Haarlem's Dagblad
630 millioen pond
Dienstplicht in Engeland
voor defensie.
Dienstplicht in
Engeland.
Budget, dat 20 maal zoo
groot is als dat van 1853
Instemming der pers
Uedeu afltoudtyiup
deat CUatH&etiaik
Hef Belangrijkste
56e Jaargang No. 17132
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voar
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Woensdag 26 'April 1939
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f 3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advcrtenticn: 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclame» f 0.60 per regeL
Regelabonuemenlstnrirven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elko
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
Invoering van den militairen dienstplicht in
Engeland schijnt nu heel spoedig te wachten
te zijn. De regeering zou er zich in principe
voor hebben uitgesproken en volgens United
Press was gisteren zelfs de tekst van het wets
voorstel al gereed, ofschoon men daaromtrent
niets naders wilde mededeelen. Verwacht
werd dat de premier en Lord Halifax vanmid
dag gelijkluidende verklaringen in het Lager
huis en het Hoogerhuis zouden afleggen en de
ontwerpen dan binnen enkele dagen zouden
worden ingediend.
Zonder parlementair verzet zal het zeker
niet gaan. De Labour Party is altijd tegen in
voering van dienstplicht in vredestijd gekant
geweest en de nevens de politieke Arbeiders
partij staande trade unions, de vakverenigin
gen. hebben er ook altijd stelling tegen ge
nomen. Pas enkele weken geleden heeft Cham
berlain hen nog gerustgesteld en gisteren nam
de Nationale Raad van de Labour Party, waar-
In ook de Trade Unions Council vertegen
woordigd is, nog een resolutie tegen dienst
plicht aan. Maar het zou geen wonder zijn als
ook in de kringen der arbeidersorganisaties
deze overtuiging al begon te wankelen, als er
althans verschil van meening tusschen de lei
ders begon te ontstaan. In den tijd van Cham
berlain's consequente toenaderingspolitiek,
vóór en na München, is die politiek steeds
door de Labour-oppositie bestreden. Nu Cham
berlain, teleurgesteld in zijn pogen, tot een
internationaal beleid van afweer tegen de to
talitaire staten is overgegaan cn daaraan niet
alleen opvoering van de Engelsche bewapening
en verdubbeling van de sterkte van het terri
toriale leger, maar ook een heele reeks defen
sieve waarborgen van de grenzen van andere
staten heeft verbonden, zal zij de invoering
van den dienstplicht natuurlijk als een logi
sche voortzetting van haar nieuwe politiek
voorstellen. Temeer omdat Frankrijk er zoo
sterk op aandringt. En die nieuwe politiek is
nu juist het beleid, waarop Labour zoo sterk
aandrong toen het nog niet gevoerd werd. De
oud-minister Amery heeft al een voorproefje
gegeven van de argumenten, die jegens de
Labour Party zullen worden gebezigd toen hij
gisteren in de Cambridge Union verklaarde:
„Iedere week uitstel van den dienstplicht doet
ons een bondgenoot verliezen. De kleine mo
gendheden zijn ons goed gezind, maar zij twij
felen en vragen zich af of onze garanties
waarde hebben. Op het oogenblik gelooven zij
niet in onze oprechtheid. Bovendien zijn de
Duitschers ervan overtuigd, dat wij niet willen
vechten en op het laatste oogenblik zullen
wijken. Dienstplicht zou voor ons een uit
gangspunt zijn".
Nu moet men die opmerking van Amery
over de overtuiging der Duitschers met een
korreltje zout nemen, want Amery is bezig de
Engelschen te overtuigen. Hij kan niet weten
wat men in Hitler's onmiddellijke omgeving
precies denkt. Wat de overige Duitschers den
ken is van minder belang: er zullen er ove
rigens genoeg zijn die zich herinneren hoe
men zich in 1914 te Berlijn vergist heeft. Toen
meende men daar inderdaad dat Engeland de
Belgen en Franschen niet te hulp zou komen
en de teleurstelling leidde tot het devies „Gott
strafe England", dat in den eersten tijd van
den oorlog alom in Duitschland weerklonk.
Met zijn kleine vrijwilligersleger, dat op den
Franschen linkervleugel opereerde, kon Enge
land toen weliswaar den Duitschen opmarsch
naar de Marne niet verhinderen, maar toen
de slag bij de Marne den geallieerden de over
winning bracht, die den Duitschen opmarsch
stuitte en den jarenlangen stelling-oorlog in
zette was het toch duidelijk genoeg dat zon
der de Engelsche hulp dit resultaat niet bereikt
zou zijn. Te duidelijker nog, omdat de Engel
sche vloot de Duitsche in bedwang hield.
Dit alles is men in Berlijn natuurlijk niet
vergeten. Evenmin zou men daar ontkennen
dat de zaken in 1914 nog veel slechter voor
Duitschland geloopen zouden zijn als Enge
land toen een groot dienstplichtig leger had
bezeten. Met het recruteerings-stelsel van
Lord Derby trachtte het in de eerste oorlogs
maanden nog, den dienstplicht te ontgaan,
maar toen dat niet voldoende vrijwilligers op
leverde voerde het hem invoor den duur
van den oorlog. Dat het ontbreken van dienst
plicht in Engeland dien oorlog zeer verlengd
heeft, dat dit land met zijn groote leger eigen
lijk te laat kwam om een snelle beslissing ten
gunste der gealliëerden mogelijk te maken was
evenwel volkomen duidelijk.
Die waarschuwende herinnering zal aan de
Labour Party ook worden voorgehouden.
Overigens hoopt men natuurlijk in Enge
land, dat de invoering van den dienstplicht
het machtsoverwicht zoozeer naar de zijde der
democratische groote mogendheden zal doen
doorslaan, dat het de Duitschers van eenige
mogelijke verdere agressie tegen kleine staten,
dus: van den oorlog, zal weerhouden. En te-
•ens hoopt men hetgeen Amery tot uitdruk
king bracht: dat het verscheidene staten ertoe
zal bewegen zich bij het Engelsche verbond-
van-verdediging tegen totalitaire agressie aan
te sluiten. Men voorziet dat de invoering van
dienstplicht in Engeland diepen indruk in de
geheele wereld zal maken.
Dit is natuurlijk te verwachten, al zal die
indruk niet zoo geweldig zijn buiten de gren
zen als in het land zelf. Buiten oorlogstijd
heeft Engeland nooit conscriptie gekend' Na
poleon I, die deze schepping van volkslegers
cp zijn naam heeft en haar op het vasteland
De Engelsche begrooting
Sir John Simon
De Engelsche begrooting voor het jaar 1939/1940, die
gisteren door den kanselier van de Schatkist, Sir John
Simon, bij het Lagerhuis is ingediend, wijst voor defensie het
enorme bedrag van 630 millioen pond sterling aan.
De grondslag van de Inkomstenbelasting zal niet worden
verhoogd. Wel kondigde Simon een verhooging der opcenten
met 5 pCt. op de inkomens tot 8000 p. st. en met 10 pCt. op
de inkomens boven 8000 p. st. aan.
Voor de Lagerhuiszitting van Dins
dag bestond buitengewoon veel be
langstelling.
Simon, die om kwart vóór vieren het
woord nam, begon met te zeggen, dat
de begrooting, welke hij thans indient,
twintigmaal zoo groot is als die van
Gladstone in 1853.
Het totaal der ontvangsten wordt
geraamd op 942.6G0.000 pond, dat der
uitgaven op 942.444.000 pond, hetgeen
een begrootingsoverschot oplevert van
156.000 pond.
Het oorspronkelijke cijfer van 580
millioen pond voor de defensie is ge
stegen tot circa 630 millioen en dit
bedrag zou zelfs nog hooger kunnen
worden.
doorvoerde kon Engeland niet bemachtigen.
En evenmin als het zijn andere nieuwigheden
aanvaardde zelfs zulke eenvoudig-practi-
sche dingen als het tiendeelige stelsel met de
eenheid van maten en gewichten heeft het
tot op den huidigen dag niet ingevoerd wil
de het ooit aan het dienstplichtige leger-in-
vredestijd gelooven. Als daar nu toe besloten
wordt bezwijkt daarmee een der machtigste
bolwerken van de „splendid isolation", de
„prachtige afzondering", die zoo lang grond
slag van Engelands politiek is geweest en nu
in snel tempo gaat verdwijnen. Dat is in de
Engelsche politiek een zeer groote gebeurtenis.
En voor het Eui-opeesche machts-evenwicht
ook.
Opgemerkt dient te worden dat het besluit
tot invoering van den dienstplicht, ook als
het al binnen eenige dagen genomen mocht
worden en meteen in uitvoering gebracht, En
geland niet een-twee-drie aan een groot
conscriptie-leger kan helpen. Inrichting van
kampen en oefenterreinen en fabricage van
kleeding en uitrusting zal vereischt worden
eer men de eerste lichting kan oproepen en
het zal de noodige maanden vorderen eer die
voldoende geoefend zal zijn. Dit neemt niet
weg dat een geweldig nieuw gewicht in de
Europeesche schaal wordt geworpen dat bij
alle verdere diplomatieke onderhandelingen
van groote beteekenis zal zijn.
R. P.
De Inkomsten over het afgeloopen jaar wa
ren geraamd op 944 millioen pond, doch zij
hadden 17*4 millioen minder bedragen, het
geen in elk geval nog bijna 55 millioen meer
is dan het voorgaande jaar. Gezien de schok
ken en de onzekerheid tengevolge van den
internationalen toestand was deze daling in
de geraamde inkomsten geen verrassing.
Het totaal voor de defensie-uitgaven der
verschillende categorieën bedroeg verleden
jaar 400 millioen, vergeleken met 26554 mil
lioen in het daaraan voorafgaande jaar.
Het totaal der ontvangsten van deze
begrooting wordt geraamd op
942.600.000 pond. Dit geeft een ge
raamd overschot van 156.000 pond.
(Vervolg op pag. 2.)
'Een Amerikaansche fümmaat-
schappij heeft, natuurlijk tever
geefs, aan koningin Geraldine van
Albanië een filmcontract aange
boden van bijna 2 millioen gul
den).
Je krijgt zooveel te lezen,
Zoo daaglijks in de krant,
't Een kan langdradig wezen,
Het ander intressant.
Het eene maakt je lustig,
Het ander brengt je spijt,
Dit maakt den mensch onrustig,
Terwijl hem dat verblijdt.
Soms kun je je verbazen.
Soms voel je ook respect,
Je lachlust om het dwaze
Wordt dikwijls opgewekt.
Soms kan men appreciëeren,
Men ergert zich ook vaak.
Waarbij in het waardeeren
De kwestie geldt van smaak.
Maar soms zijn er gevallen,
Waarop geen norm meer past,
Bij voorbaat staat voor allen
Daarover 't oordeel vast.
Hoe of je dit wilt wringen,
Hoe je dit ook beziet,
Je denkt: er zijn nog dingen
Die doe j' eenvoudig niet.
P. GASUS
LONDEN, 26 April (Reuter A.N. P.) Vanmiddag te 15.45
zal minister-president Chamberlain in liet Lagerhuis de maat
regelen van den militairen dienstplicht aankondigen.
De verplichte militaire opleiding zou
gelden voor jongemannen van 18 tot
21 jaar, die een eerste oefening van vier
maanden zullen krijgen en daarna voor
vier jaar bij het territoriale leger zullen
worden ingedeeld.
LONDEN, 26 April. (Reuter). De berichten
over het besluit van de Britsche regeering den
f -• -
In het park Velserbeek te Velsen is een perk in bloei staande blauwe en witte
hyacinten te bewonderen, dat in zijn geheel het wapen der gemeente uitbeeldt
militairen dienstplicht in te voeren, kwamen te
laat voor de kranten om nog veel commentaar
te levéren, doch in groote koppen wordt in
stemming met het besluit getoond.
Alleen de „Daily Mail" en de „Daily Ex
press" leveren commentaar en deze bladen aan
vaarden den dienstplicht met vreugde. Zij schrij
ven „dienstplicht was reeds lang als onvermij
delijk beschouwd en zal met vaderlandsliefde
worden aanvaard" en ..de dienstplicht wordt in
gevoerd, omdat het volk dit wil".
De meeste provinciale bladen toonen zich ge
reserveerd in afwachting van nadere bijzonder
heden.
De commentaren op de begrooting zijn van de
meeste bladen, hierbij inbegrepen de financieele
bladen, welwillend.
„Versterkte solidariteit".
PARIJS, 26 April (Havas) De Fransehe pers
is zeer tevreden dat in Engeland de militaire
dienstplicht zal worden ingevoerd. Léon
Boussard schrijft in de ..Petit Journal" dat
de Fransch-Britsche solidariteit versterkt is
door het beginsel van dienstplicht in Enge
land. Het is zeer belangrijk, dat Duitsch
land er van overtuigd is. dat men sterk is en
bereid is zijn kracht te gebruiken.
Harmei schrijft in de ..Peuple" dat de
dienstplicht in Engeland een factor van den
vrede is. Het is niet twijfelachtig, welke in
druk dit zal maken op de totalitaire staten.
De Italiaansche opvatting
ROME, 26 April (Reuter). De Italiaan
sche pers publiceert het besluit van Engeland
militairen dienstplicht in te voeren zonder
commentaar. Men beschouwt dit besluit in
Italië als een vergeefsche poging, onder
Franschen druk ondernomen om Duitschland
te intimideeren. De Italianen zijn er niet doc.r
verrast en men twijfelt eraan, of soldaten in
enkele maanden opgeleid kunnen worden. In
ieder geval acht men Engeland nog niet in
staat een plaats in te nemen op de lijst der
landmachten.
Het woord is aan
Ebner Eschenbach:
Zich met weinig tevreden
stellen is moeilijk, zich met
veel tevreden stellen onmo
gelijk.
(Adv. Ingez. MecL)
Het bezoek van H. M. de Koningin
aan IJniuiden.
H. M. gaat Vrijdagmorgen aan boord
van de „Tromp".
Onze mededeeling betreffende het bezoek van
H M. de Koningin aan IJmuiden blijkt juist te
zijn geweest. Haar bezoek geldt echter niet. zoo
als men eerst meende, het garnizoen alhier. H M.
zal zich namelijk Vrijdagmorgen 9 uur insche
pen aan boord van Hr. Ms. „Tromp", hetzij in
de Noordersluis, hetzij met een barkas van den
toeristensteiger af. Dat zal afhangen van de
weersgesteldheid.
De „Tromp" wordt hier Donderdag venvacht.
Ook de „Sumatra" zal de haven binnenkomen.
De schepen vertrekken van hier naar Rotter
dam om deel te nemen aan de vlootrevue, die
Zaterdag in Rotterdam gehouden zal worden.
De luclilbescherming Ie Haarlem
Het raadsbesluit nog niet goedgekeurd.
Ruim twee maanden geleden heeft de ge
meenteraad van Haarlsm op voorstel van
B. en W. een belangrijk besluit genomen in
zake de luchtbescherming te Haarlem Aan
B. en W. werd een crediet verleend van
74.000 voor het treffen van verschillende
voorzorgen aan gemeentes;-bouwen, de be
drijven en het aanschaffen van materiaal.
Wij vernemen dat dit raadsbesluit nog niet
is goedgekeurd.
Eerst als het raadsbesluit goedgekeurd is
kan tot uitvoering worden overgegaan.
Naar ons tea1 oore komt moeten er nog on
derhandelingen met Ged. Staten worden ge
voerd.
Indertijd hebben wij medegedeeld, dat liet
rijk de verplichting op zich genomen heeft
aan Haarlem eenige baby-brandspuiten te
geven die noodig zijn voor de uitrusting van
da brandweer om voldoende hulp te kunnen
verleenen bij luchtaanvallen. Van de zijde van
ons gemeentebestuur is aangedrongen op het
ontvangen van dit materiaal, maar dit heeft
nog niet geleid tot levering. Wel heeft het
rijk aan de industrie opdracht gegeven voor de
fabricage, zoodat gehoopt wordt, dat de spui
ten nu binnenkort zullen komen.
DAT VALT OP
BEHANG van BAKKER.
Rustig, modern en gezellig. Toch en dat
is het mooie zijn onze prijzen lager dan bij
ieder ander.
H. M. BAKKER, Gen. Cronjéstraat 135,
TELEFOON 11657.
Vertrouwde, vakkundige behangers beschikbaar
Wij verkoopen R. D. behang.
tAdv Ingez. Med.)
MF.DKN 12 P Af", IN A'S
HAARLEM EN OMGEVING.
pag.
Binnenkort is de aanbesteding te verwachten
van het graven der Haarlemsche industrie
haven aan het Noorder Buiten Spaarne.
Het Haarletnschc raadsbesluit tot uitvoering
van werken voor de luchtbescherming is
nog niet goedgekeurd.
BINNENLAND.
De spoorwegen wijzigen de dienstregeling
met ingang van 15 Mei. 3
Nadere bijzonderheden over het studiefonds
voor werkverruiming. 5
De Tweede Kamer keurt deelnemen in het
kapitaal der Hoogovens goed. 7
BUITENLAND.
De Engelsche begrooting wijst 630 millioen
pond voor defensie aan. 1
Pierlot heeft gisteren bij dc Belgische Ka
mer het volmachtenontwerp ingediend. 5
SPORT.
Schaakrubriek. 6
ARTIKELEN, enz.
R. P.: Dienstplicht in Engeland. 1
Vr. S.: In Engeland. 3
Van onzen Londcnschen correspondent: Op
het binnenlandsche front der Britsche
politiek. 5
Van een bijzonderen correspondent: Italiaan
sche volk verlangt naar vrede. 6
Van onzen specialen verslaggever. Nedcr-
land's grenzen cn kust in staat van verde
diging. 7
Een pleidooi voor het instellen van burger
dienstplicht voor jongens en meisjes. 7
K. de .Tong: Leerlingenuitvoering Haarlem's
Muziekinstituut. j f
J II. de Bois: Schilderijen door J. P. C. van
Os on Lien Straver. u
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op o