H.D.'V ertellmi
%be JtleineZeemeermin H.G.ANDERSEN
^jfaredage",
"AKKERtJ^
DINSDAG 13 JUNI 1939
HAARLEM'S DAGBLAD
4
Rede van H. Sneevliet.
Anti-oorlogsbijeenkomst.
Maandagavond werd door de R. S. A. P. en
P. A. S. een openbare Anti-oorlogsvergadering
gehouden in het gebouw Odeon. De zaal was zeer
matig gevuld toen de heer H. Sneevliet uit Am
sterdam begon uiteen te zetten, welke krachten
den oorlog 19141918 deden ontbranden er
welke krachten een komenden oorlog zullen ver
oorzaken.
In den crisistijd werd 'n nieuwe politieke figuur
in Nederland geboren: Colijn. Spr. noemde
Colijn een groot kruis voor honderdduizenden
arbeiders in ons land en vele inlanders van de
overzeesche gewesten. Zoolang de crisis duurt
hebben we afbraak gezien. En de crisis vloeit
voort uit het stelsel waaronder wij leven. De
kapitalistische klasse, die van dit stelsel profijt
trekt, moet dus allereerst aangewezen worden
om den crisisnood te lenigen door het instellen
van een sociaal fonds e. a. Dit is echter niet
geschied.
Bezuiniging en aanpassing hebben het stramien
geleverd voor het borduursel der regeerings-
politiek. Men heeft zonder reserve gesneden in
de levensmogelijkheden der groote massa.
Nog voor men het tijdstip bereikt, waarop
evenwicht in de begrootïng wordt verkregen
ziet men dit land door zijn regeering gedreven
in de arena van den bewapeningswedloop.
De naar koloniën hongerende groote machten
in Europa richten hun begeerten naar kleine
landen die koloniën bezitten; Nederland neemt
onder deze landen een eerste plaats in.
In 19141918 nam Duitschland precies de
zelfde positie in als tegenwoordig. Hitier wil de
macht van de Duitsche bezittende klasse bevei
ligen door uitbreiding van de koloniale macht.
Herverdeeling van koloniën en grondstoffen ver
deelt de wereld in twee kampen.
De groote leiders aan beide zijden van de
streep zijn thans precies dezelfde als in 1918.
Engeland is de uitdrukking van het bevredig
de imperialisme, Duitschland vormt de expressie
van het hongerende imperialisme. Ook nu wor
den de menschen echter in den waan gebracht
dat het niet gaat om platte materieele dingen
doch om idealen. De Nederlandsche regeering
wapent ons land om het koloniale bezit te kun
nen behouden. Straits zal de bewapening een
ondragelijken last leggen op de schouders van
de massa.. Wij zijn thans gesprongen in den
afgrond van financieele avonturierspolitiek. In
ons land is de bewapeningskoorts als een nieuwe
gevaarlijke ziekte uitgebroken.
Het Nederlandsche volk bezit echter geen
globaal overzicht van de kosten der defensie.
Spr. voorzag dat de hervormingspolitiek van
socialen aard voor jaren in het moeras wegzakt.
Er bestaat een nauw verband tusschen alles
wat oorlog raakt en hetgeen uit de verkiezings
campagnes naar voren komt. Lenin noemde het
verdrag van Versailles, toen het werd opgesteld,
een verdrag van roovers. Lenin had groote
kennis van het wezen van het imperialisme.
Spr. besprak uitvoerig het falen van den Vol
kenbond en kwam tot de conclusie dat kapita
lisme en oorlog onverbrekelijk verbonden zijn.
De huidige conflicten, de partieele oorlogen,
vormen de voorloopers van een tweeden alge-
meenen wereldoorlog.
De imperiale oorlog met zijn onderdrukkings-
en uitbuitingsbelangen is in wezen den arbei
ders vreemd.
De S. D. A. P. en de C. P. N. hadden geen
gevolg gegeven aan de uitnöodiging om te de-
batteeren.
„OUD - CRAILOO".
Ged. Staten van Noord-Holland stellen voor
hen te machtigen, indien de Stichting „Gooisch
Natuurreservaat" overgaat tot aankoop van
„Oud-Craüoo", onder nader door hun college
te stellen voorwaarden de betaling te garan
deeren van de annuïteiten, die zij zal hebben
te voldoen ter amortisatie van een voor dat
doel door haar eventueel te sluiten leening op
ten hoogste 3 3/4 pCt. 's basis van ten hoogste
200.000.
MIDDELBAAR. EN GYMNASIAAL
ONDERWIJS.
B. en W. van Haarlem stellen aan den Raad
voor de maximum-bijdrage genoemd in de
schoolgeldverordening voor het middelbaar
en gymnasiaal onderwijs te Haarlem zoodanig
te wijzigen, dat die verlaagd wordt van 450
tot 375. Dit laatste bedrag komt ongeveer
overeen met de laatst-foerekende kosten van
het onderwijs.
EEN LAGERE RENTE.
Krachtens raadsbesluiten van 7 October 1931
en 2 Maart 1932 heeft de gemeente zich ga
rant gesteld voor de geldleening, groot
235.000. thans rentende 414 pCt.. door de
alhier gevestigde stichting „Centraal Woning-
beheer" geslóten ten behoeve van 65 woningen,
behoorende tot haar complex van 258 aan en
nabij het Junoplantsoen staande woningen.
Dit bedrag zal op 1 Augustus a.s. worden af
gelost.
Thans wordt aangeboden een bedrag op te
nemen tegen een rente van 3 5/8 pCt. 's jaars,
onder voorwaarde dat de gemeente zich voor
de voldoening van rente en aflossing garant
stelt.
Tegen het verleenen dezer garantie bestaat
naar B. en W. meenen geen bezwaar.
VERZOEKEN AAN DEN HAARLEMSCHEN
GEMEENTERAAD.
Bij den gemeenteraad van Haarlem is in
gekomen een verzoekschrift van het Bestuur
der Afdeeling Haarlem van het Wereld-
Vrouwencomité tegen Oorlog en Fascisme om
verdere maatregelen te treffen, welke noodig
zijn voor een doelmatige beveiliging van de
Haarlemsche bevolking in tijden van lucht-
gevaar.
Voorgesteld wordt te stellen in handen van B.
en W. ter afdoening:
le. Een verzoekschrift van bewoners van de
Dubbele Buurt om een einde te maken aan
den h. i. onhoudbaren toestand in deze straat.
2e. Een verzoekschrift van A. Hartkorn e.a.
om een einde te maken aan den hinder, welke
veroorzaakt wordt door de wasscherïj „Kle
verpark".
MATERIALEN ZIJN DUURDER.
Bij raadsbesluiten van 12 Mei 1937, 28 Juli
1937 en 28 en 22 Juni 1938 zijn vastgesteld
grondcomplexen, als bedoeld in art. 14 van de
Algemeene Voorwaarden nopens de aanvaar
ding door de gemeente Haarlem van gronden
bestemd voor den openbaren dienst. Als ge
volg van de thans geldende materiaalprijzen
is handhaving van de daarbij bepaalde bij
dragen in de kosten van openbare werken
niet mogelijk. Het is zoo deelen B. en W.
aan den Raad mede derhalve gewenscht
deze bijdragen te herzien. Ingevolge het be
paalde in art 15 van genoemde Algemeene
Voorwaarden hebben de ontwerpen van de
door den Raad te nemen besluiten van 10 tot
en met 26 Mei 1939 voor een ieder ter inzage
gelegen. Bezwaren zijn niet ingekomen.
CÜL
(Adv. Ingez Med.)
De sckool-verbouwing aan de
Nassaulaan.
Er komt vrijwel een nieuw gebouw.
In ons nummer van Maandag deelden wij
mede, dat volgens de nadere raming de ver
bouwing van de oude gemeenteschool aan de
Nassaulaan, die in gebruik gegeven zal worden
aan de Vereeniging voor Christelijk U. L. O.
110.000 zal kosten. Hoewel onder dit bedrag
ook gelden begrepen zijn voor de inrichting dei-
school valt het natuurlijk op, dat het door B.
en W. gevraagde crediet zeer hoog is. De op
merking is gemaakt „daarvoor bouwt men een
nieuwe school". Wij vernemen intusschen dat
het een zeer ingrijpende verbetering zal wor
den, die omdat de tegenwoordige lokalen
voor den tegenwoordigen tijd te klein zijn
niet veel verschilt van afbreken en opnieuw
bouwen.
HET NIJVERHEIDSONDERWIJS TE
HAARLEM.
Het bestuur van de Vereeniging voor Nij
verheidsonderwijs te Haarlem acht het noodig
het onderwijs op de Avondvakteekenschool uit
te breiden met lessen in werkplaatspraktijk.
De regeering moet als de Raad het verzoek
steunt over deze uitbreiding een beslissing ne
men..
De aan eventueele uitbreiding verbonden
netto-kosten bedragen pl.m. f 7000,Indien
de uitbreiding wordt goedgekeurd, komt 30
pet. van de netto-kosten, of pl.m. f 2100 voor
rekening der gemeente, waarin de provincie
en eventueel de buitengemeenten nog een
bijdrage verleenen.
KINDERVOEDING.
B. en W. stellen aan den Raad voor de re
kening over 1938 van de Commissie voor
kindervoeding goed te keuren.
Ged. Staten hadden medegedeeld dat ten
hoogste f 28.500 mocht worden uitgegeven.
Het blijkt nu dat de kosten f 28.113.23 hebben
bedragen.
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RADIOCENTRALE OP
WOENSDAG 14 JUNI 1939.
Progr. I Jaarsveld en Hilversum I.
Progr. n Hilversum n.
Programma III: 8.00 Keulen. 10.50 Radio
P.T.T. Nord. 12.20 Ned. Brussel. 2.20 Keulen.
3.20 Londen Regional. 5.20 Parijs Radio. 6.05
Radio PTT-Nord of Diversen. 6.50 Keulen.
7.20 Radio PTT-Nord of Diversen. 7.30 Pauze,
7.35 Keulen. 9.30 Fransch Brussel. 9.50 Parijs
Radio. 10.20 Ned. Brussel. 10.30 Fransch
Brussel. 10.50 Pauze. 10.55 Keulen.
Programma IV: 8.00 Ned. Brussel. 9.20 Pa
rijs Radio. 9.30 Radio PTT-Nord. 9.5010.35
Diversen of gramofoonmuziek. 10.35 London
Regional 12.50 Droitwich. 2.20 London Re
gional. 3.10 Droitwich. 6.40 London Regio
nal. 7.20. Ned. Brussel 7.50 Droitwich.
Programma V. 8.007.00 Diversen.
7.008.00 Eigen gramofoonplatenconcert.
Dansmuziek.
1. Mammy I'll sing about you, Harry Roy.
2. Let yourself go, Johnny Johnson.
3. Moonburn. Maurice Winnick.
4. I got love, Bert Ambrose.
5. Why doesn't somebody tell me these things
Jack Hylton.
6. Rio. tango, Orquestre Pésenti.
7. A little dash of Dublin, Debroy Somers.
8. The Missouri Waltz, Alexander's
Accordeons.
9. The Snoop, The Six Swingers.
10. Pullman Porter Sam, The Krakajax.
11. She's a Latin from Manhattan,
Harry Roy.
12. I'd rather lead a band, Nat Brandwyne.
13. A couple of April fools, Maurice Winnick.
14. Daydreaming. Bert Ambrose.
15. Don't let that moon get way
Jack Hylton.
16. Un baiser, tango, Orquestre Pésenti.
17. Marina Waltz. Debroy Somers.
18. Delilah Waltz. Alexander's Accordeons.
19. So you left me for the leader of a
swingband, The Six Swingers.
20. You're in Kentucky, The Krakajax.
8.0012.00 Diversen.
Wereldgeschiedenis aan den
loopenden band.
door WEARE HALBROOK.
TIJDENS den wereldoorlog werd de op
merkzaamheid der historici alleen door
actueele dingen in beslag genomen. De
twisten tusschen Welf en en Ghibellij-
nen konden niemand meer schelen, evenmin
als het liefdeleven der Etruskers. Het gebied,
waarover de geschiedschrijvers heerschten,
schrompelde ineen, voor iedere eeuw kwam een
half jaar in de plaats. De kortzichtigen zagen
het aangezicht der wereld voor hun oogen
veranderen. Sindsdien is het zoo gebleven. In
de tweede helft van 1936 verschijnt een boek
met aanteekeningen over de eerste maanden
van dat jaar.
Geen wonder, dat de heer Oddleigh zich op
een zelfbewuste houding betrapte, toen hij de
lectuur van een werk geëindigd had, waarin
verscheiden figuren voorkwamen, die hij per
soonlijk kende en waarin ook de laatste beurs
krach beschreven was. tot welks eerste slacht
offers hij behoorde. Hij voelde, dat hij even
als Caesar of Napoleon aanspraak kon maken
op een plaats in de wereldgeschiedenis. In den
scheerspiegel kijkend begon zijn geloof aan
eigen historische waarde weliswaar een beetje
te wankelen, want hij gebruikte een haar-
brengt hulp in gezinnen, waar
door geboorte, onvolwaardig
heid of ziekte van kinderen bij
zondere nooden zijn ontstaan.
Zendt Uw bijdrage op Postgiro
75000 Den Haag.
(Adv. Ingez. Med.)
Eens op een nacht zag zij haar zusjes, die treurig zongen. Zy
wenkte hen en zij kwamen onmiddellijk, vertelden hoe bedroefd
iedereen beneden was. En eiken nacht kwamen zij nu terug; eens
zag de kleine zeemeermin in de verte zelfs haar grootmoeder, die
tientallen jaren niet opgestegen was en haar vader, den koning.
Maar die waagden zich niet zoo dicht aan den oever als de prinses
jesEiken dag ging de prins meer van de zeemeermin houden.
3e was voor hem net een zusje. Haar tot zijn vrouw maken Daar
over dacht hij echter niet. Soms keek zij hem met haar mooie
oogen aan, alsof ze wilde vragen of hij 't meeste van haar hield.
En dan zei hij„Ja, je bent mij 't liefste op aarde, omdat je mij zoo
trouw bent en omdat je lijkt op een meisje, dat ik eens, na een
schipbreuk, op 't strand ontmoette. Zij heeft me toen 't leven gered
en ik houd alleen van haar. Maar ik kan niet met haar trouwen.
Daarom heeft m'n goed gesternte my jou doen ontmoeten. En wij
zullen nooit van elkaar scheiden.
De prins moest zoo langzamerhand aan een huwelijk gaan denken.
Zijn ouders hadden de dochter van een naburigen koning gevraagd
en er werd een schip uitgerust voor een bezoek aan het land. De
zeemeermin geloofde echter niets van de geruchten, dat hy een
aanzoek zou gaan doen De prins had haar gezegd, dat niemand
hem zou kunnen dwingen tot een huwelijk en dusSamen
betraden zij 't prachtige schip. Samen zouden zij naar 't vreemde
land gaan. 's Nachts zat de kleine zeemeermin bij de railing en
staarde door 't heldere water naar beneden Was dat niet 't slot
van haar vader? Ja. daar kwamen haar zusjes ook boven. Zij
wuifde hen toe, lachte, wilde vertellen hoe- gelukkig zij was. maar
de scheepsjongen kwam aanlcopen en de zeemeerminnen doken
gauw onder water.
{Wordt vervolgd)
„verloren dagen", heelle het
vroeger. Nu niet meer - nu
zijn er "AKKERTJES"! Een paar
per dag, wèg pijn en narigheid!
(Adv. Ingez. Med.)
groeimiddel en het scheen hem zonderling, dat
historische persoonlijkheden zulke kunstgre
pen zouden toepassen, maar, daar hij nu een
maal niet over pruik en toga beschikte, over
woog hij, dat de. groote mannen uit het ver
leden zich ook niet altijd als hun standbeel
den hadden gedragen.
Maar daarop werd het hem duidelijk, dat
hij zich volstrekt niet zoo placht uit te druk
ken als het een historische persoonlijkheid be
taamde. De grooten van het verleden waren
immer in staat, op het juiste oogenblik een
gevleugeld woord los te laten. Waarschijnlijk
hadden zij ze in voorraad. Ook in het leven
van den heer Oddleigh hadden zich crises
voorgedaan, maar gewoonlijk was hij dan te
zeer overstuur geweest om een woord over zijn
lippen te brengen.
„Wij leven in een belangrijken tijd", zei hij
op een morgen, terwijl hij zijn ei nuttigde. „Er
gebeurt tegenwoordig meer dan ooit, maar er
is een in het oog loopend tekort aan gevleu
gelde woorden. Wij moeten er aan denken, dat
de oogen van het nageslacht op ons gericht
zijn om van hun ooren niet te spreken. Wij
hebben behoefte aan onsterfelijke uitspraken,
we zouden allang vergeten zijn wat de een
of andere gedaan had en wie hïj was. als hij
niet door een kernachtige spreuk in de annalen
der geschiedenis was gekomen. Als je vandaag
de protocollen van het parlement doorbladert,
vind je dan iets, dat te vergelijken is met de
redevoeringen van Cicero tegen Catilina of
met uitlatingen van Demosthenes?"
„Neen", zei mevrouw Oddleigh.
„De woorden van onze tijdgenooten missen
diepte" sprak de heer Oddleigh.
Mevrouw Oddleigh knikte. „Die goede oude
tijd", fluisterde ze. En toen haar echtgenoot
's avonds van kantoor thuis kwam. stond zij
met uitgebreide armen aan de deur: „Wees
gegroet, o, gade!" riep zij, „Wij, die met u
zullen avondmalen, groeten u! Ons huis is
onze burcht en het huis des mans is zijn vei
ligste toevluchtsoord (Coke 1683 tot 1707)".
„Wat vertel je allemaal?", vroeg de heer
Oddleigh, die direct zijn bezinning kwijt
raakte.
„Treed binnen", zei mevrouw Oddleigh met
bevelend gebaar. „Nu moet het zijn of nooit.
Want terwijl gij aarzelend op dezen drempel
staat, grijpt met koude vingers reeds de
ijzige Noordewind de hand der vrouw, die u
in vreugde en leed gegeven is (Milton).
Verbluft gehoorzaamde de heer Oddleigh.
i.JIoe staat het met 't eten?", informerde
hij, terwijl hij jas en hoed ophing.
„O, voorbarig woord", riep zij uit, „Doet u
te goed aan het begin en aan het einde van
het vat; maar in het midden moet gij sparen.
Want hebt gij den bodem bereikt, dan is het
te laat om te siparen. (Hesiodus)".
,/Maar ik verga van den honger", meende
haar echtgenoot.
Zij zetten zich aan tafel. „Vandaag kom ik
Peter Blum tegen", vertelde hij", ik heb hem
uitgenc-odigd voor een partijtje kaart van
avond. Maar hij zei, dat zijn vrouw hem van
avond niet uit laat gaan. Is ie goed?"
Mevrouw Oddleigh knikte. „Wie vrouw en
kinderen heeft, die heeft het noodlot ge
ketend; want zij staan groote ondernemingen
in den weg, zoo de deugd en de ondeugd
(Bacon)".
Zwijgend at de heer Oddleigh verder. Toen
zei hij: „Ik denk. dat ik vanavond een beetje
naar de club ga".
„Aan mijn zijde blijft gij, gade", antwoordde
zij met vaste stem.
.Maar een beetje beweging zal me goed
doen", wierp hij tegen". M'n constitutie heeft
't noodig.
„Een hoogere wet bestaat er dan de consti
tutie (Seward 1715 tot 1760)". verklaarde bij,
„ALs je beweging noodig hebt, kan je me hel
pen de gordijnen in de slaapkamer op te
hangen".
„Nou goed", bromde hij. Om tien uur schoot
hij zijn bed in. Hij had zes gordijnen opge-
hangeh, was tweemaal van de trapleer ge
vallen en had van zijn tien vingers zeven met
den hamer beschadigd.
Nauwelijks was hij ingedut, of de stem van
zijn vrouw wekte hem. Haar klankvol orgaan
doorschalde de slaapkamer.
„Slaap", riep zij, „Slaap, die der gramschap
spookerij ontwart; de dood van eiken levendga
het bad voor moeheids wond, der zieke zielen
balsem, de tweede gang in 't gastmaal der
natuur, het voedzaamste gerecht, aan levens
disch (Shakespeare, „Macbeth", 2de bedrijf
1. scène)".
De heer Oddleigh opende een oog. „Ver
dorie!" riep hij, „Laat me nou eindelijk met
rust (Oddleigh)
En dit is tot nu toe 's heeren Oddleighs bij
drage tot de historische gezegden van de
twintigste eeuw. Moge de spreuk niet op één
lijn gesteld worden met de gevleugelde voor
den uit vervlogen tijden, toch zullen zeker eens
de schoolkinderen, die onzen tijd zullen be-
studeeren, zooals wij het steenen en bron-
zén tijdperk bestudeeren, de uitlating'in hun
schoolboekjes vinden, als een demonstratie
van den ongekropten vredeswil der volkeren.
BOUWTERREIN.
B. en W. stellen den Raad voor 2437 M2
grond (tegen f 9 per M2) te verkoopen aan de
N.V. Vondelkwartier. Er zullen 18 woonhuizen
op dien grond gebouwd worden.
Alle betalende abonnés van Haarlem's
Dagblad zijn GRATIS TEGEN ONGE
VALLEN VERZEKERD, op voorwaarden
welke kosteloos bij de administratie ver
krijgbaar zijn en welke op geregelde
tijden in ons blad worden gepubliceerd
De uitkeeringen zijn bij levenslange
ongeschiktheid 12000. overlijden f 400.
verlies van een hand. voet of oog ƒ200,
beide leden van een duim f 100. één lid
van een duim f 50. alle leden van een
wijsvinger t 60 één of twee leden van een
wijsvinger f 25. alle leden van een
anderen vinger f 15. één of twee leden
van een anderen vinger 5, arm-
of beenbreuk f 30. enkelbreuk f 15. pols
breuk f 15. Alles Indien het gevolg van
een ongeval. Voor de abonnés van het
Geïllustreerde Zondagsblad bestaat nog
een afzonderlijke verzekering De voor
waarden daarvan zijn eveneens bij de
administratie verkrijgbaar.
