Haarlems Dagblad De Kerstinzameling. Dooi. Waterschade aan vloerkleden .ottgeringteIJi56 Voorzichtigheid geboden. DOOI. Emile Vandervelde overleden. KAREL CAPEK t Het belangrijkste 56e Jaargang No. 17030 Uitgave f.ouren* Coster, Maatschappij voor Courant-llitgavenen Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgirodienat 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Direetie 13082, Hoofdred. 15054 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM EIN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Dinsdag 27 December 1938 Abonnementen per week f 0.25. p. maand f 1.10, per 3 muandrn f 3.25. franco per post f3.55. losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën i 1-5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elko regel meer f 0.15. Groentjes cie rubriek. Een seer mooi resultaat. Wij hebben Zaterdag reeds kunnen mede- deelen dat het Haarlemsche Comité voor de Stille Armen aan ongeveer 800 gezinnen een Kerstgave van gemiddeld vijftien gulden per gezin heeft kunnen ter hand stellen. Dat be wees dus al dat er om en bij de twaalfduizend gulden gegeven was. Vanmorgen vernamen wij van het comité dat het totaal der inza meling f 12187.74 bedraagt. Dat zou nog iets verhoogd kunnen worden door enkele nage komen giften. Verleden jaar bedroeg het totaal f 9019.63, dus ruim f 3100 minder. Toch werd dit jaar, vlak voor de inzameling be gon, een collecte gehouden voor de buiten- landsche vluchtelingen die ruim f 7200 op bracht. Verleden week heb ik al opgemerkt dat de vrees diergenen, die meenden dat men met het steunen van buitenlanders den nood lijdenden in eigen omgeving te kort zou doen, geenszins bewaarheid is. Het resultaat der Kerstinzameling voor de Stille Armen toont dit wel in sprekende cijfers aan. En het feit dat in zoc korten tijd op zoo'n klein plekje Nederlandschen grond bijna twintigduizend gulden is gegeven om den lijdenden mede- mensch te helpen, hetzij hij vreemdeling of landgenoot is. moge ons allen verheugen. Het bewijst weer dat men. zelfs in dezen tijd, zich vaak te zwartgallig uit over de heer- schende belangstelling voor anderer nood, over hetgeen „aan naastenliefde rest" in een door twisten en meeningsverschillen verdeelde samenleving. Er blijkt dan toch in Neder land, er blijkt dan nu met name in Haarlem en omgeving toch nog wel heel veel offerge zindheid te bestaan. De lezers van dit blad hebben een zeer hoo- ge som voor de Kerstinzameling bijgedragen, namelijk 7850.43, verdeeld over 1756 giften. Verleden jaar ontvingen wij voor hetzelfde doel 6286.96, verdeeld over 1338 giften, zoo dat ook hier een zeer belangrijke toeneming namelijk van een kleine zestienhonderd gul den, valt waar te nemen. Er was, zooals wij bij herhaling medegedeeld hebben, dit jaar meer noodig om den nood te lenigen dan in 1937: er waren meer gezinnen die voor steun in aanmerking kwamen. Wij zijn onzen lezers dankbaar voor hun antwoord op onzen oproep en de vele publicaties die wij in de-afgeloopen drie weken aan deze zaak hebben gewijd. Dat het aantal gevers veel grooter is dan het aan tal der ontvangen giften verdient daarbij wel even aangestipt te worden. Immers, vele gif ten waren het resultaat van inzamelingen onder bedrijfspersoneel, in stichtingen, in clubs, in den familiekring en zoo meer. Dus zijn het duizenden, aan wie wij onzen dank hebben te betuigen voor hun daadwerkelijke sympathie voor deze goede zaak. Hun moge het vooral voldoening geven dat in de vele honderden gezinnen der stille armen door hun toedoen de Kerstvreugde is binnengekomen en dat in de dagen van zoo nijpende koude, die nu achter ons liggen, daar verlichting is ge bracht en het besef dat de buitenwereld toch toonde te begrijpen hoe zwaar en moeilijk het leven is en meevoelde met den nood. De trieste gedachte dat afdoender hulp dan die eener Kerstinzameling helaas in dezen tijd niet mogelijk is, dat niet alleen hier maar in ons heéle land, en niet alleen in dat kleine land van ons maar in heel Europa talloozen verkommeren tengevolge van de internatio nale ontwrichting en de eeuwige twisten, die nationale eigenbelangen ver boven het welzijn van den medemensch verheffen, kan door het welslagen van een tijdelijke hulpverleening niet verdrongen worden. Maar wij moeten op ons kleine plekje en in onze omgeving blijven doen wat wij kunnen en het Nieuwe Jaar tege moet gaan met de hoop, dat het in de raads zalen waarin over het lot der volken beslist wordt grooter wijsheid moge brengen en die per inzicht in de lots-verbondenheid dier vol ken, die elkaar noodig hebben en van eikaars arbeid de vruchten moeten kunnen plukken om tot een beter en menschwaardiger bestaan te geraken. Slechte tijden duren niet -voort. Zij bereiken hun eind en worden door betere gevolgd. Afbrekende actie is niet blijvend. Zij vindt haar reactie in een nieuw streven om het goede op te bouwen. Dat leert de historie en dat weet de menschelijke ervaring. Het herstel kan lang op zich laten wachten het is al zoo lang verwacht maar uitblijven zal het niet. R. P. Verstrekking van warm voedsel wordt gestaakt. Burgemeester en Wethouders van Haarlem maken bekend, dat in verband met de stijging van de temperatuur de verstrekking van ge meentewege van warm voedsel tegen vermin derden prijs in de lokalen in de Zoetestraat. Haarlemmerliedestraat, Overtonstraat en het dienstgebouw der Ned. Herv. gemeente te Spaarndam, met ingang van Woensdag 28 De cember a.s. wordt gestaakt. Veertig arbeiders bij instorting op Korea bedolven. KEIJO (Korea) 27 Dec. (Domei). Een te An- tos op Korea in aanbouw zijnde spoorwegtunnel is gisteren ingestort. Veertig werklieden geraak ten bedolven, 22 hunner heeft men kunnen uit graven, waarvan 14 ernstig gewond en acht overleden waren. Gevreesd wordt, dat ook de overige 18 niet meer in leven zijn. De vorst is uitgeweken, zij heeft het niet kunnen houden Tegen een warmen luchtaanval vanaf den Oceaan, Zij is teruggetrokken op haar ver domein van koude En 't is voorloopig hier weer met haar heerschappij gedaan. Zij laat hier zooals altijd wel haar attributen achter, Waarvan de aanblik met het uur steeds viezer papboel wordt, Het ijs dat borstplaat en de sneeuw die kleffer wordt en zachter, Om als het doorzet heelemaa! te wijken binnenkort. De krantenlezer ziet vandaag de nieuwe weerverwachting Al naar zijn aard en leeftijd met gevariëerd gevoel, De een begroet den dooi met vreugd als ware lotsverzachting, De schooljeugd-met-vacantie vindt het maar een dooie boel, Maar niemand van ons allen, 't zij geleid door hoop of vreeze, Dat het verkild regiem het nog een poosje houden zou, Had durven denken dat de omzwaai er zoo gauw zou wezen, Wij voelen ons wel wat verrast, zoo eensklaps uit de kou Er komt genezing voor de winterteenen, winterhanden. Er gaat weer water vloeien door de lang bevroren buis, 't Verkeer herneemt zijn trouwe regelmaat weer in den lande, De haard kan het weer rooien met verwarming van het huis. De vorst die ons verraste met haar plotslinge invasie En weer verrassing bracht door even plotseling vertrek. Brengt tijdelijk ons land ook in een nieuwe situatie Want Neerland aan den iJs-el wordt tot Neerland aan denLek. P. GASUS. CENTRALE RADIO-ONTVANGST Sluit 1938 af met een aansluiting op de Radio-Centrale. Dit verzekert U een storingvrije ontvangst, op Oud'jaarsnacht tot na 2 uur. HAARLEM - TELEFOON 10010. (Adv. ingez. Med.) (Adv. Ingez. Med.) Kerstiiizameliiig voor de Stille Armen. Nagekomen giften. R. D-, Heemstede f 4,50; Mevr. T.. Heemstede f5; J. K. fl; N. N. f 1N. N. f0,50; Leentjes spaarpot f 0,50; B. fl; Wed. J. C. W., H'stede f 1; Werklooze f 0,75; v. A. f 2; F. P. f 0,50; H. A. fl; Mej. H. d. B. f2,50; Jo en Hesse f2,50; D. O. te Bl'daal f 10; Een gave fl; B. C. H. f25; N. N. f 1; C. H. i' 1; Opbrengst konijnenhuid van een zelfde lotgenoot f0,22; K. M., Bl'daal f2,50; T. Sch. f2; N. N. f0,75; Dolf en Jan fl; Mevr. M. M. L. i 1Mevr. BI. f 1fam. v. d. B. f 1col lecte H. H. B. S. V. f21.09; Mevr. A. H. W. v. O. f 10; Jan Hen f 100; C. A. W. P. f 25; W. P. f 10; E. P. f 10; A. D. F. f 10; T. K. O. f5; G. H. f5; Mevr. G. A. v. V. f 5; F. K. f 5; G. L. f 3; Mevr. G. L. Aerd f2,50; L. J. F. v .d. M.—P. f2,50; M. S. f2,50; Mevr. G. A. R.—P. f2,50; H. D.—N. f2,50; Mej. M. D. de V. f2,50; B. J. C. Jr. f2,50; fam. B. f2; N. N. f2; C. S. Jr. fl,35; J. V. f 0,75; Mevr. de Wed. J. v. D. f 10; J. v. d. M. f 1,25; H. D. f 1; H. d. H. f 1; Mej. N. F. f20; J. H. B. f 1; N. N. f 0,50; Mevr. T. te H. f2,50; van Rietje f 1; X. X. X. f 3; H. Sch. f 2; A. f 1,50. Het vorig totaal bedroeg f7501,77. Thans zijn in het geheel bij ons blad binnengekomen 1756 giften tot een bedrag van f 7850,43. De inzending is thans gesloten. Nu de dooi zoo plotseling ingetreden is, is het ijs natuurlijk zeer onbetrouw baar geworden. In het waterschap Rijn land zijn de gemalen reeds bezig met het door de dooi vrijgekomen water te verwerken. Uiterste voorzichtigheid is dus overal geboden. Alleen op de ijsbanen, voor zoover die nog open zijn, kan men nog rijden. Het schaatsenrijden op vaar ten en grachten is zeer gevaarlijk. Men wage zich daar niet aan. OOI is er één woord met een ha telijker klank? Verander slechts den laatsten letter en ge hebt het einde van alles, het omega, hetenfin ge houdt niets meer over. En wat beteekent de dooi anders dan het einde van de sneeuw, het ijs, kortom van alle wintervreugde? Ligt des avonds nog de versche, rulle sneeuw centimetersdik over de straten zoodat je er tot je enkels inzakt en een uitstekend excuus hebt even bij een langs den weg staand „koek en zoopie" binnen te stappen en de kou met een hartigen slok weg te spoelen, 's morgens zijn straten en tuinen bedekt met een drabbige stroop van een onbestemden vies-bruinen kleur terwijl elke stap de uiterste omzichtigheid ver- eiseht wijl één misstap fatale gevolgen voor het keurig verzorgde ochtend-toilet kan hebben. Al les is nat, alles is glibberig, kleverig, akelig. het mooie van de sneeuw is weg, de bekoring van den winter verdween met de sneeuw voor de zon, die zelf mistroostig achter regenwolken schuil gaat. Achen 't was zoo mooi. En we waren dooi de kou zoo verbroederlijkt. Welk een morgen stemming in de trams! Het was een en al opge wektheid en zonneschijn. Volle voorbijrijdende trams werden vriendelijk nagewuifd, met ken nersblikken werd de lucht gemonsterd en tech nische winteropmerkingen flitsten heen en weer als eertijds in den jongelingstijd de sneeuwbal len. Aardige meiskes lachten tegen vriendelijke heeren met grijs haar aan de slapen, die met veel vertoon van wereldwijsheid hun plaatsen afstonden. Iedereen was goedgemutst, letterlijk en figuurlijk. En thans.waarom er nog veel van te zeggen. Sneeuw weg, ijs weg, stemming weg. Wat was er heerlijker dan de oude stram me leden nog eens over het ijs te laten zwieren, dat het kraakte? Wie beschrijft de geneugten van een tocht over hobbelige met sneeuw be dekte vaarten als aan het einddoel de dampende, warme groc. verleidelijker dan iedere schoone vrouw, wachtte? En de elfstedentocht. Het plannetje om naar Marken te gaan. Het ijszeilen. De kostelijke nieuwe schaatsen, net aangekomen. Voorbij Alleen de herinnering blijft. En is die niet voldoende om nog tientallen ja ren later te spreken over: „Nee, maar dan had je dien winter van '38 mee moeten maken. Ach.'t was zoo mooi. De reiniging der straten. De Reiniging te Haarlem tracht zooveel mo gelijk Haarlem sneeuw-vrij te maken. Al het personeel dat daarvoor vrij gemaakt kon wor den is aan het werk gezet, maar het was van daag ook een „dubbele" dag voor het ophalen van vuil. Gelukkig is de dooi een krachtige hulp. Er wordt nu vooral voor gezorgd, dat de kolken doorgestoken zijn, opdat het sneeuwwa ter kan wegloopen. Daartoe heeft ook Openbare Werken verschillende werklieden er op uit ge stuurd. In de buitenwijken zijn de motorploegen aan het rijden om de zachte sneeuw van de rijwegen te verwijderen. Er is heden geen extra personeel door de Rei niging aangenomen, wel zijn paarden en wagens gehuurd om hier en daar nog sneeuw uit de bin nenstad weg te halen. Heden ochtend tegen acht uur heeft het eenigszins geregend, de thermometer wees toen reeds acht graden dooi aan. AANBESTEDING MILITAIR MAGAZIJN. Namens het Ministerie van Defensie heeft de eerstaanwezend-ingenieur te Haarlem heden in de voormalige infanteriekazerne aan den Kou- denhorn in het openbaar aanbesteed; het bou wen van een magazijn nabi' ndijk. Laagste inschrijfster was de N.V. Aanneming Mij. J. M. Strijlan, dte Uithoorn, voor f 17.659. Voorzitter der Belgische Socialistische Partij en oud-minister. Emile Vandervelde. Vanochtend om half zes is te Brus sel de leider der Belgische Socialis tische partij. Emile Vandervelde over leden. Zondag had Vandervelde nog met een vriend Louis de Brouckère, den voorzitter was de Tweede Internationale, het noenmaal ge bruikt in het gebouw van ae socialistische partij. Des avonds werd Vandervelde, na een bezoek aan een bioscoop, onwel. Sedert Maandagavond half elf was hij buiten bewust zijn geweest. De Belgische politicus jurist en schrijver Emile Vandervelde werd in 1865 geboren en is dus 73 jaar oud geworden. Hij volbracht zijn studie aan de universiteit van Brussel Reeds op 20-jarigen leeftijd trad hij toe tot de arbeidersbeweging. In 1894 werd hij lid van het parlement, in 1914 minister van staat. In de oorlogsjaren was hij minister zonder portefeuille en minister voor de levensmid delenvoorziening. In 1917 en 1918 was hij lid van den Raad van Oorlog. In 1918 werd hij minister van oorlog, terwijl hij van 1925-1927 de portefeuille van buitenlandsche zaken had Tot Januari 1937 was hij in de regeering van van Zeeland minister van volksgezcoidheid. Hij was hoogleeraar aan de universiteit van Brussel, bestuurslid der Werkliedenpartij en van de Socialistische Internationale. Van zijn hand zijn verscheiden werken ver schenen. Een vreemde gast aan de Dreef Op een bank aan het begin van de Dreef, zat heden morgen een zonderling personage, die er geen bezwaar tegen maakte dat onze fotograaf hem even „nam Hij trok zelfs de aandacht van een paar honden, die blijkbaar de zaak niet al te best vertrouwden en niet wisten of zij hier met een mensch te maken hadden of met een pop. Om onze lezers uit den droom te helpen het was een pop, die eenige jongens met groot boetseertalent uit het ge willig sneeuwmateriaal hadden gefatsoeneerd! Het strand te Zandvoort was door koning vorst met zijn ijzige hand aangeraakt en omgetooverd in een Noordpoollandschap. Slachtoffer van kolendamp vergiftiging. ROOSTEREN, 27 December Gis terenavond heeft zich te Roosteren een geval van kolendampvergiftiging voorgedaan, tengevolge waarvan een 64-jarige man is gestikt. Gisteravond zaten de klompenmaker J Rut ten en diens 76-jarige halfzuster Anna Rutten op een stoel bij de kachel in de keuken. De kachelpijp, die uit twee stukken bestond, was niet goed gesloten, waardoor kolendamp is ontsnapt. Vanochtend omstreeks acht uur bemerkten de buren, dat de schoorsteen nog niet rookte Zij stelden een onderzoek in en vonden den man en de vrouw in de keuken op den vloer liggen. De man was reeds overleden, terwijl de vrouw bewusteloos lag. Onmiddellijk werd geneeskundige hulp in geroepen. Dokter Stijns uit Echt was spoedig ter plaatse. Hij kon bij den man slechts den dood constateeren. Bij de vrouw werd gerui- men tijd kunstmatige ademhaling toegepast, waarop het bewustzijn terugkeerde. De vrouw lag vlak bij het raam. waardoor het eenigszins tochtte. Hieraan heeft zij haar leven te dan ken. Het woord is aan P. L. Courier: Openbaar uic gedachte: het is geen recht, maar plicht. Is uw gedachte goed, dan heeft men er voordeel van is zij verkeerd, dan verbetert men haar en heeft er ook voordeel van. Begaafd Tsjechisch roman- en tooneelschrijver. Na een korte ziekte is te Praag op 48-jarigen leeftijd overleden de schrij ver Karei Capek, een der opmerkelijkste figuren in de litteraire wereld van Tsjc- cho-Slowakije. Karei Capek. Capek wordt door velen beschouwd als de grootste Tsjechische belletrist en was de eerste Tsjechische auteur, die terecht groote buiten- landsche vermaardheid genoot. Karel Capek werd 9 Januari 1890 te Klein- schwadonitz geboren. Zijn eerste proza schreef hij tezamen met zijn broer Josef. Als tooneelschrijver verwierf Capek zich een wereldnaam met het drama R. U. R.. dat in 1920 verscheen. In dit stuk voert de auteur den mechanischen mensch, den z.g. robot (dit woord is van hem afkomstig) ten tooneele. Van zijn romans moe ten genoemd worden Tovarna na Absolutno (1923, in het Engelsch vertaald en uitgegeven te Londen) en Krakatet (1924, Londen 1925). In het Nederlandsch is o.a. vertaald Zahra- niku (Het jaar van den tuinman. Amsterdam 1931) en de sa tyre „Hoe een tooneelstuk ont staat." Van Capek is ook het aardige en hu moristische boekje „Over Holland", dat in Nederland een gunstig onthaal en een ruimen lezerskring vond. Verder verschenen in Nederlandschc dagbla den en tijdschriften vertalingen uit de bundels Povidky z jedne Kapse (verhalen uit den eenen zak). Deze bundels zijn een pleidooi voor herzie ning van de strafwet en de strafstelsels. HEDEN: 12 PAGINA'S HAARLEM EN OMGEVING. pag- Dc Vruz. Dem. candidaten voor de Prov. Sta tenverkiezing. BINNENLAND. Zonder beschermende rechten was concur rentie van de Engelsche bloembollencul tuur met de Nederlandsche onmogelijk. 3 Vliegtuigen moesten de eilanden hulp bren gen. 3 BUITENLAND. Emile Vandervelde is overleden. 1 Karl Capek, dc Tsjechische schrijver, is na een korte ziekte gestorven. 1 Dc Fransclie nota. behelzende het antwoord op de Italiaansche beschuldigingen, is te Rome overhandigd. 9 Een treinongeluk in Roemenië heeft meer dan 80 dooden geëischt. 9 De troepen van Franco schijnen aan liet t'a- talaansche front aanzienlijke vorderingen te hebben gemaakt. 9 SPORT. De Eneclschcn staan er goed voor in de eerste tcstmatch tegen Zuid-Afrika. 6 ARTIKELEN enz. R. P.: De Kerstinzameling. 1 Mr. J. M. Fuchs: Oud-Haarlemsch straf recht. 4 Van een G. P. D.-redacteur: Jhr. mr. Rhvn- vis Feith: Dc beteekenis en de werkwijze van den Hoogen Raad. 7 J. B. Schuil over „Het Sprookje der recht vaardigheid". 11 K. de Jong: Weihnachtsoratorium uitgevoerd door H. G. K. u De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1938 | | pagina 1