Uit Haarlem's Gemeenteraad.
DONDERDAG 8 DECEMBER 1938
HAARLEM'S DAGBLAD
6
Een heftige inleiding op de discussie over de vraag
of de Bakenessergracht gedempt moet wordenDe
raad spreekt zich uit tegen een beperking van de
Schoolvoedingdie door hoogere instanties wordt
geëischt. Krachtige maatregelen tegen de ver
ontreiniging van de straten.
Woensdagmiddag vergaderde de Raad der
gemeente Haarlem.
Voorzitter: de Burgemeester, dr. J. E. baron
De Vos van Steenwij k.
De voorzitter wenschte den heer Reinalda,
wethouder, geluk met zijn herstel.
Vragen van D. Noordewier
over de werkloozen.
De heer Noordewier (comm.) heeft de
volgende vragen tot B. en W. gericht:
I. Hebben B. en W. er kennis van genomen
dat door den dienst der Gemeentelijke Werk
loosheidsbestrijding aan verschillende bestu
ren van vakorganisaties bericht is gezonden,
dat zij een groot aantal met name genoemde
leden van den crisisdienst naar Maatschappe
lijk Hulpbetoon moeten overbrengen op grond
van langdurige werkloosheid?
II. Als bovenstaande vraag bevestigend
wordt beantwoord, kunnen B. en W. dan
mededeelen wat de aanleiding tot dit optreden
van den Gem. Werkloosheidsdienst is?
III. Zijn B. en W. met ondergeteekende niet
van meening .dat elke overbrenging van tot
werken in staat zijnde werkloozen. alleen om
dat zij door omstandigheden buiten hun wil
geen arbeid kunnen vinden, van den crisis
dienst naar Maatschappelijk Hulpbetoon moet
worden voorkomen, zoowel in het belang der
betrokkenen als in het belang der Gemeente
financiën?
De voorzitter zei, dat B. en W. deze
aangelegenheid zullen behandelen in de me
morie van antwoord op het afdeelingsverslag
over de begrooting. Dan kan de zaak bij de
begrooting ter sprake komen.
De heer Mars (s.d.a.p.) zei. dat het hier
gaat om afvoering van de werkloosheidsver
zekering.
De heer v an Li e m t (r.k.), wethouder, zei,
dat de afvloeiing niet in het financieel belang
der gemeente is, maar zij is verlangd door
ae regeering. De heer Noordewier heeft de
steunverleening en werkloozen verzekering door
elkaar gehaald.
De heer Noordewier wilde met het
voorstel van den voorzitter accoord gaan, als
de maatregelen tijdelijk worden opgeschort.
De heer van L i e m tdat kan niet, wij
kunnen er niets aan veranderen.
Het voorstel van den voorzitter werd daarop
aangenomen.
Mededeelingen en ingekomen;
stukken.
Ingekomen is een verzoek van den heer F.
J. Drost om hem eervol ontslag te verleenen
als leeraar aan de Gemeentelijke Avondschool
voor Nijverheidsonderwijs.
Wordt verleend.
Mej. I. R. Roelofsen verzoekt eervol ontslag
als onderwijzeres aan school no. 5.
Wordt verleend onder dankbetuiging.
Hierna ging de raad over in geheime zit
ting die ongeveer 2 uur duurde.
(Bovenstaande is reeds in een deel der vorige
oplage opgenomen.)
Na heropening der openbare zitting kwam
aan de orde het voorstel betreffende het slui
ten van
Geldleeningen van Haarlem.
B. en W. stelden voor drie geldleeningen aan
te gaan tot een gezamenlijk bedrag van
f 3 100.000
Het betreft hier twee onderhandsche lee
ningen, een van f 800.000, duur 8 jaar en een
van f 245.000. duur 10 jaar. Verder een emissie
van f 2.055.000, duur 10 jaar. De rente zal be
dragen 2/2%t.
Het voorstel werd zonder stemming aange
nomen.
Hamerstukken.
Zonder discussie werden de volgende voor
steilen aangenomen.
Voorstel om goed te keuren de balans enz.
over 1937 van de Coöperatieve Woningbouw
vereniging „Eigen Haard" G.A.
Voorstel om de volgende renteloozë voor
schotten te verleenen: Woningbouwvereni
ging „Huis ter Cleeff", groot f 10.201,65, Wo
ningstichting .Patrimonium", groot
20.765.06, Woningbouwvereniging „Tuinwijk
Noord", groot 16.437.43, Coöp. Woningver-
eeniging „Onder Dak", groot 7.618,98 en
Haarl. Stichting voor Woningverbetering, groot
31.454.07.
Voorstel tot aanvaarding om niet van C.
Walther Jr. te Heemstede van voor straat be
stemden grond aan de Gillis Schoolmeester-
laan.
Voorstel om het perceel Berkenrodesteeg 1
voor 2500 te verkoopen aan den makelaar J.
A. Jaeger.
Voorstel tot verkoop van stukken grond
aan de Vollenhovenstraat en Jan Luycken-
straat aan de N.V. Bouw- en Exploitatie Maat
schappij „Vondelkwartier'
Voorstel tot wijziging der verordening, rege
lende de samenstelling en werkwijze der
Commissie inzake lichamelijke opvoeding.
Voorstel tot regeling der subsidie aan de R.K.
school voor voorbereidend onderwijs aan den
Korten Zijl weg 9a te Overveen. namelijk om
die van 1 Januari 1939 af ten hoogste 1320
per jaar te doen bedragen.
Demping der Bakenesser-
gracht
B. en W. stelden voor de behandeling van
de voorstellen betreffende de demping van de
Bakenessergracht aan te houden tot Openbare
Werken de gelegenheid heeft gehad een rap
port samen te stellen over de kosten die ver
bonden zijn aan de uitvoering daarvan.
De heer KleinSchiphorst (r.k.vroeg
dit rapport ook aan de raadsleden te zenden.
De heer van Kessel (r.k.) vond den gang
van zaken vreemd. Waarom moeten eerst uit
voerige berekeningen gemaakt worden? Laten
wij eerst een principe-besluit nemen, dan
kan misschien veel werk bespaard worden.
De heer Bijvoet (r.k,) onderschreef dit.
De vraag of de gracht gedempt moet worden
wordt doodgepraat door de vraag wat men
met de gedempte gracht moet doen. Het moet
nu enkel gaan over de vraag of wij de gracht
moeten dempen. Laat Openbare Werken haar
onderzoek stop zetten opdat de raad zich eerst
over het beginsel kan uitspreken.
De heer Visser (C.H.) was het daarmee
ook eens. Het is noodig dat de raad zich eerst
uitspreekt over de vraag; dempen of niet
dempen? Om die vraag te beantwoorden behoe
ven wij geen breedloopige rapporten van Open
bare Werken. Als eenmaal beslist zou zijn, dat
de gracht moet worden gedempt, dan komen
pas de voorstellen van d.e heeren Klein Schip
horst en Klein aan de orde.
Spreker stelde voor aan de agenda van van
daag toe te voegen de behandeling van de
vraag of de Bakenessergracht gedempt moet
worden.
De heer Noordhof f (sxLa.p.) noemde dit
voorstel van den heer Visser een S't. Nico laas-
verrassing. Den vorigen keer is door den raad
al beslist, dat B. en W. praeadvies zouden uit
brengen over het voorstel Klein Schiphorst.
Als het voorstel Visser wordt aangenomen
moet de zaak in elk geval aangehouden wor
den tot de volgende vergadering.
De heer Visser: Accoord.
De heer van Dam (V.D.) meende, dat de
raad pas met kennis van zaken kan oordeelen
als de kosten berekend zijn. Wie weet wat de
kosten zouden zijn van de verkeersverbetering
die de heer Klein Schiphorst op het oog heeft.
De heer Wolzak (A.R.) was het hiermede
eens.
De heer van Liemt (r.k.), wethouder,
vond de haast die de tegenstanders van de
demping toonen onverklaarbaar. Als nu de
voorstanders nog op spoed aandrongen was
het begrijpelijk. Door de ziekte van den heer
Reinalda en door bijzondere .omstandigheden
is de behandeling even vertraagd. Er is niets
op tegen den raad breedvoerig van toelichting
te dienen. Dan kan de raad de quaestie in
Januari rustig bekijken.
De heer Reinalda (s.d.a.p.)wethouder,
was er dankbaar voor, dat de raad de behan
deling verdaagd heeft in verband met spre
kers ziekte. De minderheid van het college vair
B. en W. inzake het voorstel tot demping (de
burgemeester en spreker) hebben er ook geen
bezwaar tegen het rapport van Openbare
Werken af te wachten.
De heer Bijvoet ,zei dat het verwijt van den
heer Noordhoff niet gegrond is. In de vorige
raadszitting is door den burgemeester immers
behandeling van het voorstel inzake de Ba
kenessergracht in de volgende raadszitting
toegezegd. Openbare Werken hebben zoo
schrijven B. en W, thans in hun voorstel
in de eerstvolgende weken geen tij:d om de
kosten .te berekenen. Het schijnt dus maan
den te moeten duren. Daaruit zou men de
conclusie kunnen trekken dat de voorstan
ders der demping hun tegenstanders willen
afmatten. Wie wil gaan debatteeren over den
aanleg van een verkeersweg op de gedempte
gracht, als het nog onzeker is of wij de gracht
zullen dempen?
De voorzitter: B. en W. zullen de dem-
pingsquaestie aan de orde stellen in de eerste
zitting na de begrootingszittingen.
De heer van Dam: wij gaan de gracht
toch niet dempen voor wij weten of de
eventueel gedempte gracht aangewend kan
worden voor een belangrijke verkeersverbete
ring. Daaron\ heeft de raad de kostenbereke
ning van Openbare Werken noodig.
De heer van Kessel: niet alleen de
tegenstanders toonen haast, ik toonde ook
haast en ik ben een voorstander van de dem
ping.
De heer van Engelen (K.D.P.): laten
wij allemaal een plan voor de Bakenesser
gracht indienen, dan duurt het nog veel lan
ger!
De heer Visser (CJL): door het herhaal
delijk uitstellen der behandeling maakt de
raad zich belachelijk. De voorzitter zegt nu,
dat de zaak aan de orde zal komen in de
eerste zitting na de behandeling der be
grooting, maar we weten nog niet eens wan
neer de begrooting behandeld zal wor
den.
De heer v a n L i e m t (rik.), wethouder, was
overtuigd, dat uitstel van behandeling de
heeren Bijvoet en Visser niet zal afmatten,
(gelach). Er is geen haast bij de zaak, want
ook al zal de raad tot demping besluiten,
zal 't nog een heelen tijd duren voor met de
uitvoering van dit werk begonnen kan wor
den.
De heer V i s s e r interrumpeerde eenige
keeren.
De voorzitter: laat de heer Visser nu
zwijgen.
De heer Visser: andere heeren interrum-
peeren toch ook.
De voorzitter hamerde en zei: zwijg
nu mijnheer Visser, anders moet ik de maat
regelen nemen die in het reglement van orde
staan
De heer Visser: ik zal mij daaraan on
derwerpen, maar ik vind dat ik niet alleen
een zondebok behoef te zijn!
De heer Reinalda (s.d.a.p.), wethouder:
als dit nog maar de inleiding van het eigen
lijke debat is, dan ben ik bang voor hetgeen
moet komen, (gelach).
De voorzitter: trekt de heer Vis
ser nu zijn voorstel in?
De heer Visser: als u het toestaat zou
ik het gaarne handhaven.
De heer Bijvoet: na de toezegging van
den voorzitter zal ik het voorstel-Visser niet
steunen.
Het voorstel-Visser werd verworpen met
37 tegen 2 stemmen.
De Gemeenterekening.
B. en W. stelden voor de rekening 1937 goed
te keuren.
De heer Wester veld (s.d.a.p.) vond het
onjuist, dat de afschrijvingen bij het elec-
triciteitsbedrijf lager gesteld zijn dan bij de
begrooting was aangegeven. Als B. en W. van
de begrooting willen afwijken, moeten zij' den
raad daarin kennen.
De heer van der Wall (C.H.), wet
houder. zei dat B. en W. met dien wensch
rekening zullen houden.
Het voorstel van B. en W. werd daarop
ingenomen.
De kleeding der politie.
Voorstel om afwijzend te beschikken op een
verzoekschrift van de samenwerkende af-
deelingen van bonden in de kleedingindustrie,
om in de aanbestedingsvoorwaarden voor de
levering van de politiekleeding een z.g. uren-
raam op te maken.
De heer B 1 o k d ij k (S.D.AJ?., pleitte voor
de inwilliging van het verzoek van de organi
saties. Spreker kon niet aannemen dat inwil
liging een uitgaaf voor de gemeente van
OE M'AN DIE NOC NOOIT
VAN VAN BREEMEN'S KOLEN
CEHOORD HAD!
(Adv. ingez. Med.)
f 1500 tengevolge zou hebben, want het gaat
om arbeid van 5 a 6 kleermakers. Het verschil
kan dus niet zoo groot zijn. Laten B. en W.
eens overleg plegen met de organisaties. Een
werkgever heeft spreker verklaard, dat bij een
werkweek van 50 a 60 uur een kleermaker f 21
kan verdienen. Dat is veel te laag. Voor het
maken van een rijbroek wordt f 2.50 betaald,
maar een kleermaker heeft er een dag werk
aan.
Voorts zou spreker het verkeerd achten als
het maken van politie-uniformen aan een
werkgever buiten de stad gegeven zou wor
den. Het werk moet in Haarlem blijven.
De heer De Braai (A.R.) was het ook
niet eens met B. en W. De gemeente heeft in
bestekken steeds vastgehouden aan het uit
betalen van minimum-loonen. In andere ge
meenten worden hoogere loonen aan de kleer
makers voor het maken van politiekleeding
betaald.
De heer Klein (R.K.) vond het goed als
het werk in Haarlem blijft, maar men moet de
concurrentie van buiten niet uitsluiten. Wat
het uurloon betreft staat de quaestie zoo, dat
het uurloon niet in het collectieve arbeidscon
tract staat.
De Voorzitter erkende dat het betoog
van den heer Blokdijk bekoring heeft. Het dooi
de arbeiders met de werkgevers gesloten ar
beidscontract vertoont eenmaal een leemte,
doordat er geen uurloon is vastgelegd. De
gemeente kan dit betreuren, maar mag zich
er niet tusschen schuiven. Spreker kan zich in
deze dus aansluiten bij het betoog van den
heer Klein. Er kwam den laatsten tijd slechts
één inschrijving uit Haarlem. Dat is geen in-
sshrijving, daarom moet ook mededinging van
buiten toegelaten worden.
De heer Blokdijk: Het zou niet moeilijk
zijn het vastgestelde uurloon dat voor hee-
renkleeding geldt ook te laten gelden voor het
maken van uniformen voor de politie. Laten
B. en W. de organisatoes van de kleermakers
eens ontvangen om de quaestie te bespreken.
De heer Mars (S.D.A.P.) zei. dat voor het
maken van Dolitieuniformen geen uurloon
in het collectief contract kan worden
opgenomen, omdat de eischen die aan de uni
formen gesteld worden steeds gewijzigd wor
den. Is het niet mogelijk, dat een commissie
van deskundigen het uurloon vaststelt?
De Voorzitter begreep de quaestie van
het urenraam niet volkomen. Zijn er te Haar
lem zooveel wijzigingen in de uniformen?
Spreker heeft er niets op tegen als de organi
saties eens op het Stadhuis komen praten,
maar er is haast bij. want er Ls zeer spoedig
een aanbesteding te wachten. Voor dezen keer
zal er wel niet veel veranderd kunnen worden.
Het voorstel van B. en W. werd waarop
aangenomen.
Vragen over de voeding van
schoolkinderen.
De heer Peper (comm.) heeft de volgende
schriftelijke vragen tot B. en W. gericht:
Is het juist, dat de schoolvoeding in onze
gemeente in kleiner omvang verstrekt wordt,
dan in voorgaande jaren het geval was?
Is het voorts juist, dat de geheele stopzet
ting der schoolvoeding gedurende eenigen tijd
in dit jaar, dreigt?
Indien het antwoord op bovenstaande vra
gen toestemmend is, willen B. en W. den Raad
meedeelen wat van een en ander de oorzaak
is?
In zijn toelichting deelde de heer Peper
mede, dat het vroeger de gewoonte was dat
de kindervoeding maanden duurde. In 1938
bleek dat het door den raad beschikbare be
drag van f 31.000 niet voldoende zou zijn. De
commissie voor de Kindervoeding is daarom
niet op 15 October, maar op 7 November be
gonnen. Bovendien werd op Zaterdag geen
maaltijd gegeven. Dat was dus ook nog een
vermindering. Er komt nog bij, dat gevreesd
wordt, dat de Kindervoeding nu ook nog in
het voorjaar van 1939 eerder dan anders ge
staakt zal worden. In 1937 was f 35.000 noo
dig voor de schoolvoeding, zoodat men op zijn
vingers kan narekenen, dat de beschikbaar
gestelde f 31.000 te weinig zal blijken te zijn.
Op de begrooting voor 1939 staat slechts
f 25.000 voor de schoolvoeding.
Wat de gemeente ook doet op het ge
bied der bezuinigingen, op de kindervoeding
mag de gemeente niet bezuinigen.
De heer Boes (V.D.), wethouder, zei,, dat
Ged. Staten in den zomer hebben medege
deeld. dat de regeering meende dat de kin
dervoeding te Haarlem op een veel te royalen
voet was opgericht en dat er te veel kinderen
aan deelnamen. Er moest niet meer dan
25.000 per jaar voor uitgegeven worden.
Omdat er een tekort dreigde hebben B. en W.
toen eenige beperking ingevoerd. Na een cor
respondentie is door Ged. Staten medege
deeld, dat alsnog 28.500 in 1938 mocht wor
den uitgegeven. De commissie hoopt er nu te
kunnen komen, temeer omdat eenige be
perking is ingevoerd wat het aantal deel
nemende kinderen betreft. De maatregel is na
melijk ingevoerd, dat de kinderen alleen
schoolvoeding krijgen als de ouders schrifte
lijk de aanvraag daartoe indienen.
Het aantal kinderen is namelijk verminderd
van 1300 tot 1100. De leverancier heeft de ver
goeding per portie ook met 1 cent verlaagd.
Het is niet te zeggen hoe het in 1939 zal
gaan, want Ged. Staten blijven voor 1939
staan op den eïsch, dat niet meer dan 25.000
wordt uitgegeven. Blijft die eisch gehand-
hoofd, dan zal het vraag zijn of na 1
Januari ook weer op Zaterdag kindervoeding
zal kunnen worden gegeven.
De heer Peper betreurde dit ingrijpen
van hooger hand zeer. Op dit gebied m a g
de gemeente niet bezuinigen. De schoolvoeding
is voor vele kinderen de eenige voldoende voe_
ding op een heelen dag. Sommige kinderen
kunnen niet voldoende brood thuis eten.
Spreker diende een motie in waarin de raad
uitspreekt, dat vermindering der schoolvoeding
zeer ongewenscht wordt geacht.
Mevrouw Me y boomBroers ma (S.D
A.P.) zei dat het gewensclit geweest zou zijn
als de wethouder de aanschrijving uit Den
Haag tijdig in den raad zou hebben gebracht-
De motie Peper zal spreekster gaarne steu
nen.
Dat de ouders schoolvoeding schriftelijk
moeten aanvragen is te verklaren, als wij dan
ook maar weten, dat de kinderen waarvoor
de voeding aangevraagd wordt, die ook kun
nen krijgen.
Op de schoolvoeding moet niet bezuinigd
worden. Vermindering daarvan is absoluut
verkeerd.
De heer Noordhoff (SiD.A.P.) zou ook
voor de motie stemmen. De raad wist nog niets
van de ingevoerde beperking, daarom moet de
motie-Peper aangevuld worden met het be
treuren dat de schoolvoeding al verminderd
is.
De voorzitter: de motie Peper is m.i.
voldoende. Het college van B. en W. heeft geen
bezwaar om de motie Peper over te nemen,
mits de raad goedkeurt, dat B. en W. de
schriftelijke aanmelding handhaven.
De heer Boes (V..D), wethouder, het is nog
niet zeker, dat de schoolvoeding tot het eind
van December 1938 gehandhaafd kan worden.
Wij hopen het wel, maar op 10 December
wordt de rekening opgemaakt en daarvan zal
het afhangen.
De motie Peper werd daarop zonder stem
ming aangenomen.
Vervuiling van straten.
De heer Westerveld (S.D.A.P.) had vra
gen ingediend over de verontreiniging van den
openbaren weg doordat papieren op straat ge
gooid worden door gebruikers van automaten.
In zijn toelichting zei spreker, dat er een
bepaling in de Politieverordening is, dat er
geen papieren op straat gegooid mogen wor
den. Maar de politie kan geen agent bij alle
45 verkoopplaatsen door middel van automa
ten zetten.
Als de bestaande bepaling der Politieveror
dening nu onvoldoende blijkt te werken, moet
er een andere bepaling gemaakt worden. Mis
schien zou dit kunnen door voor te schrijven,
dat deze verkoopplaatsen met hekken worden
afgesloten van den Openbaren weg.
Spreker stelde voor aan de Rechtsgeleerde
commissie te verzoeken een nieuw artikel te
ontwerpen.
De Voorzitter erkende, dat er een ein
de moet komen aan de vervuiling der straten.
Het zal evenwel moeilijk zijn een afdoende
bepaling te maken. Spreker wil nog een nieuw
middel toepassen. Hij zal aan den commissa
ris opdracht geven ook toezicht bij de auto
maten te laten uitoefenen door rechercheurs
en dan bij het wegwerpen van papieren on
middellijk proces verbaal laten opmaken. Als
het publiek weet, dat het de kans loopt een-
bekeuring te krijgen, zal het misschien wel
voorzichtiger worden.
De heer Van Kessel (r.k.) vond dat de
straten ook op andere wijze verontreinigd
worden. Dat komt ten deele doordat de Rei
niging niet meer drie keer, maar twee keer
per week vuil ophaalt. De vuilnisemmers die
de Reiniging verstrekt zijn ook te klein. Bij
de halten van tram en autobus worden ook
geregeld tramkaartjes op straat gegooid. Daar
tegen moet de politie ook optreden.
De Voorzitter zei, dat ook die kant der
quaestie onder oogen gezien zal worden.
Benoemingen.
Tot onderwijzeres aan School no. 5 aan de
Friesche Varkenmarkt wordt benoemd mevr.
G. Max te Haarlem; tot onderwijzeres aan de
Beatrixschool (tijdelijk Croesenstraat) mej.
J. A. A. Geeleh.
Ned. Cbr. Reisvereeniging.
De afdeeling Haarlem van de Ned. Chr. Reis-
vereeniging hield Woensdag in de geheel bezette
zaal in het vroegere gebouw van den Protestan
tenbond aan de Jacobstraat een Zuid-Afrikaan-
sche filmavond. Het zal voor de vele aanwezigen
waarschijnlijk een teleurstelling zijn geweest dat
de in ons land zoo populaire gezant van de Unie
van Zuid-Afrika, Z.Ex. dr. H. D. van Broekhuy-
zen, die op dezen avond een korte toespraak zou
houden blijkbaar verhinderd was, tegenwoor
dig te zijn.
De secretaris, de heer Aug. C. van der Walle,
opende den avond met een woord van welkom,
in het bijzonder tot den burgemeester van Haar -
lem, dr. J. E. Baron de Vos van Steenwijk, die
mede aanwezig was.
De heer H. Bloem, bureau-leider der Neder-
landsch-Zuid-Afrikaansche Vereeniging, hield
een korte inleiding over Zuid-Afrika, waarin hij
er vooral den nadruk op legde dat Zuid-Afrika
geen kolonie is, maar een Europeesch land, waai
de belangen der blanken voorgaan, en waarin
de kleurlingen geen grooter rol spelen dan biiv.
in de Vereenigde Staten.
Tijdens het draaien van de films gaf de heer
Bloem een nadere toelichting bij het vertoonde.
Allereerst werd de groote vierdeelige film
„Een reis door zonnig Zuid-Afrika" vertoond.
Deze boeiende film, die uitmunt door tal van
prachtige natuuropnemingen gaf achtereenvol
gens beelden van de havenstad Port d'Urban. het
vruchtbare land van Natal, over de ontzaglijke
Drakenbergen naar „die ou Transvaal", de goud
mijnen van Witwatersrand, de Oranje-Vrijstaat,
de diamantmijnen van Kimberley, en tenslotte
de Kaapkolonie.
Deze zeer mooie film gaf een uitstekenden
kijk op het leven in en het landschap van de
Zuid-Afrikaansche Unie.
De tweede film was „In die land van die Rooi-
kombers", een interessante filmische reportage
van een godsdienstige plechtigheid der na
turellen, zooals die in de naturellen-reservaten
nog in eere worden gehouden.
Tot slot draaide „In die Krugerwildtuin". Deze
film gaf fraaie opnemingen van de wilde dieren
die in het Nationaal Park nog in hun natuurlij
ken staat leven.
De films waren welwillend beschikbaar ge
steld door de legatie der Unie van Zuid-Afrika
in Den Haag.
De avond werd opgeluisterd met Zuid-Afri
kaansche gramofoonmuziek.
Haarlemsche Zionisten
kwamen bijeen.
Palestina blijft het land voor de Joden.
De afd. Haarlem van den Ned. Zionistenbond
organiseerde gisteravond een openbare vergade
ring in rest. Brinkmann.
Het woord voerden mr. Charles Polak, gewe
zen secretaris van het hoofdbestuur van den Ned.
Zionistenbond, S. Gitter, vertegenwoordiger van
de Wetsgetrouwe Zionisten en S. Lissauer, be
stuurder van het Zionistisch Socialistisch Ver
bond „Poalei Zion".
Mr. Charles Polak besprak allereerst de reac
ties, die de gebeurtenissen in Duitschland overal
ook bij de niet-Joden teweeg hebben ge
bracht. Ook de Nederlanders en de Nederland-
sche regeering hebben zich hierbij niet onbe
tuigd gelaten. De reactie bij de Joden zelf was
natuurlijk nog sterker. De Jood kreeg nog eens
de overtuiging, dat hij volkomen van zijn om
geving afhankelijk is. Nergens kunnen de Joden
zelf beslissen, in welke landen ze hun Duitsche
geloofsgenooten veilig kunnen onderbrengen.
Men spreekt er thans van dat er gelden noo
dig zullen zijn om de vluchtelingen te helpen en
ze te laten emigreeren. Verschillende emigratie-
gebieden, zooals Guyana en Tanganyka worden
genoemd. Dit brengt echter zeer hooge kosten
met zich mede. Waar kan men dit geld vandaan
halen? Bovendien zullen "deze menschen eerst
onderricht moeten hebben daar ze niet voor het
boerenbedrijf geschikt zijn.
Wat moet men dan doen?
Het is niet zoo dat Palestina thans alle Duit
sche Joden op zou kunnen nemen. Het zal echter
wel de Duitsche Joodsche jeugd voor het grootste
deel kunnen onderbrengen.
Men is thans reeds 40 jaar met het kolonisee-
ren van Palestina bezig. Men heeft daar dus er
varing in de opleiding van Joden tot boeren.
Dat het in Palestina thans zoover is, is te dan
ken aan het onvermoeide werken der Zionisten.
Wil men echter met deze kolonisatie voort
gaan dan is er veel geld noodig. De tegenstand
van de Arabieren mag men niet onderschatten
doch de Joodsche tegenactie kan op vele succes
sen bogen. Als men verder op dezen weg wil
voortgaan dan moet een zeer groot aantal Jo
den achter de Zionistenorganisatie staan.
Spreker besloot zijn rede met een propagan
distische opwekking.
De heer S. Lissauer herinnerde er aan, dat ver
leden week Donderdag een trein met Duitsche
Joodsche kinderen in Oldenzaal aankwam. Wan
neer de Joodsche jeugd zal kunnen worden ge
red, zoo vervolgde spreker, dan zal men het
heele Joodsche volk redden.
Uit sociaal plichtsbesef en uit naastenliefde is
bij de Nationale Collecte ruim gegeven doch
er zijn schatten noodig. Men kan niet blijven
inzamelen. Men werkt met philanthropic. Met
philanthropic kan men een individu, misschien
zelfs een gezin, doch nimmer een volle helpen.
Een volk moet zichzelf helpen. Wat is echter de
plicht, die op de Joden rust?
Moeten zij strijden tegen het anti-semietisme,
moeten zij de moreele en geestelijke herbe
wapening steunen of moeten zij emigreeeren?
Anti-semietisme wordt veroorzaakt doordat de
Joden overal minderheden vormen en verder
treedt 't bij alle reacties op om de aandacht van
de massa af te leiden.
De Zionisten strijden niet tegen het anti-se-
mietisme maar tegen de uitzonderingspositie, die
de Joden overal innemen en tegen de reactie.
Het anti-semietisme zal blijven bestaan zoo
lang de reactie bestaat.
De geestelijke herbewapening is al 40 jaar
geleden door Theodoor Herzl gegeven en ook de
moreele herbewapening is. dank zij het voor
beeld van de Palestij nsche arbeidersleiders, reeds
een feit.
Rest nog de emigratie. Waar moeten de Joden
heen? Er worden vele landen genoemd, maar Pa
lestina is en blijft toch de aangewezen plaats,
aldus concludeerde spreker na een uitvoerige
uiteenzetting waarin hij ook het. werk van de
„Jewish Colonial Society" becritiseerde, die nu
nog de kolonisatie-mogelijkheid in Palestina
wilde bestudeeren. Ook de heer Lissauer wekte
tenslotte de aanwezigen op zich aan te sluiten bij
de Zionistische organisaties en deze financieel
te steunen.
Na de pauze sprak nog de heer S. Gitter, die
er nog eens op wees, dat de Zionistische Orga
nisatie als leuze voert „Nu meer dan ooit!"
Overal in de wereld worden de grenzen voor
de Joden gesloten. Geen regeering is echter in
staat de grenzen voor het anti-semietisme te
sluiten.
Wat zijn de perspectieven, die deze wereld
den Joden biedt? Alleen 't Zionisme kan voor de
Joden uitkomst brengen. Als laatste oplossing
blijft slechts Palestina over, dat tal van moge
lijkheden biedt.
„HET MASKER" VOERT „DE ONBEKENDE
VROUW" OP.
De toneelgroep „Het Masker" directie Ko
Arnoldi zal c<p Zaterdag 10 December a.s.
in den Stadsschouwburg te Haarlem de eer
ste voorstelling aldaar geven van „De onbe
kende vrouw" (La Femme X) van Alexandre
Bisson, met Else Mauhs in den titelrol. De
verdere rollen zijn in handen van de dames
Georgette Reyewskey, Lize Servaes en Li<* de
Wind en de heeren Ko Arnoldi, John Gobau,
Jan Retèl, M. van Warmelo, Louis van Dom
melen, Leo de Hartogh, Henny Kemler, Henk
Rigters, Adolphe Rij kens, John Soer en Lucas
Wensing. De regie is van John Gobau.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Inlichtingen aan het Bureau van Politie,
Smedestraat, uitsluitend tusschen 11 en 13
uur. Abonnement op busdienst: Damme, Graaf
v. Wiedstraat 7. Bril in étui: de Voogd, Jan
Gijzenkade 205. Ceintuur: Jansma, Gasthuis
laan 170. Een paar handschoenen: Nimis,
Ruysdaelstraat 9. Een paar handschoenen:
Vellinga, Westergracht 89. Duokussen: Bureau
van Politie. Smedestraat. Een paar kinder
laarzen: Plant, Amsterdamschevaart 68. Kin
dermuts: Bureau van Politie, Smedestraat.
Twee stukjes muziek: v. Velzen, Langendijk-
straat 6 rd. Een paar oorbellen: Majoor, Bil-
litonstraat 9. Portemonnaie met inhoud: v.
Tiggelen, Frans Halsstraat 2. Idem: Nijssen,
Thorbeckestraat 28. Rozenkrans in étui: de
Vries. Voorzorgstraat 7A zw. Rijwielbelasting-
merk: Visser, Linschotenstraat 12. Een paar
regenpijpen: Goedeman, M. v. Heemskerkstr.
57. Rijwielbelastingmerk: Bureau van politie,
Smedestraat. Shawl. Booiman, GibraltarsLr. 12
Vulpenhouders: Postkantoor, Ged. Oude
Gracht en Holzhaus, Gen. Cronjéstraat 73.
GETUIGENIS-AVOND VAN „KERK
EN VREDE".
Door de vereeniging „Kerk en Vrede" zul
len in verschillende steden van ons land ge
tuigenis-avonden worden gehouden onder het
motto: „De vrede der wereld en de vrede van
Christus".
Op deze avonden, welke voornamelijk half
December plaats hebben, zullen twee sprekers
het woord voeren met als onderwerp resp.
..Evangelie en oorlog" en „Evangelie en "vrede".
In Haarlem zal zulk een bijeenkomst wor
den gehouden op 22 December in de Remon-
strantsche kerk.
