DE CINEAST J. C. MOL IS
„100 FILMS OUD"
ZEISS-PUNKTAL
PLANNEN:
Een film „Hef leven'
Populair-wefenschappelijke
voorfilms Kleurenfilms.
Ledenconcert.
Uw leven hangt van Uw
af
Alle betalende abonnés van Haarlem's
Dagblad zijn GRATIS TEGEN ONGEVALLEN
VERZEKERD, op voorwaarden welke koste
loos bij de administratie verkrijgbaar zijn
en welke op geregelde tijden in ons blad
worden gepubliceerd De uitkeeringen
zijn bij: levenslange ongeschiktheid
2000; overlijden 400, verlies van een
hand, voet of oog 200; beide leden van
een duim f 100; één lid van een duim
ƒ50. alle leden van een wijsvinger f 60,
één of twee leden van een wijsvinger
25; alle leden van een anderen vinger
ƒ15; één of twee leden van een anderen
vinger 5; arm- of beenbreuk 30; enkel
breuk f 15; polsbreuk ƒ15 Alles Indien
het gevolg van een ongeval Voor de
abonnés op het Geïllustreerde Zondags
blad bestaat nog een afzonderlijke ver
zekering De voorwaarden daarvan zijn
eveneens bij de administratie verkrijgbaar
Onbestaanbaar jubi
leum van een doctor
in de filmkunde, wel
ke ook niet bestaat
Doctor in de filmkunde, of om 't een tikje
deftig-moeilijk te maken: doctor in de cinema
tografie zouden we den heer J. C. Mol kunnen
noemen. En inderdaad, wie in het huis aan hel
Haarlemsche Kenaupark een bezoek komt bren
gen heeft reeds dadelijk het gevoel meer
iemand van de wetenschap te ontmoeten dan
een meneer-die-aan-Hollywood-geparenteerd-is
omdat hij films maakt. Gekleed in een lange
smetloos witte jas doet de heer Mol zijn bezoe
ker open, en deze is een moment in den waan
bij den een of anderen specialist op het spreek
uur tc komen om hem raad te vragen. Doch in
feite is niet de bezoeker de patiënt; er is iets
bijzonders met den heer Mol.
Een fragment uit één der wetenschappelijke
films van den Haarlemschen cineast J. C. Moll.
Onze Haarlemsche filmexpert, die door zijn
werk tot ver over de grenzen van ons land be
kendheid heeft gekregen, is namelijk.... 100
films oud of jong, naar u verkiest; het laatste
is beter want de heer Mol zit nog vol met
plannen voor de toekomst.
100 Films oud, het is geen alledaagsche tijd
maat. Een professor wordt gehuldigd als hij
12y2 jaar college geeft, een doctor in ik-weet-
niet-wat jubileert na een 25-jarige praktijk
Maar „100 films oud" neen, dat bestaat niet.
Evenmin als er een doctor in de filmkunde
bestaat. En toch
U heeft het gisteren al in onze krant kunnen
lezen: de heer J. C. Mol viert» een merkwaar
dig jubileum, omdat hij 100 films vervaardigd
heeft. En er zit iets in zoo'n jubileum. De tram
conducteur kan voortaan ook veel beter gehul
digd worden nadat hij een millioen kaartjes
heeft geknipt dan na dat hij een verder wei
nig zeggend tijdsbestek van 25 jaar beleefd
heeft. En voor den zakenman kan het 25ste
voordeelige saldo, voor den chocoladefabrikant
het miljoenste flikje en voor den politieagent
de 1000ste bekeuring een waardemeter voor een
jubileum zijn. Het zijn maar een paar voor
beelden, Er zit veel in.
Bij een jubileum hoort een jubileumpraatje.
En dan moet reeds onmiddellijk gezegd worden.
Men zou den heer Mol de 100 films niet aan
zien. Hij zit trouwens zooals gezegd, vol plan
nen en vertelt ons dat hij voornemens is een
groote wetenschappelijke film „Het leven" te
maken.
„Ik wil in mijn films interessante dingen uit
het leven der natuur, die je als mensch nor
maal niet ziet, brengen. In de levensverschijn
selen zijn zoovele belangwekkende dingen, die
den meesten menschen ontsnappen. Met mijn
films over de wereld der microben heb ik al in
Ik moest mijn eigen systeem opbouwen en
dat gelukte. Van mijn eerste film werden reeds
dadelijk copieën aangekocht door de Rockefeller
Foundation en door universiteiten in binnen-
en buitenland.
De in opdracht van het Nederlandsehe Roode
Kruis vervaardigde Malaria films, die dc ont
wikkeling van den parasiet en de bestrijding
demonstreerden werden door 20 regecringen
aangekocht. Ik maakte films van insecten, vlin
ders, en in tal van U. F. A. films bijv. kwamen
fragmenten van mijn werk voor, in 't bijzonder
microscopische opnamen.
Door de crisis kwam de bedrijfs-, reclame- en
propagandafilm op den voorgrond en de weten
schappelijke film geraakte in de schaduw. In
1928 kwam de geluidsfilm den toestand nog wat
ingewikkelder maken. Het vervaardigen van
eigen geluidsopteeken systemen voor normaal-
en smalfilm nam tijdenlang mijn aandacht in
beslag. Ook daardoor had ik niet meer zooveel
gelegenheid om wetenschappelijke films te ma
ken. Van '30 tot '38 kwamen er tientallen pro
pagandafilms uit mijn studio „Van bol tot
bloem" verbreidde Haarlem's glorie over de
wereld.
In de bedrijfsfilm heb ik ook zeer veel bevre
diging gevonden. De laatste, die we gemaakt
hebben, tevens de 100ste van beteekenis van
mijn geheele productie, is gewijd aan de pro
paganda van Salpeter. De propaganda is zeer
bescheiden. Het geheel is eigenlijk een repor
tage van landbouwend Nederland. We zien hoe
ons vruchtbare land aan de zee ontworsteld, en
ontgonnen wordt. Het resultaat is:: de oogst.
De oogst van den arbeid van den heer Mol
is: 100 films. En nog steeds gaat hij voort met
de ontginning van het filmterrein. Ook met de
kleurenfilm wordt in de studio aan het Kenau
park geëxperimenteerd.
Er komen misschien nog tientallen films bij de
productie. Dan gaan we op weg naar een tweede
jubileum. Als meneer Mol 200 of 250 films oud
is. En misschien is meneer Mol dan echt
doctor of misschien wel professor in de film
kunde en kunnen we college loopen in „film
wetenschap". Haarlem als universiteitsstad. Er
zit wel iets in.
v. H.
GROENTENMARKT.
Haarlem, 4 Januari 1938.
Witlof f 0.060.20 per kg.
Tomaten f 0.100.24 per kg.
Andijvie f 0.70—1.80 per kist.
Sla f 1.40—3.50 per kist
Gele kool f 0.20—1.10 per kist.
Groene kool f 0.300.80 per kist
Boerenkool f 0.40—1 per kist.
Uien f 1.101.80 per kist
Winterwortelen f 11.40 per kist
Bloemkool f 0.090.24 per stuk
Roode kool f 0.03—0.12 per stuk.
Savye kool f 0.050.10 per stuk.
Knakpeen f 12.40 per kist
Selderie f 0.120.55 per bos
Prei f 0.080.30 per bos
Peterselie f 0.120.50 per bos.
Spruiten f 2.20—5.75 per zak
Koolrapen f 0.90—1.20 per zak.
Uitspraken van de Rechtbank
Zaansche inbrekers veroordeeld.
Twee 34-jarige Zaandammers 'hadden op
22 November in een manufacturenzaak te
Wormer ingebroken en daar een horloge met
ketting buitgemaakt.
Tegen den hoofddader eischte de Officier
3 jaar en tegen zijn helper twee jaar gevan
genisstraf.
Mej. mr. Deknatel en mej. mr. Gouda
pleitten clementie. De hoofddader werd tot
twee jaar en de helper tot iy2 jaar gevange
nisstraf veroordeeld.
De reeks van de door gastdingen ten te lei
den concerten is met het ledenconcert van 4
Januari aangevangen. Robert de Roos heeft
zich dien avond als orkestleider aan het Haar
lemsche publiek voorgesteld.
Het lijkt me voor een jongen dirigent een
moeilijke taak om in een drietal repetitie
ochtenden een geheel concertprogramma zóó
voor te bereiden, dat de vertolkingen het
stempel van 's leiders persoonlijkheid dragen.
Een orkest kan en moet wel een willig instru
ment in zijn hand zijn, maar het is nu een
maal geen dood instrument, doch een levend
organisme, dat de tradities en gewoonten
zijner gewone dirigenten kent. Komt de gast-
dirigent met een werk uit het standaard
repertoire, zooals Mozart's g mineur-Sympho-
nie, dan vindt hij een reeds afgebakend, om-
ploegd en bezaaid terrein, waar het initiatief,
de ondervinding en het overwicht van een
groote persoonlijkheid noodig zijn om de cul
tuur en daarmee de opbrengst doeltreffend in
gunstigen zin te wijzigen. Komt hij echter
met noviteiten, dan missen de hoorders elke
vaste basis ter vergelijking.
Veel bemoedigende
uitzichten opende
de vertolking van
f Mozart's Symphonic
nog niet. Zeker zou
het allerminst goed
te keuren zijn, in
dien een dirigent in
zoo'n werk door ge
forceerde afwijkin
gen van de norm
zijn eigen persoon
op den voorgrond
zou trachten te
dringen. Maar zoo
arm aan tegenstel
lingen en aan uit
drukkingskracht,
zoo mechanisch en
metronomisch als
Robert de Roos haar
gaf, is toch even
min verkieslijk. Bo
vendien nam hij het
tempo van het Me-
nuetto alsof het een
Robert de Roos, de Landler was.- Van
eerste der 6 gastdiri- het „huiveringwek-
genten, die thans ach. kende" karakter,
tereenvolgens elk twee dat Mozart's tijdge-
concerten der H. O. V. nooten in deze Svm-
zullen leiden, is Woens- phonie voelden,
dagavond voor het bleef hoegenaamd
eerst hier opgetreden, niets over. De klank
Uit dit zestal en Mari- van het orkest was
nus Adam zal de op een paar blazers-
nieuwe eerste dirigent momenten in An-
van het orkest later dante en Menuetto
worden gekozen. na op zich zelf be
schouwd wel goed.
Mozart's Serenade K.V. 239 was de eerste
noviteit van den avond. Het uit 2 violen, alt
viool en bas bestaande, door de orkestleden
Beths, De GraaffLeidner en Goezinne gevorm
de solistische kwartet concerteerde in dat
dried eelige werk drastisch tegen het grootere.
uit strijkinstrumenten en pauken samengestel
de ensemble, dat meestal op den achtergrond
bleef, maar zich enkele malen plotseling danig
deed gelden. De onderlinge gelijkheid in de
uitvoering der snelle figuren was bij de solis
ten niet altijd ideaai. Het stuk zelf bevat echte
serenade-muziek. zonder diepere bedoelingen,
maar vooral in het Rondo evenals in het
Rondo van het ongeveer in denzelfden tijd,
nl. 1776, ontstane Vioolconcert in A gr. t.
rijk aan geestige contrasten.
Na de pauze leerden we Robert de Roos eerst
in de functie van begeleider kennen en die
vervulde hij zeer goed. zoodat uitstekend
samenspel met den solist Cor de Groot tot
stand kwam. Cor de Groot, een der meest be-
_aafde onder de jongere Nederlandsehe pia
nisten droeg de solopartij van Beethoven's
Vierde Concert technisch onberispelijk, warm
en in schoone lijn voor. Bijzondere vermelding
verdient zijn poëtische vertolking van het
Andante. Zijn cadensen, vermoedelijk van
eigen compositie, vielen echter geheel buiten
den geest van Beethoven's werk; bovendien
was in de groote cadens van het eerste deel
in 't geheel geen constructieplan te bespeuren
alles scheen grillig en vaag.
Het „Tristan und Isolde"-voospel ging, be
houdens de waardeering voor het gehalte van
ons orkest, die het wekte, vrijwel spoorloos
voorbij. Wat de dirigent er aan fijnere dyna
mische nuanceeringen en agogische accenten
DONDERDAG 5 JANUARI 1939
H A A R i; F. M'S DAGEtAD
MUZIEK
HAARLEMSCHE
ORKEST-VEREENICINC.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
Buitenzorg (thuisr.) 4 (n.) v. Londen,
Blitar (thuisreis) p. 4 Finisterre.
Dempo (uitreis) 4 v. Rotterdam.
Garoet (uitreis) pass. 3 Finisterre.
Kota Baroe (thuisr.) pass. 3 Guardafui.
Baloeran 4 v. Batavia n. Rotterdam.
Indrapoera (thuisr.) 4 v. Marseille.
ROTTERDAM—ZUID-AMERIKA LIJN.
Alphacca (uitr.) 3 te Buenos Ayres.
Alhena (thuisr.) 3 van Buenos-Ayres.
Alpherat 4 v. Buenos-Ayres te Rott.
Een winiersiemmingsbeeld, zooals er Woensdag in ons land vele fe bewonderen waren
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND
Johan v. Oldenb. tuitr.) 3 v. Algiers.
Marnix v. St. Aid. (thuisr.) 4 Colombo
Poelau Bras (uitr.) 4 te Port Sai<^
in moest brengen ontbrak geheel. Het bleef
in de maat; dat is alles.
Met Milhaud's „Introduction et Marche
funèbre" kwam de tweede noviteit, en dit was
zelfs een première voor ons land.
Ik vernam dat dit werk oorspronkelijk voor
harmonie-orkest geschreven is en voor de
Parijsche Wereldtentoonstelling bestemd was
De sfeer der „Introduction" is analoog met
dien van Milhaud's „Carnaval d'Aix", alle
daagsche kost, doch gekruid met allerlei dis
sonanten. In de „Marche funèbre" gaat het
soms nogal luidruchtig en verward toe. De be
langrijke rol der piccolo-fluit doet aan de be
grafenis van een marinier denken. Aan het
slot is alleen slagwerk in actie: roertrommel,
pauken, tamtam en wat dies meer zij. Dat was
heel plechtig en vervulde ons met sinistere
voorgevoelens.
De solist Cor de Groot werd terecht zeer
langdurig en hartelijk gehuldigd en ook den
dirigent Robert de Roos ontbrak het niet aan
van waardeering getuigenden bijval.
K. DE JONG.
Badhotel te Wijk aan Zee half
gesloopt.
Nog geen vonnis tegen badknecht.
Voor duizenden guldens lood had een 30-
jarige badknecht te Wijk aan Zee uit het
leeg staande badhotel aldaar weggehaald.
Door deze diefstallen handig te camoufleeren
werden ze pas ontdekt, toen er reeds een
aanzienlijke hoeveelheid lood was ontvremed
De officier meende dat hij het hotel half
had gesloopt en eischte een jaar gevangenis
straf.
De verdediger mr. L. S. Römelingh vroeg
zoo mogelijk een gecombineerde straf.
De Rechtbank achtte het noodig een reclas-
seeringsrapport over den verdachte in te
winnen. De zaak werd derhalve voor onbe-
paalden tijd uitgesteld.
deze richting gestreefd. En thans ben ik van
zins om populair wetenschappelijke films voor
de voorprogramma's der bioscopen te gaan
maken. Er begint bij het publiek en bijvoor
beeld ook in onderwijskringen weer meer be
langstelling voor zulke films te ontstaan. De
kern van mijn bedrijf blijft echter gericht op
propagandafilms. Mijn staf, o.a. de cameraman
Jo de Haas en Christiaan Pointl en de geluids
ingenieur Verschuuren is thans echter zoo be
dreven in het vervaardigen van films voor min
of meer commercieele doeleinden dat ik met de
supervisie volstaan kan en daardoor gelegen
heid krijg me aan mijn oude liefde te wijden:
wetenschappelijke films.
Die liefde is ook 100 films oud. Mijn eerste
film was namelijk gewijd aan leven en werken
van Anthonie van Leeuwenhoek. In 1923 begon
ik met filmen in Bloemendaal. Mijn werk ont
stond uit twee liefhebberijen: fotografeeren en
microscopisch onderzoeken, die ik in het begin
in mijn vrijen tijd beoefende. Het viel niet mee
er mijn vak van te maken. Toentertijd maakte
alleen Professor Siedentopf in Jena microsco
pische films, en die was er erg geheimzinnig
mee, zoodat ik van hem niets te weten kwam.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
Beemsterdijk, Rott. n. Boston 3 260 m. van
Scilly.
Boschdijk, 31 Dec. van Gulfport naar Hous-r
ton.
Nieuw Amsterdam, 1 v. Rio de Janeiro n.
New-York.
Damsterdijk, Vancr. n. Rott. 3 te Glasgow.
Maasdam 4 Jan. van Rotterdam te Antw.
Delftdijk, Vancr n. Rott. 31 v. Los Angeles.
Dtnteldijk, Vancr. n. Rott. 2 te Seattle.
Rotterdam. Rott. n. N. Orleans 3 v. Havana.
Lochavon. Rott. n. Vancr. 3 v. San Franc.
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
Boschfontein (uitreis) 3 v. Lorenzo Marques
Algenib (th.) p. 4 Finisterre via Duinkerken
Randfontein (thuisr.) 4 v. Dar-es-Salaam.
Nijkerk (uitr.) 3 Jan. v. Mombassa.
Bloemfontein (thuisr.) 2 te Duinkerken.
HOLLAND—OOST-AZIë LIJN
Meerkerk (thuisr.) 4 te Port Sudan.
HOLLAND—WEST-AFRIKA LIJN.
Reggestroom (th.) 4 te Havre, vertr. 5 via
Duinkerken.
HOLLAND— AUSTRALIë LIJN.
Arendswerk (thuisr.) 5 v.m.) te Le Verdon,
vertrekt (6 nam.).
HALCYONLIJN
Maasburg, 4 Jan. van Narvik te Vlaardingen
Flensburg 3 v. Narvik n. Rott.-Vlaardingen
Stad Vlaardingen 2 v. Narvik n. Rott.
Stad Zwolle 4 v. Vlaardingen n. Bilbao.
KON. HOLLANDSCHE LLOYD.
Zaanland (thuisr.) 6 (v.m te IJmuiden vw.
Montferland 4 te Santos
KON NEDERL. STOOMBOOT MIJ.
Oberon, Izmir n. Amst. 4 85 mijl Z.W. van
Ouessant.
Pygmalion 4 van Genua te Savona.
Theseus 4 van Odense naar Stettin.
Ceres. Chili n. Amsterdam 30 v. Valparaiso.
Baarn l v. Talcahuano n. San Antonio.
Bacchus 4 van New-York naar La Guayra.
Euterpe, Amsterdam n. Bordeaux p. 2 Wight
Ganymedes 3 Jan. v. Chios n. Amsterdam.
Hebe. Rott. n. Genua, pass. 3 Ouessant.
Hercules 3 Jan. v. Candla n. Amsterdam.
Iris, Lissabon n. Amst. pass. 4 Lydd.
Oberon, Izmir n. Amsterdam 3 (12 midd.) 300
mijl Z. W. van Ouessant.
Orpheus 3 Jan. v. Amst. te Gdynia.
Pygmalion 3 Jan. v. Genua naar Savona.
Saturn us 3 Jan. van Famagusta te Izmir.
Stella, 3 Januari van Constantza te Bourgas
Titus 3 Jan. v. Piraeus n. Thessaloniki.
Vulcanus 2 v. Cephalonia n. Amsterdam.
Cottica Amst. n. W Indlë. 4 v. Dover.
Iris 4 van Lissabon te Amsterdam.
Costa Rica 4 v. Amst. n. Hamburg.
MEIJER CO.'S SCHEEPVAART MIJ.
Ajax. Japan n. Rott. l v. Cassabl. via Londen
Achilles 2 Jan. v. Dairen n. Rott.
City of Mandalay. Japan n Rotterdam 2
Januari van Taku Bar.
Glenapp, Dairen n. Rott. 31 v. Penang.
Flintshire, Japan n. Rott. 2 te Manilla.
Bendoran Dairen n. Rott. 3 v. Singapore.
Menestneus. Japan n. Rott. 4 v. Singapore.
Laertes, Batavia n. Amst. 4 te Suez.
(Adv Ingez. Mea i
geeft nieuwe, betere oogen!
Verkrijgbaar bij den vak-opticien. Vraagt hem, of Zeiss-
Ikon N.V. Heerengracht 489 Amsterdam, het interessante
Punktal-prospecius No. 3
Let op Uw oogen I Het verkeer op den weg
en in de steden eischt wekelijks meer slach
toffers! Let op Uw oogen! Ongeveer 1000
dooden vallen er per jaar in ons land
en ver over de 10.000 ernstig-gewonden! U
móógt Uw oogen niet verwaarloozendraag
een goede bril een ZEISS-PERIVIST (de
bekende mooie „Ruimzicht-bril") met de beroemde ZEISS
PUNKTAL-glazen. Dan ziet U even feilloos scherp als
de mensch met de beste oogen ter wereld. Zónder
moeite, zonder verteekening aan den rand der glazen;
in iedere richting vrij en ongedwongen zooals ieder
normaal-ziende! Een Zeiss-Ruimzichtbrll met Punktal-
glazen geeft U nieuwe oogen - nieuw zelfvertrouwen!
