Haarlem's Dagblad Madrid geeft zich over De Wanorde. Luchtschool. Rechtsbijstand Blom&van der Aa e BiukeuëvMea vak f taucc's icaeften iedet aapekMilt vernacht Snelle opmarsch in het Zuiden Bijna 600 bezoekers Het Belangrijkste 56e Jaargang No. 17108 Uitgave Loorens Coster, Maatschappij voor Conrant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgirodienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM Ei\ ROBERT PEEREBOOM HoofdredacteurROBERT PEEREBOOM Dinsdag 28 Maart 1939 Abonnementen per week f 0.25. p. maand f 1.10. per 3 maanden f3.25. franco per poet f3.55. losse nummers 6 cent per ex. Advertcntiën1-5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel. Regelabonnenientstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek. Wij leven in een tijd. waarin bijzonder hooge waarde wordt gehecht aan het handhaven van de orde. Dat wil dan zeggen: de orde binnen de grenzen van een land. En onder orde wordt natuurlijk verstaan: hetgeen de regeering eischt en voorschrijft. De denkbeelden van de diverse regeeringen zijn een beetje verschil lend en hun methoden dientengevolge ook. Dat is bekend. Ook dijen die verschillen in sommige gevallen tot zoo scherpe tegen stellingen uit, dat de eene regeering dengeen opsluit dien de andere juist als opperst hand haver der orde geschikt zou achten. Voor den onpartijdigen beoordeelaar, den leergierigen toeschouwer, is het derhalve moeilijk een klaar begrip te krijgen van het onderwerp „Orde, haar toepassing en haar dienaren", als hij zich niet tot de studie van toestanden in zijn eigen land wenscht te bepalen maar een ruimer veld van kennis te beploegen. Hij zal erin blijven steken en zich genoodzaakt zien, zijn onbevangenheid prijs te geven en een eigen maatstaf te gaan aanleggen. Dit is evenwel het ergste niet. Het ergste is, dat er tusschen de regeeringen, de volken, de staten onderling niet de minste orde be staat. Er heerscht wanorde. Sommigen spre ken van „chaos" en van „anarchie". Dat zijn dikke woorden, die daardoor ongetwijfeld veel al hun uitwerking op veie menschen missen, hoewel ze in deze connectie heusch niet ten onrechte gebruikt worden. Ik heb hier de milder-klinkende term „de wanorde" gebezigd omdat die evengoed den toestand weergeeft. Er heerscht inderdaad een volkomen wanorde. Weet u een zachtere uitdrukking voor een we reld, waarin men heeft moeten erkennen dat verdragen, tractaten, accoorden eigenlijk al leen nog maar waarde hebben zoolang de on derteekenaars er hun eigenbelang in blijven zien ze te handhaven? Vervalt dat eigenbelang geheel of gedeeltelijk, dan worden ze ver scheurd. Stel u zoo'n toestand eens voor in uw eigen land, waarin uw koopacte, door den notaris gepasseerd, voor altijd gewaarborgd is, waarin gij weet dat achter uw contract, uw arbitrage-overeenkomst, uw statuten de rechter staat om hun behoorlijke ten uitvoer legging te verzekeren. Het wordt nog erger als men bedenkt dat het Recht van den Sterkste als overheerschend wordt erkend. Stel u eens voor dat dat binnen uw landsgrenzen zoo was! Dat ieder meenings- verschil in uw huis, uw straat, uw buurt, uw stad, uw land op deze wijze beslecht zou kun nen worden en dat de politie, de rechterlijke macht, de regeering dit aanvaardden. Zoudt gij dat iets anders noemen dan wanorde.... en laat ik er nu maar aan toevoegen: chaos en anarchie? Internationaal zijn er trouwens niet eens politie, rechters en regeering. Nu ja, er is nog een Internationaal Hof in Den Haag. Maar dat legt men alleen maar kleine zaakjes voor. Zoo af en toe. Want „men" maakt zelf uit wat men het voor zal leggen of niet. Is men sterk genoeg om met dreigen zijn zin te krijgen, dan gaat men er zeker niet heen. Orde in het binnenland wordt allereerst verzekerd door het geven van leiding. In inter nationale zaken is er geen leiding. Het is een voortdurend ruzie-makende vergadering zon der voorzitter. Stel u uw vereeniging, welker belangen u na aan het hart liggen, in dien toestand voor! Gij zoudt zeggen: daar komt niets meer van terecht tenzij onmiddellijk overleg gepleegd wordt. Anders gaat de ver eeniging ten onder. Welnu, in dien toestand verkeert Europa en de afgevaardigden dei- leden laten hem voortbestaan. Ongelukkiger wijze zijn wij allen, individueel en noodge dwongen, de leden. Tot zoovelen die schamper lachten om de pogingen, den Volkenbond te handhaven moet zoo langzamerhand het besef wel doorgedrongen zijn, dat -dat denkbeeld heelemaal niet mal was en dat het alternatief, dat wij nu beleven en dat zich tot iets nog veel ergers zou kunnen ontwikkelen, de wan orde is. De chaos. Het nieuwste verschijnsel is nu geprodu ceerd door Italië en Frankrijk. Het eerste land wil het een en ander gedaan krijgen van het laatste, beide zijn bereid tot onderhandelen maar beide zeggen dat de ander daarom moet vragen. Geen leiding, geen orde, geen voorzitter in de vereeniging. Een janboel. Ik vind dat Italië erom hoorde te vragen, omdat het iets van den ander verwerven wil en de zaak op het tapijt heeft gebracht. Maar al mocht iemand daar anders over denken, dan zal hij toch toegeven dat dit wederzijdsche ge drein terwille van het „prestige", hetgeen wil zeggen: toonen wie de hardste vuist en den grootsten mond durft opzetten toch wel een treurige vertooning is. Orde! werd zij maar eens geschapen waar zij het meest noodig is. Een tijd van wanorde beleven we! R. P. Keizer van Annam naar Frankrijk. Keizerin en kroonprins vergezellen den vorst. SINGAPORE 28 Maart (Reuter). De 27- jarige keizer van Annam, Bao-Dei, heerscher over bijna 6 millioen menschen in Fransch Indo-Chïna, zal binnenkort een bezoek brengen aan Frankrijk. In Frankrijk opgevoed gaat hij door voor een der modernste Oostersche vorsten. Sinds 1884 is Annam een Fransch protectoraat. Het ligt tegenover het onlangs door de Japan ners bezette eiland Hainan. Van zijn verblijf in Frankrijk zal de keizer gebruik maken om zijn been verder te laten behandelen, dat tijdens een jacht-expeditie ge broken is. De keizerin en de kroonprins zullen hem vergezellen. (In het jaar 1938 heeft de Natio nale Luchtvaartschool met 10647 vluchten het voorgaande jaar met 22% overtroffen. Geen enkel per soonlijk ongeluk is voorgevallen) De Nationale Luchtvaartschool Neemt een steeds uitgebreider vlucht, Die vlieginstelling groeit als kool, Gedijend in de frissche lucht. Tienduizend vluchten en nog meer In het recent vervlogen jaar, Van onderwijzend luchtverkeer, Een machtig aantal bij elkaar. Een luchtig leven ligt ons niet, Is meer dan eens van ons verklaard, Maar letterlijk op luchtgebied Gaat onze luchtvaart met een vaart. De leerlingvlieger stapt aan boord, Stijgt op en komt weer vlot benee, De tijd vliegt onverdroten voort En Nederland vliegt met hem mee. En dan de kroon op al dit werk, Eik leerling bleef er ongedeerd, Naast vliegen heeft men even sterk. De veiligheid er gedoceerd. KRANEVELD - JACOBIJNESTRAAT 10. Strafzaken - dagvaarding - faillissement - request enz. ADVIES 80 ets, Kant. 9—5 's av. 7—8 u. TELEF. 20707. (Adv. ingez. Med.) De gezondheidstoestand van Prinses Juliana. 's-GRAVENHAGE. 28 Maart. De geneesheeren van Hare Ko ninklijke Hoogheid Prinses Juliana verklaren, in verband met de zwanger schap, die thans tot ongeveer de helft gevorderd is, dat de gezondheids toestand van Hare Koninklijke Hoogheid in alle opzichten uit stekend is. Dl". J. DE GROOT. Dr. C. L. DE JONGH. IK BIED U: De Vernieuwde ,,A tot Z" polis van BLOM VAN DER AA Voor inboedels in Woonhuizen Prospectus kosteloos verkrijgbaar. Hoofdkantoor Amsterdam(C.) Beursplein 5 Telefoon 47944 (7 lijnen) Inlichtingen te verkrijgen bij den districts-lnspecteur, den Heer 3. ALBERTI 3r., te HAARLEM. Mr. Cornelisstraat 15 rood - Telef. 12319 (Adv. Ingez. MedJ Hedenmorgen om 11.30 uur, zoo meldt United Press, werd te Madrid bekend gemaakt, dat generaal Miaja Madrid en het om liggende republikeinsche gebied onvoorwaardelijk had overgegeven en dat de troepen instructies hadden gekregen geen weerstand te bieden. Op het 14 meter hooge gebouw van de Pers werd daarop de witte vlag geheschen en op het gebouw van de telefoon de monarchistische vlag. Het binnenrukken van de troepen van Franco werd, toen dit bericht werd afgezonden, ieder oogenblik verwacht. Gedurende den geheelen nacht trokken lange rijen vluchtelingen door de straten om de stad in Oostelijke richting te verlaten. Onder hen bevonden zich republikeinsche autoriteiten, militairen en ambtenaren. Zij, die gebleven zijn, hebben zich in hun woningen teruggetrok ken en wachten de komst der Nationalisten af. Het aantal deserties is aan republikeinsche zijde zeer groot. Havas meldt uit Salamanca. 28 Maart: Het groote hoofdkwartier van de troe pen van Franco bericht, dat de op marsch van de rechtsche troepen in den sector Cordova wordt voortgezet. De dorpen Guiko, Almaden, Villa Nueva Cordova, Venta Cardena en de spoorwegstations ten noorden van Be- lalcazar zijn bezet. Ten zuidoosten van Badajoz zijn de dorpen Zaezacapilla, Penalsordo bezet. Zes duizend man hebben zich overgegeven. Bovendien hebben de troepen van Franco in den sector Toledo de dorpen Polan, Guadamur Noez.Totanes en Galvez bezet.Andere afdeelingen hebben het front doorbroken, zijn de brug van Toledo overgetrokken en hebben snel zeventien dorpen bezet, alsmede de spoorwegstations Al- godor en Castillejos. Zij maakten 4500 krijgs gevangenen. De correspondent van Havas bericht uit Burgos, dat de troepen van Franco bij Toledo ten zuiden van de Taag zijn opgerukt over een breedte van 90 K.M. en een diepte van 30 K.M. Vijf legercorpsen hebben aan het offensief deelgenomen onder commando van generaal Saliquet. In de onmiddellijke nabijheid van Ma drid hebben de troepen van den verdedi- gingsraad zich bij compagnieën tegelijk overge geven te Cerro Los Angelos ten zuiden van Madrid. Andere groepen, gevolgd door burgers, gaven zich over in de universiteitswijk. Volgens de laatste berichten uit Madrid zijn de troepen van Franco nog niet binnengerukt. Blik in vogelvlucht op de Spaausche hoofdstad. Men gelooft, dat Franco zelf Zaterdag de stad binnen zal treden. Overal in de. stad zijn witte vlaggen gehe schen. Toen de correspondent van Reuter zich he denochtend vervoegde bij het hoofdkwartier van den genei-alen staf van den verdedigingsraad werd hem medegedeeld, dat de opperbevelheb ber, generaal Casado, de stad had verlaten en dat het centrale leger, onder leiding van kolo nel Prada, zich had overgegeven. Op verschillende plaatsen wapperen reeds de nationalistische vlaggen, alle oude republikein sche vlaggen zijn verdwenen en de bevolking brengt reeds den fascistengroet. In de winkels weigert men reeds de republikeinsche bankbil jetten aan te nemen. De straten zijn vol soldaten van het republikeinsche leger, die loopgraven en wapens in den steek hebben gelaten. Velen trachten ook nu nog de stad te verlaten Argentinië levert koren aan Duitschland. En Duitschland spoorwegmateriaal aan Argentinië. BUENOS AIRES 28 Maart. Maandagavond hebben de Duitsche ambassadeur en de Argen- tijnsche minister van buitenlandsche zaken. Cantillo, een Duitsch-Argentijnsche handels overeenkomst geteekend, volgens welke Argen tinië binnen de 6 maanden 100.000 ton koren en 8000 ton wol naar Duitschland zal exporteeren. Duitschland zal in betaling daarvoor spoorweg- materiaal leveren. Het zou hier o.a. 64 locomo tieven, slaap- en goedex-enwagons betreffen. (United Press). Britsch schip weet Valencia te bereiken. Ondanks de blokkade. Mandagavond werd te Looiden vernomen, dat het Britsche stoomschip Stanland. de blokkade geforceerd had en Valencia was bin- nengeloopen met een lading levensmiddelen, kleeren en zeep. verzonden door het gemengde Nationale Comité voor hulp aan- Spanje, de Internationale commissie tot zending van levensmiddelen en het comité van Manches ter. Nog drie schepen zijn op weg naar Spanje, Zij zijn vertrokken uit Huil, Londen en Liverpool. Roemeensche oud-ministers wenden ziel: tot den koning. Op koerswijziging aangedrongen. BOEKAREST 28 Maart (Reuter). Ruim dertig oud-minister-presidenten en ministers, waaronder oud-minister-presi dent Manioe, hebben een memorandum gezonden aan koning Carol, waarin zij. in het belang van het land. vragen het bestuur te wijzigen. De adressanten verklaren te betreuren, dat de koning bij de jongste crisis de leiders van de oude politieke partijen niet bij zich heeft ge- noodigd om den toestand te bespreken. De koning heeft te veel autoriteit en verantwoordelijkheid op zijn schouders geladen en de adressanten ver zoeken een bewind van nationale eenheid in te stellen, dat in direct contact staat met het volk. Behalve door Manioe, is het memorandum ook onderteekend door den leider der Boeren partij. Angelescoe, en het lid van den kroon raad Minescoe, die hebben medegewerkt aan het opstellen van de grondwet, welke in 1938 in werking is getreden. Het woord is aan Valfour Men mag van de icereld al het kwaad zeggen dat men wil, toch blijft zij alleen in stand door het goede dat in haar is. (Adv. Ingez. Med.) Chamberlain over de Britsch- Duitsche verklaring. Uitleg vragen aan Hitler over het gebeurde is nutteloos, zegt de premier. Op een in het Lagerhuis gestelde vraag, in hoeverre de regeering de Britsch-Duitsche ver klaring van 27 September na de inlijving van Tsjecho-Slowakije en Memel een doeltreffend instrument acht en of hij aan Hitler uiting had gegeven van zijn verontwaardiging en om uitleg had verzocht, heeft Chamberlain verklaard, dat hij niets toe ie voegen had aan zijn op 17 Maart gehouden rede, waaruit duidelijk de houding der Britsche regeering bleek. Hij geloofde niet, dat het eenig nut zou hebben Hitier om uitleg te verzoeken. Op de vraag of hij de Britsch-Duit sche verklaring bindend achtte, antwoordde Chamberlain: In mijn rede te Birmingham alsmede in het Lagerhuis heb ik er op gewezen, dat ik bepaal de verzekering van Hitler had ontvangen en dat het recente optreden van Hitler niet met deze verzekeringen vcreenigbaar scheen te zijn. Ik heb gevraagd, of het mogelijk was op nieuwe verzekeringen te vertrouwen. Betreffende het Düitsch-Roemeensche han delsverdrag heeft Chamberlain gezegd, dat de oemeensche regeering de Britsche regeering had medegedeeld, dat het accoord geen politieke clausule bevatte en dat Roemenië door het slui ten van het accoord niet zijn economische onaf hankelijkheid had prijsgegeven. Op den eersten Tentoonstellingsdag De tioeede tentoonstelling: Wat doet U in uio vrijen tijd?" heeft buitengewoon goed ingezet. Reeds op den eersten dag bestond er groote belangstelling en werd een recordcijfer van bezoekers bereikt, nl. 588, dus bijna een 600-tal. Den ge heelen Maandag door stroomden de men schen de Tijdingzaal van onze krant aan de Groote Houtstraat binnen en toonden veel aandacht voor de vrije-tijd- werkstukken, zoowel voor de vlieg machines, schepen en molens op de tafel in het midden als voor de fraaie schilderijen aan den ivand. iiiiiiiiiiiiiiiiinittniHiiiiiiiiBiHHiüiDiHiiminiiiiuiiifliiiBffliiiiiiiinniiiianiBiiiiiiiiin HEDEN: 14 PAGINA'S. BINNENLAND. pag- In de zaak tegen den arbeider uit Bergen, die verdacht werd zijn vrouw en kinderen tc hebben wilen verdrinken, is een vrij sprekend vonnis gegeven. 8 Bijzonderheden over het nieuwe Duitsche handelsverdrag. 3 BUITENLAND. De Italiaanscho pers noemt de bevrediging der Italïaansche koloniale verlangens voorwaarde voor vrede in Europa. 5 De Fransche minister van buitenlandsche zaken. Bonnet, heeft verklaard, thans op initiatief van Rome tc wachten. 5 De Hongaarsch-SIowaakschc vijandelijkhe den zijn nog niet ten einde. 5 Schaakrubriek. SPORT. ARTIKELEN, enz. R. P.: De wanorde. 1 G. J. Kalt over het Lijdensoratorium „Der Tod Jcsu". 4 K. de Jong: Recital van Oostersche liederen 4 J. W. Kolkman: De presidentsverkiezing in Frankrijk. 5 J. H. Francois: Stanley Jones, de zendeling. 5 Dr. P. H. Schroder over: Menschen van on zen stand. g Van onzen Londensclicn correspondent: Lon don's Vcrkcerspuzzlc. 7 De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op g

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1939 | | pagina 1