Haarlem's Dagblad
Amerika geheel achter
Engeland en Frankrijk?
Op weg.
Sni^ef TA*
RUITERLIJKE
BEKENTENISSEN
Hieuweteelts
De Hollandsche
Huisvrouw
Het belangrijkste
56e Jaargang No. 17061
Uitgave Lonrens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Woensdag 1 februari 1939
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f 3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertenticn: 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
In geval van aanval zouden de
Westersche mogendheden op
den steun der Ver.-Staten
kunnen rekenen.
NEW-YORK, 1 Februari (Havas).
„New-York Herald Tribune" meent te
weten, dat president Roosevelt de se
naatscommissie voor Militaire Zaken te
verstaan zou hebben gegeven, dat er
reeds nauwkeurige regelingen en posi
tieve overeenkomsten zouden zijn tus-
schen de Vereenigde Staten en de Euro-
peesche democratieën. Volgens dit blad
zou de president hebben verklaard: „De
verantwoordelijke mannen, die aan het
hoofd staan der Europeesche democra
tieën, kennen mijn houding".
Franklin D. Roosevelt.
Het blad deelt eveneens mede, dat Roosevelt
daaraan zou hebben toegevoegd, dat de Ver
eenigde Staten klaar moeten zijn om de regee
ringen van Frankrijk en Groot-Brittannië in ge
val van ooiiog in Europa te hulp te komen.
Hij zou gepreciseerd hebben, dat de
Vereenigde Staten er zich op moeten
voorbereiden de democratie te helpen
in geval van een aanval van de zijde
der combinatie Rome, Berlijn, Tokio
door de democratieën de noodige wape
nen te verschaffen, op voorwaarde dat
zij contant betalen.
De „New-York Times" zegt, dat de uiteenzet
ting, welke Roosevelt in de senaatscommissie
voor militaire aangelegenheden heeft gegeven,
volgens de woorden van een harer leden „wer
kelijk alarmeerend" is geweest.
Het blad voegt er aan toe, dat de president
den toestand ernstig genoeg acht om over de
bijzonderheden van zijn verklaringen de groot
ste geheimhouding te hebben gevraagd.
De president zou, volgens het blad, van de
gelegenheid hebben gebruik gemaakt in uiterst
dringende bewoordingen aan de invloedrijkste
leden van het congres te vragen zich te onthou
den van kleingeestige critiek op zijn daden bij
de leiding der buitenlandsche politiek in de
naaste toekomst.
De „New-York Tribune" schrijft nog:
De president zou, met het oog op de huidige
internationale situatie overwogen-hebben, wat
het gevolg zou kunnen zijn van een oorlog,
indien de democratieën door de dictaturen
zouden worden overwonnen.
In dat geval, aldus zou Roosevelt hebben
opgemerkt, zouden Zuid- en Noord-Amerika
het eerst in het program der dictaturen wor
den opgenomen. In dat verband kwam Roo
sevelt er toe, met een variant op het gezegde
van Baldwin, te verklaren, dat de grenzen der
Vereenigde Staten in Frankrijk liggen.
De verklaringen van Roosevelt zouden door
het volgende zijn ingegeven:
1. De inlichtingen over de plannen der to
talitaire Staten en hun bewapeningen, waar
over de president sinds lang beschikt.
2. De redevoering van Hitler, die, hoewel de
toon gematigd is. zijns inziens aantoont, dat
de strijd tusschen de totalitaire en democra
tische ideologie op de geheele wereld met
nog grooter kracht gevoerd zal worden.
3. De overtuiging van Roosevelt, dat de
Amerikaansche openbare meening het eens is
met zijn politiek van positieven steun aan de
democratieën, welke politiek hij heeft aanbe
volen.
„Sneeuwwitje" wordt opnieuw
gekeurd.
Naar wij van welingelichte zijde vernemen,
is de kans groot, dat de film „Sneeuwwitje"
voor kinderen beneden 14 jaar wordt goedge
keurd.
Hedenmiddag vindt in Den Haag opnieuw
een keuring plaats, waarvan het zal afhan
gen, of kinderen beneden 14 jaar de film al
dan niet mogen zien.
De Bakenessergracht.
De heeren Van Liemt en Boes stellen
demping voor.
De heeren W. J. B. van Liemt en A. G. Boes
stellen den Raad onder verwijzing naar het
thans ingetrokken voorstel van B. en W. van
14 September 1938 voor, te besluiten tot
demDine van de Bakenessergracht.
Nog maar pas geleden heetten
Wij een nieuw jaar wellekom,
En nu, bijna voor wij 't weten,
Flits een maand is alweer om.
Elke dag wordt weer wat lichter
En de zon wordt meer dan schijn,
Eiken dag voelt men wat dichter
Bij de voorjaarsvreugd te zijn.
Het mag nogeens werklijk vriezen,
Dat bepaalt zich tot den nacht,
En de winter moet verliezen
Aan zijn invloed en zijn kracht.
Straks komen de eerste boden,
Van den nieuwen lentetijd,
En de voorjaarsdamesmode,
Komt alweer op het tapijt.
Heel een reeks van nieuwe teeknen
Van de wissling van seizoen,
Waar wij weer met vreugd op reeknen,
Vóór het eerste lentegroen.
Er zijn nog wel donkre dagen
En nog kille in het zicht,
Maar dat valt niet zwaar te dragen,
Het verschiet is mild en licht.
Bur. KRANEVELD
behandelt iedere
RECHTSZAAK.
JACOBIJNESTRAAT 10 ADVIES 0.80.
Adviseur van diverse bonden 95 78.
(Adv. Ingez. Med.)
Garages
TELEF. 15013
Mr. CORNELISSTRAAT 54—58
Dr. D. BAKKERLAAN 12—18.
RUIME en COMFORTABELE WAGENS.
(Adv. Ingez. Med,.)
Wat nu met de Bakenesser
gracht?
Verkeersverbeteringen ook zonder demping.
Nu (zooals wij in ons vorig nummer mede
gedeeld hebben) in het college van B. en W.
van Haarlem geen meerderheid bestaat voor
het voorstel om de Bakenessergracht te dem
pen, wordt door het college de vraag onder
oogen gezien welke verkeersverbeteringen
daar te bereiken zijn zonder demping.
De voorstanders van de demping voeren als
zeer belangrijk argument aan, dat het verkeer
in de Korte Jansstraat ontlast zou worden. Er
is namelijk veel verkeer KoudenhornZak-
straatbrug BakenessergrachtKorte Jans-
straatJansstraat, waardoor het kruispunt
JansstraatKorte JansstraatRidderstraat
nog al eens gevaren oplevert. De Korte Jans
straat zou zeer veel ontlast worden als het
verkeer van den Koudenhorn komend, achter
de huizen van de Jansstraat om naar de brug
over de Nieuwe Gracht geleid zou worden. De
doorloopende weg langs de Zuidzijde van de
Nieuwe Gracht is voldoende breed om een be
hoorlijke aansluiting te geven.
Het raadslid de heer M. L .A. Klein heeft
voorgesteld de Bakenessergracht te versmal
len waaardoor de weg aan de Westzijde van
die gracht verbreed zou kunnen worden. Daar
door zou ook bereikt kunnen worden, dat
deze weg zou kunnen worden doorgetrokken
langs den achterkant van de huizen van de
Jansstraat, waardoor ook de nieuwe verbin
ding met de Jansstraat bij de Jansbrug tot
stand zou komen.
Het college van B. en W. is niet voornemens
het voorstel Klein over te nemen, want er is
een nieuw voorstel van de meerderheid van
B. en W. aangekondigd. Ingewijden achten het
niet onmogelijk, dat er nu een voorstel zal
komen om niet de geheele Bakenessergracht
te versmallen maar alleen het gedeelte tus
schen de Korte Jansstraat en de Nieuwe
Gracht in verband met de wenschelijk ge
achte parallelweg naar de Jansbrug.
Voorstanders van de demping hebben ook
als argument aangevoerd dat dan een goede
verbinding zou ontstaan tusschen het
Spaarne en het Donkere Spaarne, die nu veel
te wenschen overlaat omdat de brug over de
Bakenessergracht in dien weg zeer smal is.
Die verkeersverbetering is ook te verkrijgen
door het bouwen op die plek van een nieuwe
breede brug.
Verder is er aan de Bakenessergracht veel te
verbeteren door het herstellen van kademuren
en van de rijwegen. Ook de brug tegenover de
Korte Begijnesrtaat zal hersteld moeten wor
den.
De heer H. J. L. Klein Schiphorst, raadslid
handhaaft zijn voorstel om als de Bakenes
sergracht gedempt wordt, de gelegenheid aan
te grijpen ter plaatse een of meer schuil
kelders te maken en tevens een nieuwe brug
over het Spaarne te bouwen, waardoor een
directe verbinding zou ontstaan tusschen de
Spaarnwouderstraat (bij den Burgwal) en de
gedempte Bakenessergracht. Dit voorstel heeft
voor den heer Klein Schiphorst alleen be-
teekenis als voor demping gevoeld wordt, want
hij heeft het gebaseerd op het voorstel dat
destijds van de meerderheid van B en W. is
uitgegaan. Omdat de heeren v. Liemt en Boes
hun voorstel handhaven, handhaaft de heer
Klein Schiphorst zijn amendement daarop.
In de maanden Januari en Fe
bruari 1938 publiceerden wij een
reeks luchtig-beschreven ervarin
gen van een beginnend paardrijder
onder den titel Ruiterlijke Bekente
nissen. Die reeks wordt thans
gevolgd door een tweede, waarin
de schrijver, onze hoofdredacteur,
zijn latere ondervindingen met „la
plus noble conquête de l'homme"
in even opgewekten trant schetst.
In dit nummer vindt U de eerste
der nieuwe Bekentenissen, op
pag. 3. Ook de volgende zullen op
deze pagina van ons blad ver
schijnen, op Woensdag en Zater
dag.
Weenen nog niet gewend aan
„rechts houden".
Tal van slachtoffers in het afgelóopen jaar.
Toen Oostenrijk bij het Duitsche rijk werd
ingelijfd, moest men in Weenen rechts gaan hou
den in plaats van links, aldus meldt het A. N. P.
Dat dit vele moeilijkheden met zich bracht,
werd bewezen, doordat het aantal verkeers
ongelukken in een maand tijds tot 1458 steeg,
terwijl dit getal na November slechts zeer wei
nig gedaald is, ondanks de uitgebreide propa
ganda voor het rechtshouden in bioscopen, de
radio, de pex-s en op aanplakbiljetten. Thans
zijn de inwoners van Weenen gewaarschuwd,
dat het politietoezicht verscherpt zal worden
teneinde paal en perk te stellen aan het toene
men van verkeersongelukken. In April 1938 be
droeg het aantal ongelukken 650, in Juni 733, in
de vacantiemaand Augustus 1200, en in October,
toen de wijziging van links naar rechts voor het
verkeer tot stand kwam, 1458. November telde
nog 1153, December 1040 verkeersongelukken
en de overheid heeft thans het vast voornemen
het aantal nog meer te verlagen.
Volkslied voorkwam erger.
Rumoerige tooneelen bij een rede van
Kingsley Wood.
Een vergadering in Limehouse, East
London, waar de Britsche minister
voor de luchtvaart, Kingsley Wood,
het woord voerde, heeft men gister
avond ontijdig moeten sluiten.
Gedurende de geheele vergadering hadden
fascisten betoogd met geschreeuw, met het
loslaten van ballonnetjes en het afsteken van
voetzoekers.
Kingsley Wood brak zijn rede plotseling af.
Toen het er uitzag, alsof er een ren naar het
podium zou ontstaan, wist Kingsley Wood dit
af te wenden door op te staan met degenen,
die op het podium zaten, en het volkslied aan
te heffen, dat door de fascisten en de regee-
ringsaanhangers werd medegezongen. Daarop
renden de fascisten naar het podium ten
einde bij den conservatieven candidaat voor
Limehouse, William Courtenay, te komen.
De politie moest ingrijpen. Voordat de zaal
ontruimd was, ontstonden nog verscheidene
gevechten.
Bom ontploft te Antwerpen.
Di gebouw, waar commissie voor Spaansche
hulp gevestigd was.
aan het republikeinsche Spanje te Antwerpen
is gisteren een bom ontploft. De helsche ma
chine bevond zich in een pakket, dat volgens
opgave was aangekomen uit het plaatsje Sint
Nicolaas. Het onderzoek heeft evenwel uitge
wezen, dat het adres van den afzender te Sint
Nicolaas niet bekend is.
Gelukkig bevond zich op het oogenblik van
de ontploffing niemand in het gebouw. Wel
werd het huis ernstig beschadigd en zijn tal
rijke documenten vernield door het besin van
brand, dat ontstond.
Een afzonderlijke school voor
imbecillen?
Een voorstel van mr. Drilsma, mr. Van Dam
en mevr. Scheltema.
De raadsleden mr. H. O. Drilsma, mr. L. G.
van Dam en mevr. mr. E. Scheltema-Conradi
hebben het volgende voorstel ingediend:
De Raad der Gemeente Haarlem,
Van oordeel, dat het gewenscht is. dat de
bezinkingsklassen der openbare scholen voor
buitengewoon lager onderwijs tot een afzon
derlijke school voor imbecillen worden ver-
eenigd en dat het gewenscht is, het eerlang
vrijkomende schoolgebouw aan het Klein
Heiligland no. 12 te Haarlem, daarvoor te be
stemmen, opdat dit voor dit doel geschikt ge
bouw niet op een later tijdstip niet meer be
schikbaar zou zijn, weshalve het spoedig be
sluiten tot het stichten van een zoodanige
school in beginsel evenzeer gewenscht is,
Verzoeken B. en W. daartoe strekkende voor
stellen bij den Raad in te dienen in de eerst
volgende vergadering van den Raad na de be
handeling van de ontwerp-begrooting 1939.
Toelichting
In hun toelichting zeggen de voorstellers
o. a.:
Zoowel de verschillende onderwijzersorga
nisaties als de vereeniging van artsen, welke
zich met deze materie bezig houden, zijn de
meening toegedaan, dat het ten behoeve van
het onderwijs noodig is een aparte school voor
imbecillen te stichten. Dit is eenerzijds in het
belang van de imbecillen, anderzijds in het
belang van de andere zwakzinnigen, die
niet imbecil thans tezamen met deze in
een school zijn ondergebracht, hetgeen vele
ouders zelfs weerhoudt, zwakzinnige kinde
ren op een school voor buitengewoon lager
onderwijs het onderwijs te doen volgen.
Reeds 34 leerlingen zijn in de zoogenaamde
bezinkingsklassen ondergebracht, welke imbe
cillen zijn. Deze leerlingen behooren op een
aparte school te gaan. welke school volgens
de meening van de bij dit onderwijs betrokken
leerkrachten en organisaties, zou moeten ge
legen zijn in het centrum der stad. Nog zij op
gemerkt. dat door het stichten van een apar
te imbecillenschool ook ruimte vrijkomt op
scholen voor buitengewoon lager onderwijs,
waarop thans imbecillen zijn geplaatst. Vol
gens de memorie van antwoord op het voor-
loopig verslag over de ontwerp-begrooting
1939 hebben B. en W. naar aanleiding van een
gestelde vraag opgemerkt, dat het eerlang
leegkomend gebouw aan het Klein Heiligland
no. 12 te Haarlem voor dat doel geschikt is te
maken en ook wat ligging betreft aan de
eischen voldoet, doch dat bedoeld gebouw
eerst vrij komt na voltooiing der verbouwing
van de Koningin Wilhelminaschool aan de
Nassaulaan 37 alhier. Het is naar het oordeel
van ondergeteekenden wenschelijk, reeds
thans of binnen enkele weken het beginsel
besluit te nemen. Anders dreigt het gevaar,
dat het eenig plekje grond in het centrum
der stad, dat geschikt zou zijn, wellicht weer
verloren zou gaan en het stichten van een im
becillenschool voor langen tijd onmogelijk zou
zijn, terwijl deze toch in een dringende be
hoefte zal voorzien.
Men kan dus met grond betogen, dat het
stichten van een school voor buitengewoon lager
onderwijs in het centrum van de stad volgens
de bepalingen der Lager-Onderwijswet 1920
wordt gevorderd en dat zij na opening door een
voldoend aantal leerlingen, dat de wet eischt,
zal worden bezocht.
Onze bedoeling moge nog verduidelijkt wor
den door volgend ontwerp, dat wij ons voor
stellen, dat voor dit doel geschikt zal zijn. De
Raad zou dan, op vooi'dracht van B. en W. in de
genoemde raadsvergadering kunnen besluiten:
le. Te verklaren, dat de stichting van een
openbare school voor buitengewoon lager onder
wijs in het centrum der stad wordt gevorderd
ingevolge de bepalingen der Lager-Onderwijs-
wet 1920.
2e. Behoudens goedkeuring van Ged. Staten
der provincie:
a. het aantal scholen voor buitengewoon lager
onderwijs met één te vermeerderen.
b. als plaats, waar de nieuwe school zal wor
den gesticht, aan te wijzen het perceel, plaatse
lijk genummerd Klein Heiligland no. 12 te Haar
lem en wel zoo spoedig mogelijk, nadat gemeld
perceel zal vrij komen.
3e. B. en W. te machtgen tot het voorbereiden
van die maatregelen, welke aan de uitvoering
van dit besluit bevorderlijk zijn, met dien ver
stande, dat de uitgewerkte verbouwingsplannen
van de te stichten school aan het Klein Heilig
land no. 12 te Haarlem, nader aan de goedkeu
ring van den Raad behooren te worden onder
worpen.
JUBILEUM MEJ. DE KRUYFF.
Zooals wij meldden is het heden 25 jaar
geleden dat de gemeentelijke spraakleerares
mej. H. de Kruyff, haar loopbaan als spraak
leerares begon.
Reeds hedenmorgen mocht de jubilaresse tc
haren huize vele blijken van belangstelling
ontvangen in den vorm van een groot aantal
bloemstukken en vele kaartjes en brieven van
gelukwensch. Onder de bloemstukken waren
er van den Alg. Ned. Vrouwen-Vredebond, de
werkende leden van den Bond. de Soroptimis-
tenclub en van vele leerlingen en oud-leerlin
gen.
Hedenmiddag van half 3 tot half 5 houdt
mej. de Knxyff receptie te haren huize, Wil
lem de gwijgerlaan 32.
SIR REGINALD HUGH DORMAN—SMITH,
die benoemd werd tot Britsch minister van
Landbouw, is de jongste minister uit het Engel-
sche kabinet. Hij is 39 jaar oud. Dorman
Smith was van 1936 tot 1937 voorzitter van
den landbouwersbond.
Het woord is aan
Seneca
De beste wijze om iets te
leeren is er les in te geven.
Nota van minister Goseling in de
zaak-Oss.
Stuk verlaat hedenavond de
Landsdrukkerij.
's-GRAVENHAGE, 1 Februari. Naar
wij vernemen zal de nota van minister
Goseling aan de Tweede Kamer aan
gaande de zaak Oss vanavond de
landsdrukkerij verlaten.
Het stuk zal buitengewoon uitvoe
rig zijn en een groote hoeveelheid do
cumentatiemateriaal bevatten.
Wiedemann hoopt verbetering in
de Duitsch-Amerikaansche
betrekkingen te kunnen brengen.
Bewonderaar van Amerika.
BERLIJN. 1 Februari. Kapitein Wiede
mann. die benoemd is tot consul-generaal te
San Francisco, heeft voor zijn vertrek gespro
ken op een lunch van de Kamer van Koop
handel der Ver. Staten. Hij zeide o.a.: „Ik
houd van Amerika en de Amei'ikanen. Gedu
rende mijn reis. vele jaren geleden, door de
Ver. Staten, voelde ik mij overal thuis. Zelfs
in New York, waar de communisten naar de
haven trokken met groote opschriften .Fritz
Wiedemann ga naar huis". Ik had toen gele
genheid om het voorbeeldige optreden van de
New Yorksche politie te bewondex-en. Mijn
gedragslijn zal door drie principes worden
vastgesteld: 1ste trouw aan mijn vaderland,
2de eerbied en begrip voor de wetten en ge
woonten van het land, waarin ik zal leven en
3de oprecht pogen om verbetering in de rela
ties tusschen onze beide groote naties te
brengen. Honderd jaar geleden waren de Ver.
Staten het land, dat tienduizenden Duitschers
een mogelijkheid bood. Ik hoop dat het ook
mij een kans zal geven". (United Press).
heeft een verdienden roep van
netheid. Zij haat vlekken.
Daarom hoort het boekje
VLEKKEN, door C. Hoeing
(uitgave Haarlem's Dagblad)
in haar huis.
Wanneer U even bij ons kan
toor Groote Houtstraat 93 en
bijkantoor Soendaplein 37
binnenloopt, krijgt U dit wapen
tegen vlekken mee voor 10 ct
HEDEN: 12 PAGINA'S
HAARLEM EN OMGEVING.
pag.
Wat zal er nu met de Bakenessergracht ge
beuren? Verkeersverbeteringen ook moge
lijk zonder demping. I
Bijzonderheden uit de Statistiek over de
Hoogere Burgerscholen en Gymnasia. 2
BINNENLAND.
Er komen nieuwe postzegels en de telefoon
tarieven worden verlaagd. 3
Een zware slag treft onzen tuinbouw. 7
Den Haag juichte Prinses Beatrix bij de rij
toer hartelijk toe. 7.
BUITENLAND.
Chamberlain heeft in het Lagerhuis zijn ver
trouwen in Hitler's vredeswil tot uitdrukking
gebracht. 5
Binnenkort zullen tnssclien Engeland en Italië
besprekingen over Afrika worden gevoerd. 5
De Spaansche republikeinen blijven zich heftig
weren in Noord-Catalonië. 5
ARTIKELEN, enz.
R. P.: Ruiterlijke bekentenissen. Paarden,
kameelen en eerzuchtige ruiters. 3
I. H. de Bois: Kunst in Haarlem en daar
buiten. 3
K. de Jong: Doopsgezind Zangkoor. 6
G. J. Kalt: Chr. Harmonievereeniging „Sur-
sum". 0
Schaakrubriek g
Henry A. Th. Lesturgeon: „De beul der Ne
derlanden". 7
J. II. M. Het vacantie-oord der Koninklijke Fa
milie. u
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op o
