VERGIFT!
DINSDAG '10 JANUARI 1939
HAAR TEH'S D'AGBE'AB
KOLENDAMP, EEN CEMEENE, VERRADERLIJKE
SLUIPMOORDENAAR.
C. J. VAN LEDDEN HULSEBOSCH:
r anneer ik U, lezersschaar, de vraag zou
stellen: kunt ge mij een juiste definitie
van „vergift" geven, dan zouden weinig
juiste antwoorden binnenkomen. Een Fransch
professor, die in een zijner colleges over vergif
ten zou gaan spreken, begon den studenten deze
vraag voor te leggen: geef mij een juiste om
schrijving van het begrip „hond". Niet één was
daartoe in staat; al achtte ook een elk zich alles
zins bevoegd, op de straat een hond als canis
familiaris te herkennen, toch wist niemand een
zoodanige definitie van het begrip hond te geven
dat het alle soorten honden insloot, en alle die
ren, die geen honden waren, daarbuiten vielen!
Toen allerwege de moeilijkheid van deze op
gaaf erkend was, verklaarde die professor, dat
het even moeilijk schier omnogelijk ware,
een in alle opzichten juiste omschrijving te ge
ven van „vergift". En tóch wist men bij eersten
aanblik den hond te herkennen, zoo goed als
elkeen overtuigd is, te gevoelen, wat een ver
gift is.
En bovendien: hoevele vergiften zijn niet
betrekkelijk?
Wij kennen het verschijnsel, dat als „idiosyn
crasie" betiteld wordt; het is de buitengewone
gevoeligheid van enkelen voor bepaalde stoffen,
die op andere personen neutraal inwerken, doch
voor die enkelingen vergiftig zijn. Zoo herinner
ik mij een geval uit den tijd, waarin tegen hoofd
pijn vaak een antipyrinepoedertje genomen
werd. Een jong medicus ten plattelande, die zijn
vader te logeeren had, gaf dezen, toen klach
ten over hoofdpijn geuit werden, kalmpjes een
De heer C, J. van Led den Hulsebosch.
(Foto Laddé, Amsterdam)
antipyrinepoedertje. De oude heer reageerde daar
ganschelijk eigenaardig op en de zoon eerst
bevreesd, dat hij een verkeerd artikel uit zijn
voorraad genomen had, dacht een oogenblik niet
anders of hij zou binnen een uur zijn vader ver
liezen! Deze had idiosyncrasie voor genoemd ge
neesmiddel. Dat feit heeft dan ook het voor som
migen gevaarlijke voor de meerderheid heil
zame hoofdpijnmiddeltje op den achtergrond
doen geraken en tegenwoordig kennen vele jon
geren het middel niet eens meer!
Een dienstbode kon absoluut geen kina-be-
standdeelen verdragen; het innemen van slechts
één kininepilletje bracht haar na een uur tot
radeloosheid door ondragelijk jeuken van de
geheele lichaamshuid, die met een soort eczeem
bedekt werd; bij een anderen patient wekte het
innemen van één kininepil verschijnselen op,
die bij ieder ander menschenkind optreden, zoo
dra een kopje vol wonderolie ingenomen is! Van
daar, dat het nuttig is, een nieuwe dokter tijdig
op de hoogte te brengen van de eventueele over
gevoeligheid voor bepaalde geneesmiddelen, op
dat de aesculaap bij het samenstellen van het
recept, dat hij meent te moeten voorschrijven,
met de idiosyncrasie rekening kan houden.
Zoo werd, enkele decenniën geleden, nog
graag gebruik gemaakt van jodoformverband bij
verwondingen. Men vond den penetranten geur
wèl uiterst hinderlijk, maar vergat dat nadeel,
wanneer er de grootere voordeelen bij de wond-
behandeling tegenover gesteld werden. Zoo had
in mijn studententijd menig student in zijn
fietstasch een klein verbanddoosje voor „eer
ste hulp bij kleine ongevallen" en daarin be
vond zich ook een jodoformgaasje. Toen op een
gezamenlijken fietstocht één der meisjes-studen
ten gevallen was en aan den enkel verwond,
stond terstond een galante ridder klaar, om de
wond te verbindenmet een stukje jodo-
formgaas. Binnen vier en twintig uur zat het
meisje over haar geheele lichaam vol met een
hardnekkig eczeem zooals de behandelende
medicus het noemde het typische jodoform-
eczeem, als gevolg van dat enkele verbandje. Zij
kon geen jodoform aan haar lichaam verdragen.
Het is algemeen bekend, dat lijders aan sui
kerziekte doorgaans geen suiker mogen gebrui
ken. Zoo had een jong medicus een zijner tan
tes in behandeling wegens suikerziekte en schreef
haar streng dieet voor; in de plaats van suiker
moest de patiënte kunstmatige zoetstof in haar
spijzen en dranken brengen; een oude, getrouwe
meid-huishoudster, die haar al lange jaren ter
zijde stond als eenige huisgenoot, kreeg van den
dokter de noodige instructies, die zij aanvanke
lijk stipt opvolgde, met een spoedig opknappen
der zieke als belooning. Als zoodanig bleek
de huishoudster echter het herstel niet bepaald
te beschouwen; zij had wetende, dat zij in het
testamentder oude dame goedgunstig bedacht
\vas eigenlijk gehoopt, dat dit de allerlaatste
ziekte van haar mevrouw zou wezen; zoo rijpte
in haar brein de duivelsche gedachte, met ter
zijdestelling van saccharinetabletten en andere
geoorloofde zoetstoffen, gelijk voor-heen, flinke
porties gewone suiker door het voedsel van haar
patrones te mengen. En terstond verergerde de
toestand der oude dame op onrustbarende wijze;
haar neef maakte zich ongerust, begreep er
niets vantotdat hij vermoedens voelde rij
zen en de huishoudster verdacht, met booze be
doelingen de kunstmatige zoetstoffen door sui
ker te hebben vervangen. Zoo bracht hij mij
op zekeren dag een schaaltje appelmoes, met de
vraag of ik door onderzoek wilde vaststellen,
welke zoetstof daarin aanwezig was. Ik moest
„leder jaar, vooral in het koude
jaargetijde, maakt de kolendamp
nog slachtoffers. Pas. op voor het
bijvullen van kachels vlak vóór het
slapen gaan. Want wanneer de
kachel op nachtdienst wordt ge
steld, en de kolen hebben geen
tijd gehad om warm te worden, dan
stelt men zich aan de grootste
gevaren bloot 1"
rapporteeren, dat er géén kunstmatige verzoe
tingsmiddelen aan toegevoegd waren, doch de
teeks ontkende. Eerst na bedreigingen met po
litie en justitie kwam hij de waarheid te weten,
dat de door mij vastgestelde suiker opzettelijk
door haar aan de appelmoes was toegevoegd. Hij
had zich helaas door belofte verbonden, bij
eventueele bekentenis de politie er buiten te
zullen houden, zoodat de eenige straf bestond in
onmiddellijke verandering van het testament,
waarbij de vlug ontboden notaris nog juist zijn
assistentie kon verleenen. Die medicus heeft ze
ker niet geweten, dat hij zelf een strafbaar feit
pleegde, door het hem bekende misdrijf niet aan
de politie of de justitie bekend te maken! Ikzelf
hoorde eerst jaren later, wélke omstandigheden
zich geweven hadden om het voor mij op zich
zelf staande onderzoek van het monster appel
moes!
Vergift dringt langs allerlei
wegen binnen.
anneer over vergift gesproken wordt, den
ken de meesten uitsluitend aan vergift, dat via
den mond in het lichaam geraakt: men dient
echter wel te bedenken, dat schadelijke, gevaar
lijke stoffen langs tal van wegen in ons lichaam
kunnen geraken; ik noem slechts het woord gif
gassen, om duidelijk te maken, dat ook langs de
ademhalingswegen, ja via de huid zelfs, vergif
tige gasvormige producten hun vernielende wer
king op ons leven kunnen aanvangen. Ik herin
ner mij nog levendig een geval, waarbij iemand,
die geplaaagd werd door ingewandswormen, die
voornamelijk in zijn endeldarm huisden, tracht
te deze te verwijderen door een lavement, be
reid uit een aftreksel van tabak en uien. Hij had
dit aftreksel uit zware tabak véél te sterk bereid
en is doodziek geworden tengevolge eener zéér
acute liicotinevergiftiging via den endeldarm!
Onwillekeurig denken wij, bij het hooren van
vergiftige gassen aan het verraderlijke kool-
monoxyde (meer populair kolendamp geheeten),
welk vergift ieder jaar, vooral in het koude
jaargetijde, steeds slachtoffers maakt. Doordat
ons lichtgas ook een niet onaanzienlijk gehalte
aan koolmonoxyde bevat, is het eveneens zeer
gevaarlijk. De vergiftige werking van kolendamp
berust op het feit, dat genoemd gas onze roode
bloedlichaampjes voorgoed ongeschikt maakt
hun rol bestaande in het opnemen van zuur
stof in de longen, teneinde die zuurstof naar alle
deelen van het lichaam te transporteeren te
vervullen. Zoo wordt het bloed vergiftigd en
gaat het slachtoffer feitelijk aan zuurstofgebrek
te gronde, dus: aan verstikkingsdood, al bevindt
hij zich ook in een atmosfeer, waarin immer nog
een aanzienlijk percentage zuurstof aanwezig is.
Ik vind dien kolendamp altijd een gemeenen,
verraderlijken sluipmoordenaar; veelal worden
de slachtoffers in hun slaap overvallen; het gas
is nagenoeg reukloos (wat men waarneemt zoo
dra de kachel niet correct afgesteld is, is niet de
kolendamp, doch het zijn de deze vergezellende
verbrandingsproducten, welke echter den sla
pende niet doen ontwaken!). Zoo worden de
meeste slachtoffers van dit sluipgif dood in bed
gevonden. Wellicht is het hier de plaats op te
merken, dat in de meeste gevallen de kachel in
prima conditie verkeerde; niet in alle. Toen ik
in Maart 1925 door de politie werd geroepen
naar een woonark, liggende in het Jacob van
Lennepkanaal te Amsterdam, vonden wij daar
binnen een ouderpaar met vijf kinderen roerloos
te bed.overvallen door kolendamp; alleen
de moeder vertoonde nog levensteekenen; zij kon
na behandeling met zuurstof, weer bijgebracht
worden, om dan te vernemen, dat haar man
en haar kinderen overleden warenals ge
volg van een defecte verwarmingsinrichting. Op
de bij dit artikel gepubliceerde illustratie ziet
men het cylindrische kacheltje een hoogst
eenvoudig model! met fluitketel er op, afge
beeld. De afvoerpijp liep van de kachel direct
horizontaal door den wand naar de buitenlucht,
om dan haaks omhoog te gaan. In dat staande
gedeelte nu was zooveel regen gekomen, dat on
deraan het verticale stuk het bochtje geheel was
doorgeroest; daardoor was van een opwaarts
loopenden stroom van verwarmde lucht met ver
brandingsgassen geen sprake; de schoorsteen
kon onder deze omstandigheden niet meer trek
ken. De kort vóór het naar bed gaan opgestorte
eierkolen bleven tè lang koud en werkten de
vorming van het vergiftige gas sterk in de hand
met het genoemde noodlottige gevolg!
j\/[r AAR ook daar, waar een goed-functionnee-
rende kachel staat met correct trekkenden
schoorsteen, kunnen ongelukken optreden, zooals
ik meermalen de gelegenheid had, in mijn loop
baan te zien. Men dient goed te overwegen dat de
vorming van kolendamp in de eerste plaats aan
wordt. Deze brandstof nu is in staat, zoolang ze
koud is, uit één der verbrandingsgassen welke
opstijgen uit het vuur onderin de kachel, name
lijk uit het koolzuurgas, het vergiftige koolmo
noxyde te doen ontstaan. Hebben wij nu de ka
chel zóó gereguleerd, dat ze flink kan branden,
dan is er voldoende „trek" om (bij aldien het
kolengas eens niet met de bekende blauwe vlam
metjes bovenop de koude kolen verbrandt) het
gifgas door den schoorsteen mét de andere ver
brandingsproducten te laten ontwijken. Maar
wee, bij aldien tè korten tijd na het bijvullen der
kachel, laatstgenoemde wordt ingesteld op
„nachtdienst" en de trek der gassen naar het
schoorsteenkanaal verminderd of bemoeilijkt
wordt. Dan kruipen de giftige producten langs
de kieren van deurtjes enz. de kamer in en.
er is o zoo weinig van dat vergif noodig, om de
atmosfeer te verpesten en de slapenden naar
den eeuwigen slaap te doen overgaan.
Velen hebben de ongelukkige gewoonte, om
I kort vóór het naar bed gaan de kachel
nog eens bij te vullen, waarna deze terstond op
„nachtdienst" wordt ingesteld. Dat is zooals
ik hierboven uiteenzette, funest! Men stelt zich
en de zijnen aan de grootste gevaren bloot.
Neemt, lezers, toch als vaste gewoonte, de ka
chel een paar uren vóór het bedtijd is, geheel bij
te vullen, opdat zoolang de schoorsteen nog
normaal trekt en de afvoer behoorlijk is de
versch gestorte kolen warm kunnen worden. De
dan geproduceerde kolendamp zal ons niet scha
den; die trekt dan wel den schoorsteen in, zoo
ver hij niet verbrandt en tot koolzuur wordt.
En, is dan de tijd voor de nachtrust aangebro
ken, zoo stel gerust de kachel, die uitsluitend
warme brandstoffen bevat, op „nachtdienst" in
er zal thans niets gebeuren.
Wie een kamer bewoont of in een vertrek
slaapt, waar af en toe rookproducten van een
stookplaats waargenomen worden, welke in een
ander veelal lager gelegen vertrek brandt,
dient eveneens op ziin hoede te zijn; ik maakte
een geval mede, waar een echtpaar dood in bed
gevonden werd, terwijl op de flatwoning niet
werd gestookt en niettemin kolendamp als doods
oorzaak kwam vast te staan. Bij voortgezet on
derzoek bleek, dat het rookafvoerkanaal van een
groote stookplaats, onderin den kelder van het
flatgebouw ter hoogte van de bewuste woning
gescheurd was. Behangselpapier, dat op strak
gespannen doek over de scheuren van den
schoorsteen aangebracht was, kon toch niet ver
hoeden, dat bij een ongunstigen trek en wel
licht noodlottige windrichting! wolken kolen
damp de slaapkamer der oudjes binnendrongen,
met het bekende gevolg.
Tal van vergiftigingsgevallen zijn aan nood
lottig toeval toe te schrijven soms aan dom
heid der menschen.
Wanneer bij minder hygiënisch uitgevoerde
kaasbereiding een ongewenschte infectie door
schadelijke microben plaats vindt, kan het ge
beuren, dat in een kaas van grootere afmeting
op één plek bedoelde bacteriën de eiwitstoffen
der kaas gaan omzetten, waarbij dan vergiftige
splitsingsproducten gevormd kunnen worden,
die met cadaverinen lijkegiften) op één lijn
te stellen zijn. Wie dat stuk uit de kaas onge
lukkigerwijze treft, kan na de consumptie er
van danig ziek worden; wij hebben gevallen
meegemaakt, waarbij de leden van een gezin,
dat een stukje kaas gekocht had na gebruik
daarvan ernstig ziek werden, (terwijl wan
neer de keuringsdienst bij den winkelier vlug
de rest der aangesneden kaas in beslag nam,
deze bij zijn onderzoek moest constateeren, dat
daarin géén schadelijke microben aanwezig wa
ren; zóó plaatselijk kunnen zich soms die kaas
vergiften ontwikkelen.
Colibacillen.
Iets anders is het met vleesch- en worstwaren.
Nog niet zoo heel lang geleden verwerkte een
minder scrupuleuze „slager" het van een zieken
hit geslachte vleesch tot biefstukjes en worst,
met het resultaat, dat geheele groepen der klei
ne luiden doodelijk ziek werden. Nog steeds
heerscht bij velen de verkeerde meening, dat
men bij aankoop van „derderangsch worst", elk
gevaar zoude kunnen ontloopen, door de worst
vooraf goed en lang te koken. Ik zeide reeds,
dat deze onderstelling verkeerd is. Men denkt
aan de voor melk zoo vaak gegeven adviezen,
dit voedingsmiddel vóór gebruik goed te koken
en meent een parallel te kunnen trekken bij
vleeschwaren van verdacht allooi. Bedacht dient
echter te worden, dat door de melk eenigen
tijd aan kookhitte bloot te stellen, de schade
lijke bacteriën gedood worden, die erin aanwezig
zijn. In het gevaarlijke vleesch van
genoodslachte dieren echter is reeds het door
rottings- of andere gevaarlijke bacteriën gepro
duceerde vergift aanwezig en dat weerstaat de
kookhitte volkomen, evenals b.v. rattenkruit dat
vermag!
Men koope dergelijk minderwaardig vleesch
liever niet en bedenke, dat het blootstellen aan
kookhitte de gevaren, aan het gebruik van dus
danige vleeschwaren verbonden, allerminst
wegneemt!
Het zijn veelal de zoo dikwijls bij name ge
noemde colibacillen, die onze spijzen ongemerkt
vergiftigd doen worden. Die colibacillen be-
hooren tot onze darmenflora, ze spelen een rol
bij het verteringsproces in ons darmkanaal en
worden regelmatig in faecaliën aangetroffen. Ge
raken deze micro-organismen nu ongelukkiger
wijze eens in spijs of drank, dan kunnen zij de
daarin aanwezige eiwitachtige stoffen aantasten
en daaruit vergiftige afbraakproducten doen
ontstaan. In dit verband wil ik het even over de
ijskast hebben. Ik heb hier niet het oog op de
moderne vrieskasten, welker interieur een tem
peratuur onderhoudt, liggende op of onder het
vriespunt, doch denk uitsluitend aan de ouder-
wetsche ijskasten, welker dubbelwanden met
stukken ruw ijs werden opgevuld en in welker
bergruimte dan een temperatuur heerschte, die
steeds een kleinigheid boven het vriespunt ligt.
Het spreekt vanzelf, dat ook de bedoelde moder
ne kasten wanneer ze eens niet op tempera
tuur onder nul ingesteld worden de spijzen
en dranken, die er in bewaard worden tot heel
even boven het vriespunt zullen houden. Daarin
schuilt een vergiftigingsgevaar, dat ik U hoop
de orde is, zoodra een lading nieuwe, dus koude te verduidelijken in een volgend artikel,
brandstof, op het vuur in de kachel gestort (Nadruk verboden)
Woonvertrek der woonschuit, waarin het kacheltje des nachts genoeg kolendamp
ontwikkelde ,om een gezin van ouders en vijf kinderen te vergiftigen. Slechts
de moeder kon bijgebracht worden, terwijl de vader en de viif kinderen den
dood vonden. (Maart 1925.)
(Adv. ïngez. Med.)
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
Spaarndam, 8 v. New-Orleans te Rotterdam.
Maasdam 8 v. Antwerpen te Schiedam.
Breedijk 8 v. Baltimore te Rotterdam.
Drechtdijk 8 v. Rott. n. Vancouver.
Zaandam, Rott. n. N.-York 8 v. Plymouth.
Edam, Rott. n. N.-Orleans p. 8 Dungeness.
Rotterdam (toeristenreis) 7 v. N.-Orleans.
Dinteldijk, Vancouver n. Rott. 6 te Portland
(Ore).
Leerdam, Vera Cruz n. Rotterdam via Londen
8 320 mijl Z. v. Land's End.
Volendam, Rott. n. N.-York p. 8 Kaap R.
Lochkatrine, Rott. n. Vanc. 5 v. Cristob.
HALCYON LLJN.
Stad Vlaardingen 8 v. Narvik te Rotterdam.
Flensburg 8 v. Narvik te Vlaardingen.
Stad Maassluis 7 v. Narvik n. Rott -Vlaard.
Stad Dordrecht 8 v. Morphoubaai te Rott.
Stad Arnhem 8 v. Alexandrië te Morphoubaai
voor Rotterdam-Vlaardingen.
Maasburg, Vlaardingen n. PepeL 65 mijl Z.W.
v. Niton.
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
Randfontein (thuisr.) 7 te Mombassa.
Bloemfontein 9 v. Beira te Rotterdam.
Algenib (thuisr.) v. Antwerpen via Bremen.
Boschfontein, 7 v. Beira naar Rotterdam.
Jagersfontein (uitr.) 8 van Dakar.
Springfontein (uitr.) 8 van Marseille.
Heemskerk 8 van Antwerpen n. Hamburg en
pass. Vlissingen.
HOLLANG—OOST-AZIë LIJN.
Meerkerk (thuisr.) 8 v. Port Said.
Serooslcerk (thuisr.) 9 te Hongkong.
Zuiderkerk (uitr.) 8 v. San Fernando.
Tjikembang (uitr.) 8 v. Livorno.
HOLLAND—BRITSCH-INDIë LIJN.
Streefkei-k (uitr.) 7 te Genua.
Hoogkerk (thuisr.) 8 Jan. te Vizagapatam.
KON. NED. STOOMBOOT MIJ.
Douro, 7 v. Pto. Barrios te Cristobal.
Bodegraven, Amst. n. Chili p. 8 Balboa.
Plato 3 v. Curasao n. Ciudad Trujillo.
Vulcanus, Lixuri n. Amst. p. 9 Gibraltar.
Trajanus 9 v. Mutzuna te Izmir.
Poseidon 9 van Anfilohia n. Lixuri.
Triton 7 van Calamata naar Algiers.
Euterpe, Bordeaux, n. Amst. 9 v. La Pallice.
Cottica, Amst. n. W.-Indië 8, 600 mijl Z.W. v.
Land's End.
Bodegraven, Amst. n. Chili 7 te Cristob.
Allernaar 6 van Callao te Valparaiso.
Baarn, 6 v. Corral te Tocopilla.
Iris, Rott. n. Pasajes, p. 8 Dungeness.
Agamemnon, Rott. n. Gibraltar, p. 8 Dungen,
Mars, Rott, n. Tanger, p. 8 Dungeness.
Pericles, Amst. n. W.-Indië p. 7 Beachy Hd.
Achilles. 8 van Stamboul te Piraeus.
Ajax, Aarhuus n. Amst. p. 9 Brunsbuttel.
Amazone, Amst. n. W.-Indië p. 5 Azoren.
Amor 6 van Curagao naar Maracaibo.
Atlas 6 van Curaago naar Maracaibo.
Aurora, 7 van Malta naar Zara.
Barneveld 9 v. Hamburg te Antwerpen.
Berenice 9 v. Palermo naar Castellon.
Breda, 8 van Chili te Amsterdam.
Deucalion 9 v. Hamburg te Amsterdam.
Hebe, Lissabon n. Genua, p. 7 Gibraltar.
Irene 8 van Palermo te Lissabon.
El Libertador, 6 v. Curagao n. Maracaibo.
Merope, Amst. n. Gdynia p. 8 Holtenau.
Oberon, 9 v. Amst. te Hamburg.
Odysseus, 9 v. Kopenhagen te Amsterdam.
Orpheus, Danzig n. Amsterdam p. 8 Brunsb.
Pericles, Amst. n. Barbados 7 van Dover.
Perseus, 9 v. Amst. te Kopenhagen.
Pluto 7 v. Amst. te Kopenhagen.
Pygmalion 7 v. Catania naar Piraeus.
Rhea, Palermo n. Amst. 8, 110 mijl Z.W. van
Ouessant.
Saturnus, 7 v. Thessaloniki te Yerakini.
Stella, 8 van Varna te Kymassi.
Theseiis, Stettin, n. Amst. p. 9 Brunsbuttel.
Tiberius, Portimao n. Tunis p. 8 Gibraltar.
Titus 9 v. Izmir te Stamboul.
Van Rensselaer, Barbados n. Amsterdam 7
van Madeira.
Venus 8 van Lissabon naar Algiers.
Bacchus 7 v. New-York n. Curagao.
KON. HOLL. LLOYD.
Montferland (uitr.) 5 van Santos.
Waterland Hamburg te Amsterdam.
Eemland (thuisr.) 9 van Santos.
MEIJER CO 'P SCHEEPVAART MIJ.
City of Dundee, Cebu n. Rott. 6 te Havre.
Flintshire, Japan n. Amsterdam 6 te Saigon.
Glenaffaric, Japan, n. Rott. p. 8 Gibraltar.
Benarty, Hongkong n. Rott. 8 te Londen
Myrmidon, 8 v. Batavia te Liverpool.
Maron, Batavia en Amst. n. Liverpool p. 8
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
Baloeran (thuisr.) 7 v. Sabang.
Dempo (uitr.) p. 7 Finisterre.
Indrapoera (thuisr.) 9 (5 n.m.) te Southamp
ton en 10 (11 v.m.) te Rott. verwacht
Sibajak (uitr.) 9 te Belawan.
Garoet (uitr.) p. 8 Kaap Bon.
Kota Inten, 9 v. Bremen te Rotterdam.
Kota Nopan (thuisr.) p. 9 Galle.
Kota Baroe (thuisr.) 9 v. Pt. Said, 13 (12
midd.) te Genua verwacht.
ROTTERDAM—ZUID-AMERIKA LIJN.
Alpherat 8 v. Rott. te Hamburg.
STOOMVAART MIJ NEDER!.AND
Tajandoen 9 v. Batavia te Amsterdam.
Tawali (thuisr.) 7 te Odessa.
Sembilan (uitr.) 7 te Cheribon.
Moena (uitr.) 7 te Sabang.
Enggano 9 van Batavia n. Amsterdam.
Saleier (uitr.) 8 te Sabang.
Bintang 9 v. Amst. n. Batavia via Antwerpen.
Poelau Roebiah (thuisr.) p. 7 Gibraltar.
Soemba (uitr.) 7, 45 mijl Z. v. Niton.
WIJK LIJN
Randwijk, Hamburg n. Antwerpen pass. 9 (12
midd.) Haaks.
Winterswijk 8 v. Rott. n. Newcastle.
HOLLAND—WEST-AFRIKA LIJN.
Reggestroom 8 v. W.-Afrika te Amsterdam.
Jaarstroom (uitr.) p. 7 Beachy Head.
HOLLAND—AUSTRALIë LIJN.
Grootekerk (uitr.) 8 v. Suez.
De Taxi's te Haarlem.
Een verhooging der tarieven?
Naar wij vernemen bestaat er in onderne
mingskringen van het taxi-bedrijf het voor
nemen te trachten verhooging aan te bren
gen in de taxi-tarieven en de goedkeuring
hiervoor bij B. en W. aan te vragen. Men acht
deze verhooging noodzakelijk gezien de slechte
uitkomsten van het bedrijf, welke uitkomsten
vooral over het jaar 1938 verre beneden de
verwachting zijn gebleven.
Een aantal ondernemers verzet zich echter
tegen deze poging en verwacht van een ver
hooging der tarieven een nog grootere inzin
king, daar dan de garages uit Heemstede en
Bloemendaal. welke zich niet aan de Haar-
lemsche tarieven behoeven te houden, veel
rijwerk uit Haarlem zouden weghalen.
EENHEID DOOR DEMOCRATIE.
Op Maandag 16 dezer belegt de af deeling
Haarlem van de Nederlandsche beweging voor
Eenheid door Democratie voor haar leden en
genoodigdén een vergadering in café Brink-
mann aan de Groote Markt. Drs. G. van den
Burg zal spreken over: „De extremistische
propaganda in ons land en de genomen en te
nemen maatregelen daartegen."
CENTRAAL COMITé VOOR WERKLOOZEN.
Lezingen over economische vraagstukken.
Voor deelnemers aan de Vak- en Ontwikke
lingscursussen zal een serie van voordrachten
worden gehouden, waarbij diverse economische
vraagstukken worden behandeld.
De eerste lezing wordt gehouden op Don
derdag 12 Januari a.s. waarbij als spreker zal
optreden de heer E. A. van de Haar, met het
onderwerp ,.De Praktische werking van Beur
zen; van Goederen-, Geld- en Effectenhandel".
DRENTSCHE VEREENIGING.
De Drentsche Vereeniging voor Haarlem en
omstreken houdt op Vrijdag 13 Januari in Hotel
Lion d' Or haar eerste jaarvergadering
Na afloop van de huishoudelijke agendapun
ten, zooals de behandeling van de jaarverslagen
en de verkiezing van een drietal bestuursleden
zal een één-acter worden opgevoerd, getiteld
„Nijjaorsvisite", tekst en regie van den heer J.
Bastiaans.
Vervoersopbrengsten N. Z. H. T. M*
In December j.l. 26.253 meer dan in
December 1937.
Uit de opgave der vervoersopbrengsten van de
N. Z. H. T. M. gedurende December 1938 en De
cember 1937 blijkt, dat die opbrengsten onder
scheidenlijk bedroegen f264.551 en f 238 298, een
verschil dus van f 26.253, dat ongetwijfeld zijn
oorzaak vindt in de strenge koude, die zoowel
voetgangers als automobilisten en wielrijders
dwong, tegen hun gewoonte in gebruik te ma
ken van de tram- en busdiensten van de N. Z.
H. T. M.
VEREEN. „GELOOF EN WETENSCHAP".
De elfde bijeenkomst in dit seizoen van de
Vereen. „Geloof en Wetenschap" zal plaats heb
ben Vrijdagavond 13 Januari a.s. in de kleine
benedenzaal van het Concertgebouw. De zeer-
eerw. Père Hénasse S. J. te Arlon, zal een voor
dracht houden over het onderwerp: „Le rapport
de la Force du Droit".
NED. NATUURHISTORISCHE VEREENIGING.
De afd. Haarlem en omstreken van de Ned.
Natuurhistorische Vereeniging houdt Vrijdag
avond 13 Januari haar jaarvergadering in café
restaurant Brinkmann, Groote Markt. Na af
handeling der agenda houdt de heer C. Sipkes
een lezing met lichtbeelden over het onder
werp: „De flora van het Westen van ons land"
Vrijdagavond 27 Januari houdt in de Kroon
zaal van Brinkmann dr. Th. C. Oudemans, uit
Putten, een lezing met lichtbeelden over „Scho
ven horst en zijn voor het Nederlandsche kli
maat in aanmerking komende naaldboomen".
