Haadms
Radio
RITSEMA Co.
Ons handelsverkeer met Duitschland.
KERKCONCERT
Angora-Argentina
25
NU
1.
HANDSCHOENEN
DANSSCHOOL
K.J.van der Meer
V R IJ D A" G 24 MAART 1939
HA ARE EM'S DAG BE AD
1"4
Uitbreiding en ontwikkeling noodig.
MUZIEK.
Dank zij de gegevens uit de Bijlage van de
Maandstatistiek van den in-, uit- en doorvoer
over December 1938 is het mogelijk zich een
denkbeeld te vormen van de ontwikkeling van
het handelsverkeer tusschen Duitschland en ons
land over het afgeloopen jaar. Het heeft onge
twijfeld zin daarover het een en ander op te
merken in een tijd als dezen, nu allerwegen
gezocht wordt naar uitbreiding van handels
relaties.
De invoer uit Duitschland in Nederland be
droeg in 1938 circa 7871 millioen K.G. met een
waarde van 301 millioen gulden. Voor het jaar
1937 waren deze cijfers resp. 8.385 millioen K.G.
en 327 millioen gulden.
De uitvoer uit ons land naar Duitschland be
droeg in 1938 ongeveer 2.286 millioen K.G. met
een waarde van 154 millioen gulden, tegenover
2.326 millioen K.G. en 176 millioen gulden in
1937.
Uit deze cijfers volgt, dat het invoersaldo over
1938 een waarde vertegenwoordigde van 147,
over 1937 van 151 millioen gulden.
Voor zoover den invoer uit Duitschland be
treft, blijkt in 1938 een vermindering vastge
steld te moeten worden voor de navolgende ar
tikelen: steenkolen en cokes (van 4759 tot 4115
millioen K.G.) en ijzer, staal en werken daar
van (van 487 tot 334 millioen K.G.) Bleef de
vermindering van het gewicht van den steen-
koleninvoer feitelijk zonder invloed op de waar
de van dien import, anders was het gesteld met
den gedaalden invoer van ijzer enz., welke een
waardedaling beteekende van ongeveer 14.5
millioen gulden. Er zijn evenwel ook eenige ver
hoogingen vast te stellen. Zoo verdubbelde de in
voer van salpeter en kunstmest (van 285 tot 561
millioen K.G.) De import van natuursteen steeg
met 23, die van kalk, cement enz. met 22 mil
lioen K.G. De invoer van 4 millioen K.G. be
vroren vleesch was het gevolg van een compen
satie-transactie met stroo.
Wat onzen export paar Duitschland betreft,
valt aanstonds de groote stijging op bij de groep
plantaardige voortbrengselen. (Van 15.4 tot 85.4
millioen K.G.), een en ander eveneens als ge
volg eener compensatie-transacite. Voorts steeg
de export van ijzer staal en werken daarvan,
zoomede van koolteerproducten, versche groen
ten, eieren, lompen en plantaardige oliën. Groot
is het aantal dalingen onzer exportcijfers, waar
van de verminderde export van ijzererts de be
langrijkste is. (Van 271 tot 216 millioen K.G.)
Van den totalen Nederlandschen uitvoer in
1938 nam Duitschland 14.8 procent tot zich. Dit
percentage bedroeg in 1929 nog 22.9 procent,
waarmede tegelijkertijd de geweldige achteruit
gang is gedemonstreerd. Deze vermindering
komt natuurlijk ook tot uitdrukking in de ge-
wichtshoeveelheden en waardecijfers. De waar
de van den export naar Duitschland bedroeg in
1929 niet minder dan 455 millioen gulden en
was in 1938 nauwelijks 154 millioen gulden.
Duitschland bezette in het afgeloopen jaar na
Engeland de tweede plaats in de rij van onze
afnemers.
Deviezenmoeilijkheden en clearingverkeer
hebben deze positie geschapen. Leek het aanvan
kelijk dat wij op den goeden weg waren im
mers aan het'einde van 1937 was de clearing in
evenwicht het jaar 1938 leerde ons anders.
Maand in maand uit ontstonden grootere tekor
ten. De achterstand in de clearing na het eerste
kwartaal van 1938 bedroeg 12 millioen gulden,
aan het einde van het jaar was deze tot 29 mil
lioen gulden gestegen. Wat dat voor Nederland
beteekent, is een ieder duidelijk, die handels
belangen heeft in Duitschland. Maar ook voor
hen, die deze fechtstreeksche belangen missen
is vaststaand, dat wij een zeer belangrijk ge
deelte van ons achterland als afzetgebied heb
ben verloren. Met de regelmaat van een klok is
het handelsverkeer tusschen beide landen ineen
geschrompeld. Het Algemeen Zuivel- en Melk-
hygiënisch Weekblad van 23 en 30 December
1938 geeft over de ontstane situatie een zeer le
zenswaardige beschouwing. De auteur ziet een
tweetal fouten. Hij ziet in Duitschland een klant
van Nederland met wien wij slechts economi- j
sche objecten kunnen ruilen. Men wil dien klant
behouden en zoo mogelijk tot meer uitgebreide
handelsrelaties met hem komen. „Maar men
houdt er eenige bedienden op na die niet anders
doen dan dag aan dag de beste manier opzoeken,
om dient klant onaangenaam te zijn. Een
vreemde firma die dit toelaat!"
Daarnaast meent de hier aan het woord zijn
de auteur, dat „men zijn neus stoot tegen de
clearing of het handelsverdrag".
In vroeger jaren werden handelsrelaties tot
stand gebracht en onderhouden door persoonlijk
contact. Daaraan is voor een zeer belangrijk ge
deelte een einde gekomen. Dat schuilt niet daar
in dat er geen kansen, geen mogelijkheden meer
zijn. Maar men stuit op barrières, men loopt als
het ware op tegen die clearing, of tegen dat
handelsverdrag. Zeker, onder de bestaande om
standigheden zijn beide niet te missen, maar
evenmin mag dat persoonlijk contact verloren
gaan, Via oflicieele onderhandelingen creëert
men geen blijvend handelsverkeer, hoe vriend
schappelijk deze besprekingen ook gevoerd wor
den. Twee partijen zitten aan de conferentietafel.
Duitschland wensch grondstoffen en levensmid
delen; het wenscht fabrikaten te exporteeren.
Nederland bezit een overmaat van levensmidde
len, de overzeesche gewesten bezitten een teveel
aan grondstoffen. Duitschland wil exporteeren
naar landen, die betalen in levensmiddelen,
grondstoffen en vrije deviezen. Partijen hebben
nu een vijftal jaren gekaart. Zij hebben al
dus den meerbedoelden auteur slecht ge
speeld. Hoe kan het ook feitelijk anders. Want
goed spel tusschen twee partijen, die elkander
te weinig ontmoeten en die dikwijls met elkan
der kibbelen, is onmogelijk.
Het vaststellen der fouten, der gebreken is
niet voldoende, al is dat op zich zelf reeds van
groot belang. Men zal ook de geneesmiddelen
moeten aangeven. Laat men beginnen met on-
noodige wrijving te voorkomen door stekelige
publicaties over de wederzijdsche staatsstelsels.
Dat beteekent niet dat „voorlichting" zou moe
ten ontbreken, maar het beteekent wel, dat de
voortdurend onderhouden en dikwijls sterk ge
voede geprikkeldheid achterwege moet blijven.
Daarnaast en de reeds eenige malen genoem
de auteur vestigt daarop sterk de aandacht
zijn handelsverdrag en clearing niet fout, doch
incompleet. Beide regelingen hebben het econo
mische leven in een keurslijf gedrongen. Zij la
ten geen gelegenheid tot ontplooiing van het
handelsverkeer. Zij consolideeren slechts en
gaan uit van de gedachte te behouden wat er is.
Dat de medewerking van de regeeringen nood
zakelijk is, weet een ieder. Maar allengs heeft
de gedachte post gevat, dat naast het vastleg
gen der verhoudingen op dit gebied, de regee
ringen ook wel voor de rest kunnen en zullen
zorgen. Dat is onmogelijk. Voor het reeds ja
renlang verbroken contact kunnen de regeerin
gen niets in de plaats stellen. Daarvoor zou iets
bijzonders moeten gebeuren. De gedachte in bo
ven aangehaald weekblad ontwikkeld komt hier
op neer, dat het Nederlandsche bedrijfsleven als
collectiviteit zich moet verstaan met het Duit-
sche bedrijfsleven, evenzoo als collectiviteit,
alles met medewerking der beide regeeringen,
teneinde mogelijkheden te zoeken en tot in bij
zonderheden te exploreeren en voor te bereiden.
Die mogelijkheden zijn er ongetwijfeld. Daar
voor zijn geen zwaarwichtige vergaderingen noo
dig, loodzware rapporten zijn overbodig. Met
bekwame personen eri beschikkend over de noo-
dige hulpmiddelen stichte men een exploratie-
onderneming, die slechts één doel voor oogen
heeft: nieuw leven te blazen in en nieuwe uit
breiding en ontwikkeling te geven aan het Ne-
derlandsch-Duitsche economische verkeer.
Laat men deze belangrijke aangelegenheid
verder loopen, is men van oordeel, dat het van
zelf wel terecht zal komen, dan zou binnen en
kele jaren wel eens kunnen blijken, dat dit
handelsverkeer dusdanig is ingeschrompeld, dat
herstel als uitgesloten beschouwd moet worden.
MOLLERUS.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt
Redactie zich niet verantwoordelijk.
Van ingezonden stukken, geplaatst o1 niet
geplaatst, wordt de kopij den inzender niet
teruggegeven.
Rijtijdenwet.
dert door de vele sterfgevallen onder gemelde
groep misdeelde landgenooten, die toch zeker
niet de slechtste vaderlanders zijn. Waar blijft
voor hen, w.o. een aantal van 80 jaar en ouder,
de in uitzicht gestelde rustige oude dag?
Intusschen is het vrijwel zeker, dat dit alles
in hooge mate ontstemming wekt, totdat. ja, tot
dat moreele- en geestelijke herbewapening ook
hier in practijk wordt gebracht en aldus Gods
levende geest tot uitdrukking komt. Dan zal
geen tweeërlei weegsteen meer worden toege
past, wat door het Kamerlid oud-Min. Jhr. De
Geer is gequalificeerd als vanouds een gruwel!
Voor de opname, M. de R. hartelijk dank.
Hoogachtend,
OUDE OUD-LANDSDIENAAR.
Geachte redactie,
Ik ben van meening, dat het voor vele bedrij
ven moeilijk zal zijn, vast te houden aan den
vastgestelden rijtijd van 10 uur per dag. Ik ken
b.v. een bedrijf waar chauffeurs meer dan 10
uur per dag rijden omdat ze groote afstanden
moeten afleggen; dus als zij b.v. 's morgens om
6 uur weg rijden, dan gebeurt het dikwijls, dat.
zij des avonds 8 a 9 uur thuis komen. Als zij
niet meer dan 55 a 60 uur in de week mogen
rijden, dan zou het kunnen gebeuren, dat zij
de laatste twee dagen van de week wel naar
huis kunnen gaan. Hun werkgever zou daar
natuurlijk niet mee accoord kunnen gaan.
Het werk volgens den vastgestelden tijd rege
len is niet mogelijk. Wanneer ze naar Sittard
moeten, dan kunnen ze van Haarlem uit nooit
binnen 10 uur heen en weer rijden.
Bij voorbaat dankend voor de plaatsing tee-
ken ik, uw aboné
CHR. v. KESSEL,
Jansstraat 39, Haarlem
De oud-gepensionneerden van
Land- en Zeemacht.
Mijnheer de Redacteur,
Het antwoord van den Minister van Defensie
bij de beraadslagingen over de oud-gepension
neerden van Zee- en Landmacht en hun wedu
wen, tijdens de behandeling van de Defensie-
begrooting 1939 in de Tweede Kamer, heeft,
behalve belanghebbenden, óók verschillende
lagen van ons volk teleurgesteld. Er is te con
cludeeren, dat door dit antwoord, de motie
Thijssen, de strekking hebbende een commissie
te benoemen die de vraag zou behandelen ir
hoeverre verbetering ware te brengen in de po
sitie van verschillende onder het Departement
van Defensie ressorteerende categorieën van
oud-gedienden, is verworpen, door tegenstem
men van de leden der rechtsche partijen in die
Kamer.
Vast staat het, dat, als de R.K. Kamerleden
even sterk hadden geijverd voor pensioenver
betering voor de ouden van dagen, als voor steun
aan groote gezinnen, deze tot verbittering aan
leiding gevende aangelegenheid, dit schrijnen
de vraagstuk, reeds lang in bevredigenden zin
zou zijn opgelost. Hiervoor is geen 11 millioen
noodig als voor steun aan die gezinnen,
Teraardebestelling Dr. L. C. Proot.
Onder veel belangstelling werd hedenmor
gen te 11 uur op het R.K. Kerkhof Sa. Bar
bara te Haarlem-Noord het stoffelijk over
schot ter aarde besteld van Dr. L. C. Prcot,
die ongeveer 24 jaar, van 1899 tot 1923, als
geneesheer voor interne ziekten aan de Maria-
Stichting was verbonden. Verder nam dr.
Proot altijd actief deel aan het apenbare
leven en bekleedde hij verschillende functies
a.a. was hij bij izijn overlijden nog regent
van het R.K. Weeshuis. De overledene was
verder officier in de Orde van Oranje Nassau.
De uitvaartdienst in de Kathedrale Kerk
St. Bavo werd geleid door plebaan F. Tilbry
die ook de absoute verrichtte. Op het kerk
hof waren o.m. aanwezig: deken H. C.
Sondaal, mr. Koch, voorzitter van den Raad
van Arbeid, mr. J. W. J. Heerkens Thijssen,
dr. L. C. Kersbergen, geneesheer-directeur
van het St. Elisabeth's Gasthuis, dokter Th,
Koot, chirurg van de Maria-Stichting, de heer
M. v. d. Lugt, oud-directeur van het kantoor
Haarlem der Rotterdamsche Bankvereeniging
mevrouw L. WesstraMackay, dr. E. A. M.
Droog, wethouder van Heemstede en ver
scheidene doktoren.
slechts een luttel bedrag dat dagelijks vermin- in orde zijn.
Vrachtauto recrl niet onvoldoende
remmen.
Door de motorbrigade van de politie is
Donderdag proces-verbaal opgemaakt tegen
een chauffeur uit Voorthuizen, die in Haar
lem met een achtwielige vrachtauto reed,
waarvan de remmen zeer onvoldoende werk
ten. Bij onderzoek bleek, dat bij een snelheid
van 34 K.M. de auto met de voetrem 34 meter
met den handrem 41 meter noodig had om te
stoppen. Als men dan nog bedenkt dat de
auto een eigen gewicht had van 6009 K.G.
en een lading van 12900 K.G. dan is het wel
te begrijpen, dat de politie het raadzamer
oordeelde den chauffeur het verder rijden te
beletten en hem niet eerder op de wegen toe
doch 1 te laten eer de remmen van den wagen weer
^KIN/T IN IITÏIRIN^
TE BLOEMENDAAL.
LUXE VERHUUR, zonder chauffeur,
2-, 4- en 6-persoons wagens.
Tevens nieuwe D. K. W.'s op langen termijn.
Speciale prijzen.
De uitvoering, die'het koor der afd. Bloemen-
daal van den Nederlandschen Protestantenbond,
met medewerking van solisten, Donderdagavond
in het Kerkgebouw Potgieterweg gaf, was wel
licht meer als een feestelijke bijeenkomst dan
als een kerkconcert in optima forma bedoeld:
Bovendien kon ze niet geheel volgens het pro
gramma geschieden, aangezien de daarop ver
melde vocale duetten, -moesten vervallen, we
gens ernstige familie-omstandigheden van hen
die ze zouden vertogen.
Dit laatste was voorzeker een tegenvaller.
Toch heb ik geen spijt gehad van mijn gang naai
den Potgieterweg. Want vooreerst heeft het bij
wonen van de uitvoering in het Kerkgebouw de
gelegenheid geschonken een mij tot dusver on
bekend klein vrouwenkoorensemble te hooren
zingen; ten tweede hebben alle aanwezigen
ach, waarom waren het zoo weinigen? ken
nis kunnen maken met het talent eener jeug
dige aankomende sopraanzangeres; ten derde
heeft de voordracht van Ds. Cannegieter uit
Haarlem, die de vocale duetten verving, een zóó
ernstig en actueel onderwerp behandeld, dat
deze rede alleen reeds den tocht door de duister-
issen van den Potgieterweg waard was.
Het onder leiding van mej. Meyer staande
vrouwenkoor heeft een viertal, deels gearran
geerde, nummers tweestemmig met begeleiding
van harmonium gezongen. Het is jammer dat
de Afd. Bloemendaal van den Ned. Protestan
tenbond nog niet in de gelegenheid geweest is
om een echt orgel in haar Kerkgebouw te doen
plaatsen, want het harmonium is zwak en zwe-
end van toon en geeft aan den koorzang slechts
weinig steun. Dit was dan ook wel de oorzaak,
dat de zang van het vrouwenkoor telkens nei
ging tot te lage intonaties vertoonde. Ik zou de
dirigentes men vergeve mij dit naar analo
gie van „regentes" geconstrueerde neologisme!
willen aanbevelen, in 't bijzonder op deze
neiging bedacht te zijn en die bij de kooroefe
ningen tegen te gaan. Het opdrijven van de to
nen, dat vaak nog ontoereikend bleek om volko
men zuiverheid te bereiken, mag dan liever
plaats maken voor een direct treffen van de
juiste intonaties.
De opleiding der sopraan Hens van der Beek
is nog bij lange na niet voltooid. Het borstre-
gister moet nog aanmerkelijk aan kracht win
nen; de overgang tusschen het medium en het
hooge register moet nog geëgaliseerd worden.
Maar de frischheid van het stemgeluid en de
zuivere intonaties gaven nu reeds reden tot te
vredenheid en tot goede verwachtingen voor de
toekomst. De deskundige leiding van mevr.
Hélène Ludolph zal er wel zorg voor dragen dat
deze verwachtingen zooveel mogelijk vervuld
worden.
Mevr. Suze Roelofsen-Tak droeg eenige viool
solo's voor. In de e min.-Sonate van Corelli trof
haar spel door zuiverheid, toonontwikkeling en
stoer rythme; in de Arietta en het Prélude van
Henriette Bosnians door de warme voordracht
der schoone, alhoewel in de Arietta door de com
poniste wat sentimenteel afgesloten melodische
lijnen; in het Minuetto van Pugnani door zwier
en bevalligheid. Mej. W. Zijlstra begeleidde alle
solonummers aan het harmonium, dat echter in
't bijzonder voor de werkjes van Henr. Bosmans
niet zeer geschikt bleek.
Cannegieter had als onderwerp zijner rede
gekozen „Het gevoelige hart". Spr. begon met
uitspraken van Pestalozzi en Goethe aan te ha
len: zoowel de beroemde paedagoog als de nog
veel beroemdere dichter-wijsgeer hebben het
bezit van een gevoelig hart een ellende genoemd,
wijl het niet bestand is tegen de hardheid dei-
omringende wereld. Maar hij ging nog veel ver
der in 't verleden terug: tot Walther von dei-
Vogelweide, die reeds 750 jaar geleden hetzelf
de constateerde. Er is dus ook op dit gebied
niets nieuws onder de zon. Maar de hardheid
van onzen tijd, die beloften doet breken, ver
dragen doet verscheuren en alleen met materieel
eigenbelang rekening houdt is toch nog heel wat
grooter dan die van de tijden der romantiek.
Daarom zou men ook nu eengevoelig hart ver-
wenschen. Maar als de mensch zich dwingen
kan de hardheid te trotseeren door blijmoedig
heid, dan is het bezit van een gevoelig hart een
zegen. En ook om die blijmoedigheid te bereiken
is moed noodig.
Ik hoop de quintessence van Ds. Cannegieter's
belangwekkend en sympathiek betoog in deze
enkele regels voldoende te hebben weergegeven.
De dank die Ds. Knipscheer den spreker bracht
vertolkte voorzeker de gevoelens van alle aan
wezigen.
Met het gemeenschappelijk zingen van Lied
no. 250 uit den Bundel van den Ned. Protestan
tenbond werd de avond besloten.
K. DE JONG.
GARAGE P.
TURFMARKT 26 en 18
C. HARTOG ZN.,
TELEFOON 16066.
Extra aanbieding
ZUIVER WOLLEN JAPONSTOF
Voorradig in de nieuwste mode
kleuren 130c.M. breed per meter
waarde 1.65
VOOR UW PROVISIEKAST:
5 pond NERFB00N-K0FFIE 64 cf. p. p. in luchtdichte bus
(duurzaamheid ongev. 6 maanden)
Groote Houtstraat 159, Telefoon 10156
NIEUW MALTHUSIAANSE BOND
Dr. X RUTGERSHUIS.
PARKLAAN 53 HAARLEM
Spreekuur Arts WOENSDAGAVOND 79 uur.
Voor inlichtingen geopend (Kosteloos)
DINSDAG en VRUDAG25 uur en van 79 uur.
AANGEREDEN DOOR WEIFELEN BIJ HET
OVERSTEKEN.
Donderdagmiddag 5 uur is in het Juliana-
park een 63-jarige Haarlemsche dame van
het trottoir den rijweg opgeloopen. Toen ze
bijna halverwege de' straat was weifelde ze
plotseling en liep toen weer terug. Een wiel
rijder, die kalm aan kwam fietsen doch op
deze onverwachte manoeuvre niet bedacht
was. reed tegen de wandelaarster aan. Deze
viel op den grond en kreeg een hersenschud
ding en een wond aan het achterhoofd. Na
door O.D. te zijn verbonden is zij per zieken
auto naar het Diaconessenhuis overgebracht.
ARTS A. G. W. VAN WAVEREN
OVERLEDEN.
Woensdag is hier ter stede na een ern
stige ziekte dokter A. G. W. van Waveren,
arts, overleden. De teraardebestelling heeft
heden op nadrukkelijken wensch van den
overledene in alle stilte plaats gehad.
WISSELKOERSEN AMSTERDAM
Londen 8.82 7/16
Berlijn 75 40
Parijs 4.99 1 /8
Brussel 31.69'/2
Zwitserland 42.441/2
New York 1.88 3/8
12.-
Londen 8.82 7/16
Berlijn 75.55
Parijs 4.99 1/8
Brussel 31.69
Zwitserland 42,46V2
Kopenhagen 3933
Stockholm 45.38
Oslo 44.27
New York 1.88 3/8
Praag geen noteering.
Italië: vrije lire 9.95, reislire 9.bankpa
pier 5.75
Q/lC/MSt
van fijne kwaliteit suèile met nappa of
glacé bïnnenhand, sijn seer envogue
voor het voorjaarsseisoen. Laat U onse
enorme collectie voorleggen
Slip-on model met fantasie-
biezen, in
zwart, bruin en
in de nieuwste
pasteltinten
Fraai Slip-on mo
leerbewerking, in
zwart, marine en di
verse modekleuren.
slip-on model met
390
W. FORTGENS
Gr. Houtstraat 176
Tel. 15150.
Aanvang nieuwe
10 lessen club op
Dinsdag 28 Maart
van 8.30—10.30 u.
Inschrijving iede-
ren avond na 6 u.
Lesgeld 5— in
term. te voldoen.
DAMESI GEBRUIKT
JnhmonT
OntTettingsboontn
Onfeilbaar,
Onschadelijk,
Oor
LAMSVLEES
3 pond Lappen0.80
3 pond Gehakt0-80
3 pond Carbonade 1.00
5 pond Gemalen Vet1-50
Leverworst per pond 0.25
D. SCHOUTSEN
SCHAGCHELSTRAAT 4
„IE la uwiVi
JUpincui
—mat— i'ii
j De drukkerij van
Reparatie-inrichting van
alle voorkomende radio
toestellen. Ieder merk
l'abriekstoestel, eigenbouw
of Amerik. app. worden
door ons vakkundig ge
repareerd tegen zeer lage
prijzen.
RADIOLAMPEN DOOR
METEN EN INZETTEN
GESCHIEDT GRATIS
Groote sorteering nieuwe
onderdeelen, - moderne
spoelen en afstemschalen
Units en onderdeelen
voor Supers.
Groote sorteering luid
sprekers, ook voor cen
trale, al vanaf 2.40
SCHAGCHELSTR. 2-7
GEN. CRONJESTRAAT
hoek Schoterweg.
Uw drogist verkoopt thans
ook RODONT - doodelijk
voor rat en muis, doch
'mgevaarlijk voor huis
dieren en pluimvee. Per
doos 40 ct.
