Haarlem's Dagblad
Verscherpt toezicht op
de wilde bussen.
Tekort van 280.000
Conclaaf begint
op 28 Februari
Vijftig slachtoffers
in één week.
Voetbalspel.
Holland-Hongarije
Soesoehoenan van
Soerakarta overleden.
Het Belangrijkste
56e Jaargang No. 17077
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaus:: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
DrukkerijZuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15034
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Maandag 20 Februari 1939
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën: 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL
Regclabonuementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
Naar wij vernemen, is Zaterdag
ochtend van den minister van justitie
een aanschrijving uitgegaan aan de
procureurs-generaal bij de gerechts
hoven, waarin er op wordt gewezen,
dat het wenschelijk is, dat den eersten
tijd door de opsporingsambtenaren in
het bijzonder wordt gelet op overtre
dingen van het Reglement Autover
voer Personen 1939 (het z.g. gewij
zigde R.A.P.) en waarin opdracht
wordt gegeven, om, indien over
tredingen worden geconstateerd, met
spoed proces-verbaal op te maken en
een rechterlijke uitspraak uit te
lokken.
Ds. M. G. Blauw.
Zal tegen 1 Juli a.s. emeritaat aanvragen.
Ds. M. G. Blauw, predikant bij de Ned. Herv.
Kerk in Haarlem-Noord, zal op 19 Maart zijn
40-jarig jubileum vieren.
Het ligt in de bedoeling van Ds.
Blauw tegen 1 Juli a.s. zijn emeritaat
aan te vragen.
Financieele moeilijkheden bij
Talma-rustoord te Apeldoorn.
APELDOORN, 20 Febr. Vrijdag j.l. is op
verzoek van een veertigtal leden van het Tal
ma-rustoord, Christelijke vereeniging tot ver
zorging van ouden van dag, welke vereeniging
rusthuizen in Friesland en Gelderland exploi
teert, een buitengewone algemeene ledenver
gadering gehouden onder voorzitterschap van
dr. H. W. de Groot.
Scherpe critiek werd geoefend op het finan
cieele beheer der vereeniging en in het bij
zonder op het beleid van den penningmeester
mr. F. van der B. te Apeldoorn.
In zijn antwoord aan de vergadering deelde
de voorzitter mede, dat zijn pogingen om voor
de financieele moeilijkheden een oplossing te
vinden, door den penningmeester waren ge
saboteerd.
Staande de vergadering, welke eveneens
door den penningmeester werd bijgewoond, is
mr. van d'er B. onder pressie van de vergade
ring als bestuurslid afgetreden.
Besloten werd de administratie zoo spoedig
mogelijk van Apeldoorn naar Veenwouden
over te brengen.
Toen echter de leden van het bestuur Za
terdagochtend per auto aan de Talma-stich-
ting te Apeldoorn arriveerden, bleek dat mr.
v. d. B het archief reeds in een taxi geladen
had. De ex-penningmeester had hiertoe de
assistentie van de Apeldoornsche politie inge
roepen, die de bescheiden thans op het poli
tiebureau te Apeldoorn voor een nader onder
zoek heeft opgeborgen.
Mr. v. d. B. heeft bij de Justitie een
aanklacht ingediend om een onder
zoek in te stellen, omdat naar zijn
meening de moeilijkheden dateeren
van voor zijn optreden als penning
meester, welke functie hij eerst sinds
eenige jaren vervult.
Naar wij vernemen bedraagt het te
kort 280.000 gulden, terwijl de activa
tliquiditeits-waarde) op 90.000 gul
den getaxeerd wordt.
Vele aanvragen voor autobus-
diensten afgewezen.
's-GRAVENHAGE, 20 Febr. De commis-
sie-vervoervergunningen, welke volgens art. 6
van het R. A. P. (reglement auto-vervoer per
sonen) beslist over het verleenen van con
cessies aan exploitanten van autobusdiensten,
heeft een groot aantal aanvragen om autobus
diensten te exploir,eeren over de trajecten Am
sterdamDen HaagRotterdam en enkele
andere trajecten afgewezen. De aanvragers
waren o.a.:
N. V. Haarlemsche Brockwaybus Maatschap
pij te Heemstede, voor de trajecten Am
sterdam's-Gravenhage en Amsterdam
Rotterdam.
N.V. Sommeling's Automobielbedrijf te
's-Gravenhage, voor de trajecten Rotterdam,
Amsterdam en 's-GravenhageAmsterdam.
Autocaronderneming ,,Avanti" N.V., in op
richting, te Hilversumvoor het traject Am
sterdam's-Gravenhage.
A.M.E.X. „De Gooi Express", N.V. in oprich
ting te Amsterdam, voor de trajecten Amster
damBussum-HilversumAmsterdam-Weesp-
Hilverscsn, Amsterdam-Laren-Hilversum, Hak-
kelaarsbrug-Muiderberg, Naarden—Huizen-
Laren, Hilversum, Baarn en Amsterdam-Vel-
sen-Driehuis.
Wel verleend zijn de volgende aanvragen:
Van de N.V. 's-Gravelandsche Tramweg
Maatschappij, te Hilversum, voor het traject
Bussum's-Graveland.
Van M. van Poelgeest N.V.. te Amstelveen,
voor het traject Ouderkerk-Amsterdam, onder
uitsluiting van locaal vervoer binnen de ge
meente Amsterdam.
Vliegongeluk loopt goed af.
NEW YORK 20 Februari (Havas) De
Pan Amarican Airways berichten, dat een water
vliegtuig van deze maatschappij van de lijn
Buenos AiresMiami in de haven van San
Juan op Porto Rica is verongelukt. De 23 pas
sagiers en de zes leden der bemanning konden
gered worden, alsmede de post Men veronder
stelt dai het vliegtuig bij het dalen op een
zandbank is gestooten.
Zal weer een Italiaansche
Kardinaal gekozen worden
Het Conclaaf tot het kiezen van een
nieuwen Paus zal 28 Februari begin
nen.
Omtrent het Conclaaf wordt nader
gemeld, dat niet alle kardinalen aan
wezig zullen zijn bij de opening. On
geveer 250 personen zullen worden in
gesloten in een deel van het Vati-
kaan, waarbij inbegrepen d.e Sixtijn-
sche kapel. Om te voorkomen dat ge
heimen uitlekken zullen zij geheel van
de buitenwereld afgesloten zijn.
Reuter meldt dat wegens de betrek
kingen tusschen het Vaticaan en de
Italiaansche regeering hoogstwaar
schijnlijk weer een Italiaansch kardi
naal tot Paus zal worden gekozen. Als
meest op den voorgrond tredende can-
didaten noemt Reuter de kardinalen
Pacelli en Tedeschini.
Kardinalen gearriveerd
De beide Amerikaansche kardinalen Dougher
ty en Mundeleiri" zijn met de „Rex" te Rome
aangekomen.
De eerste kardinaal, die per vliegtuig te
Rome is aaiigekomen, is de patriarch van Lis
sabon, kardinaal Concalves Cerejeira.
De Zuid-Amerikaansche kardinalen Copello
en Da Silveira Cintra, alsmede kardinaal
O'Connell, de aartsbisschop van Boston, zullen
tijdig voor de plechtige opening van het con
claaf in Rome kunnen zijn.
Eergisteren is de eerste van de drie laatste
Novendiales of plechtige rouwdiensten voor
den overleden paus in den Sint Pieter opge
dragen overeenkomstig het ceremonieel dat
voor 1870 van kracht was.
Gisteren is de tweede der novendiales op
gedragen.
Herdenking te Berlijn.
Von Preysing, de bisschop van Berlijn, heeft
gistermorgen alle kerken van het Berlijnsche
bisdom een herderlijk schrijven doen voor
lezen, waarin de geloovigen opgeroepen wor
den te bidden voor de ziel van Pius XI. De
bisschop schildert de voornaamste etappes van
het leven van den Paus, waarbij hij o.m. de
kracht looft, waarmede de kerk bestuurd is
door den paus, die moedig en ondubbelzinnig
een standpunt wist te bepalen ten aanzien
van alle groote problemen van het tijdvak
Een talrijke menigte luisterde in alle kerken
naar den herderlijken brief.
Schietpartijen in Palestina
duren voort.
In de vorige week zijn in Palestina bij
schietpartijen tusschen Joden en Arabieren
meer dan 50 personen gedood of gewond.
In de afgeloopen week hebben de Britsche
troepen 73 Arabische dorpen doorzocht en
tallooze verdachten aangehouden. Talrijke
vuurwapenen, veel munitie en smokkelwaren
werden inbeslag genomen.
In twee wijken van Jeruzalem zijn voor den
tijd van beperkende bepalingen voor hét ver
keer op straat afgekondigd, nadat twee voor
bijgangers, een Rus en een Jood, waren aan
gevallen. De militaire rechtbank te Haifa
heeft een opstandeling, die met de wapens in
de hand gearresteerd was, ter dood veroor
deeld. Generaal Haining heeft de tegen drip
Arabieren uitgesproken doodvonnissen ver
anderd in levenslange gevangenisstraf
WEEKBERICHT
Coöperatie „Vooruitgang" U.A.,
Haarlem.
Gedr. Appelen per pond 25 en 35 ct.
Lucifers per pak 4 Ié ct.
Jaffa Appelen per 7 stuks 25 ct.
Arachide olie per fl. a 6y2 maatje 45 ct.
Huishoudzeepper staaf 550 gr. 10 ct.
Cakes per 6 stuks 10 ct.
Met dividendbons.
(Adv ingez. Med.)
Chineesch minister vermoord.
Tijdens soirée door bende overvailen.
SJANGHAI (United Press) On
der sensationeele omstandigheden is
een aanslag gepleegd op den minister
van bultenlandsche zaken der door de
Japanners in Nanking ingestelde re
geering, minister Tsjeng-Lo. Chinee-
zen hebben hem aangevallen en ge
dood.
Tsjeng Lo, de vroegere Chineesche gezant
te Parijs, had zich in het geheim en onder
bewaking van een gewapende lijfwacht van
vijftien man Zaterdagavond naar Sjanghai
begeven, waar hij zijn intrek genomen had
in de woning van een vriend.
Dien avond vond in dat huis een soirée
plaats, waar vele gasten bij aanwezig waren,
o.a. vrouwelijke genoodigden. Toen de avond
in vollen gang was, verschaften zich twintig
Chineezen, tot de tanden gewapend,
toegang tot het huis. Zij overweldigden
de lijfwacht en drongen door tot een kamer,
die grensde aan de eetzaal.
Vervolgens traden zij de eetzaal zelf bin
nen. Tot de ontzetting der aanwezige gasten,
die in paniek uiteen stoven, richtten zij hun
wapens op Tsjeng-Lo, die aan tafel was
blijven zitten. Tal van schoten werden afge
vuurd en verscheidenei daarvan troffen doei.
Tsjeng Lo zeeg ineen
De invallers verdwenen even onverwacht
als zij gekomen waren en wisten ongehinderd
te ontkomen.
De Britsch-Duitsclie handels
besprekingen.
LONDEN, 20 Febr. (Reuter). De diploma
tieke correspondent van de „Financial Times"
bericht vernomen te hebben dat de Britsche
industrie het voornemen heeft na de Brïtsch
Duitsche bespekingen te Dusseldorf bespre
kingen te voeren met de landen in Centraal
en Zuid-Oost Europa.
De „Daily Mail" bericht, dat Hitier aan de
Reichsgruppe-industrie strenge opdracht
heeft gegeven met de Britten tot een over
eenkomst te komen.
Te Berlijn wordt vernomen dat aan de
voorbereidende besprekingen geen limiet zal
worden gesteld, zoodat een zeer ruim terrein
besproken zal kunnen worden.
De Palestijnsche conferentie.
Uit Londen: De Britsche en Arabische dele^
giaties ter Palestinaconferentie hebben eergis
ter hun besprekingen over de eerste Arabi
sche eischen betreffende een onafhankelij ken
staat in Palestina voortgezet. Hoewel de on
derhandelingen nog niet geëindigd zijn, is,
naar vernomen wordt, veel voortgang gemaakt
en heeft men thans besloten de kwesties van
immigratie en landverkoop, welke met den
eisch naar onafhankelijkheid nauw verband
houden, in studie te nemen. Heden wordt de
immigratiekwestie ter sprake gebracht. In
het weekeinde vertoeven verscheidene gedele
geerden op het landgoed van Macdonald, waar
ongetwijfeld op onofficieele wijze verder wordt
geconfereerd.
Maarschalk BadogJio in Tripolis.
Maarschalk Badoglïo, de chef van den staf
van het Italiaansche leger, is in Tripolis ge
arriveerd. Hij werd verwelkomd door den gou
verneur van Libye, maarschalk Balbo.
Niet-officieel wordt vernomen, dat Badoglio
zich in Tripolis bevindt met een speciale mis
sie, waaromtrent tal van geruchten de ronde
doen. De voor de hand liggende conclusie is.
dat de reis verband houdt met de Italiaan
sche verdedigingsmaatregelen in Noord-
Af rika. Er wordt te Rome niet ontkend, dat
de garnizoenen aldaar de laatste weken
voortdurend krachtig versterkt en thans on
geveer vier divisies sterk zijn. Ook wordt toe
gegeven, dat maatregelen zijn genomen om
het garnizoen binnen den kortst mogelijken
tijd nog verder te versterken.
Van spionnage beschuldigd.
LOS ANGELES (United Press). Negen
personen zijn verdacht van spionnage gear
resteerd. Zij worden ervan beschuldigd de
eigendommen der regeering te hebben betre
den.
Hun nationaliteit staat niet vast; volgens de
namen, die de arrestanten opgeven, zijn het
Russen.
Groote stapels zandzakken liggen rond alle belangrijke gebouwen in Madrid, in
verband met de voortdurende beschieting der stad.
Daar het moment nadertwaar
op in dit seizoen in Engeland geen
voetballen meer mogen worden
gekocht en verkocht, is de handel
in spelers thans zeer levendig.
Kortgeleden zijji in Engeland uit
vorm geraakte spelers met apen-
klieren en zelfs hypnose behan
deld.)
Daar ginds over zee, in het land van de Britten.
Wordt levendig voetbaliershandel gevoerd.
Je hebt er de clubs die de sterren bezitten.
Waarop weer door andere clubs wordt geloerd.
Dan wordt het een kwestie van loven en
bieden,
't Seizoen loopt ten eind en de laatste plaats
dreigt,
Dan zijn goede spelers zeer kostbare lieden.
Door wie men misschien nog een paar
plaatsen stijgt.
Een man wordt verkocht door een club die
nog sterk is,
Een man wordt gekocht door eein club in
de knel.
Een man doet aan voetbal daar. waar voor
hem werk is,
Want voetbal, dat weet u nietwaar, is een spel.
't Komt voor, dat de spelers uit vorm er
geraken,
Dat is voor de kans van de club een bezwaar,
Er moet iets gedaan worden, zaken zijn zaken,
Straks zit men nog met degradatiegevaar.
Hoe maakt men van stumpers weer vurige
knapen,
Die strijden als helden, verwoed fanatiek?
Vooruit, met hypnose en klieren van apen.
Er moet weer gewonnen, dat eischt het
publiek.
Wie kan nog een beter methode verzinnen?
Kom op met een plan dan probeert men
het wel,
Het gaat er alleen maar om, matches
te winnen,
Want voetbal is spel en de kas is in 't spel.
't Is niet dat ik twijfel, of u 't wel zoudt
weten,
Dat ik het u nog eens een keertje verte!.
Maar soms loop je wel eens gevaar te vergeten
Dat voetbal een spel is, niet meer dan een spel
P. GASUS.
Onze Radio-Centrale
Sluit U nog vóór Zondag aan.
Dat wil zeggen dat U Zondag
Dezen wedstrijd hoort verslaan.
HAARLEM TELEFOON 10010
(Adv. Ingez. Med.
Jongen 17 Meter door tram
meegesleurd.
Ernstig ongeluk op Kleine Houtbrug.
Hedenmorgen, even voor half negen, is een
ernstig ongeluk gebeurd op de Kleine Houtbrug
hoek Kampervest. De 9-jarige C. t. B. uit de
Kleine Houtstraat stak hard loopend den weg
over en geraakte onder een tram der N.Z.H.T.M.
die naar Amsterdam ging.
De jongen kwam terecht onder den baan-
schuiver en werd 17 meter meegesleurd. De
tram moest worden opgevijzeld om hem te kun
nen bevrijden. Per brancard is de jongen naar
het St. Elisabeths Gasthuis gebracht. Zijn kwets
uren waren niet zoo ernstig als men aanvanke
lijk gedacht had. Hij had een gebroken sleutel
been en een groote hoofdwonde. Levensgevaar is
echter niet aanwezig. De trambestuurder had
eerst niets van het ongeluk gemerkt doch werd
door het publiek gewaarschuwd. Het ongeluk is
vermoedelijk gebeurd doordat de jongen den
weg overstak zonder voldoende uit te kijken. De
tram had 14 minuten vertraging.
De politie stelt een nader onderzoek in.
Een nieuwe industrie te Haarlem.
Beitelfabriek opgericht.
B. en W. van Haarlem hebben ingevolge de
Hinderwet aan de'Metaalbeitelfabriek „Sazo", te
I-Iaarlem vergunning verleend tot oprichting
van een inrichting voor het vervaardigen van
metaalbeitels in het perceel aan de Gonnetstraat
no. 7, en het daarin plaatsen van 8 electromo-
toren met een gezamenlijk vermogen van 14.5
P.K., benevens 3 ontlaatovens en 4 hardings
ovens, beide verwarmd door gas, alsmede een
autogenisch laschapparaat.
De ontbinding der K. D. P.
Over de houding van het Haarlemsche
Raadslid P. G. v. Engelen.
Elders in dit nummer deelen wij mede, dat de
Kath. Democratische Partij ontbonden is.
Zooals men weet heeft de heer P. G. van
Engelen voor de K.D.P. zitting in den Haarlem-
schen gemeenteraad.
De heer Van Engelen heeft nog geen beslis
sing genomen welke houding hij zal aannemen
in verband met de ontbinding zijner partij. Het
vermoeden ligt evenwei voor de hand. dat hij
tot aan September zitting zal blijven nemen in
den Raad. Er was door hem reeds beslist, dat
hij voor de nieuwe verkiezingen geen candida-
tuur aanvaarden zou.
P. T. T. BRIDGEDRIVE.
In de door den heer J. Hafkenscheidt ge
organiseerde P. T. T. Bridgedrive in caféres
taurant Brinkman aan het Plein was het re
sultaat als volgt: 1. KlaseboerBordeman met
85 punten. 2. De Vos Sr.. 84 p., 3. Herkes—Te-
licion met 81 punten; 4. BrugmanSpieren
burg met 80' j p. 5 en 6 mej. v. Teylingen—
Bartels en mevr-. MartensWaaJewïjn, beiden
77>/2 p.
Het woord is aan
Ebner Eschenbach:
Zoo menigeen meant een
goed *hart. te hebben en hij
heeft slechts zwakke zenu
wen.
Wie hem zal opvolgen
nog niet zeker.
SOERAKARTA, 20 Februari (Aneta).
Hedenmorgen te half acht is. na een
langdurige ziekte, overleden ae Soesoe
hoenan van Soerakarta.
De volledige betiteling van den overleden
zelfbestuurder van Soerakarta. den Soesoehoe
nan, luidt: Pakoe Boewono (spijker van de
wereld) Senopati Ingalogo (aanvoerder in den
krijg) Abdoerrachman (dienaar van den
barmhartige) Saïjldin (heer van het geloof)
Panoto Gomo (regelaar van den godsdienst)
Kaping Poeloeh (de tiende).
Zijn Vorstelijke Hoogheid zag het levenslicht
op 29 November 1866 en werd op drie-jarigen
leeftijd tot kroonprins verheven.
Op zestien-jarigen leeftijd werd de kroon
prins in het Mohammedaansche geloof opge
nomen. Op negentien-jarigen leeftijd werd hij
benoemd tot luitenant-kolonel a la suite van
den generalen staf, terwijl hij in 1886 benoemd
werd tot voorzitter van de kraton-rechtbank.
Op 7 Augustus 1890 trad hij in het huwelijk
met Bendoro Raden Adjeng Soeniarti, een
dochter van den toenmaligen Mangkoenegoro.
Bij zijn huwelijk werd hij benoemd tot kolo
nel a la suite bij den generalen staf.
De vader van den thans overleden Soesoe
hoenan, Pakoe Boewono IX. overleed 16 Maart
1893 en op 30 Maart daaraanvolgende werd de
kroonprins verheven tot Soesoehoenan met
den titel van Pakoe Boewono X.
Nadat, zooals reeds gezegd, de Soesoehoenan
als kroonprins reeds met een vorstelijke vrouw
in het huwelijk was getreden, huwde hij
daar dit huwelijk kinderloos bleef in 1915
ten tweede male met een vorstendochter, n.l.
met een kind van den Sultan van Djokjakarta.
Uit dit huwelijk werd slechts een dochter ge
boren.
De Soesoehoenan kreeg echter verschillende
kinderen bij niet-vorstelijke vrouwen, onder
wie eenentwintig zonen. Hieruit volgt, dat,
daar geen zoon is geboren uit een huwelijk met
een vorstelijke gemalin, de opvolging niet ge
heel vaststaat.
Het beleid van Vorst Pakoe Boewono is ze
genrijk geweest, omdat de overleden vorst een
open oog had voor de behoeften van zijn land
en de bevolking, en wei speciaal waar het agra
risch? aangelegenheden betrof, de voornaam
ste welke wel in zijn gebied konden voor
komen.
Wat de opvolging betreft kan nog worden
medegedeeld, dat. te oordeelen naar hetgeen
hieromtrent bekend is, voornamelijk in aan
merking komen Pangeran Hangabehi. die kort
geleden ter gelegenheid van het regeerings-
jubileum van H.M. de Koningin met zijn fa
milie in Nederland vertoefde, en die de oudste
zoon is van den Soesoehoenan, en de op hem
volgende in leeftijd, Pangeran Koesoemojoedo.
Tenslotte kan nog als verklaring voor den
titel Soesoehoenan dienen, dat deze is afge
leid van Soeoen (knielen), en dus beteekent;
„hij die men knielend nadert".
HEDEN: 14 PAGINA'S.
HAARLEM EN OMGEVING.
Ds. M. G. Blauw te Haarlem zal tegen 1 Juli
emeritaat aanvragen. 1
BINNENLAND.
De Soesoehoenan van Soerakarta is overleden. 2
Nu is een Wintersweker uit een Duitsche
gevangenis ontsnapt. 3
Het toezicht op de wilde bussen wordt ver
scherpt. 3
Het congres der K. D. P. besluit de partij
te ontbinden. 3
BUITENLAND.
Het conclaaf begint op 28 Februari. 1
Senator Bcrard heeft in Burgos met minis
ter Jordana geconfereerd. 9
Pierlot wil Belgisch kabinet zonder libe
ralen vormen. 9
De Engelsche minister Stanley heeft uitbrei
ding der handelsbetrekkingen met Duitsch-
land bepleit. g
Polen en Egypte erkennen de regeering van
Franco de jure. 9
SPORT.
Ragnhild Hveger ontneemt Willy den Ouden
het 100 yards record. 5
Criticus over den wedstrijd Zeemeeuwen
Bloemendaal. 5
ARTIKELEN, enz.
De Vereeniging „De Narcis" herdenkt haar
25-jarig bestaan. 3
K. de Jong over het Zondagmiddagconcert
van de H. O. V. 4
K. de Jong: Bonte operette-avond. 13
J. B. Schuil: Cabaret-avond „Zang en
Vriendschap". 13
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op n
