Haarlem's Dagblad
Ut Uc-t
tyJUnifiwuxaal
Een Jubileerende
Toren.
Eind goed al goed.
BritschFransche garantie
voor Polen?
DE TENTOONSTELLING
Zonder controle
de perrons op.
Geen Duitsch ultimatum
Japan annexeert
eilandengroep
L
56e Jaargang No. 17111
Uitgave Lonrens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N. V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724-, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Vrijdag 31 Maart 1939
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. frnneo per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL
Regelabonnemcntstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elko
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
Het is prettig, dat er ook nog berichten zijn
die, ofschoon zij in de heele wereld belang
stelling trekken, toch niemand zorg baren.
Jammer dat hun aantal zoo klein is. Maar
laten wij ze met dankbaarheid begroeten en
er met vreugde over schrijven. Het jubileum
van den Eiffeltoren behoort ertoe.
Dit is een gouden feest. Het is vijftig jaar
geleden dat de president der Fransche Repu
bliek Sadi Carnot, dezelfde die later bij een
officiéél bezoek aan een tentoonstelling te
Lyon door moordenaarshand om het leven
werd gebracht, den toen voltooiden toren in
wijdde. Hij deed dat met het hijschen van een
vlag en het was diezelfde vlag die gisteren
door zijn zoon, Francois Carnot, op den toren
werd geheschen ter viering van het 50-jarig
jubileum.
Nog immer overheerscht de Eiffeltoren in
het stadsbeeld van Parijs en zelfs na een
halve eeuw, nu de techniek die hem schiep
haar nieuwheid gansch verloren heeft, ver
vult hij den bezoeker met eerbied voor zulk
een machtige ingenieurs-schepping.
De toren werd op het historische Champ de
Mars gebouwd voor de wereldtentoonstelling
van 1889 en bezorgde zijn schepper een ver
maardheid zooals zelden aan een ingenieur
ten deel gevallen is. Het is wel iets heel onge
woons dat een bouwwerk met den naam van
zijn schepper betiteld wordt, maar deze zeld
zame eer viel Alexandre Gustave Eiffel zeker
niet onverdiend ten deel. Want deze geboren
Dijonnais was een man van buitengewone
gaven en werkkracht en hij wordt beschouwd
als een der grondleggers van de aërodynami
sche wetenschap. Vele groote werken werden
onder zijn leiding uitgevoerd: bruggen en via
ducten, gebouwen voor de wereldtentoonstel
ling van 1878 en nog veel meer. Ook was
hij de ontwerper van de sluizen voor het Pa
namakanaal, hetgeen hem weinig genoegen
verschafte want men betrok hem ten onrechte
in het financièele schandaal, dat bij den aan
leg van dat kanaal ontstond. Maar zijn on
schuld werd aangetoond.
Zijn Eiffeltoren, dat wonder van ijzer- en
staalconstructie, is driehonderd meters hoog,
hetgeen zelfs voor onzen tijd nog een groote
merkwaardigheid is. Zulke hooge torenbouw
heeft geen navolging gevonden ofschoon de
bouwkosten van den Eiffeltoren niet meer dan
3 1/4 millioen gulden bedroegen, hetgeen nu
niet zoo indrukwekkend is als men bedenkt
welke bedragen in een klein land als Neder
land aan allerlei openbare werken besteed
zijn. En Parijs, la Ville Lumière, heeft er de
bouwkosten ruimschoots uitgehaald door het
enorme vreemdelingenbezoek dat de toren
heeft getrokken. Bovendien is hij bruikbaar
gebleken voor allerlei technische en weten
schappelijke doeleinden: voor meteorologische
en andere waarnemingen en later als station
voor den radio-omroep. Zijti groote hoogte
noodzaakte tot het bouwen van zeer groote
platforms, die veel ruimte boden om werk
vertrekken en technische installaties te bou
wen. Zoodat het wel een vooruitziende geest is
geweest die hem gesticht heeft. Een gelukkige
intuïtie moet zich in de tachtiger jaren in
Parijs hebben doen gelden toen men tot dezen
bouw besloot. En hoevele millioenen menschen
uit alle landen der beschaafde wereld zijn het
wel geweest, die in die halve eeuw tijds geno
ten hebben van het prachtige uitzicht van
den toren! Bij helder weer reikt dat over een
omgeving met een straal van 70 K.M.
De onderbouw van den toren rust op gewel
dige betonblokken, die een oppervlakte van
676 M2. hebben. Er is een eerste platform, het
grootste dus, op 57 M. hoogte, een tweede op
115 M. en op 150 M. vereenigen zich de vier
„stijlen" tot één enkele, waarin op 276 M. het
derde platform is gebouwd. Dan is er nog op
den top, op 300 M. dus, een vierde platform
van 1.6 M. middellijn, dat niet meer per lift
maar alleen langs een wenteltrap te bereiken
is en allen lijders aan duizeligheid moet wor
den afgeraden. De wenteltrappen leiden
trouwens van de basis tot den top en er pleegt
een jaarlijksche wedstrijd in het beklimmen
ervan te worden gehouden. Alleen zeer sterke
beenen en longen kunnen zich dezen kracht
toer veroorloven.
Eiffel, in 1832 geboren, was dus al 57 jaar
toen hij den toren voltooide. Maar daarna vol
bracht hij nog heel veel arbeid en in 1912 was
hij de stichter van het eerste laboratorium
voor aërodynamica, te Auteuil, dat voor de
studie der luchtvaart belangrijk werk deed
en na zijn dood staatseigendom werd. Hij be
reikte een gezegenden leeftijd in een buiten
gewoon vruchtbaar leven: in 1923 stierf
Alexandre Eiffel, drieënnegentig jaar oud.
R. P.
Noodweer veroorzaakt ernstig
ongeval in de Ver. Staten.
Zes auto's in rivier gestort.
Tengevolge van een hevig noodweer,
dat in de staten Mississippi. Alabama en
Georgië woedt, zijn de rivieren buiten
haar oevers getreden. Te Vicksburg is
■n brug weggeslagen, met 't gevolg, dat
vijf auto's en een vrachtauto in de rivier
stortten. Reeds heeft men het stoffelijk
overschot van 12 slachtoffers geborgen.
Het zoeken wordt nog voortgezet. Acht
personen konden gered worden.
In Alabama zijn verscheidene hui'on
door tornado's verwoest
Er is in deze maand van Maart,
Ons waarlijk weinig naars bespaard,
Wij hebben dikwijls moeten rillen
Van kou en of van griepbacillen,
De hemel was maar zelden blauw.
En meestentijds een somber grauw,
Wij hebben ruim ons deel gekregen
Van natte sneeuw en killen regen,
De negen dagen voorjaarsweer,
Zijn niet gekomen dezen keer,
Wij zijn aan Maart, tezaamgenomen,
Al brommend veel tekort gekomen.
Grauw was de maand nog bovendien,
Als zij figuurlijk wordt bezien.
Er dreigden zware zwarte wolken,
Boven de landen en de volken.
Maar zie, nu roerde eensklaps Maart,
Het uiterst puntje van zijn staart,
Waardoor wij na vergeefsch verlangen,
Toch nog wat moois mochten ontvangen
In vroolijk licht van zonneschijn,
Zooals de lente hoort te zijn.
Wij kunnen nu alleen maar hopen,
Dat 't met de kou is afgeloopen,
En voor de nieuwe maand April.
Die (net als Maart) doet wat hij wil,
Ons monter voelen in het stille
Vertrouwen, dat hij goed zal willen.
P. GASUS.
Chamberlain wil krachtig optreden
tegen agressie in Europa
LONDEN, 31 Maart (Reuter). De
diplomatieke medewerkers van ver
scheidene bladen kondigen aan, dat
Engeland en Frankrijk Polen zullen
beschermen tegen een niet uitgelok-
ten aanval.
De „Daily Telegraph" schrijft, dat
minister-president Chamberlain een
duidelijke waarschuwing wil richten
tot Duitschland, dat Engeland zich
met alle ten dienste staande middelen
zal verzetten tegen verdere daden van
agressie in Europa.
De „Daily Herald" en de „Daily Ex
press" verklaren, dat Frankrijk en
Engeland Polen garanties zullen ge
ven, dat het in geval van een niet uit-
gelokten aanval zal worden geholpen
en de „Daily Herald" voegt hieraan
toe, dat de drie mogendheden overeen
zijn gekomen, dat wanneer een van
hen zal worden aangevallen, de bei
de anderen te hulp zullen komen.
Volgens den diplomatieken medewerker van
Reuter wordt een strikte geheimhouding in
acht genomen ten aanzien van de Donderdag
door het kabinet gehouden besprekingen.
Te Londen schijnt men er evenwel van
overtuigd te zijn aldus ook deze correspon
dent dat de regeering vastbesloten blijft
haar pogingen tot voorkoming van verdere
agressie in Europa voort te zetten en te ont
wikkelen. In feite is er alle reden te gelooven,
dat in de afgeloopen 48 uur de meening der
regeering vaster vorm heeft aangenomen.
Men gelooft dat deze neiging gestimuleerd is
door den aard der berichten uit het buiten
land.
De besprekingen m-et de verschillende hoofd
steden, in het bijzonder tusschen Londen en
Parijs, vinden voortgang.
Tot hen, die gisteren een bezoek hebben
gebracht aan het Foreign Office, behoorde de
Poolsche ambassadeur, Hij heeft een onder
houd gehad met een ambtenaar van dit mi
nisterie.
Vanmiddag verklaring van Chamberlain.
LONDEN. 31 Maart (Reuter). De bijeen
komst van de commissie voor buitenlandsche
zaken van het kabinet, welke vanochtend te
kwart voor tien bijeen is gekomen, heeft een
uur en een kwartier geduurd.
Toen hedenochtend minister-president
Chamberlain het Lagerhuis betrad, werd hij
door zijn aanhangers met luid gejuich be
groet.
De vertegenwoordiger van de Labour-oppo-
sitie. Greenwood, vroeg den minister president,
of hij een verklaring af kon leggen over den
Europeeschen toestand. De minister-president
antwoordde: „Ja, doch ik zou liever mijn ver
klaring later op den dag uitspreken, zoo mo
gelijk om de zitting te sluiten kort voor het
Huis uiteen gaat."
Greenwood zeide hierop „In verband met
den ernst van den toestand ben ik van mee
ning, dat niemand zou wenschen er bij den
minister-president op aan te dringen op dit
oogenblik zijn verklaring af te leggen, doch
ik zou hem willen vragen, in verband met de
wilde geruchte?, welke de ronde doen, of hij
iets meer zou kunnen zeggen om deze geruch
ten te stuiten. Zou de minister-president ook
willen zeggen, wanneer hij ongeveer zijn ver
klaring af zou willen leggen?"
Hierop antwoordde Chamberlain
„Ik veronderstel, dat ik in staat zal
zijn een volledige verklaring af te leg
gen even voor drie uur hedenmiddag
Wat betreft de geruchten, waarop
Greenwood doelde, deze zijn door geen
enkele officfeele mededeeling, welke
in mijn bezit is, bevestigd. Men moet
niet zeggen, dat de regeering deze als
waar aanneemt".
Reuter verneemt, dat de geruchten, waarop
Greenwood en minister-president Chamber
lain doelden, de ronde deden in de city en
betrekking hadden op mobilisatie en concen
tratie van troeoen
Wat doet U in
uwvrijen tijd?
Vanmorgen hebben de operateurs van de
Haarlemsche filmfabriek „Polygoon" op de
tentoonstelling ..Wat doet u in uw vrijen
tijd?" in de Tijdingzaal van Haarlem's Dag
blad opnemingen gemaakt voor het filmjour
naal. Er is een verhaaltje verfilmd, dat weer
geeft hoe of één der inzenders thuis aan zijn
werkstuk bezig is en het daarna naar de ten
toonstelling brengt. Vervolgens wordt aan
dacht geschonken aan andere werkstukken,
die uit liefhebberij vervaardigd werden. Op
deze foto zien we één der Polygoon-operateurs,
den heer F. Wassenburg, bezig met opne
mingen te verrichten van één der inzenders,
die zijn werkstuk komt afleveren.
Met ingang van 15 Mei.
UTRECHT, 31 Maart. Naar wij
vernemen, heeft de directie der Neder-
landsche Spoorwegen besloten op alle
stations de controle bij het betreden
der perrons met ingang van den zomer
dienst op 15 Mei a.s. op te heffen.
De proefneming op het Centraal
Station te Utrecht gedurende de afge
loopen maand heeft dus volkomen aan
de verwachtingen beantwoord. Plaatse
lijk zal worden bekeken of tourniquets
of andere systemen dienen te worden
aangebracht om bü den ingang het ver
laten der perrons onmogelijk te maken.
Goud stroomt naar Amerika.
Vandaag een zending van 63 millioen dollar
uit Europa verwacht.
NEW-YORK, 31 Maart (Havas).
De toevloed van goud naar de Ver-
eenigde Staten duurt voort. Men ver
wacht vandaag 63 millioen dollar aan
goud. komende uit Europa. De politie
heeft uitgebreide voorzorgsmaatrege
len genomen.
Sedert het begin van de week is voor
175 millioen dollar aan goud inge
voerd.
ENGELAND EN RUSLAND
DICHTER TOT ELKANDER.
Moskou heeft begrip voor het standpunt
van Polen.
MOSKOU, 31 Maart, (Havas) Het
schijnt, dat door het bezoek van mi
nister Hudson aan Moskou de ban
den tusschen Engeland en de Sovjet
Unie nauwer zijn aangetrokken. In
Sovjetkringen toont men zich zeer
voldaan. De geschillen op handelsge
bied, welke nog bestaan, kunnen wor
den opgelost.
Ook gelooft men. dat beide landen
verlangen den weerstand tegen een
aanval op een gezonde basis te
plaatsen.
De Sovjet Unie begrijpt de houding van
Polen, dat niet wil toestaan, dat Russische
troepen over zijn gebied trekken, ook niet als
bondgenooten. Het schijnt, dat de vrienden
van Polen dit land liever willen steunen met
grondstoffen en oorlogsmaterleel uit de Sov
jet Unie en het is blijkbaar zeker, dat de
Sovjet Unie geen initiatief zal nemen, dat
tot alarm aanleiding kan geven.
In diplomatieke kringen is men van oor
deel, dat de Sovjet Unie de democratische
landen reeds veel zou steunen, wanneer het
in geval van een oorlog zijn grondsitoffen-
markt sloot Duitschland en zijn bondgenooten.
Ook schijnt Engeland de hulp, welke de Sov
jet Unie in het Verre Oosten zou kunnen
bieden, te waardeeren.
Warschau herhaalt:
Wel dient groote waakzaamheid betracht.
WARSCHAU, 31 Maart. (Havas).
De Poolsche pers publiceert hedenoch
tend een blijkbaar van hooger hand
geïnspireerde mededeeling over de be
trekkingen tusschen Polen en Duitsch
land. Hierin wordt gezegd:
„Ten aanzien van de geruchten, welke
den laatsten tijd de ronde deden, zijn
wij gemachtigd categorisch te bevesti
gen, dat geen enkel ultimatum tot Po-
Ion werd gericht, en dat geen druk op
de Poolsche regeering werd uitgeoefend.
Aangezien de methode van handelen van
Duitschland dikwijls de wereld heeft verbaasd,
moet groote waakzaamheid worden betracht,
hoewel tot nu toe deze methode nog niet is
toegepast in vraagstukken, welke direct Polen
betreffen".
Verder waarschuwt de Poolsche pers de open
bare meening tegen zekere laaghartige en de-
moraliseerende geruchten, welke door onver
antwoordelijke elementen worden verspreid.
VOORBEURS TE AMSTERDAM.
De Amsterdamsch" wisselmarkt verkeerde
hedenmorgen in et- apathische stemming.
Het verloop was uitermate rustig en er ging
al heel weinig om. Fluctuaties deden zich
practisch niet voor en ook de mogelijkheden
voor eenige affaire waren ingevolge de starre
koersposities vrijwel uitgesloten. De redevoe
ring van Funk, den Duitschen rijksbank-
president, oefende practisch geen invloed uit
en men nam te dien aanzien een volkomen
afwachtende houding aan. temeer daar zich
buiten de bijna dagelijksche redevoeringen
van vooraanstaande staatslieden, geen nieuwe
politieke verwikkelingen voordoen.
De dollar bleef vastgenageld staan op het
peil van het egalisatiefonds. 1.88 3/8 en week
daar niet van af. In vergelijking met vorige
dagen waarop „angstfactoren" een woordje
meespraken, behoefde het fonds thans nau
welijks stelling te nemen.
Het pond sterling bewoog zich eerst om
de 8.82, het niveau van gisteren dus. daarna
een kleinigheid eronder op 8.81 13/16 a 1516.
Ponden op termijn vertoonden een iets hooger
disagio dat thans voor 1 maands 1116 en voor
3 maands 1 15 16 bedroeg. De affaire in
Fransche francs was gering. De koers was
ten opzichte van gisteren vrijwel onveranderd
op 4 98:; a 4.99. Het disagio bedroeg voor
1 maands en 1-k» voor 3 maands Eenzelfde
stemming gold ook voor de Belga, welke om
de 31.69 vernomen werd, met een disagio voor
de termijnnoteering van resp. 40 en 85. De
Zwitsersche franc welke gistermiddag op de
verhooging van den afgifteprljs van dollars
door de Zwitsersche controle een scherpe re
actie onderging bewoog zich vanmorgen
op dit verlaagde peil van ca. 42.22 a 42.24
Overigens bood de wisselmarkt weinig bijzon
ders.
In het voorbeurseffectcnverkeer heerschte
een gedrukte stemming, hetgeen in verband
met de flauwe houding van Wallstreet niet
onverwachts kwam. Toch viel hier de tendens
betrekkelijk mee. Verliezen van groote be
te beteekenis deden zich niet voor, en na de
eerste daling trokken de koersen geleidelijk-
iets aan. In koninklijke en Amerikanen viel
eenige affaire te bespeuren.
T-
Het woord is aan
Fliegende Blaffer:
Een korreltje waarheid
geeft de leugen kracht.
Mededeeling gedaan aan den Franschen
ambassadeur te Tokio.
TOKIO. 31 Maart. In een onderhoud, dat
heden heeft plaats gehad, heeft de Japansche
minister van buitenlandsche zaken den Fran
schen ambassadeur medegedeeld, dat Japan
de Spratley-eilanden heeft geannexeerd.
De Spratley-eilanden liggen 650 K M voor
de kust van Indo-China. (United Press).
NA DE REDE VAN DALADIER
Afwachtende houding van Italië.
ROME, 31 Maart. (Havas) Het schijnt,
dat Italië na de rede, welke minister
president Daladier voor de radio heeft
gehouden, een afwachtende houding wil
aannemen. In fascistische kringen denkt
men blijkbaar dat Daladier. nu hij de
eenheid van Frankrijk tot stand heeft
gebracht en den wil van Frankrijk zijn
rechten te verdedigen heeft aangetoond,
langs diplomatieken weg Rome zou
kunnen polsen.
Men merkt thans, een zekere reserve
bij de fascistische pers, welke wel op
merkt, dat Frankrijk niet wil wijken,
doch tevens verklaart, dat Italië zijn
tijd kan afwachten.
Bonnet noodijrt Beek voor
bezoek uit.
PARIJS. 30 Maart. Havas-A.N.P.)
Men meent te weten, dat Bonnet Beek
heeft uitgenoodigd tot een bezoek aan
Parijs, wanneer hij binnenkort op reis
zal gaan naar Londen.
De Poolsche minister van Buitenland
sche Zaken zou deze uitnoodiging in be
ginsel hebben aanvaard, doch een da
tum is nog niet vastgesteld.
De inbraak in de Park-apotheek.
Verdachte inbrekers en heelster aangehouden.
Zooals we ree<ls eerder hebben gemeld
heeft men zich tusschen Zaterdagavond 4 t
Maart en Maandagochtend 6 Maart, toegang
verschaft tot de Park-apotheek aan den
Kleverparkweg; uit een kistje werd een be
drag van ongeveer 30 gestolen.
In verband met deze inbraak heeft de
politie aangehouden een 23-jarigen rictwerker
uit Amsterdam en een 24-jarlgen opperman
uit Haarlem Beiden ontkennen, maar dit zal
hur. niet veel baten, want tevens werd door
de politie aangehouden een 30-jarige vrouw
uit Amsterdam, die bekend heeft dat zij in
den nacht van Zaterdag 4 op Zondag 5 Maart
na de inbraak met deze beide mannen uit
is geweest, waarbij verteringen van het ge
stolen geld zijn gemaakt. Dit kon zij af
leiden uit"de gesprekken van de mannen.
De opperman wordt tevens verdacht van
verduistering van een damesrijwiel, dat hij
van een meisje ter leen had gevraagd. In-
plaats de fiets terug te brengen, had hij die
beleend.
Het aangehouden drietal wordt aan den
Officier van Justitie voorgeleid.
jAAT een Groentje in Haarlem's
Dagblad het doen. Dat is een motto
dat tienduizenden malen per jaar
wordt toegepast.
In 1938 bijv. 47068 maal.
HEDEN: 16 PAGINA'S
BINNENLAND.
Pag.
Onze handelsbalans met België is steeds
meer passief geworden. 3
Het programma voor het bezoek van de Ko
ningin aan België. 3
BUITENLAND.
De Hongaarsche Slowaaksche besprekingen
zijn opnieuw afgebroken. 5
De Italiaansche pers constateert, dat de
kloof tusschen Frankrijk en Italië na Da-
ladier's rede open gebleven is. 5
Een toeliehting van Funk op de nieuwe
Duitsche finaneieringspoiitiek. 5
Volgens dr. Frick is de eigen ontwikkeling
der niet-Duitsche volksgroepen in Duitsch
land verzekerd. 5
ARTIKELEN, enz.
R. P.: De jubileerende toren. j
Van onzen financieelen medewerker: De
Nederlandsch-Duitsche handelsbetrek
kingen. g
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op 13
