Zeer indrukwekkende Fransche film:
Aiatfn ik de fkiddetfokdscke he.
„In geheimen dienst"
„CHINEESCH GOUD".
„Gold diggers in Paris'
Variété in Rembrandt
„Dik Trom" geprolongeerd.
Jets ecltt eups
ZATERDAG 21 JANUXRT 1939
HA'AKtEM'S DAGBEAD
8
DRIE KAMERADEN: Een Brit, een Duitscher, een Franschrr
Frans Hals
De worsteling der menschheid tegen
het monstrum, dat ze zelf opgeroepen
heeft: de moderne oorlogvoering.
„Alarm in de Middellandsche Zee" is een zeer
belangrijke film. De inhoud is indrukwekkend,
en daar blijft het niet bij, de uitwerking van het
gegeven als film is met een volkomen begrip
voor het cinematografisch materiaal verwezen
lijkt. Er zit vaart in. Aan één stuk door wordt
men geboeid. En als het afgeloopen is en ge
komt buiten in de frissche avondlucht hebt ge
geen moment het gevoel van: „hè wat heb ik
weer even heerlijk in spanning gezeten, maar
wat is het werkelijke leven toch een saaie boel"
of van „kostelijk heb ik me geamuseerd, maar
wat zal het morgen op mijn werk weer verve
lend zijn", neen, gelukkig niets van dat alles.
Deze film in dezen tijd sterkt u in uw idealisme.
Deze film is geen vlucht uit het leven in een
luchtkasteel. Deze film is uit het leven ont
staan en kan door ons idealisme te versterken
weer in onze daden tot het leven, het alledaag-
sche leven in onze maatschappij terugkeeren.
Deze film heeft reëele levenswaarde. En bij ge
legenheden als deze die echter niet vaak
voorkomen moet men knarsetanden over het
feit dat de filmindustrie alle beschikbare super
latieven bij elk product uitbuit zoodat het een
moeilijke taak wordt om een werkelijk bijzon
dere waardevolle film in woord en beeld in de
filmbespreking de plaats te geven, waarop deze
recht heeft. Ik hoop
u toch van de waar
de van dit filmwerk
te kunnen over
tuigen.
Het meest verheugende van deze film is wel
dat er niet alleen idealistische gedachten uit
spreken maar dat die gedachten in de gebeur-,
tenissen, in de personen, in de beelden kortom
in het materiaal: film, belichaamd zijn. Het
idealimse heeft in deze film getoond niet iets
vervelends, iets bloedeloos', iets onwezenlijks
te zijn. Het idealisme bewijst hier practisch te
kunnen zijn.
Want deze film boeit ons, meter na
meter, geen oogenblik verslapt onze
aandacht. Deze film boeit ons, niet als
een illusie, maar als een realiteit, als
iets dat des levens is. Deze film is gaaf
naar inhoud en vorm.
En indien ge beseft dat idealisme niet is het
aanbevelen van een volmaakte wereld en het
incasseeren van een dankbaar applaus, maar
veeleer het begrip dat niets goeds kan ontstaan
zonder dat dit ontworsteld is aan het kwaad, dat
er niets op deze wereld in de zon kan staan
zonder dat er een schaduw is, dan voelt ge dat
deze film „Alarm in de Middellandsche Zee"
uw idealisme versterkt, uw geloof in een betere
wereld niet alleen, maar uw wil om in woord
en daad daarvoor te blijven werken.
Want deze film ontspringt in een wereld,
waarin veel schaduwen zijn, en ze wordt ge
ïnspireerd op toestanden, waarin veel don
kers is.
In de Middellandsche Zee varen schepen, die
oorlogsmateriaal smokkelen. De Fransche, de
Duitsche en de Engelsche vloot werken samen
om deze schepen den weg te versperren. In het
plaatsje Tanger voert deze samenwerking drie
bevelvoerders van oorlogsschepen, een Fransch-
man, een Duitscher en een Brit, langs de nor
male levensbanen tezamen.
Zij spreken eerst hun eigen taal,
Duiisch en Engelsch en later Fransch met de
noodige versprekingen, zooals dat ook in wer
kelijkheid het geval is. In de kroeg komen de
Fransche, Engelsche en Duitsche matrozen bij
elkaar. Zij zingen hun liedjes in hun eigen stijl
en taal en zij hebben plezier voor tien. Want
zooals gezegd: de film staat met beide beenen
op den grond ra. a. w. de matrozenhumor dringt
tot in de meest spannende momenten door.
Er gebeurt een moord. Alle matrozen staan on
der verdenking. De drie kapiteins, die vrienden
geworden zijn, putten ziels uit in beleefdheids
frasen. Maar een kindermond verraadt wat
onder deze frasen in hun hart leeft: zij beschul
digen eikaars matrozen in hun gedachten. De oude
vooringenomenheid, de oude volkerenhaat
vlamt op. En als dan blijkt dat die moord niets
met de matrozen te maken heeft, reiken ze el
kaar toch niet zoomaar weer de hand. Want zij
zjjn geen idealistische ledepoppen, maar men-
schen, die bemerkt hebben dat door een geringe
aanleiding hun oude vijandschap weer bloot
komt te liggen. Het leven gaat verder. De moord
houdt verband met een smokkelschip, dat vol
gezogen is met gifgas. De Fransche kapitein
krijgt opdracht dit schip te achterhalen. De En
gelsche en Duitsche officier worden ter controle
aangewezen. En zoo worden de drie hereenigd
op de brug van het Fransche schip. Het smok
kelschip wordt door zijn eigen kapitein ver
nield. Een reusachtige gifgaswolk komt vrij en
drijft over zee en bedreigt een passagiersschip.
Kilometers lang krioelt het gas als een sym
bool van het monstrum der moderne oorlog
voering over de zilte majestueuze zee De oor
logsbodem bindt den strijd aan tegen dit gas
om het passagiersschip te redden. Maar het gas
vreet overal doorheen en tast den Duitschen
kapitein aan. Vrijwillig hebben zoowel hij als de
Brit een gevaarlijke taak aanvaard. En het ge
vaar. en de plicht om daartegen te strijden voor
het vaderland brengt de drie officieren weer tot
elkaar. De Duitscher heeft reeds in den wereld
oorlog een gasvergiftiging gehad. „Ik had toen
graag bij mijn kameraden willen sterven" zegt
hij. „Wie zijn wij dan?" vraagt de Franschman.
Er is een vrouwenfiguur in deze film, de
vrouw van den Franschen kapitein. Zij is eerst
in Tanger, later is ze op weg naar Frankrijk op
de bedreigde passagiersboot. Haar levensloop
slingert zich niet opzettelijk maar toevallig om
de hoofddraad van de gebeurtenissen. Er is geen
goedkoop happy-end. Er is een hereeniging tus-
schen den Franschman en zijn vrouw en zijn
zoon, wien de Duitscher zijn horloge geeft. Het
horloge, dat zoo mooi spelen kan: „Ich hatte ein'
Kameraden". Maar van die hereeniging zien
we niets. De film eindigt op een waardige ma
nier. Waardig aan den geest, die uit het geheel
tot ons komt. Geen apotheose, maai- een een
voudig slot. Geen idealistische frasen. Maai- de
simpele trompettonen, die over het water de
droefenis om een verloren kameraad uitschal-
len. Tonen, die over het eindelooze water van
de eeuwige natuur hun menschelijke kracht
verliezen
v. H.
Brigitte Horney en Neil Hamilton spelen de
hoofdrollen in de film „In geheimen dienst
(Luxor).
Luxor
Edmond Gréville regisseerde:
Edmond Gréville, de man, die hier te lande
bekendheid verwierf als regisseur van de natio
nale film „Veertig jaar", heeft met de rolprent
„In geheimen dienst" eens te meer bewezen, dat
hij een zeer kundig vakman is. Want deze film is
qua regie in tweeërlei opzicht een merkwaardig
product. In de eerste plaats vanwege de compo
sitie, die ronduit voortreffelijk is; in de tweede
plaats, omdat de regisseur ons een diepen psy-
chologischen kijk geeft in het tragische leven van
een vrouw, die aan haar bedrijf als spionne als 't
ware vastgeklonken zit, hoe groeiend haar af
keer van dit beroep ook wordt. Een opwekkende
sfeer is het niet,
waarin we hier ge
plaatst worden, maar
het zou ook moeilijk
anders kunnen. Want
het is juist de fataliteit van dezen vrouwelijken
lijdensweg, de opeenhooping van conflicten, de
voortdurende dreiging van het noodlot, die het
machtige en boeiende element van deze film uit
maken.
Het is dan ook zeker geen phrase, wanneer we
van deze spionnagefilm verklaren, dat zij u van
begin tot het eind in haar greep gevangen houdt.
Gréville deed met Brigitte Horney voor de
vertolking van de hoofdrol een uitstekende keuze
Zij is in haar geheele wezen en handeling de
vrouw, waarop het fatum zijn wreed stempel
heeft gezet. Een droomerige, onwezenlijke en
exotische verschijning, die nochtans een zuiver
menschelijk wezen voor ons blijft, ondanks de
afschrikwekkendheid van haar beroep. Wemig
woorden, weinig gebaren, en toch, hoe uiterst
expressief is deze spionne in heel haar optreden.
Er zijn momenten in haar samenspel met Neil
Hamilton als de jonge luitenant, die haar
echtgenoot wordt welke niet licht uit de her
innering zullen vervagen. Van het camerawerk
kan eveneens getuigd worden, dat dit op hoog
peil staat. Vooral in de detailopnemingen zijn
prachtige effecten bereikt.
Aan de hoofdfilm gaat een uitgebreid voor
programma vooraf.
Spaarne-theater
GARY COOPER IN
„Chineesch Goud", een der bekendste films
van Gary Cooper, prijkt deze week nog eens op
het programma van het Spaarne-Theater. Het
is voor den geregelden bioscoopbezoeker onge
twijfeld een prettig weerzien. Deze film, die
onder regie van niemand minder dan Lewis Mi
lestone, den maker van „Van het Westelijk front
geen Nieuws" tot stand kwam heeft ondanks
de talrijke
films over
China, die
na haar ver
schenen, nog
niets van haar waarde ingeboet, integendeel.
De suggestieve beelden in een rhythmisch
prachtig afgewogen montage verplaatsen den
toeschouwer onmiddellijk midden in het on
rustige, door burgeroorlog verscheurde China en
houden hem anderhalf uur in de ban van deze
boeiende en avontuurlijke geschiedenis. Een be
langrijk aandeel neemt hierbij natuurlijk het
spel van ras-acteur, die Gary Cooper is. in. Ook
de twee andere hoofdrolvertolkers Madeleine
Carroll en Aldm Tamiroff mogen in dit ver
band niet ongenoemd blijven.
Voor de pauze draait „De roos van de rancho",
een buitengewoon mooie Californische romance,
die veel actie, humor en uitstekende muziek te
genieten geeft, met in de hoofdrollen Gladys
Swarthout en John Boles.
Rest mij te vermelden dat Vrijdagavond een
nieuwe geluidsinstallatie in gebruik werd ge
nomen, waarmee thans de geluidsreproductie
zeer geperfectionneerd is.
RUDY VALLEE
Zijn wij, twintigste-eeuwers eigenlijk wel zoo
nerveus, als algemeen beweerd wordt? Als men
ziet, hoe het publiek geniet van griezelvertoonin-
gen als „Het geheim van den Vuurtoren", waar
een octopus met z'n vangarmen herhaaldelijk zijn
moorddadige omhelzingen uitvoert, waar deuren
en luiken op geheimzinnige wijze open en dicht
gaan, trappen verschijnen en verdwijnen, een
oude juffrouw in een vreeselijke heks verandert
en nog een heeleboel
meer van die nacht-
Cinema
merries, dan zou men
geneigd zijn te zeg
gen, ze hebben ze
nuwen als kabeltouwen. Nu is het waar, dat de
heele historie opgedischt wordt met als hoofdper
sonen het duo Hugh Herbert en Allen Jenkins
als de detectives Keiler en Dempsey, dus de
toeschouwers begrijpen direct, dat het zich geen
echte zorgen behoeft te maken. Het eind van de
film is dan ook een eind, dat niemand zou ver
wacht hebben en dat de heele verwarring ver
klaart.
De gruwelijke belevenissen óp of moeten
we schrijven in den vuurtoren? hebben ons
niet ongeschikt gemaakt om met de Gold Dig
gers van New York naar Parijs te reizen en daar
al hun genoegens en hun perikelen met hart en
ziel mee te beleven. In „de Gold Diggers in Pa
rijs" krijgen we de show in groote perfectie te
zien. Er wordt gedanst, gezongen, gespeeld, en
fin alles wat men van een goede show mag ver
wachten.
Cinema geeft weer een programma, dat er
zijn mag.
Over de hoofdfilm, die deze week in het
Rembrandt Theater vertoond wordt ze heet
„Vier Dochters" en als ge van 'n frissche, onge
kunstelde film houdt,
Rembrandt
moogt ge haar niet
missen verscheen
reeds Vrijdag een
uitvoerige beschou
wing in ons blad. Rest" ons dus nog de 5 Kemmy's
in hun wonderbaarlijke oerwoud-scène! Zegt
deze aankondiging eigenlijk al niet genoeg
het bijzonder als we u in het geheim vertellen,
dat het werkelijk wonderbaarlijk is! Twee juf
frouwen verkleed als apinnen worden door drie
sterke mannen in allerlei standen en houdingen
over het tooneel gegooid en men houdt soms zijn
hart vast. Doch alles loopt goed af want de
Kemmy's zijn bekende acrobaten en ze doen
hun goeden naam eer aan.
Een aardige Porky teekenfilm completeert
met de gebruikelijke binnen- en buitenlandsche
journaals het programma.
In het Moviac-Theater wordt de Hollandsche
Kinderfilm „Dik Trom" geprolongeerd.
PROGRAMMA
ZONDAG 22 JANUARI.
HILVERSUM I 1875 en 301.5 M.
8.55 VARA, 10.30 Nederlandsche Evange
lische Vereeniging, 12.00 AVRO, 5.00
VPRO,. 5.30 VARA, 6.30 VPRO. 8.00—
12.00 AVRO.
8.55 Gramofoonmuziek. 9.01 Sportnieuws. 9.05
Tuinhouwpraatje. 9.30 Gramofoonmuziek. 9.45
Causerie „Van Staat en Maatschappij". 9.59
Sportnieuws. 10.00 Pianovoordracht. 10.30 Ne
derduitsch Hervormde Kerkdienst. 12.00 Cau
serie „Levenswaarden, die ter zake doen".
Hierna: Berichten. 12.20 Gramofoonmuziek met
toelichting. 12.50 De Vagebonden en solist.
1.30 Causerie „Sport in Indië". 1.50 Gramo
foonmuziek, 2.00 Boekenhalfuur. 2.30 Omroep
orkest en solisten. 3.50 Gramofoonmuziek. 4.15
AVRO-Dansorkest. 4.45 Gramofoonmuziek en
Sportnieuws ANP. 5.00 Gesprekken met luiste
raars. 5.30 Voor de kinderen. 6.00 Sportpraatje.
6.15 Sportnieuws ANP., Gramofoonmuziek. 6.30
Gramofoonmuziek. 6.40 Wijdingswoord. 7.00
Nederduitsch Hervormde Kerkdienst. 8.00 Be
richten ANP, Radiojournaal, Mededeelingen.
8.20 Omroeporkest en soliste. 9.05 Radiotoo-
neel. 9.25 Gevarieerd programma. 11.00 Berich
ten ANP. hierna tot 12.00 Dansmuziek (gr. pl.).
HILVERSUM n, 415.5 M.
8.30 KRO, 9.30 NCRV.. 12.15 KRO, 5.00
NCRV. 7.45—11.00 KRO.
8.30 Morgenwijding. 9.30 Gramofoonmuziek.
9.50 Gereformeerde Kerkdienst. Na afloop:
Gewijde muziek (gr.pl.). 12.15 Causerie „Met
z'n allen aan het werk". 12.30 KRO-orkest.
(1.001.20 Boekbespreking). 2.00 Vragen-
beantwoording. 2.45 Gramofoonmuziek. 3.00
Parijsch blaaskwintet en gramofoonmuziek.
4.00 KRO-Kamerorkest. 4.30 Religieuze cau
serie. 4.55 Sportnieuws. 5.00 Protestantsch
Kerkkoor „Excelsior" en gramofoonmuziek.
5.40 Gewijde muziek (gr.pl.). 5.50 Nederduitsch
Hervormde Kerkdienst. Na afloop: Gewijde
muziek (gr.pl.). 7.45 Sportnieuws. 7.50 Film
muziek (gr.pl.). 8.00 Berichten ANP, mede
deelingen. 8.15 Russisch koor en Balalaika
orkest. 8.35 Causerie over de dwergen en oer
woudnegers van de Oubangui-rivier. 8.55 Ver
volg van 8.15. 9.15 Radiotooneel. 9.45 Gramo
foonmuziek. 10.00 Marek Wëber met zijn or
kest (opn.). 10.30 Berichten ANP. 10.40—11.00
Epiloog.
DROITWICHT 1500 M.
12.20 Het Falmouth Town-Orkest en solist.
1.05 Concert. 1.20 Trolse en zijn Banjo-orkest
en solist. 1.50 Gramofoonmuziek met toelich
ting. 2.20 Voor tuinliefhebbers. 2.40 Mantovani
en zijn Tipica-orkest. 3.20 Het New Metropo-
litan-Symphonie-Orkest. 4.20 Causerie „The
Faith of Israel" 4.40 Charles Brill en zijn
orkest. 5.20 Religieuze causerie. 5.40 Het
Busch strijkkwartet. 6.30 Boekennieuws. 6.50
Fred Hartley en zijn sextet en solist. 7.20
Hoorbericht uit New-York. 7.508.10 Orgel
spel. 8.15 Kerkdienst. 9.05 liefdadigheidsoproep
910 Berichten 9.25 Radiotooneel 9.55 BBC-
Theater-koor cn -orkest en solisten. 10.50
Epiloog.
RADIO-PARIS 1648 M.
9.00 Gramofoonmuziek. 10.00 Bailly-orkest.
10.30 Gramofoonmuziek. 12.30 Orgelconcert.
1.00 en 1.10 Gramofoonmuziek. 1.20 Zang. 1.35
Pascal-orkest. 2.35 Gramofoonmuziek. 3.20
Zang. 3.35 Sid Merriman en zijn ensemble. 5.20
Lamoureux-orkest. 7.00 Gramofoonmuziek. 7.20
Granger-orkest, 8.35 Zang. 8.50 Selectie uit de
opera „Le joueur de vioie". 10.50 en 11.20 Gra
mofoonmuziek. 11.3512.50 Jo Bouillon en zijn
orkest.
KEULEN 456 M.
5.20 Havenconcert. 7.35 Solistenconcert. 8.50
Hermann Hagestedt met zijn Amusements
orkest. 10.35 Gramofoonmuziek. 11.50 Omroep-
Amusements-orkest. 12.30 Omroepkleinorkest.
I.20 Populair concert. 3.20 en 6.50 Gramofoon
muziek. 7.30 Omroeporkest en solisten. 9.55—
II.20 Dansmuziek (gr.pl.).
BRUSSEL 322 M.
9.25 Gramofoonmuziek. 10.20 Jan Steur's
Musette-ensemble en soliste. 11.20 Orgelcon
cert. 11.50 Populair concert. 1,30 en 2.35 Gra
mofoonmuziek. 3.20 en 4.20 Omroepsymphonie-
orkest en soliste. 5.50 en 6.55 Gramofoonmu
ziek. 7.20 Pianovoordracht. 8.20 Bont Program
ma 10.30 Populair concert. 11.2012.20 Gra
mofoonmuziek.
BRUSSEL 484 M.
9.20 Gramofoonmuziek. 10.20 Gevarieerd
concert. 11.20 Gramofoonmuziek. 11.35 Har
monie-orkest. 11.50 Gramofoonmuziek. 12.05
Jan Steurs' accordeon-orkest. 12.20 Gramo
foonmuziek. 12.35, 12.55 en 1.30 Omroeporkest.
2.202.35 Gramofoonmuziek. 2.50 en 3.10 Zang.
3.20 Eupener mannenkwartet en gramofoon
muziek. 4.35 Sarba-orkest en solist. 5.30 en
6.00 Lucien Hirsch en zijn orkest. 7.35 Gra
mofoonmuziek. 8 20 Omroeporkest, solisten en
reportage. 10.30 Jean Omer en zijn orkest.
11.2012.20 Gramofoonmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M.
7.30 „Don Carlos", opera (opn.) 9.20 Berich
ten. 9.40 Sportreportage. 9.55 Pianovoordracht.
10.05 Berichten. 10.20—11.20 Omroepkleinorkest
en solisten.
MAANDAG 23 JANUARI 1939.
HILVERSUM 1875 en 301.5 M.
Algemeen programma, verzorgd
door de AVRO.
8.00 Gramofoonmuziek. (Om 8.15 berichten).
10,00 Morgenwijding. 10.15 Gramofoonmuziek.
10.30 Voor de vrouw. 10.35 Het AVRO-Aeolian-
orkest (Opn.) 11.20 Orgelconcert. 12.00 Gramo-
roonmuziek. (Om 12.15 berichten). 12.30 1-Iet
AVRO-Amusementsorkest. 1.15 I-Iet Lyra-trio.
2.00 Het Omroeporkest en solisten. (Opn.) (2,20
Causerie over Leonardo da Vinei). 4.00 Zang
met pianobegeleiding. 4.30 Orgelspel (Opn.) 5.00
Koninklijke Marinekapel en Gramofoonmuziek.
(Om 6.25 berichten). 5.00 Koninklijke Marine
kapel en gramofoonmuziek. (Om 6.25 berichten).
6.30 Gramofoonmuziek. 7.00 Het Omroeporkest
met toelichting. 8.00 Berichten A.N.P. 8.20 Ra
diotooneel met muziek. 9.25 Gramofoonmuziek.
10.20 Het AVRO-Vaudeville-orkest, solisten en
gemengd koor. 11.00 Berichten A.N.P., hierna
Edwin Sandnr's orkest. 11.40 Gramofoonmuziek
HILVERSUM II 415.5 M.
NCRV-Uitzending.
8.00 Schriftlezing, meditatie. 8.15 Berichten,
gramofoonmuziek. (9.30 Gelukwenschen). 10.30
Morgendienst. 11.00 Christelijke lectuur. 11.30
Gramofoonmuziek. (12.00 Berichten. 12.30 Het
Amsterdamsch Salonorkest en gramofoonmuziek.
2.00 Voor de scholen. 2.35 Gramofoonmuziek.
3.00 Keukenpraatje. 3.30 Gramofoonmuziek. 3.45
Bijbellezing. 4.45 Gramofoonmuziek 5.15 Kinder
uurtje. 6.15 Gramofoonmuziek, berichten. 6.30
Vragenuurtje. (Van 7.00 berichten). 7.45 Gra
mofoonmuziek. 8.00 Berichten A.N.P. herhaling
SOS-berichten. 8.15 Het Hillegondakoor, soliste
cn gramofoonmuziek. 9.00 De Eemlanders. 9.30
Causerie over de overheidsfinanciën. 10.00 Be
richten A.N.P., actueel halfuur. 10.30 De Eem
landers. 10.45 Gymnastiekles. 11.00 De Vede
laars. 11.25 Gramofoonmuziek. 11.50 Schriftle
zing.
DROITWICH 1500 M.
11.20 Zang. 12.10 Gramofoonmuziek. 12.45 Or
gelconcert. 1.20 Het Politie-muziekkorps van
Manchester. 2.00 Declamatie. 3.20 Dansmuziek
(Gr.pl.) 4.15 Sportreportage. 4.30 Orgelspel.
4.50 Gramofoonmuziek met toelichting. 5.20 Het
Bronkhurst-trio en de Gerard-Zangers. 6.20 Be
richten. 6.40 Muzikale causerie. 7.00 Gramofoon
muziek met toelichting. 7.20 Variété-programma.
8.20 Causerie „Children at school: learning a
trade". 8.40 Jay Wilbur en zijn Band, en solis
ten. 9.20 Berichten. 9.45 Buitenlandsch over
zicht. 10.00 Zang. 10.35 Het BBC-Theaterorkest.
11.35 Joe Loss en zijn Band. 11.50 Jazzmuziek
(Gr.pl.)
RADIO PARIS, 1648 M.
9.00 en 10.00 Gramofoonmuziek. 11.20 Het Lo-
catelli-orkest. 12.30 Zang. 1.05 Het Blareau-or-
kest. 2.35 Piano-voordracht. 2.50 en 3.30 Gramo
foonmuziek. 3.35 Zang. 3.50 Vioolvoordracht.
4.40 Zang met toelichting. 5.00 Gramofoonmu
ziek. 5.05 Zang. 5.25 Gramofoonmuziek. 5.50
Vioolvoordracht. 6.35 Zang. 6.50 Strijkconcert.
7.20 Het Cantrelle-orkest. 8.35 Pianovoordracht
8.50 Orkestconcert m.m.v. solisten. 10.50 en
11.20 Gramofoonmuziek.
KEULEN 456 M.
5.50 Gramofoonmuziek. 6.30 Militair orkest.
7.50 Trioconcert. 11.20 Vliegeniers-orkest. 12.35
Het Nedersaksen-orkest en solist. 1.30 Populair
concert. 3.20 Het orkest van het Opper-Silezisch
Landestheater en solisten. 5.45 Zang en piano.
6.20 Gramofoonmuziek. 7.30 Volksliederencon-
cert. 8.00 Westduitsch weekoverzicht. 8.20 Win
terhulp-programma. 9.50 Leo Eysoldt met zijn
orkest, solisten en instrumentaal kwintet.
BRUSSEL 322 M.
12.20 Gramofoonmuziek. 12.50 en 1.30 Om-
roepdansorkest en gramofoonmuziek. 1.50 Gra
mofoonmuziek. 5.20 Pianovoordracht. 5.35 en
6.50 Gramofoonmuziek. 7.20 Omroepdansorkest
en solist. 8.20 en 9.20 Omroeporkest en solisten.
10.30 Gramofoonmuziek.
12.20 Gramofoonmuziek. 12.50 en 1.30 Paul
BRUSSEL 484 M.
Godwin's orkest. 1.50 5.20 en 5.55 Gramofoonmu
ziek. 6.35 Zang. 7.05 Pianovoordracht. 7.35 Gra
mofoonmuziek. 8.20 Radiotooneel met muziek.
9.40 Gramofoonmuziek. 10.30 Concert met toe
lichting.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M.
7.30 Weensche Staatsoperakoor (Opn.) 8.05
Literaire causerie. 8.20 Het Omroeporkest. 9.20
Berichten. 9.35 Sportreportage. 9.50 Fluit en
piano. 10.05 Berichten. 10.20 Populair concert.
(Opn.)
Fakir Ramah levend begraven.
Fakirisme dat is zooals we dat noemen iets
echt engs. En nou zijn we in Holland nogal
nuchter, we loopen niet vlug warm voor iets,
maar toch.als er ergens iets engs te zien
is dan zitten we d.w.z. gelukkig niet alle
maal maar toch velen, vooral die nuchtere
Hollanders er met onze neuzen pal bovenop.
Waar ter wereld ontstaat met zoo'n snelheid
als hier een oploop als er een ongeluk gebeurd
is? Iedereen kan 't niet laten er liefst met
open mond naar te kijken. Een typische trek
in ons volkskarakter, dat zwak voor iets
„engs".
Nou, wat Vrijdagmiddag in den tuin van
het Gem. Concertgebouw in Haarlem gebeurde
was echt eng. Daar werd een meneer levend
begraven. Geen gewone meneer natuurlijk,
maar een fakir. Ramah genaamd. En die
Ramah werd onder den grond gestopt. En 't
mocht. Want de inspecteurs van politie ston
den er bij te kijken. Fakir Ramah met een tul
band van 1001 nacht op werd in het étui ge
legd of de doos, zooals U wilt, maar kist staat
niet aardig hier, dat wordt te echt. Zoo echt
griezelig moet 't niet worden, daar houdt de
Hollander weer niet van, maar zoo'n beetje
weet U wel, zoo gezellig, zoo knus-eng.
Miss Hamida, de telepathe kwam en zei
„slaap fakir slaap" en Ramah lag bewegen-
loos als een marmot in zijn winterhol in de
éénmansbergplaats (dat klinkt nog vriende
lijker), die dicht werd gemaakt. En toen ging
het heele zaakje, de doos met den fakir erin,
onder den grond. En zoo bleef Ramah een half
uur liggen. Tusschen vier grijze wanden. Er
zijn meer menschen, die tusschen vier grijze
wanden leven. In een kantoortje bijvoorbeeld.
En ze voelen zich dan ook levend begraven.
Veel frissche lucht krijgen ze niet. Maar nie
mand ziet naar hen om. We noemen hen sleur-
menschen en bemoeien ons er verder niet mee.
Ze zijn ook niet écht levend begraven. En ze
zijn daarom heelemaal niet interessant. Maar
Ramah, die ging er echt onder. De fotograaf
maakte er een plaatje van en daar staat ie op.
't Is dus geen massasuggestie; dat je wijs
wordt gemaakt dat ie eronder gaat terwijl je
je dat alleen maar verbeeldt, in werkelijkheid
blijft ie waar ie is. De man, die suggereert zit
dan in je hersenpan te mieren en schuift een
ander plaatje in de tooverlantaarn van je
oogen. Neen, niets daarvan. Ramah werd
heusch begraven. En dat is me liever. Want
'k houd er niet van dat een ander onder je
schedeldak komt. Of het Ramah lief was?
Ach, voor zijn plezier zal hij het niet doen.
Toen hij weer goed en wel opgegraven was zag
hij er niet naar uit dat 't hem goed gedaan
had. Een half uurtje wandelen is waarschijnlijk
gezonder. Maar we staan toch ook niet voor
ons plezier naar zooiets te kijken. En iets engs
doe je toch ook niet voor je plezier. Ook Ramah
niet 't Is zijn werk. Zondag en Maandag komt
hij op het tooneel in het Gem. Concertgebouw
en dan vertoont hij zijn kunsten voor de Haar
lemmers. Dan kan ie zich natuurlijk niet laten
begraven. Maar hij steekt ook nog naalden
dwars door zijn arm, en hypnotiseert een kip
zóó dat ze niet meer tot tien kan kakelen,
en hij laat een enormen steen op zijn borst
kas stuk hameren zonder er een kippenborst
van te krijgen.
In zijn vrijen tijd zal Ramah, de man, die
tusschen vier grijze wanden levend begraven
wordt, waarschijnlijk wel een bioscooopje
pakken, of naai1 een concert gaan of misschien
wel biljarten of iets anders prettigs doen. Maar
de menschen, die figuurlijk tusschen vier
grijze wanden begraven zijn, die in een alle-
daagsche sleur leven zooals dat heet, gaan in
hun vrijen tijd naar Ramah.
En daarom is niet meneer Ramah, maar nog
meer de mensch, die naar hem kijken komt,
een raadsel voor me. En of ze zullen komen
kijkenach de Hollanders houden wel van
zooiets echt engs.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
Binnendijk, New-Orleans n. Rotterdam via
Londen 18. 450 mijl Z.W. van Land's End.
Rotterdam 17. v. Kingston (Ja.) n. Havana.
HOLLAND—WEST AFRIKA LIJN.
Amstelkerk 20 v. W. Afrika te Amsterdam.
Reggestroom (uitreis) p. 19 Beachy Head.
HOLLAND—OOST-AZIë LIJN.
Serooskerk (thuisr.) 19 Jan. te Singapore.
Meerkerk (thuisr.) p. 20 Wight.
HALCYON LIJN.
Rozenburg, Sfax n. Charente 10 v. Algiers.
Stad Dordrecht, Sunderland n. Algiers pass. 19
Beachy Head.
HOLLAND—AUSTRALIë LIJN
Grootekerk (thuisr.) 20 van Mormugao.
KON. NED. STOOMBOOT MIJ.
Crijnssen 20 v. N. York n. Port au Prince.
Flora 20 van New York n. Haiti.
Fauna 20 v. Amsterdam te Lissabon.
Orestes Haifa n. Rott. p. 20 Gifci-altar.
Bennekom Amst. n. Chili 19 v. Cristobal.
Ceres Chili n. Ams. via Liverpool 18 v. Curacao.
Ariadne 20 v. Gothenburg te Aarhuus.
Mars 20 v. Tunis n. Palermo.
Berenice Castellon n. Rotterdam p. 20 (2.20
n.m.) Lydd.
Iris 20 v. Oporto te Vigo.
Pluto Amst. n. Kopenhagen p. 20 Holtenau.
Venus 20 v. Piraeus te Thessaloniki.
Boskoop Chili n. Amst. 20 v. Liverpool.
Juno 20 van Rotterdam naar Tanger.
Amazone 19 Jan. van Amst. te Trinidad.
Colombia 18 v. Kingston (Ja.) n. Port Limon.
Hebe 20 Jan. van Palermo naar Malaga.
Stella 19 Jan. van Calamata n. Algiers.
Triton, Venetië n. Amst. p. 19 Finisterre.
Titus 19 Jan. van Derindje n. Yerakini.
Ganymedes 19 van Hamburg te Bremen.
Perseus 20 van Amst. n. Kopenhagen.
Thea 20 v. Amsterdam te Rotterdam
Euterpe 10 van Amsterdam te Bordeaux.
Cottica 10 van Amsterdam te Barbados.
Hercules 20 van Amst. te Hamburg.
Saturnus 19 van Nauplia naar Algiers.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
Statendam 10 van West Indië te New York.
Zaandam 19 van Philadelphia n. New York.
Blommersdijk Philadelphia n. Rott. 19 te Halifax
Spaarndam Rott. n. Havana 20 v. Antwerpen.
Garoet (uitreis) 19 van Makalla.
Kota Inten (uitreis) pass. 19 Gibraltar.
Palembang (thuisreis) 19 van Belawan.
Tosaris (uitreis) pass.a 29 Ouessant.
Baloeran (thuisreis) 20 van Port Said.
Kota Nopan (thuisreis) 20 van Port Said.
Sitoebondo (thuisreis) 20 van Port Said.
Kota Baroe (thuisr.) p. 20 (2 nam.) Ouessant.
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND.
Salawati (uitreis) 16 van Cristobal.
Johan de Witt (uitr.) 20 van Southampton.
WIJK LIJN.
Stolwijk 19 Jan. van Rouaan naar Susak.
Winterswijk, Tyne n. Oran pass. 20 Ouessant
ROTTERDAM—ZUID-AMERIKA LIJN.
Alphacca (thuisreis) 19 te Santos.
KONINKLIJKE/SHELL.
Agatha 17 Jan. te Soesoe.
Agnita 16 v. Curacao n. Engeland, 4 Febr. In
Engeland verwacht.
Mirza J Jan van Rott. naar Baytown.
