RADIO
A
-DE VAL
VAN OOSTENRIJK
ONS WEKELIJKSCH
KNIPPATROON.
EOMMKM
|De jbeeu wkopipgif?
Eén kit
0I/Utatiaas° IVaks
„DE SPAARNESTAD"
AGENDA.
ZATERDAG 11 FEBRUARI 19.10
HAARDEM'S DAGBLAD
Een jaar geleden kivam het begin
vrn het einde. De ontmoeting
Hitier—Schuschnigg op 12 Fe
bruari 1938.
Het was de eerste en tegelijk de laatste keer.
dat een Oostenrijksch bondskanselier met
Adolf Hitler samenkwam. Door de geschiedenis
werd Kurt von Schuschnigg tot tragische fi
guur bestemd. Schuschnigg had Hitier al eer
der ontmoet, toen hij nog minister in het
kabinet Dollfuss was, zoodat hij er zeker niet
aan kon twijfelen, op welken toon en in welke
geesteshouding het debat gevoerd zou worden.
Deze reis naar Berchtesgaden trok den bonds
kanselier niet aan: deze reis, die hij, ondanks
allen aandrang en aanraden, ondanks alle
geruststellingen en verzekeringen van den
kant van Schmidt en Von Papen instinctief als
gang naar Canossa, als de eerste schrede naar
het einde voelde. Maar eindelijk verklaarde
hij zich bereid en liet zich vooral overhalen
door de argumenten van Dr. Guido Schmidt:
een man, wiens rol tot op heden nog niet dui
delijk is geworden.
Vóór zijn benoeming tot staatssecretaris voor
buitenlandsche zaken was Schmidt kabinets
chef van de kanselarij van den Bondspresident
Miklas geweest en verheugde zich in diens bij
zondere waardeering en protectie. Met
Schuschnigg was Schmidt bovendien verbonden
door een veeljarige vriendschap, die stamde
uit hun gemeenschappelijken studententijd in
de Stella matutina te Feidkirch in Vorarlberg,
een burcht van Jezuïtische geleerdheid. Zoo
had de kanselier den vriend, met wien hij ook
de Katholieke wereldbeschouwing deelde, tot
zijn vertrouwden en meest verantwoordelijken
medewerker gekozen. De pro-Duitsche aspi
raties van Guido Schmidt waren geen geheim
gebleven, al was men ook steeds van mee
ning dat hij, evenals zijn kanselier, een
scheiding wist te maken tusschen Duitschland
en het nationaal-socialisme. In zijn ongenaak
baarheid en hooghartigheid hoorde Schmidt
tot de minst geliefde en persoonlijk minst be
kende leden van het kabinet Schuschnigg.
Hoe Schmidts plan luidde? In ieder geval
heeft men nu Hirtenberg, de grootste Oosten-
rij ksche patronenfabriek aan hem toever
trouwd. door er hem directeur van te maken.
Politiek is ook hij weliswaar in den alles op-
slokkenden afgrond verdwenen. In begin Fe
bruari 1938, zag men nog overal de vriendelijke
foto's, die aan de wereld Schuschnigg en
Schmidt boven op den Arlberg lieten zien, zich
samen bij de wintersport ontspannend,
Schmidt zelfs bij een dansje in de bar van het
hotel „De Post".
Zoo werd dan ook in deze Februaridagen ge
zegd dat de kanselier Weenen verliet om, ver
gezeld van zijn vriend Guido Schmidt, naai'
den Arlberg te gaan. Maar Schuschnigg ging
niet naar St.. Anton voor de wintersport, maar
naai' Berchtesgaden in de val.
Het bericht van de reis van Schuschnigg
naar Obersalzberg werkte in Weenen als een
donderslag. De onzinnigste, wildste geruchten
deden de ronde: Hitier zou door een schot in
de longen, door een aanslag op sterven liggen
en zou Schuschnigg als uitvoerder van zijn
testament bij zich geroepen hebben; de bonds
kanselier zou zich met Hitier geheel verzoend
hebben, Oostenrijk zou een nieuwe grondwet
krijgen, een synthese van het Duitsche natio
naal-socialisme en het Italiaansche fascisme,
of misschien een overgangsvorm tusschen
deze beide: Schuschnigg zou zich terugge
trokken en zijn ontslag genomen hebben en
zou van Berchtesgaden dadelijk naar Zwit
serland doorreizen; Schuschnigg zou gevangen
zijn genomen en zich in een vesting bevinden.
Maar buiten alle fantasie en praatjes om wist
men, wie daar in Berchtesgaden tegenover
elkaar gestaan haddenHitler, de man uit het
niets opgekomen, de brute strijder, de geniale
volksleider met de fascineerende kracht van
het geloof in zichzelf en zijn zending, het mid
delpunt van grootsch georganiseerde, militair
volgzame massa-vergaderingen, de man van de
lange redevoeringen mét het convulsieve ge
baar en den vuist op de tafel en Schusch
nigg, von Schuschnigg, de man van de tra- I
ditie, de door en door beschaafde van geest
en van hart, de man. die in zijn naar den vorm
volmaakte redevoeringen bijna altijd langs de
massa heen praatte, die te hooge eischen stelde
aan en te diepgaand sprak voor de groote
massa.
Tiroler en Oostenrijker, die zich meest op
zijn gemak voelde in de stilte van zijn werk
kamer, in de „wohltemperierte" sfeer van den
geest van het oude Oostenrijk en het oude
Weenen. Niets karakteriseert de beide man
nen, die daar op 12 Februari 1938 op den.
Obersalzberg tegenover elkaar stonden als
vertegenwoordigers van twee wereldbeschou
wingen, ja van twee culturen, beter dan hun
beide boekenHitler's „Mein Kampfen
Schuschniggs „Drei Mal Osterreich". „Mein
Kampf" is in den titel zoowel als in den in
houd geheel op „ik" en geheel op strijd in
gesteld, koud en heerschzuchtig van toon,
stylistisch onbeteekenend, streng partij dog
matisch, als programma en als idee voor den
één een Bijbel, Voor den ander een nachtmer
rie; maar ja, bovenal een ontwerp voor de
toekomst. „Drei Mal Osterreich" daarentegen
is geschreven met de rust en het verdiepte
weten van een man, die, filosofisch en histo
risch geschoold, het heden vooral uit het
verleden afleidt en herschept, de toekomst
echter even voorzichtig als met waarachtig
Godsvertrouwen aan de voorzienigheid over
laat, zoodat men eerder van een vromen
wensch dan van een onbuigzamen wil voor
wat komen moet kan spreken. „God behoede
Oostenrijk", deze laatste woorden van den
kanselier aan zijn land klinken al uit zijn
boek. Daarbij toont dit boek zich vol eerbied
voor al wat groot en edel is, doorstraald dooi
de reine liefde vxoor de kunst, vooral voor de
muziek. Het boek van een mensch, die zijn
humanisme en zijn humaniteit nooit verloo
chent, maar onverschrokken en onvoorwaar
delijk niet alleen het volk, maar ook de Geest
van Goethe en Beethoven, van Dürer en Kant
belijdt.
Langzaam drong de waarheid over de ont
moeting in Berchtesgaden door: de kanselier
was door zijn vriend Schmidt en door Von
Papen tegen zijn beter inzicht en zijn zeker
instinct in naar Berchtesgaden gelokt. Over
Von Papen vertelde men, dat hij, om het tra
gische lot van zijn secretarissen te ontgaan,
Oostenrijk aan den Führer in handen moest
spelen. De reis van de Oostenrijksche grens
naar Berchtesgaden langs demonstratief ma-
noeuvreerende Duitsche troepen, het pijnlijke
lange wachten op den „gastheer" in de ver
trekken in Obersalzberg, de toornige, afmat
tend lange redevoeringen van Hitier, de on-
beheerschte uitbarsting, de veelvuldige ver
nederingen door dit alles was Schuschnigg
als een gebroken man naar Salzburg terug
gekomen en had zich in het samenzijn met
zijn „Landeshauptmann" dr. Rehrl slechts
langzaam hersteld.
De geruchten verstomden niet; de alge-
meene onzekerheid groeide. Men wist, men
voelde dat er beslissingen op handen waren.
In de Oostenrijksche, in de Weensche at
mosfeer vond Schnuschnigg zijn zelfvertrou
wen en zijn gevoel van meerderheid terug:
in de geliet-de werkkamers van de kanselarij,
in den zijvleugel van het Belvédère, zijn pri-
vé-woning. Daar heerschte weer de univer-
seele, den waarachtig Oostenrijkschen geest,
daar waren nog de menschen en nog de stad
en nog het land, welke het betrof. Zoo groeide
in den kanselier de wil tot weerstand, de
wil om zijn idéé en Oostenrijk te dienen tot
het uiterste. En zoo groeiden in hem de
kracht en den moed voor zijn groote redevoe
ring, de laatste rede voor de vrijheid in
Oostenrijk.
Europa luisterde gespannen, bewonderde,
beklaagde misschien al den man, die zoo iets
waagde. Europa stak geen vinger uit, toen
kort daarop deze man en zijn land wegge
vaagd werden. Schnuschnigg had het goed
gevoeld: zijn bezoek aan Berchtesgaden was
het begin van het einde geweest.
Dr. E. Emmer houdt Maandag
avond receptie.
(De nieuwe predikant bij de Ned. Herv. Kerk,
dr. E. Emmer, die in de vacature van Ds.
iMiskotte zal voorzien, zal Maandagavond
van half acht tot half negen in de kerkeraads-
kamer van de Groote Kerk recipieeren.
NED. R.K. BLINDENBOND „ST. ODILIA".
Op Dinsdag 14 Februari houdt de Ned. R.K.
Blindenbond rayon Haarlem den jaarlij k-
schen kunst-feestavond in den Stadsschouw
burg. Medewerking verleenen mej. S. Anker
smit, een blinde zangeres en mej. Fr. Barte-
let, een blinde pianiste. Verder treedt de goo
chelaar, de heer Larette, op.
PHILIPS en ERRES - ook in huurkoop.
HAGEMAN Ged. Oude Gracht 52.
TELEFOON 12762 HAARLEM.
(Adv. Ingez. Medj
MOEDER EN DOCHTER....
zijn dikwijls op het eerste gezicht wat haar
leeftijd betreft niet te onderscheiden. Dat
komt, omdat de moeder een jeugdige huid
bewaart en jeugdige huid is jeugd zonder
meer. Evenals alle levende dingen veroudert
ook de huid, omdat de zelfvernieuwing, die
aan een jeugdige huid eigen is, met het
toenemen der jaren steeds langzamer verloopt.
Een middel, dat de natuurlijke zelfvernieuwing
bevordert, moet dus tevens ook het juiste
middel zijn ter bewaring van een jeugdig
uiterlijk. Sulfoderm-poeder, dat in staat is, een
gunstigen invloed uit te oefenen op de natuur
lijke processen der verjonging van de huid,
is een dergelijk middel. Daardoor is Sulfoderm-
poeder tevens ook een middel ter bestrijding
van foutjes in de huid en ter verkrijging van
een zuivere en gladde huid.
(Adv. Ingez. Med.)
No. 1116
Vlot japonnetje.
Dit vlotte japonnetje kan men vervaardi
gen van 2.25 meter soepele wollen stof, van
130 cM. breedte.
De eenige garneering bestaat in borduur
sels langs de hals, taille, heup en manchet
ten, di ein zigzaglijn wordne aangebracht.
Het patroon is vervaardigd voor maat 44;
bovenwijdte 102 cM. taillewijdte 86 dM.,
heupwijdte 110 cM.
Door het al of niet aanknippen van iaden
kan men het patroon passend maken voer
het eigen figuur.
Prijs van het patroon 26 ets. Het is van
Maandag af gedurende een week verkrijg
baar bij de bureaux van dit blad, Groote
Houtstraat 93 en Soendaplein 37.
Uitkeeringen bij overlijden.
Maatschappelijk Hulpbetoon voor een
moeilijke beslissing gesteld.
Door den Directeur van Maatschappelijk
Hulpbetoon te Haarlem, den heer S. C. de Haas
van Dorsser, wordt omtrent de uitkeeringen bij
overlijden van ondersteunden, het volgende
in het orgaan „Sociale Zaken" geschreven
Het is een gewoon verschijnsel, dat bij over
lijden van een ondersteunde door de nabe
staanden een uitkeering wordt genoten van
een levensverzekeringsmaatschappij. Minder
gewoon is, dat (ook) een bedrag wordt ontvan
gen van den Raad van Arbeid in de gevallen,
dat men een Vrijwillige Ouderdomsverzekering
heeft. Laatstbedoelde uitkeering bedraagt
altijd f 100.
De begrafenispolissen beloopen veelal be
langrijk meer en reiken dikwijls tot twee, drie
en vijfhonderd gulden.
De vraag is, welke houding het steunorgaan
tegenover al deze uitkeeringen dient aan te
nemen.
Wij nemen aan, dat alle uitkeeringen ge
schieden krachtens verzekering en dat zij on
middellijk verband houden met het plaats ge
had hebbend overlijden. Het ligt dus voor de
hand, dat van de ontvangen bedragen in de
eerste plaats de begrafeniskosten worden be
taald.
De ervaring leert, dat met deze uitkeerin
gen soms heel royaal wordt omgesprongen.
Vóór het steunorgaan zich met de zaak be
moeit hetgeen, uit piëteit, als regel niet on
middellijk na het overlijden is, is alles al
geregeld, tot de bestelling van een grafsteen,
enz. toe, en het geld besteed.
De sterke indruk bestaat, dat de begrafe
nisondernemers, op de hoogte als zij zijn van
de los komende gelden, hun diensten, althans
him declaraties daarnaar richten.
Geen steunorgaan zal verlangen, dat
iemand, die dikwijls bijna zijn geheele leven
aan de bos betaald heeft, genoegen neemt met
een „stads-begrafenis".
Daartegenover is het moeilijk toe te laten,
dat belangrijke bedragen worden uitgegeven
voor een begrafenis, die ongetwijfeld voor veel
minder even waardig kon zijn. En even moei
lijk is het om er in te berusten, dat dikwijls
vrij hooge bedragen worden uitgegeven door
gesteunden, zonder eenig toezicht van het
steunorgaan, omdat men nu eenmaal de be
schikking over dat geld heeft, en terwijl de
betrokkenen later meermalen te kennen geven,
dat zijzelf meenen, dat het wel minder en in
ieder geval anders en beter had gekund.
Wat is hiertegen te doen?
Polissen innemen of laten cedeeren?
Dat is mogelijk, voor zoover het betreft hen,
die recht hebben op een uitkeering (van f 100')
van de V.O.V., mits de rechthebbenden boven
de 65 jaar zijn en dus geen premie meer ver
schuldigd zijn. Anders toch zou het gevaar
bestaan, dat er verzekeringen worden opge
zegd en de V.O.V.-zelf in discrediet kwam.
Bovendien is een cessie, als bedoeld, alleen
op zijn plaats als door het bezit van (andere)
polissen reeds voldoende voor de begrafenis
kan geacht worden te zijn gezorgd.
Maar hoe met de begrafenispolissen zelf?
Men zou zeggen, dat het voor de hand ligt,
dat het steunorgaan deze bij zich laat inleve
ren, opdat de uitkeering niet buiten hem om
kan geschieden. Daarmede is de zaak even-
Copyright P. I. 6. Box 6 Coponhogetl
„Hier heb je de warme laarzen ook weer aan", zei het roover-
meisje, „want het zal daar, waar je heen gaat, wel koud wezen.
Maar de mof houd üc hier, die is veel en veel te mooi om aan jou
mee te geven. Trouwens ik heb hier wel wat anders voor je
Hier heb je mijn moeder's wollen handschoenen. Die komen
heelemaal tot asm je elleboog; steek je handen er maar in. Ktfk,
nu lijken jouw handen precies op die van mijn moeder." Gerda
lette er niet eens op. Zij huilde van vreugde. „Ik kan niet velen,
dat je zit te grienen", zei het roovermeisje. „Hier zijn nog twee
brooden en een ham, dan behoef je geen honger te lijden." Zij bond
de ham en de brooden op het rendier, opende de deur en lokte alle
honden naar binnen
geelt evenveel warmte
als li kit anderej
afm. 22/35 en 30/50 f 2.75
afm. 15/20. 2.30
1 H.L. is 76 KG.
KOLENHANDEL
(Adv. Ingez. Med.)
wel niet gered. Want het gaat minder om de
uitbetaling dan wel om de besteding van het
geld en dat is als regel reedsgeschied als de
polis wordt verzilverd.
Maar al zou dit toezicht helpen, b.v. door in
sterksprekende gevallen bepaalde bestellingen
en zaken niet te honoreeren. dan nog zou men
er niet zijn, want de practijk zou hier allicht
op reageeren in dezen geest, dat men in totaal
slechts polissen zou aanhouden tot ongeveer
het bedrag, als spoedig bekend zou worden,
dat het steunorgaan bereid was om vrij te
laten voor de begrafenis en hetgeen daaraan
vast zit.
Het is een heel moeilijk probleem, waarvoor
de oplossing nog niet schijnt gevonden te
zijn.
Op grond van bovenstaande overwegingen
meenen wij, dat een soepele houding van de
zijde van het steunorgaan het meest verkie
selijk is. Dan komt het inderdaad voor, dat
onnutte, soms onredelijke uitgaven terzake
van een begrafenis worden gedaan, maar het
voorkomt, dat de voorzorg, in den vorm van
van het sluiten van een uitkeering bij over
lijden zou worden tegengewerkt.
Heeft een redelijke besteding van de uit
keeringen plaats gevonden, dan wordt als
regel nog een bescheiden bedrag vrijgelaten
voor aanschaffing van kleeding en andere
noodzakelijke dingen. Het restant wordt, als
teruggaaf van genoten ondersteuning" aan de
gemeente terugbetaald. In sommige gevallen
wordt op verzoek van de betrokkenen
de steun ook wel eens tijdelijk stop gezet,
opdat men dan liever tijdelijk in eigen onder
houd voorziet, van het overschot van de uit
keering.
Als op andere wijze, voldoende in de kosten
van de begrafenis is voorzien, wordt de prie-
mievrije polis van de V.O.V. voor de uitkeering
van f 100 bij overlijden van hen, die reeds
boven de 65 jaar zijn aan onzen Dienst over
gedragen.
Tenslotte zijn daar nog uitkeeringen als
regel tot een bedrag van maximaal f 100,
welke gedaan worden door vakorganisaties,
bij overlijden van een lid. Soms zijn deze uit
keeringen reglementair verplicht, en hebben
de nabestaanden alzoo recht er op. in andere
gevallen kan de bond een uitkeering doen en
hebben de erfgenamen alzoo geen rechten ter
zake. In het eerste geval, bij verplichte uit
keering dus. zal dezelfde lijn gevolgd dienen
te worden, welke aangehouden wordt bij de
andere, hierboven behandelde, gevallen.
Bij onverplichte uitkeering zal een ander,
soepeler standpunt dienen te worden ingeno
men. Immers, dan is het van belang, dat het
in uitzicht gestelde bedrag niet verloren gaat
voor het gezin, en daardoor onmiddellijk voor
het steunorgaan. In dat geval verdient het
o.i. aanbeveling om in overleg te treden met
het bondsbestuur om het beschikbare bedrag
zoo nuttig mogelijk voor het gezin te besteden
hetgeen als regel in kleeding enz. zal zijn
en waarmede dan bij mogelijke aanvragen
daarvoor in de toekomst rekening kan worden
;ehouden.
Met haar mes sneed zij vervolgens het touw door, waarmede het
rendier vastgebonden was en zei: „Loop nu, maar pas goed op
het meisje." Gerda strekte haar handen met de groote wanten
naar het roovermeisje uit en riep: „Dag, dag". Toen vloog zij al
op den rug van het rendier over stokken en steenen, over struiken
heggen, door het groote boseh en over hei en moeras, zoo vlug
als de wind. De wolven huilden en de raven krasten. „Ft, ft", zei
het boven en het leek wel of de lucht rood nieste. „Kijk, dat is
m'n oude Noorderlicht", zei het rendier. „Kijk eens, hoe héérlijk
het straalt." En toen liep het nog harder, dag en nacht door. De
brooden en de ham werden opgegeten. Maar toen waren zij ook
in Lapland.
.(Wordt vervolgd)
ZATERDAG 11 FEBRUARI
Gebouw H. K. B.: Film over Tunis en de reis
van Daladier. 2, 4 en 7 uur.
Luxor Theater: „Marie Antoinette", 2.30, 7 en
9.15 uur.
Palace Familie Cinema: „Duister Sjanghai" en
„Op glad ijs", 2 en 8.15 uur.
Rembrandt Theater: „Die verduivelde waar
heid". Tooneel: The Royal Kilties Band, 2.30, 7
en 9.15 uur.
Frans Hals Theater: „Mannen met vleugels",
30, 7 en 9.15 uur.
Moviac: „Ein lied geht um die Welt" 7.15 en
9.15 uur.
Spaarne Theater: „De sensatiepiloot" en
„Bulldog",
Jeugdbioscoop Zuiderstraat 13. „Jopie Slim en
Dickie Bigmans", 2, 4, en 7 uur.
„De Kerkuil", Nieuwe Gracht 23. Tentoonstel
ling werk W. Oepts. 105 uur.
ZONDAG 12 FEBRUARI
Remonstrantenhuis: „Val en opstanding", 10.30
uur v.m.
Stadsschouwburg: Centraal Tooneel: „Je kunt
't toch niet meenemen." 8.15 uur.
Gem. Concertgebouw: Emmy Mols-de Leeuwe
en Pierre Mols in „De Rozenkrans". 8.15 uur,
Rembrandt Theater: Mooi Frankrijk. 11.30 u.
Bioscoopvoorstellingen 's middags en 's avonds.
„De Kerkuil", Nieuwe Gracht 23. Tentoonstel
ling werk W. Oepts. 25 uur.
MAANDAG 13 FEBRUARI
Stadsschouwburg: Nederl. Tooneel „Nora"
8.15 uur.
Haarl. Huishoud- en Industrieschool: Jaar
vergadering. 3.30 uur.
Bioscoopvoorstellingen 's middags en 's avonds.
„De Kerkuil", Nieuwe Gracht 23. Tentoonstel
ling werk W. Oepts. 105 uur.
ROOSTER VAN APOTHEKEN
(Samengesteld door den Inspecteur der
Volksgezondheid.
Voor de apotheken die toestemming gevraagd
hebben, om 's avonds en 's nachts en Zondags te
sluiten, is door den Inspecteur der Volksgezond
heid een sluitingsrooster opgemaakt.
Van Zaterdag 11 Februari 8 uur tot en met
Vrijdag 17 Februari zijn de volgende apotheken
des avonds na 8 uur en des nachts geopend:
J. Dienske. Firma Duijm en Keur. Keizerstr. 6.
Tel. 10378.
Dr. J. J. Hoff, apotheek, Firma Begemarin en
Sneltjes, Kruisweg 30. Tel. 10043.
J. M. Meisner, Marnix-Apotheek. Marnixstraat
65. TeL 23525.
