PONDEFDAG 33 FEBRUARI 1939
WAAREEM'S DAGBLAD
4
LUCHTBESCHERMING IN
HAARLEM.
De Geest in dienst van den
Vrede.
De verkiezing voor de Prov.
Staten.
Organisatie van Wijk III.
Woensdagavond had in het gebouw van den
Ned. Protestantenbond een vergadering plaats
van de afdeeling Haarlem der Ned. Vereeni-
ging voor Luchtbescherming met als doel: de
organisatie van Wijk III, het deel van het
centrum, begrensd door Kampervest. Gasthuis-
vest. Raamvest, Wilsonsplein, Oranjekade,
Zijlvest, Zijlstraat Z.Z.. Groote Markt Z.Z.,
Oude Groenmarkt Z.Z., Damstraat Z.Z.,
Spaarne, Turfmarkt.
De heer E. H. T e n c k n c k. hoofd van den
Luchtbeschermingsdienst te Haarlem, hield
een rede over de noodzakelijkheid en nuttig
heid van de gezinsbescherming.
De Voorzitter der afdeeling Haarlem, ir. C.
W o 11 e r 'o e e k, opende de bijeenkomst met
een woord van welkom, speciaal tot den bur
gemeester van Haarlem, die een groote belang
stelling jegens het werk der vereeniging koes
tert. De voorzitter zette het verschil tusschen
luchtverdediging en luchtbescherming uiteen:
de eerste geschiedt door onze Defensie en de
tweede door de burgerlijke overheid, waarmee
we dus het meeste te maken hebben. De over
heid neemt maatregelen, maar de burgers
moeten medewerking verleenen.
De heer Tenckinck. die hierna het woord
verkreeg, zette eerst uiteen, wat luchtbescher
ming is'en wat zij omvat, opdat de aanwezigen
zelf de noodzakelijkheid er van konden in
zien en concludeeren, dat allen moeten mee
helpen om de wijk zoo paraat mogelijk te
maken. „Men moet er rekening mee houden",
zei speker, „dat in een toekomstigen oorlog
luchtaanvallen worden ondernomen op het
achterland en dat daarin de burgerbevolking
betrokken wordt. Hierbij zullen brisant-,
brand- en gasbommen worden gebruikt. De
eerstgenoemde bommen wegen van 12V2 tot
2000 K.G. Een voltreffer van een brisantbom
van 50 K.G. slaat door een dak en twee ver
•diepingen van een woonhuis van gewone con
structie; een bom van 300 K.G. vernielt het
huis totaal. Het gewicht van brandbommen
varieert van 1 tot 15 K.G. Behalve phosphor
en andere brandstoffen worden in hoofdzaak
thermiet en electron gebruikt. Daardoor ont
staat een verbrandingstemperatuur van 2000
tot 3000 gr. Celsius. Door het geringe gewicht
kan een groot aantal bommen worden mede
gevoerd en over een plaats neergegooid, waar
door eenige branden tegelijk kunnen ontstaan.
Deze bommen leveren het grootste gevaar op.
De gasbommen hebben een chemischen in
houd; het gevaar van deze bommen is veel
minder. De strijdgassen worden verdeeeld in
traan-, nies- en hoestverwekkende, verstik
kende en blaartrekkende. Luchtbescherming
heeft ten doel, door een goede organisatie, door
oefening van de verschillende hulpdiensten
en door het treffen van voorbereidingen het
aantal slachtoffers van een vijandelijken
luchtaanval zoo klein mogelijk te doen zijn.
Bovendien om aan hen, die getroffen zijn, zoo
spoedig en goed mogelijk hulp te verleenen
en de materieele schade te beperken. Om tot
dit-doel te geraken worden van overheidswege
in het algemeen belang maatregelen voorge
schreven. terwijl van de bevolking wordt ver
wacht, dat zij die maatregelen helpt uitvoe
ren en bovendien in het belang van zichzelf de
noodige voorzorgen treft."
Spreker herinnerde er aan, dat de luchtbe
scherming in April 1936 bij de wet geregeld
werd en noemde de voornaamste bepalingen
uit die wet. De gemeenten worden in drie ge-
varenklassen verdeeld: Haarlem behoort tot
de tweede klasse. De gebruikers van wonin
gen en gebouwen, waarin voorzieningen zijn
getroffen tot het inrichten van openbare
schuilplaatsen, zijn verplicht op de eerste aan
zegging door of namens den burgemeester deze
schuilplaatsen onverwijld te ontruimen en te
zijner beschikking te stellen. Bovendien kan
op zijn last bij dreigend gevaar voor lucht
aanvallen onmiddellijk tot het in gebruik
nemen van eigendommen worden overgegaan.
Een en ander geschiedt tegen schadevergoe
ding. Iedereen moet de door den burgemeester
schriftelijk gevorderde medewerking verlee
nen. Wanneer men aan deze verplichting niet
voldoet, zijn de strafbepalingen streng.
We kijken dikwijls visschers, die verhalen
vertellen over gevangen snoeken van IS a 20
■pond met een scheel oog aan. En misschien
niet altijd ten onrechte. Doch als de heer H.
Roos, BeiLkenlaan 5 te Bennebroek U vertelt,
dat hij een knaap van een snoek in een zij-
sloot van de Leidsche Vaart gevangen heeft.
ja, hij weegt bijna 20 pond dan kunt U hem
gerust gelooven. Het bewijs ziet U hierboven.
zooals Haarlemsche vrouwen en mannen ook
wel eerder getoond hebben".
De heer Tenckinck ontving een dankbaar
applaus. Hem werd door den voorzitter dank
gebracht.
De voorzitter sprak tenslotte nog een pro
pagandistisch woord en wekte de aanwezigen
op, de vereeniging te steunen, door als lid toe
te treden: de minimum-contributie bedraagt
slechts f 0.25 per jaar.
Aan het eind der vergadering werden vragen
gesteld, die door den heer Tenckinck beant
woord werden.
Tenslotte werd een wijkcomité opgericht.
Aan den heer B. W. Lasschuit, die niet aan
wezig kon zijn, zal verzocht worden het voor
zitterschap op zich te nemen. Het secretariaat
wordt waargenomen door den heer J. Voogt,
Groote Houtstraat 36.
EXAMENS.
Stuurman-examens.
Geslaagd voor 2en stuurman groote handels
vaart de heeren: G. J. Chr. Tangel en J. Poeset;
voor het diploma 3en stuurman groote handels
vaart de heeren: S. Janssen, J. Dijkstra en A.
M. N. v. d. Broeke.
Lezing van den heer H. Poort voor den
Vredesraad Haarlem.
Woensdagavond heeft de heer H. Poort schrij
ver van „Het Krijgsplan der Demonen" voor den
Vredesraad Haarlem in gebouw „De Nijverheid"
een lezing gehouden over het onderwerp: „De
geest in dienst van den vrede".
De menschelijke geest uit zich in de cultuur.
In de cultuur zijn drie hoofdpersonen steeds te
rug te vinden: de boer. de handwerker en de
priester. De boer is rustig, ordenend: de hand
werker is schepper, hij vernietigt en hij bouwt
weer op; de priester zorgt voor de basis, voor
de verbinding met den geest. De cultuur wordt
bijna altijd verknoeid doordat de priester zijn
taak niet verstaat of er naar hem niet geluisterd
wordt. In de geestelijke cultuur kan men onder
scheiden: de wetenschap, de kunst en de mo
raal. Er is een tijd geweest, dat men de moraal-
religie trachtte uit te schakelen omdat de kerk,
dikwijls buiten haar schuld, in gebreke blijft.
Prof. Ostwald heeft daarom in 1912 gezegd de
wetenschap is God. De wereldoorlog heeft deze
theorie echter weer omvergeworpen. Daarna
kwam er weer vraag naar den godsdienst.
De menschelijke geest kan alleen aan haar
bestemming beantwoorden als zij zich onder
werpt aan de macht van den Heiligen Geest.
Overal in de wereld is echter verzet tegen den
Heiligen Geest. Hij eischt ons hart en ons ver
stand geheel op.
De Heilige Geest is levensverwekker. Hij
waait waarheen hij wil en is aan geen kerk of
organisatie verbonden. Hij leidt ons vaak in
conflicten met de wereld, de overheid en gees
telijke machten.
Het gezag geldt in onze dagen meer dan het
leven. Het geestelijk leven wordt in onze stre
ken belemmert in zijn ontwikkeling. De ontwik
keling van den geest moest ons echter meer
waard zijn dan wat ook.
Het werk der profeten is altijd slecht begre
pen. Zij zijn er immer van doordrongen ge
weest. dat men zijn land niet met „zondige"
middelen (wapens) mag verdedigen.
Onze wapenrusting moet zijn een wapenrus
ting des geestes. Wij onderschatten die wapen
rusting te vaak en overschatten de materieele
dingen.
Spreker haalde ook den kerkvader Augustinus
aan, die o.m. gezegd heeft: De Staat is een Sa
tanische macht waarin het Rijk des Geestes zich
moet ontwikkelen. Twee wapenen het wapen
der zegening en dat van het weldoen vormen
de voornaamste strijdmiddelen om het Rijk van
den Geest te vestigen. Onze kracht hebben wij
te zoeken in den Heiligen Geest, dus niet in het
systeem en niet in de massa of in de uitbreiding
van het ledenaantal. Als voorbeeld haalde de
heer Poort aan hoe de Quakers zich in 1670 in
Amerika vestigden en in goede verstandhouding
met de Roodhuiden leefden. De roodhuiden heb
ben vele profeten gehad. Ook zij veroordeelden
den oorlog. Bij de groote oorlogen hebben de
Quakers zich steeds als anti-militaristen doen.
kennen. Overal werkt de Heilige Geest, dit ge
loof leidt tot den vrede en de overwinning, zoo
besloot spreker.
De candidaatstelling.
De Burgemeester van Haarlem brengt ter
kennis dat op Dinsdag 14 Maart 1939 de can
didaatstelling voor de verkiezing van de leden
van de Provinciale Staten zal plaats hebben.
Op dien dag van des voormiddags negen tot
des namiddags vier uur kunnen bij den voor
zitter van het hoofdstembureau in den kies
kring V 'Haarlem), ter secretarie der gemeen
te (Raadhuis), lijsten van candidaten worden
ingeleverd.
Iedere lijst moet worden onderteekend door
ten minste 25 personen, die volgens de kie
zerslijsten, geldende op het oogenblik der in
levering, kiezers zijn voor de Provinciale Sta
ten en voorkomen op de kiezerslijst van een
gemeente, gelegen binnen den onder 2 ge
noemden kieskring.
Achter den naam van ieder der ondertee
kenaars moet de gemeente worden vermeld
op welker kiezerslijst hij voorkomt.
Bij de inlevering der lijst moet worden over
gelegd een verklaring van den Burgemeester
der gemeente, dat de onderteekenaar voor
komt op de kiezerslijst in die gemeente, tenzij
hij voorkomt op de kiezerslijst der gemeente
waar het hoofdstembureau is gevestigd.
Dezelfde kiezer mag niet meer dan één lijst
onderteekenen.
De candidaten, met vermelding van hun
voorletters en woonplaats op de lijsten moeten
worden geplaatst in de volgorde, waarin dooi
de onderteekenaars aan hen de voorkeur
wordt gegeven.
Indien de candidaat een gehuwde vrouw of
weduwe is, wordt zij op de lijst vermeld met
den naam van haar echtgenoot of overleden
echtgenoot, onder toevoeging van haar eigen
naam, voorafgegaan door het woord „gebo
ren" of een afkorting van dit woord.
Bij de vermelding van een candidaat mogen
de voorletters geheel of ten deele door de
voornamen worden vervangen.
Op dezelfde lijst mogen ten hoogste twintig
candidaten worden geplaatst. Dezelfde can
didaat mag niet voorkomen op meer dan één
van de lijsten, ingeleverd In denzelfden kies
kring.
Bij de inlevering van een lijst kunnen de
onderteekenaars schriftelijk een gemachtigde
en diens plaatsvervanger aanwijzen, bevoegd
tot het verbinden van de lijst, overeenkomstig
artikel 50 der kieswet.
Bij de lijst moet worden overgelegd de
schriftelijke verklaring, model II, van iederen
daarop voorkomenden candidaat. dat hij be
willigt in zijn candidaatstelling op deze
lijst.
Indien de candidaat zich buiten het Rijk in
Europa bevindt, kan de hierboven genoemde
verklaring, model II, telegrafisch worden ge
daan en in dat geval is men niet aan het voor
geschreven formulier gebonden.
De inlevering der lijsten geschiedt persoon
lijk door één der onderteekenaars, bevoegd
tot deelneming aan de verkiezing binnen den
hierboven genoemden kieskring en de candi
daten kunnen daarbij tegenwoordig zijn.
Van heden af worden formulieren voor de
lijsten van candidaten en die voor de schrif
telijke verklaring ter secretarie dezer gemeen
te, Bureau Burgerlijke Stand, Bevolking en
HET ANTWOORD IS EENVOUDIG:
BESTEL VAN BREEMEN'S BRAND
STOFFEN U ONTVANGT DAN DE
HOOGSTE CALORISCHE WAARDE!
D.W.2.BRANDSTOF WELKE BIJ
VERBRANDING DE MEESTE WARMTE
VERSPREIDTALLEEN EEN WEINIG
ASCH NALAAT EN DAARDOOR
VOORDEEUG IS.
(Adv. ingez. MedJ
Verkiezingen, Zijlstraat no. 70, kosteloos ver
krijgbaar gesteld tot en met den dag der can
didaatstelling.
GEVONDEN DIEREN EN VOORWERPEN.
Inlichtingen aan het Bureau van Politie,
Smedestraat, uitsluitend tusschen 11 en 13
uur.
Armband, M. Bes, Molenaerstraat 40; Cein
tuur, Hoogeroord, le Hoogerwoerddwarsstraat
33; Hond, P. Niezen, Sophiastraat 25; Insigne
(orde), bureau van politie, Smedestraat; Meet-
stokje in étui, C. A. Dingenouts, Leidsche-
straat 37 zw., Parapluie, Bureau van politie,
Smedestraat; Portemonnaie met inhoud, Ger-
rits, Oost-Indiëstraat 82; Portemonnaie met
inhoud, A. Stam, Van Oorschotstraat 13, Pak
inh. linnen, J. v. Dijk, Palmstraat 25 rood;
Portemonnnaie met inhoud, bureau van politie
Smedestraat; Rijwiel, A. J. Joosten, Karolin-
genstraat 32; Rijwielbelastingplaatje, N. ten
Berge, Oranjekade 39 (te bevragen na 6.30 u.
nam.)Rollen (kastranden) W. J. Moreels,
Klarenbeekstraat 52 rood; Regenpijpen N.
Kievit, Delftstraat 36; Rozenkrans in étui, B.
Jansen, Pieter Kiesstraat 26; Damesring, Ter
voort, Lange Molenstraat 6 rood; Rijwielbe-
lastingplaatje, bureau van politie, Smede
straat; Sleutels, v. Driessen, Joh. de Breuk
straat 34; Vulpotlood, H. v. d. Wouter, Loots-
straat 18; Wimpel van auto; I. F. de Haan, 2e
Hoogerwoerddwarsstraat 16.
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
De hulpdiensten.
De hulpdiensten zijn verspreid opgesteld,
teneinde zoo snel mogelijk op de plaats des
onheils aanwezig te zijn. Wanneer in een vak
de middelen te kort schieten, zal versterking
plaats hebben uit de hulpmiddelen, welke in
reserve ter algemeene beschikking staan. In
Haarlem zal de Hout met omgeving aangewe
zen worden als de plaats waar de reserve zal
worden opgesteld.
De heer Tenckinck deelde mede, dat in
iedere wijk beschikt zal worden over een een-
voudigen eerste-hulppost, vrijwillige brand
weer, een bewakings-, opruimings-, grondwer
kers- eri gasverkenningsploeg. Bij de organi
satie wordt er op gerekend, dat de bewoners
hun medewerking verleenen; het personeel
der overheidsdiensten is niet toereikend om
alle hulpdiensten te bezetten. Een goede
luchtbescherming is dan ook alleen mogelijk,
wanneer de bevolking zelf medehelpt. Ten
einde die medewerking op de juiste wijze te
verleenen, zijn oefening en voorbereiding in
vredestijd noodzakelijk. Medewerking zonder
opleiding kan voor de betrokkenen gevaar
lijk zijn.
Voor het verleenen van eerste hulp komen
in de eerste plaats vrouwen in aanmerking en
voor de brandweer timmerlieden, metselaars,
enz. Het zal noodzakelijk zijn, zei spreker, om
tenminste over drie ploegen vrijwilligers te
kunnen beschikken, die elkaar moeten aflos
sen.
Hij besprak daarna het treffen van maat
regelen Ir. engeran kring, namelijk tot iedere
woning. In de eerste plaats moeten maatre
gelen getroffen worden tegen lichtuitstraiing,
brand- en gasgevaar en voor het inrichten
van een sehuilgelegenheid. Elk onderdeel werd
door hem uitvoerig besproken
Wat de brandbluschmiddelen betreft merk
te de heer Tenckinck op. dat op iederen zol
der aanwezig dienen te zijn eenige bakken met
droog zand, een stevige schop met langen steel,
eenige emmers met water, zwabbers of van
weilen voorziene lange stokken, een bijl, een
zaag en een stok met een haak. Hij acht het
gewenscht, dat de brandbluschmiddelen niet
alleen op den zolder, maar over het geheele
huis verpreid gereed zijn. Hij deelde ver
volgens mede. wat de ingezetenen moeten
doen als het sein „luchtgevaar" door middel
van sirenes wordt gegeven; dan moet ieder
zich zoo spoedig mogelijk naar een sehuil
gelegenheid begeven; op den openbaren weg
is men in het algemeen niet veilig. Wie reeds
thans er voor zorgt, dat deuren goed sluiten
en dat vensters en vloeren geen tocht doorla
ten heeft daarvan bij gasgevaar dadelijk
voordeel. Men kan met eenvoudige middelen
veel bereiken en het behoeft niet veel geld te
kosten. Wanneer elk gezin goed uitgerust is en
«edaan heeft wat het moet doen, kan het met
een betrekkelijke gerustheid de gevaren on
der de oogen zien, maar dan moet men
zich in vredestiid voorbereiden. ..Elkaar hel
pende" zoo eindigde spreker, ..zullen wij ko
men waar wij wezen willen en mochten ooit
voor ons moeilijke tijden komen, dan zullen
wij paraat zijn om de gevaren te trotseeren,
RADIO-CENTRALE
VRIJDAG 24 FEBRUARI
Progr. I Jaarsveld.
Progr. II Hilversum I en II.
Progr. 3: 8.Keulen 9.20 Parijs Radio 9.30 Ra
dio PTT 9.50 Pauze 10.Parijs Radio 10.40
Radio PTT Nord 12.30 Brussel 2.20 Motala of Di
versen 2.40 Padio PTT Nord 3.20 Keulen 4.15
Droitwich 4.50 Keulen 5.20 Ned. Brussel 5.50
6.20 Keulen 7.30 Diversen of Gramofoonmuziek
8.35 Straatsburg of Diversen 9.35 Fransch Brus
sel 10.20 Ned. Brussel 10.30 Keulen 11.20 Parijs
Radio.
Progr. 4: 8.Ned. Brussel 9.20 Diversen 10.35
London Regional 12.35 Droitwich 1.20 London
Regional 5.20 Droitwich 6.40 London Regional
7.20 Droitwich 9.45 Diversen of Gramofoonmu
ziek 10.045 Droitwich
Progr. 5: 8.007.00 Diversen. 7.008.00 Eigen
gramofoonplatenconcert. Gevarieerd programma.
1. Cai'men Marsch, Massed Brass Band.
2. La cucaracha, L. P. Acc. Band.
3. Ik heb een huis met een tuintje gehuurd,
Aug. De Laat.
4. Sitting in a jail house, Harry Torrani
5. The blue Danube, Reg. Foort
6. Der Kanariënvogel, George Boulanger.
7. Good night angel, Victor Sylvester
8. Luilak, Mei. Avro's Kinderkoor.
9. Quickstep medley, Ivor Moreton
Dave Kay.
10. In the little white church on the Hill, Zang,
orgel en orkest.
11. The Continental, L. P. Acc. Band.
12. Wat doe je met kapotte schoenen in den
regen, Aug. de Laat.
13. Dan, dan the yodelling man, Harry
Torrani.
14. The lost Chord, Reg. Foort
15. Vous êtes jolie Madame, George Boulanger
16. Please be kind, Victor Sylvester
17. De oempa's, Avro's Kinderkoor.
18. That's why I need you tonight, Zang, or
gel en orkest.
19. El Capitan, Massed Brass Band.
8.0012.00 Diversen.
VERDRAG NOPENS HET GEBRUIK VAN DEN
RADIO-OMROEP IN HET BELANG VAN
DEN VREDE BEKRACHTIGD.
Het ministerie van Buitenlandsche Zaken
maakt bekend, dat de Nederlandsche akte van
bekrachtiging van het verdrag van Genève van
23 September 1936. nopens het gebruik van den
radio-omroep in het belang van den vrede op
15 Februari 1939 op het secretariaat van den
Volkenbond is nedergelegd.
Bij de bekrachtiging is verklaard, dat het ver
drag mede toepasselijk zal zijn op Nederlandsch-
Indië, Suriname en Curacao.
Overeenkomstig artikel 12 van het verdrag
zal dit op 16 April 1939 voor Nederland, Ne-^
derlandsch-Indië, Suriname en Curagao in wer
king treden.
De rendieren brachten de kinderen eerst naar de warme hut
van de Finnenvrouw, waar zij zich by het vuur konden warmen.
Gerda moe3t alles vertellen wat er gebeurd was en de Finnen-
vrouw luisterde vol aandacht naar haar. Toen zij uitverteld was,
wees de Finnenvrouw den kinderen hoe zij nu verder moesten
trekken om weer thuis te komen,
Hartelijk bedankte Gerda de Finnenvrouw, toen vertrokken zij
en Karei, weer op de ruggen der rendieren, die hen eerst naar de
Lappenvrouw moesten brengen. Deze had intusschen warme
kleeren voor hen genaaid en bracht hen bovendien in haar eigen
slede, waarvoor een paard gespannen was, weg. Dan konden zij
vlugger vooruit komen
De twee rendieren sprongen naast de slede en gingen mede tot II Lappenvrouw en van de beide rendieren. Steeds weer dankte
aan de grens van het land, waar het eerjte lentegroen reeds te Gerda hen voor de hulp. Maar de vrouw, zoowel als de dieren,
zien was. Hier aan de grens namen de kinderen afscheid van de wilden van geen dank weten
(Wordt vervolgd)
