Hoislet
Veel vluchtelingen
Kinderbij slagverzekering
kan instemming der Tweede
Kamer verwerven.
BRAND!!
Centrale Verwarming
TEL. 15597
Ik ontdek Amerika
HOOG SPEL
NEDERLANDSCHE
ANDEL-MAATSCHAPPIJ, n.v.
ZATERDAG 1 APRIL' 1939
H A" A* R L E M'S DAGBLAD
3
in Oldenzaal.
Uit Tsjecho-Slowakije afkomstig.
In verband met een groot aantal
vluchtelingen, dat uit Tsjecho-Slowakije
afkomstig is en waarvan er enkele hon
derden op het station te Oldenzaal ver
toeven, terwijl slechts een klein gedeelte
naar Engeland is doorgezonden, en mede
in verband met het feit, dat nog een veel
grooter aantal vluchtelingen te ver
wachten is op het grensstation te
Bentheim wacht een extra-trein met
circa 500 vluchtelingen op doortocht
heeft de burgemeester van Oldenzaal
zich door middel der Oldenzaalsche ra
dio-centrale tot de Oldenzaalsche bevol
king gericht, hij deed daarbij een beroep
op de bevolking één of meer dezer vluch
telingen tijdelijk tegen eenige vergoe
ding of uit liefdadigheidsoogpunt, in haar
woningen op te nemen.
Beeds hebben verscheidene inwoners in dien
geest toezeggingen gedaan. Op het oogenblik
vertoeven in Oldenzaal nog 200 dezer vluchte
lingen, welke voorloopig zijn ondergebracht in
diverse gebouwen, o.a. het dagsanatorium en
het parochiehuis, in hotels en in particuliere ge
bouwen.
Vijfmaal over de Noordzee.
Het lot van de velen, die om redenen van po-
litieken en/of rassen-aard gedoemd worden het
spoor te volgen van den eeuwig-zwervenden,
nergens rust-vind enden Ahasverus, kan nauwe
lijks pijnlijker geillustreerd worden dan door de
ervaringen van één hunner, die zestien uur te
Hoofddorp heeft vertoefd, aldus schrijft de Tel.
Vijfmaal heeft deze vluchteling de Noordzee
moeten oversteken, viermaal op één dag, gis
teren voortdurend in spanning verkeerend over
hetgeen hem wachtte, voortdurend in zorg
over degenen, die hij heeft achtergelaten. Eerst
de vijfde vliegtocht was definitief.
Uit Praag komende, reisde hij over Amster
dam naar Londen. Geen toegang. Terug naar
Amsterdam. Geen toegang. Een telegram van
nog onopgèhelderde herkomst deelde mede:
„Ga terug naar Londen, er is nu wel toegang
voor u." Hij ging weeer naar Croydon, om daar
te hooren: geen toegang! Toen vloog hij ten
vierde male over de Noordzee. Amsterdam ver
leende hem voor één nacht huisvesting en in
dien tusschentijd gingen vrienden aan het
werk oijl dezen zwerveling alsnog de mogelijk
heid te geven in Londen voet aan wal te zetten.
Dit is gelukt. Vrijdagmiddag vertrok de man,
zielsgelukkig opnieuw van Schiphol naar Croy
don in de overtuiging dat nu het „verboden toe
gang" verdwenen zou zijn. Er was maar één
schaduwzijde: dat zijn kameraad, die met hem
de eerste vier Kanaalreizen had gemaakt, niet
ook de blijde vijfde mocht meemaken, wijl voor
dezen nog geen emigratie-mogelijkheid was ge
vonden. Zij hoopten, dat deze in den loop van
den dag nog komen zou. Dan wacht beiden, naai
zij gelooven, een bestaanskans in Australië of
Amerika.
Vrijdag zond Londen weer twee vluchtelingen
die op Croydon waren aangekomen, doch Enge
land niet binnen mochten, terug. Zij zijn echter
niet te Amsterdam aan land gegaan, doch door
gevlogen naar het land, waar zij vandaan ge
komen zijn.
bel dan direct de brandweer op.
Heeft U iets noodig voor Uw tuin,
bel dan op 1 6 0 6 1
ZAADHANDEL JAN ROOZEN
SPEKSTRAAT no. 5 HAARLEM,
beiden staan steeds paraat voor U.
(Adv. ingez. Med.)
Beperking van het recht van
vereeniging en vergadering.
Verzet in Eerste Kamer tegen aanhangig
wetsontwerp.
Aan het voorloopig verslag over het ont
werp van wet tot wijziging en aanvulling van
de wet van 22 April 1855, tot regeling en be
perking der uitoefening van het recht van
vereeniging en vergadering, wordt het vol
gende ontleend:
Verscheidene leden verklaarden voorne
mens te zijn, hun stem aan dit wetsontwerp te
onthouden. Deze leden erkenden, dat bij de
behandeling er van in de Tweede Kamer vele
bezwaren tegen hetgeen aanvankelijk was
voorgesteld, zijn weggenomen. Zij waren even
wel van meening, dat niettemin nog vele be
denkingen tegen de ontworpen regeling zijn
overgebleven, welke zwaarder bij hen wogen
dan de in de oorspronkelijke voordracht aan
gebrachte verbeteringen.
Zoo waren zij van oordeel, dat het, in arti
kel m opgenomen ontwerp-artikel 3, tweede
lid te vaag is geredigeerd en dat daardoor
de strekking ervan veel te wijd is. Immers,
het gewaagt van deelnemen aan een vereeni
ging door lidmaatschap „of op andere wijze"
en van „uitstrekken" van werkzaamheid „tot
het buitenland". Deze omschrijvingen nu
werden veel te ruim geacht.
Vervolgens opperden deze leden bezwaar
tegen hetgeen wordt voorgesteld in het, in
artikel IX opgenomen ontwerp-artikel 23.
waarbij aan vreemdelingen wordt verboden
het woord te voeren in aldaar nader om
schreven vergaderingen. Ook dit artikel gaat
huns inziens veel verder dan strikt noodig
is ter bereiking van het met deze voordracht
nagestreefde doel.
Met voldoening constateerden weder andere
leden, dat de bemoeiing der overheid bij toe
passing van de ontworpen bepalingen slechts
een repressief karakter zal dragen evenals tot
nog toe en dat dus niet een stelsel van pre
ventief toezicht staat te worden ingevoerd.
Voorts juichten deze leden toe, dat de be
slissing omtrent het verbieden van een ver
eeniging e.d. aan den rechter zal worden
voorbehouden, uitsluitend op vordering van
het openbaar ministerie, en niet in handen
van de administratie zal worden gelegd.
Eenige leden verklaarden volkomen in te
stemmen met het voorstel te verbieden, dat
vreemdelingen deelnemen aan Nederland-
sche staatkundige vereenigingen.
Over practische kwesties echter
geen eenstemmig oordeel.
Blijkens het voorloopig verslag op het ontwerp
van wet houdende wettelijke regelen inzake
kinderbijslagverzekering betuigen zeer vele
Tweede Kamerleden hun instemming met het
beginsel, dat aan dit wetsontwerp ten grondslag
ligt en met de wijze, waarop in de memorie van
toelichting dat begjnsel is ontwikkeld.
Voor het particuliere bedrijf is een goed wer
kende regeling alleen te verkrijgen, als allen
medewerken en als bovendien van alle bedrij
ven een gelijk bedrag voor eiken arbeider wordt
gevorderd. Met het oog op de concurrentie-ver-
houdingen mag het voor den ondernemer geen
verschil maken, of hij arbeiders met veel dan
wel met weinig kinderen in zijn dienst heeft.
Zouden de bedragen, die de bedrijven als ge
volg van een kinderbijslagregeling hebben te
betalen, afhankelijk worden gesteld van de
grootte van de gezinnen der bij hen in dienst
zijnde arbeiders, dan zouden weldra de arbei
ders met een groot aantal kinderen zooveel mo
gelijk worden uitgeschakeld en zou dus de
regeling, welke in hun belang was bedoeld, zich
juist tegen hen keeren. Uit een en ander volgt,
dat een afdoende oplossing slechts kan worden
gevonden in een verplichte regeling, met pre
miebetaling en fondsvorming.
Sommige leden, die in beginsel tegen een
kinderbijslagregeling geen bezwaar hadden, zou
den toch liever gezien hebben, dat deze niet bij
de wet verplicht ware gesteld. Voorop behoort
naar de meening dezer leden te staan, dat elk
persoonlijk de verantwoordelijkheid draagt
voor het onderhoud van het gezin, dat hij ge
vormd heeft. Wil de overheid aan kinderrijke
gezinnen de helpende hand reiken door facili
teiten op het gebied der belastingwetgeving en
door toepassing van andere middelen, welke
haar daartoe ten dienste staan, dan bestaat
daartegen geen enkel bezwaar.
Maar daarmede is de taak, welke hier voor de
overheid is weggelegd, dan ook afgeloopen.
Verscheidene andere leden betoogden, dat ook
bij de vorming van een gezin aan de natuur
geen vrij spel kan gelaten worden, vooral als
men de lasten daarvan niet zelf kan dragen. In
het licht van de gegeven toelichting komt de
onderhavige regeling ten slotte hierop neer, dat
wie voldoet aan zijn „recht op vorming van een
Voor 4'-
behangt de Behangcentrale in de Gierstraat
een HEELE KAMER van 10 rol,, met inbegrip
van het behang en rand! Enorme sorteering.
BEHANGCENTRALE
GIERSTRAAT 63 TELEFOON 18401
(Adv. ingez. Medj
gezin naar de wetten der natuur" er op kan
rekenen, dat anderen mede verplicht worden
voor het onderhoud van dat gezin te zorgen.
Intusschen waren de leden, hier aan het
woord, wel bereid aan het tot stand komen van
een regeling in den geest van het ontwerp mede
te werken, zij het dan niet zoozeer wegens het
„recht" dat aan de ouders zou toekomen, als
wel op grond van de practische overweging,
dat zulk een regeling goede gevolgen voor de
kinderen zal kunnen hebben.
Echter zouden de hierbedoelde leden het wel
waardeeren, indien alsnog het verleenen van een
subsidie van overheidswege ter gedeeltelijke
goedmaking van de lasten der bijslagregeling in
overweging zou kunnen worden genomen.
Omtrent de practische uitvoering der wet
werden nog vele opmerkingen gemaakt.
Ernstige electricileitsstoring te
Rotterdam.
Hedenochtend heeft zich te Rotterdam een
zeer ernstige electriciteitsstoring voorgedaan,
waardoor het grootste deel van de stad gedu
rende vijf kwartier van electrischen stroom ver
stoken was. De storing begon om vijf minuten
over tien en duurde tot kwart over elf.
Alle groote bedrijven, o.a. de scheepswerven
langs den Nieuwen Waterweg, hebben geduren-
den dien tijd stilgestaan.
Ook het tramverkeer was op vele plaatsen
in de stad gestagneerd.
Na twintig minuten kon echter het gelijk-
stroomnet in de binnenstad weer ingeschakeld
worden.
De storing heeft ook vertraging in den trei
nenloop teweeg gebracht. De trein uit Rotter
dam, welke om kwart voor twaalf aan het Cen
traal Station te Amsterdam moet arriveeren,
kwam twintig minuten te laat binnen.
OLIESTOOKINRICHTING - NATUURLIJK van
ADR. STOOPLAAN 35
(Adv. Ingez. Med.)
De New-Yorker zooals
hij is: een rusfig burger.
Al is de politiek nog zoo interessant wi«
een ander volk wil leeren kennen moet het eer
ste aandacht schenken aan de menschelijke en
de alledaagsche toestanden, die hij in het vreem
de land aantreft. Uit al de doodgewone détails
van het alledaagsche leven leert ge een volk
kennen. Uit zijn gewoonten, zijn liefhebberijen,
zijn dagelijksche zorgen en genoegens komen veel
dingen voort, die wij geneigd zijn als belang
wekkender te beschouwen. Ook zijn politieke
gezindheid, zijn politieke helde en zijn politieke
haat komen er uit voort. Wie New-York wil
leeren kennnen. een stad van bijna acht mil-
lioen inwoners, die zoo grooten invloed heeft op
het beeld van de Vereenigde Staten, moet den
New-Yorker zooals hij is leeren kennen.
Voorop sta dat de New-Yorker een mensch
is. Een mensch als een Berljjnsche bierbrouwer,
een Breda'sche broodbakker, een Drentsche bur
gemeester en een Parijsche commissaris van po
litie. De eene mensch is niet zooveel anders dan
de andere. Hij werkt, hij eet, hij slaapt. Hij is
verliefd, hij is droevig, hij is vol zorgen voor
zijn gezin. Hij amuseert zich graag wanneer
daartoe de gelegenheid aanwezig is. Hij heeft
zijn hobby: postzegels, voetballen, figuurzagen,
lezen. En ieder tracht van zijn leven te maken
wat er van te maken is. En waar de eene mensch
niet zooveel anders is dan de andere verschilt de
sluiswachter te Hedel aan de Maas eigenlijk niet
zooveel van den President der Vereenigde Sta
ten te Washington. En is het hoogstgeleerde sie
raad van de gemeentelijke universiteit te Am
sterdam niet eens zooveel anders dan de New
Yorksche melkboer, die iederen morgen zijn
flesch melk bij mij voor de deur zet.
Dit is geen groote wijsheid. Dit is zelfs nau
welijks wijsheid. Maar er zijn toch heel veel
menschen die dit niet weten. Wanneer ik tegen
den wijzen rector-magnificus „melkboer" zou
zeggen, zou deze wijze man kwaad worden. Hoe
onwijs!
En wanneer Dc tegen den verstandigen melk
boer: „ha, die schilleboer" zou zeggen, zou hij
boos worden. Hoe onverstandig!
Zoo zijn er veel onwijze en onverstandige lie
den die, wanneer ze aan een Parijzenaar den
ken, een heer voor zich zien die alle meisjes na
loopt. Dat is niet juist. Negentig procent van
AANBESTEDING.
Vrijdagmorgen werd door den Rijkswater
staat te Haarlem aanbesteed het onderhouden
van de binnen- en buitendeuren der Midden-
sluis te IJmuiden met bijkomende werken.
Laagste inschrijver was J. van der Vries,
Sliedrecht, voor 25950.
VAN P
WIE KOMT UIT?
AGENTSCHAP HAARLEM
Gr HoutstrJGr Markt
Tel 15990 (3 lijnen)
Wij fourneeren U direct uit depót
Italiaansche reis-lires, betaalbaar in
geheel Italië. Eveneens openen wij
accreditieven in goedkoope Lires.
(Adv. ingez. Medj
alle Parijzenaars zitten rustig thuis bij moeder
de vrouw.
En zoo zijn er ook veel onwijze en onverstan
dige lieden, die, wanneer ze aan een New-Yorker
denken, een heer voor zich zien die met een
dikke portefeuille vol bankbiljetten en met een
revolver in zijn broekzak iederen avond eenige
weelderige nachtclubs bezoekt, waar hij zich
laaft aan whiskey en champagne, danst met
beeldschoone vrouwen en kijkt naar de beste
cabaretkunstenaars ter wereld.
Mag ik u even uit deze lieve droom helpen?
Een New-Yorker is een volslagen vreemdeling
in het New-Yorksche mondaine leven. Dat komt
omdat hij meestal geboren en getogen is in Iowa
of Kansas of een van de andere zevenenveertig
staten, waarin New-York niet ligt als hij ten
minste niet komt uit Boedapest, Dublin of Minsk
om van Belgrado, Athene en Peiping maar te
zwijgen. New-Yorkers zijn meestal menschen die
zelf, of wier ouders, uit andere steden en landen
naar New-York zijn gekomen om te zoeken naar
het goud, dat aan de punten van den regen
boog is.
De New-Yorker heeft allerlei zonderlinge
eigenaardigheden: hij leeft bijvoorbeeld in de
grootste havenstad van de wereld, maar wanneer
hij de oogen voor altijd sluit heeft hij dikwijls
geen zeeschip gezien. Hij woont in de stad met
het grootste vermaakcentrum van een heel we
relddeel. Maar hij komt slechts een enkelen
keer en dan nog alleen op Zondag op
Broadway en wanneer hfj daar is vermaakt hij
zich met het schieten op pijpestelen of met het
luisteren naar welbespraakte heeren. die kwak
zalverijen of pommade aan den man trachten te
brengen. Geen stad ter wereld waar zooveel vol
wassenen er vermaak in scheppen uren lang toe
te kijken, wanneer andere volwassenen een gat
in den grond graven: het afbreken en opbouwen
van huizen heeft hier tenminste evenveel be
kijks als de heerlijkste Deanna Durbin-film.
Wanneer u hoort toe de financieele verhou
dingen zijn waaronder de gemiddelde New-
Yorker zijn leven leeft, dan zult u uw denkbeeld
an den frivolen nacht-club-gentleman met de
dikke portefeuille wel willen herzien.
Het gemiddelde New-Yorksche gezin bestaat
uit papa, mama en twee kinderen. Het gemid
delde gezinsinkomen bedraagt 1473 dollar per
jaar of iets meer dan 28 dollar per week. De ge
middelde uitgaven bedragen 1589 dollar per
jaar. Het gemiddelde tekort is dus 116 dollar per
jaar. Daaruit uit dit tekort wordt ver
klaard: dat New-Yorkers geen spaarbankboekjes
hebben, dat zij overal alles op afbetaling koo—
pen (behalve in het warenhuis Macy, het eenige
dat alleen a contant verkoopt), en dat er geen
stad ter wereld is met meer banken van leening
en leenbanken. En dat verklaart ook dat de ge
middelde New-Yorker zijn heele leven in een
economische tredmolen loopt en nooit tot rust
komt wat den wedloop mei zijn financien be
treft. Wanneer u dit gemiddelde jaarlijksche in
komen van den New-Yorker ad 1473 dollar voor
het gemak op 1473 gulden brengt, dan bent u
niet ver mis. Van die 1473 gulden dan besteedt
de gemiddelde New-Yorker er 570 aan voedsel,
114 aan kleeding (en hij ziet er altijd uitstekend
gekleed uit) 438 aan huishuur, 73 aan verzeke
ringen, 33 voor huishoudelijke aanschaffingen,
31 voor een auto waarvoor hij geen garage kan
bekostigen (geen stad waar 's nachts meer auto's
langs de trottoirs staan): 36 voor bussen en on
der grondsche treinen; 31 voor zakgeld: 61 voor
medische hulp; 57 voor vermaak en uitspanning;
36 voor tabak; 7 voor opvoeding (de scholen zijn
hier gratis) 33 voor cadeautjes, weldadigheid en
belasting. De meeste New-Yorkers, of om pre
cies te zijn 97' procent van hen, betalen geen
belasting. Men begint hier pas inkomsten-be
lasting te betalen bij een jaarlijksch inkomen
van 2400 dollar (voor vrijgezellen: 1000 dollar).
De meeste New-Yorkers zijn, wat hun politieke
overtuiging betreft Democraat of Republikein.
Noch dc sociaüsten noch de communisten konden
de 50.000 stemmen bij elkaar krijgen die noodig
zijn om de erkenning van „partij" te verkrijgen.
Ge begrijpt dat verreweg de meesten in een
nachtclub geweest zijn, waar ge per plaats on
geveer 20 dollar moet betalen. De gemiddelde
New-Yorker brengt zijn avonden verre van het
„vroolijke" deel van Broadway door. Hij gaat
voor middernacht naar bed. want hij moet om
8 uur 's ochtends aan het werk.
De New-Yorker leeft een heel rustig leven. Hij
komt meestal niet uit de wijk waar hij woont. Hij
speelt graag kaart. Hij luistert naar de radio.
En hij gaat op z'n hoogst ééns in de week naar
zijn buurt-bioscoop waar hij van 15 tot 40 cent
voor zijn plaats betaalt. Daar ziet hij dezelfde
film, waarvoor de vreemdelingen en de dagjes-
menschen drie weken geleden op Broadway een
dollar betaald hebben. Op Zondag gaat hij naar
de kerk, want meer dan de helft van de bevol
king van New-York behoort tot een kerk. De
gemiddelde New-Yorker heeft 56 jaar te leven,
zijn vrouw vier jaar langer. In 1880 was dit cij
fer 29 jaar. Maar de zuigelingensterfte is gewel
dig afgenomen, zooals overal in de wereld. De
meeste dood-verwekkende ziekten zijn hier:
hartverlamming, kanker en longontsteking. Op
de 100.000 sterfgevallen zijn 15 zelfmoorden. En
tot slot nog een merkwaardig cijfer: 264.000
volwassen New-Yorkers kunnen Engelsch lezen
noch schrijven!
Ik kan zoo nog wel een tijdje voortgaan en u
meer leerzame feiten en cijfers mededeelen, maar
ik laat het hierbij, omdat u nu wel zoo ongeveer
een denkbeeld zult hebben gekregen van den
gemiddelden New-Yorker.
En omdat u het nu wel met mij eens zult zijn
dat een mensch maar een mensch is.
OveraL
Mr. E. ELIAS
