Jjunne
GILLETTE
Iflesjes
Uit Haarlem's Gemeenteraad.
SPRINGBOK
KARPET
(IN/T EN LITTEKEN.
Daan van Ollefen f
DONDERDAG 4 MEI 1939
HÏSREEM'S DAG BE AD
19.
Woorden van lof voor Dr. L. C. Kersbergendie
aftreedt als directeur van bet St. Elisabeth's Gasthuis.
Bij het Ramplaan-kwartier komt een speelweide.
De beslissing over de uitbreidingsplannen werd uit
gesteld. Een uitgebreide discussie over het Georga
niseerd Overleg. Quaestie van de verlenging van
de pacht van het Gem. Concertgebouw wordt eerst
nog in de Financiëele Raadscommissie behandeld.
De heer G. D. Gratama blijft directeur van het Frans
Halsmuseum tot 1 Januari 1941.
Woensdagmiddag vergaderde de gemeente
raad van Haarlem.
Voorzitter: de burgemeester Dr. J. E. baron
de Vos van Steenwijk.
Bericht van verhindering was ingekomen
van den heer Van Engelen.
Het aftreden van
dr. L, C. Kersbergen.
Dr. L. C. Kersbergen verzocht eervol ontslag
als geneesheer-directeur van het St. Elisabéths
Gasthuis.
B. en W. stelden voor dit ontslag eervol te
verleenen onder dankbetuiging voor de vele en
gewichtige diensten aan het Gasthuis en daar
door ook aan de gemeente bewezen.
De voorzitter wees op de groote ver
diensten die de heer Kersbergen voor het Gast
huis heeft gehad. Hij heeft een belangrijk
aandeel gehad in de ontwikkeling en den bloei
van deze instelling. Mr. Heerkens Thijssen,
destijds voorzitter van het college van regen
ten, heeft in het eenige jaren geleden uitgege
ven Gedenkboek van het Gasthuis in zeer
waardeerende bewoordingen die belangrijke
diensten belicht. Daarmee wil spreker en het
college van B. en W. zich gaarne aansluiten.
De reputatie die de verpleegsters van het
Gasthuis in het geheele land hebben, is mede
aan zijn werk te danken.
Ook in het sociale leven heeft dr. Kersbergen
een belangrijke plaats ingenomen in onze
stad en het geheele land. In tallooze instellin
gen en besturen heeft hij een belangrijke
functie vervuld. Hij heeft alleszins recht op
onze erkentelijkheid.
De raad nam het voorstel van B. en W.
onder hartelijk applaus aan.
De heer Reinalda (S.D.A.P.)wethouder,
sprak eenige woorden als voorzitter van het
college van regenten. Ook dit college is groote
dank verschuldigd aan dr. Kersbergen. 20 jaar
Die Springbok sol die
Dames verbaas laat staan.
Eenvoudig vloeibare goud.
soet en vol van geur en aroma.
Baie goeie soet mus kadel wyn
I Eenlg Imp.WED. C. OUD Pxn. Co. - HAARLEM
(Adv. Inyez. Med.)
bestuurt hij thans het Gasthuis, hij doet het
zoogenaamd als een bijbetrekking, maar hij
wijdt zich met zijn geheele werkkracht aan
dit belangrijke werk, het werk aan z ij n
Gasthuis. (Applaus).
Kleine voorstellen.
Goedgekeurd worden de volgende voorstel
len:
Voorstel van B. en W. tot goedkeuring der
rekeningen van de badhuizen van het Witte
Kruis over 1938 en vaststelling van de tekorten
die de gemeente moet dekken.
Voorstel van B. en W. tot wijziging der
voorwaarden van een geldleening van het
Witte Kruis.
Voorstel van B. en W. tot verlaging van de
rente van een geldleening indertijd gegeven
aan de diaconie der Geref. kerk
Voorstel van B. en W. tot terugneming van
het Grondbedrijf van gedeelten grond in het
Frederikspark.
Voorstel van B. en W. tot terugneming uit
het Woningbedrijf van het perceel Haarlem-
merliedestraat 31'.
Voorstel van B. en W. tot terugneming uit
het bedrijf van Openbare Werken van het OP'
slagterrein aan het Leidscheplein.
Voorstel van B. en W. tot verkoop van grond
aan de Dutrystraat aan C. R. Visser.
Voorstel van B, en W. tot aankoop van
grond: a. Vondelweg en b. Brouwers
vaart
(Is reeds in een deel eener vorige oplage
opgenomen.)
Een speelweide.
In verband met het voorstel van B. en W.
om over te gaan tot den aanleg van een
speelweide in het Ramplaankwartier vroeg de
heer van Kessel (r.k.) om den zandbak
wat verder van de bebouwing te laten opstel
len als in het plan van B. en W. ontworpen is.
De buurtbewoners van het Ramplaankwar
tier hebben in het adres waarin zij om de
speelweide hebben gevraagd, ook aangedron
gen op het omleggen van de autobuslijn C.
Op de eerste vraag antwoordde de heer
Boes (V.D.), wethouder, dat B. en W. deze
zaak zullen onderzoeken; de voorzitter
antwoordde op de tweede vraag, dat B en W.
een onderzoek zullen instellen naar die wen-
schelijkheid.
Het voorstel van B. en W. werd daarop aan
genomen.
De uitbreidingsplannen
De heer B ij v o e t (r.k.) zei, dat de raad de
stukken betreffende de wijziging van eenige
uitbreidingsplannen zeer laat ontvangen
heeft. Daarom drong hij op behandeling in
een volgende raadszitting aan.
De voorzitter zei dat B. en W. daar
tegen geen bezwaar hebben.
Het Gem. Concertgebouw.
De heer Castricum (r.k.) kon niet zijn
stem geven aan het voorstel van B. en W. om
de pachtovereenkomst van het Gem. Concert
gebouw te verlengen. Hij zou eerst een zuiver
financieel overzicht van deze exploitatie moe
ten hebben omdat hij meent dat er meer voor
de gemeente uit te halen is. Het gaat niet op
in dezen benarden tijd aan bepaalde ingeze
tenen groote financieele voordeelen te bezor
gen. De financiën zijn zeer moeilijk te beoor-
deelen daar de pacht van dit gebouw door de
gemeente gekoppeld is aan de verpachting van
den Stadsschouwburg.
De heer Wolzak (a.r.) meende dat B, en W.
nu voorstellen het Concertgebouw te verpach
ten tegen een lageren prijs dan in het vorige
contract bepaald was (f 18.000 per jaar).
De vooruitter zei dat het hier een ver
lenging is onder de bestaande voorwaarden.
Drie jaar geleden is de pachtprijs verlaagd.
B. en W. kunnen niet verlangen dat de pach
ter aan de gemeente een rekening en verant
woording overlegt, maar de pachter heeft ver
trouwelijke inlichtingen en gegevens aan het
college van B. en W. verstrekt. Daardoor kon
den B. en W. met overtuiging hun voorstel
aan den raad doen. Er is niet meer dan een
redelijk .bestaan voor den pachter.
De nieuwe pacht loopt tot 31 Aug. 1942. op
dien datum eindigt ook de pacht van den
Stadsschouwburg.
De heer Castricum was niet overtuigd,
op vertrouwelijke inlichtingen, die hij zelf
niet kent, kan hij niet afgaan.
De heer Wolzak zei, dat de financieele
raadscommissie 3 jaar geleden in de zaak ge
kend is toen de pachtsom verlaagd moest
worden. Er was dus alle aanleiding geweest om
ook nu die commissie te hooren. Indertijd zijn
ook in de commissie vertrouwelijke gegevens
verstrekt. Spreker stelde voor eerst de com
missie te laten rapporteeren voor een besluit
door den raad genomen wordt.
De voorzitter achtte het zeer moeilijk
de zaak in de commissie te brengen. Het ging
nu immers over het laten voortduren van
een bestaanden toestand. Het is de vraag of de
pachter die vertrouwelijke gegevens ook aan
de commisise wil geven.
De heer Westerveld (s.d.a.p.) zei dat de
laatste verlaging van den pachtprijs slechts
een tijdelijk karakter droeg.
De voorzitter nam het voorste] Wolzak over
om eerst nog een rapport der financieele com
missie te vragen.
Georganiseerd Overleg.
Hierna kwam aan de orde het voorstel van
B. en W. om niet te voldoen aan het verzoek
van den Ned. Bond van gemeente-ambtenaren
om deze organisatie toe te laten tot het Geor
ganiseerd Overleg, maar haar wel te hooren
bij wijziging van de arbeidsvoorwaarden van
het gemeentepersoneel.
De heer van Dam (V.D.) diende een voor
stel in om aan artikel 174 van het Ambtenaren
reglement 1934 een zesde lid toe te voegen,
luidende
,Met de plaatselijke afdeellngen van natio
nale vereenigingen, aangesloten bij een Cen
trale voor overheidspersoneel, als bedoeld in
het eerste lid, wordt gelijkgesteld de plaatse
lijke afdeeling van den Nederlandschen Bond
van Gemeente-ambtenaren, zoolang deze af
deeling aan de overige vereischten van dit
artikel voldoet."
De heer van Dam achtte het voorstel van
B. en W. (raadpleging door B. en W.) onvol
doende, want dan wordt de bedoelde organi
satie toch uit de dienstcommissies gehouden
De eenige goede oplossing is haar toe te laten
tot het Georganilseerd Overleg.
Het Georganiseerd Overleg heeft een be
langrijke taak. De gemeente heeft tot taak
dit overleg zoo goed mogelijk te laten functïon-
neeren. Het werk in de dienstcommissies is
daarbij van zeer veel beteekenis. De gemeente
heeft niet tot plicht het personeel te dwingen
zich aan te sluiten bij een landelijke centrale
voor overheidspersoneel. Als er meer dan 100
van de Haarlemsche ambtenaren en werklie
den zijn die zich niet thuis voelen in bestaan
de centrales en zelf een organisatie stichten,
dan moet de gemeente die nieuwe organisatie
in het Overleg toelaten op de gewone wijze.
B. en W. hebben in de toelichting van hun
voorstel erkend, dat raadpleging weinig te be-
teekenen heeft.
De heer Noordhoff (s.d.a.p.) bestreed
het voorstel van den heer van Dam. Spreker
had ook geen waardeering voor de houding van
den minister van Binnenlandsche Zaken, die
aan B. en W. heeft medegedeeld, dat hij toe
lating van genoemden Bond tot het Georga
niseerd Overleg gewenscht acht. Als er finan
ciën bij betrokken waren zou misschien de
Minister de begrooting voor 1938 niet hebben
goedgekeurd, omdat die Bond geen deel kan
nemen aan het Overleg.
Het Overleg is te Haarlem zeer goed gere
geld. Er zijn zooveel Centrales voor Overheids
personeel, dat elk een keuze kan doen die met
zijn godsdienstige en politieke overtuiging
overeenkomt. Daarom is het gewenscht, dat
de Raad het voorstel van B. en W. aanneemt.
De heer Klein (r.k.) wees er op, dat er vier
centrales voor overheidspersoneel zijn die
zeer veel organisaties hebben toegelaten (Pro-
testantsch-Christelijk, Roomsch-Katholiek,
Modern en Neutraal). De Ned. Bond van Ge
meentepersoneel kan dus een keuze uit een
van (jie Centrales doen. Vijf jaar heeft de
Bond als overgangstijd gehad om een centrale
te kiezen, maar hij heeft dit niet gedaan en
daarom moet hij nu de consequentie van die
houding aanvaarden.
Mevrouw Scheltema (Liberaal) zei, dat
de Alg. Vereeniging van gemeente-ambtena
ren, de Vex-eeniging van den heer Goedhart,
die zelf geen voldoende leden had om na het
verstrijken van het overgangstijdperk toege
laten te worden tot het Overleg, zich aangesp
ten heeft bij den Ned. Bond van Gemeente
ambtenaren. Daardoor wordt voldaan aan
art. 174 van het Ambten aren-reglement, zoo
dat deze Bond in het Overleg kan worden toe
gelaten als de eisch geschrapt wordt dat or
ganisaties moeten aangesloten zijn bij een
centrale van overheidspersoneel. Soreekster
vindt daarvoor wel iets te zeggen. Zeer vele
andere gemeenten hebben den eisch van aan
sluiting bij centrales niet gesteld. Wij moeten
tIs gemeente niet onderhandelen met centrale:
maar met organisaties van Haariemsch perso
neel. De Alg. Vereen, van Gemeente-ambte-
PREFEREERT EEN DUN MESJE?
Probeer het dan eens met een dun Gillette mesje.
Dit dunne Gillette mesje bevestigt de groote
reputatie, welke de naam Gillette gedurende ruim
een kwart eeuw in de wereld heeft.
Gillette brengt U de beste dunne
mesjes die er bestaan.
De prijs Slechts
70 cents pei* 10 stuks
Ze passen op alle Gillette Apparaten.
HG4
(Adv. Ingez. Med.)
Het programma droeg een internationaal ka
rakter, want behalve dat de toeschouwers ty
pische vaderlandsche volksdansen te zien kre
gen. werden ook dansen uit Engeland, Scandi
navië en Duitschland ten uitvoer gebracht.
Sommigen daarvan hebben hun uitheemsch
karakter weliswaar verloren, omdat ze hier in
den loop der jaren reeds een zekere mate van
burgerrecht hebben gekregen.
Het afwisselend karakter van het program
ma elke groep trad telkens met een tweetal
dansen op droeg er zeer toe bij, dat de aan
dacht van het publiek niet verflauwde. De aar
digste momenten van den avond waren wel
die, waarop alle deelnemers en deelneemsters
aan de uitvoering gezamenlijk op den vloer
van het Sint Bavogebouw verschenen om een
gemeenschappelijken dans te demonstreeren.
Hierbij kreeg men o.a. de vroolijke „Jingle
Bells" te zien. die met veel entrain ten uitvoer
werd gebracht.
Een fleurige tint verleenden de Roode Wach
ten van de A. J. C. in het programma met hun
Meiboomdans, waarbij de kwistig met linten
omhangen „boom" natuurlijk niet ontbrak.
In het algemeen kan gezegd worden dat het
gebodene op zeer goed peil stond en het staat
wel vast, dat de animo van de Haarlemsche
jongeren voor den volksdans zich in stijgende
lijn blijft bewegen. Ook uit propagandistisch
oogpunt zal deze demonstratie zeer zeker haar
nut hebben afgeworpen.
In de pauze werd aan een anderen factor
van het volkskarakter, n.l. den volkszang de
aandacht geschonken. Het parool was „Zingt
allen mee" en daaraan werd algemeen ge
volg gegeven.
naren heeft Indertijd toelating gevraagd tot
de neutrale centrale van overheidspersoneel,
maar is niet toegelaten.
Spreekster diende een voorstel in om den
eisch van aansluiting bij een centrale van
overheidspersoneel uit het Ambtenaren-regle
ment te schrappen.
De heer Bijvoet (r.k.) maakte uit enkele
artikelen van het Ambtenaren-reglement op,
dat de Ned Bond van Gemeente-ambtenaren
ook een centrale van overheidspersoneel is.
Waarom wordt hij dan niet toegelaten? Geen
der voorstellen die nu op tafel liggen heeft
sprekers sympathie.
De heer de Braai (A.R.) wees er op, dat
een groote meerderheid in het Georganiseerd
Overleg zich uitgesproken heeft tegen een
wijziging in art. 174 van het Ambtenaren
reglement. Er zouden consequenties aan ver
bonden kunnen zijn aan een raadsbesluit om
dat artikel toch te veranderen.
De heer Visser (C.H.) zei dat elk een
keus kan doen uit de vier centrales voor
overheidspersoneel. Die toestand is goed en
moet bestendigd blijven. In andere landen
heeft men meestal slechts een keuze uit één.
Tegen versnippering moet in ons land ge
waakt worden, daarom moet het stelsel der
centrales behouden worden, Als wij nu den
Ned. Bond van Gemeente-ambtenaren tot het
overleg toelaten, dan zullen er ongetwijfeld
meer komen.
De heer Schaafsma (C.D.U.) onder
schreef deze vrees van den heer Visser. Hij zal
voor het voorstel van B. en W. stemmen.
De heer Boes (V.D.), wethouder, verdedig
de de meening van de minderheid van B. en
W. Het is jammer dat groote vereenigingen
niet in het Overleg kunnen worden toegela
ten Het zou evenwel gevaarlijk zijn om art.
174 van het Ambtenaren-reglement (alleen
centrales toelaten) geheel te laten vervallen.
Daarom zou spreker een uitzondering willen
maken voor den Ned. Bond van gemeente
ambtenaren, omdat dit een organisatie met
veel leden is. Sinds 1927 zit de Alg. Vereeni
ging van gemeente-ambtenaren al in het
Haarlemsche Overleg en spreker heeft nooit
de meening gehad, dat deze organisatie er
uit zou gaan als een gevolg van het verstrijken
van den overgangstijd.
De Voorzitter zei, dat hij persoonlijk
het meest voelt voor het voorstel van me
vrouw Scheltema. Bij de samenspreking tus-
schen de groote gemeenten inzake het Geor
ganiseerd overleg is indertijd gebleken, dat
prijsgesteld werd op de toelating van den Ned.
Bond van gemeente-ambtenaren, maar dit
bleek niet mogelijk doordat de vakcentrales
zich daartegen verzetten.
De heer Reinalda (S.D.A.P.), wethou
der, zei, dat het Georganiseerd Overleg te
Haarlem dateert van 1921. Het is viïj snel
uitgegroeid tot een overleg van beteekenis, dat
een voorbeeld geweest is voor tal van gemeen
ten in ons land. In goede dingen staat
Haarlem vaak aan de spits. In 1925 is be
paald, dat alleen landelijke organisaties met
voldoende leden tot het Overleg zouden wor
den toegelaten. In 1934 werd het stelsel der
centrales van overheidspersoneel voor het
Georganiseerd Overleg ingevoerd. Er werd
toen een uitzondering gemaakt voor de Alg.
Vereeniging van gemeente-ambtenaren, die
nog 5 jaar in het Overleg zou worden toege
laten, om die organisatie den tijd te geven
zich alsnog aan te sluiten bij een centrale. De
termijn is nu zoo goed als verstreken. In dien
tijd heeft de Algemeene Vereeniging van
gemeente-ambtenaren geen kaps gezien zich
aan te sluiten bij een centrale. Ter elfder ure
heeft de Alg. Vereeniging zich nu gewend
tot den Ned. Bond van Gemeente-ambtena
ren. Spreker heeft voor het werk van dien
bond veel respect, maar hij is tot heden meer
een standsorganisatie geweest.
Die Ned. Bond is niet bij een Centrale voor
overheidspersoneel aangesloten.
Moet nu art. 174 van het Ambtenaren
reglement gewijzigd worden? De meerderheid
van B. en W. meent van niet.
De minister heeft aan Haarlem geschreven,
dat de gemeente op deze wijze een organi
satie van meer dan 100 Haarlemsche ge
meente-ambtenaren uitsluit van het Overleg.
Spreker is over die correspondentie van den
minister zeer ontstemd, want de gebruikte
argumenten zijn onjuist. Uit de stukken is
gebleken, dat leden van de Alg. Vereeniging
van gemeente-ambtenaren zich alleen pro
forma hebben aangesloten bij den Ned.
Bond van gemeente-ambtenaren, in afwach
ting van de beslissing of die Bond door Haar
lem tot het Overleg zal worden toegelaten.
B. en W. hebben aan den minister meege
deeld. dat het gemeentebestuur bereid is den
Ned. Bond van Gemeente-ambtenaren over
arbeidszaken te hooren. De Bond kan
dan ook schriftelijk advies uitbrengen, dat ter
sprake kan komen in de vergaderingen van
het Overleg.
Weigert de gemeenteraad den Bond toe te
l^ten, dan komt de fusie niet tot stand, want
de Bond heeft thans slechts 15 leden. De Alg
Vereeniging van gemeente-ambtenaren blijft
dan bestaan, maar zal dan niet meer aan het
Overleg kunnen, deelnemen. Er zou mis
schien iets voor te zeggen zijn om aan de
Alg. Vereen, van gemeente-ambtenaren bo
ven de 5 overgangsjaren die zij al gehad
heeft, nog 3 jaar te geven, om zich alsnog
aan te sluiten bij een centrale voor overheids
personeel. B. en W. doen dit voorstel evenwel
niet.
De bestaande centrales voor overheidsiper-
soneel vertegenwoordigen vier richtingen en
dat is voldoende voor elk. Voor versplintering
moet gewaakt worden.
De heer Van Dam (V.D.) zei, dat als zijn
voorstel zou worden verworpen, hij alsnog een
voorstel zal indienen om de Alg. Vereeniging
van gemeenteambtenaren nog 3 jaar toe te
laten in het Georganiseerd Overleg.
Het voorstel van mevrouw Scheltema (om
het stelsel van centrales van overheidsper
soneel te laten vervallen) werd verworpen
met 33 tegen 2 stemmen.
Het eerste voorstel Van Dam (om den Ned
Bond van gemeenteambtenaren gelijk te stel
len met centrales voor overheidspersoneel)
werd verworpen met 33 tegen 4 stemmen.
Het tweede voorstel Van Dam (de Alg. Ver
eeniging van Gemeenteambtenaren nog 3 jaar
toe te laten tot het Overleg) viel met 27 tegen
10 stemmen.
Daarop werd het voorstel van B. en W. aan
genomen met 31 tegen 6 stemmen.
Hierna hield de raad een geheime zitting
die ongeveer een uur duurde.
Directeur Frans Hals-museum'
Voorstel van B. en W. om den heer G. D.
Gratama, directeur van het Frans Hals
museum, in functie te laten blijven tot 1 Ja
nuari 1941.
De heer Peper (communist) had ook
waardeering voor het werk van den heer
Gratama, maar zou toch tegen het voorstel
van B. en W. stemmen. Verschillende ambte
naren en werklieden zijn door de gemeente
op 60-jarigen leeftijd gepensioameerd. Zoo
zou men tot een ongelijke behandeling komen.
Bovendien wordt in kringen van academisch
gevormden verlangend uitgezien naar de
mogelijkheid om voor een betrekking te sol-
liciteeren. De zeer geringe kansen voor jon
gere menschen moeten niet noodeloos ver
kleind worden.
De heer Reinalda (SJD.A.P.) wethou
der, zei, dat de Raad alleen beslist over de
benoeming' of ontslag van directeuren en
hooger geplaatste ambtenaren. Als het ge
meentebelang eischt dat lager personeel lan
ger in dienst blijft dan 65 jaar, houden B. en
W. daarmede ook rekening.
Het voorstel van B. en W. werd daarop aan
genomen met de stemmen der communisten
tegen.
Benoeming
Benoemd werd tot tijdelijk leeraar aan de
Avondschool voor Handelsonderwijs de heer
A. Hacquebord te Haarlem.
planter ,I*e1
üfcAS' MOSTERD
ÏO ceme
PRIJSVRAAG TOT 1 JULI Fl. 8000.-PRIJZEN
(Adv. Ingez. Med.)
Demonstratie van Volksdansen.
Jaarlijksche uitvoering droeg ook ditmaal een
geanimeerd karakter.
Het is een verheugend feit dat in ons land
tal van groepen jonge menschen zich met de
beoefening van den volksdans bezig houden.
Immers, de volksdans maakt een niet te on
derschatten deel van den volksaard uit
willen wij dat karakter zoo goed mogelijk
conserveeren, dan dienen wij niet in de laatste
plaats aan den dans te denken.
Haarlem behoort tot de steden, waar de be
oefening van den volksdans zeker niet in het
vergeetboek is geraakt. Er zijn vereenigingen
en groepen van velerlei aard, die er zich mede
bezighouden en eens in het jaar is er de groote
volksdansdemonstratie, waarop men als het
ware een overzicht krijgt van de vele schakee
ringen dezer cultuuruiting.
Gelijk andere jaren stond ook ditmaal de
uitvoering onder leiding van den heer H. F. v.
d. Wateren, die op dit gebied wel zijn sporen
verdiend heeft. De medewerkende groepen
waren resp, kinderverzorging en -opvoeding,
het Nederlandsch Meisjes Gilde, de Nederland-
sche Trekkersbond, de Arbeiders Jeugd Cen
trale en de jeugdgroep van den Algemeenen
Nederlandschen Typografenbond, welke laat
ste groep voor het eerst op de gezamenlijke
demonstratie uitkwam.
EXAMENS.
Stuurlieden.
Geslaagd voor 2en stuurman groote han
delsvaart J. W. van Buren Lentinck en G. J.
Smit voor 3en stuurman groote handelsvaart:
T. J. Terpstra en voor stuurman kleine han
delsvaart: C. Karei.
WILT U EEN DECELIJK
DAN NAAR
GROOTE SORTEERINC
IN ALLE KWALITEITEN
(Adv. Ingez. Med.)
HET TOONEEL
Met Daan van Ollefen, wiens overlijden op
81-jarigen leeftijd ons werd bericht, is een van
de laatst overgebleven tooneelspelers der oude
garde heengegaan.
Hier te Haarlem zullen wij ons Daan van
Ollefen vooral blijven herinneren uit den tijd,
toen hij lid was van Het Sehouwtooneel en wij
hem bij de premières, welke toen geregeld in
onze stad werden gegeven, zoo dikwijls in een
nieuwe rol zagen. Meestal waren het kleine
rollen die hij speelde, maar altijd weer trof het
ons, wat deze conscientieuse acteur met zijn ernst
en vakkennis ervan maakte.
Misschien zullen velen van mijn lezers zich
nog de opvoering van „Elias weet het beter"
herinneren, het blijspel, waarin Jan Musch op
onovertreffelijke wijze Elias speelde. Maar dan
zullen zij ook niet vergeten zijn de figuur van
Elias' idioten broer, dien versuften, ouden man,
die daar maar aldoor bij de toonbank zat en on
gewild in het laatste bedrijf zoo beslissend in
greep in het leven van Elias door voor hem te
telefoneeren. Daan van Ollefen gaf daarmee het
bewijs, hoe een kleine rol tot iets subliems kan
worden opgevoerd door een knap acteur. En ook
altijd zal ik mij den ouden Gobbo van Daan van
Ollefen op de tournees van Louis Bouwmeester
blijven herinneren, een der beste Gobbo's, die ik
ooit zag.
Toen Daan van Ollefen in den winter van
1933 zijn zestig-jarig tooneeljubileum zou vieren,
heeft hij mij nog het een en ander uit zijn too-
neelloopbaan en den „ouden tijd" verteld. Het
was 'n stukje tooneelgeschiedenis. Hij had nog
gespeeld met Albregt, Moor, Piceni, Nancy
Sandrockten Hagen, Jeannette Cozijn, me
vrouw KleineGartman, Sophie de Vries, Klaar
Vos, Netje Ellenberger, Veldman en al de grooten
uit een vorig geslacht. Uit de verhalen van
Daan van Ollefen bleek wel overtuigend, dat de
acteurs van vroeger niet een minder vermoeiend
leven hadden dan de artisten van tegenwoordig.
Bij het gezelschap van Willem van Zuylen bij
voorbeeld moesten zij eiken Dinsdag te Rotter
dam een nieuw blijspel en eiken Zondag een
nieuwe „draak" uitbrengen en bovendien nog
iederen Zaterdag in Groningen spelen. Dan za
ten zij zooals Van Ollefen vertelde elke
week Zondagsmorgens al om 6 uur te Groningen
in den trein om onmiddellijk na aankomst in de
Maasstad generale repetitie te houden en
's avonds in een première te spelen.
Als de gelukkigste tijd van zijn leven her
innerde Daan van Ollefen zich zijn reis naar
West Indië; naai- Paramaribo en Curagao, die
hij indertijd met Carel van Hees, Gerard Ar-
bous, Truus Post en Stien Stans maakte. Zij
waren het eerste Hollandsche gezelschap, dat
naar de West reisde en voor dezen eenvoudi-
gen acteur was dit zooals hij zich uitdrukte
het eenige groote en grootsche, dat hij ooit
in zijn leven genoten had.
Zijn artistiek mooiste tijd echter was zijn
verbintenis aan het gezelschap van Royaards,
in wiens eerste groote successen Adam in
Ballingschap, Lucifer, Mevrouw Warren's Be
drijf en Gijsbreght van Aemstel hij een
werkzaam aandeel had. Want Royaards stelde
veel vertrouwen in dezen acteur uit de oude
school. Ik zie ofschoon het al 30 jaren ge
leden is Daan van Ollefen nog als een der
„wederspannige oversten" ik meen, dat het
Belzebub was in Lucifer, voor welke rol hij
met zijn scherpe stem en zijn lang, mager li
chaam zeer veel meebracht. Uitstekend was
ook zijn markante Asmodé in Adam in Balling
schap en zijn gemoedelijken broeder Wille-
brord in den Gijsbreght.
Na de viering van zijn 60-jarig jubileum
hij speelde toen Chapuzot in De Erfgenamen
van Rabourdin van Zola heb ik Van Ollefen
niet meer op het tooneel gezien. Er blijven van
de oude garde nog maar weinigen over. Wij,
de oudere tooneelliefhebbers, zullen die oude
garde steeds met warme genegenheid her
denker)
J. B. SGHU&
