Haarlem's Dagblad
•VLEKKEN
De Besprekingen
te Rome.
Een napraatje.
RECHTSBIJSTAND
Franco boekt succes
in Catalonië.
WEEKBERICHT!
Het belangrijkste
56e Jaargang No. 17047
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Uitgave Lonrens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724,14825. Soendaplein 12230. Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM HoofdredacteurROBERT PEEREBOOM
Dat van het bezoek der Engelsche ministers
aan Mussolini en Ciano geen directe beslissen
de gevolgen te wachten waren was te voor
zien. Aan die verwachting is tevoren ook op
deze plaats uiting gegeven. Het feit dat
Frankrijk zelf zijn geschillen met Italië wel
zou behandelen, gevoegd bij Franco's falen in
,het bereiken van een afdoend resultaat in
den Spaanschen oorlog, maakte dat duidelijk
genoeg. Niettemin blijkt zoowel uit het verloop
van het bezoek der Engelsche ministers als uit
de perscommentaren, die na afloop in beide
betrokken landen zijn gegeven, dat de
Engelsch-Italiaansche verstandhouding er
zeer mee gebaat is.
Onze correspondent te Rome, een Neder
lander natuurlijk, geeft ons zijn indruk daar
van in de volgende bewoordingen:
„Nu de Engelsche gasten den ïtaliaanschen
bodem weer hebben verlaten Lord Halifax
naar Genève reizend en Neville Chamberlain
via Parijs naar Engeland wordt ook in Ita-
liaansche regeeringskringen de dichte sluier,
waarmede de Italiaansch-Britsche bespre
kingen tot dusver werden omgeven, geleide
lijk iets losser. Voor wat de gevoelswaarde be
treft, is de in de laatste maanden moeizaam
weer opgebouwde vriendschap tusschen de
twee landen zeker met sprongen vooruit ge
gaan. De Italiaansche burgerij durft eindelijk
weer vrijelijk aan haar in stilte steeds ge
koesterde voorliefde en bewondering voor veel,
dat specifiek Engelseh is, uiting te geven. In
het nu afgesloten tijdperk van de sanctie
jaren zou dit gevaarlijk zijn geweest. Nog
maar enkele weken geleden werd hij of zij, die
den euvelen moed had, in het openbaar
eenigerlei sympathie te toonen voor al wat met
de Engelsche taal of cultuur in verband stond,
als een soort volksverrader aan de kaak ge
steld. Nu ziet men Engelsche vlaggen en
Engelsche teksten door de geheele stad, en de
Britsche ministers werden door de burgers
van de Eeuwige Stad vriendelijk toegejuicht.
Een van de hoofdredenen voor dezen omme
zwaai is de erkentelijkheid van het Italiaan
sche volk jegens den man, aan wien de wereld
in de opgewonden Septemberdagen van het
afgeloopen jaar voor een zeer groot gedeelte
het zoo vurig gewenschte behoud van den
vrede heeft te danken. Daarnaast vindt deze
hartelijkheid haar oorzaak in de discipline
van den gemiddelden Italiaan, die bij voorbaat
genegen is, den Duce blindelings te volgen.
Mussolini heeft immers altijd gelijk!"
In een tijd als deze zou het wel zeer dwaas
zijn, de beteekenis van een dergelijke veran
derde stemming in Italië te onderschatten.
En vanzelf rijst hierbij de gedachte dat Mus
solini, die immers de propaganda, de pers en
de wijze-van-ontvangst der gasten volkomen
in eigen handen heeft, dit tevoren geweten en
bedoeld moet hebben. Hij vond het dus nuttig
en gewenscht, tegenover het Italiaansche volk
een bewijs van zijn vriendschap voor Enge
land te geven en van zijn sympathie voor den
man, dien de Italiaansche „man in the street"
als den vredestichter in Europa erkent. Riep
de menigte Chamberlain niet toe: - „God
zegene u" en „Geef ons den vrede"? In die
zelfde sfeer had de officiëele ontvangst van
Chamberlain en Halifax door den Paus plaats.
De groote onderscheiding waarmee het Vati-
caan de- Engelsche ministers ontving en de
woorden die het Vaticaansche blad, de Osser-
vatore Romano, eraan wijdde zullen op het
Italiaansche volk, dat kennelijk even beducht
is voor oorlog als cndere volken, hun uitwer
king niet gemist hebben. Chamberlain vond
hier een erkenning van zijn beleid die hij bij
de oppositie in zijn eigen land vergeefs zou
zoeken.
Waarschijnlijk moet dit wel als de voor
naamste beteekenis van net bezoek worden
beschouwd. Men zou iets verder kunnen gaan
en eruit afleiden, dat ondanks de „eerste
reeks eischen", door Italiaansche afgevaar
digden en dagbladen aan het Fransche adres
geuit, Mussolini niet van zins is die gewapen
derhand na te streven. Wel verkeert hij ken
nelijk in de meening dat Franco's overwinning
op til is en heeft hij daarom in zijn „Infor-
mazione Diplomatica" een waarschuwing aan
Parijs doen toekomen. Die houdt in dat Frank
rijk „op het laatste oogenblik geen pogingen
moet doen om de republikeinsche regeering
van Spanje te helpen, omdat Italië zich an
ders genoopt zou zien nieuwen steun aan
Franco te verleenen en de niet-inmengings-
overeenkomst, die reeds als een mislukking
wordt beschouwd, op te zeggen".
Hier ziet men den anderen kant van de zaak.
De overwinning van Franco zou voor Parijs,
dat dientengevolge met een fascistischen buur
man aan de Fransche Zuidgrens bedeeld zou
worden, van verstrekkende beteekenis zijn.
Als werkelijk Franco nabij de overwinning zou
zijn is het niet gemakkelijk aan te nemen dat
Parijs zijn wapenzendingen aan de regeering-
Negrin zou stopzetten. Te minder omdat an
derzijds nog steeds Italiaansche troepen aan
het Catalaansche front vechten en de Ita
liaansche steun aan Franco, met wapens en
vooral met vliegtuigen, blijkbaar heel belang
rijk is. Dus schijnt de kans der opzegging van
de zoogenaamde niet-inmengings-overeen-
komst door Italië niet denkbeeldig. Maar die
houdt nog geen oorlog tusschen Italië en
Frankrijk in.
Wel valt uit dit alles af te leiden dat de
toestand inzake den Spaanschen burgeroorlog
(De Directie der Spoorwegen heeft
per dienstorder aan het personeel
dank gezegd voor de voorbeeldige
wijze, ivaarop het zijn zware taak
in de dagen van strenge koude en
sneeuwval heeft verricht.)
Ja waarlijk, men mag onverbloemd beamen,
Wat die Directie zei is wèlgezegd.
Het heele personeel heeft toen tezamen
Veel eer met zwaren arbeid ingelegd.
Wij hoeven niet te twijflen, dat het werken
Voor hen toen niet maar een „koud kunstje"
was,
Al valt daar dadelijk bij op te merken:
Er kwam wel kunst en koude aan te pas.
Zij moesten doodeenvoudig constateeren,
Toen het hard vroor en sneeuwde naderhand.
Het kan verkeeren - en ziedaar, het kon
verkeeren,
Ook letterlijk bezien, in heel het land.
Wij passagiers mochten dan in die dagen,
Wanneer de trein weer niet op tijd vertrok,
In onze haastigheid soms bitter klagen
Om dit gebrek van rijden op de klok.
Maar als wij er dan later over dachten,
Beseften wij, het is toch ook een ding,
Dan kregen wij berouw van onze klachten,
't Was mooi dat het nog ging. zooals het ging.
Nu dien ik hier direct aan toe te voegen,
't Was niet alleen het spoorwegpersoneel
Dat in die dagen extra hard moest zwoegen,
Ook andren kregen daarvan ruim hun deel.
Het personeel van trams en autobussen
Tobde natuurlijk in denzelfden geest,
Zij kregen ook problemen uit te plussen,
Zooals er jaren niet waren geweest.
En iedereen die van den vroegen morgen
Tot 's avonds groente, melk of vleesch of brood.
De krant, de post. of wat ook moest bezorgen.
Zag zich de lasten van zijn taak vergroot.
En dan natuurlijk daarbij de politie
En menig ander dien ik nog vergat,
Die evenzoo, op grond van zijn positie,
Zijn zeer speciale moeilijkheden had....
Ik heb geen dienstorder te presenteeren
En bied hun allen dus eenvoudig aan,
Dit simpel blijk van dank en van waardeeren,
Voor moeilijk werk goed en goedsmoeds
gedaan.
P. GASUS
dagvaarding, contract, requesten enz.
JACOB1JNESTRAAT 10 Kantoor 9—5 7—8
Advies 80 ets. Telef. 20707
(Adv. Ingez. Med.)
door de Engelsch-Italiaansche besprekingen
volstrekt niet verhelderd is. Het conflict in
Spanje zal zich blijven voortsleepen als beide
strijdende partijen weer steun uit het buiten
land krijgen.
R. P.
Wiedemann deze week naar
Londen
Informatie inzake de koloniale kwestie.
LONDEN, 16 Jan. De „Daily Herald"
meldt, dat Wiedemann, de vertrouwensman
van Hitier, deze week, een semi-officieel be
zoek aan Londen zal brengen en de Britsche
regeering zal polsen omtrent de teruggave van
Duitsche koloniën. Daarna zou hij zich naar
Hitier begeven om dezen de Britsche gevoe
lens ten opzichte van de mogelijk nieuwe
Duitsche eischen in Oost-Europa mede te dee-
len. (United Press).
EXAMENS.
Voor het diploma boekhouden van de Ver-
eeniging van leeraren in het Boekhouden en
Handelswetenschappen slaafde de heer W.
Kamink alhier. Hij werd opgeleid door het In
stituut Examenopleiding Hugas, Elgersma,
Potgieser te Haarlem.
Voor het examen in Duitsche Handels
correspondentie. gehouden door het secreta
riaat der Federatie-examens en door de Ver-
eeniging van Leeraren in de Handelsweten
schappen, gehouden op 20 en 21 December
1938, slaagde mej. E. J. F. Wiessner uit Haar
lem.
Italië dreigt niet-inmengingsover-
eenkomst op te zeggen.
Waarschuwing van Mussolini
aan het adres van Frankrijk.
ROME 16 Januari (Reuter). De gister
avond door de Informazione Diplomatica ge
publiceerde verklaring, waarin werd geconsta
teerd, dat Italië zijn vrijheid van handelen zou
hernemen in geval van inmenging in Spanje
(men zie pag. 9), wordt uitgelegd als een
ernstige waarschuwing aan Frankrijk op het
laatste oogenblik geen pogingen te doen de
Spaansche regeering te helpen, daar Italië ziciv
anders genoopt zou zien nieuwen steun te ver
leenen aan Franco en de niet-inmengingsover-
eenkomst, welke reeds als een mislukking wordt
beschouwd, op te zeggen.
Dit artikel wordt aan den Duce zelf toege
schreven.
Ongevallen te Haarlem
1938 was een gunstig jaar.
Het aantal ongelukken te Haarlem heeft in
1938 een klein 1200 bedragen, tegen ruim 1400
in 1937. Een vermindering van ongeveer 250, of
1/6 gedeelte.
Er kwamen in 1938 9 ongelukken met doo-
delijken afloop voor tegen 11 in 1937.
De ongevallen-statistiek is dus voor Haarlem
in het afgeloopen jaar zeer gunstig geweest.
Het Sportterrein ten Z. van de
Kleverlaan.
Verhooging van het crediet is noodig.
In de raadsvergadering van 25 Mei 1938 werd
besloten, den aanleg van een sportterrein ten
zuiden van de Kleverlaan, tusschen de spoor
baan HaarlemAlkmaar en de Delft, in werk
verschaffing te doen uitvoeren.
Nadien heeft een openbai-e aanbesteding
plaats gehad De uitslag was evenwel van dien
aai"d, dat B. en W. het raadzaam achtten het
werk niet te gunnen. Na gevoerde briefwisseling
met den Minister van Sociale Zaken is het werk
op 19 December jl. herbesteed. Daarbij werd het
laagst ingeschreven door A. van Halem en I.
Doornik, te Leiden, nl. voor perceel I (het aan
leggen van een sportterrein en het normaliseeren
van een gedeelte van de Delft) voor een som
van f 33.650.en voor perceel II (het maken
van een houten voetbrugje met bijhoorende op
ritten, het aanleggen van een tegelpad en het
maken van 178 M. betuining, aan de oostzijde
van de Delft) voor een som van f 3.300.in
totaal derhalve voor f 36.950.
In verband met deze inschrijving zullen de
totaalkosten voor het werk f 44.110.bedra
gen. Daarin is begrepen het destijds door den
Minister van Sociale Zaken bepaald loonbedrag
ad f 17.880.—.
B. en W. stellen den Raad voor, het bedrag ad
f 44.110.ter hunner beschikking te stellen.
Hebt U het handige boekje
VLEKKEN, door C. Hoeing
(uitgave Haarlem's Dagblad)
reeds aangeschaft?
Het geeft U het antwoord op
vele lastige vragen bereffen-
de het verwijderen van nog
lastiger vlekken. - Verkrijgbaar
aan de kantoren van Haarlem's
Dagblad, Groote Houtstraat 93
en Soendaplein 37.
Prijs slechts 10 cent.
Wat Chamberlain en Mussolini
bespraken.
Halifax brengt te Genève verslag uit aan
Bonnet.
(Men zie ook pag. 9.)
GENèVe, 16 Januari (Havas).
Bonnet, die te Genève is aangekomen,
heeft het diner gebruikt te zamen
met Halifax, die den Franschen mi
nister tot in bijzonderheden op de
hoogte stelde van de besprekingen te
Rome.
Het verslag van Halifax bevestigde, dat de
onderhandelaars bij hun besprekingen ge
sproken hebben over de aanwezigheid van
Italiaansche soldaten in Spanje, hebben on
derstreept. dat het Engelsch-Italiaansche
verdrag bestaat en dat beide partijen wen-
schen dat het geheel zal worden uitgevoerd.
Mussolini heeft overigens de formeele ver
plichting op zich genomen, dat de Italianen
zich na een overwinning van Franco welke,
hij trouwens als aanstaande beschouwt, uit
Spanje zullen terugtrekken.
Chamberlain zal. in overeenstemming met
de Italiaansche autoriteiten, van deze plech
tige belofte melding maken in een in het
Lagerhuis af te leggen verklaring: er zal
geen enkele stelling op het schiereiland of in
de koloniën van Spanje in de macht van
Italië blijven.
Mussolini heeft verder de verzekering ge
geven, dat hij geen versterkingen meer naar
Spanje zou zenden, daarentegen beklaagde
hij zich over de beweerde wapenzendingen
aan de regeeringstroepen door Frankrijk.
Wat Frankrijk aangaat, Mussolini formu
leerde geen enkelen nauwkeurig omschreven
eisch. Hij beperkte zich er toe te kennen te
geven, dat de opzegging der Fransch-
Italiaansch'e overeenkomst van 1935 het aap
bod van onderhandelingen inhield, welke,
naar hij betreurde, niet door Bonnet was in
aanmerking genomen.
En werd op geen enkele wijze een beroep
op Engeland gedaan te arbitreeren of te be
middelen.
Mussolini betoonde zich zeer inschikkelijk
tegenover de Engelsche ministers en beves
tigde zijn 'wil alle problemen op vreedzame
wijze te regelen.
Tenslotte gaf Mussolini uitdrukking aan
den wensch den bewapeningswedloop te be
perken en sprak hij de hoop uit dat de in
ternationale economische betrekkingen zul
len verbeteren.
De reis naar Rome heeft vooral psycho
logisch resultaat gehad. De overeenstemming
der opvatting van dee beide democratieën is
nimmer duidelijker gebleken dan in de af
geloopen week, aldus besluit Havas, hetgeen
met name wordt bewezen door het gedetail
leerde verslag, dat Halifax aan Bonnet heeft
uitgebracht.
Het Plioenixterrein.
Naam zal in herinnering blijven.
Wij geven hier een afbeelding van het
straten-complex dat op het Phoenixterrein te
Haarlem is of wordt aangelegd.
B. en W. achten het gewenscht aan het ver
lengde gedeelte van de Gonnetstraat (tus
schen de letters A. en A.) dienzelfden naam
te geven, terwijl de andere straat (letters
BB) Phoenixstraat kan worden genoemd,
waardoor de naam van het Phoenixterrein.
dat binnenkort geheel bebouwd zal worden,
in herinnering zal blijven.
Het Noordersportpark.
Bouw van het klcedhuis door oudere
werkloozen.
De Raad besloot in zijn vergadering van 5
October 1938 om het bouwen van een kleedhuis
in het Noordersportpark in werkverschaffing te
doen uitvoeren. Voor deze uitvoering werd een
bedrag van f 7.360.ter beschikking gesteld.
Het lag in het voornemen, dit werkcbject op
de gewone wijze in werkverschaffing te doen
uitvoeren. Op deze basis zonden B. en W. dan
ook aan den Minister van Sociale Zaken een
aanvrage om subsidieverleening. Bij een daarna
nog plaats gehad hebbende bespreking is van
de zijde van het Departement van Sociale Za
ken medegedeeld, dat er geen bezwaar tegen
bestaat, dit werk voornamelijk door bruikbare
werklooze vaklieden van 50 jaar en ouder te
doen uitvoeren. Van deze personen, die in den
regel bij particulieren geen werk meer kunnen
vinden, stonden er op 19 December jl. 278 bij de
gemeentelijke arbeidsbeurs ingeschreven.
Ter voldoening aan het van de zijde van het
Departement kenbaar gemaakt verlangen, is de
loonpost toen nog nader .opgevoerd. Dit was zeer
goed mogelijk door verschillende voorwerpen in
handenarbeid op het werk te doen vervaardi
gen. Daardoor heeft evenwel het aanvankelijk
geraamd bedrag ad f 7.360.een verhooging
ondei-gaan van f 1.280.Het loonbedrag be
draagt thans f 3.113.De verhouding van loon
tot materiaal, welke voorheen was pl.m. 1 3,
is thans verbeterd, zij is pl.m. 3 4.
Op grond van het vorenstaande stellen B. en
W. den Raad voor, alsnog een bedrag ad f 1280
voor genoemd werk ter beschikking te stellen.
MaanHaj: 16 Januari 1959
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL
Regelahonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes we rubriek.
Het woord is aan
Octave Pirmez:
De mensch is nooit grooter
dan geknield voor een ideaal.
Tarragona gevallen.
Aan het Catalaansche front hebben de troepen
van generaal Franco gedurende het afgeloopen
weekeinde opnieuw aanzienlijke vorderingen
gemaakt. Nadat achtereenvolgens Valls en Reus
door hen bezet waren, is ook de stad Tarragona
aan de Middellandsche Zeekust in hun handen
gevallen. Bovendien zijn in de provincie Tarra
gona gisteren 82 dorpen gevallen.
Volgens de laatste berichten bevindt zich thans
ook de provincie Lerida voor driekwart in han
den van Franco. Volgens ramingen der rechtsche
autoriteiten bedraagt de bevolking van het be
zette gebied 200.000 zielen. Het aantal gevange
nen wordt op 40.000 geschat.
De republikeinsche troepen hebben inmiddels
aan het front ten zuidwesten van Madrid een te
genoffensief ingezet.
,(Men zie uitvoerige bijzonderheden pag. 9)
De belastingen te Haarlem.
Handhaving der 75 opcenten op het
Gemeentefonds.
B. en W. schrijven aan den Raad:
De financieele toestand der gemeente noopt
ons hoezeer wij ook streven naar verlaging
van belasting den Raad voor te stellen, om,
evenals voor het loopende belastingjaar, ook
voor het belastingjaar 19391940 het getal op
centen op de hoofdsom der Gemeentefondsbe
lasting te bepalen op 75.
Gelijk uit de ontwerp-begrooting voor den
dienst 1939 blijkt, is bij de raming der op
brengst van genoemde opcenten uitgegaan van
het standpunt, dat hun aantal op 75 wordt ge
handhaafd, een omstandigheid, die onzes in
ziens onvermijdelijk is.
De autobotsing op den
Amsterdamscheweg.
De vischknecht M. nog steeds bewusteloos.
VELSEN, 16 Januari. Bij informatie aan het
St. Antoniusziekenhuis te IJmuiden naar den
toestand van de drie slachtoffers van de auto
botsing, die Zaterdag j.l. op den Amsterdam
scheweg te Velsen plaats vond vernemen wij,
dat een van hen, de vischknecht M., nog steeds
bewusteloos is. De vischkoopers O. en Z. ma
ken het vrij goed.
Coöp. „Vooruitgang" U.A., Haarlem.
IIOLL. ROOMBOTER, per pond81 ets.
Edammer kaas 40 plus, per pond27 ets.
Huishoud zeep. per staaf 10 ets.
JAFFA APPELEN. 7 stuks 25 ets.
Voor blikgroenten en gedroogde vruchten het
goedkoopste adres. MET DIVIDENDBONS.
(Adv. ingez. Med.)
HF.DEN: 12 PAGINA'S
HAARLEM EN OMGEVING.
pag.
Voor het komende belastingjaar zijn te
Haarlem ook 75 opcenten op het Gemeen
tefonds noodig. 1
Oudere werkloozen zullen het kleedhuis in
het Noordersportpark bouwen. 1
De ongevallen-statistiek te Haarlem was In
1938 zeer gunstig. 1
BINNENLAND.
De „Tromp" is door een Duitsch schip aan
gevaren en ernstig beschadigd. 3
De stapelloop van de „Koningin Emma"
verliep niet vlot. 3
Een Engelseh schip is bij een aanvaring in
het Kanaal gezonken. 3
BUITENLAND.
Italië dreigt de niet-inmengingsovereenkomst
op te zeggen. 1
De troepen van Franco hebben Zondag Tar
ragona bezet. 1 en 9
Bij een vliegtuigongeluk in Argentinië kwa
men tien personen om het leven. 9
Bü de Britsch-Italiaanschc besprekingen
zijn o.a. Spanje en de Italiaansche betrek
kingen met Frankrük ter sprake gekomen. 9
SPORT.
Criticus over den wedstrijd SchotenAals
meer. 5
ARTIKELEN enz.
R. P.: De besprekingen te Rome. 1
K. de Jong: Zondagmiddagconcert van de
II O. V. 2
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op