Haarlem's Dagblad
v&do>wv-
Mislukte vlucht
Engelsche
duikboot
BRAND
Austxaiië- Apdka
Politieagent zwaar
mishandeld
Lot van 99 mannen bezegeld
Frank van der Goes
overleden.
Reuze-rozen.
met catastrofale
gevolgen
Paus blijft voor den
vrede arbeiden
Jtifk ems
H.
Het Belangrijkste
56e Jaargang No. 17164
Uitgave Lonrens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algen). Drukkerij N. V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Maandag 5 Juni 1939
Abonnementen per vreek f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën: 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60, elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
Piloot raakt den
koers kwijt
CANBERRA. Het vliegtuig „Guba" dat Za
terdag uit Sydney vertrok voor een vlucht over
den Indischen Oceaan naar Afrika, is op weg
naar de Cocos-eilanden den koers kwijtge
raakt. De piloot bleek niet in staat zich te
oriënteeren en seinde per radio dat hij terug
keerde naar Batavia. Hij was 18 uur in de lucht
geweest en de brandstof raakte uitgeput. De
Australische regeering heeft den Britschen
vertegenwoordigers op Sumatra verzocht een
schip gereed te houden om de „Guba" te hulp
te komen, indien deze gedwongen zou zijn naar
beneden te komen. 'United Press).
Door luidruchtige
cafébezoekers
Zondagavond laat verliet een aan
tal personen afkomstig uit Den Haag
en Delft een Delftsch café en gedroeg
zich daarbij erg luidruchtig. De agent
van politie Blom, die in de Vlaming
straat surveilleerde, maande het
groepje aan wat kalmer te zijn. Dit
had evenwel een averechtsche uit
werking want met vereenigde krach
ten wierp men zich op den agent en
sloeg en trapte hem zoodanig, dat
hij ernstig gewond werd. De aangeval
len politieman heeft nog getracht
zijn dienstrevolver te trekken, hetgeen
hem aanvankelijk gelukte, doch tij
dens de worsteling met zijn aanvallers
verloor hij dit wapen en stond toen
machteloos. Omstanders verwittig
den onmiddellijk het politiebureau,
waarop de overval auto uitrukte.
Een aantal van de aanvallers werd
toen naar het bureau overgebracht.
Eén hunner verzette zich zoo hevig,
dat hem de boeien moesten worden
omgelegd. Een van de mannen heeft
kans gezien te ontvluchten, doch
naar hem worden nasporingen ge
daan. Het slachtoffer van dezen
laffen aanval is in zorgwekkenden
toestand naar het ziekenhuis overge
bracht.
WEEKBERICHT
Coöp. „Vooruitgang" U.A.
HAARLEM.
SLAOLIE per flesch a 6V2 maatje45 ct.
LIMONADE per flesch 33 ct.
GEV. ZOMERBONBONS per ons 7 ct.
AGAR VRUCHTJES per ons 7 ct.
Extra kwaliteit JAVA RIJST per pond 12 ct.
PRUIMEN per 2 pond 25 ct.
PEREN per 2 pond 22 ct.
APPELTJES per pond 35 ct.
SCHIJFJES per pond 30 ct.
MET DIVIDENDBONS.
(Adv. Ingez. M?d.)
ZATERDAGMIDDAG heeft de Britsche Admiraliteit de droeve
tijding gedaan dat er geen hoop meer was de bemanning
van de gezonken duikboot „Thetis" te redden. Dit beteekende den
dood van 99 menschen. In totaal bevonden zich 103 personen aan
boord, waarvan er vier gered zijn.
WANDGEDIERTE.
ABSOLUTE VERDELGING onder geheimhou
ding en schriftelijke garantie.
Zuivering Onderneming
„RADICAAL"
Gen. Oonjéstraat 135 Telefoon 11657
„Waar anderen faalden, slaagden wij."
(Adv. Ingez. Med.)
Vergeefsche arbeid der duikers.
LIVERPOOL, 5 Juni. „Waren wij
slechts 15 uur eerder bij de Thetis ge
weest, dan zouden wij de opvarenden
hebben kunnen redden", Dat zijn de
woorden van een van de duikers die
met vier collega's heeft deelgenomen
aan het reddingswerk.
Hij vertelde aan een verslaggever van de
United Press dat zij Vrijdag om 3 uur in den
morgen onder water waren bij Scapa Flow,
toen zij bericht kregen naar de „Thetis" te
gaan. In allerijl vertrokken zij en Zaterdag
nacht waren zij klaar om af te dalen naar den
gezonken onderzeeër. „Als wij 15 uur eerder
zoover waren geweest, dan zouden wij met
succes hebben kunnen werken, maar wij wa
ren ongeveer 700 mijl van de plaats van het
ongeluk verwijderd en het scheen dat het lot
anders beslist had". „Sinclair Mackenzie, de
eerste duiker, die afdaalde, vertelt dat het
werk buitengewoon moeilijk was. Er stond een
getij stroom van 5 knoopen. Na veel moeite be
reikte hij het dek van de „Thetis", dat hij
slechts na eenigen tijd. het was zeer donker,
kon ontdekken. „Ik klopte een paar maal op
het dek en op de mast van de periscoop, maar
ik hoorde slechts een heel zwak klopgeluid
als antwoord Ik begreep dat ik terug moest
gaan, omdat het zeer zwaar zou zijn om weer
boven water te komen. Het was wel heel pijn
lijk te bedenken dat er nog altijd leven was
in de „Thetis" en dat ik niet kon helpen.
Taylor, die met een collega later afdaalde
heeft tien minuten lang op den wand van den
onderzeeër geklopt, maar hij kreeg geen ant
woord meer.
Toen Zaterdagmorgen om zes uur,
was er dus geen leven meer en hadden
alle ongelukkigen den dood gevonden.
De duikers maakten zoo snel zij konden een
lijn aan de „Thetis" vast en keerden terug naai
de oppervlakte en het zonlicht, dat de men
schen. die zij te hulp kwamen, helaas nooit
terug zouden zien. Bij het volgende lage tij
werden opnieuw lijnen aan de ..Thetis" vast
gemaakt. De praatjes, dat het alleen er om te
doen is geweest het schip te redden en niet de
opvarenden, zijn klinklare onzin", aldus deze
onverschrokken duiker. „Wij hebben ons er
uitsluitend op geconcentreerd om nog men-
schenlevens te redden en zoolang er maar een
schijntje hoop was werkten wij als duivels. Er
was geen mogelijkheid om met een duikerklok
de menschen te redden, want daarvoor was de
ligging van de Thetis te ongunstig.
De laatste maal doken wij Zondag
morgen om zes uur. Bij onze terug
komst werd op de hulpschepen de vlag
halfstok geheschen en de twee minu
ten stilte die hierop volgden, zal ik
nooit vergeten. Het was een vreeselijk
oogenblik. Wij waren allen doodelijk
vermoeid en uitgeput door het hope-
looze werk".
Volgens de laatste theorie van de duikers
experts is het vergaan van de „Thetis" te wij
ten aan een ongeluk met het mechanisme van
de in elkaar sluitende ventielen, die een deel
van het apparaat vormen, waarmee het water
uit de ballasttanks geloosd moet worden.
LAREN (N.H.). 5 Juni. Heden
morgen omstreeks vijf uur is in zijn
woning aan de Lingenskamp te Laren
op 80-jarigen leeftijd overleden de
bekende literator en politieke publi
cist Frank van der Goes.
britsche en Fransche politiek bleef
onveranderd, constateert Hitier.
Hitier is Zondagochtend per vliegtuig te
Kassei aangekomen, waar hij op een bijeen
komst van oudstrijders het woord heeft ge
voerd
Na betoogd te hebben, dat Duitschland in
1914 geen enkel belang had bij het ontketenen
van een ooi-log, zeide Hitier: het vredesver
drag van Versailles heeft daarentegen laten
zien, wat de werkelijke»oogmerken war van
de toenmalige Britsche en Fransche omsinge-
lings-politici, namelijk het rooven van de
Duitsch koloniën, vernietiging van de
Duitschen handelsvloot en daarmede van de
Duitsche bestaans- en levensvoorwaarden, en
vernietiging van iedere Duitsche politieke
machtspositie. Het waren derhalve destijds
dezelfde doeleinden als die welke de Britsche
en Fransche omsingelingspolitici ook thans
nastreven.
Ik zie, zoo vervolgde Hitler, in de herinne-
De Coöperatie .,Dc Eendracht" vierde Zaterdag
sarissen tijdens de receptie. Zittend v.l.n.r. dc
A. Koomen, penningmeesterJ. H. J. Hulsman,
Plaat, 2de secretaris. Staande de heeren; J.
garissen, J. J. M. Vintges, 2de penningmeester.
Eijkern was
haar 7de lustrum. Het bestuur en commis-
heerenJ. H. Bregonje, plaatsverv. voorzitter-,
voorzitterL. J. Raadersma, secretaris; H.
Betsema, G. W. H. de Korte, beiden commis-
P. Kluit, bestuurslid. Commissaris C. E. van
afwezig.
Senaat van Dantzig verbreekt
betrekkingen met Poolsche
ambtenaren.
Havas meldt dat de voorzitter van
den senaat van Dantzig, Greiser. twee
nota's aan den Poolschen commis
saris-generaal heeft doen toekomen.
In de eerste wordt gezegd, dat het den
senaat niet mogelijk is nog langer be
trekkingen te onderhouden met de
Poolsche ambtenaren die betrokken
zijn bij het incident van Kalthof.
In de tweede nota beklaagt de Senaat zich
over de toeneming van het aantal Poolsche
douane-beambten op grondgebied van Dant
zig. De Senaat deelt mede vooortaan te zullen
eischen dat de Poolsche douanebeambten, die
op het gebied der Vrije Stad dienst doen, den
eed jegens Dantzig afleggen. Tot dusver heeft
Polen dit geweigerd.
De „Dantziger Vorposten" verneemt voorts
dat de Senaat, aangezien het Poolsche ant
woord inzake het incident van Kalthof on
voldoende geacht wordt, besloten heeft geen
betrekkingen meer te onderhouden met de
ambtenaren van het Poolsche commissariaat-
generaal, die bij deze kwestie betrokken zijn
en die de Poolsche regeering niet uit Dantzig
heeft willen terugtrekken
Sir Philip Sassoon overleden.
Britsch onderstaatssecretaris voor
openbare werken.
Zaterdag is Sir Philip Sassoon. conservatief
lid van het Lagerhuis en onderstaatssecreta
ris voor openbare werken, op 50-jarigen leef
tijd te Londen overleden, na een maand ziek
geweest te zijn.
Sassoon werd op 23-jarigen leeftijd lid van
het parlement. Hij heeft altijd veel belang
stelling voor kunst en luchtvaart getoond.
Van 1924 tot 1929 en van 1931 tot 1937 was
hij onderstaatssecretaris van Luchtvaart, se
dert 1937 eerste commissaris voor de Werk
verschaffing.
Hij was voorzitter van den raad van bestuur
van de National Gallery, de Tate Gallery, de
Wallace Collection en de British School te
Rome. Zijn eigen schilderijencollectie is zeer
vermaard. Er zijn werken bij van Velasquez.
Gainsborough en Sargent.
Dnitscher in België gearresteerd.
Spionnage te Gent en omgeving.
Te Meirelbeke is een 52-jarige Duitscher
afkomstig uit Romburg in Duitschland. maar
verblijf houdende te Gent. gearresteerd, ver
dacht van spionnage te Gent en in de omge
ving.
De verdachte heeft naar Belga meldt, voor
den rechter van instructie bekend, dat hij in
dienst van een vreemde mogendheid stond
voor de levering van belangrijke documen
ten en inlichtingen. Hij is in verzekerde bewa
ring gesteld.
(Twee Engelschen hebben een
methode gevonden, waarmede
door middel van x-stralen rozen
struiken op den duur tot de af
meting van eikeboomen vergroot
kunnen worden).
Die x-stralen zijn toch een wonder geval,
Hoe langer hoe meer gaat dat blijken,
Wat heeft men daarmee door de jaren
niet al,
Al speurende kunnen bereiken.
Maar altijd nog komen er wonderen bij,
Ik kan er vandaag weer een noemen.
Als nieuwste, maar zeker niet minst' in de rij.
't Vergrooten van planten en bloemen.
„Maak alles steeds grooter" is nog wel
geen wet.
Maar heden toch vrijwel de leuze.
Welnu, als de x-straal erop wordt gezet,
Dan worden de rozen tot reuzen.
Dan groeien ze tot het formaat van een eik,
Dat zullen wij straks zien gebeuren.
Graag geef ik het toe. 't is een wonder gelijk.
Maar ik voor mij zou het betreuren.
Ik weet wel dat ik ook het grootste vaak
koos.
Wanneer ik uit twee had te kiezen.
Maar niet voor de bloem aller bloemen
de roos,
Die zou er alleen door verliezen.
Een roos hoort aan struiken, dus laag
bij den grond,
Zoodat wij er bij kunnen komen,
En niet. hoeven gapen met wijd open mond.
Naar rozen in toppen van boomen,
En als je de kwestie nu practisch beziet,
Dan weet je: waar rozen gaan bloeien,
Daar bloeien ook doornen, dus zouden die
niet,
Ook tevens veel grooter gaan groeien?
Neen, als ik op dit punt de wet stellen kon,
Dan zou ik gebiedend bepalen:
De roos is een kind van de stralen der zon.
Geen kunstjes met andere stralen.
P. GASUS.
Het woord is aan
Bishop Wilson-.
Hoe minder wenschen, hoe
meer vrede.
ring aan de vier jaren oorlog, die ik het geluk
heb gehad zelf mee te maken, slechts een
rede tot vast vertrouwen in mijn Duitsch volk
en als soldaat ook in mijn eigen persoon.
Deze jaren maken mij in mijn diepste bin
nenste, in het bewustzijn van de verschrik
kingen van den oorlog, even vredelievend als
ook vastbesloten, in de overtuiging van de
waarde van den Duitschen soldaat voor de
verdediging van onze rechten.
Zoo de Britsche omsingelingspolitiek
al dezelfde gebleven is als voor den
oorlog, dan is daarentegen de Duitsche
afweerpoiitiek grondig veranderd. Ik
heb er voor zorg gedragen, dat alles,
dat ook maar eenigszins met de
staatsleiding te maken heeft, slechts
voor honderd procent een man en
soldaat kan zijn. Mocht ik echter op
merken. dat de houding van eenigerlei
persoonlijkheid zulk een toets niet
kan doorstaan, dan zal deze. wie het
ook is, onmiddellijk van zijn post ver
wijderd worden.
„Wij hebben zoo besloot Hitier den
plicht de natie tot het uiterste tot afweer
en afweerkracht te sterken. Ik verwacht, dat
deze politiek van versterking der Duitsche
afweerkracht in het bijzonder door de eude
soldaten gesteund wordt".
De betooging, waaraan door 300.000 leden
van den nationaal-socialistischen bond van
oud-strijders werd deelgenomen, werd o.a.
door talrijke buitenlandsche gasten bijge
woond, zooals den Japanschen ambassadeur,
den voorzitter van den Italiaanschen bond van
oud-strijders, verscheidene leiders van den
Hongaarschen bond vaji oud-strijders, den
Spaanschen generaal Queipo de Llano, als
mede oud-strijdersdelegaties uit Bulgarije en
Slowakije.
Vreeselijke gebeurtenis
in Mexicaansche stad
MEXICO CITY 5 Juni. (Havas/A. N. P)
In een bioscoop-theater te Zacatcpcc in
den staat Morcles is tijdens een film
voorstelling brand uitgebroken. Zeven
minuten na het uitbreken van den brand
stond het geheele theater reeds in vlam
men. De zaal was geheel vol. Het vuur
breidde zich zeer snel uit. zoodat onder
de bezoekers een enorme paniek ont
stond. Velen werden in het gedrang
onder den voet geloopcn. Ook de in de
nabijheid liggende huizen werden aan
getast: zij vormden in een minimum
van tijd een vuurzee. Brandweer, poli
tie en troepen voeren een wanhopigen
strijd tegen de vlammen.
Er zouden 70 dooden en 150 gewon
den zijn. Slechts 28 lijken konden ge
ïdentificeerd worden. Er bevonden
zich 800 bezoekers in het gebouw.
Brandweer en ambulance kwamen
eerst na eenigen tijd aan. Het wacbtper-
soneel van de suikerfabriek te Zacatcpec
weigerde hulp te bieden met de bewe
ring dat het geen orders had gekregen
en niet over bluschmiddelen beschikte.
Nieuw initiatief voor
een conferentie
VATICAANSTAD 5 Juni Van bevoegde zij
de verneemt United Press dat Z. H. de Paus
aan de pauselijke nuntii te Berlijn. Parijs
Warschau, en den apostolischen delegaat te
Londen instructies heeft gezonden om te pogen
een conferentie te beleggen waarin de inter
nationale toestand besproken kan worden.
Deze instructies zijn gezonden omdat Paus
Pius een gunstigen indruk heeft gekregen van
zijn bemoeiingen in het belang van den vrede,
welke kort geleden bekend zijn geworden.
Naar wij vernemen acht Zijne Hei
ligheid dit oogenblik geschikt omdat,
naar men zegt, de Paus er waarde aan
hecht de regeerders In Engeland,
Frankrijk. Polen. Duitschland en Italië
ervan te overtuigen dat zij aan den
vrede, als hoogste goed voor hun vol
ken. alle recht moeten laten weder
varen
Deze vredesgedachte zou dan tot uitdruk
king moeten komen nog vóór het driemogend-
hedenpact tot stand komt.
Naar men meent te weten is de Heilige Stoel
bezorgd over de mogelijkheid, dat een open
lijk driemanschap van Engeland. Frankrijk en
Rusland den weg baant voor bolsjewistische
penetratie in de Europeesche aangelegenheden.
Men verwacht dat de nuntii in het begin
van deze week zich met de respectieve minis
ters van buitenlandsche zaken In verbinding
zullen stellen en daarbij zullen aandringen
op een snel bileenkomen van deze vredescon
ferentie.
Machinist door sneltrein gegrepen.
UITGEEST. 5 Juni. —Vanmorgen om onge
veer half negen is de 48-jarige machinist P.
van Diest uit Amsterdam door een sneltrein
overreden en op slag gedood.
De man stap op het station te Uitgeest de
rails over zonder voldoende uit te kijken. Op
hetzelfde moment passeerde een sneltrein,
komende uit de richting Alkmaar. Hij werd
gegrepen en op slag gedood.
Het stoffelijk overschot is naar het lijken
huisje te Uitgeest overgebracht. De politie
stelt een onderzoek in.
Ernstige overstrooiningen op den
Balkan.
Het geheele bekken van de Save. de Drave en
de Donau lijdt onder zware overstroomingen.
De toestand is bijzonder verontrustend en in
Kroatië is groote materieele schade aange
richt. Ruim 20.000 menschen zijn hier dak-
door een prisma kijker bij KEIP. U zult zoo'n
kijker wenschen op Uw vacantiereis of dagen
buiten. KEIP heeft pracht. Prisma kijkers
vanaf 30 gulden en ook alle modellen van
ZEISS voorradig. U kunt rustig vele modellen
vergelijken en wij zijn U met onze vakkennis
gaarne behulpzaam.
KEIP - Groote Houtstraat 137, naast Luxor.
(Adv. ingez. Med.)
UET is geen kleinigheid, wanneer
een r sriek van meer 40000 adverten
ties per Jaar nog steeds groeit. Dit is
met de Groentjes in Haarlem's Dag
blad het geval. Wel een bewijs hoe
gezond deze rubriek is.
HEDEN: 14 PAGINA'S.
HAARLEM EN OMGEVING.
pag.
Frank van der Goes is overleden.
BINNENLAND.
In twee weken Rins meer natuurschoon ver
loren dan in het heele jaar 1938. 3
BUITENLAND.
De ramp van de „Thetis" heeft 99 dooden gc-
eiseht. 1 en 9
Bij een verkeersongeluk in Duitschland zijn
12 personen om het leven gekomen. 9
Het Russische antwoord is te Londen ont
vangen. 9
SPORT.
Sehaakrubriek. io
Damrubriek io
ARTIKELEN, em.
K. dc Jong: Leerlingenuitvoering 2
B Schuil over „Het drijvende eiland". 2
Van onzen Berlünsrhen correspondent:
Duitschland's ..oude garde" komt aan bod. 9
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op ij