Haarlem's Dagblad
nu
60 cent per stuk
Demping
Zeven weken later.
Bedenktijd.
DUINKON li NEN
C. VAN WIELINGEN
der Bakenessergracht
te Haarlem?
Moord te Brunssum
opgehelderd.
Het belangrijkste
56e Jaargang No. 17004
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en AJgem. Drukkerij iN. V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendapiein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054
Redactie 10600. Drukkerij 10132, 12713
Adinin. 10724, 14825. Soendapiein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Vrijtlag 25 November 1958
Abonnementen per week f 0.25. p mnnnd
f 1.10. per 3 cununden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën1-5 regel* f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Regelahonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes sie rubriek.
Het is nu zeven weken geleden dat het ac-
coord van München de verschrikkelijke
spanning ophief, die in Europa heerschte.
Den dag tevoren nog, Woensdag 28 September,
scheen een Europeesche oorlog te zullen uit
breken. Gedeeltelijke mobilisaties in schier
alle landen herschiepen de rampzalige sfeer
van 1914. Het noodlot werd afgewend en
nieuwe hoop op overeenstemming in Europa
daagde. Tenslotte scheen het toch ook niet
onmogelijk dat landen met volkomen ver
schillende stelsels van bewind op internatio
naal gebied tot een redelijke samenwerking
zouden komen. En van vele zijden hoorde
men tegemoetkoming aan Duitschland inzake
zijn koloniale eischen aanbevelen. Ook in
Frankrijk en Engeland, welke landen man
daat uitoefenen over het grootste deel der
vroegere Duitsche koloniën, kwam meer be
reidwilligheid dan vroeger aan den dag.
Die is nu totaal vervlogen. De hoop op spoe
dige toenadering en samenwerking is gan-
schelijk vervlogen. De Britsche premier Cham
berlain is door de oppositie maar ook door
leden van zijn eigen partij bestreden wegens
zijn toenaderingspolitiek. Men verwijt hem
dat hij een ongerechtvaardigd vertrouwen in
Hitier heeft gesteld. Tsjecho-Slowakije heeft
onder Duitschen dwang meer moeten afstaan
dan te München was overeengekomen. En
het ergste is de pogrom tegen de Joden ge
weest. Die heeft de openbare meening in het
buitenland zoo scherp tegen de Duitsche
machthebbers doen keeren, dat de term
„vriendschappelijke samenwerking" die na
München een mogelijkheid scheen, nu als een
onwaarschijnlijkheid klinkt. Tusschentijdsche
verkiezingen, in Engeland de gebruikelijke
graadmeter voor de stemming van de kiezers
jegens de regeering, hebben Chamberlain
dan ook zetel-verlies bezorgd. Hij heeft naar
veler meening ongelijk gekregen en daarom
stemmen die velen nu tegen hem.
Bewapening is weer al wat de klok slaat.
Chamberlain en Halifax zijn naar Parijs ge
gaan om met de Fi-ansche regeering bespre
kingen te houden. Het blijkt dat de ministers
voornamelijk over militaire samenwerking
hebben gepraat. Engeland zou zijn energie
voornamelijk richten op de zee- en lucht
vloten, Frankrijk op het leger. Het koloniale
vraagstuk is nauwelijks meer ter sprake ge
komen. En geen wonder, want zoowel van
Engelsche als van Fransche zijde is Hitier al
te kennén gegeven dat men te dezen aanzien
onwillig is.
Na zeven weken is de toestand in Europa
weer volkomen mis.
Misschien zullen sommige menschen, die
alleen maar in de ouderwetsche termen van
staatsprestige kunnen denken hierin een soort
voldoening vinden. Maar dan denken zij toch
wel een bitter klein beetje na. Men wil immers
geen oorlog? Natuurlijk niet. Wie zou zoo gek
zijn een Europeeschen oorlog te wenschen?
Maar als men weer in de gespannen verhou
dingen gaat leven, die vóór München
heerschten, zullen die ongetwijfeld vi-oeger
of later weer tot een climax en dus tot direct
ooi'logsgevaar leiden.
Velen schijnen dit niet te kunnen begrijpen.
Zij vinden prestige zoozeer hoofdzaak, dat zij
schijnen te meenen dat de beste methode in
een afwijzende houding jegens Duitschland
ligt. Natuurlijk niet bij de kleine staten, die
buiten deze botsingen staan (zoolang er geen
ooi-log komt) maar bij Engeland en Frankrijk.
De ervaring van Engeland en Frankrijk op
dit punt is evenwel weinig bemoedigend. Tot
dusver is Hitier juist telkens gaan handelen
als volkomen onwil tegenover zijn eischen en
verlangens werd getoond. Een scherp-gestelde
politiek tegenover hem schijnt telkens weer
tot een conflict te moeten leiden. En daarom
kan men de verslechtering van de verhou
dingen niet zonder groote bezorgdheid waar
nemen.
Het wil mij nog steeds voorkomen dat de
vraag hoe een Europeesche oorlog verhoed
kan worden alle andere overheerscht. Het
wil mij ook voorkomen dat het belang van den
Europeesche vrede, en waarbij ons eigen
volksbestaan nauw betrokken is, voor ons van
oneindig grooter belang is dan de vraag wie
er op eenig oogenblik in een dispuut tusschen
groote mogendheden gelijk heeft, en wiens
prestige woi'dt geschaad als hij iets moet toe
geven. Dit ter aanbeveling aan degenen, die
zich zoo warm kunnen maken over prestiges
van andere landenprestiges die toch
maar alleen machtsuitingen zijn, die niet eens
hun werkelijke kracht weergeven bovendien.
Laat ons maar liever verstandig zijn en ho
pen dat er weer bijtijds een uitweg gevonden
wordt in het conflict der grootmachten! Sep
tember heeft een duidelijke taal gesproken!
R P.
INBRAAK.
In den nacht van Woensdag op Donderdag
heeft iemand zich toegang verschaft tot een
perceel aan ae Leidschevaart, waarin een
koffie- en theehandel gevestigd is. Er wordt
een bedrag van f 6 vei-mist. De politie stelt een
onderzoek in
PERSONALIA.
Bij beschikking van den minister van Wa
terstaat is bij de Rijksverkeei'sinspectie met in
gang van 1 December 1938 benoemd tot
adjunct-commies de heer A. Berendes te
JHaarlem,
Dit is de tijd van diep en naarstig denken.
Aan het probleem Sint Nicolaas geschenken.
Een keur van zeer actieve winkelzaken
Doet wat zij kan om 't makkelijk te maken,
Door gi-oote advertenties in de kranten.
Met elck wat wils voor piekerende klanten.
De tijd vóór 't feest, waarvan de kindren
droomen,
Bij 't lied van: zie, de maan schijnt door de
boomen.
De tijd waarin ook weer de groote menschen,
Als kindren gaarne komen met hun
wenschen.
Het is de tijd van prettige geheimen.
Van grapjes uitdenken en versjes rijmen
Waarin het woord, dat 't zalig is te geven,
Een extra bron van vreugde brengt in
't leven.
De tijd ook, om je even af te vragen,
Waar gaat de Sint voorbij in deze dagen,
Aan welk adres kan door den nood der tijden,
Het feestbezoek van Sint dit jaar niet lijden.
Kan 'k niet wat doen, om aan dat zorglijk
leven,
Weer eens een lichtstraal van de vreugd
te geven?
Dit is de tijd van diep en naai-stig denken,
Aan het probleem Sint Nicolaas geschenken,
Wij moeten Sint, juist nu wij zorglijk leven,
Het zijne geven en ook laten geven.
P. GASUS.
onze heerlijke groote
9 a 10 ons per stuk
Alle wild en gevogelte zeer concurreerend
Schouwtjeslaan 27 - Tel. 1623S
(Adv. Ingez. Medj
LOGGER PIKT VERLATEN
ENGELSCH ZEILSCHIP OP.
Onzekerheid over het lot der
bemanning.
SLOEP BEVOND ZICH NIET MEER
AAN BOORD.
's-GRAVENHAGE, 25 November.
Vannacht om drie uur is de motorlogger
SCH 280, schipper W. van Zuurmond,
in de Scheveningsehe haven binnen
gekomen met op sleeptouw het Engelsch
zeilvrachtschip „Astrid", dat in de open
zee geheel verlaten is aangetroffen.
Het schip werd opgepikt op 23 November des
avonds om 7 uur niet ver van de Engelsche kust.
Het schip was geheel verlaten en dreef met
zwaar gehavende zeilen hulpeloos rond. Het roer
was evenwel nog onbeschadigd, de ankerketting
was gedeeltelijk uitgeworpen.
De schipper van de SCH 280 besloot het zeil
schip op sleeptouw te nemen, hetgeen met veel
moeite kon geschieden.
Over het lot van de bemanning tast
men in het duister. De sloep bevond
zich niet meer aan boord, in de kajuit
trof men echter nog wel de zwemvesten
aan.
Blijkens de papieren is het schip uit Londen
afkomstig, de naam van den kapitein is Good-
wild.
De winkels en de St. Nicolaas-
drukte.
Van 25 November tot en met 5 December
mogen de winkels uitsluitend op wei-kdagen
geopend zijn tot tien uur des avonds. Voor
de Zondagen in dit tijdvak geldt de gewcaie
sluiting.
DE BOOM, DIE VERDWIJNT. In de Donderdagmiddag gehouden Raadsver
gadering van Bloemendaal is eindelijk definitief besloten den boom. op den
hoek Korte Zijlweg en Zandvoorter pad, te laten verdwijnen, zoodat het „geboom"
over den boom nu voorgoed uit is.
Het dossier wordt
steeds dikker!
Bezwaren van den Minister
van Onderwijs tegen demping
Het dossier betreffende het vraagstuk of de
gemeenteraad van Haarlem op voorstel van de
meerderheid van het college van B. en W. moet
besluiten tot demping van de Bakenessergracht
wordt steeds dikker.
B. en W. hebben den raad reeds beloofd, dat
het college praèadvies zal uitbrengen over het
voorstel van het raadslid H. G. L. Klein Schip
horst om niet alleen de gracht te dempen en
ter plaatse schuilkelders te maken, maar ook
een nieuwe brug te bouwen over het Spaarne
(waardoor een verbinding verkregen zou wor
den tusschen de Spap i-nwouderstraat via de ge
dempte Bakenessergracht met de Nieuwe Gracht
bij de Jansbrug). B. en W. zullen ook praeadvies
uitbrengen op een voorstel van het raadslid M.
L. A. Klein om de watergang van de Bakenes
sergracht te vernauwen waardoor de smalle
weg aan de Westzijde van de gracht verbreed
zou kunnen worden en ook bereikt zou worden,
dat er een verbinding komt van de brug bij de
Korte Jansstraat en de Nieuwe Gracht bij de
Jansbrug. Het denkbeeld dat de heer Klein in
een voorstel heeft uitgewerkt werd indertijd
reeds geopperd in het adres dat Heemschut aan
den Raad zond.
Tenslotte vernemen wij, dat
de Minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen een schrijven aan het
gemeentebestuur van Haarlem gezonden
heeft waarin uit aesthetische overwe
gingen aan den raad ontraden wordt te
besluiten tot demping van de Bakenes
sergracht.
'n VULPEN koopen is 'n zaak van verti'ouwen,
Op Dokter DANTUMA kunt U bouwen
dfihüaritüiito
ZIJLSTRAAT 90, HAARLEM. TELEF. 11161
(Adv. Ingez. Med i
Kunsthandel Leffelaar
u wagenweg 102
Haarlem- telefoon i4on
Een Bron vbn
Welkome Geschenken!
Vierde arrestant legt
bekentenis af.
Vier personen in arrest.
De politie van Brunssum heeft te
Oirsbeek, in verband met den moord
op de 23-jarige vrouio MaessenSchu-
mans, welke vorige week Vrijdag aan
het licht is gekomen, gearresteerd
zekeren W. V. E„ een huisvriend van
de familie Maessen. De man is ter be
schikking gestéld van den Officier van
justitie te Maastricht.
Hij heeft een volledige bekentenis
afgelegd. Hij zeide de vrouw met een
bijl op het hoofd te hébben geslagen
en haar vervolgens gewurgd te hebben.
Hij verklaarde verder den moord reeds
den Zaterdag voor de ontdekking te
hebben gepleegd. Bij de schouwing van
het lijk was daarentegen vastgesteld,
dat de moord slechts een paar dagen
voor de ontdekking bedreven moest
zijn. Gelijk bekend waren er reeds drie
personen in arrestt.w. de echtgenoot
van de vermoorde vrouio, haar zwager
en diens echtgenoote. Alle vier arres
tanten zijn naar het huis van bewaring
te Maastricht overgebracht.
De overleden directeur van de Joodsche Invalide", de heer I. Gans, is
Donderdag ter aarde besteld. De stoet verlaat het gebouw aan de Nieuwe
Achtergracht te Amsterdam
Verdere maatregelen tegen de
Joden in Duitschland.
BERLIJN, 25 November. Een der
eerstvolgende anti-Joodsche maatre
gelen van het Derde Rijk zal, naar wij
van betrouwbare zijde vei-nemen, zijn
een wet, die practisch alle ariërs, die
met Joodsche vrouwen gehuwd zijn,
zal dwingen, zich te laten scheiden.
De regeling zou op deze wijze gemaakt
worden, dat de rechtbanken alle ariërs, die
van hun Joodsche echtgenoot willen schei
den, hun eisch moeten toewijzen. Die ariërs,
die echter geen scheiding aanvragen, zullen
gelijkgesteld worden met Joden en dus onder
dezelfde beperkingen vallen, m. a. w. geen be
drijf mogen uitoefenen, enz.
Er is een reden temeer om aan te nemen
dat practisch geen enkele ariër deze „wenk"
zal negeeren: door te scheiden zullen zij im
mer-s nog eenigszins in de gelegenheid zijn
voor hun echtgenoot te zorgen terwijl zij
door niet te scheiden, alle bestaansmogelijk
heid voor zichzelf en voor hun echtgenoot
verliezen.
De boycotbeweging is, waar het het verhu
ren van huizen betreft, in vollen gang. Die
Joden, die een huis bewonen, dat aan de stad
of een andere publiekrechtelijke organisatie
behoort, hebben reeds in tal van gevallen be
richt gekregen, dat zij het huis moeten ontrui
men. baar er nog wel geen wet is. die verbiedt
aan Joden een huis te verhuren, doch de mees
te eigenaars het liever niet doen. komen de
Joden practisch in de noodzakelijkheid, er
gens in te trekken bij een Joodsche familie
Op deze wijze wordt langzaam maar zeker toch
de ..concentratie' van de Joden in Joodsche
huizen en Joodsche wijken voltrokken.
(United Press)
Heropende Joodsche winkels door
de politie gesloten.
De Berlijnsche correspondent van de N.R.Ct.
meldt:
In de bekende verordening van minister
president Goering staat, dat alle Joodsche
winkels op 1 Januari moeten zijn geliquideerd
of aan ariërs zijn overgegaan. Dientengevolge
hadden verscheiden Joden hun winkels her
opend, teneinde, wat zij nog aan voorraden
over hadden, tegen normale prijzen (dat stond
ook in de verordening) te verkoopen. Al deze
Joodsche winkels, met inbegrip van verschei
den buitenlandsche, zijn gisteren door de po
litie gesloten.
Bloemendaal's begrooting
goedgekeurd.
Voorstel Cassée om munthuren voor gas en
water af te schaffen, verworpen.
Door den Raad van Bloemendaal is Donder
dag de begrooting zonder een enkele wijziging
goedgekeurd. Een voorstel van den heer
Cassee (V.D.) om de munthuren van gas
en waterleiding af te schaffen werd met 8
tegen 7 stemmen verworpen.
Het woord is aan
Theodore Roosevelt:
Negen tienden der wijsheid
is, op het juiste oogenblik
wijs te zijn.
CHOCOLADE LETTERS
gevuld met zeer fijne zachte NOUGAT in
sierlijk blik verpakt f 1.M en W f 1.25
Cartonverpakking f 0.75
M en W f 1.—.
Verkrijgbaar bij:
WILLEM STUVÉ,
GROOTE HOUTSTRAAT 179, bij Houtbrug.
(Adv. Ingez. Med.j
Columbia trekt zijn gezant te
Berlijn terug.
Gevolg van de anti-semietische excessen.
De Columbiaansche regeering heeft,
naar Havas meldt, besloten haar ge
zant, Jaime Jaramillo Arango, die zijn
geloofsbrieven nog niet had overhan
digd, terug te trekken.
Deze maatregel wordt gemotiveerd met het
feit, dat de Columbiaansche legatie nog geen
verontschuldigingen heeft gekregen betreffen
de het incident waarvan de nieuwe gezant,
van den kant der Duitsche politie, het slacht
offer was geworden, ondanks zijn diplomatieke
immuniteit, tijdens de anti-semietische voor
vallen in Berlijn op 10 November J.l.
De gezant, die naar Parijs vertrekt, wordt
niet vervangen.
De secretaris der legatie, Raphael Rochasch-
loss. die de functies van zaakgelastigde uit
oefende. zal aan het einde der maand uit Ber
lijn vertrekken naar Kopenhagen.
Naar United Press uit Bogota, de hoofdstad
van Columbia verneemt, heeft de regeering in
een communiqué drie grieven tegen
Duitschland geuit:
le. De procedure, die gevolgd is, toen de
gezant en zijn begeleiders foto's namen ge
durende de actie tegen de Joden; 2e. Het ont
breken van de diplomatieke privileges en 3e.
het uitstellen van het aanbieden van geloofs
brieven. Binnenkort zal een tijdelijk zaak
gelastigde worden benoemd. In verband hier
mede hebben in de hoofdstraten van Bogota
demonstraties plaats gehad. De demonstran
ten droegen borden met opschriften als „Co
lumbiaansche gezant te Berlijn mishandeld."
„Boycot Duitsche goederen". „Wij vragen
uitwijzing van den Duitschen gezant".
GOED NIEUWS
voor de H. O. V.
De H.O.V. is Donderdagmiddag in de
begrootingszitting van Bloemendaal's
Raad ter sprake gekomen. Het was Mr.
W. E. baron van Till (C.H.) die voor
onze Haarlemsche Orkestvereeniging een
lans brak. Is het eigenlijk niet onwaar
dig, zoo betoogde de heer van Till, dat
de leden van de H.O.V eenige maanden
per jaar steun moeten trekken? Het komt
mij voor, aldus ging de heer van Till
verder, dat het zeker op den weg van
B. en W .ligt contact met de gemeenten
Haarlem en Heemstede te zoeken ten
einde de H.O.V. weer op gezonde basis te
brengen. Ofschoon de heer Schulz
'S.DA.P.) bang was, dat de gemeente
Haarlem iveinio zou kunnen doen en er
meer voor voelde het subsidie dat
thans 2000 is te verhoogen, zegde
burgemeester Jhr. Mr. C. J. A. de n T e x
toe, dat deze kioestie door B. en W. met
andere, daarvoor in aanmerking komen
de gemeenten, zal worden besproken.
Ongetwijfeld zal dit besluit van den
Bloemendaalschen Raad in breeden
kring met instemming morden begroet.
HF.DEN 16 PAGINA'S
HAARLEM EN OMGEVING.
pag.
De Minister van Onderwijs ontraadt de
demping van de Bakenessergracht te
Haarlem. 1
Armenzorg te Heemstede komt niet onder
rechtstreeksche verantwoordelijkheid
van B. en W. 6
De begrooting van Bloemendaal is door
den gemeenteraad zonder wijzigingen
goedgekeurd. 6
BINNENLAND.
De buitenlandsche politiek is door de
Tweede Kamer besproken. 3
Een koninklijke dankbetuiging. 3
BUITENLAND.
De Britsche en Fransche ministers zijn bij
hun besprekingen te Parijs tot volledige
eenstemmigheid gekomen. 5
Over Frankrijk is een ware stakingsgolf
gegaan. 5
Malcolm MacDonald heeft in het Lagerhuis
mededeeling gedaan over dc oplossing
van het Palestijnsche vraagstuk. 5
SPORT.
Euwe wint wederom; Aljechin staat slecht
tegen Keres. 8
ARTIKELEN enx.
R. P.Zeven weken later. j
K. de Jong over de zanguitvoering van het
blindenkoor. 2
K. de Jong over de uitvoering van „De Zang
vogeltjes" 2
G. J. Kalt: Spaarndainsch Gemengd koor 2
A. D. de Groot: Keres haast zeker van den
eersten prijs. 3
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op 13
