Haarlem's Dagblad
ENIS
IJ S B A N E N
Onderwijs,
in Prinselijk Gezin
verwacht.
Europeesche vredesbesprekingen in
het verschiet?
Ernstige ontploffingen
Lastige vogels.
Twee jongens verdronken
Onbewaakte overweg
eischt weer
slachtoffers
Het Belangrijkste
56c Jaargang No. 17063
Uitgave Lonrens Confer, Maatschappij voor
Courant-Uitgavenen Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Vrijdag 3 Februari 1939
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Regelabonuementstarieven op aanrraug.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elka
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
Loodzwaar drukten zes begrootingszittingen
Donderdagmiddag op de zevende. Haarlem's
Raad toonde onmiskenbare teekenen van uit
putting. Traag vloeiden de zinnen, moeizaam
kwamen de argumenten, mat klonken de
stemmen. En dat Hoofdstuk VIII, Onderwijs,
aan de orde was verzwaarde den druk. Welk
hoofdstuk geeft kenmerkender tijdsbeeld dan
nummer acht? Daarin culmineert immers al
het leed der besnoeiingen, bezuinigingen, ver
lagingen en afschaffingen, noodgedwongen
toegepast sinds dien noodlottigen Beursdag in
Wallstreet, New-York, die den naam van
Black Thursday verwierf? Dat is nu al meer
dan negen jaar geleden.
Bij Hoofdstuk VIH blijkt ook telkens zoo
onmiskenbaar, hoe bedroefd weinig er van
het gemeentelijke financiëele zelfbestuur is
overgebleven. Bij ieder geopperd desideratum
zweven de woorden „het mag niet van Den
Haag" door de Prinsenhoofsche sfeer. En men
treurt: over gebrek aan leermiddelen bij het
L.O., over te lage salarissen bij het L.O., over
te groote klassen bij het L.O., het U.L.O., het
M.O., het V.H.O. om maar heelemaal te
zwijgen van het V. L. O. en natuurlijk over
de financiëele misère van de Haarlemsche
Orkest Vereeniging. Dat is Kunst, maar als ik
mij mr. Bijvoet's geestdriftig betoog over cul-
tureele waarden, bij de algemeene beschou
wingen gehouden, en mr. Drilsma's jaarlijksch
H.O.V.-pleit, gisteren gehouden, voor den geest
roep en mijn eigen overtuiging bij die van
deze beide advocaten voeg, kan ik dan ont
kennen dat het tevens een stuk volksopvoe
ding en dus wel degelijk Onderwijs is? Neen.
Maar ik betwijfel of de meerderheid van den
Raad dit beseft. Laat ik openhartig erkennen
dat ik het niet eens betwijfel. De meerderheid
beseft het niet. Als men de Muze niet als een
onmisbaar bestanddeel zijns levens heeft aan
vaard en haar slechts op grond van eerbied
voor anderer overtuiging groet, valt het blijk
baar zeer zwaar haar groote beteekenis voor
de gemeenschap te erkennen. Zelfs valt het
zwaar haar dienaren, die zwoegen voor een
schamele bete broods, als „arbeiders" te zien.
En te beseffen dat het toch eigenlijk een
schande is dat die menschen gedurende l'/2
maand des jaars een loon verdienen dat niet
of nauwelijks boven „den steun" uitkomt en
dat velen hunner in de resteerende maanden
moeten gaan stempelen.
De indiening van een voorstel tot subsidie-
verhooging ontbrak ditmaal geheel, al betaalt
Haarlem nog steeds de laagste subsidie van
alle orkest-bezittende gemeenten des lands.
De H.O.V. zal blij mogen zijn als zij 1500
krijgt van de twintig mille die als „het potje"
bekend staan, het profijt op de Frans Hals
Tentoonstelling vertegenwoordigen en hope
lijk een fonds voor kunstzinnige doeleinden
zullen worden. Hopelijk. Het fonds is nog
altijd in statu nascendi en een zeer zware
geboorte zal het geweest zijn als het eenmaal
het levenslicht aanschouwt. Met een onmis
kenbaar „Ssst" in zijn stem sprak de burge
meester, op wiens beeldspraak ik hier even
heb voortgeborduurd, van „de kraamkamer".
Er zat een cellist van de H.O.V. op de tribu
ne. Jammer dat hij zijn instrument, dat zoo
schoon van weemoed en verlangen zingen
kan, niet had meegenomen. Misschien zcfu
een niet te lange Berceuse zelfs de meerder
heid die niet aan de Muze verknocht is ont
roerd hebben. Maar wellicht heeft het meer
zin die voor het Provinciale Gouvernements
gebouw en op het Binnenhof te gaan spelen.
Er was nu al een lid dat de H.O.V. aanried
een jaarlijksche collecte te houden. Ja, die
zou zeker heel wat opbrengen als het orkest
erbij mocht spelen. Maar dan niet van Beet
hoven en zoo: echte wijsjes waarbij je mee
kunt fluiten.
Weemoedig stemde bij dit hoofdstuk Onder
wijs ook de gedachte, dat wethouder Boes
binnen enkele maanden den Raad gaat ver
laten. Gisteren gaf hij zijn laatste begroo-
tings-antwoorden aan den heer Johan Visser,
die een halve eeuw geleden al in zijn klas zat.
En hij voerde zijn laatste begrootings-discus
sies met mevrouw Maarschall en den heer
Weustink, die tegelijk met hem van het Prin
senhof zullen verdwijnen. Er gaan er meer
heen, maar dezen behoorden in het bijzonder
tot de woordvoerders van hoofdstuk Vin. En
des wethouders vriendelijke, altijd belangstel
lende, altijd waardeerende en begrijpende
houding zal de andere vertrekkenden zeker
bijblijven als een van de prettigste herinne
ringen aan hun raadslidmaatschap. Hij be
moedigde het jeugdige lid mevrouw Meyboom
over de schoolvoeding, hij stelde iedereen
gerust over het onderwijs dat enkelen
slecht hadden genoemd en dat hij met over
tuiging goed noemde, omdat het onderwijzend
personeel extra-energie in extra-moeilijke
omstandigheden is gaan ontwikkelen hij
was recht door zee en onpartijdig als immer
en ik geloof dat wij allemaal dachten: wat
zullen wij hem straks missen in den Raad.
R. P.
JONGE VROUW POOGDE HAAR VADER TE
DOODEN
Vier jaar gevangenisstraf geëischt.
Voor de Groningsche rechtbank stond Don
derdag terecht een 28-jarige vrouw uit Een
rum. die op den 24sten October van het vorig
jaar haar vader met een scheermes verschei
dene zware wonden had toegebracht. De da-
deres bekende. Zij zeide geen spijt of berouw
te hebben. De eisch tegen haar was vier jaar
gevangenisstraf
Men meldt ons van officiëele zijde, dat het Prinselijk gezin
zich tegen het eind dezer maand voor eenigen tijd naar
Zwitserland zal begeven. Zijne Koninklijke Hoogheid zal
aldaar de wintersport beoefenen, terwijl Prinses Juliana op
medisch advies eenigen tijd rust zal nemen, zulks mede in
verband met de omstandigheid, dat er gegronde hoop bestaat,
dat in het Prinselijk Gezin dezen zomer tegen half Augustus
wederom een blijde gebeurtenis inag worden verwacht.
Britsche regeering schijnt met Berlijn
in contact te willen treden.
LONDEN 3 Februari. Naar wij van
zeer bevoegde en betrouwbare zijde
vernemen, heeft het Britsche kabinet
als resultaat van Hitler's vredelieven
de woorden Maandag uitgesproken,
Dinsdag besloten zich langs de gebrui
kelijke diplomatieke wegen met
Duitschland in verbinding te stellen om
te onderzoeken, in hoevex-re die vrede
lievende plannen vasten vorm hebben.
Chamberlain is, indien blijkt, dat er
bij de Duitsche politici inderdaad ver
langen naar het openen van diploma
tieke onderhandelingen bestaat, bereid
Hitler voor te stellen, dat Engeland en
Duitschland een gemeenschappelijke
verklaring afleggen, waarin wordt ge
zegd, dat het wenschelijk is een aan
vang te maken met algemeene Euro
peesche vredesbesprekingen, waarin
Italië en Frankrijk eveneens vertegen
woordigd zijn.
De diplomatieke adviseurs der regeering zijn
op het oogenblik van meening, dat ondanks de
verzoenende strekking van Hitler's rede de
toestand nog niet rijp is voor een dergelijken
stap. Chamberlain en de meesten van zijn col
lega's echter, zoo vernemen wij, zijn op het
oogenblik optimistisch genoeg zij het ook
dat zij geen overhaasting wenschen. Om te ge-
looven, dat bij de leiders van het Derde Rijk
een tendenz bestaat, die gunstig is voor een
Europeesch accoord.
Ook de koloniale kwestie is Donderdag be
sproken en dienaangaande vernemen wij, dat
het de Britsche regeering niet duidelijk is, wat
precies de inzichten der Duitsche regeering zijn,
daar Duitschland tot nu toe aan geen enkel land
de eisch tot teruggave van koloniën heeft gesteld.
De Britsche regeering heeft daarom
dan ook besloten alle zinspelingen op
de koloniale kwestie te negeeren, ook
die van den Führer zelf. De regeering
is besloten daarover alleen te beslissen,
als een verzoek van Duitschland volgens
de normale diplomatieke procedures
wordt gedaan en op de meest formeele
wijze.
Bovendien blijven de Engelsche ministers
zich op het standpunt stellen, dat de kwestie dei-
koloniën alleen kan worden besproken als een
deel van de algemeene regeling in Europa.
Wenscbt Frankrijk normale
betrekkingen met Burgos?
Geheimzinnige missie van oud-minister
Bérard.
PARIJS 3 Februari (Havas-A. N. P.) Léon
Bérard, senator en oud-minister, is gistertavond
naar Hendaye vertrokken. Omtrent het doel van
zijn reis weigerde hij eenige verklaring af te
leggen. Het gerucht, dat zich in politieke krin
gen verspreidde, volgens hetwelk hij met een
officieuze zending in het rechtsche Spanje zou
zijn belast, wilde hij noch ontkennen, noch be
vestigen. De oud-minister werd op het perron
uitgeleide gedaan door Quinones de Leon, tij
dens de monarchie ambassadeur van Spanje,
met wien hij zich een oogenblik onderhield.
Volgens de „Excelsior" heeft Bérard
zich naar Spanje begeven om er met
generaal Franco alle mogelijkheden
te bespreken van een aanknooping van
normale diplomatieke betrekkingen
tusschen Burgos en Parijs.
Hetzelfde blad meldt, dat mgr. Baudrillart
binnenkort naar Burgos zal vertrekken ter be
handeling van het vraagstuk der Spaansche
vluchtelingen.
Voor de toekomst besloot de regeering ten
slotte, dat wat er ook voor diplomatieke en
politieke ontwikkelingen zich in de naaste toe
komst zullen voordoen, het Britsche bewape-
ningsprogramma met onverminderde kracht en
snelheid zal worden uitgevoerd. (United Press).
in den Londenschen
Underground.
Verscheidene gewonden,
groote schade aangericht.
Tijdbom in een koffer?
LONDEN, 3 Febr. (Reuter-A.N.P.)
Vanochtend om zes uur hebben zich
ontploffingen voorgedaan in de sta
tions van den ondergrondschen spoor
weg aan Tottenham Court Road en
Leicester Square.
Men gelooft dat op Tottenham Court
een bom. welke zich bevond in een
in depot gegeven koffer, de ontplof-
fing heeft veroorzaakt. Een stations
beambte werd ernstig gewond en de
bureauruimte werd beschadigd.
De kracht der ontploffing op Lei-
cester Square was zóó hevig, dat de
ruiten der étalages in de wachtzaal
van het station werden vernield. Vijf
personen werden gewond. Eén moest
naar een ziekenhuis worden vervoerd.
Vensterruiten van tegenover het
station gelegen gebouwen werden ver
nield.
(De K.L.M. verbood haar geëm
ployeerden op Schiphol, op het
vliegveld vogels te voederen, daar
er bij botsing met dalende of star
tende vliegtuigen gevaar voor be
schadiging der toestellen bestaat
Geen vogelvoeding voortaan meer,
Is de oekase op Schiphol,
Steeds grooter wordt het vogelheir,
De maat is vol en meer dan vol.
Dat vliegt en zweeft maar vroolijk rond
En levert mogelijk gevaar,
Een vliegtuig raakt nabij den grond
Er straks misschien nog door onklaar.
In vroeger jaren ging het wel,
Toen vloog men niet zoo snel als thans,
Vandaag den dag gaat het zoo snel,
Geen vogelvlucht heeft meer een kans.
De vogel vindt den dood erbij.
Maar 't vliegtuig blijft door zulk een schok
Ook niet altijd van letsel vrij.
En 't hemd is nader dan de rok.
De( mensch heeft naarstig bestudeerd,
Hóe toch zoo'n vogel vliegen kon,
En hij heeft veel van ze geleerd,
Voor hij zijn waagstuk overwon.
Nu vliegt hij boven d' aarde rond
Parmantig en met veel geraas.
En niet alleen meer op den grond,
Ook in de lucht voelt hij zich baas.
D' oekase is wel in die lijn,
Men lokt den mensch met veel vertier.
Maar Schiphol is een vliegterrein,
Wat doen die lamme vogels hier!
P. GASUS.
HAARLEM-AMSTERDAM.
Vertrek elk half uur, van 7.45 v.m.—11.45 n.m.
Alléén KRUISWEG 47, Tel. 11006. 0.25 enkele
reis en 0.40 retour.
(Adv. Ingez. Med.)
BREDERODE en EINDENHOUT
HEDEN GEOPEND.
(Adv. Ingez. Med.)
De Raadsverkiezing te Haarlem.
Bepaald op 21 Juni.
De gemeenteraadsverkiezing te Haarlem zal
plaats vinden op 21 Juni a.s., dus op een Woens
dag.
Vijf knapen zakten door het ijs.
Vijf jongens hadden zich Donderdagnamiddag
op het ijs gewaagd van een vijver aan den Cool-
singel te Leeuwarden. Plotseling zakten zij allen
door het ijs. Onmiddellijk schoten schippers met
ladders toe, terwijl even later een garagehouder,
die 'n bootje per voertuig naar den wal van dien
vijver had gebracht, te hulp kwam. Een der jon
gens wist zich zelf te redden, een ander kon
spoedig op den wal worden gebracht. De 11-ja-
rige M. Sinnema moest evenwel, nadat hij uit
het water was gehaald naar het ziekenhuis wor
den vervoerd. De beide andere jongens, de 13-
jarige W. Stobbe en de eveneens 13-jarige W.
Sixma werden levenloos opgehaald. Men heeft
nog gedurende eenigen tijd kunstmatige adem
haling toegepast, doch dit mocht niet meer ba
ten. De twee drenkelingen, die er goed zijn af
gekomen, zijn naar de ouderlijke woning ge
bracht
Hoe mooi het nu in den Haarlemmer Hout is.
Het woord is aan
Vondel:
Het achtcrdcncken schrickt
voor 't ritslen van een blad.
Vrachtauto
door trein
gegrepen; twee dooden
ASSEN, 3 Februari. Een ernstig
ongeluk, dat twee slachtoffers heeft
geëischt, is vanmorgen omstreeks 9
uur gebeurde ter hoogte van 't station
Oudemolen, gelegen tusschen Assen
en Vries.
Een vrachtauto van de bede Gan-
zeveld uit Vries, komende uit de rich
ting Oudemolen is op den onbewaak-
ten overweg bij dit plaatsje door een
Dieseltrein gegrepen. De twee inzit
tenden zijn hierbij om het leven ge
komen. Het zyn de 16-jarige H.
Hogenberg uit Vries en de 20-jarige
Meertens uit Grootegast.
De vrachtauto had 50 meter vóór den onbe-
waakten overweg van Oudemolen gestopt om
den molenaar Evers uit Vries, welke tot hier
was meegereden, te laten uitstappen. De auto
was daarna doorgereden en moest bij den on-
bewaakten overweg stoppen om een rangeer
locomotief. die de chauffeur van de vracht
auto uit de richting Assen zag aankomen, te
laten passeeren. Vlak achter deze locomotief
wilde de bestuurder van de vrachtauto den
overweg passeeren.
Echter kwam juist uit de tegenover
gestelde richting met zeer groote snel
heid een Dieseltrein welke om negen
uur uit Groningen was vertrokken. De
auto werd door den trein gegrepen en
met een ontzettenden knal werd de
auto in stukken gereten.
Tengevolge van de hevige botsing vloog het
voorste gedeelte van het eerste treinstel uit de
rails. Achthonderd meter verder kwam de
trein tot stilstand. Omdat het eerste linker
voorwiel van den trein steun vond tegen den
binnenkant van de rechterraiis. werd voorko
men dat de trein den spoordijk afvloog
De cabine van den wagenvoerder werd to
taal vernield. De bestuurder, die op zijn plaats
was blijven zitten, liep echter geen letsel op.
Stukken van de vrachtauto vlogen 5* >0 tot 600
meter in het rond. De inzittenden die er uit
waren geslingerd werden op slag gedood.
Het spoorwegverkeer op de lijn Assen-Gro
ningen was echter geruimen tijd gestagneerd.
Pas na een uur slaagde men er in een spoor
vrij te maken, waarover voorloopig het trein
verkeer op deze lijn werd geleid.
HEDEN - 12 PAGTNA'S
HAARLEM EN OMGEVING.
Pag-
De raadsverkiezing te Haarlem is bepaald
op Woensdag 21 Juni. 1
Arbeidsovereenkomst in het stucadoorsbe-
drijf voor een jaar verlengd. 2
Voortzetting van de behandeling der be
grooting 1939 in den Ilaarlcmschen raad.
Gcdaehtenwisscling over onderwijs en
over werkloozen- en armenzorg. 6
BINNENLAND.
Ongeveer half Augustus wordt weer een
blijde gebeurtenis in het Prinselijk Gezin
verwacht. 1
Het ijs heeft reeds tweo slachtoffers geëischt 1
Op een onbewaakten overweg nabij Vries
zijn twee dooden gevallen. 1
Het karakter van de werkverschaffing wordt
gewijzigd. 2
In de oplichlingszaak te Ginnckcn is de
vader vrijgesproken en de zoon tot ander
half jaar veroordeeld. 3
Tegen valsche munters is voor de Haagsche
rechtbank de maximumstraf geëischt. 3
Vier menschen moesten bij een brand te Am
sterdam hun leven door een sprong in een
springzeil redden. 11
BUITENLAND.
Rusland heeft de diplomatieke betrekkingen
met Hongarije verbroken. 5
De Belgische minister-president Spaak is
gisteren bij zijn woning overvallen en mis
handeld. 5
De troepen van generaal Franco bevinden
zich op 30 k.m. van Puigceerda. 5
Een Japanschc duikboot is gisteren gezon
ken. Vermoedelijk zijn alle opvarenden
verdronken. 5
SPORT.
Het sportgesprek van de week over het sa
menstellen van het competitieprogram 7
ARTIKELEN, enz.
R. P.: Onderwijs.
Van onzen Berlijnschcn correspondent: Funk
als belijder der autarkische gedachte. 5
v. H. over de film „13 lanciers" 6
J. B. Schuil over „En Jacob diende...." 7
Voor de Jeugd. g
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op 3