Haarlem's Dagblad De Twee Kogelgaatjes. Alekracht. RECHTSBIJSTAND Huismoeders Het onderwijs aan zwakzinnigen te Haarlem. Het belangrijkste 56e Jaargang No. 17045 Uitgave Lonrens Coster, Maatschappij voor Courant-Uitgaven en AI gem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgirodienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Vrijdag 13 Januari 1939 Abonnementen per week f0.25. p. maand f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per post f3.55. losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek. Er is een gat ontdekt in een ruit van de Duitsche legatie in Den Haag. Het is blijkbaar een kogelgat, want men heeft ook een revol verkogel gevonden. Maar het gat zit zoo hoog in een buitengewoon hoog, ouderwetsch raam dat als iemand van de straat af een schot ge lost heeft, hij in elk geval onder een aanmer- kelijken opwaartschen hoek moet hebben ge schoten. Als er iemand in het achterliggende vertrek was geweest, toen dat schot gelost werd, zou hij zeker niet zijn geraakt. Overi gens was er niemand. Merkwaardigex*wijze is ook in een ruit van het Duitsche consulaat-generaal te Amster- dat een gat ontdekt. Dat is kleiner. En er is geen kogel gevonden. Het zou door een steen tje uit een catapult kunnen zijn veroorzaakt. Ook hier was niemand in de kamer toen het gebeurde. De Nederlandsche regeering heeft naar deze vondsten een zeer ernstig onderzoek doen in stellen. Dat is dan ook noodig. De gebouwen van de regeerings-vertegenwoordigers van vreemde mogendheden zijn exterritoriaal en hun personen onschendbaar. Weliswaar is hier geen aanslag op eenige persoon ge pleegd, want er was niemand toen die gaatjes, hoe dan ook, veroorzaakt werden, maar zul ke gevallen wekken natuurlijk achterdocht al bepalen zij zich tot een lichten vorm van zaakbeschadiging. Diplomatiek is verder het noodige gedaan. Den Haag heeft zelf Berlijn ingelicht. En toen de Duitsche gezant, graaf von Zech von Burkersroda, zich bij minister Patijn kwam beklagen heeft deze het leed wezen der regeering betuigd en hem verzekerd van een streng onderzoek. Het gezantschap staat nu onder politiebewaking, met het aan het gezantschapsgebouw grenzende hotel, waarin het een paar kamers gehuurd heeft en gebruikt. In een dier kamers is de ruit getrof fen, dus niet in het gezantschapsgebouw zelf. Dat is evenwel een formeel verschil dat aan de beteekenis van het geval weinig verandert. Het is te hopen dat de politie te Amsterdam en Den Haag de veroorzakers van deze kogel gaatjes zal ontdekken. De Duitsche pers, die groote opwinding over de zaak toont, schijnt bij voorbaat te weten in welken kring zij te vinden zijn. Zooals bij alle mogelijke aange legenheden te doen gebruikelijk is wijt zij de schuld aan „het internationale Jodendom". In koel overleg kan men daarop antwoorden dat het wel zeer onwaarschijnlijk moet wor den geacht dat een Jood dit gedaan heeft. Hij zou immers de groote kans loopen, zijn ras- genooten in Duitschland aan nieuwe vervol gingen bloot te stellen. De Jood die zooiets deed zou dus als een krankzinnige handelen. Het geval van den zeventienjarigen Grynsz- pan, die te Parijs den Duitschen gezantschaps attaché Von Rath doodschoot, heeft wel af doende bewezen hoe een aanslag op de Joden in het Derde Rijk gewroken wordt. Maar als men veronderstelt dat een krankzinnige Jood in den Haag en Amsterdam zoo had kunnen handelen is het dan aannemelijk dat hij zich te vreden gesteld zou hebben met kogelgaatjes in ruiten van leege kamers te maken, het eene zoo hoog bovendien, dat de kogel toch nie mand kon treffen? Ik zou zeggen: neen. In haar hevige verontwaardiging verwijst de Duitsche pers naar de moordaanslagen in Zwitserland op den Nazileider Gustloff en in Parijs op den attaché Von Rath gepleegd. Het is nuttig er de aandacht op te vestigen dat dit aanslagen op personen waren. In de Haag- sche en Amsterdamsche gevallen is van de aanwezigheid van personen niets gebleken: geen Duitscher is komen meedeelen dat hij een schot of iets dergelijks gehoord had en er is wel medegedeeld dat er niemand in de kamers was. Bovendien is het Haagsche tref punt, zooals gezegd, veel te hoog dat iemand zou kunnen zijn geraakt. Deze gevallen in ons land zijn derhalve van veel minder werkelijke beteekenis dan die in r witserland en Frankrijk. Er is niets gebleken van aanslagen op perso nen. wel van zaakbeschadiging met de een of andere bedoeling. De toon die de Duitsche pers aanslaat en die herinnert aan de episode van den ver boden voetbalwedstrijd in Rotterdam heeft in de Amerikaansche en Engelsche pers nogal emotie gewekt. De News Chronicle geeft te kennen dat „in Nederland de vrees is ver sterkt, dat Nederland het volgende slachtoffer van Duitschland zou zijn". Zijn wij zoo bang en zoo gauw geneigd tot zulke conclusies? Ik heb dien indruk niet. Ik weet niet wien de News Chronicle in ons land geïnterviewd heeft. Maar laat mij eraan herinneren dat de in Zwitserland en Parijs gepleegde moordaan slagen niet tot oorlogen aanleiding hebben ge geven, en dat sindsdien zelfs minister von Rib- bentrop te Parijs is geweest om een vriend schapsverdrag met Frankrijk te onderteeke nen. Zouden wij twee kogelgaatjes in ruiten dan ais casus belli moeten vreezen? Zeven dooden bij brand in Chili. Geheel blok huizen verwoest. SANTIAGO DE CHILI, 13 Januari. (A. N. P.). Te Puerto Monte is in een der buiten wijken een geheel huizenblok in brand geraaid. Hierbij is een hotel volkomen afgebrand. Uit het puin heeft men de lijken gehaald van zeven personen. (Te New York is gedemonstreerd dat sidder-alen uit Zuid-Amerika zooveel electrischen stroom bezit ten, dat lampen ervan kunnen gaan branden en kleine motoren erdoor kunnen draaien.) Onder d' aardsche creaturen Is de sidderaal een soort, Die almee tot de ongure En de zonderlingste hoort. 't Is een soort van waterslangen, Vol.van electriciteit, Als je er een hebt gevangen, Sta je voor een schokkend feit Hij heeft lampen licht doen geven, Motortjes op gang gebracht, Naar uit New York wordt beschreven, Met zijn enkle ale-kracht. Hun benaming sidder-alen Is misschien wel heel ad rem, Vischjes die ze achterhalen Sidderen nog meer voor hem. Alen die in stroomen leven, Zijn natuurlijk heel banaal, Maar 't is geen banaal gegeven, Als een stroom leeft in een aal. dagvaarding, contract, reguesten enz. BUR. KRANEVELD JACOBIJNESTRAAT 10 Kantoor 9—5 7—8 Advies 80 ets. (Adv. Ingez. Med.) Tegen ontsierende reclame te Haarlem. Maatregelen van het gemeentebestuur. Meermalen is in den Haarlemschen gemeen teraad geklaagd over reclame die het stadsbeeld ontsiert. Eenigen tijd geleden is een raadscommissie benoemd om te overwegen wat gedaan kan wor den om aan zulke ontsiering paal en perk te stellen. Deze commissie, die onder voorzitter schap werkte van den heer H. J. L. Klein Schiphorst, is thans met haar voorbereidend werk gereed gekomen. Het concept van haar rapport moet evenwel nog in een te houden ver gadering worden goedgekeurd. Als het college van B. en W. en de gemeente raad de denkbeelden van deze commissie zullen volgen zal er in de toekomst een maatregel ge nomen worden om ontsierende reclame zooveel mogelijk tegen te gaan. De reclames zullen aan bepaalde afmetingen gebonden zijn, terwijl bo vendien voor de reclame, die aan schoonheids- eischen moet voldoen, een zeker recht aan de gemeente zal moeten worden betaald Wat als ontvangsten daarvoor bij de gemeen te zal binnenkomen wil de commissie bestem men om de precario-rechten die thans op den Middenstand drukken eenigszins te verlichten. Voor tijdelijke reclames, o.a. bij verkiezingen, zal een uitzondering gemaakt worden. Het is te verwachten dat de Raad, voor in de zen geest een beslissing genomen zal worden, ook het advies zal vragen van de rechtsgeleerde commissie. Als de verordening op de reclame wordt aan genomen zal het nog eenigen tijd moeten duren voor de bepalingen van toepassing verklaard zullen worden op reclames die nu aanwezig zijn, omdat rekening gehouden moet worden met loo- pende reclame-contracten tusschen eigenaars van huizen en reclame-makende firma's. De verbouwingen, die in de Rijkskanselarij te Berlijn onder leiding van prof. Albert Speer hebben plaats gehad, zijn thans geheel gereed gekomen. De foto toont de nieuwe werkkamer van Adolf Hitler. Engelsclie meeningeii over de Duitsche perscampagne tegen Nederland. „Bevooroordeeld" verklaart de News Chronicle. LONDEN, 13 Januari (A.N.P.) De „News Chronicle" maakt op in het oog springende wijze melding van de berichten over te Am sterdam en 's-Gravenliage geconstateerde ko gelgaatjes en schrijft in een hoofdartikel over deze aangelegenheid, onder het opschrift „Be vooroordeeld": „Er is een gat gevonden in een ruit van het Duitsche consulaat te Amster dam, bij de Duitsche legatie in Den Haag is een kogel ontdekt en direct schroeft de na- lionaal-soeiaiistische pers zich op in een cres cendo van verontwaardiging. De incidenten, bezien door de verdraaide lenzen van Berlijn, zijn „een internationale campagne van Joodschen haat en agitatie" geworden en de verdrukte Joden in Duitsch land zien zich bedreigd met verdere pogroms. Laaf. het geval met alle middelen volkomen onderzoeken en wanneer er aanslagen zijn geweest op het leven van Duitsche diplomaten, laat de schuldigen dan streng worden gestraft Doch voor het oogenblik schijnt er geen reden in het incident iets meer sinisters te zien dan kleine jongens, die met windbuksen spelen. De uitbarsting toont hoe gemakkelijk het vereischte incident kan worden gevonden, wanneer de nationaal-socialisten besluiten, dat de tijd voor verdere gebiedsvergrooting is gekomen. Ondanks ontkenningen, aldus het artikel, blijven vele Nederlanders er van over tuigd, dat hun land er toe bestemd is het vol gend slacht.oTfcr te woi'den. Misschien is deze vrees slechts een weer spiegeling van den slechten toestand, waarin de zenuwen van menigeen in Europa thans verkeeren. Gelijke vrees wordt uitgesproken in vier of vijf andere landen. In het geval van Nederland is de tegenwoordige uitbarsting der nationaal-socialisten er niet. op berekend de vrees te verminderen". Vernon Bartlett schrijft in het zelfde blad: „De hevige Duitsche campagne tegen Neder land over het beweerde schot op de Duitsche legatie in Den Haag versterkt onvermijdelijk de vrees, dat de volgende aanval van Hitier zou kunnen zijn in de richting van Neder land'". „Van buitengewoon goed ingelichte Neder landsche bron", beweert Bartlett te hebben vernomen, dat „de Duitsche activiteit met groote bezorgdheid wordt gadegeslagen". Duitsche waarschuwing trekt te Washington de aandacht. Reuter meldt uit Washington, 12 Januari. Het Congres is getroffen door de gematigdheid van de boodschap van Roosevelt over de defensie. Er schijnt weinig twijfel aan te zijn, dat de aanbevelingen van den president zonder ernstige oppositie zullen worden goedgekeurd. De berichten uit Europa op de frontpagina's der dagbladen vergemakkelijken zeker een aan vaarding der aanbevelingen. De waarschuwing, die door de offi- cieele Deutsche Diplomatisch Politische Korrespondenz ten aanzien van de neu traliteit tot Nederland gericht is, wordt door de dagbladen gepubliceerd als in belang onmiddellijk volgende op de be sprekingen van Chamberlain te Rome. Zij heeft ongunstig commentaar gewekt in de wandelgangen. Een lid van het Congres heeft tegenover Reu ter verklaard: „Niemand, die veilig wil zijn voor fascistische interventie, kan zich veroor loven ongewapend te zijn. Een volgenden keer zal wellicht geëischt worden, dat wij de Ameri kaansche Joden in concentratiekampen plaatsen". Hoe verwijdert U vetvlekken uit stoffen ,zuurvlekken, thee-, koffie-, vernisvlekken? De antwoorden op deze en vele andere vlekkenvragen staan in het boekje VLEKKEN, door C HOEïNG, een verzameling wenken uit de rubriék voor de vrouw van Haarlem's Dagblad. Verkrijgbaar ad 10 cent bij onze kantoren Groote Hout straat 93 en Soendaplein 37. Een afzonderlijke school voor imbecielen. Reeds eenige jaren ijveren de getrekke nen bij het openbaar buitengewoon lager onderwijs te Haarlem (het onderwijs aan zwakzinnigen) voor de oprichting van een af zonderlijke school voor imbecielen. Gemeend wordt dat het lager onderwijs in zijn geheel lijdt door het feit dat die nog niet gesticht is. Dit wordt als volgt verklaard: Op de scholen voor gewoon lager onderwijs gaan ver schillende kinderen die eigenlijk thuis be- hooren op een der scholen voor buitenge woon lager ondei'wijs. Dit zou in het belang der kinderen zelf zijn (omdat die met hun klassen niet kunnen meekomen wegens een minder goede ontwikkeling hunner verstan delijke vermogens) en in dat der overige leer lingen (omdat die minder vlugge leerlingen nu het onderwijs remmen). Maar de ouders verzetten zich tegen een overplaatsing naar het buitengewoon onderwijs omdat zij het voor de toekomst van hun kinderen onge- wenscht vonden, dat de vlek op hun leven rust, dat zij op de school voor zwakzinnigen geplaatst moesten worden. Natuurlijk is die opvatting verkeerd, temeer omdat het kind er in zijn verder leven nadeel van heeft. De practijk wijst immers uit, dat vele kinderen die niet in staat zijn het gewone onderwijs te volgen, goede vruchten plukken van het speciale onderwijs op de buitengewone scholen. Gelukkig denken honderden ouders er ook anders over en sturen hun kinderen naar die speciale scholen. De tegenzin van die ouders komt voor een zeer groot gedeelte voort uit het feit, dat op die buitengewone scholen ae imbecielen gaan. Dat zijn kinderen die ook niet in staat zijn het gewone buitengewone onderwijs te volgen en steeds blijven zitten in de bezinkings- klasse. Nu wordt gemeend, dat als die bezinkings- klassen van de scholen voor buitengewoon onderwijs verwijderd werden het peil van het onderwijs in de oogen van vele ouders zoo zou rijzen, dat zij geen bezwaar meer zouden hebben hun kinderen, die niet vlug genoeg van begrip zijn voor het gewone lager on derwijs, naar de buitengewone scholen te zenden. B, en W. van Haarlem hebben reeds meer malen in den Raad medegedeeld, dat zij ook veel voelen voor de oprichting van een school voor imbecielen. Het plan is nu in de school Klein Heiligland 12 die eerlang leeg kemt een school voor imbecielen te stichten. Openbare Werken heeft reeds de voor- loopige plannen voor de verbouwing gemaakt. Het is gebleken dat dit gebouw voor het be voegde doel geschikt te maken is, terwijl het ook een voordeel is. dat het in het centrum der gemeente gelegen is. Er zijn thans bij het openbaar buitenge woon lager onderwijs drie bezinkingskiassen (twee aan de ar. Huetschool aan het Prinsen - bolwerk en één aan de Buitenrustschool bij het Zuider Buiten Spaarne). In die drie klassen zitten thans ruim 40 leerlingen. Dit aantal wordt voldoende geacht voor de stich ting van een afzonderlijke school, omdat, wil dit zeer moeilijk onderwijs eenige resul taat hebben, slechts zeer kleine klassen ge vormd kunnen worden, daar het onderwijs een persoonlijk karakter moet hebben. Zooals men weet is er ook een R.K, school voor buitengewoon onderwijs. In dat gebouw is evenwel zooveel ruimte dat het mogelijk was de twee bezinkingskiassen van het overige deel der school te separeeren, en is er een afzonderlijke ingang. Nieuwe 3*/2% obligatieleening der Bataafsche. De Nederlandsche Handel Maat schappij deelt mede, dat heden een obligatieleening met de Bataafsche Petroleum Maatschappij werd afge sloten, groot 100 millioen gulden, ren tende 3V2 pet., looptijd 25 jaar, uit- giftekoers IOOV2, waarvan het pro spectus spoedig zai verschijnen. Japansch protest te Moskou. Tegen grensschending door Sovjetvliegers. TOKIO, 13 Januari (Reuter). Het Japansche ministerie van Buitenlandsche Zaken heeft bij den zaakgelastigde van de Sovjet Unie te Tokio. Smetanin, geprotesteerd tegen schending van de grens op Sachalin door Sovjet Russische vlieg tuigen in de maanden December en Januari. Kassier te Zutplien verduisterde 10.000.-. Ook verscheidene vercenigingen benadeeld. ZUTPHEN, 13 Januari. Omtrent de ver duistering van aan hem toevertrouwde gelden door den kassier L. K. te Zutphen, vernemen wij thans nader, dat uit het politie-onderzoek is gebleken, dat het bedrag dat hij als kassier bleek te hebben verduisterd, ongeveer 30.000 bedraagt. Verder bleek, dat hij ook nog gelden onrechtmatig heeft onttrokken aan de kas sen van de vereeniging „Koninginnedag" te Zutphen. van de afdeeling Zutphen van den Koninklijken Nederlandschen Middenstands bond, van het Zutphensche dierenasyl en van de plaatselijke afdeeling van de Ver eeniging tot bescherming van dieren, tot een gezamenlijk bedrag van plus minus 1400. Het woord is aan Pigault-Lebrun: Al wat overdreven is, is onbeduidend. Fransche persstemmen over Chamberlain's reis. Vastberaden houding der Britsche ministers geprezen. PARIJS. 13 Januari. De correspondent te Rome van Le Journal meldt: „Chamberlam en Mussolini zijn niet tot overeenstemming gekomen over een oplossing der verschillende Europeesche problemen." Boussard van Le Petit Journal schrijft: „Onze Britsche vrienden hebben zich uiter mate vastberaden betoond en te verstaan ge geven, dat het Fransch-Engelsch blok niet aan het wankelen kan worden gebracht door welke dreigementen, eischen en aanspraken dan ook Jeantet (La Liberté) schrijft: „In tegenstel ling met de schoonschijnende argumentatie, welke men aan Italiaansche zijde ontwikkelde, wilden de Engelsche staatslieden het laten blijven bij de toepassing der Italiaansch-Engel- sche overeenkomst inzake den status quo op de Middellandsche Zee in den ruimsten zin. Geen enkele juridische of commercieel'e schikking h buitcn-c )tcn mits zv onze souvereimteit niet schokt. Doch Londen wijst interpretaties van de hand volgens welke een of andere ter ritoriale eisch in Zuid-Tunis of Dzjiboeti. een dergelijke opvatting zelfs van de rechten der Italianen in Tunis den status quo niet zou wijzigen. De Matin meldt uit Rome: een ambtenaar van het Foreign Office, die Chamberlain vergezelt, heeft gisteravond tegenover ons willen ver klaren: „Het is onnoodig te zeggen, dat geen enkele nieuwe verplichting, geen enkele nieuwe be lofte de resultaten van het verblijf van Cham berlain zullen zijn." Tenslotte verneemt de Excelsior uit Londen, dat het Spaansche vraagstuk onderwerp van een langdurige bespreking heeft uitgemaakt. Cham berlain vroeg den Ducc de Italiaansche troepen uit Spanje terug te trekken, overeenkomstig de Engelsch-Italiaansche overeenkomst. De Engelsche en Italiaansche onderhandelaars bleven op hun standpunt staan, zoodat er van moest worden afgezien de besprekingen op dit gebied door te zetten. Italiaansche pers acht de betrekkingen met Engeland verbeterd. ROME 13 Januari (Stefani). De Romein- sche ochtendbladen beschrijven over geheele pagina's het onderhoud van gisteren tusschen Mussolini en Chamberlain, alsmede de weer slag hiervan in het buitenland. In redactioneele artikelen wijzen de bladen opnieuw op de noodzaak, den vrede in Europa te consolidceren in denzelfden geest van recht vaardigheid als te München aan den dag is ge legd, waardoor voldaan wordt aan de vitale be hoeften der volkeren. Voorts zeggen de bladen, dat Parijs in zijn verwachtingen over de resultaten der besprekin gen wel eens bedrogen kon uitkomen. De „Gazetta del Popoio" schrijft: „Het bezoek van den Britschen minister president moet be schouwd worden als de uitdrukking van Enge- land's wensch om in Italië elke herinnering aan de ongelukkige periode der sanctiemaatregelen weg te nemen. Zonder voorspellingen te willen doen. is men algemeen van inzicht, dat de be trekkingen tusschen Italië en Engeland harte lijker zijn geworden en van meer vertrouwen blijk geven, zoodat in de toekomst een duurzame vruchtbare samenwerking kan gehoopt wor den. Italië, dat sinds jaren een revisiepolitiek volgt, heeft steeds gestreefd naar een vreed zame oplossing der kwesties. De ervaring leert, dat het moeilijk is, de vraagstukken, welke door de onbillijkheid der vredesverdragen en door de wijziging der algemeene situatie steeds dringen der geworden zijn, ook zonder oorlogen tot op lossing te brengen." HEDEN: 14 PAGINA'S. HAARLEM EN OMGEVING. pag. Stichting van een school voor imbecielen tc Haarlem. 1 De moeilijkheden om tot den bouw van de overdekte kunstijsbaan te komen zijn vrij wel overwonnen. 2 BINNENLAND. De Duitsche regcering protesteert in den Haag 3 Nieuwe vragen aan mr. Goseling over de Duitsche vluchtelingen. 3 Er worden handelsbesprekingen met België gevoerd. 3 Tegen een bakkersknecht is tien jaar gevan genisstraf geëischt, omdat hij het huis van zijn patroon in brand heeft gestoken. 7 BUITENLAND. De Britsche en Italiaansche staatslieden heb ben bü de besprekingen van Donderdag de wcdcrzijdschc standpunten uiteengezet. 5 De bekende Mcxicaansche rebellenleider ge neraal Ccdillo is doodgeschoten. 5 Roosevelt heeft in zijn speciale defensiebood- schap 525 millioen dollar voor bewapening gevraagd. 5 SPORT. Hel sportgesprek van de week gaat over golf. 6 ARTIKELEN enz. R. I'.: De twee kogelgaatjes. 1 B. Schuil: Dansavond Darja Collin 2 Het einde van de groote Weensche dagblad pers. 3 Berlijnschc correspondentie: Ernstig tekort aan koffie in het Derde Rijk. 5 Jhr. dr. J. C. Mollerus: Woorden en daden. 6 B. K.: W:"lkr mogelijkheden heeft Haarlem's Bloei 1 Voor de Jeugd. 12 De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op g

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1939 | | pagina 1