koe GMd BEVEROL Cé/
liSSSHAG
DE NACHTEGAAL
H.C.ANDERS
N
1 JJ-
Rubriek voor Vragen
WOENSDAG 17 M E 1939
HAARLEM'S DAGBLAD
4
Waar de Nederlanders wonen.
Vergelijkingen tusschen steden en het
platteland.
Nederland telt 1056 gemeenten. Die zijn ver
deeld in de volgende groepen:
Beneden 1000 inwoners
150
1.001— 1.500
101
1.501— 2.000
103
2.001— 3.000
170
3.001— 5.000
199
5.001— 10.000
186
10.001— 15.000
56
15.001— 25.000
47
25.001— 50.000
23
50.001—100.000
14
100.001 en hooger
7
Er zijn dus niet minder dan 150 gemeenten die
nog geen duizend inwoners tellen. Bijna 3/4 van
de Nederlandsehe gemeenten (723) hebben niet
meer dan vijf duizend inwoners. Nemen wij de
grens tot 10.000 inwoners dan komen wij tot 90f
van de 1056. Dus slechts 147 gemeenten over
schrijden de grens der 10.000, daarvan zijn er
slechts 44 die meer dan 25.000 inwoners hebben,
21 die boven de 50.000 en 7 die de 100.000 over
schrijden.
Toch woont een zeer groot deel van de Ne
derlanders in de groote steden. De 7 gemeenten
boven de 100.000 inwoners hadden het hier vol
gende inwoner-aantal op 1 Januari 1938:
Amsterdam 788.373, Rotterdam 605.733, 's Gra-
venhage 490.185, Utrecht 162.981, Haarlem
135.356. Groningen 118.400 en Eindhoven 108.504,
Totaal dus 2.409.532.
Van de 8.639.595 inwoners die Neder
land op 1 Januari 1938 telde woonden
er dus 2.409.532 (of 29 pet.) in een der
1 groote steden.
Nemen wij daarbij nog de midden-groote ste
den (Leeuwarden 54.087, Apeldoorn 70.309,
Arnhem 87.649, Nijmegen 92.923. Maastricht
67.053, 's Hertogenbosch 47.533, Tilburg 93.003,
Alkmaar 31.215, den Helder 36.144. Hilversum
70.686, Zaandam 35.853, Almelo 35.081, Deventer
39.774, Enschede 89.316, Hengelo 39.108, Kam
pen 20.322, Zwolle 42.958, Amersfoort 47.019,
Middelburg 18.377, Vlissingen 21.932, Delft
53.657, Dordrecht 61.204, Gouda 32.361, Leiden
76.049, Schiedam 62.460, Vlaardïngen 30.424,
Bergen op Zoom 24.719, Breda 50.344, Heeren
veen 21.921, Heerlen 50.581, Helmond 27.906,
Kerkrade 37.228, Rheden 26.810, Roosendaal
25.323, Velsen 46.604, Venlo 27.265, Voorburg
25.805) dan komen er nog 1.659.703 bij.
In deze 44 groote en midden-groote
steden in ons land wonen dus tezamen
4.069.235 inwoners of bijna de helft van
het totaal. De overige 1012 gemeenten
tellen dus 4.570.760 zielen.
De provincies Noord- en Zuil-Holland (die
tezamen slechts een oppervlakte hebben van
5803 K.M.2, terwijl de totaal oppervlakte van
ons land 33.078 K.M.2 is) hebben 3.762.046 in
woners of 43'/» pet.
In de drie provincies Zeeland (253.924), Drente
(243.206) en Groningen (419.440) wonen te
zamen 918.570 menschen of slechts 130.203 meer
dan in Amsterdam alleen. Zeeland en Drente
tezamen hebben ongeveer evenveel inwoners als
's Gravenhage.
Als wij de bevolking van Amsterdam, Haarlem,
Alkmaar, Zaandam, Hilversum, Velsen en den
Helder bij elkaar tellen komen wij op 1.144.031.
De totale, bevolking van Noord-Holland was
1.646.258, zoodat in het overige deel van de pro
vincie slechts 502.227 menschen wonen.,
Zuid-Holland telt de meeste inwoners van
alle provincies, namelijk 2.115.788, maar als wij
daarvan de bewoners van den Haag, Rotterdam,
Delft, Dordrecht, Gouda, Schiedam, Vlaardingen
en Voorburg aftrekken, houden wij er slechts
677.982 over voor de kleine steden en de dorpen
en het platteland.
Drente dat slechts 243.206 bewoners telt is
2662 K.M.2 groot of slechts 128 K.M.2 grooter
dan Noord-Holland dat bijna 7 maal zooveel
inwoners heeft.
Opmerkelijk is verder, dat hoewel er in Ne
derland 25.381 meer vrouwen wonen dan man
nen, de provincies Noord-Brabant, Gelderland,
Zeeland, Friesland, Overijsel, Drente en Lim
burg meer mannen dan vrouwen gevonden wor
den. In Groningen is het aantal ongeveer gelijk.
Zuid-Holland heeft 37.188 meer vrouwen dan
mannen en Noord-Holland 31.034.
cCQ.
(Adv. Ingez. Med.)
Vergadering der Haarlemsche
Kamer van Koophandel.
Dinsdagavond hield de Kamer van Koop
handel te Haarlem een openbare vergadering.
Alvorens de vergadering te openen richtte de
voorzitter zich tot den heer C. ten Boom, die
binnenkort 80 jaar wordt. Spr. gaf blijk van
de gevoelens van sympathie en hartelijk me
deleven en wenschte den heer ten Boom bij
voorbaat geluk met zijn 80sten verjaardag en
hoopte dat die nog door vele gevolgd zal wor
den.
Vervolgens werden de notulen goedgekeurd
en diverse ingekomen stukken voor kennisge
ving aangenomen.
Medegedeeld werd dat B. en W. van Haarlem
thans met de Regeering in verbinding staan
t. a. v. het ophoogen van de spoorbaan Haar
lem-Rotterdam voorbij de Zandvoortsche laan
in de Gemeente Heemstede. Hierbij is nauw be
trokken het verplaatsen van het goederensta
tion te Haarlem. In dit stadium van onder
handelingen is het niet wenschelijk iets te on
dernemen met betrekking tot deze verplaat
sing, doch is het beter eerst het resultaat af
te wachten van de onderhandelingen tusschen
de Regeering en de Nederlandsehe Spoorwegen.
In de laatstgehouden vergadering der Ka
mer werd door het lid den heer J. J. Brinkman
verzocht een onderzoek in te stellen naar de
uitbreiding van het aantal marktkooplieden,
speciaal van stoffen e. d. op de markt te Haar
lem. Bij die gelegenheid werd aan de Commis
sie voor het Marktwezen verzocht hierover ad
vies te willen uitbrengen. De voorzitter dezer
commissie heeft medegedeeld, dat het in de
bedoeling ligt een zeer grondig onderzoek in te
stellen, zoodat het mogelijk is reeds in deze
vergadering rapport uit te brengen.
Subsidie-aanvragen van den Ned. Bond van
Hotel-, Koffiehuis-, Restauranthouders en
Slijters afdeeling Zandvoort voor het congres
te Zandvoort, het Chr. Fanfarecorps ,Arti et
Religioni" voor het concours te Haarlem, en
den Kruideniersbond „Door eendracht sterk"
voor het Bondscongres te Hoofddorp, werden
op advies van het Bureau geweigerd.
Besloten werd aan den Minister van Water
staat betreffende den Toeristensteiger IJmui-
den het volgende schrijven te zenden:
Het feit, dat groote passagiersschepen met
toeristen, die de haven van IJmuiden aandoen
met de bedoeling deze toeristen een gedeelte
van ons land te laten bezichtigen, feitelijk niet
aan de kade kunnen komen, doch in de omge
ving van de Noordersluis een ligplaats moeten
kiezen, heeft ook in 1938 wederom de aandacht
onzer Kamer getrokken.
Het ongemak, dat deze bezoekers van ons
land ondervinden om den vasten wal te berei
ken, is niet in overeenstemming met de overi
gens zoo goed geoutilleerde haven van IJmui
den. Naar het oordeel onzer Kamer is dan ook
een verbetering van den bestaanden toeristen
steiger van het allergrootste belang. De tegen
woordige inrichting voldoet zeker niet aan de
eischen, welke daaraan mogen worden gesteld.
Voor alles dient men ervoor zorg te dragen,
dat toeristenschepen in staat zijn de aan
boord zijnde passagiers de gelegenheid te ge
ven aan land te gaan en het zou, zoowel voor
IJmuiden als voor het achterland, een buiten
gewoon groot nadeel beteekenen, indien op
den duur deze aanloop-haven gemeden zou
worden.
In verband met het bovenstaande verzoekt
onze Kamer Uwe Excellentie wel te willen be
vorderen dat binnen den kortst mogelijken tijd
de noodige uitbreiding en verbetering aan den
toeristensteiger te IJmuiden wordt gegeven.
Bij de rondvraag stelde de heer v. d. Burg
voor den bouw van een hulppostkantoor in
Haarlem Noord, benoorden de Jan Gijzenvaart
zonder Spaarndam, waarin 10.000 menschen
wonen, ter vervanging van 't primitieve agent
schap, te bevorderen.
De voorzitter deed de toezegging dat deze
zaak in behandeling zal worden genomen.
De heer Voet wilde aan P.T.T. vragen om
de naamlijst te laten volgen door aanvullings
lijsten.
Hierna werd de openbare zitting gesloten.
het in verboden richting berijden van den
Hooge Duin en Daalscheweg van het Wilhel-
minaduin (het z.g. Kopje) af en ter zake reeds
vele personen werden bekeurd, er toch nog
steeds wielrijders zijn, die de betrekkelijke
verbodsborden negeeren en de gevaarlijke hel
ling afrijden. Het is begrijpelijk, dat zulks niet
kan worden gedoogd, waarom het toezicht ter
plaatse is verscherpt. Bij constafeering van
een overtreding volgt onherroepelijk een pro
ces-verbaal. Men zij dus gewaarschuwd!
NIET IIET KOPJE AF FIETSEN.
De Commissaris van Politie te Bloemendaal
vestigt er de aandacht op, dat hoewel door de
politie geregeld toezicht wordt gehouden op
FAILLISSEMENTEN.
Door de Arrondissements-Rechtbank te Haar
lem zijn de volgende faillissementen uitgespro
ken op Dinsdag 16 Mei 1939.
1. G. W. Bruning, los werkman, wonende te
Haarlem, Teding van Berkhoutstraat 18 zw.
Curator Mr. J. H. van Wijk te Haarlem.
2. G. Bakker, aannemer, wonende te Nieuw-
Vennep, gem. Haarlemmermeer, Nieuwstraat
Curatrice mej. mr. E. Gouda te Haarlem.
3. W. Ch. Pelt, kantoorbediende, wonende te
Haarlem, Zijlweg 25. Curator mr. J. G. Escher
te Haarlem.
4. Mevr. de wed. J. Adrichem U. M. Muller,
zonder beroep, won. te Beverwijk, Noordwij-
kerweg 113. Curator mr. W. N. Felhoen Kraal
te Wormerveer.
5. J. J. Adrichem, bloemistknecht, wonende
te Beverwijk, Gladiolenlaan 69. Curator mr. W,
N. Felhoen Kraal te Wormerveer.
Rechter-Commissaris in al deze faillissemen
ten Mr. E. J. W. Top te Haarlem.
Wegens gebrék aan actief werden opgeheven
de faillissementen van:
1. E. P. Prenen, huisvr. G. M. Veldhuis, open
bare koopvrouw, wonende te Haarlem, Scher
merstraat 11 rood. Curator mr. W. Veniet te
Haarlem.
2. H. J. Wolf, houtwarenfabrikant, wonende
te Assendelft. Curator mr. K. van Giffen te
Haarlem.
Door het verbindend worden der uitdeelings-
lijst zijn geëindigd de faillissementen van:
1. de nalatenschap van wijlen Victor de Wil
de, in leven natuurgeneeskundige en masseur,
gewoond hebbende te Haarlem, Leidschevaart
118. Curatrice mevr. mr. L. M. I. L. van Taa
lingen-Dols te Haarlem.
2. S. Hammerum, industrieel, wonende te
Heemstede. Curator mr. J. G. Escher te Haar
lem.
CONCERT FANFARECORPS „KUNSTKRING
Zondagavond 21 Mei a.s. van 7 tot 9 uur zal
het fanfarecorps „Kunstkring" een concert
geven in de muziektent op de Westkolk onder
leiding van den heer Peter Wit.
1. Indië-vlucht (marsch) Dreissen.
2. Ouverture „Riënzi", Wagner.
3. Marche de Gala, Allier.
4. Koning Voetbal (marsch), Schootemeijer
5. Ouverture „Tancrède". Rossini.
6. Mondnacht auf den Alster (wals) Fetr^s
7. Finale
NA 100.000 KILOMETER BLIJKT
OLIE VAN OLIE SPECIALISTEN
(Adv. Ingez MedJ
HV V VOORDEPIJP
Dobbelmannlekker, man
Een ieder naar zijn meug:
een aardworm voor den merel,
Een pijp en Ibis-shag
voor iederen flinken kerel I
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RADIO CENTRALE OP
DONDERDAG 18 MEI.
Progr. 1: Jaarsveld en Hilversum I.
Progr. 2: Hilversum 31.
Progr. 3:
8.00 Keulen, 8.20 Radio PTT, 8.50 Parijs Ra
dio, 10.20 Ned. Brussel. 11.00 Parijs Radio.
11.50 Fransch Brussel, 12.50 Ned. Brussel. 2.20
Fr. Brussel, 2.35 Ned. Brussel. 4.20 Keulen.
5.05 Ned. Brussel. 6.05 Radio PTT Nord of Di
versen. 6.20 Londen Regional. 7.20 Ned. Brus
sel. 7.50 Keulen. 8.20 Fr. Brussel. 8.50 Straats
burg of Diversen. 9.50 Parijs Radio. 11.05
Keulen.
Programma 4: 8.00 Ned. Brussel, 10.05 Radio
PTT Nord. 10.35 London Regional 12.50 Droit-
wich 2.20 London Regional. 3.35 Droitwich.
5.05 Londen Regional. 5.20 Droitwich. 6.35 Fr.
Brussel. 7.00 Droitwich. 8.00 London Regional.
8.35 Droitwich. 9.40 London Regional. 10.20
Droitwich.
Progr. 5: 8.00 v.m.12.00 n.m. Diversen.
PROGRAIMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RADIO CENTRALE
VRIJDAG 19 MEI
Progr. 1: Jaarsveld en Hilversum I.
Progr. 2: Hilversum II
Progr. 3: 8.Keulen 10.20 Parijs Radio 10.40
Radio PTT Nord 12.20 Ned. Brussel 2.20 Keulen
3.20 London Regional 5.20 Fransch Brussel, 6.20
Ned. Brussel pl.m. 7.35 Keulen pl.rn. 8.30 Fransch
Brussel 9.20 Droitwich pl.m. 9.35 Fransch Brus
sel 10.20 Ned. Brussel 10.30 Fransch Brussel pl.nr.
10.55 Keulen (Leipzig).
8.Ned. Brussel 9.20 Parijs Radio 9.30 Radio
PTT Nord 9.50 Diversen 10.35 London Regional
2.45 Droitwich 3.05 Parijs Radio 4.05 Diversen
4.15 Droitwich 7.05 London Regional 7.20 Droit
wich 8.Diversen of Gram, muziek 10.05 Droit
wich.
Progr. 5: 8.007.00 Diversen. 7.008.00 Eigen
gramofoonplatenconcert. Viool-, Piano- en Or
gelmuziek.
1. Vienna Cabman's Song, George Boulanger
2. Popular Melodies, Harold Ramsay.
3. Piano Medley nr. 17, Charley Kunz.
4. Der Kanarienvogel, George Boulanger.
5. Lilac Time, Harry Davidson.
6. Slow Foxtrot Medley, Fred Stein.
7. Potp. uit „Die Czardasfiirstin", George
Boulanger.
8. Dixon Hits nr. 14, Reginald Dixon.
9. Hungarian Rhapsody nr. 2, I. Morton en
.D Kaye.
10. Vienna city of my dreams, George Bou
langer.
11. Cityland 9 en 10, Cor Steyn.
12. Tango Medley. Fred. Stein
13. Vous étes jolie Madame, George Boulanger
14. Blaze Away, Reginald Dixon.
8.00—12.00 Diversen.
VRAAG: 1. Ik wil aan mijn voorgevel een zon
nescherm laten maken. Moet ik daarvoor belas
ting betalen?
2. Hoe hoog moet het van den grond af zijn?
ANTWOORD: Als geen reclame op het zonne
scherm is aangebracht is geen precariobelasting
verschuldigd. Wanneer het zich boven gemeente
grond bevindt moet wel vergunning bij het ge
meentebestuur worden aangevraagd. Die aanvra
ge geschiedt op een formulier dat ten stadhuize,
7e afdeeling (openbare werken) verkrijgbaar is.
De voorwaarden (hoogte, enz.) staan daarin ver
meld.
DIVERSEN.
VRAAG: Hoe kan ik beitsvlekken van stoel-
pooten uit twistmatten verwijderen?
ANTWOORD: Met warm water waarin wat
amonia goed afsponsen. Daarna met warm water
nasponsen.
VRAAG: Hoe kan ik zelf een vuil geworden
beige zomerpak reinigen? (hoofdzakelijk kraag
en onderkant der pijpen).
ANTWOORD: Kraag met perchlooraethyleen
goed afwrijven, pijpen met een lauw sopje af
schuieren en met warm water nasponsen.
VRAAG: 1. Op welke dagen is het Koninklijk
paleis in Den Haag te bezichtigen?
2. Moet men voor een gezelschap van 50.per
sonen bezoek aanvragen? Zoo ja, bij wien?
3. Moet dit op zegel geschieden?
4. Is het paleis te Soestdijk ook te bezichtigen?
Welke kosten zijn hieraan verbonden?
ANTWOORD: 1. Voorloopig niet. Niet eerder
dar. met Pinksteren Anders alle werkdagen te be
zichtigen: 1 Mei—1 Oct. 9-17 uur en 1 Oct.-l Mei
10-15 uur.
2. Ja. bij den Algemeenen Dienst ten Paleize
Noordeinde. Den Haag.
3. Neen.
4. Als het Prinselijk paar aanwezig is niet. Op
het oogenblik dus niet: anders doorloopend. zon
der kosten.
(Adv. Ingez. Med.)
DUIDELIJK GESTELDE VRAGEN
van alle Abonnés van dit blad worden door
een specialen Redacteur en zijn talrijke
medewerkers zoo mogelijk en ten spoedigste
beantiooord.
De vragen moeten worden geadresseerd aan
het bureau van dit blad, met duidelijke ver
melding van naam en woonplaats. Vragen
waaraan naam en adres ontbreken, worden
terzijde gelegd.
De namen der vragers blijven redactie
geheim.
De antwoorden worden GEHEEL KOSTE
LOOS thuis bezorgd.
Alleen die vragen, welker beantwoording voor
vele anderen behalve den vrager, van nut
kan zijn, worden tevens in ons blad ge
plaatst.
RECHTSZAKEN
VRAAG: Een weduwe is overleden en haar na
latenschap gaat over op de meerderjarige kinde
ren. Welk percentage moet aan successierechten
worden betaald?
ANTWOORD: van 3 tot 7 pCt. al naar gelang
de grootte van het geërfde bedrag. Als regel is
voor ieder een bedrag van 1000 vrij.
BELASTING ZAKEN
VRAAG: Mag reisgeld (weekkaart Haarlem-
Amsterdam) worden afgetrokken van de opgave
voor de ink.bel.? (totaal bedrag van 109.20).
ANTWOORD: Kosten van persoonlijken aard,
waaronder vallen de reiskosten van woning naar
kantoor, mogen niet in mindering gebracht wor
den. 't Reisgeld mag alleen worden afgetrokken
als het zuivere bedrijfs- of beroepskosten zijn, bv.
voor een onderwijzer die in Haarlem woont en
werkzaam is en in Amsterdam aan een avond
cursus les geeft. Als algemeene regel geldt: wan
neer de belastingschuldige de reiskosten kan be
sparen door in de plaats te gaan wonen waar het
beroep wordt uitgeoefend, mag geen aftrek plaats
hebben.
VRAAG: Hoe moet ik de bovenplaat van een
kolenfornuis blank maken en hoe kan ik haar
blank houden?
ANTWOORD: Met puimsteen en een sterke soda-
oplossing goed afschuren. Na het gebruik van het
fornuis de plaat met grauw papier en daarna met
een doek afwrijven.
VRAAG: Hoe moeten roodleeren handschoenen
schoongemaakt Worden? De toppen zijn zwart
(of vuil) geworden.
ANTWOORD: In benzine wasschen. Daarna
op een plank leggen en met een nagelschuiertje
stevig afschuieren. In schoone benzine nog eens
uitspoelen, tusschen doeken uitwringen, oprek
ken en buiten te drogen hangen. Oppassen voor
De menschen op straat vroegen aan den kamerheer hoe het met 1.1 Koud en bleek lag de keizer in zijn praalbed en het geheeie hol
den zieken keizer ging. Die schudde echter ztin hoofd en zei: „P." dacht reeds, dat M| dood was.
VRAjIG: Mijn regenjas (rubber gevoerd) 1b
lang niet gedragen en daardoor hard geworden,
Hoe kan ik haar weer soepel en waterdicht ma
ken?
ANTWOORD: De kraag met perchlooraethy
leen afwrijven. Vooral niet te nat en zoo vlug mo
gelijk droog wrijven. Soepel en waterdicht maken
gaat niet met een rubber jas.
Daarom liep Iedereen hard weg, teneinde den nieuwen keizer fee
kunnen begroeten. De kamerdienaren liepen ook weg om alles
eens te kunnen bespreken en de kamermeisjes dronken gezellig
thee. Overal, in alle zalen en gangen, had men tapijten neergelegd,
opdat men niemand zou kunnen hooren loopen en daarom was het
doodstil in het paleis.
(Wordt vervolgd).
VRAAG: In mijn bloembak met vaste planten
(palm. cocospalm. weddeliana, asperages en va
rens) zijn veel kleine slakken. Hoe kan ik daar
af komen?
ANTWOORD: Het beste Is eenige slabladeren
er tusschen te leggen en deze regelmatig te Inspec-
teeren, Ook mer. uitgeholde aardappelen, met. den
hollen kant naar beneden gelegd, kunt u goede
resultaten krijgen. Eiken morgen de-slakken die
erin gekropen zijn. vernietigen.
Vsjf jaren gkigen zoo voorbjj. Toen werd het heele land in droef- danen hielden in hun hart heel e»g veel van hem. Men zekie,
heid gedompeld, want de keizer was heel e*g ziek en zijn onder- dat hij wel niet meer beter zou worden. Ja, er was reeds een
nieuwe keizer gekozen.
