Haarlems Dagblad De Andere Kant. Een jubileum. De dienstplicht in Engeland. 'n Bloembollenveld zonder eigenaar „Onbewaakte" eischt drie kinderlevens B. en W. van den Haag willen luchtafweer geschut koopen. Drie batterijen ad f 110.000 56é Jaargang No. 17133 Uitgave Lonrens Coster, Maatschappij voor Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.'V. Bureaux: Groote HouUtraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgirodienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 150o4 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Chamberlain is gisteren niet zijn regeer ings- voorstel tot invoering van den militairen dienstplicht voor den dag gekomen en natuur lijk zal het de volgende week worden aange nomen, ondanks het verzet van de Labour Party. Daar staat de groote meerderheid der regeering borg voor. Tot mijn verwondering heb ik gemerkt dat deze Engelsche gebeurtenis op sommige men- schen een ontstellende uitwerking heeft gehad. Blijkbaar redeneeren zij aldus: als de Engel- schen dienstplicht invoeren moet de toestand wel heel ernstig zijn en staat de oorlog blijk baar voor de deur. Dit is wel heel eenvoudig, maar niet juist. Vaststellend dat de verdeeling van de Euro- peesche groote mogendheden in twee zwaarbe wapende legerkampen op den duur een zeer ge vaarlijke zaak is moeten wij niettemin begrij pen dat de Engelsche invoering van dienst plicht op korten termijn den oorlog veeleer zal verhinderen dan doen uitbreken. Want het machts-evenwicht tusschen de beide groot machten is ermee gebaat. En men begint een oorlog niet als men meent de kans te loopen, hem te zullen verliezen. In 1914 trok Duitsch- land ten strijde in de meening, dat Engeland niet aan den oorlog zou deelnemen, dus: zijn bondgenooten in den steek zou laten. Het kan die meening thans niet meer hebben. In de andere landen zal men haar ook niet koesteren. Het besluit der Engelsche regeering werpt, zoo als ik gisteren al schreef, een nieuw en gewel dig gewicht in de schaal der Europeesche machtsverhoudingen. En het doet dat aan den vooravond van Hitler's rede, waarin hij de Boodschap van president Roosevelt beantwoor den zal. Iedereen begrijpt dat het Engelsche wetsontwerp opzettelijk met zulk een haast is opgesteld en aangekondigd. Het heeft de be doeling die rede te beïnvloeden. Niet in haar pathos, niet in haar tot de massa gerichte ter men want die zullen er wel niet minder luid door worden maar in haar feitelijke, daad werkelijke beteekenis. Het is die laatste alleen die er voor de wereld op aankomt. Wat zal Hitier feitelijk meedeelen en wat zal hij eventueel doen verstaan! Er is overigens een andere kant aan de Engelsche houding. Aan dien anderen kant worden geen militaire maatregelen aangekon digd. Wie zich rekenschap geeft van het feit dat het Engelsche voorstel tot invoering van dienstplicht tot een termijn van drie jaar be perkt is, waarna het parlement opnieuw zal moeten beslissen over een eventueele voortzet ting van de nieuwe leger-organisatie, zal des te meer aandacht aan dien anderen kant schenken. Welnu, Chamberlain heeft gisteren nog meer verklaring-en in het Lagerhuis afge legd. Hij heeft medegedeeld dat de Engelsche regeering sympahiek gezind is ten opzichte van elke poging, die ten doel heeft een overeen komst te bereiken voor de bewapening en de wegen te openen voor den internationalen handel en het verkeer. De Engelsche regeering zou bereid zijn met de Duitsche regeering van gedachten te wisselen over een algemeene re geling indien zij er overtuigd van zou zijn, dat deze besprekingen goed zouden worden ont vangen en de mogelijkheid zouden inhouden, goede resultaten af te werpen. Gezien Cham berlain's beleid in de dagen van München en daarna kan men niet aan den ernst van deze verklaring twijfelen. Men kan er niet aan twijfelen dat hij doet wat hij kan om de oor logsramp te verhoeden. Zijn veranderde beleid ten aanzien van actieve verdediging en het sluiten van bondgenootschappen en waarbor gen van allerlei grenzen in Europa is immers pas ingetreden toen Hitier een niet-Duitsch volk de Tsjechen bij zijn land inlijfde! Geen der vroegere gebeurtenissen, noch de inlijving van Oostenrijk, noch die van het Su- detenland heeft hem daartoe kunnen brengen. En nog steeds hoopt men in Engeland vurig, den oorlog te kunnen verhoeden. Uit Washington komt vanmorgen het be richt, dat men daar in diplomatieke kringen verwacht dat Roosevelt een nieuwe boodschap aan Hitier zal zenden wanneer deze daarvoor morgen „de deur openlaat". Waarschijnlijk wordt geacht dat als Hitier tegenvoorstellen doet en het denkbeeld van een economische wereldconferentie en ontwapeningsconferen tie niet eenvoudig afwijst de president een con- creten vorm voor die voorstellen zal zoeken. Alweer is dit zeer aannemelijk. Als men de Amerikaansche motieven op niets dan puur eigenbelang beoordeelt moet men immers al tot de slotsom komen, dat Amerika niet anders kan wenschen dan vrede in Europa. De vraag „wat heeft het er voor over?" kan men zelfs veilig beantwoorden met: „heel veel". Als men nu dezen anderen kant ziet, dit ge durig en hardnekkig streven naar minnelijk overleg en gemeenschappelijke oplossingen, is er heusch geen reden zich te laten alar meeren door het feit dat Engeland den dienst plicht invoert. Er is geen oorlogslust in het Engelsche volk, wel een diepen afkeer van Oorlog. Hetzelfde geldt trouwens voor de andere volken, met inbegrip van Duitsehers en Ita lianen evenzeer. Dat is, zooals ik al meer malen naar voren heb gebracht, de groote verandering vergeleken bij 1914 toen men met geestdrift den oorlog inging zonder dat daar aan een noemenswaardige periode van bezin ning of zelfs van spanning was voorafgegaan. Men rende den afgrond in. Sindsdien heeft men toch wel wat geleerd. Dat het nog niet heelemaal voldoende is ge weest blijkt uit dezen langen tijd van span- (De Bond Westland viert zijn gouden jubileum). Het trotsche Westlandsche product, Wel door de tijden zwaar gedrukt, Maar toch nog rijk aan sappen; Viert dezer dagen 't gouden feest, En laat ons, zij 't slechts in den geest, Daar even flink voor klappen. Want dit product is wijd vermaard, Niet hier slechts, maar op heel de aard, Om prima kwaliteiten; Het slaagt erin, naar eigen trant, Den roem van 't kleine Nederland, Succesvol te bepleiten. Al heeft de crisis het gewond, Het heeft nog altijd „goeden grond", Om trotsch zich te verheffen: En 't blijft ook in zijn huis van glas, Nog ondanks alles goed bij „kas". Daar kan geen storm het treffen. Het Westland viert zijn gouden feest, En ieder, die daarover leest, Daar hoef 'k niet naar te vragen; Stemt gaarne met den heilwensch in, Dat het in waarlijk dubblen zin, Zijn gouden vrucht moog' dragen. P. GASUS. ning, die zeer wel tot een gunstigen keer kan leiden. Laat men dit toch bedenken. Laat men toch ook beseffen dat het lot van Europa niet uitsluitend afhangt van redevoeringen van Hitler of een anderen regeeringsleider. Er blij ken nu menschen te zijn die in hun panieke righeid de gewoonste inkoopen opschorten, be stellingen annuleer en en zoo meer. Laat men rustig blijven en niet aan allerlei ongegronde praatjes gelooven! Er zijn al zooveel redevoe ringen van Hitier geweestmoet men zich telkens daardoor van den kook laten bren gen? Ik weet wel dat ik er niet aan mee doe. Met wat meer rust, wat meer vertrouwen en wat meer moed komt men verder en is het leven heel wat plezieriger ook! R. P. „WAT DOET U IN UW VRIJEN TIJD?" Zou de heer H. B. Lammé, die ons een in zending meldde voor de tentoonstelling „Wat doet U in Uw vrijen tijd?", ons per omgaande zijn atdjres willen berichten? Dit was niet op zijn brief vermeld. F. H. de Koek van Leeuwen overleden. Op 69-jarigen leeftijd is Woensdag over leden de heer F. H. de Koek van Leeuwen, oud-directeur en directeur van Cultuurmaat schappijen. De heer de Koek van Leeuwen werd 2 Februari 1870 te Besoeki (Java) geboren, werd in 1884 leerling van het Kon. Instituut voor de Marine en was van 1888 tot 1899 zeeofficier Daarna ging hij in zaken, werd opgenomen in het bestuur eener N.V. en kreeg tevens de vertegenwoordiging van verschillende buitenlandsche hui zen. Hij was thans di recteur en commis saris van cultuur en andere maat schappijen en secre taris der Vereen, voor de theecultuur In Ned. Indië en van de Vereen, van thee-importeurs. Hij had zijn kantoor te Amsterdam. De overledene was gedurende meer dan 20 jaar ouderling der Ned. Herv. Kerk en maakte ook deel uit van het College van Notabelen dier kerk. De heer de Koek van Leeuwen was tot zijn overlijden lid van het bestuur van het Diaco- nessenhuis en gedurende de laatste 6 jaar voorzitter. In deze functie volgde hij Indertijd prof. Korff op. De teraardebestelling zal plaats hebben Za terdag 29 April, half één, op de Alg. Begraaf plaats te Heemstede. 260.000 jongelieden vallen onder den werkelijken dienst Minister Chamberlain heeft in het La gerhuis verklaard, dat ongeveer 310.000 jonge mannen onder de bepalingen van de dienstplichtwet zullen vallen. Hiervan zullen echter op grond van ongeschiktheid en uitzonderingsbepalin gen nog meerdere tienduizenden worden afgevoerd. „Press Association" schat dan ook het aantal van diegenen die „in werkelijken dienst" zullen moeten opkomen op slechts 260.000. Hieronder vallen echter, naar Reuter verneemt niet die jongelieden, die zich in den nacht van 26 op 27 April vóór middernacht aanmelden voor vrijwillige dienstneming in het territoriale leger. Naar schatting zal de invoering van den dienstplicht, zelfs in den door Cham berlain aangekondigden gedeeltelijken vorm, het aantal manschappen van de Britsche weermacht tot over het mil- lioen doen stijgen, waarbij de troepen in Britsch Indië en Birma inbegrepen zijn. Naar verluidt zijn de voorbereidingen zoover gevorderd, dat binnen een of twee dagen na de goedkeuring van het voorstel door het parlement de eerste dienstplichtigen hun oproeping kunnen ontvangen. Auto rijdt tegen een kuis aan. En blijft juist vóór de voorkamer staan. Woensdagavond omstreeks half acht had op de Laan van Rozenburg een auto-ongeluk plaats dat wel wondergoed is afgeloopen. De heer Hoenderdos, wonende Laan van Ro zenburg, schuin tegenover de Laan van Bloemenhoven, had voor zijn woning zijn auto even geparkeerd gehad en wilde de Laan van Bloemenhoven inrijden, waarvoor hij links de Laan van Rozenburg moest over steken. Toen hij juist bezig was deze ma noeuvre te maken, en daarvoor zijn richting wijzer had uitgestoken, naderde achter hem op korten afstand maar zooals beweerd werd, met vrij snelle vaart een auto uit de richting Heerenweg, bestuurd door den heer E. Ebens, uit Haarlem. Daar de heer E. geen kans meer zag om te stoppen en ook niet meer riskeerde de auto van de heer H. nu rechts te passé eren, gooide hij zijn stuur meer naar links en het gelukte hem zoo, een botsjng met bedoelde auto te voorkomen. Maar door dit „laveeren" was hij blijkbaar niet meer meester over zijn stuur. Hij kon de auto niet meer op den rijweg krij gen, reed steeds meer naar links, eerst over het rijwielpad, waar toevallig de 16-jarige H. P. B. reed, wiens voorwiel even geraakt werd. schaafde toen een boom. staande op den heek Laan van RozenburgLaan van Bloemen hoven, raakte nog even een volgenden boom en kwam toen terecht in den voortuin van perceel Laan van Rozenburg 25. bewerkte het hekje en een haagje, ramde het onderdeel van een erker van dit perceel, om dan dank zij het houtwerk van het hek, dat onder de voor wielen was meegegaan, waardoor de voor wielen der auto een halve meter in de hoogte werden gelicht, eindelijk tot stilstand te komen tegen den muur tusschen de 2 erkers. Doordat de linkerkant van den bumper en en het linkervoorwiel tegen den erker was op gebotst, was de zware 8 cylinder Opel geluk kig iets naar links gewrongen, anders was de kans toch nog groot geweest dat ook de erker van perceel 27 het had moeten ontgel den en dan was de auto in de voorkamer terecht gekomen. Een geluk mag het genoemd worden, dat het nog geen zomerseizoen was. want daar de Laan van Rozenburg de verbindingsweg is tusschen de Zandvoortschelaan en den Heerenweg, passeeren daar in het badseizoen honderden wielrijders om dezen tijd. Nu was het er maar één, en deze kwam er af met een verbogen voorwiel. Ook de heer en mevr. E. kwamen met den schrik vrij. Voor zoover na te gaan was. zal de auto ook weinig beschadigd zijn. Mevr. v. d. B. die in de kamer zat te lezen was natuurlijk hevig geschrokken toen de zware wagen met een harden klap voor de ramen kwam te staan. Geen bedelende kinderen op straat WAARDENBURG, 27 April. Een ontzettend ongeluk is vanochtend ge beurd op den onbewaakten overweg in den Waalbandijk te Waardenburg. Drie kinderen zijn door den trein uit Zaltbommei gegrepen en op slag ge dood. Om half twaalf passeerde een trein uit Den Bosch in de richting Utrecht. Een landbouwer zag plotseling, dat drie kinderen den overweg overstaken, juist toën de trein naderde. Een on geluk was onvermijdelijk. De kinderen, de vijfjarige Klaas van Oort, zijn vier jarige broertje Aart en het acht jarige nichtje Gerrie van Oort wer den door den trein gegrepen en onmid dellijk gedood. De slachtoffertjes zijn de kinderen van de landbouwers van Oort, die in de onmiddellijke nabijheid van den overweg wonen. In verband met dit vreeselijke onge val deelt de burgemeester van Waar denburg ons mede, dat hij meermalen de spoorwegen op de gevaarlijke situa tie ter plaatse heeft gewezen. In twee jaar tijds zijn hier reeds zes ongelukken gebeurd. Een tweede boodschap van Roosevelt verwacht. Indien Hitier de gelegenheid daartoe laat. GIBRALTAR. 27 April (Reuter). Van ochtend zijn een Duitsche kruiser en torpedo jagers door de Straat van Gibraltar gestoomd. De schepen kwamen uit Westelijke richting. Te acht uur zag men de schepen de haven van Ceuta binenn varen. Woensdagavond was de bestuurder van een auto. toen hij in de Laan van Rozenburg voor een andere auto moest uitwijken, het stuur niet meer meester. Hij reed via den berm, het fietspad, het trottoir het voortuintje in van perceel No. 25, vernielde natuurlijk de haag en het hekje en beschadigde den erker zeer ernstig. DonderSag 27 Xpril 1939 Abonnementen per week fO.25. p. maand f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per posl f3.55. losse nummer» 6 cent per ex. Advertentien; 1-5 regel» f 1.75. elke regel meer f 0.35. Reclame» f 0.60 per regeL Regelahonnement*tarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1.4 regel» f 0.60. elke regel meer f 0.15. Groentje» zie rubriek. 's-GRAVENHAGE, 26 April. B. en W. vam Den Haag stellen aan den gemeenteraad voor, voor de vrijwel aan elkaar grenzende, bedrij ven aan elkaar grenzenden bedrijven van de telefoon en de electriciteitsvoorziening en voorts de fabrieken van het gemeentelijk gas bedrijf met de gashouders van dit bedrijf luchtafweergeschut te koopen. De kosten van dit geschut zullen in geval aanschaffing door het departement van defensie, met inbegrip van de kosten voor het opstellen daarvan, in totaal ten hoogste 110.000 bedragen. Hierin zijn de kosten van richtapparaten en van munitie begrepen. Toen dezer dagen de controleurs van de Sierteeltcentrale bezig waren met het opmeten van bloembollenvelden troffen zij aan de Breedslaglaan een veld met tulpen aan, waarvan de eigenaar onbe kend was. Niemand in den omtrek kon vertellen van wie deze bloembollen waren. Door de politie en controleurs wordt nu dag en nacht gewaakt om eens te kijken of de eigenaar niet op komt dagen. Als de volgende week de eigenaar zich nog niet heeft aangemeld zullen de bloembollen op last der Sierteeltcentrale worden gerooid en vernietigd. In Engeland zullen 260.000 jongelieden voor den ..werkelijken dienst" worden opge roepen. 1 Chamberlain heeft in het Engelsche Lager huis den dienstplicht aangekondigd voor 20 en 21 jarigen met een eerste oefentijd van 6 maanden. 5 De besprekingen van Gafcncoc te Londen hebben waarschijnlijk ruimere Engelsche beleggingen in Roemenië tengevolge. 5 De Engelsche regeering neemt maatregelen tegen ongeoorloofde oorlogswinst. 5 De Belgische Kamer heeft de speciale vol machten goedgekeurd. 13 SPORT. Damrubriek. 6 ARTIKELEN, enz. R. P.: De andere kant. l J. B. Schuil: Het 40-jarig tooneeljubileum van Carel van Hees. 2 Vr. S.: In Engeland. 3 Van een büzonderen BcrHjnschcn correspon dent: Politiek „koffiepraatje" uit Duitsch- land. 5 v. H.: De film „Jongensstad". 7 K. de Jong: De Haarlemsche Politie Muziek vereniging en het Mannenkoor „Proza Poezie". 7 G. J. Kalt over de uitvoering van de Mat- thaeu.s Passion van Heinrich Schütz. 7 J. B. Schuil: De derde schoolvoorstelling. „Dr. Knock". 7 Voor de Vrouw. n De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op g Een buitengewoon geslaagde overzichtfoto van dc rots van Gibraltar, de Engelsche vesting, welke den toegang tot de Middellandsche Zee beheerscht, en alwaar den laatsten tijd nieuwe versterkingen zijn aangebracht. In verband met de feestelijkheden op Maan dag a.s. ter gelegenheid van de viering van den verjaardag van H.K.H. Prinses Juliana, ves tigt de Commissaris van Politie te Haarlem er de aandacht op, dat streng zal worden opge treden tegen bedelende kinderen. Ook kinde ren. die muziek maken of vertooningen geven en daarbij bedelen, worden niet op straat toe gelaten en zullen naar het politiebureau wor den overgebracht, terwijl de muziekinstrumen ten e.d. in beslag genomen worden. Verschrikkelijk ongeluk te Waardenburg Spoorwegen meermalen gewezen op gevaarlijke situatie ter plaatse Het woord is aan J. B. Priestley: Er is een tijd geweest waar in de geschiedschrijver te veel minachting voor econo mische beweegredenen had. Die fout werd gecorrigeerd. Ik geloof dat zij inderdaad in de laatste twintig jaar op overmatige icijze gecorrigeerd is. Menschelijke wezens zijn iets meer dan economische eenheden. Wij hebben nu be hoefte aan wat psychologisch inzicht in de gebeurtenissen die historie maken. WASHINGTON. 27 April (Reuter). In diplomatieke kringen verwacht men, dat Roosevelt een nieuwe boodschap met. vragen tot vrede tot Hitier zal richten, wanneer deze in zijn rede in den Rijksdag morgen de deur daartoe open laat. Indien Hitier tegenvoorstellen doet en niet het denkbeeld van een economische wereld conferentie en ontwapenings-conferentie zon der meer verwerpt acht men het in welinge lichte kringen waarschijnlijk, dat de president 'n concreten vorm zal zoeken voor deze voor stellen. Zij, die deze meening aanhangen, ver klaren. dat Roosevelt gedurende de crisis van München ook zijn eerste vredesboodschap tot Hitier door een tweede heeft doen vol gen In cfficieele regeeringskringen acht men de rede. welke Hitier morgen in den Rijksdag zal uitspreken geen officieel antwoord op de voorstellen van Roosevelt, aangezien deze rede meer gericht is tot het Duitsche volk dan tot den president der Vereenigde Staten. Men zal evenwel niet verwonderd zijn, wanneer Duitsoh land naderhand kennis zal geven van de ontvangst van de boodschap van Roosevelt door het overhandigen van een copie van de rede van Hitier aan het Witte Huis. Duitsche oorlogsbodems in de Straat van Gibraltar. HEDEN: 14 PAGINA'S. HAARLEM EN OMGEVING. pag De heer F. H. de Koek van Leeuwen is over leden. 1 Haarlem en de collectieve arbeidsovereen komsten. 2 Lourcns Jansz. Coster 500 jaar geleden ge storven. 4 BINNENLAND. Bij een ongeluk op een onbewaakten over weg te Waardenburg zün drie kinderen ge dood. I In de Eerste Kamer kwam de wijziging van de motorrijtuigenbelasting aan de orde. 3 In de Tweede Kamer werden amendementen behandeld betreffende autovervoer voor personen. 3 Tegen een Amsterdamschen politic-agent die een brigadier neerschoot, werd twee jaar gevangenisstraf geëischt. 3 BUITENLAND.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1939 | | pagina 1