Haarlem's Dagblad
CHAMBERLAIN EN HALIFAX
in Italië aangekomen.
•VLEKKEN
De Conferentie
te Rome.
Gevaarlijke tocht
over het ijs.
Krachttoer.
Nationale collecte
bracht
473.033.68 op.
Vonnis in het
proces-Niekisch c.s.
Boschbrand in Australië
woedt voort.
56e Jaargang No. 17043
Uitgave Lourene Coster, Maatschappij voor
Courant-Ditgavenen Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon-
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
en Feestdagen
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Woensdag 11 Januari 1939
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën: 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60, elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
De Engelsche premier Neville Chamberlain
en zijn minister van Buitenlandsche Zaken
Lord Halifax zijn nu te Rome aangekomen
voor hun conferentie met de Italiaansche re
geering. Onderweg hebben zij een kort bezoek
aan Parijs gebracht en van gedachten ge
wisseld met hun Fransche ambtgenooten Da-
ladier en Bonnet, hetgeen op zichzelf als een
bewijs van de voortgezette nauwe verstand
houding tusschen Londen en Parijs wordt
beschouwd. Het schijnt noodig te zijn die
telkens opnieuw met demonstraties te bewij
zen, hetgeen in andere landen wel wat over
bodig lijkt maar tegenover de oppositie in
Frankrijk en vooral tegenover die in Enge
land klaarblijkelijk niet nagelaten kan
worden.
De conferentie te Rome houdt al sinds vele
weken de gemoederen in al de betrokken lan
den sterk bezig. Er zijn de zonderlingste en
ook de meest zwartgallige veronderstellingen
aan vastgeknoopt. In Engelsche oppositie
kringen is herhaaldelijk de vrees geuit dat
Chamberlain opnieuw belangrijke concessies
zou doen. Maar toen bleek dat hij de lange
reeks eischen, van Italiaansche zijde jegens
Frankrijk geuit, heelemaal niet ging bespre
ken en de behandeling van deze aangelegen
heid aan Frankrijk zelf overliet hetgeen dan
toch ook vrij logisch mag heeten bleef er
van het alarm niet veel meer over.
Intusschen had Franco zijn groote offen
sief in Spanje ontketend met de kennelijke
bedoeling, belangrijke voordeelen te behalen
eer Chamberlain en Halifax te Rome zouden
zijn. Zijn welslagen schijnt tot dusver twijfel
achtig. Wel heeft hij aanmerkelijke terrein
winst aan het Catalaansche front behaald,
maar anderzijds hebben de regeeringstroepen
een offensief ingezet in Estramadura en even
eens veel terrein veroverd. Het voor krijgs
operaties zoo ongunstige seizoen heeft na
tuurlijk aan weerszijden zijn invloed doen
gelden en men krijgt den indruk dat een mi
litaire beslissing in den Spaansehen burger
oorlog, die nu al tweeënhalf jaar bezig is een
prachtig land te verwoesten en de bevolking
uit te putten, nog steeds niet naderbij is ge
komen.
In deze omstandigheden is het niet te ver
wachten dat de conferentie te Rome baan
brekend werk zal kunnen verrichten en het
vraagstuk der Middellandsche Zee veel dichter
tot zijn oplossing brengen. Er is dan ook al
medegedeeld dat het hoofddoel is contact te
zoeken, in het algemeen overleg te plegen,
eikaars standpunten te beschouwen en hoe
men dat meer pleegt te noemen. Een agenda
voor de conferentie is niet vastgesteld en er
zijn zoovele officëele plechtigheden aan ver
bonden dat voor het houden van besprekingen
maar heel weinig tijd overblijft.
Het is een wonderlijke toestand, maar daar
is men in Europa langzamerhand wel aan ge
wend. Feitelijk mag men dankbaar zijn dat
telkens weer pogingen tot toenadering wor
den gedaan, al halen die niets anders uit dan
het verhoeden van een groot conflict. Dat dit
verhoed wordt is het voornaamste dat de
volken wenschen. Hun afkeer, ja afgrijzen
van oorlog is onmiskenbaar en de acties zelf,
die men in alle groote landen voortdurend
voor verhooging der bewapening voert, heb
ben de uitwerking dat die afkeer toeneemt.
Temeer omdat degenen die zulke acties leiden
steeds verklaren dat de machtige tegenpartij
waarschijnlijke tegenpartij dan veel meer
vliegtuigen of veel meer kanonnen of veel
meer oorlogsschepen bezit. Daar moet de be
volking wel uit afleiden, dat zij zelf in een
oorlog ten zeerste bedreigd zou worden. En
dit doet haar afgrijzen en vrees toenemen.
Wij moeten hopen dat de conferentie in
Rome eenige opluchting teweeg zal brengen.
Maar tot groote verwachtingen is er geen
aanleiding, aangezien ieder streven tot het
scheppen van internationale rechtsverhou
dingen en herstel van den internationalen
handel kansloos schijnt. Er wordt alleen op-
portuniteits-politiek gevoerd. Die kan tijd
winnen en wellicht op den duur den weg
banen tot grooter mogelijkheden. Het is niet
vroolijk zulk een beschouwing te moeten ge
ven, maar de werkelijkheid is helaas niet
anders.
R. P.
Dinsdagmiddag om vijf uur zijn zeven
familieleden van een bejaarde inwoon
ster van Urk, die ernstig ziek is, met een
ijsvlet op Urk aangekomen, na een zeer
gevaarlijken en vermoeienden tocht
over het ijs.
Onder hen bevond zich een vrouw,
die tijdens den tocht door het ijs was
gezakt. Men had haar echter nog tijdig
weten te grijpen, zij moest op het ijs
van droge klee'ren worden voorzien.
Tegenslag voor Roosevelt in het
Congres.
WASHINGTON, 11 Januari (A.N.P.) Pre
sident Roosevelt heeft gisteren zijn eersten
tegenslag in het congres geleden.
Een subcommissie uit het Huis van Afge
vaardigden heeft n.l. het door den president
voorgestelde bedrag van 875 millioen dollar
dat moet dienen om tot 1 Juli a.s. de steun-
verleening te financieren, met 150 millioen
dollar verminderd.
(Bericht wordt dat de Poolsche
athleet Radwan, bijgenaamd „de
IJzerkoning", toen hij dezer dagen
door een taxi werd aangereden, in
woede de auto bij de bumper
pakte en naar de overzijde van de
straat smeet.)
Ik ben geen krachtmensch, maar zoo
zijn er velen,
Mijn spiervermogen is zoowat normaal,
Als ik als ijzerkcning zou gaan spelen,
Dan zat er vast geen stervling in de zaal.
Ik geef wel toe, dat dit mij soms kan
spijten.
Want lichaamskracht is ook een vorm
van macht,
Zonder nu juist met dingen te gaan
smijten.
Wordt toch een mensch ook om zijn
kracht geacht.
Wanneer ik acrclbaten op zie treden,
Van wie er één een zestal andren torst,
Kan ik jaloersch zijn op den man beneden,
Die aldus straffeloos zijn kracht vermorst.
En als er dingen zijn die 'k niet kan tillen,
Of die ik met geen mooglijkheid verzet,
Dan zou ik af en toe wel willen gillen,
Omdat tekort aan kracht me dat belet.
Zoo vaak is bij mij het geval gerezen,
En niet juist voor tooneel of voor de sport,
Wat zou ik graag een vreedzaam Simson
wezen,
Al heb ik kracht, zij schiet voor veel
te kort.
Nu lees ik daar van dien athleet in Polen,
Hij greep een taxi bij de bumper beet,
Waarna hij haar, beheerscht door de fiolen
Zijns toorns, verwoed naar d' overzijde
smeet
Noi zou ik stellig niet met taxi's goc-ien,
Als ik dat kon als krachtsportkampioen.
Maar ik zou kunnen droomen van het
mooie
Dat ligt in het besef, dat ik 't kon doen.
Wat Radwan aangaat, 'k wil hem
respecteeren,
Zijn kracht is zeer waarschijnlijk
'kolossaal,
Maar velen kunnen met hem concfirreeren,
In zulk een mij wat al te sterk verhaal.
P. GASUS.
TONG, elk gewicht., per pond 60 ct.
VISCH FILET per pond 30 ct.
BLOEMEND.WEG 339, b. d. Zijlweg,
JAN RIENSTRA
Telefoon 13897.
(Adv. Ingez. Med.)
De totale opbrengst van de op
Zaterdag 3 December van het
vorige jaar gehouden nationale
straatcollecte ten bate van de ver
volgden om geloof of ras bedraagt
naar thans bekend wordt
f 473.033.68, hetgeen neerkomt op een
bedrag van 5.5 cent per inwoner of
25 cent per gezin.
Het Joodsche comité voor bijzondere Jood-
sche nooden ontvangt van het totaal bedrag
2/5 deel, dus rond f 180.000, terwijl het res-
teerende 3/5 deel gelijkelijk zal worden ver
deeld onder heta Jc-odsch kindercomité, het
R.K. Vluchtelingencomité en het Protestantsch
Christelijk-Comité. Deze drie comités ontvan
gen dus elk rond f 90.000.
Van het totaalbedrag is afgehouden het
geld, dat reeds aan plaatselijke comités in de
grensstreken is verstrekt.
In totaal is in 1000 van de 1080 Nederland-
sche gemeenten gecollecteerd.
De provincie Utrecht bracht op f 31.851.28
dat is 6.9 cent per inwoner, waarmede deze
provincie de kroon spant. De tweede plaats
wordt ingenomen door Zeeland, Zuid-Holland
en Friesland, onderscheidenlijk met f 17.306.78,
f 142.364.39V2 en f 28.535.94V2. alle drie pro
vincies per inwoner 6.8 cent. Daarop volgen
Noord-Holland met f 102.343.19 (per in
woner 6.6 cent), Gelderland met f 53.070.14
(per inwoner 5.9 cent), Overijsel met
f 31.127.98V2 (per inwoner 5.6 cent), Gro
ningen met f 21.637.95 (per inwoner 5.2 cent),
Drente met f 5.371.16V2 (per inwoner 2.7 ct.),
Noord-Brabant met 17.421.11 y2 (per inwoner
1.8 cent), Limburg met f 9.256.58Va (per in
woner 1.6 cent).
Van de gemeenten heeft Zutfen het groot
ste gemiddelde per inwoner. n.l. 35.2 cent.
Werken van Joodsche compo
nisten in den ban.
Geschrapt van het Italiaansche muziek
repertoire.
ROME, 11 Januari. (Havas). In
een bijeenkomst op het ministerie van
cultuur werd besloten, dat muziekuit
gevers alle werken van Joodsche com
ponisten van het Italiaansche muziek
repertoire moeten schrappen.
Gistermiddag voerden de Britsche ministers
besprekingen op de Quai d'Orsay.
„Fransche en Engelsche
opvattingen identiek".
TURIJN, 11 Januari (Stefani) De
speciale trein, waarmede Chamberlain,
Halifax en hun gevolg de reis naar Rome
maken, is vanochtend om 7 uur 42 ko
mende uit Frankrijk te Turijn aangeko
men. Na een kort oponthoud is de trein
naar Genua vertrokken.
Stipt op den vastgestelden tijd kwamen de
ministers daar aan. Zij zagen er zeer „fit" uit
en glimlachten tevreden, toen zij uit den trein
stapten voor de eerste officieele ontvangst in
Italië.
Britsche bezoekers van de Rivièra en ter plaat
se wonende Engelschen bevonden zich op het
perron. Zij bereidden den minister-president een
hartelijke ontvangst en zongen hem een „For
he's en jolly good fellow" toe. Chamberlain en
Halifax werden begroet door Sir Noel Charles,
den eersten secretaris der Britsche abassade en
toen zij het perron hadden verlaten, werden zij
voorgesteld aan de officieele personen te Genua.
Het muziekcorps van een infanterie-regiment
speelde het Engelsche volkslied.
De Britsche ministers worden van
middag om half vijf aldaar verwacht.
De Italiaansche bladen verwelkomen de gas
ten in hoofdartikelen. De Popoio di Roma ver
heerlijkt den herbouw der Italiaansch-Britsche
vriendschap, welke door Chamberlain is tot
stand gebracht en zegt, dat in het kader van een
nieuwe samenwerking tusschen Londen en Rome
en de betrekkingen van persoonlijke vriend
schap tusschen Mussolini en Chamberlain de be
sprekingen te Rome geschieden zullen in een bij
zonder gunstige sfeer. In deze zekerheid ver
welkomt het Italiaansche volle zijn doorluchtige
gasten met de meest oprechte hartelijkheid
De Messaggero releveert, dat de politieke actie
van Italië op internationaal gebied door buiten
gewone helderheid wordt gekenmerkt. Daarom
sluit de ontvangst der Britsche ministers iedere
reserve uit, zij geschiedt in een ridderlijke at
mosfeer om de vertegenwoordigers van Groot
Brittannië te eeren volgens de traditie van natio
nale gastvrijheid.
Bespreking/en op doorreis te Parijs.
Omtrent het „oponthoud" te Parijs
wordt gemeld, dat de Britsche ministers,
na met de „Canterbury" van Dover naar
Calais te zijn overgestoken, om 17.43
uur aan het Garde du Nord te Parijs
aankwamen.
Vergezeld van Daladier, en Bonnet, begaven
Chamberlain en Halifax zich van het station
naar den Quai d'Orsay Zij trokken zich onmid
dellijk terug in de Salon de la Rotonde, waar
hun de thee werd geserveerd.
Aan de besprekingen der Britsche en Fran
sche ministers werd van Engelsche zijde deel
genomen door Sir Alexander Cadogan, Maurice
Ingram, en de Britsche ambassadeur te Parijs,
Sir Eric Phipps. Behalve Daladier en Bonnet
namen van Fransche zijde aan de besprekingen
deel de secretaris-generaal - van den Quay
d'Orsay, Leger, de adjunct-dix-ecteur van poli
tieke zaken, Rochat en de directeur van het ka
binet van den minister van Buitenlandsche Za
ken, Bressy.
De besprekingen die om 17 uur 55 begonnen
waren, eindigden om 19 uur 05.
De Britsche ministers begaven zich daarop,
Chamberlain vergezeld van Daladier en Halifax
van Bonnet, naar het station, vanwaar zij met
den trein van 19 uur 30 vei'trokken.
Na de besprekingen werd een communiqué
uitgegeven, luidende:
„Op doorreis te Parijs, op weg naar
Rome, hebben de Britsche premier en
lord Halifax van de gelegenheid gebruik
gemaakt om van gedachten te wisselen
op den Quay d'Orsay met Daladier en
Bonnet. Deze bespreking stelde in staat
In achtereenvolgende rubrie
ken voor de vrouw heeft
Haarlem's Dagblad een reeks
wenken aan de huisvrouw ge
geven voor het verwijderen
van vele soorten vlekken.
Deze wenken geschreven
door den heer C. Hoeing, een
deskundige zijn verzameld
in een klein boekje.
Dit boekje is thans verkrijg
baar aan de Tijdingzaal van
Haarlem's Dagblad, Groote
Houtstraat 93 en het bijkantoor
Soendaplein 37.
De prijs bedraagt slechts tien
cent.
volledig de algemeene identiteit te be
vestigen der opvattingen, welke tevoren
was vastgelegd tusschen de beide re
geeringen".
Naar Reuter meldt, verluidt, dat de geheele
toestand onder oogen werd gezien in het licht
van de reeds genomen besluiten. De Britsche mi
nisters gaven een overzicht van hetgeen zij te
Rome zouden zeggen en Daladier en Bonnet ble
ken het volkomen eens met het Britsche stand
punt. Men gelooft, dat Daladier en Bonnet een
uiteenzetting hebben gegeven van hun stand
punt ten aanzien van de Italiaansche eischen en
dat de Britsche ministers het daarmede geheel
eens waren.
Meening van de Times.
De Times schrijft uit Parijs, dat Chamberlain
tijdens het ondei'houd aan de Quai d' Orsay zeer
zeker heeft herhaald, dat hij geenszins voor
nemens is als bemiddelaar op te treden tusschen
Fx-ankrijk en Italië en dat er geen sprake zou
kunnen zijn van een toekenning van ooi'logs-
rechten aan Fi-anco, zoo lang de bij de ovei'een-
komst van Londen gestelde voorwaarden niet
zouden zijn vervuld en tenslotte, dat een goede
verstandhouding tusschen Engeland en Italië
zou afhangen van de eerbiediging van den sta
tus quo in de Middellandsche Zee. Hoe het zij,
de ministers der beide landen hebben over het
onderhond hun volledige voldoening uitgespro
ken en dit kan zonder gevaar voor een vei'gis-
sing voor iets anders dan een diplomatieke for
mule worden gehouden.
Hoofdbeklaagde krijgt
levenslange tuchthuisstraf
Van semi-officieele zijde wordt uit
Berlijn medegedeeld:
In het proces tegen Niekisch c.s. voor
het voksgerechtshof is heden vonnis
geveld.
Niekisch, de voornaamste beklaag
de, werd wegens voorbereiding tot
hoogverraad en wegens inbreuk op de
wet betreffende het vormen van
nieuwe partijen veroordeeld tot le
venslange tuchthuisstraf en duurzaam
verlies van eererechten.
De beklaagde Drechsel werd om dezelfde
redenen veroordeeld tot drie en een half jaar
tuchthuisstraf en drie en een half jaar verlies
van eere rechten, met aftrek voor beide straf
fen van een jaar en negen maanden preven
tieve hechtenis.
De beklaagde Kroger kreeg alleen wegens
inbreuk op de wet op de vorming van nieuwe
partijen een jaar en negen maanden gevan
genisstraf, welke als uitgezeten beschouwd
wordt door de preventieve hechtenis.
De semi-officieele mededeeling voegt hier
aan nog toe:
„Met deze vonnissen zal wel een einde zijn
gemaakt aan de combinaties van verscheidene
buitenlandsche dagbladen, die dit proces op
sensationeele wijze trachten op te blazen door
le beweren dat Niekisch aanslagen op lei
dende persoonlijkheden van het Derde Rijk
voorbereid heeft en derhalve ter dood veroor
deeld zou worden".
Het Haarlemsche Gemeentebestuur
A. G. Boes treedt dit jaar af als raadslid
en wethouder.
Zooals wij reeds mededeelden had de heer
A. G. Boes reeds gcruimen tijd het voornemen
dit jaar bij de periodieke verkiezingen voor
den Haarlemschen gemeenteraad, in verband
met zijn leeftijd, geen nieuwe candidatuur te
aanvaarden. De heer Boes heeft Dinsdag
avond aan dit voornemen uitvoering gegeven
door daarvan mededeeling te doen in de leden
vergadering van de afdeeling Haarlem van
den Vrijzinnig Democratischen Bond toen
daar de raadsverkiezing ter sprake kwam.
In het najaar zal de heer Boes dus niet
alleen aftreden als raadslid maar ook als wet_
houder van Onderwijs.
De heer Boes heeft ongeveer 19 jaar zitting
in den Raad, in 1934 werd hij tot wethouder
gekozen.
Het woord is aan
Goefhe:
Wie het recht en het ge
duld heeft, jyoor hem komt
ook de tijd.
Blusschingspogingen worden door
hittegolf belemmerd.
Reeds vele slachtoffers.
ADELAïDE 11 Januari (Reuter/A.
N. P.) Duizenden bestrijden den he
vige» boschbrand in Zuid-Australië,
welke van grooter omvang is dan eenige
tot nu toe bekende brand.
Er heerscht nog steeds een verschrikkelijke
hittegolf en de tempei'atuur heeft 117 graden
Fahrenheit bedragen in de schaduw, d. w. z.,
dat het de warmste dag is, welke in de geschie
denis van Adelaide bekend is. Reeds vijf dagen
lang heeft de tempei'atuur in de schaduw meer
dan 100 gi-aden bedragen.
Een fabriek en meer dan twintig woningen
zijn tot den grond toe afgebrand. Vi'ouwen en
kindei'en moesten worden geëvacueei-d uit een
stadsgebied. De schade wordt geraamd op
300.000 pond. De regeering heeft een steun-
actie geopend, waarvoor zij 1000 pond heeft be
schikbaar gesteld.
Uit Melbourne wordt gemeld, dat in
den geheelen staat Victoria nog steeds
bi-anden woeden. 19 pei'sonen zijn om
het leven gekomen, oen zij probeerden
te ontsnappen aan de vlammen.
Naar gemeld wordt, worden 21 per
sonen vermist.
Te Melbourne was het vandaag koeler, doch
de temperatuur in het binnenland is nog steeds
verschi'ikkelijk. 7 Personen zijn aan de hitte be
zweken.
United Press weet nog te melden, dat 25 fa
brieksarbeiders uit de Ericasti'eek in een 6 voet
diep gegraven onderaardsche schuilplaats wer
den gevonden, waar zij den nacht in schi'ik en
angst hadden dooi'gebracht, terwijl het vuur
boven hun hoofden woedde en hun bezittingen
verwoestte, die zij bij den ingang van de schuil
plaats hadden opgestapeld. De kolonisten waren
gedwongen geweest om de paarden, die door
angst voor het vuur dol gewoi'den waren, dood
te schieten. Ondertusschen zijn vluchtelingen
kampen ingericht in zones, die absoluut veilig
zijn voor het vuur, doch thans dreigt een voed
selgebrek. Duizenden vrijwilligers vechten tegen
de vlammen maar zij woi'den door de tempera
tuur gehandicapt.
Commandant van Fransch
oorlogsschip ter dood veroordeeld
Wegens verraad van militaire geheimen aan
vreemde mogendheid.
TOULON 11 Janauri. De comman
dant van de Fransche torpedoboot
Vauquelin, luitenant Mai'C Aubert, die
zich gisteravond voor het militair ge
rechtshof wegens vei'raad van mili
taire geheimen aan een vreemde mo
gendheid te verantwoorden had, is nog
denzelfden avond ter dood vei'oordeeld.
De mede aangeklaagde van Aubert,
Jeanne Maurel, werd tot drie jaar
gevangenisstraf veroordeeld. Aubert zou
gedurende de September-crisis van het
vorige jaar een vreemde mogendheid
geheime berichten hebben doen toe
komen. (United Pi'ess).
HEDEN: 12 PAGINA'S
HAARLEM EN OMGEVING.
pag.
De heer A. G. Boes zal geen nieuwe candida
tuur voor den Ilaarlcmschen Raad aan
vaarden en dus in het najaar ook aftreden
als wethouder. 1
De hooge kosten van Armenzorg te Haarlem. 4
BINNENLAND.
De opbrengst der Nationale collecte is ruim
f 473.000. 1
De minister van Economische Zaken wil, te
beginnen 1940, elke tien jaar een bedrqfs-
telling houden. 3
De kunstveiling ten bate van de uitgeweken
kinderen heeft ruim f 51.000 opgebracht. 3
De boterheffing wordt lager. 6
De „IJsselstroom" en de „Daniël Goedkoop"
zijn in Amsterdam teruggekeerd. 6
Onze Indische Luchtpostbrief. 7
BUITENLAND.
Tsjccho Slowakije is niet tot schadevergoe
ding aan Hongarije bereid. 5
De Spaansche Nationalisten zijn op 29 K.M.
van Tarragona verwijderd. 5
Bü een vliegtuigongeluk in Engeland zijn
vier personen omgekomen. 5
ARTIKELEN enz.
R. P.: De conferentie te Rome. 1
K. de Jong: Derde concert Haarlemsche
Bachvereeniging. 2
G. J. Kalt: Concert der beide koren „St. Cae-
cilia". 2
J. H. de Bois: Kunst in Haarlem en daar
buiten. 3
L. S.: „Wintcrsche bloemen." 4
Jhr. dr. B. de Jong van Beek en Donk: Be
zuinigingen bij den Volkenbond. 5
v. II.: „We draaien weer" 7
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op 9
