen op de mate van energie, die de
heer Daladier zal willen en durven toonen
om het welslagen ervan te waarborgen. Wan
neer de minister-president zijn woorden van
Marseille in daden zal omzetten en met on
wrikbare wilskracht de uitvoering van het her
stelplan zal doorzetten, kan hij rekenen op
den steun van het grootste deel van het Fran
sche volk, dat niets liever vraagt dan een
drachtige samenwerking om Frankrijk tegen
te houden op den rand van den afgrond.
Mocht hij echter slechts een duimbreed wij
ken voor de eischen van uiterst links, dan is
hij zijn crediet kwijt bij de rechterzijde en zal
ook dit herstelplan gerangschikt kunnen wor
den onder de categorie der schoone wenschen,
waaraan Frankrijk zoo rijk is. En dan? Dan
zal de ellende wellicht niet te overzien zijn.
(Nadruk verboden).
J. W. KOLKMAN
®Het Echte Natuurlijke
EMSER-ZOUT
Lat op is alleen verkrijgbaar In
H.ndaii- vierkante glazen flacons.
m,rl< Prijs per llacon i 1.10.
(Adv. Ingez. Med.)
MUZIEK.
Tweede Kamermuziekavond
van Toonkunst
Lola Bobesco en Theo van der Pas
De inhoud van dit verslag kan kort zijn.
Immers: als temperament, goede smaak, stijl
gevoel en volledig instrumentaal-technische
beheersching samengaan, dan blijft er voor
den recensent niet veel anders over -dan een
echo te zijn van eensgezinde loftuitingen die
hij in de pauze ofwel na afloop van het con
cert opving. Bij samenwerking tusschen twee
artisten zou hij zijn critisch oor nog kunnen
spitsen om te speuren naar uiteenloopende
opvattingen of onvolkomen samenspel Maar
als Theo van der Pas een der beide partners is,
kan de recensent dat critische oor gerust on-
gespltst laten en behagelijk in zijn loge zitten
als een tevreden spinnende poes. Want ook
Van der Pas heeft in zijn spel al de kwalitei
ten, die ik hierboven noemde en bovendien
heeft hij een onbegrensd aanpassingsvermo
gen. We hebben dit al ettelijke malen kunnen
bewonderen en toch vervult het ons eiken
keer opnieuw met verbazing.
Doch als ik zoo voortging zou de inhoud van
mijn verslag toch lang worden, zelfs vóórdat
ik iets in 't bijzonder van het concert van
Donderdagavond zou hebben vermeld. Dus ter
zake!
De vertolking der Sonate van Veracini was
overrijk aan fijne details, vooral in de con
sordino gespeelde Menuet en Gavotte, waar
van de laatste als alternatief fungeerde. In
de gigue-achtige Finale trof me de stokbe-
heersching der violiste bij de verlangzaming
van het staccato en de volkomen overeen
stemming tusschen de streek en de linker
hand. De mooie toonproductle vond een weer
slag in het spel van den pianist. Bij Schu
mann's Sonate op 105 kreeg de romantiek haar
recht, zoowel in de zwoele sfeer van het
Allegro als in de wisselende, nu eens schuch
tere, dan lyrische, dan weer doortastende mo
menten van het Allegretto en het Allegro ging
in een vaart, die het anders eenigszins moppe
rend karakter deed vervliegen en opklaren.
Met het „Concerto romain" van Stan Go-
lestan kwamen we op onbekend terrein, dat
der nationale kunst van het vaderland der
violiste. De kennismaking viel me niet tegen*
ondanks eenige dorre plekken, die voorname
lijk in het eerste Allegro voorkwamen. Af en
toe scheen dat Allegro eenige verwantschap
met het eerste hoofddeel van Lalo's Symphonie
espagnole te toonen. Het Andantino is een
zeer bekoorlijk stuk in vertellenden trant: de
Finale is blijkbaar op wilde Roomcensche dan
sen gebaseerd en klinkt hier en daar wat leeg.
Goed voor viool geschreven lijkt me het heele
werk zeker, maar het stelt hooge eischen aan
stok- en octaventechniek Een brill ant en
eigenaardig stuk bleek ook „Le Laoutar" van
Golestan.
Gabriel Faure's ..Berceuse", een fijn stukje,
genoot een zeer delicate vertolking; in Mous-
sorgski's ..Hopak" laide het temperament van
beide partners in volkomen homogeen spel op.
Twee toegiften: een Rondino op een thema van
Beethoven, con sordino gespeeld en een Tempo
di Minuetto van PugnaniKreisler. Beide
brachten een demonstratie van sierlijkheid en
bekoorlijkheid die met de wilde Hopak een
volkomen tegenstelling vormde en den avond
weldadig besloot.
Dit is nu het verslag. Dat de kennismaking
met het talent der hoogst begaafde violiste
een zeer aangename was. behoeft geen betoog
en het spel van Van der Pas nog eens te loven
zou gelijk staan met uilen naar Athene te
dragen. Hij is als collaborant onovertrefbaar,
misschien wel onevenaaibaar.
K. DE JONG.
