Het
afgeloopen
Tooneelseizoen.
Het Repertoire.
ONS WEKELIJKSCH
KNIPPATROON.
ZATERDAG 3 JUNI 1939
HAAREEM'S DAGBLAD
UN/T tN IETIEREN
S?A
HET TOONEEL
Wanneer wij het repertoire van de verschil
lende gezelschappen overzien, dan is er zeker
reden tot tevredenheid over het afgeloopen too
neelseizoen. Het eene gezelschap moge geluk
kiger zijn geweest dan het andere, er is door
allen met energie en groote toewijding gewerkt
en er zijn ook prachtige resultaten verkregen.
Het is wel opmerkelijk, dat de geest der stuk
ken dit seizoen over het algemeen zoo zwaar
ernstig was. terwijl in het jaar daarvoor bijna
uitsluitend lichte blijspelen werden gespeeld.
Vooral Cor van dgr Lugt Melsert zocht het wel
zeer in het sombere en mystieke. In twee stuk
ken „Pater Malachius' Mirakel" en „Schijn en
Werkelijkheid" werd de handeling beheerscht
door een wonder en in twee andere „Onze
Stad" en „De Moeder" speelden de „dooden"
een mjn of meer actieve rol. Natuurlijk doet dit
aan mijn persoonlijke appreciatie niets af, ja,
ik reken zelfs Schijn en Werkelijkheid, Onze
Stad en vooral De Moeder tot de beste stukken
van dit seizoen, maar was het uit een „zaak
kundig" oogpunt wel verstandig van den direc
teur van Het Nederlandsch Tooneel om zoo
onmiddellijk achter elkander in een tijds
verloop van enkele maanden drie stukken van
zoo ernstige sombere strekking te geven in dezen
tijd, die toch al zoo weinig opwekkend is. En
ook het laatst gespeelde stuk, „De Ondergang
van De Vrijheid" van J. de Hartog hoewel van
veel reëeler aard is nu ook niet bepaald ge
schikt om de menschen 'n hart onder den riem
te steken.
To de hoog ernstige stukken behoorde ook
Schiller's Don Carlos, dat Haarlem helaas is
voorbijgegaan. Met Schijn en Werkelijkheid en
De Moeder waren het de stukken, die onder Van
Dalsum's regie stonden, en waarin hij prachtige
rollen Philips II, den kanunik en den vader
heeft gespeeld. Charlotte Kohier hebben wij
enkel maar in Schijn en Werkelijkheid in een
nieuwe rol gezien.
Aan Loudy Nijhoff heeft Van der Lugt
daarentegen eenige mooie kansen gegeven
Koningin Elisabeth in Don Carlos, mevrouw
Gibbs in Onze Stad en de groot-tragische titel
rol in De Moeder en zij heeft er voortreffe
lijk gebruik van weten te maken. Vooral in De
Moeder heeft zij zich een tragediënne van for
maat getoond.
Ook Louis de Bree heeft mooi werk te doen
gekregen. Hij speelde de hoofdrol in Molnar's j
Delila. in het geestige fantastische blijspel „Het
Dubbelleven van Jourdain'' en in het ouder-
wetsch krachtige speelstuk „De Gebroeders
Thompson", een circusspel, dat het vreemd
genoeg in Amsterdam niet heeft gedaan, maar
hier bij tooneelliefhebbers ter dege insloeg.
Fientje de la Mar, die alleen in het begin van
het seizoen bij Het Nederlandsch Tooneel ge-
engageerd was, speelde enkel in Delila en in
het blijspel Susan en een betere Wereld, in welk
laatste stuk zij door haar geestig spel zeer boei
de. Cor van der Lugt Melsert speelde alleen in
het openingsstuk een groote nieuwe rol. maar
deze pater Malachius was dan ook zoo fijn, dat
wij hem lang in onze herinnering zullen hou
den.
Van Menschen van onzen stand, dat onder re
gie van Van der Lugt ging en waarin Louis van
Gasteren den slager Hayes, die zoo trotsch is op
zijn stand, voortreffelijk speelde, heeft het Am-
sterdamsche gezelschap wel genoegen beleefd.
Minder van Priestley's Honeymoon, dat Paul
Storm heeft geregisseerd.
Het 300-jarig bestaan van den Stadsschouw
burg werd gevierd met een spectacle coupé,
waarin Vondel. Langendijk, Heijermans en Frans
Mijnssen op één programma vereenigd waren.
Verreweg het meeste succes had Cees Laseur,
die met 3 stukken Golden Boy, Soubrette en
Je kunt 't toch niet meenemen zijn seizoen
kon vullen Dat buitengewoon succes had hij
niet alleen aan de kwaliteit van het gespeelde
werk maar ook aan de opvoeringen te danken,
ja het is zelfs zeer de vraag, of stukken als
Golden Boy en Je leunt het toch niet meenemen
bij een ander gezelschap het zouden hebben ge
daan. De leden van Het Centraal Tooneel zijn
zoo op elkaar ingespeeld en vormen zulk een
voortreffelijk ensemble dat zij gezamenlijk de
overwinning behalen, al is de triomf van Sou
brette dan ook in de eerste plaats aan het lichte,
Fransch-geestige spel van Mary Dresselhuys te
danken geweest.
Dat zelfs dit ensemble niet elk stuk tot het
succes kan dragen, bewees de opvoering van
„Hoe was 't ook weer?" van Herman Roelvink,
welk blijspel te veel een bedenksel bleek te zijn.
Ook Het Masker heeft een gelukkig seizoen
achter den rug en kon met vier stukken volstaan.
In De Onbekende Vrouw was het onze eerste
tragedienne Elsa Mauhs, die door haar grootsch
sppl ons bijna deed vergeten, dat dit stuk van
Bisson een draak in het kwadraat is.
Jii Jeugd waren het louter de jonge leden
van het gezelschap, die er aan te pas kwamen
en het werd een opvoering frisch en opwek
kend als de lente. Duo van Gerardy werd ge
dragen door de ouderen Ko Arnoldi, Gobau,
Willy Haak en Guus Chrispijn-Mulder en
opvoering en stuk laadden een over het geheel
zeer mooie pers. In het laatst van het seizoen
kwam Het Masker nog met de charmante come-
die Zesde Etage, die dank zij ook de nauw
sluitende voortreffelijke opvoering, waarin wij
met vreugde Magda Janssens weer eens zagen
een ongewoon groot succes had, o.a. bij de
leden van Het Tooneelverbond, die het voor
recht hadden dit stuk op him invitatie-avond te
mogen zien opvoeren.
Het Residentie Tooneel heeft zich dit eerste
seizoen reeds dadelijk een belangrijke plaats on
der de Nederlandsche gezelschappen veroverd.
Het heeft onder leiding van Johan de Meestel
en Bets Ranucci-Beckman heel hard gewerkt en
de meest artistieke successen Lessen in Las
ter, Vasantasena en Shaw's Dokters Dilemma
zeer zeker aan de regie van de Meester te dan
ken. Het grappige en origineele „Ik heb den
Graaf vermoord" komt niet zoo zeer op het ar
tistieke credit, maar wel op dat van de kas, die
er zeer wel bij gevaren heeft. Hier in Haarlem
mochten wij ook nog het handig in elkaar gezet
te gelegenheidsstuk „1813" zien en het lichte,
vermakelijke blijspel „De Trein naar Venetië"
van George Berr en Louis Verneuil. Over de op
voeringen van Robert's Vrouw, Springvloed,
Stralende Dageraad, Spoken en De dwaze Don
Juan het laatste blijspel van Broedelet
mochten wij alleen de recensies uit Den Haag
lezen.
Saalborn zien wy te Haarlem eigenlijk veel te
weinig. Hij toonde zich in de thriller „Parkstraat
13", het Sprookje der Rechtvaardigheid en vooral
in het fantastische Amerikaansche stuk „Als het
je tijd is" weer een onzer sterkste karakterspe
lers, die alleen reeds een half gezelschap
wajj/j is.
Dat laatste kunnen wij ook zeggen van Jan
Musch, al heeft hij in het afgeloopen seizoen niet
veel nieuws gebracht. De Terugkeer van Peter
Grimm was vroeger reeds door Comoedia ge
speeld, waar het stuk was een reprise om het
mooie spel van Musch als Peter Grimm volko
men waard. De thriller Speurhonden heb ik per
soonlijk onmogelijk kunnen waardeeren. Knock
was een oude rol van Musch uit zijn tijd van Het
Schouwtooneel en in De Vrek speelde hij dit
seizoen voor de 300ste maal Harpagon. Het el-
ken avond weer in een niet al te sterk milieu
solo-spelen is op den duur Jan Musch te zwaar
geworden, zoodat hij op advies van zijn genees
heer zich als hoofd van een eigen troep heeft te
ruggetrokken. Dat wij een acteur van Musch'
kwaliteit niet kunnen missen, daarover zullen
alle tooneelliefhebbers het wel eens zijn, en wij
zullen hem dus met vreugde in het volgend sei
zoen als gast bij een onzer gezelschappen in een
hem passende rol begroeten.
Het nieuwe gezelschap „De Schakel" onder
Constant van Kerckhoven begon zijn seizoen heel
gelukkig met de twee blijspelen Gilbert en zijn
Moeders en Groot Slem, waarvan het tweede
het meeste succes, het eerste de meeste artistieke
waarde had. Na die twee blijspelen had De Scha
kel niet veel veine meer. Renée Jeanne, waarin
'illy Lus haar 40-jarig tooneeljubileum vierde,
was een heel somber en daarbij zeer zwak stuk,
„Als je de kans maar krijgt" een flauwe klucht
en Priestley's Illusie een desillusie, zoodat het
seizoen voor dit gezelschap minder fortuinlijk
eindigde dan het begon.
Ten slotte wil ik nog melding maken van de
twee goede opvoeringen van Uitkomst en Krom
me Lindert, met mooie rollen van Nelly Stern,
Jules Verstraete en Anton Burgdorffer.
J. B. SCHUIL.
Voor den Politierechter.
Ditmaal Jeeves zelf.
Wodehouse danken we den volmaakten
butler Jeeves. En niemand kan zich meer een
butler voorstellen die niet precies weet welk
costuum bij elke gelegenheid moet worden
gedragen en weike das bij elk costuum past.
Jeeves' onberispelijke haren zouden echter te
berge zijn gerezen als hij zijn Hollandsche
collega's had kunnen zien, die in het verdach
ten- en getuigenbank je voor den Politierech
ter zaten. Weliswaar is een huisknecht in een
logement te Zaandam geen butler bij Lord
Percy in Londen, maar het verschil tusschen
wat we-ons-voorgesteld-hadden en wat-het-
was, was toch wel héél groot.
De Zaandamsche Jeeves had een anderen
huisknecht met een mes gestoken. Zooiets zou
in de Londensche butlerwereld een paniek
veroorzaakt hebben doch in Holland winden
we ons zoo gauw niet op.
Op een kwaden morgen was er geen koffie
meer in huis. Huisknecht nummer 1 maakte
Jeeves nummer 2 daarvan een verwijt. De
ruzie liep steeds hooger en tenslotte nam
huisknecht nummer 2 een mes waarmee hij
den ander stak. Het liep gelukkig nogal goed
af maar de politierechter heeft het nooit erg
op messenstekers zoodat het er voor onzen
Jeeves somber uitzag. De Officier wist echter,
dat huisknecht no. 1 last van „ochtendziekte"
had. Meestal heeft de heer des huizes daar
last van en weet zijn Jeeves hem weer op te
knappen doch in Zaandam is het schijnbaar
anders. De Officier vond dat een zeer ver
zachtende omstandigheid en daarom wilde hij
Meisjesjurk. Leeftijd 1012 j.
Dit leuke meisjesjurkje kan men vervaardi
gen van 2.25 meter stof van 80 cm. breedte.
Het mouwtje valt klokkend. Langs het kraagje
wordt een kantje gezet. Het patroon is te
verkrijgen voor den leeftijd van 1012 j. Door
het al of niet aanknippen van naden kan men
het patroon passend maken voor het meisje
waarvoor het patroon bestemd is.
Prijs van het patroon 26 ets. Het is van
Maandag af gedurende een week verkrijgbaar
bij de bureaux van dit blad, Gr. Houtstraat 93
en Soendaplein 37.
Haarl. Orkestvereeniging.
Financieele toestand iets beter.
Onder leiding van haar voorzitter, mr.
Beets, hield de Haarl. Orkestvereeniging Vrij
dagavond een algemeene ledenvergadering in
de Radiozaal van café-restaurant Brinkmann
Groote Markt.
Het verslag van den secretaris, den heer de
Waard, loopende over 1 Sept. 19371 Sept.
1938, maakt met voldoening melding van het
feit, dat de burgemeester, dr. J. E. baron de
Vos van Steenwijk zich bereid heeft ver
klaard, het eerevoorzibtex-schap van de H.O.V.
te aanvaarden.
Gegeven werden 30 concerten en 32 begelei
dingen.
Het orkest kon 2 weken langer in verband
blijven, hoewel dit geen financieel voordeel
bracht. Het behoort tot de innigste wenschen
van het bestuur dat het in de toekomst moge
lijk zal zijn het engagement te verlengen en
betere arbeidsbetalingen te verkrijgen.
De voorzitter deelde voorts mede, dat de re
kening 1938-1939 per 30 September zal sluiten
met een tekort van f 4845. Dit is niet onbe
vredigend, al is te hopen dat het tekort nog
minder zal worden en al zijn de salarissen
nog te laag. De H.O.V. is zeer dankbaar voor
de extra gift van f 500 van de gemeente
Bloemendaal.
Als de aangevraagde loterij loopende over
een bedrag van f 10.000 wordt goedgekeurd,
zal daar ongeveer f 6000 aan verdiend worden,
zoodat er dan aan het eind van het jaar een
,schoone rekening" zal zijn.
De rekening van den penningmeester werd
goedgekeurd. De financieele toestand is over
het geheel wat beter geworden, constateerde
de voorzitter nog eens met voldoening.
Medegedeeld werd nog dat de nieuwe diri
gent, de heer Verhey. de eerste 2 concerten
zal leiden, waarvan het eerste op 7 Juli a.s.
Daarna zal de heer Adam eenige concerten
dirigeeren en zoo zal het dezen zomer bij af
wisseling gaan.
Dezen zomer zal ook weer een operaconcei*t
gegeven worden en verder staan 5 radiocon
certen voor de K. R. O. op de lijst van werk
zaamheden. Ook zal een vijftal concerten
worden gegeven in het Groot Badhuis te
Zandvoort.
Niets meer aan de orde zijnde, sloot de voor
zitter de vergadering.
den huisknecht nog niet de gevangenis in stu
ren. Hij eischte 1 maand voorwaardelijk met
3 jaar proeftijd en f 15 boete. Daar de huis
knecht echter geen huisknecht meer was,
maakte de Officier er twee maanden voorwaar
delijk met twee jaar proeftijd van. Zichtbaar
opgelucht verliet de ex-Jeeves de rechtszaal.
JUBILEUM J. VAN DEN HAAK.
De heer J. van van den Haak herdacht Don
derdag den dag dat hij veertig jaar geleden zijn
steenkolenhandel in de Kleine Houtstraat ves
tigde Dit jubileum werd 's middags in zijn wo
ning aan de Badhuisstraat gevierd met een re
ceptie, die druk bezocht werd. O.a. werd de ju
bilaris op geestige wijze op rijm gelukgewenscht
door den heer J. J. A. van der Linden namens
de Kleine Houtstraatvereeniging en ook door
den heer Th. S. J. Hooy namens de R.-K. Mid-
denstandsvereeniging. De Vereeniging van
Brandstoffenh andelaren zond eveneens een ver-
tegenwoordiger. Ook ontving de heer Van den
Haak vele bloemstukken en schriftelijke be
wijzen van belangstelling.
$be JtleinejZeevneemyin H.C. ANDERSEN
De matrozen dansten op 't dek en toen de jarige prins verscheen,
werd er een prachtig vuurwerk afgestoken, waarbij het zoo licht
werd, dat de kleine zeemeermin haastig onderdook. Het werd al
laat, maar het prinsesje bleef naar 't schip en den prins kijken
door de patrijspoorten van de kajuit. Het schip, waarop het stil was
geworden, ging varen. Het eene zeil na 't andere bolde in den steeds
feller wordenden wind. Het werd verschrikkelijk slecht weer, zoo
dat de matrozen weer aan dek kwamen om de zeilen te strijken.
Helaas, dit geschiedde te laat. Hooge golven sloegen al over 't dek,
de mast brak doormidden, het water drong de ruimen binnen
Nu pas zag de kleine zeemeermin dat er groot gevaar dreigde.
Scherp keek ze naar 't dek, want zij wilde den jongen prins zoo
lang mogelijk zien. Maar men liep door elkaar, iedereen was er op
bedacht het veege lijf te redden en aan' den prins dacht niemand.
Daar sloeg 't schip uit elkaar. En het zee-prinsesje zag haar prins
plotseling terug. Hij zonk weg naar de diepte. Eerst was zij daar
toen met hem door de golven
blij om, want nu zou hij beneden bij haar kunnen komen. Maar dan
bedacht zij plotseling, dat menschen onder water niet kunnen leven.
Neen, dht mocht niet. Meteen zwom de zeemeermin tusschen de
stukken wrakhout en planken door, recht op den prins af. die zich
bijna niet meer drijvende kon houden in de woeste zee. Daar be
reikte zij hem reeds en zij hield zijn hoofd boven water, liet zich
medenemen waarheen deze wilden.
JWortit vervolgd)
STEEN BREEK, SAX1FRACA.
Heel lang geleden bloeide er in den tuin bij
onze grootmoeders of oudtantes het schilders
verdriet.
Lange smalle tuinen waren het. donker door
de hooge boomen, die er veel schaduw over
wierpen. Was de tuin groot, dan was er ach
ter een stuk, waar een morellenboom en wat
bessenstruiken stonden. Tante's zwartebessen-
limonade en morellen op brandewijn waren
beroemd.
En dichter bij het huis lagen tusschen de
keurig geharkte paden drie rozenperken, een
rond, een ovaal en weer een rond, en daar
omheen stonden keurig de smalle randen van
schildei-sverdriet. Wel was dat een verdrietig
bestaan om daar zoo klein en nietig in het
donker te staan bloeien naast de hooge hou
tige stammen van de rozenstruiken, die een
meter boven den grond vol trots hun mooie
groote zacht gele, hard rose of donkerroode
bloemen ten toon spreidden.
Saxifraga hypnoides.
Hoe andei's ziet het er nu in onze rotstuinen
uit, waar de gezellige polletjes van Saxifraga
zoo heerlijk wild, net zooals ze zelf maar het
prettigste groeien, tusschen de steenen staan,
of uit een met aal-de gevulde spleet van een
rechtopstaand muurtje te voorschijn komen
en tenminste eenige uren per dag volop van
de zon kunnen profiteeren. En wat een ver
scheidenheid van soorten is er.
Over het algemeen houden de Saxifraga's
van zandigen goeden tuingrond, die matig
vochtig en goed gedraineerd moet zijn. Hoe
wel ze van zon houden, moeten ze toch niet
al te fel in de zon staan en ook nu en dan eens
een beetje beschaduwd zijn.
De kleur van de bloempjes varieert van
helderwit tot donker karmijnpurper. Ook gele
bloemen komen voor, en vaak zien we witte,
met rood of rose gespikkelde, variëteiten.
Het is over het algemeen niet moeilijk om
Saxifraga's te kweeken. Het eenige euvel, dat
de meeste soorten vertoonen, is een bruin
worden van het middelste deel van den pol.
Dat is dan alleen te verhelpen door den pol
te scheuren, het bruine middenstuk te ver
wijderen en de frissche buitenste deelen af
zonderlijk weer te planten.
De vermenigvuldiging geschiedt behalve
door scheuren ook door zaaien.
De hier afgebeelde Saxifraga hypnoides be
hoort tot de groep der mossaxifraga's en
bloeit in Mei en Juni.
De plant vormt losse mosachtige kussens
van kleine, fijnverdeelde bladeren en heeft
een overvloed van witte bloempjes. Deze Saxi
fraga hypnoides heeft het groote voordeel,
dat hij van het bruin worden in het centrum
heel weinig last heeft en dus daarom voor
onzen tuin boven zijn soortgenooten is te ver
kiezen
A. J. D.
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RADIO CENTRALE OP ZONDAG 4 JUNI.
Progr. I: Jaarsveld en Hilversum I.
Progr. H: Hilversum n.
In verband met plaatselijk slechte ontvangst
noodzakelijke wijzigingen voorbehouden.
Progr. m: Keulen 8.35, Parijs Radio 11.20,
Ned. Brussel 12.05, Fransch Brussel 12.20,
Ned. Brussel 12.50, Parijs 2.00, Ned. Brussel
2.35, Keulen 4.20. Parijs Radio 5.50, Radio
P.T.T. Nord 6.20. Diversen 6.50, Ned. Brussel
7.20. Fransch Brussel 7.35, Keulen 7.50. Ned.
Brussel 8.30, Fransch Brussel 1030, Parijs
Radio 11.20.
Progr. IV: Ned. Brussel 8.30, Fransch Brus
sel 9.20. Ned. Brussel 10.20. Droitwich 11.05,
Diversen 2.20, Droitwich 2.40. London Regio
nal 4.20, Droitwich 4.40. London Regional
5.20. Droitwich 6.50, London Regional 9.25,
Droitwich 9.55. Keulen 11.00.
Progr. V: 8.30 v.m.—12.00 n.m. Diversen.
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RADIO-CENTRALE
op Maandag 5 June *939.
Progr. I Jaarsveld en Hilversum I.
Progr. II Hilversum II.
Progr. III 8.00 Keulen, 10.20 Radio PTT Nord,
12.20 Ned. Brussel, 2.20 Keulen. 3.05 Diversen.
3.55 Radio PTT Nord. pl.m. 4.20 London Regio
nal, 5.20 Ned. Brussel, 6.05 Radio P.T.T. Nord,
6.20 Motala of diversen, pl.m. 6.45 London Re
gional, 7.20 Ned. Brussel, pl.m. 7.50 Keulen, pl.m.
7.30 Ned. Brussel. 8.50 Parijs Radio,
Progr. IV 8.00 Ned. Brussel, 9.20 Parijs Radio.
9.30 Radio PTT Nord, 9.50 Diversen, 10.35 Lon
don Regional, pl.m. 12.45 Droitwich. 1.20 Lon
don Regional, 1.35 Parijs Radio, 2.20 Droitwich,
3.20 London Regional, 4.20 Droitwich. 8.10 Lon
don Regional, &20 Droitwich, pl.m. 9.40 Keulen,
10.20 Ned. Brussel, 10.30 Pauze, 10.35 Droit
wich.
(In verband met plaatselijk slechte ontvangst
noodzakelijke wijzigingen voorbehouden.
Progr. V 8.007.00 Diversen.
7.00 Eigen gramofoonplatenconcert.
We beginnen de week met een populair pro
gramma.
1 Parade der Zinnsoldaten, Dajos Bela, 2 An
den blauen Wassern von Hawaiï. Symphonie-
orkest, 3 The blue bird, Gino Bordin. 4 Pipsy,
Hans Bund. 5 Ti-pi-tin, Gypsy acc. Band, 6.'
Die schone Nachbarin, Adalbert Lutter, 7 Wien
bleibt Wien, Accordeon Melodiker. 8 Medley
of Stephen Foster Melodies. Anton en het Para
mount Theater ork. 9 Julika. George Boulanger.
10 Taras Boubla, Secco's Gitanos. 11 Siamesi-
sche Wachtparade, Dajos Bela. 12 In einem
Chinesischen Tempelgarten. Symphonie-orkest.
13 In Vienna one night. Gino Bordin, 14 Zwei
Gitarren, Hans Bund, 15 Whistle while you
work, Orch. of merry men. 16 Immer lustig
Marie, Adalbert Lutter. 17 Tiroler Holzhacker-
buab'n. Accordeon Melodiker. 18 Unter Sternen
Iküss mich, George Boulanger, 19 Hora, Secco's
Gitanos.
