0.
Haat £uxe HetUuut
GARAGE RABO
VRIJDAG 3 MAART '1939
HAARIJEM'S DAGBITAD
„De maritieme verdediging van het
Nederlandsche Imperium".
Lezing van vice-admiraal b. d. L. J. Quant.
Donderdagavond werd in een der zalen van
Restaurant Brinkmann, Groote Markt, een ver
gadering gehouden door het comité voor Na
tionale Veiligheid. Op deze bijeenkomst sprak
de heer L. J. Quant, vice-admiraal b. d.
De voorzitter, de heer E. H. Krelage, heette
den burgemeester Dr. J. E. Baron de Vos van
Steemvijk en de overige aanwezigen welkom. De
heer Krelage sprak een opwekkend woord om
het luchtverdedigingsfonds te steunen en spr.
deelde mede dat in Haarlem vanwege het comité
in eerste oplage 3500 brochures inzake „hamste
ren in Vredestijd" gedistribueerd zullen worden;
de Nederlandsche Vereeniging voor Huisvrouwen
waarvan een deputatie aanwezig was, verleent
haar medewerking daarbij.
Vervolgens sprak de heer Quant over „De ma
ritieme verdediging van het Nederlandsche Im
perium". De marine is een merkwaardig oor
logsinstrument, dat niet alleen in oorlogs- maar
ook in vredestijd dienst doet aldus spr. In de
laatste jaren hebben we kunnen zien hoe de Ne
derlandsche marine in de Straat van Gibraltar
gerespecteerd werd. Het materieel, dat hier ge
bruikt werd, was zeer onvoldoende, en we mogen
blij zijn dat het allemaal zoo goed verloopen is.
De koopvaardijmaatschappij en zijn nochtans
zeer dankbaar voor de wijze, waarop de marine
er voor gezorgd heeft, dat aan de handelssche
pen geen overlast werd aangedaan. Spr. noemde
dit tevens een voorbeeld van de wijze waarop
zij, die bij de marine werkzaam zijn, ook in vre
destijd bevrediging in hun werk kunnen vinden
en dit niet altijd behoeven te zoeken in oorlogs
voorbereiding.
De taak der marine in Nederland is definitief,
namelijk om alle watertoegangen te versperren,
o.a. door mijnen, met afweermiddelen jegens
mijnenvegers enz. In de Noordzee moeten in
verband met deze mijnversperring onderzeeboo
ten aanwezig zijn.
In den laatsten tijd is er een nieuwe idee naar
voren gekomen. Het voedingsvraagstuk zal in
een eventueele komende oorlogsperiode urgent
worden, want van collectiviteit zal geen sprake
zijn. De Hollandsche vloot moet koopvaardijsche
pen zelf kunnen convoyeeren. Onze volksverte
genwoordiging is ermee accoord gegaan deze
richting bij de defensie in te slaan.
Wat Indië betreft is een zeer behoorlijke de
fensie noodzakelijk.
In 1930 werd het plan Deckers opgesteld be
treffende een zgn. harmonische vloot. Wij zijn
thans bezig deze harmonische vloot uit te bou
wen, geleid door zelfstandigheidspolitiek.
Indien wij deze harmonische vloot afbouwen
op de wijze als we er thans mee bezig zijn zal
er in Indig een maritiem groote preventieve
macht ontstaan, en de vijand zal zich bedenken
om deze aan te vallen. Behalve de defensieve
vloot hebben we in Indië een zgn. zeegaande
vloot noodig, bestaande uit torpedojagers, krui
sers en onderzeebooten. Voor een kleine natie
vormt namelijk niet het slagschip de kern van
de vloot, doch de onderzeeboot, die over verras
sende capaciteiten beschikt. De onderzeebooten
moeten geconvoyeerd worden, opdat ze niet ge
dwongen zullen worden diep onder water te
blijven en derhalve gevaarloos te worden. Om
zich door den Archipel te kunnen bewegen heb
ben de schepen watervliegtuigen-bommenwer
pers noodig.
Spr. wees op de situatie van Indië t.a.v. Japan.
De groote Japansche handel is ten nauwste ge
ïnteresseerd bij de positie van onze koloniën,
want de Zeeweg voert daardoor of daarlangs.
De plaatsen Tarakan en Balikpapan, welke
door Japan bezet zouden kunnen worden, zijn
in den laatsten tijd reeds versterkt. De voor
naamste taak van de marine zal zijn om de ver
bindingswegen te bestoken opdat het voor Ja
pansche schepen onmogelijk zal zijn om mocht
Japan Tarakan en Balikpapan bezetten de pe
troleum naar Japan te vervoeren, hetgeen toch
de eigenlijke bedoeling is. De consequentie van
zelfstandigheidspolitiek is de vloot belangrijk
uit breiden met slagschepen.
Het is voor Nederland een verheugend teeken
dat Engeland zoo krachtig wordt.
Wij moeten niet meedoen aan den bewapenings
wedloop, maar wij moeten alleen den achter
stand, welke door het defaitisme ontstaan is, in
halen.
Spr. was van meening dat we momenteel op
den goeden weg zijn wat de uitbreiding van onze
vloot betreft.
Na de pauze bestond er gelegenheid voor de
aanwezigen om den heer Quant vragen te stellen.
n Fortgens
IGr. Houtstraat 109
naast Cinema Palace
Gedistingeerd:
zoo'n gladdering
(Adv. ingez. Med.)
STADS BIBLIOTHEEK EN LEESZAAL
PRINSENHOF.
(Openbare leeszaal en bibliotheek).
AANWINSTEN.
Godsdienst:
Leo XHI (Paus). De encycliek Arcanum van
10 Februari 1880 over het Christelijk huwe
lijk.
Pauwels. De eene ware godsdienst.
Salsmans. De biecht.
Opvoeding en onderwijs.
Brugmans. Geschiedenis van het onderwijs
in Nederlandsch-Indië.
Bühler. Practische kinderpsychologie.
Eykman. Mijn kind wil niet eten.
Luning Prak. Aanleg en toekomst, voorlich
ting bij schcol- en beroepskeuze.
Chemische en mechanische technologie.
Moll, van. Handboek der practische galvano-
techniek.
Rauwerda. De machinale houtbewerking.
Royen. Van en De Vooys. Leerboek der
mechanische technologie.
Woudenberg, Van. De geschiedenis der
vereeniging het kaascontrolestation te
Utrecht voor vdlvette kaas K.C.U.V.V. 1913-
1938.
Handelswetenschappen.
Vliet, van de. Leerboek van het dubbel
boekhouden.
1. daaglijksche methode.
2. 12 Maandelijksche methode 2 dln.
Geschiedenis
EIwin. Mahatma Gandhi.
Malsen. van. Geschiedenis van het make-
laarsgild te Amsterdam 15781933.
O'.aenborgh. van. De fundamenten van het
slot bij Egmond aan den Hoef.
Price. Ward. Ik ken deze dictators.
Nederlandsche en i. h. Nederl, vert. romans.
Buck. Het trotsche hart.
Cramer. Het land van belofte.
Schaik—Willing, van. Uitgestelde vlucht.
Zielens. De dag van morgen
Zorg voor Zwakzinnigen te
Haarlem.
De werkinrichting.
Aan het jaarverslag 1938 van de Haarlem-
sche Werkinrichting voor maatschappelijk
ongeschikte zwakzinnigen ontleenen wij:
In den loop van 1938 werden vier maat
schappelijk ongeschikte zwakzinnigen twee
jongens en twee meisjes op de inrichting
geplaatst. Twee jongens konden afgevoerd
worden één vertrok naar een inrichting
in verband met huiselijke omstandigheden en
één werd in de maatschappij geplaatst. Ook
vertrokken er twee meisjes één werd er in
een dagdienstje geplaatst, terwijl een ander
meisje thuis kon blijven voor eenvoudige huis
houdelijke bezigheden.
Einde 1938 bezochten 29 jongens en 17
meisjes de werkinrichting.
Voor de jongens waren er twee leiders, en
voor de meisjes één leidster.
De verkoop van de afdeeling jongens be
droeg dit jaar 5050 (per patient 210) en
van de meisjes 1700 (per patient 110). Het
Centraal Magazijn verkocht bovendien voor
4877.
De jongens ontvingen aan loon: 2692, be
nevens 492 voor het bezorgen van de ar
tikelen van het Centraal Magazijn. Het totaal
der zakgelden (jongens) bedroeg: 344. Het
loon der meisjes was: 1006.
Van de 29 jongens en 17 meisjes waren 3
jongens en 4 meisjes 20 jaar of jonger.
De provinciale subsidie, welke in Noord-
Holland rekening houdt met den leeftijd der
patiënten, is voor onze inrichting in verge
lijking met die in andere provincies, dan ook
wel zeer ongunstig te noemen. 26 jongens en
13 meisjes waren 21 jaar of ouder en vallen
dus buiten de subsidieregeling.
Deze inrichting wordt krachtig door de Ver.
„Haarlemsche Werkinrichting" gesteund. Een
achttal gezinnen ontvingen ten behoeve van
de kinderen op de werkinrichting uit het fonds
dezer vereeniging een tegemoetkoming, terwijl
door tijdelijke ondersteuning meermalen een
gestichtsverpleging voorkomen kon worden.
Een drietal leerlingen van de werkinrichting,
die anders in een gesticht geplaatst zouden
moeten worden, zijn te Haarlem in een Tehuis
geplaatst. Twee dezer patiënten zijn daar op
kosten der vereeniging.
Indien er geen werkinrichting was, zouden
van de 29 jongens en 17 meisjes 15 jongens en
7 meisjes terstond in een internaat of ge
sticht geplaatst moeten worden.
Ook de Avondverzorging (opgericht in 1919
en momenteel bezocht door 114 jongens en
meisjes) is als sociale instelling ongetwijfeld,
evenals de Werkinrichting, een belangrijk
onderdeel van Nazorg.
31 December stonden bij de Nazorg inge
schreven: 442 mannen en 199 vrouwen (oud
leerlingen van de drie Haarlemsche Buiten
gewone Scholen). Hiervan waren voor loon
dienst geschikt: 322 mannen en 140 vrou
wen; twijfelachtig: 60 mannen en 30 vrou
wen; ongeschikt 60 mannen en 29 vrouwen.
In 1938 werd 29 mannen en 22 vrouwen bij
de Nazorg ingeschreven, die dat jaar de scho
len van buitengewoon onderwijs verlieten.
In dat jaar werden 104 mannen en 41
vrouwen in het vrije bedrijf geplaatst. 3 jon
gens en 5 meisjes gingen naar een vakschool.
(Adv. Ingez. Med.)
Bij de ouders bleven in bedrijf of in huishou
delijk werk: 15 jongens en 12 meisjes. Zonder
werk thuis: 10 jongens en 5 meisjes. Naar
de werkinrichting gingen: 2 jongens en 2
meisjes. In een werkinrichting werden ge
plaatst: 2 jongens en 2 meisjes.
Verder staan bij de Nazorg ingeschreven:
a. 172 leex-lingen v. d. gewone lagere scholen,
die het niet verder dan tot de 5e kl. brachten
en bijzondere moeilijkheden gaven; b. alle
blinden (84); c. alle lichamelijk gebrekkigen
(ruim 900); d. doofstommen voor zoover ze
om hulp vroegen.
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RADIO CENTRALE OP ZATERDAG
4 MAART 1939.
Progr. I. Jaarsveld.
Progr. II. Hilversum I en II.
Progr. III. Keulen 8.00; Parijs Radio 9.20;
Radio P. T. T. Nord 9.30; Pauze 9.50—10.00;
Parijs Radio 10.00; Radio PTT Nord 12.05; Ned.
Brussel 12.20; Keulen 1.20; Ned. Brussel 2.25;
Keulen 3.20; Ned. Brussel 5.20; Fransch Brus
sel 5.35; Ned. Brussel 6.20; Boedapest of diver
sen 7.50; Fransch Brussel of diversen 8.20: Ned.
Brussel 10.20; Boedapest 10.30; Parijs Radio
11.20.
Progr. IV. Ned. Brussel 8.00; Diversen 9.20
10.35; London Regional 10.35; Droitwich 11.50;
Pauze 2.502.55; Fransch Bx'ussel 2,55; Droit-
wich 5.20; London Regional 10.50; Droitwich
11.20.
Progr. V. 8.007.00 Diversen. 7.008.00 Eigen
gramofoonplatenconcert. Verzoekprogramma
8.0012.00 Diversen.
zonder Chauffeur alleen
GASTHUISVEST 11 - HAARLEM TEL 17266
Verzekerde Wagens
ARROND. RECHTBANK.
DIEFSTALLEN IN DE HAARLEMMERMEER
Geruimen tijd is de Haarlemmermeer onveilig
gemaakt door verschillende dievenbenden, die
zich of wel speciaal bezig hielden met het ste
len van fietsen of hun arbeidsterrein beperkten
tot scholen en kerken. Tot deze laatste categorie
behoorden ook twee inwoners van Haarlemmer
meer, die o.m. „bezoeken" hadden gebracht aan
de consistoriekamers der Ned. Horvormde
Gemeente te Abbenes en van een kerk
gebouw te Hoofddorp en verder ook nog aan
eenige scholen. In de dagvaarding was hun drie
diefstallen ten laste gelegd: twee in kerken, waar
eenige kleeren en wat geld den buit vorm
den terwijl zij in een school op 12 Jan. een spaar-
busje geleegd hadden. De beide verdachten, die
resp. 30 en 26 jaar waren bekenden zich aan
deze diefstallen te hebben schuldig gemaakt. De
Officier vroeg tegen beiden 1 jaar gevangenis
straf. De verdedigers Mr. Baron en Mr. van Tijn
pleitten clementie.
KLEINE OORZAKEN
In het begin van het vorige jaar stal een 22-
jarige jongeman eenige kwartjes uit de porte-
monnaie van iemand te Aalsmeer bij wien hij
in huis vertoefde. Kleine oorzaken hebben dik
wijls groote gevolgen. Zoo was het ook hier. De
jongeman werd eenigen tijd daarna gearresteerd
en hedenmorgen stond hij terecht. Er was een
onderzoek naar zijn geestvermogens ingesteld
en de psychiater die dit had verricht was tot de
conclusie gekomen, dat de jongeman verminderd
toerekeningsvatbaar was. Een voorwaardelijke
veroordeeling met toezicht achtte deze deskun
dige het meest wenschelijk. Een psychiater uit
Bloemendaal was wel genegen namens een re-
classeeringsvereenigïng verdachte verder te hel
pen. De verdachte voelde daar echter niet veel
voor omdat hij vroeger met een reclasseeringspo-
ging geen prettige ervaringen had opgedaan. De
Officier was van meening, dat de jongeman geen
sociaal gevoel had. Het is niet wenschelijk, dat
hij er met een lichte straf afkomt. De officier
eischte daarom 3 maanden gevangenisstraf. Mr,
L. S. Romelingh vond dit geen geval om zoo'n
lange gevangenisstraf op te leggen. Hij drong
met klem op een voorwaardelijke veroordee
ling aan.
(Adv. Ingez. Med.)
BEELDENDE KUNSTENAARS.
In de ledenvergadering van het Bureau voor
Auteursrecht voor Beeldende Kunst, in het Frans
Halsmuseum gehouden, werden de rekening en
verantwoording over de jaren 1937 en 1938 goed
gekeurd. Tot leden van den Bestuursraad wer
den de aftredende leden, de heeren G. D. Gra-
tama, Prof. H. J. Wolter, A. P. Smits en Jac.
van den Bosch herkozen.
In een vacature werd voorzien door de ver
kiezing van den heer H. F. Boot.
De voorzitter deelde mede, dat de leening van
f 12500 afgelost is, dank zij een tegemoetko
mende houding van de aandeelhouders. Hier
door is het voortbestaan der vereeniging ver
zekerd. Besloten werd, nu geen geldelijke ver
plichtingen meer bestaan, een meer doeltreffen
de propaganda voor de vereeniging te maken,
daar nog vele kunstenaars het belang van 't Bu
reau niet beseffen. Dit zal geschieden door het
publiceeren van artikelen in de couranten over
doel en wex-kzaamheden der vereeniging, het
maken van reclame en het meer intens bewer
ken der leden van vereenigingen van Beeldende
Kunstenaars en van hen, die niet in eenig ver
band zijn opgenomen".
Copyright P. I. B Box 6 Copenhagen
Maar het allerkunstigste was wel, dat, als men den vinger fn
den damp stak, die van de pap kwam, men ruiken kon, wat er in
elk huis van de stad voor eten gekookt werd.
bijzonders, heel iets anders dan de roos.
Ja, dat waa iets
Daar kwam de prinses met de hofdames voorbij. Zg waren óp
een wandeling en passeerden ook het kamertje, waarin de prins
woonde. Toen de prinses de melodie hoorde, bleef zij staan luiste
ren. Zij herkende het wijsje, want dat kon zjj met één vinger op
de piano spelen. Het was het eenige, dat zij kende en het was dus
geen wonder, dat zij erg verrast was, dit opeens te hooren.
„Dat kan ik ook'
varkensjongen zijn.
zei ze, „dat
Ga eens gauw
moet da:: wel een erg knappe
naar binnen en vraag hem wat
dat instrument kust En zoo moest één van de hofdames naar
binnen, maar ze trok eerst een paar klompen aan.
.(Wordt vervolgd)
De wasch
lil—"-) aan kant
en helder wit
Dank zij de speciaal gezuiverde
de oudste en de beste
bleekpoeder. 20°/o méér bleekkiacht,
dus 20% besparing en 20% mindei
slijtage van Uw goed. Ook is U veel
vlugger klaar en hebt tijd voor
een heerlijk kopje thee uit de
GRATIS
kop met schotel
tooi 10 blauwe
N.V. ZEEPFABR. 'L
DE HAAS VAN BRERO^APELDOOB»
(Adv. Ingez. MedJ
Vrouwen Vredesgang 1939.
Woensdag 17 Mei te Rotterdam.
De Vrouwen Vredesgang, het jaarlijksch open
baar getuigenis van den vredeswil der Neder
landsche vrouwen, die zonder onderscheid van
godsdienstige overtuiging of politieke gezindheid
daaraan kunnen deelnemen, wordt dit jaar op
Woensdag 17 Mei te Rotterdam gehouden. Niet
zooals de vijf voorafgaande jaren gebruikelijk is
geweest op den Dag van Goeden Wil, 18 Mei,
omdat Hemelvaartsdag dit jaar op dien datum
valt, hetgeen velschillende bezwaren met zich
brengt.
De Vrouwen Vredesgang wordt georganiseerd
door de stichting Centraal Comité Vrouwen Vre
desgang, in welks bestuur zitting hebben de da
mes E. J. Miolée-Riem Vis (Haarlem), M. H.
Petex-i (Utrecht), J. P. F. Ridder van Rappard-
van de Stadt (Den Haag), dr. M. A. Thiel (Haar
lem) en A. Tromp-de Jong (Zandvoort), de ad
ministratie berust bij het Centraal Vredes Bu
reau te Den Haag, tel. 394638, postrekening
96900.
In het Landelijk Comité van Aanbeveling heb
ben zich bereid verklaard zitting te nemen; jkvr.
C. M. van Asch van Wijck te Zeist, mevr. B.
Bakker-Nort te Den Haag, mevr. B. van den
Bergh-Willing te Wassenaar, mevr. F. de Boer-
van Iterson, te Zeist, mej. A. W. Bos ten Den
Haag, mevr. N. C. Bouma-van Strieland te Den
Haag, mevr. M. W. Bijl-Viets te Den Haag, mevr.
Chr. J. Cohen Tervaert-Koch te Overveen, mevr.
M. van der Colk-Schmidt te Haarlem, mevr. N.
Dyserinck-van Gilse van der Pais te Aerden-
hout, mej. L. C. A. van Eeghen te Doorn, mevr.
S. Groeneweg te Barendrecht, mevr. H. C. Ha-
man te Amsterdam, mevr. dre. P. Gravin van
Heerdt tot Eversberg-Quarles van Ufford te Den
Haag, mevr. A. Heuff te Den Haag, mevr. M.
van Houten-Smallenbroek te Groningen, mevr.
J. C. Isbrücker-Dirksen te Den Haag, mevr. B.
Langeveld-Hebbenaar te Haarlem, mej. Rosa
Manus te Amsterdam, mevr. E. C. de Monchy-
Haitink, te Den Haag, mevr. M. G. Muller-Lu-
lofs te Utrecht, mevr. J. C. Oud-Fischer te Rot
terdam, mej. E. H. Piepers te Bilthoven, mevr.
Ch. L. Polak-Rosenberg te Amsterdam, mevr. dr.
W. H. Posthumus-van der Goot te Amsterdam,
mevr. C. Ramondt-Hirschmann te Den Haag,
jkvr. J. Repelaer van Driel te Scbeveningen,
mevr. H. Roland Holst-van der Schalk te Bloe
mendaal, mevr. W. A. L. Ros-Vrijman te Den
Haag, mevr. A. E. Talens-Ebbens te Apeldoorn,
mej. mr. M. A. Teilegen te Utrecht, mevr. C. de
Vlugt-Flentrop te Amsterdam, mej. J. Wester
man te Den Haag, mevr. M. Wibaut-Berdenis
van Berlekom te Amsterdam, mej. E. M. van
Wijngaarden te Amersfoort.
STADS-BIBLIOTHEEK EN LEESZAAL VAN
HAARLEM.
Statistiek van bezoek en uitleening over
Februari 1939 (1938).
I. Prinsenhof.
Bezoek aan de leeszaal door 2090 personen
(v.j. 2025) t.w. 1916 mannen en 174 vrouwen.
Bezoek aan de krantenzaal door 5308 per
sonen (v.j. 5418) t.w. 4940 mannen en 368
vrouwen.
Totaal bezoek aan lees- en krantenzaal
door 7398 personen (v.j. 7443) t.w. 6856 man
nen en 542 vrouwen.
Uitgeleend werden 8210 boeken (v.j. 8128).
n. Filiaal ..Huis te Zaanen".
Bezoek aan de leeszaal door 836 personen
fv.j. 792). t.w. 679 mannen en 157 vrouwen.
Uitgeleend werden 3131 boeken (v.j. 2996).
III. Hoofdbibliotheek exi filiaal werden te
zamen bezocht door 8234 personen (v.j. 8235)
t.w. 7535 mannen en 699 vrouwen.
In het geheel werden uitgeleend 11341
boeken (v.j. 11124).
ORANJEBOND „PRINSES JULIANA"
HAARLEM-OOST.
Het bestuur van bovengenoemde vereeniging.
welk ieder jaar op den verjaardag van Prinses
Juliana, de kinderen der leden een aangenaam
feest bereidt, mocht heden een gift van f 50.
ontvangen voor de kas der Vereeniging van
„Iemand die onbekend wenscht te blijven". Het
spreekt van zelf dat het bestuur zich verheugt
met dit mooie bewijs van sympathie en gaarne
de(n) Onbekende(n) Gever(ster) dank brengt
Het bestuur meent uit deze daad te mogen op
maken, dat het werk van den Oranjebond „Prin
ses Juliana" word» gewaardeerd en houdt zich
gaarne aanbevolen voor eventueele navolging
van dit voorbeeld.
