Haarlems Dagblad Inbrakenreeks te Amsterdam voortgezet Aardverschuiving op Santa Lucia. Opmarsch naar Tsjangtsja opgegeven? Koning Leopold bezoekt de Fokkerfabrieken Op een eila nd. De tijd in 't zilver Honderdduizend Duitsche Joden naar Palestina? O.'ihJSkuftunta Het belangrijkste 56o Jaargang No. 17002 Uitgave Lourens Coater, Maatschappij voor Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N. V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkuntoor Soendaplein 37. Postgirodienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, hehalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM EN KOBEK1 PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Woensdag 23 November 1938 Abonnementen per week f0.25. p. mnnnd f 1.10. per 3 uiuundeo t 3.25. franco per post f3.55. losse nummer» 6 cent per ex. Advertentiên 1-5 regels f 1.75. elke regel meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL Regelabounemeiitstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke regel meer f 0.15. Groentjes rie rubriek. Thans was de Bank van Leening aan de beurt. Voor drieduizend gulden aan gouden sieraden gestolen. AMSTERDAM, 23 November. In de inbraken van den laatsten tij'd is eenig systeem te ontdek ken, wanneer men waarneemt dat stelselmatig gelijksoortige instel lingen worden „afgewerkt". Zoo werd deze week reeds een be zoek gebracht aan een pandhuis aan de Lindengracht. Vannacht is een particuliere bank van leening, gevestigd in de Tweede Van Swindenstraat 4650, gebrand schat. De buitendeur, die flink ge grendeld was, werd opengebro ken en daarna zijn de „zware jongens", die een goeden speur neus moeten hebben, linea recta naar de eerste verdieping ge gaan, waar een geldkistje dat daar in een vertrek was wegge borgen is opengebroken. Hieruit werd tweehonderd gulden weggenomen, doch dat was nog slechts een „handgeld", want de indringers wisten zich meester te maken van de sleutels van de brandkast, welke beneden in het kantoor staat. De sleutels waren eveneens in het geldkistje ge- oorgen. Hiermede gewapend toog men naar de brandkast en het verdere was kinderwerk. De safe werd geopend en hieruit werd een groot aantal beleende gouden sieraden, waaronder vele kostbare gouden ringen, te zamen voor een totaal bedrag van ongeveer drieduizend gul den, gestolen. Aan de andere, minder waarde volle voorwerpen in het pandhuis, schonken de dieven geen aan dacht. Chineesche bedreiging aan het front van Han- kan de oorsaak geacht. Volgens een United Press-bericht uit Hong kong schijnt het, dat de Japanners hun op marsch naar Tsjangtsja hebben opgegeven. Vol gens hier binnenkomende berichten zijn de Ja- pansche troepen in het noordelijk deel van de provincie Hoenan den terugtocht begonnen. Zij worden in de richting Hankau teruggetrokken en de Chineezen hebben een groot deel van de door de Japanners ontruimde dorpen weder be zet. Tegelijkertijd zijn de Japansche kanonneer- booten uit het Toengtingmeer teruggetrokken. In Chineesche kringen kan men deze beweging niet verklaren. Men veronderstelt, dat het Chi neesche offensief ten noorden van Hankau hier van de oorzaak is. Chineesche guerillatroepen verslagen. Het Japansche persbureau Domei meldt, dat volgens een communiqué van het ministerie van oorlog de Japansche krijgsverrichtingen tegen de Chineesche guerilla-troepen in het zuidelijke deel van de provincie Sjansi een zeer bevredi gend verloop hebben. Twee Japansche afdeelin- gen zijn er in geslaagd om 2.000 Chineezen te omsingelen en een vernietigenden slag toe te brengen. Een afdeeling cavalerie heeft voorts een troep Chineezen van 600 man sterkte ver slagen. Ook de Japansche luchtmacht is weer actief geweest, zoo vervolgt het communiqué. Een of ficieel bericht uit Sjanghai meldt, dat Japan sche marinevliegtuigen op 21 November boven Kweilin in Kwangsi gevlogen en het Chineesche vliegveld aldaar gebombardeerd hebben. Dertien op den grond staande toestellen, 2 vliegtuigen in de hangars en de belendende gebouwen werden vernield. Het Chineesche afweergeschut trad in werking en een Japansch toestel werd in brand geschoten, doch slaagde er niettemin in veilig naar zijn basis terug te keeren. Het wetsontwerp autovervoer personen. [De Nederlandsche Unie van chauffeurs en overig automobielpersoneel, aangesloten bij den Centralen Bond van Transportarbeiders, en de Nederlandsche RK. Bond van Trans portarbeiders „Sint Bonifacius" hebben zich tot de Tweede Kamer der Staten-Generaal gewend met een adres, waarin zij bezwaren maken tegen het aanhangig gemaakte ont werp wet autovervoer personen. Honderdvijftig dooden Reuter meldt uit New-York, dat tengevolge van een aard verschuiving in de bergen van het eiland Santa Lucia (Britsch ge bied, een der eilanden boven den wind) honderden personen bedolven zijn. Het zijn de bewoners van twee plaatsen, die over een lengte van meer dan 12 K.M. werden bedolven. Men gelooft, dat ongeveer 150 personen den dood hebben gevonden. Het is op het oogenblik, tengevolge van de paniekstemming welke heerscht, echter niet mogelijk, het juiste aantal slachtoffers op te geven. De reddings colonnes hadden nauwelijks 45 lijken geborgen en zestig gewonden ver zorgd, die het slachtoffer waren geworden van de eerste aardstorting, toen een tweede verschuiving allen bedolf, dooden zoowel als gewonden en vele redders. Vijftig boerenarbeiders bevonden zich in een huis, dat afgleed in de rivier. Slechts weinigen konden zich redden. Honderden familieleden wachtten in den regen gedurende den geheelen nacht, teneinde de lijken te identificeeren, die op rijen waren gelegd. De ramp heeft zich voorgedaan na drie weken van aanhoudenden regen. Zij geschiedde langs den hoofdweg, die de twee deelen van het eiland verbindt. De Koning toont zijn belangstelling voor de militaire toestellen. Ondanks den regen veel enthousiasme langs den weg. AMSTERDAM 23 November. Koning Leopold en Koningin Wilhel- mina zijn vanmorgen om tien minu ten over half elf van het paleis op den Dam vertrokken, voor een bezoek aan de Fokkerfabrieken. Het weer was dezen morgen buitengewoon slecht. Dichte regenvlagen zwiepten over de binnenstad, de vlaggen klapten in den storm- achtigen wind en vele sloegen stuk. De eere- wacht werd gevormd door een detachement van de marine. Toen Koning Leopold net pa leis verliet bracht de marinekapel het Belgi sche volkslied ten gehoore. Te omstreeks kwart voor elf naderde de koninklijken stoet de toegangspoort tot de fabriek. Veertien auto's waarin de leden van het gevolg der Koningin en van den Belgi schen Koning gezeten waren, volgden de Koninklijke auto, die werd voorafgegaan door een auto waarin zich de burgemeester van Amsterdam, dr. W. de Vlugt, en de hoofd commissaris van politie bevonden. De auto's reden voorbij de hal voor vleugel- bouw, waar een smaakvol met bloemen en planten versierde en door een baldakijn be schermd bordes was gemaakt. Hier stelde burgemeester de Vlugt de heeren Vattier Kraane en Van Tyen aan de beide vorsten voor en werden ook de leden van het gevolg voorgesteld. Voor in deze hal bevonden zich tevens de procuratiehouder en chefs van de afdeeling administratie de heer L. Janse. de procuratiehouder en chef van de afdeeling export ir. F. W. Seekatz, de chef constructeur van de Fokkerfabriek ir. M. Beelding en de officier eerste klasse van den Marine Stoom vaartdienst H. J. Takens, chef van het mili taire toezicht op den aanbouw van vliegtui gen, alsmede de overige hierbij gedetacheer de officieren. Rondgang door de fabriek. Na de begroeting begon de rondleiding dooi de fabriek. Koning Leopold werd rondgeleid door den heer Van Tyen en de Koningin door den heer Takens. Voor in de groote hal waren geëxposeerd drie toestellen van verschillende typen uit de series, die in opdracht van de Nederlandsche weermacht door Fokker zijn gebouwd. Links stond de tweemotorige jachtkruiser G. 1, het vliegtuig waarmede de Fokkerfabriek juist twee jaar geleden op de internationale Lucnt- vaartsalon te Parijs zooveel sensatie verwek te. Ter rechterzijde stond de snelle een- motorige Fokkerjager D. 21, een der laatste exemplaren van de door de luchtvaartafdee- ling bestelde serie, welke vrijwel geheel is af geleverd. In het midden bevond zich de laat ste gereed gekomen luchtkruiser van het type T. 5, het laatste toestel van de serie dei- zestien machtige tweemotorige bommenwer pers, bestemd voor So> esterberg. De drie vliegtuigen waren alle in de schutkleuren ge schilderd en trokken de groote belangstelling des Konings. die zich verschillende onderdee- len ervan liet uitleggen en van dichtbij de toestellen bekeek. Achter deze vliegtuigen waren de houtbe werkers normaal aan het werk aan de vleugel- constructies, die in deze hangar worden ge maakt. De verschillende werkstukken toonden de nhoogen bezoekers de achtereenvolgende stadia, waarin de vliegtuigvleugels bij den op bouw verkeeren. Men begaf zich van hier naar de schilder werkplaats en de montageloods. Över een plankier, dat den doorweekten grond bedekte, bega het gezelschap zich ver volgens naar het nieuwste fabrieksgedeelte. De rondgang werd besloten met een bezoek aan het constructiebureau en de modern in gerichte teekenzaal waar meer dan honderd teekenaars aan het werk zijn. Overal waar de hooge gasten langs kwamen, ging het werk gewoon voort. Alvorens de fabriek te verlaten werd een dei- kleine metalen schuilkelders bekeken, welke op het fabrieksterrein zijn aangebracht. Terwijl het hooge gezelschap afscheid nam, weerklonk de fabriekssirene. Op dat oogenblik werd in alle afdeelingen het werk gestaakt en in looppas begaf het geheele personeel zich naar het terrein voor den uitgang, waar wel dra de bijna 1500 arbeiders, die bij Fokker werkzaam zijn, in hun werkkleeding, alsmede het technisch en administratief personeel verzameld stond en de Koning en de Ko ningin hartelijk toejuichten. Op den terugweg naar het koninklijk pa leis werden de beide vorsten door het veel tal rijker publiek dan des morgens opnieuw har telijk toegejuicht. Noenmaal ten paleize. Na den terugkeer van het bezoek aan de Fokkerfabrieken gebruikten Koning Leopold en H. M. de Koningin ten paleize het noen maal. Te kwart voor drie vertrokken Hunne Ma jesteiten met gevolg per auto naar de residentie. Overzicht van der ickk.. ...ut.cRtri in An. -riruasu. üie door Koning Leopold en Koningin Wilhelmina bezocht werden. (Mevrouw Matilda Guille, woon achtig op het Kanaaleiland Sark en dezer dagen 90 jaar geworden, heeft nog nooit een auto, electri- schen trein of vliegtuig gezien en nooit een telefoon gebruikt. Zij vroeg een journalist, wat zij ge mist had.) Wie heeft er niet eens, vroeg of laat. In stil verlangen kunnen droomen. Van 't eiland, waar de klok wel gaat. Maar de „beschaving" niet kan komen. Een plek waar niets de zoete rust Van de natuur kan komen storen, Waar 't golvenbreken op de kust, Alleen de stilte komt verstoren. Een klein besloten zeedomein, In omgekeerden zin oase. Waar telefoons noch auto's zijn. Waar vliegtuigen noch treinen razen. Soms gaat er iemand werklijk heen, Dat blijkt wel uit die oude dame, Zij woont daar, zij het niet alleen, Toch maar met weinig andren samen. Eens is zij er vandaan gegaan, Eén dagje, veertig jaar geleden, Maar verder sleet zij haar bestaan, Er even rustig als tevreden. Nu vraagt zij: heb ik wat gemist? Mij kost het antwoord weinig dralen: U miste veel, dat ons beslist Belet de negentig te halen. P. GASUS. Telkens wanneer ik die aardige rubriek over een halve of een kwart eeuw geleden heb gelezen, geeft mij dat aanleiding tot peinzen. En altijd weer ben ik ten zeerste en ten kin- derlijkste erover verbaasd dat dingen, die verschrikkelijk belangrijk zijn wanneer ze ge schieden, na slechts vijf en twintig jaren totaal vergeten en nog geringer dan totaal onbe langrijk, dat wil zeggen: niets meer zijn. En dan denk ik na over mijn „tijd in 't zilver" en hoe, wanneer die rubriek over mijn poovere leven zou worden geschreven, die er dan zou uitzien, 'n Wonderstukje lectuur zou dat we zen. Mijn tijd in 't zilver 21 November 1913, Groote beroering. Ik heb een onvoldoende voor Fransch. Ik kende de gérondif en de passé défini niet. Mijn vader zal mij privaatles in de gérondif en de passé défini laten geven. Hij heeft uitgerekend dat daarvoor dertig uur a 2.50 noodig zullen zijn 75. (Ik heb voldoende gekregen, ik kénde na 30 lessen de pass défini en de rondif. Die 75 zijn weggegooid geld. Nu. in 1938, ken ik de gérondif en de passé défini niet en wat zou ik die vijf en zeventig pop nu best kunnen gebruiken). 22 November 1913. Marietje heeft gezegd dat ze niet meer met me wandelen wil. Ik heb haar gesmeekt mij niet tot wanhoop te drij ven. mijn leven niet te ruïneeren. Het heeft niet geholpen. Ze vroegen waarom ik zulke rood-gehuilde oogen had. Ik heb haar met Piet zien wandelen. Ze gaf hem een reep cho colade. Wat zou minder pijnlijk zijn, ophangen of verdrinken? 'Wie was Marietje ook weer? 's Even denken. O ja Dat is dat gekke dikke mensch met die snor. Ze is getrouwd met dien uitgezakten man met dat bolhoedje). 23 November 1913. Ik ben jarig. Ik heb aller lei moois gekregen, het allermooiste is dat zilveren horloge van grootmoeder. Het blinkt en het tikt zoo vlug. Welk een kostbaarheid. „Een bezit voor het leven" heeft grootmoeder gezegd. Dat is het ook. 't Zal een menschen- leven meegaan en mij altijd vergezellen. (O ja, dat ding is me later nog aardig te pas gekomen. Toen ik die biertjes niet kon be talen. De kellner wou me niet laten weggaan voor ik die f 2.60 had betaald. Toen heb ik 'm dat klokje gegeven 24 November 1913. Ze hebben me gevraagd wat ik wilde worden Ik heb gezegd generaal of gouverneur-generaal of directeur-generaal, of koning of tramconducteur. 'Ik ben journalist geworden, maar tramcon ducteur was toch ook wel leuk geweest). 25 November 1913. Vandaag gekozen tot cap tain van het eerste elftal van onze gymnasium voetbalclub. En meteen den wedstrijd tegen de H.B.S. gewonnen. Ik ben gehuldigd voor mijn vijfde goal en de rector heeft gezegd dat ik nog eens in het Nederlandsch elftal zou komen. (Nooit sprake van geweest. Vandaag weer 's een uurtje gewandeld. Bek-af. Wat zal ik mor gen stijf zijn). 26 November 1913. Voor de eerste maal mijn smoking aangehad. Alle jongens waren ja- loersch. Hij staat me geweldig. En Marietje keek naar me. Piet had maar een gewoon blauw pakje aan. Je voelt je zoo echt man in een smoking. (Vanavond naar den schouwburg. Mijn vrouw doet een avondjurk aan en ze wil dat ik nu in smoking ga. Vervelend met dat hou ten hemd en die knoopjes gaan nooit door de gaten. Ik heb gezegd dat ik zoo blijf als ik ben en dat ik heelemaal niet ga. Woordenwisse ling etc.). De tijd in het zilver. Mijn tijd in het zilver. Zilveren vaas met de asch van zilveren illusies. Mr. E. ELI AS. Het ongeluk bij de Hema. Het slachtoffer overleden. Op 27 Juli had de 21-jarige A. Zwart, die toen werkzaamheden verrichtte bij een dak- raam van de Hema, het ongeluk, van een hoogte van twaalf meter te vallen, waardoor hij ernstig gewond naar de Maria-Stichting vervoerd moest worden. Hier is hij thans na een ernstig lijden van e enige maanden over leden. De teraardebestelling zal Donderdagoch tend na de kerkelijke plechtigheden plaats hebben op het R.K. kerkhof St. Barbara aan den Schoterweg. Vertrek het sterfhui.- te tien uur. Het woord is aan Comtesse Diane: Het ongeduld heeft vleu gels en vliegt zijn doel voor bij: het voornemen pakt zijn koffer en mist den reis wagen-, de wil vertrekt te voet en komt op tijd aan. Voorstel van de Jewish Agency Engeland kan eenige duizenden kinderen opnemen LONDEN 22 November. Het Joodsch agentschap voor Palestina heeft een verklaring uitgegeven, welke het voorstel inhoudt 100.000 Duitsche Joden naar Palestina te zenden als eerste groep. Er wordt verklaard, dat er een land is Palestina dat zonder verwijl Duitsche Jo den in grooten getale kan opnemen. 52 Jood- sche landbouwkolonies en de Joodsche gemeenschappen in Palestina, bijgestaan door Joden in die landen, waar zij nog vrij zijn. zijn bereid de financieele verant woordelijkheid te aanvaarden en ook de orga nisatie op zich te nemen voor de directe op neming van 100.000 Duitsche Joden in Pa lestina, hetgeen feitelijk zou neerkomen op de geheele jonge generatie van de Duitsche Joden, die kunnen immigreeren en zich aan nieuwe levensomstandigheden aanpassen. Grooter plannen zouden verwezenlijkt kun nen worden, indien bevriende regeeringen zouden helpen door een leening voor dit doel te waarborgen. Naar voorts gemeld wordt heeft de Britsche commissie voor bijzondere Joodsche belangen, welke onder leiding staat van Lord Herbert Samuel, zich in verbinding gesteld met de Britsche regeering, teneinde de immigratie in Engeland en de opvoeding van Duitsche Joodsche kinderen te organiseeren, die bij duizenden in Grdot Brittannië zullen worden opgenomen en opgevoed. Men schat, dat het aantal Duit sche Joodsche kinderen van den leer plichtigen leeftijd ongeveer 60.000 bedraagt. Eenige duizenden kinde ren, tuschen vijf en zeventien jaar zullen binnenkort door instellingen, welke zich met hun opvoeding zullen belasten in Engeland worden ge plaatst. Volgens Reuter heeft Lord Winterton ge zegd: „Wij zijn bereid zooveel kinderen op te nemen als de organisaties kunnen verzorgen en wij hopen, dat vele duizenden zullen wor den toegelaten." Lord Winterton heeft deze mededeeling ge daan in een voor Amerika uitgezonden radio redevoering. (Reuter). Al moest ik ook kilometers loopen, 'n VULPEN zou ik bij DANTUMA koopen ZIJLSTRAAT 90, HAARLEM, TELEF. 11161 (Adv. ingez. Med.) HEDEN: 14 PAGINA'S. HAARLEM EN OMGEVING. pag. Het huis des aanstoots in de Rustenbur gerlaan te Haarlem wordt eindelijk ge sloopt. Zandvoortsche begrooting voor 1939 sluit met een tekort van f 50.000. 2 Nog onzekerheid over het Pierplan te Zandvoort. 2 Joodsche kinderen naar Blocmcndaal? 9 BINNENLAND. Te Amsterdam is bij een inbraak inbrekers 3000 gulden aan sieraden in handen ge vallen. 1 In de Tweede Kamer is een pijnlijke In dische kwestie aan de orde gekomen. 3 De Belgische Koning bij het Belgische Mo nument te Amersfoort. 3 Sedert 7 November zijn in ons land meer dan duizend vluchtelingen toegelaten. 9 BUITENLAND. Op Santa Lucia zijn vele menschen bij aardschuivingen gedood. 1 De Jewish Agency stelt voor honderddui zend Duitsche Joden naar Palestina te zenden. 1 De Hongaarsche regeering is door twee spalt in de regeeringspartij in een moei lijk parket geraakt. 5 Von Ribbentrop zou deze week te Rome een onderhoud met Ciano hebben. 5 De Fransclie financieele Kamercommissie heeft de wetsdecreten goedgekeurd. 5 SPORT. Euwe wint met zwart van Fine. 7 ARTIKELEN enz. Mr. E. Elias: De tijd in 't zilver. 1 J. II. de Bois: Kunst in Haarlem en daar buiten. 3 Een onzer „bekendste staatslieden" over onze buitenlandsche politiek. 9 J. B. Schuil over: Devi Dja 13 De Burgerlijke Stand van Haarlem is op genomen op ij

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1938 | | pagina 1